Στο Αμβούργο θα κριθεί η ΑΟΖ και το Καστελόριζο!

• ΜΕ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ ΣΤΟ  ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΘΑ ΚΡΙΘΕΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΛΛΑΔΟΣ- ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΓΙΑ  ΤΗΝ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ  
• ΟΛΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΑΜΑΡΑ  ΓΙΑ NEW DEAL ΜΕ OMΠΑΜΑ -ΜΕΡΚΕΛ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
• Ο ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗ- ΚΟΥΡΚΟΥΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
• ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΕΙ ΤΗΝ ΧΑΓΗ
• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΕΟΣ Η ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ
• ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΙΑΠΩΝΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΟΥΝΤΖ ΓΙΑΝΑΙ  Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΙΤΗΤΩΝ
• 10  ΜΙΛΙΑ ΣΥΝΟΡΑ   ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ   ΣΕ ΑΕΡΑ -ΘΑΛΑΣΣΑ  ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 2014

Του Μανώλη Κοτάκη
Στο  Αμβούργο της Γερμανίας θα κριθεί σε εύθετο χρόνο η τύχη του Καστελορίζου και θα διευθετηθεί το σύνολο των ελληνοτουρκικών διαφορών, των συνόρων, θαλασσίων και εναέριων περιλαμβανομένων! Όπως αποκαλύπτει σήμερα το  CRASH ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει καταρτίσει σε συνεργασία με τον Υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Βενιζέλο και τους στενούς συνεργάτες του Χρύσανθο Λαζαρίδη και Δημήτρη Κούρκουλα  (υφυπουργό Εξωτερικών) έναν οδικό χάρτη που έχει ως στόχο να αξιοποιήσει η Ελλάδα την ευνοική για αυτήν  γεωστρατηγική συγκυρία στην  Μεσόγειο, να εκμεταλλευθεί τον ενεργειακό της πλούτο και να  λύσει οριστικά και τελεσίδικα τις διαφορές της με την Τουρκία. Σταθμοί αυτής της διαδρομής που θα έχει ως τελική κατάληξη  την παραπομπή της διαφοράς μας για υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ με την Τουρκία σε ad hoc διαιτητικό δικαστήριο που θα συσταθεί στην έδρα του Δικαστηρίου της Θάλασσας , στο γερμανικό λιμάνι του  Αμβούργου είναι :
Πρώτον, η διακήρυξη της Ευρωπαικής  Ένωσης (κατά την διάρκεια της ελληνικής προεδρίας)  για τα ευρωπαικά θαλάσσια σύνορα και την ΑΟΖ στην Μεσόγειο, γεγονός που θα προκαλέσει επενδυτικό ενδιαφέρον  από ξένες εταιρείες εξόρυξης υδρογονανθράκων  οι οποίες θέλουν την  πολιτική εγγύηση της ΕΕ για να μετάσχουν στους διαγωνισμούς.
Δεύτερον,  η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος-Αιγύπτου για την οριοθέτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της θαλάσσιας  ζώνης στην Μεσόγειο με τρόπο που να αναγνωρίζεται η υφαλοκρηπίδα του Καστελόριζου και  η επήρροια της νήσου στην διαμόρφωση της ελληνικής ΑΟΖ στην Μεσόγειο. Πρόκειται για εξέλιξη που αν συμβεί (και υπάρχουν οι προυποθέσεις μετά την απέλαση του Τούρκου πρέσβη στο Κάιρο και την  διακοπή των διπλωματικών σχέσεων Τουρκίας-Αιγύπτου)   θα  δημιουργήσει  ισχυρό τετελεσμένο. Τέτοιο που η Ελλάδα θα μπορεί να επικαλεστεί σε ένα διαιτητικό δικαστήριο που θα κρίνει την διαφορά μελλοντικά.
Τρίτον, η αναγνώριση αυτής της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος-Αιγύπτου -και συνακόλουθα της ανακήρυξης της ελληνικής ΑΟΖ- από τα παράκτια κράτη Ισραήλ και Κύπρο. Και αυτή  η εξέλιξη θα δημιουργήσει τετελεσμένο και δυναμική για τις εξελίξεις .
Τέταρτον, η αξιοποίηση αυτών των συμφωνιών για την επίτευξη των οποίων ο πρωθυπουργός εργάζεται πυρετωδώς στο παρασκήνιο θα αποτελέσει  ένα μεγάλο ευρωπαικό  New Deal  με αντικείμενο τον τομέα της ενέργειας. Η εξόρυξη  των  υδρογονανθράκων από τα χρυσοφόρα κοιτάσματα που υπάρχουν σε όλη την περιοχή της Μεσογείου εκτιμάται ότι θα βάλει την χώρα  στο κέντρο του παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη  καθώς θα  ικανοποιήσει και τους Αμερικανούς ( οι εταιρείες τους  μετέχουν στην εξόρυξη και θα διεκδικήσουν συμβόλαια ) αλλά και τους Γερμανούς: Το υγροποιημένο  αέριο θα μεταφέρεται μέσω της εμπορικής ναυτιλίας σε λιμάνια της Μεσογείου ( Μασαλία, Μάλτα , Ιταλία, Ισπανία ) και θα αξιοποιηθεί ακόμη και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Πέμπτον,  η οριστικοποίηση της συμφωνίας για το ελληνικό χρέος προκειμένου  να μην χρησιμοποιηθεί  από τους δανειστές ο ενεργειακός πλούτος στις διαπραγματεύσεις για την ρύθμιση του.
Τελικός σταθμός αυτής της διαδρομής είναι, σύμφωνα με την στρατηγική Σαμαρά, η υπογραφή μιας συμφωνίας Ειρήνης μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας βάση της οποίας θα είναι το περιεχόμενο της απόφασης ενός  ad hoc διαιτητικού δικαστηρίου που θα λύσει φαινομενικά το θέμα της υφαλοκρηπίδας αλλά  κατ ουσίαν θα επηρεάσει όλα τα εκκρεμή θέματα : Την έκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, (χωρικά ύδατα ) τα εναέρια σύνορα που καταπονούν την Πολεμική μας Αεροπορία ώστε να τα προστατεύει   και τέλος  τον ενεργειακό πλούτο πάνω στον οποίο
<<κάθεται>>  το Καστελόριζο. Τα οικόπεδα είναι τέσσερα και  το  φυσικό αέριο πλούσιο, ακόμη και στερεοποιημένο.
Το δικαστήριο μπορεί να βρεί τον τρόπο να επιτευχθεί μια συμφωνία που θα εξυπηρετεί το 70 % των επιδιώξεων της ελληνικής πλευράς ,  που θα σέβεται κάποιες από τις ευαισθησίες της γείτονος για συμμετοχή στην εξόρυξη   και θα ανοίξει τον δρόμο για την εκμετάλλευση των πλούσιων πλουτοπαραγωγικών πόρων στην περιοχή επωφελεία της ελληνικής οικονομίας.
Θεματοφύλακας της εφαρμογής της συμφωνίας θα μπορούσε να είναι ο ΟΗΕ του οποίου όργανο είναι το Δικαστήριο του Αμβούργου. Ακόμη και ένα μικρό συμβολικό ποσοστό από τα  έσοδα των εξορύξεων θα μπορούσε να διεκδικήσει ως αντάλλαγμα για τις καλές του υπηρεσίες.  Η οριστική διευθέτηση της διένεξης με την Τουρκία με όρους υπεροχής που θα προσδώσουν στην κυβέρνηση Σαμαρά οι συμφωνίες με τους Αιγύπτιους, και η επικύρωση τους από τα παράκτια κράτη Ισραήλ και Κύπρο θα ακυρώσει  τις διεκδικήσεις της Άγκυρας σε όλη την περιοχή και θα δώσει την δυνατότητα στις μελλοντικές κυβερνήσεις να αξιοποιήσουν το σύνολο σχεδόν των κοιτασμάτων που δικαιούμαστε (με εξαίρεση λίγα οικόπεδα)  ,με βάση το Διεθνές Δίκαιο, επωφελεία των μελλοντικών γενεών.

Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕ ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΜΒΟΥΡΓΟ
Την προσφυγή στην διαιτησία  του Διεθνούς Δικαστηρίου  της Θάλασσας  στο Αμβούργο προανήγγειλε  εμμέσως πλήν σαφώς σε μια  ….απρόσεκτη ομιλία που έγινε στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Εξωτερικών κατά την διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του καθηγητή Χρήστου Ροζάκη για την ΑΟΖ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος. Αυτή του η ομιλία ήταν μάλιστα αιτία παρεξήγησης του  με το Μαξίμου καθώς ο Υπουργός αποκάλυψε μυστικές συναντήσεις τόσο με τους Τούρκους στην Κωνσταντινούπολη όσο και επαφές με τους Ιταλούς και τους Μαλτέζους για το θέμα της διευθέτησης της Οικονομικής Ζώνης στην Μεσόγειο. Σε εκείνη την τοποθέτηση του η οποία έγινε στις 3 Οκτωβρίου 2013 ο κύριος Βενιζέλος τόνισε ότι
<< είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε την δικαστική οριοθέτηση , εφόσον χρειαστεί, παρακολουθώντας προσεκτικά την νομολογία της Χάγης, του Διεθνούς Δικαστηρίου της  Θάλασσας και τις αποφάσεις διαιτητικών δικαστηρίων >>. Προηγουμένως είχε αποκαλύψει ότι στις 9 Σεπτεμβρίου έγινε στην Κωνσταντινούπολη ο 55ος  γύρος των διερευνητικών επαφών Ελλάδος-Τουρκίας  ο οποίος δεν περιορίστηκε στο θέμα τις υφαλοκρηπίδας αλλά κατά την δήλωση του << σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες >>. Στην ίδια ομιλία του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης  τόνισε ότι << οι θαλάσσιες ζώνες είναι η κεντρική προτεραιότητα της επικείμενης ελληνικής προεδρίας >> και έκανε  αναφορά στην μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης της Κομισιόν για τα << οφέλη που προβλέπονται για την χώρα μας από την ανακήρυξη  και χρήση  των θαλλάσιων ζωνών που προβλέπονται στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας στο χώρο της Μεσογείου >>.  Σημείωσε δε ως σημαντική εξέλιξη την ψήφιση του άρθρου 156 του νόμου 4001/2011 που  εγκρίθηκε από την βουλή επί Υπουργίας Γιάννη Μανιάτη και ορίζει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας , κίνηση που αξιοποιήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση όταν  κοινοποίησε στον ΟΗΕ  -χωρίς χάρτες όπως συμβούλευαν  οι Αμερικανοί- τις συντεταγμένες της ελληνικής ΑΟΖ.   Όπως τόνισε ο κύριος Βενιζέλος, << η υφαλοκρηπίδα είναι ένα εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα που ισχύει ipso facto και  an ab initio, ( αυτοδικαίως και εξ υπαρχής) και απαιτεί οριοθέτηση μετά << από διαβούλευση >>. Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης η ΑΟΖ << έχει σχέση με την αλιεία, την αιολική ενέργεια και την φωτοβολταική ενέργεια >> ενώ αναφορικά με τις θαλάσσιες ζώνες στην Μεσόγειο είπε << μιλάμε για ταυτόσημη έκταση σε περίπτωση θαλάσσιας οριοθέτησης >>. Η ομιλία αυτή του αντιπροέδρου που έγινε σε αμιγώς εσωτερικό ακροατήριο θεωρήθηκε ότι πήγαινε τα πράγματα ένα βήμα πιο μπροστά και αποκάλυπτε κινήσεις και σχεδιασμούς που εντόπισαν τα ραντάρ διεθνών διπλωματικών αποστολών. Όχι τόσο στο κομμάτι που υπαινίσσεται την προσφυγή στο διαιτητικό δικαστήριο- εκεί ομολογουμένως η διατύπωση διακρίνεται για την εποικοδομητική της ασάφεια – αλλά σε άλλο τμήμα της που γινόταν αναφορά στις  επαφές που έχει η ελληνική κυβέρνηση με την Ιταλία και την Μάλτα στο πλαίσιο του ΟΗΕ για την διευθέτηση-σύζευξη- οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους.

Η ΚΟΝΤΡΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΥΤΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΟ 1996
Το Διεθνές Δικαστήριο του Δικαίου της Θάλασσας (ITLOS)   συστάθηκε το πρώτον με το άρθρο 287 της σύμβασης των  Ηνωμένων Εθνών η οποία υπογράφηκε στην Τζαμάικα ( Μοντέγκο Μπέι) στις 10 Δεκεμβρίου του 1982. Την Ελλάδα εκπροσώπησε τότε ο υφυπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Παπανδρέου Κάρολος Παπούλιας . Η σύμβαση αυτή αποτελεί έκτοτε όπλο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής καθώς στα άρθρα της  προβλέπεται ότι είναι εθνικό κυριαρχικό μας δικαίωμα η επέκταση των χωρικών υδάτων στα  12 μίλια. Έδρα του  Δικαστηρίου είναι το Αμβούργο . Αποτελείται από 21 δικαστές που έχουν ενναετή θητεία. Πρόεδρος του είναι ο Ιάπωνας Σούντζι Γιανάι. Το δικαστήριο άρχισε να λειτουργεί 14 χρόνια μετά την υπογραφή της Σύμβασης του Μοντέγκο Μπέι, επί Μπούτρος Γκάλι Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, στις 18 Οκτωβρίου του 1996. Είναι νέος θεσμός. Αρχικά περιορίστηκε  να ασχολείται με ζητήματα ναυσιπλοίας και διάσημη είναι η τελευταία του απόφαση  για το πλοίο της Green Peace  << Arctik Sunrice >> που επιχείρησε με ακτιβιστική ενέργεια  να εμποδίσει την εξόρυξη πετρελαίου σε ρωσική πλατφόρμα στην Αρκτική. Ο Πούτιν διέταξε την σύλληψη των τριάντα μελών του πληρώματος του φέροντος ολλανδική σημαία πλοίου επειδή παρεμπόδισαν την πραγματοποίηση ερευνών. Το πλήρωμα σήμερα κρατείται  σε ρωσικές φυλακές ενώ η Ολλανδική κυβέρνηση προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Θάλασσας. Το δικαστήριο με απόφαση του τον προηγούμενο μήνα διέταξε την απελευθέρωση των ακτιβιστών έναντι καταβολής εγγύησης  3,6 εκατομμυρίων ευρώ στην ρωσική κυβέρνηση αλλά μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές ο Ρώσος Πρόεδρος δεν είχε εκτελέσει την απόφαση του. Η Ρωσία άλλωστε δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη την δικαιοδοσία αυτού του νέου οργάνου του ΟΗΕ. Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας μπήκε στα ραντάρ της ελληνικής κυβέρνησης μετά την πρώτη απόφαση που εξέδωσε τον Μάρτιο του 2012 για ζητήματα διευθέτησης θαλασσίων ζωνών. Η  απόφαση που εξέδωσε για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ  για το νησί Saint Martin  (διένεξη Μπάγκλαντες – Μιανμάρ)  μοιάζει  κάπως  με την υπόθεση του  Καστελόριζου και το περιεχόμενο της μετά από προσεκτική μελέτη εκτιμάται ότι ευνοεί  κατά 60 % τα ελληνικά επιχειρήματα για την << επήρροια >> που έχει το Καστελόριζο στην διαμόρφωση της ΑΟΖ της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η νομολογία του είναι διαφορετική από αυτή του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης  το οποίο γνωμοδότησε εμμέσως αρνητικά για τα ελληνικά συμφέροντα στην υπόθεση των νησιών << Ερπετών >> στην Ρουμανία (Μαύρη Θάλασσα) γι αυτό η κυβέρνηση σωστά στρέφει την προσοχή της προς αυτό. Από την Χάγη είχαμε άλλωστε την αρνητική εμπειρία να μην γίνουν δεκτές οι ελληνικές ευυαισθησίες και επιχειρήματα στην υπόθεση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας με τα Σκόπια, γεγονός που επιδρά καταλυτικά στην σκέψη όλων εκείνων που χαράσσουν την ελληνική εξωτερική πολιτική. Έτσι η κυβέρνηση στρέφεται σε μια ενδιάμεση λύση (χωρίς να έχει καταλήξει ακόμη για το  πότε θα εκδηλωθεί η πρωτοβουλία της)  :
Στην σύσταση διαιτητικού δικαστηρίου για την επιδίκαση της διαφοράς  Ελλάδος-Τουρκίας το οποίο δεν θα αποτελείται από δικαστές του Αμβούργου αλλά θα συσταθεί με απόφαση του Ιάπωνα Προέδρου του από τον κατάλογο διαιτητών που έχει στα μητρώα του , υποδεδειγμένους από εθνικά κράτη, ο ΟΗΕ.

ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ ΌΠΩΣ   SAINT  ΜΑRTIN ΚΑΙ ΕΛΛΆΔΑ ΟΠΩΣ ΜΠΑΓΚΛΑΝΤΕΣ!
Η απόφαση που  μπήκε στο μικροσκόπιο  της ελληνικής διπλωματίας και κέντρισε την προσοχή της κυβέρνησης ελήφθη στις 14 Μαρτίου 2012 ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε full προεκλογική εκστρατεία.  Το Διεθνές Δικαστήριο του Αμβούργου για πρώτη φορά μετά την ίδρυση του εξέδωσε απόφαση που αφορούσε την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Μέχρι τότε ασχολείτο με θέματα αλιείας και άμεσης απελευθέρωσης  πλοίων.  Το Δικαστήριο του Αμβούργου εξέδωσε απόφαση για την διένεξη  Μπάγκλαντες- Μιανμάρ (στον κόλπο της Βεγγάζης ) που αφορούσε την οριοθέτηση χωρικών υδάτων, υφαλοκρηπίδας, υφαλοκρηπίδας πέραν των 200 ναυτικών μιλίων και ΑΟΖ. Το Μπάγκλαντες ζητούσε να λυθεί η διαφορά με βάση την αρχή της ευθιδικίας και η Μιανμάρ με βάση την αρχή της μέσης γραμμής. Το Δικαστήριο  τελικώς ακολούθησε την άποψη του Μπάγκλαντες. Το πιο ενδιαφέρον τμήμα της απόφασης για τα ελληνικά συμφέροντα – σύμφωνα με ανάλυση του καθηγητή Θόδωρου Καρυώτη  –  αφορά την οριοθέτηση χωρικών υδάτων νησιών γιατί το νησί Saint Martin  παρουσιάζει  ομοιότητες όσον αφορά την γεωγραφική του θέση με το Καστελόριζο.  Το  Μιανμάρ ( όπως η  Τουρκία στην δική μας περίπτωση ) υποστήριξε ότι η νήσος  Saint Martin δεν δικαιούται χωρικά ύδατα 12 μιλίων-όπως προβλέπει το άρθρο 15 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας –  επειδή βρίσκεται κοντά στα δικά της παράλια. Ζήτησε επίσης από το Δικαστήριο το νησί να ανήκει στην κατηγορία των << ειδικών περιστάσεων >> και να μην έχει << πλήρη επήρροια >>. Το Μπάγκλαντες (όπως η Ελλάδα με το Καστελόριζο  ) ζήτησε να δοθεί επήρροια στο νησί γιατί αυτό προβλέπουν σε ανάλογες περιπτώσεις όλες οι διεθνείς αποφάσεις που έχουν εκδοθεί με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Όλα τα κατοικήσιμα νησιά  έχουν  χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων .Λιγότερα  από 12 μίλια έχουν  τα μη κατοικήσιμα ή τα  άγονα. Το νησί Saint Martin έχει  ναυτική βάση και 7.000 κατοίκους. Το Καστελόριζο το οποίο απέχει από τα τουρκικά παράλια 1, 25 μίλια έχει 406 κατοίκους. Μαζί με τα βραχονήσια Άγιος Γεώργιος, Στρογγυλή. Αγριέλαια, ,Μαύρο Ποινή, Πολύφαδο, Ρώ, Ψωμί, Ψωραδιά συνιστά ένα νησιωτικό  σύμπλεγμα  του Αρχιπελάγους.
Το Δικαστήριο απέρριψε τελικά το αίτημα της Μιανμάρ , είπε << όχι >> στο επιχείρημα ότι το  Saint Martin  πρέπει λόγω εγγύτητας στα παράλια του να έχει  χωρικά ύδατα έξι μιλίων  και αναγνώρισε στο νησί χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων και  επήρροια στην διαμόρφωση των θαλασσίων ζωνών. Έπειτα με βάση την αρχή της ευθιδικίας και με την αναγνώριση των
<< ειδικών περιστάσεων >> (όρος της διεθνούς σύμβασης ) προχώρησε στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ .Το Μπάγκλαντες αύξησε την υφαλοκρηπίδα του και την ΑΟΖ του από 107.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε 111.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Τυχόν αναλογική εφαρμογή της απόφασης πιλότος του Διεθνούς Δικαστηρίου του Αμβούργου θα  προίκιζε το Καστελόριζο  με χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων στο νότιο μέρος του και θα ένωνε τις ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου-Αιγύπτου- Ισραήλ !! Τυχόν απόφαση για αναγνώριση της επήρροιας του  Καστελόριζου  στην διαμόρφωση της ΑΟΖ θα είχε επίσης συνέπεια στην διαμόρφωση της αιγιαλίτιδας ζώνης κατά μήκος όλων των ελληνοτουρκικών θαλάσσιων συνόρων και θα ανοίξει τον δρόμο για τον μεγάλο  συμβιβασμό: Κοινά  ελληνοτουρκικά σύνορα 10 μιλίων σε αέρα και θάλασσα. Το  αρνητικό σημείο της απόφασης είναι η υιοθέτηση της αρχής της ευθιδικίας που ζήτησε το κερδισμένο Μπάγκλαντες. Η Ελλάδα ζητά την μέση γραμμή και τυχόν υιοθέτηση της ευθιδικίας ενδεχομένως θα μείωνε την συνολική επίδραση που ασκεί το Καστελόριζο ως νησιωτικό σύμπλεγμα του αρχιπελάγους στην τελική λύση. Σε μια τέτοια περίπτωση κρίσιμη θα είναι η απόφαση των διαιτητών οι οποίοι θα κληθούν να τάμουν την διαφορά και με πολιτικά κριτήρια, για έναν απλό λόγο. Αν η Ελλάδα κερδίσει με την απόφαση το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και περιέλθουν και τυπικά στην κατοχή της τα χρυσοφόρα ενεργειακά πηγάδια που βρίσκονται  στον βυθό του Αιγαίου κάτω από το ακριτικό μας νησί, κάτι πρέπει να δοθεί ως αντάλλαγμα και στους Τούρκους. Ίσως ένα << πηγάδι >> από τα τέσσερα.
Για την πληρότητα του ρεπορτάζ σημειώνεται ότι αντίθετη άποψη από αυτήν του καθηγητή Καρυώτη  ( ο οποίος επεσήμανε  σημειωτέον  γκρίζες ζώνες στην απόφαση)  έχει ο καθηγητής Χρήστος Ροζάκης. Στο βιβλίο του << Η αποκλειστική οικονομική ζώνη και το διεθνές δίκαιο >> αμφισβητεί την χρησιμότητα της απόφασης για τα ελληνικά συμφέροντα  και  θεωρεί ότι δεν κατοχυρώνεται  το θέμα της επήρροιας του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελορίζου στην χάραξη της ΑΟΖ .Κάνει όμως  μια σημαντική παρατήρηση : Παραθέτει παράγραφο της απόφασης του  Δικαστηρίου του Αμβούργου η οποία αναφέρει ρητά τα εξής : << Το Δικαστήριο παρατηρεί ότι η επήρροια ενός νησιού στην οριοθέτηση  της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας εξαρτάται από τις γεωγραφικές πραγματικότητες και τις συνθήκες μιας συγκεκριμένης περίπτωσης. Δεν υπάρχει γενικός κανόνας σε αυτή την περίπτωση. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και απαιτεί ειδική μετεχείριση εφόσον ο τελικός στόχος είναι η εξεύρεση μιας δίκαιης λύσης >>.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΑΜΑΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ.. . ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑ
Η   απόφαση του Αμβούργου πανικόβαλλε  (κατ’ άλλους, ενθάρρυνε)  την Άγκυρα η οποία εκμεταλλευόμενη και το γεγονός ότι την Άνοιξη του 2012  η Ελλάδα είχε υπηρεσιακή κυβέρνηση  δέσμευσε με απόφαση της κυβέρνησης που δημοσιεύτηκε στο τουρκικό φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (27-4-2011 ) τέσσερα οικόπεδα υδρογονανθράκων και έδωσε άδειες στην Κρατική Εταιρεία πετρελαίου της για την εξόρυξη τους!! Η Ελλάδα αντέδρασε μετά από έντονο παρασκήνιο στο οποίο ενεπλάκησαν  και οι Αμερικανοί   τον Φεβρουάριο του 2013, εννέα μήνες μετά.
Η επιστολή που έστειλε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς στον θεματοφύλακα της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ  Μπαν  Κιν Μουν , με κομιστή αυτής τον τότε Υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο είχε  τον τύπο  της ρηματικής διακοίνωσης  ( note verbale) . Με αυτήν χαρακτηρίζονταν << άκυρες οι  άδειες που έδωσε η Τουρκία στην Κρατική εταιρεία Υδρογονανθράκων >> και ξεκαθαριζόταν ότι τα τέσσερα οικόπεδα είναι << περιοχές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας >>. Με  βάση τη διακοίνωση << η Ρόδος και το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελορίζου έχουν πλήρη δικαιώματα και θαλάσσιες ζώνες , όπως κάθε άλλη εδαφική περιοχή, άρα υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ >>. Επίσης  << η χώρα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα ab initio και ipso facto για την εξερεύνηση της υφαλοκρηπίδας και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων >>. Η ίδια διακήρυξη επαναλαμβάνεται με την προγραμματική συμφωνία ΝΔ -ΠΑΣΟΚ η οποία στο σημείο 41 αναφέρει, χωρίς  περαιτέρω διευκρινίσεις : <<  Εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα είναι ενεργά και ασκούνται,  όπως προβλέπει το Διεθνές  Δίκαιο >>.  Με την ρηματική διακοίνωση αυτή ο πρωθυπουργός διέκοψε την τουρκική  απόπειρα …χρησικτησίας στην ελληνική ΑΟΖ αλλά το σημαντικότερο : Κατοχύρωσε τις ελληνικές θέσεις ενόψει του νέου κεκτημένου  που δημιούργησε η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του Αμβούργου για το Δίκαιο της Θάλασσας. Έτσι  όταν κληθεί εκείνο να επιληφθεί , έστω με την μορφή διαιτητικού δικαστηρίου, ο ελληνικός φάκελος θα είναι πλήρως τεκμηριωμένος  και δεν θα  υπάρχει η παραμικρή <<τρύπα >> για τα τουρκικά επιχειρήματα.

Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
Σύμφωνα με το άρθρο 287 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας η οποία αποτελεί νόμο του ελληνικού κράτους από την επικύρωση της (νόμος 2321/23-6-95 ) τα κράτη έχουν ελευθερία επιλογής  όταν πρόκειται να λύσουν τις διαφορές τους σχετικά με θέματα που ορίζει αυτή. Ο πρώτος είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης την δικαιοδοσία του οποίου η Τουρκία δεν  έχει αναγνωρίσει. Ο δεύτερος είναι η προσφυγή  στο Διεθνές Δικαστήριο του Αμβούργου και ο τρίτος η συγκρότηση διαιτητικού δικαστηρίου, με απόφαση του Προέδρου του Δικαστηρίου Αμβούργου  ο οποίος δεν δικάζει μεν αλλά έχει την ευθύνη να κρατήσει την διαδικασία.  Ο τρόπος συγκρότησης του διαιτητικού  δικαστηρίου ο οποίος έχει τεράστια σημασία για την εξέλιξη της υπόθεσης  περιγράφεται αναλυτικά στα..ψιλά της σύμβασης, στο παράρτημα  VII και αφορά ακόμη και χώρες που δεν την έχουν υπογράψει  ( όπως η Τουρκία ). Σύμφωνα με το παράρτημα λοιπόν ο  Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ- κρίσιμος θα είναι λοιπόν και ο ρόλος του Μπάν Κι Μούν-  καταρτίζει και τηρεί κατάλογο διαιτητών. Κάθε κράτος  μέλος  της σύμβασης ορίζει σε τακτά χρονικά διαστήματα 4 διαιτητές που περιλαμβάνονται στον συνολικό κατάλογο . Πρόκειται για επιστήμονες, καθηγητές και νομικούς με πείρα στα ναυτιλιακά θέματα οι οποίοι πρέπει να  χαίρουν φήμης για την αμεροληψία τους. Τελευταία κυκλοφορεί η πληροφορία ότι η κυβέρνηση έχει περιλάβει στον κατάλογο με τους διαιτητές που έχει στείλει στον ΟΗΕ τον εξειδεικευμένο σε θέματα ναυτικού δικαίου  καθηγητή της Νομικής και πρώην Υπουργό Επικρατείας Χάρη Παμπούκη. Ο πρώην Υπουργός έχει τεράστια πείρα καθώς από τον καιρό που ήταν Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτεριικών κωδικοποίησε την ελληνική επιχειρηματολογία, ακτινογράφησε την σύνθεση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και  διερεύνησε τις πιθανότητες επιτυχίας  μιας πιθανής ελληνικής προσφυγής. Αν Ελλάδα και Τουρκία συμφωνήσουν να λύσουν την διαφορά του Καστελόριζου με διαιτησία τότε η διαδικασία θα είναι η εξής : Το διαιτητικό δικαστήριο θα είναι πενταμελές. Τα μέλη του θα διοριστούν από τον Ιάπωνα Πρόεδρο του Δικαστηρίου του Αμβούργου. Κάθε κράτος θα υποδείξει ένα μέλος της αρεσκείας του από τον κατάλογο που τηρείται στο γραφείο του Γραμματέα του ΟΗΕ ενώ τρία ακόμη θα τοποθετηθούν μετά από κοινή συμφωνία των δύο μερών .Το δικαστήριο θα συνεδριάζει  στο Αμβούργο αλλά σύμφωνα με την σύμβαση τα μέλη του δικαιούνται να επισκέπτονται τοποθεσίες και να πραγματοποιούν επί τόπου πραγματογνωμοσύνες προκειμένου να διαμορφώνουν άποψη επί τόπου. Άρα θα επισκεφθούν και το Καστελόριζο.

Η ΘΕΩΡΙΑ ΡΟΖΑΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΑΟΖ
Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Χρήστος Ροζάκης η γνώμη του οποίου έχει βαρύνουσα  σημασία- η άποψη του ότι το Δίκαιο της Θάλασσας είναι υποχρεωτικό  και για την Τουρκία ως << εθιμικό >> περιελήφθη σε απαντήσεις του Υπουργείου Εξωτερικών  πρός την Άγκυρα – θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει μεγάλα διαπραγματευτικά ατού σε μια διαιτησία.   Όπως γράφει στο τελευταίο του βιβλίο για την ΑΟΖ   που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση   << ο γεωγραφικός σχηματισμός των νησιών  στο Αιγαίο δημιουργεί μια συμπαγή παρουσία που δύσκολα θα μπορούσε να αγνοηθεί σε οποιαδήποτε οριοθέτηση.(..) Αυτή η γεωγραφική συνέχεια δημιουργεί  ένα ενιαίο μέτωπο που δεν έχει καμία σχέση με τις περιγραφές μεμονωμένων νησιών που είναι διάσπαρτα σε μια διαφορετική ελεύθερη θάλασσα. Η ύπαρξη αυτής της συνέχειας και πυκνότητας και φυσικά η προσθήκη του συνολικού μήκους των ακτών τους είναι εξαιρετικά ευνοικά  για την ελληνική περίπτωση >>. Αναφερόμενος ειδικά στο  Καστελόριζο ο κύριος Ροζάκης   ( σελ.  43 βιβλίου )  γράφει  ότι << τα ελληνικά θαλάσσια δικαιώματα στην περιοχή δεν περιορίζονται σε αυτά που προκαλεί η ύπαρξη του . Στην ίδια περιοχή παράγονται δικαιώματα από την ύπαρξη της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου, της Κρήτης των οποίων η παρουσία παράλληλα με το Καστελόριζο δημιουργεί ένα εδαφικό τόξο με τις ανατολικές ακτές τους να προβάλλονται στην γειτονική θαλάσσια περιοχή και να δημιουργεί με την παρουσία τους τίτλο τόσο για ΑΟΖ όσο και και για υφαλοκρηπίδα >>.
Ο κύριος Ροζάκης αντιπαραβάλλει την περίπτωση του Καστελορίζου  με τις υποθέσεις που απασχόλησαν μέχρι σήμερα την Διεθνή Δικαιοσύνη γιατί << το Καστελόριζο δεν βρίσκεται στην λάθος πλευρά μιας διαφορετικά ευκρινούς μέσης γραμμής οριοθέτησης ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία και δεν μπορεί να έχει στρεβλωτικό αποτέλεσμα για την συνολική  οριοθέτηση .Νότια των ακτών του Καστελορίζου, όπως και νότια των εκεί τουρκικών ακτών εκτείνεται  άλλωστε μια ευρύτατη θάλασσα της οποίας αντίπερα όχθη είναι η Αίγυπτος >>. Και καταλήγει ο κύριος Ροζάκης :
<< Σε  κάθε περίπτωση το Δικαστήριο στην πρόσφατη υπόθεση της Νικαράγουας κατά της Κολομβίας υπογραμμίζει σαφώς ότι κάθε νησί έχει το δικαίωμα για πλήρη αιγιαλίτιδα ζώνη που εξικνείται  ως το απώτατο νόμιμο όριο των 12 ναυτικών μιλίων >>….Θέση που ταιριάζει γάντι με τα ελληνικά επιχειρήματα δηλαδή…

Πηγή: περιοδικό CRASH