Με τη λήξη του 2012 το αμερικανικό περιοδικό NEWSWEEK ανακοίνωσε τη διακοπή της έντυπης έκδοσής του, η οποία άρχισε το 1933. Το εβδομαδιαίο έντυπο δεν θα κυκλοφορεί στα περίπτερα, αλλά θα υπάρχει σε ηλεκτρονική μορφή για όσους πληρώνουν τη σχετική συνδρομή. Προσωπικά ένιωσα μία μικρή θλίψη. Πρώτον, διότι επί 25 τουλάχιστον χρόνια αρθρογραφώ σε έντυπα και έχω μεγαλώσει με τη μυρωδιά του τυπωμένου χαρτιού. Δεύτερον, διότι από την ηλικία των 15 ετών ήμουν συνδρομητής του συγκεκριμένου περιοδικού. Αρχικά με τη βοήθεια του «χαρτζηλικού» που έπαιρνα από τους γονείς μου. Αργότερα με δική μου επιβάρυνση. Έτσι ανοίχθηκε μπροστά μου ο θαυμαστός κόσμος της εξωτερικής πολιτικής και των ΜΜΕ. Ήταν για μένα η πρώτη σχολή δημοσιογραφίας παράλληλα με έναν ωραίο τρόπο να βελτιώσω τα αγγλικά μου.
Ναι, η Πληροφορική είναι το μέλλον. Αλλά ο έντυπος λόγος δεν ανήκει μόνο στο παρελθόν. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ενημερώνονται από το διαδίκτυο, αλλά πιστεύω ότι η εφημερίδα και το περιοδικό , όπως τα ξέρουμε, δεν πεθαίνουν τόσο εύκολα. Ο έντυπος λόγος θα επιβιώσει αν αξιοποιήσει τρία πλεονεκτήματά του. Αυτά που έμπειρος δημοσιογράφος μού τα ανέλυσε ως τα τρία Α:
Πρώτο Α, η ανάλυση. Στο διαδίκτυο κουράζεσαι να διαβάζεις εκτενή κείμενα . Παίρνεις τη σύντομη είδηση, τη βιαστική ενημέρωση. Στο έντυπο μπορείς να διαβάσεις με ησυχία και με μεγαλύτερη προσοχή τα πώς και τα γιατί της είδησης. Η ανάλυση, το παρασκήνιο, οι ερμηνείες ενός γεγονότος είναι προνομιακός χώρος του εντύπου λόγου.
Δεύτερο Α, η αξιοπιστία. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν αρκετές ανακρίβειες, ακόμη και πλαστές, ανυπόγραφες ειδήσεις. Στον Τύπο διαβάζεις πιο αξιόπιστες και διασταυρωμένες ειδήσεις. Υπάρχουν και εκεί οι «γκάφες», αλλά είναι περιορισμένες. Άλλωστε μέχρι τώρα υπήρξαν κυβερνήσεις που έπεσαν από δημοσιεύματα του Τύπου. Όχι, όμως, από το διαδίκτυο.
Τρίτο Α, η αποκλειστικότητα. Στο διαδίκτυο τα πάντα αναμεταδίδονται γρήγορα και δεν εντοπίζεις εύκολα την αρχική πηγή. Στον έντυπο λόγο η αποκλειστικότητα εξασφαλίζεται περισσότερο. Δίνει κύρος και πωλήσεις στο έντυπο.
Άλλωστε έντυπο και διαδίκτυο συνεργάζονται και δεν αλληλοαποκλείονται. Η εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ που κρατάτε στα χέρια σας έχει δημιουργήσει και ηλεκτρονική έκδοση. Δεν φοβόμαστε το καινούργιο ούτε εγκαταλείπουμε το παλιό και δοκιμασμένο.
Κ.Χ. 2.1.2013.
1 comment
Αντιλαμβάνομαι τη νοσταλγία που ίσως νιώθετε για το έντυπο μέσο αλλά νομίζω πως το newsweek ακολουθεί την φυσιολογική πορεία. Τα επιχειρήματα που αναφέρετε δεν υφίστανται για την περίπτωση του newsweek (και κάθε αντίστοιχου περιοδικού) καθώς δεν αλλάζει ο τρόπος που δημιουργούνται τα άρθρα του αλλά το μέσο με το οποίο μεταδίδονται. Μπερδεύετε το διαδίκτυο με την ηλεκτρονική ανάγνωση. Ο λόγος του εντύπου συνεχίζει να υφίσταται με άρθρα, αναλύσεις, εκτενείς περιγραφές και απόψεις. Η μορφή του όμως αλλάζει. Το μόνο επιχείρημα που μπορεί να θέσει κάποιος είναι η κούραση των ματιών από την οθόνη του ΗΥ αλλά πιάνοντας ένα epaper device (όπως το kindle) θα ακυρωθεί κι αυτό. Ομοίως και η αξιοπιστία έχει να κάνει με την πηγή και όχι με το μέσο. Το επιχείρημα οτι ο έντυπος τύπος είναι αξιόπιστος καταρρίπτεται γιατί και στον ηλεκτρονικό την είδηση την μεταφέρουν οι ίδιοι “αξιόπιστοι” δημοσιογράφοι. Όσο φτιαχτές ή αντικειμενικές μπορεί να είναι οι ειδήσεις σε εφημερίδες και περιοδικά αλλο τόσο θα είναι και στο ίντερνετ (στις αντίστοιχες σελίδες). Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε κουτσομπολίστικα μπλογκ με ηλεκτρονικές εκδόσεις δημοσιογραφικών οργανισμών (π.χ. Reuters). Το κατα πόσο είναι πραγματικές οι ειδήσεις είναι άλλο θέμα βέβαια αλλά αυτό πάλι δεν επηρεάζεται από το έντυπο. Για το τελευταίο επιχείρημα σας σχετικά με την αποκλειστικότητα νομίζω οτι χτυπάει τους δημοσιογράφους παρά τους αναγνώστες. Ο αναγνώστης αναζητά την είδηση (αληθινή, αντικειμενική κλπ) και όχι την αποκλειστική παροχή της από μία συγκεκριμένη πηγή. Σε κάθε περίπτωση ακόμα και στο ίντερνετ είναι αρκετά εύκολο να φανεί ποιός δημοσίευσε πρώτος μία είδηση. Το μόνο που αλλάζει στο διαδίκτυο είναι η μείωση του χρόνου της κυκλοφορίας της “αποκλειστικής” είδησης σε άλλες σελίδες.
Σε καμία περιπτωση δεν θεωρώ τα έντυπα ξεπερασμένα. Αλλά σίγουρα είμαστε στην αρχή μία αλλαγής, παρόμοιας με αυτής της εποχής του Γουτεμβέργιου.