Σχετικά με την καταδίκη του δημιουργού της σελίδας «Γέροντας Παστίτσιος» βγήκαν -πάλι- διάφοροι να μιλήσουν για «Ιράν». Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι θα έβγαιναν.
Ας υιοθετήσουμε την κοινωνιολογική προσέγγιση της θρησκείας, όπως την αντιλήφθηκε ο πατέρας της κοινωνιολογίας, ο Emile Durkheim.
Ο Durkheim παρατήρησε ότι οι Γάλλοι σύγχρονοί του βγήκαν στον δρόμο να διαμαρτυρηθούν για την υπόθεση Dreyfus. Τότε συνειδητοποίησε ότι ο λόγος που έβγαλε έξω τόσο κόσμο ήταν η προσβολή ενός ιερού. Το ιερό που προσεβλήθη ήταν η ελευθερία του λόγου.
Ο Durkheim ήταν άθρησκος. Συνεπής άθρησκος. Όχι όμως αδιάφορος στο φαινόμενο της θρησκείας. Πολλοί συνδέουν τα δύο. Και νομίζουν πως αθεΐα (αθρησκία) σημαίνει να λοιδωρείς σε κάθε ευκαιρία τη θρησκεία του διπλανού σου.
Συνήθως η λοιδωρία εξαντλείται στον διπλανό σου. Δεν επεκτείνεται στον παραδιπλανό σου…
Για παράδειγμα: ο Έλληνας άθρησκος είναι πιθανό να λοιδωρήσει τον Χριστιανό γείτονά του και την πίστη του, όμως την ίδια ώρα θα σεβαστεί τον μουσουλμάνο πιο πέρα. Θα θεωρήσει ελευθερία του λόγου την προσβολή των Χριστιανών από έναν τρίτο , ενώ ίσως θα ερεθιστούν οι ευαίσθητες χορδές του για τα ανθρώπινα δικαιώματα αν γινόταν κάτι αντίστοιχο που θα προσέβαλλε τους Μουσουλμάνους, τους Εβραίους ή τους Βουδιστές κλπ.
Όχι όμως, το θέμα μου δεν είναι η υποκρισία και τα διπλά μέτρα και σταθμά. Επιστρέφω λοιπόν στον Durkheim.
Ως κοινωνιολόγος, εξέτασε το φαινόμενο της θρησκείας. Μελέτησε για πολλά χρόνια την πιο απλή θρησκεία που βρήκε στη γη: τους ιθαγενείς της Αυστραλίας.
Το συμπέρασμά του ήταν εντυπωσιακό!
Κάθε κοινωνία έχει ανάγκη από κάτι ιερό. Αυτό το ιερό είναι συνήθως συνυφασμένο με τη θρησκεία. Απαραίτητο συστατικό της συνοχής της κοινωνίας είναι το να μην παραβιάζεται αυτό το ιερό. Υπάρχουν σύμβολα και αντικείμενα, τα οποία εκφράζουν αυτό το ιερό. Κατά μία διάσημη φράση του, ο Γάλλος κοινωνιολόγος είπε «Ο Θεός είναι η πεμπτουσία της κοινωνίας». Εφόσον ο Θεός εκφράζει το Ιερό, η κοινωνία συνέχεται μέσω αυτού του ιερού. Το ένα αντικατοπτρίζει το άλλο.
Το αν η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα επίσης δεν είναι το θέμα. Η ουσία είναι ότι υπάρχει συσχέτιση μίας κοινωνίας και των εκφράσεών της (της συμπεριφοράς των μελών της, των συλλογικών προτεραιοτήτων, της «ιεράρχησης των αναγκών» της) με τη συγκεκριμένη υπερφυσική προσέγγιση η οποία διαμόρφωσε ή χάραξε την ίδια αυτή κοινωνία, ή έστω της άφησε ένα μεγάλο αποτύπωμα. Η συσχέτιση αυτή είναι υπαρκτή, όμως ίσως αφανής στην πρώτη ματιά.
Το ιερό λοιπόν συνέχει την κοινωνία. Η προσβολή του ιερού είναι διαλυτικός παράγοντας της κοινωνίας. Την εποχή του Durkheim, η Γαλλία είχε αντικαταστήσει τη θρησκεία στη θέση του ιερού με την ελευθερία του λόγου. Ενδεχομένως, ορισμένοι αναγνώστες αυτή τη στιγμή ίσως σκέφτονται «ωραία, ας το κάνουμε κι εμείς».
Καλώς ή κακώς όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα. Το συλλογικό υποσυνείδητο των Γάλλων έχει εντελώς διαφορετικές προσλαμβάνουσες από το αντίστοιχο των Ελλήνων. Η Ιερά Εξέταση, οι διώξεις της Καθολικής Εκκλησίας, οι τόσοι αιώνες του Μεσαίωνα, δεν απαντώνται στη δική μας ιστορία και παράδοση. Δεν δημιούργησαν ποτέ αντίστοιχα ιστορικά απωθημένα.
Μισόν αιώνα μετά τη Γαλλική Επανάσταση, οι Έλληνες απελευθέρωσαν την πατρίδα τους και οι ίδιοι οι αγωνιστές -αν διαβάσει κανείς τα απομνημονεύματά τους- ήταν ιδιαίτερα πιστοί Χριστιανοί. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι που απελευθέρωσαν την Ελλάδα έγραφαν από τα πρώτα Συντάγματα, και ανελλιπώς μέχρι σήμερα- ότι το ίδιο το Σύνταγμα είναι γραμμένο «Εις το όνομα της Aγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος».
Οι ίδιοι αυτοί αγωνιστές που απελευθέρωσαν την Ελλάδα όριζαν στα ίδια αυτά πρώτα Συντάγματα ως εξής: «Οσοι αυτόχθονες κάτοικοι της Επικρατείας της Ελλάδος πιστεύουσιν εις Χριστόν, εισίν Έλληνες».
Αμέσως αποκαλύπτεται το αυτονόητο: ότι οι προσλαμβάνουσες είναι τόσο διαφορετικές στους δύο λαούς, ώστε ακόμα κι αν ίσχυε η θεωρία του Durkheim για το τι συνιστά ιερό για τους Γάλλους, το συλλογικό υποκείμενο των Ελλήνων βρίσκεται μάλλον στον αντίποδα.
Αν θέλεις λοιπόν να αντικαταστήσεις το ιερό σε μία κοινωνία, πρέπει να βρεις κάτι άλλο να το αντικαταστήσεις. Ειδάλλως το κρατάς και το σέβεσαι. Διότι χωρίς αυτό, αφαιρούνται οι θεμέλιοι λίθιοι της κοινωνίας.
Για να ξεφύγω λίγο από τα ελληνικά πράγματα, άρα να αφαιρέσω τυχόν συναισθηματικές αντιδράσεις στα γραφόμενά μου, θα κλείσω με το εξής. Ο Samuel Huntington στο περίφημο βιβλίο του «Σύγκρουση των Πολιτισμών» αναφέρει κάπου το εξής: μπορεί οι Σουηδοί να είναι σήμερα ένας από τους λιγότερο θρησκευόμενους λαούς στον πλανήτη, αλλά είναι αδύνατον να τους κατανοήσεις αν δεν μελετήσεις σε βάθος τον Λουθηρανισμό»
Ανδρέας Σταλίδης.
19 comments
Εξαιρετικό άρθρο!!!
Καλὴ καὶ ἁγία ἡ κοινωνιολογία, ἀλλὰ ἐδῶ ἔχουμε προβλήματα τῆς πραγματικῆς ζωῆς. Ὅταν ὁ Μακρυγιάννης προσβάλλει τὸν Μωάμεθ, ἱερὸ τῶν Μωαμεθανῶν συμπολιτῶν μας, τί κάνουμε ; Ἀπαγορεύουμε τὸν Μακρυγιάννη ; Βάζουμε πρόστιμο σὲ ὅποιον ἐκδίδει τὰ «βλάσφημα» ἔργα του ; Καὶ τὶ θὰ συμβουλεύαμε τοὺς Τούρκους ; Νὰ διαβάσουν Μακρυγιάννη γιὰ νὰ μᾶς καταλάβουν ἢ ὄχι ;
Καιρὸς εἶναι νὰ καταλάβουμε ὅτι, ὅπως στὰ Μαθηματικά, ὑπάρχουν ἀσυμβατότητες καὶ στὴν πραγματικότητα : ἐλευθερὶα τοῦ λόγου καὶ σεβασμὸς τῆς θρησκευτικῆς πίστεως δὲν συμβιβάζονται, εὐρὼ καὶ καταγγελία τοῦ μνημονίου δὲν συμβιβάζονται. Τὰ μεγάλα παιδιὰ τὸ χωνεύουν αὐτὸ κάποτε …
Ενδιαφέρουσα προσέγγιση.
Η οποία όμως δεν ασχολείται καθόλου με το λόγο για τον οποίον όλοι εμείς που διαφωνούμε με την απόφαση αποκαλούμε τη χώρα Ιράν. Ο οποίος δεν είναι το αν η ιστοσελίδα είναι καλόγουστη ή το αν η φωτογραφία ενός παστίτσιου είναι σάτιρα ή “βλασφημία”. Δεν είναι καν το αν η κοινωνία χρειάζεται “το ιερό”.
Είναι αν η κοινωνία χρειάζεται τη φυλάκιση αυτών που διαφωνούν. Αυτών που ξεφεύγουν από τη νόρμα και τους κανόνες. Αυτών που δε συμβιβάζονται.
Μην ξεχνάτε ότι οι εικόνες αυτές και τα συνοδευτικά κείμενα δεν εμφανίστηκαν έξω από τη Μητρόπολη. Δεν εμφανίστηκαν στην Πλατεία Συντάγματος. Δεν μεταδόθηκαν από κάποια δημόσια ραδιοτηλεοπτική συχνότητα. Έπρεπε οι προσβεβλημένοι να τις ψάξουν, να ανοίξουν την ιστοσελίδα στο Facebook, να τη διαβάσουν. Ήταν ενεργά συμμετοχoi στη “βλασφημεία”, σε καμιά περίπτωση δεν ήταν παθητικοί αποδέκτες της.
@Γιάννης
Λογικὰ ὅλα αὐτά, ἀλλὰ δὲν νομίζω ὅτι θὰ πείσουν ἐκεῖνον πού ἔχει ἀποφασίσει ὅτι προσεβλήθη ὁ Προφήτης. Ἀφοῦ ἔχουμε νόμο γιὰ νὰ κατευνάσουμε αὐτόν, ὁ νόμος θὰ ἰσχύσει καὶ γιὰ ὅποιον προσβάλλει τὸν Γέροντα. Ὁ νόμος φυλακίζει τοὺς «διαφωνοῦντας» καὶ «ἀσυμβιβάστους» γιὰ νὰ κατευνάσει τοὺς ἐξοργισμένους. Οἱ ὁποῖοι προτιμοῦν, πρὸς τὸ παρόν, τὴν φυλάκιση τῶν «διαφωνούντων» ἀπὸ τὸ κράτος ἀπὸ τὴν ἰδιωτικὴ ἐκδίκηση τὴν ὁποία μπορεῖ καὶ νὰ δοκίμαζαν (μὲ κίνδυνο καὶ τῆς δικῆς τους ζωῆς) οἱ ὀπαδοὶ τῶν προσβληθέντων. Τὸ ἐρώτημα εἶναι ἐὰν ἡ φυλάκιση τῶν διαφωνούντων εἶναι προτιμωτέρα ἀπὸ τὶς ἰδιωτικὲς ἀντεκδικήσεις. Τὸ Ἰρὰν, ἡ Δανία, ἡ Αὐστρία καὶ τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο καί, πιθανῶς, καὶ ἄλλα κράτη διατείνονται ὅτι εἶναι προτιμωτέρα. Πάντως, ἡ ἀπάντηση δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι καθαρὴ καὶ ξάστερη. Ἐκτὸς κι ἂν ἀποφασίσουμε νὰ ἐξορίσουμε ὅσους δὲν δηλώσουν ὅτι ἀποκηρύσσουν τὴν βία, ἀκόμη καὶ ὅταν τὴν ἐπιτάσσει ἡ θρησκευτικὴ πίστις τους.
Τα πράγματα είναι απλά! Να προσδιορίσουμε τι πολιτισμό θέλουμε ή τι σημαίνει για εμάς πολιτισμός. Σεβόμαστε τον συνάνθρωπό μας ή τα δικαιώματά του; Άν το πρώτο, τότε κάθε μας ενέργεια προσαρμόζεται έτσι ώστε να μην προκαλεί πόνο και οτιδήποτε άλλο δεν θα θέλαμε να μας κάνουν. Αν το δεύτερο ποιός ορίζει τι είναι δικαίωμα; Πολλές οι ερμηνείες! Αν δουμε την ουσία τα ανθρώπινα δικαιώματα φτιάχτηκαν για να καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μια αθλήτρια καταδικάστηκε γιατί είπε ένα ανέκδοτο που κρίθηκε ρατσιστικό. Οι ίδιοι που κόπτονται για την ελευθερία του λόγου δεν αντέδρασαν και μάλιστα σιγοντάρησαν. Έλεος με την υποκρισία!
Μάλιστα. Στον “Παστίτσιο” επιβλήθηκε ποινή 10 μηνών για προσβολή του θρησκευτικού συναισθήματος. Στους “ευσεβείς” θαυμαστές του πραγματικού Γέροντα Παϊσιου που διαδίδουν ένα σωρό απίθανες ιστορίες για τα “κατορθώματά” του, ποια πρέπει να είναι η ποινή;
Ενδεικτικά, στις σελίδες 46-47 του βιβλίου “Γέρων Παΐσιος ο Αγιορείτης. Ο ασυρματιστής του Στρατού και του Θεού”, του Σχη (ΤΘ) Δημ. Καραϊσκου (εκδόσεις Γενικού Επιτελείου Στρατού), διαβάζουμε πώς ο Γέροντας νίκησε τον Γιωργάκη, που είχε θητεύσει σε βουδιστικό μοναστήρι του Θιβέτ (σκηνή βγαλμένη από τις ταινίες κουνγκ φου με τους Σαολίν):
“Μετά σάν ἀντίδραση πήδησε ψηλά καί πῆγε νά µέ χτυπήση µέ τό πόδι του, ἀλλά τό πόδι του σταµάτησε κοντά στό πρόσωπό µου, σάν νά βρῆκε ἕνα ἀόρατο ἐµπόδιο! Μέ φύλαξε ὁ Θεός.”
http://www.scribd.com/doc/31115834/paisios
Λοιπόν, ποιά πρέπει να είναι η ποινή γι’ αυτούς που έχουν στήσει επιχείρηση πουλώντας ιστορίες για ψευδοθαύματα και ψευδοπροφητείες του γερ. Παΐσιου και που δεν προσβάλλουν μόνο το γνήσιο χριστιανικό ήθος αλλά και την ανθρώπινη λογική;
Οι φονταμενταλιστές της συντήρησης που πανηγυρίζουν για την καταδίκη του “Παστίτσιου” φαίνεται δεν κατάλαβαν ότι ο νεαρός αυτός δεν σατύριζε τον ίδιο τον γέροντα αλλά την καρικατούρα του που έχουν δημιουργήσει οι παραπάνω σχιτζίδες. Στο Ελλαδιστάν όμως η υποκρισία περισσεύει.
Όπως βλέπουμε με σαφήνεια στη φωτογραφία του προφίλ του καταδικασθέντα, πράγματι είναι σάτιρα εναντίον όσων εκμεταλλεύονται το όνομα του γέροντα.
@ Νικος Μ.
Αν έμπαινες στην εν λόγω σελίδα του facebook θα έβλεπες ότι σατύριζε κάθε είδους ψευδοπροφητείες, ψευδοθαύματα και ψευδοκατηχήσεις που χρεώνουν οι ταλιμπάν στον γέροντα Παΐσιο. Όπως άλλοι σατυρίζουν τις ψευδοπροφητείες των “γερόντων” του Λιακόπουλου. Άλλωστε ο νεαρός “Παστίτσιος” μέσα από τέτοιου είδους πηγές γνώρισε τον γέροντα Παϊσιο και θέλησε να τον σατυρίσει. Δεν νομίζω να τον έβαλε ο “διάβολος” να προσβάλει στα καλά καθούμενα έναν σεβαστό και άγιο γέροντα.
Ένα δείγμα σάτυρας μιας “ψευδοπροφητείας” του γερ. Παΐσιου:
“Όταν ξεπαγώσει ο μαρμαρωμένος μουσακάς θα διωχτούν όλοι οι άπιστοι από την Μπόλη και θα την ξαναχτίσουμε από την αρχή. Ντονεράδικα, κοκορετσάδικα και λοιπά χοληστεράδικα θα αντικατασταθούν από σπαγγεταρίες. Οι τούρκοι θα σταλούν στην κόκκινη ντοματιά όπου θα παράγουν τόνους κέτσαπ νυχθημερόν για τις ανάγκες μας. Θα ζείτε και θα τα δείτε αυτά”.
Βάσει τῆς εἰκόνος κατεδικάσθη. Ἂν δὲν τὴν εἶχε κατασκευάσει, δέν θὰ εἶχε κανένα πρόβλημα. Ἂν εἶχε περιορισθεῖ στὸ νὰ σατιρίσει μόνον τοὺς θεομπαῖχτες καὶ ὄχι καὶ τὸν Γέροντα, κανεὶς δὲν ἐπρόκειτο νὰ ἐνοχληθεῖ. Οἱ θεομπαῖχτες, δὲν ἔχουν δώσει ἀφορμὴ γιὰ ταραχές μέχρι τώρα, ὁπότε τὸ κράτος τοὺς ἀφήνει στὴν τρέλλα τους.
Θα αντιπαρέλθω τις απόψεις των διαφόρων αριστερο-θολο-κουλτουριάρηδων οι οποίοι με κάθε ευκαιρία επιτίθενται με ελευθεριάζοντα λόγο τα ιερά και τά όσια μου ως Έλληνος πολίτη, και θα σταθώ σε τούτο μόνο: η αλλοιωμένη εικόνα του αγιασμένου γέροντος, μου είναι τόσο αποκρουστική και ανυπόφορη που μου περνάει το μήνυμα ότι αυτός που το έκανε έχει μεγάλη εμπάθεια και μαυρίλα στην ψυχή του!
Καὶ στὴν δική μου. Τὸ ζήτημα εἶναι τί κάνουμε γιὰ ἕναν ἀδελφό μας, ὁ ὁποῖος ἔχει πέσει τόσο. Τὸν κλείνουμε φυλακή ; Μιμούμεθα τοὺς Μωαμεθανοὺς καὶ τὸν σκοτώνουμε ; Νομίζω ἡ Χριστιανικὴ θέση εἶναι νὰ προσευχηθοῦμε νὰ τὸν φωτίσει ὁ Θεὸς γιὰ νὰ μετανοήσει καί, ἂν μποροῦμε, νά ζητήσουμε ἀπὸ τὶς κοσμικὲς ἀρχὲς νὰ μειώσουν τὴν ποινή του. Ἂν πιστεύουμε, βέβαια, τὰ κάνουμε ὅλα αὐτά. Διότι ὁ Θεὸς δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ κοσμικὰ δικαστήρια, εἰσαγγελεῖς καὶ δικαστήρια. Οὔτε ἡ Παναγία, οὔτε οἱ Ἅγιοι. Αὐτὸς πού προσβάλλει τὰ Θεῖα τιμωρεῖται ὑπερεπαρκῶς ἀπὸ μόνος του, ἀφοῦ προσβάλλει τὴν Θεία Οὐσία καὶ Πνοὴ πού ἔχει μέσα του, ὅπως κάθε ἄνθρωπος.
@Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας: Ίσως γι’ αυτον τον λόγο η ποινή τού επεβλήθη με αναστολή (αυτό πολλοί το αγνοούν και νομίζουν ότι μπήκε “μέσα”).
Απαντώ στον Γιάννη που γράφει ότι όλα αυτά δεν έγιναν δημοσίως, πχ στην πλατεία Συντάγματος.
1. Διαφωνώ. Ζούμε στον 21ο αιώνα και οι δρόμοι και οι πλατείες δεν είναι πλέον τα μόνα δημόσια μέρη. Οι δύο εικόνες οι οποίες συνοδεύουν το άρθρο ήταν ανοιχτές στη δημόσια θέα. Προέρχονται από το προφίλ της συγκεκριμένης σελίδας. Το προφίλ μίας σελίδας στο facebook ή ενός λογαριασμού στο twitter είναι προσβάσιμο από όλους τους «περαστικούς» αδιακρίτως, ακριβώς σαν να στέκονται σε κάποιο δρόμο ή πλατεία. Το περιεχόμενο ίσως όχι. Το προφίλ όμως ναι.
2. Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι αυτό ήταν σάτιρα. Δεν χωράει στον ορισμό μου περί σάτιρας. Μάλλον έχουμε διαφορειτκούς ορισμούς
3. Πέρα από το πώς το χαρακτηρίζουμε (σάτιρα, προσβολή, κάτι άλλο), δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι δεν απευθύνεται στον ίδιο τον π. Παΐσιο, αλλά α. σε όσους εκμεταλλεύονται το όνομα του π. Παΐσιου» (πχ Λιακόπουλο) ή β. σε όσους ακολουθούν τυφλά όσους εκμεταλλεύονται το όνομά του (πχ «ταλιμπάν» όπως αναφέρθηκε). Κατά τη δική μου οπτική, απευθύνεται ακριβώς στο πρόσωπο του π. Παϊσίου και νομίζω αυτό είναι σαφές. Τα υπόλοιπα ανακαλύφθηκαν εκ των υστέρων ως υπερασπιστική γραμμή.
4. Το κείμενό μου γράφτηκε με αφορμή μόνο το θέμα αυτό και εξετάζει κάτι πολύ γενικότερο και ευρύτερο. Δεν εξετάζει το εν λόγω ζήτημα, όμως είναι εύστοχο αυτό που γράφει ο Β. Λιάκος, ότι δηλαδή η ποινή είναι με αναστολή. Άρα απλώς μία κίτρινη κάρτα. Δεν εφαρμόζεται η ποινή εκτός εάν το ξανακάνει στο μέλλον.
Για το ότι η υποκρισία περισσεύει, θα συμφωνήσω. Περιέργως, οι ίδιοι που υπερασπίζονται τον εν λόγω είναι αυτοί που καταδίκαζαν στο πυρ το εξώτερον πριν ενάμιση χρόνο μία αθλήτρια μία ημέρα πριν τη συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αγώνες για τους οποίους προετοιμαζόταν ολόκληρη τη ζωή της, για τον λόγο ότι το (κακόγουστο) ανέκδοτο πως «τα κουνούπια του Νείλου θα τρώνε στην Ελλάδα σπιτικό φαγητό από τους Αφρικανούς μετανάστες» θεωρήθηκε άκρως ρατσιστικό και αποκλείστηκε. Ανέκδοτο που γράφτηκε στο twitter (επίσης όχι στην πλατεία Συντάγματος) και είναι μάλλον περισσότερο αμφισβητίσημο κατά πόσο είναι όντως ρατσιστικό από όσο προσβλητική είναι η εικόνα στο προφίλ του «γέροντα παστίτσιου». Οι ίδιοι άνθρωποι δύο μέτρα και δύο σταθμά.
Ανδρέας.
Τὸ «Ἀντίβαρο» δὲν χρησιμοποίηησε δύο μέτρα καὶ δύο σταθμὰ ; Συνεπεῖς πρὸς ἐαυτοὺς εἶναι ὅσοι ἦταν ὑπὲρ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ νόμου καὶ στὶς δύο περιπτώσεις, καθώς καὶ ὅσοι ὑποστήριξαν τὴν κατάργηση τοῦ νόμου. Τὸ «Ἀντίβαρο» ἦταν σὲ μία ἀπὸ τὶς δύο αὐτὲς κατηγορίες καὶ δὲν τὸ κατάλαβα ;
Το Αντίβαρο είναι απλώς ένα βήμα. Δεν είναι όργανο συγκεκριμένης και καθορισμένης γραμμής. Μπορείτε να μιλήσετε για μένα προσωπικά, αλλά όχι για το Αντίβαρο.
Ποια είναι τα δύο μέτρα και δύο σταθμά;
Τότε – ναι, στην πρώτη εκείνη περίπτωση υποστήριξα δημοσίως ότι είναι άδικη η ποινή της. Η ποινή εκείνη δεν προήλθε από δικαστήριο, αλλά από τον αρχηγό της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Επιβλήθηκε δε αστραπιαία: χωρίς πειθαρχικό, χωρίς απολογία της κατηγορουμένης, χωρίς σκεπτικό, χωρίς τίποτα. Με απόφαση ενός προσώπου 2500 χιλιόμετρα μακρυά. Στο Λονδίνο ο αρχηγός, στην Αθήνα η αθλήτρια. Καμία εφαρμογή κανενός νόμου λοιπόν. Άρα αυτό που υποστήριξα ήταν μία διαφωνία με διοικητική απόφαση. Και ασφαλώς διατηρώ την άποψή μου.
Τώρα – εδώ ναι, έχουμε εφαρμογή κάποιου νόμου. Όμως δεν έχουμε καμία άποψη για το δικαστήριο ή για την ποινή! Αυτά που έγραψα στο άρθρο είναι, όπως αντιλαμβάνεστε, πολύ γενικότερα της μίας αυτής περίπτωσης. Θα μπορούσε κάλλιστα να είχε γραφτεί χωρίς την παρένθεση στον τίτλο και τις δύο φωτογραφίες με το δημόσιο προφίλ του κατηγορούμενου.
Υπάρχουν και άλλες διαφορές
Τώρα, η γραμμή άμυνας είναι η ελευθερία του λόγου. Τότε, η γραμμή άμυνας ήταν η ερμηνεία ότι το ανέκδοτο δεν ήταν ρατσιστικό. Δεν εκφράστηκε καν κάποια άποψη. Ένα ανέκδοτο ήταν με σκοπό τον γέλωτα. Αλλά απετέλεσε βάση ερμηνείας ρατσιστικών πεποιθήσεων.
Υπάρχει και πλήρης αναντιστοιχία στις ποινές. Ακαριαία παύση μίας καριέρας στη γέννεσή της στη μία περίπτωση, και μία προειδοποίηση στην άλλη.
Ανδρέας.
Ἂς δεχθοῦμε ὅτι ὑπῆρξαν μερικοὶ συνεπέστεροι.
Καὶ πάντως, ὁ καταδικασθεὶς δὲν ἐχρηματοδοτεῖτο ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο οὔτε ἐξεπροσώπει τὴν Ἑλλάδα καί, μάλιστα, σὲ προνομιακό γι’ αύτὴν πεδίο, ὅπως οἱ Ὀλυμπιακοὶ Ἀγῶνες.
Πάντως, ἡ καταδίκη μπαίνει στὸ ποινικὸ μητρῶο τοῦ καταδικασθέντος, ἐφ’ ὅσον δὲν ἀθωωθεῖ σὲ δευτέρου δικαιοδοτικοῦ βαθμοῦ δικαστήριο.
Το θέμα είναι το εξής: έχει όρια η ελευθερία του λόγου;
Το ποια θα είναι η ποινή (ή αν θα υπάρξει καν ποινή) στην περίπτωση κατά την οποία παραβιαστούν τα -όποια- όρια, είναι άλλο ερώτημα.
Αν εγώ μέσα στη συζήτηση βρίσω και προσβάλλω τη μάνα του άλλου, είναι κι αυτό στα πλαίσια της ελευθερίας του λόγου μου; Δεν υπονομεύει (αν μη τι άλλο;) τη σχέση μου με τον συνομιλητή; την υπονομεύει!
Ε, εδώ λέμε ότι ορισμένα πράγματα είναι αντίστοιχα με τη συλλογική μας μάνα και όταν προσβάλλονται αυτά, υπάρχει θέμα. Ως εδώ είναι η άποψή μου.
Από κει και πέρα, το αν θα γίνει δικαστήριο, ποιος νόμος εφαρμόζεται στην περίπτωση, ποιες ποινές προβλέπει, ποια ποινή συγκεκριμένα επιδικάζει ο δικαστής ανά περίπτωση, είναι κάτι διαφορετικό στο οποίο δεν υπεισήλθα και δεν υπεισέρχομαι.
Ανδρέας.
Τὸ ἐρώτημα «ἔχει ὅρια ἡ ἐλευθερία τοῦ λόγου ;» εἶναι, στὴν καλυτέρα περίπτωση, ἀφελὲς καὶ κενὸ περιεχομένου, ἂν δὲν εἶναι καθαρῶς συνθηματολογία ἢ αἰσθηματολογία.
Τὸ ὅρια τῆς ἐλευθερίας τοῦ λόγου ἔχουν, ἀπὸ πολλοῦ χρόνου, προσδιορισθεῖ, μὲ πολλή δυσκολία, ἀπὸ τὴν πρακτικὴ τῶν δικαστηρίων : Δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ φωνάξει ψευδῶς «φωτιά !» μέσα σὲ κοσμοπλημμυρισμένη αἴθουσα, δὲν μπορεῖ νὰ βλασφημεῖ σὲ σημεῖο πού νὰ ξεσηκώσει χειρότερο κακὸ άπὸ τὸ ὄφελος πού, ὑποτίθεται, διασφαλίζει ἡ ἐλευθερία τοῦ λόγου. Ἀπὸ τὴν στιγμή, ὅμως, πού ὑπάρχει νόμος, αὐτὸς θὰ ἐφαρμόζεται γιὰ ὅλους καί, κατὰ τὸ δυνατόν, ἀμερολήπτως.
Ἡ ἁμφισβήτηση προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀνάγκη νὰ συμβιβάζονται διαρκῶς ἀπὸ τὸν νόμο καὶ τὰ δικαστήρια δύο ἐκ φύσεως ἀσύμβατα ἀγαθά : ἡ ἐλευθερία τοῦ λόγου καὶ ἡ κοινωνικὴ εἰρήνη. Τὸ μεῖγμα θὰ εἶναι πάντοτε βάση ἀντιπαραθέσεων ὅπως καὶ ἡ ἐφαρμογή του στὴν πράξη. Τὸ κατανοοῦμε καί, σὰν μεγάλα παιδιὰ πού εἴμαστε, κοιτᾶμε καὶ καμμία ἄλλη δουλειά μας.
Από την αρχή της δημόσιας συζήτησης για το θέμα, μου έκανε εντύπωση που δεν αναφέρθηκε ιδιαιτέρως, ότι γελοιοποιείται όχι μόνο ο γέροντας, αλλά και οι σεβαστές για εκατομμύρια ανθρώπους μορφές της Θεοτόκου και του Χριστού, που μετατρέπονται σε δύο εμετικά τέρατα.
Αδύνατον να κατανοήσει κάποιος για ποιον λόγο μια επίθεση θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, παρουσιάστηκε σαν ενέργεια κάποιου “σκεπτόμενου” “προοδευτικού”…