Η προκοπή μιας κοινωνίας εξαρτάται από το πόσο καθαρή ματιά έχει, από το πόσο μπορεί να διαβλέψει σωστά τη θέση και τον ρόλο της στον κόσμο. Αν βλέπει τον εαυτό της με τα δικά της μάτια ή με τα μάτια των ξένων. Αν επιδιώκει ρόλους που έχουν σχέση με την ταυτότητα, τις βαθύτερες ανάγκες, τον εσωτερικό δυναμισμό και τις εξωστρεφείς φιλοδοξίες της ή απλώς αποδέχεται παθητικά τους (δευτερεύοντες) ρόλους που τις επιφυλάσσουν άλλοι… Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε η προκοπή της Ελλάδας είναι πολύ αμφίβολη…
Πάρτε για παράδειγμα το πώς βλέπουμε την Τουρκία:
Οι απίστευτες ρεβεράντζες που έκανε ο νέος αμερικανός Πρόεδρος προς τους μουσουλμάνους ηγέτες στην Τουρκία και τη Σαουδική Αραβία αποτελούν πλήρη αντιστροφή της προηγούμενης στάσης της Ουάσινγκτον. Ο Μπους είχε κατηγορηθεί ότι «κήρυξε τον πόλεμο στο Ισλάμ». Κι ο νέος Πρόεδρος προσπαθεί σπασμωδικά να κάνει άνοιγμα στο Ισλάμ με «εφαλτήριο» την Τουρκία. Όμως, η στροφή αυτή δεν συνιστά βιώσιμη πολιτική. Μάλλον η Αμερική «ψάχνεται» και πάλι. Και ψάχνεται στα τυφλά. Σε λάθος δρόμους. Με λάθος τρόπους. Προς λάθος κατεύθυνση…
Η Τουρκία, τον τελευταίο χρόνο, αποτόλμησε πολιτική στροφή υψηλού ρίσκου: Συγκρούστηκε μετωπικά με το Ισραήλ (και μάλιστα με τον μετριοπαθή πρόεδρό του, Σιμόν Πέρεζ). Αλλά συγκρούστηκε και με τα «μετριοπαθή» αραβικά καθεστώτα της Αιγύπτου, της Σαουδαραβίας, της Ιορδανίας. Όλοι αυτοί βλέπουν με απόλυτη καχυποψία τη Χαμάς, που ήλεγχε τη Λωρίδα της Γάζας.
Τους ενοχλεί βαθύτατα ότι η Χαμάς στηρίζεται από το σιιτικό Ιράν. Γι’ αυτό και οι Άραβες ήταν πολύ φειδωλοί σε καταδίκες της ισραηλινής επέμβασης στη Γάζα. Για τα αραβικά καθεστώτα του Κόλπου (και την Αίγυπτο), το Ιράν είναι μακροχρόνια πολύ μεγαλύτερος κίνδυνος απ’ ό,τι το Ισραήλ.
Όταν η Άγκυρα υποστήριξε ανοικτά τη Χαμάς, τα περισσότερα αραβικά καθεστώτα ενοχλήθηκαν. Όπως ενοχλήθηκε και η Παλαιστινιακή Αρχή. Που βρίσκεται σε μόνιμη, εμφύλια σύγκρουση με τη Χαμάς.
Η Τουρκία, λοιπόν, με τη στροφή που έκανε στο Μεσανατολικό προκάλεσε τη δυσφορία και την καχυποψία των περισσότερων αραβικών καθεστώτων της περιοχής (πλην Συρίας), καθώς και την οργή του Ισραήλ, ο νέος πρωθυπουργός του οποίου, ο δεξιός Μπεν Νετανιάχου, δεν συγχωρεί και δεν ξεχνά τη στάση του Ερντογάν.
Η Τουρκία ακόμα προκάλεσε τη δυσφορία του Αζερμπαϊτζάν, μιας ακόμα μουσουλμανικής χώρας με σημαντικά ενεργειακά αποθέματα, που θεωρούνταν προνομιακός της σύμμαχος στην περιοχή και βασικός ανταγωνιστής της Ρωσίας για τον ανεφοδιασμό της Δύσης με ενεργειακούς πόρους.
Τώρα, η Άγκυρα έσπρωξε το Αζερμπαϊτζάν πιο κοντά στη Ρωσία και τίναξε στον αέρα τα σχέδια των ΗΠΑ για εναλλακτικούς αγωγούς ενεργειακού εφοδιασμού της Δύσης.
Τέλος, η στροφή των ΗΠΑ στο Ισλάμ μέσω Τουρκίας είχε και δύο ακόμα αρνητικές επιπτώσεις (για τις ΗΠΑ και την Τουρκία): Έσπρωξε την Ινδία (που βλέπει με απόλυτη καχυποψία το Ισλάμ λόγω Κασμίρ) πιο κοντά στη Ρωσία. Κι απομάκρυνε το Ιράν από την Τουρκία (λόγω σφοδρού αντιαμερικανισμού της Τεχεράνης).
Χώρια που μέσα στην Τουρκία το κοσμικό Κεμαλικό κατεστημένο (του Στρατού) εξέφρασε κι αυτό σφοδρές επικρίσεις σε βάρος της «ισλαμικής στροφής» στην εξωτερική πολιτική της χώρας.
Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι η επικαιρότητα έχει πολλές αναγνώσεις. Όμως, εμείς διαβάζουμε πάντα την πιο αρνητική για τα ελληνικά συμφέροντα!
Γιατί όσο πιο αρνητικά (για μας) εκλαμβάνουμε τις διεθνείς εξελίξεις, τόσο «βολευόμαστε» στην παθητική στάση ενός προτεκτοράτου, που αναζητεί «προστάτες». Και δεν διεκδικούμε ρόλους κυρίαρχης χώρας που αναζητεί συμμάχους για να προωθήσει τα συμφέροντά της.
Κάποτε οι μισοί Έλληνες έβλεπαν την Ελλάδα με τα μάτια των Ατλαντιστών και οι άλλοι μισοί με τα μάτια της σοβιετικής Ρωσίας. Σήμερα έχουν προστεθεί κι εκείνοι που βλέπουν την Ελλάδα με τα μάτια των οπαδών της παγκοσμιοποίησης (που αποδοκιμάζονται πλέον παντού στον κόσμο, λόγω της διεθνούς κρίσης), με τα μάτια των ευρω-γραφειοκρατών (που αποδοκιμάζονται στις ίδιες τις χώρες τους), με τα μάτια των εξτρεμιστών παλαιστινίων (που αποδοκιμάζονται από τους υπόλοιπους Παλαιστίνιους και τους Άραβες), με τα μάτια των τούρκων ισλαμιστών, με τα μάτια των σκοπιανών υπερεθνικιστών…
Μένει να βρεθούν και κάποιοι να δουν την Ελλάδα και τον ρόλο της με τα μάτια των… Ελλήνων!
Όχι για να τα «σπάσουμε» με την Τουρκία. Αλλά για να τα βρούμε με τον εαυτό μας, πριν απ’ όλα. Κι ύστερα να διεκδικήσουμε ρόλους, να αξιοποιήσουμε ευκαιρίες, να μας εμπιστεύονται οι σύμμαχοί μας, να μας υπολογίζουν οι αντίπαλοί μας, να αποκαταστήσουμε ισορροπίες, να ανακτήσουμε αυτοπεποίθηση, να διασφαλίσουμε τα συμφέροντά μας, να σταθεροποιήσουμε την περιοχή μας.
Όχι για να κλειστούμε στον εαυτό μας. Αλλά για να ανοιχτούμε στον κόσμο!
Γιατί μόνον αν βλέπουμε τον κόσμο από την ελληνική σκοπιά, μπορεί η Ελλάδα να γίνει υπολογίσιμη από τους άλλους και να παίξει ρόλους…
Εμείς, για την ώρα, πορευόμαστε με «μάτια ερμητικά κλειστά». Με εικόνες θολές και στρεβλές, ενός κόσμου που αλλάζει ταχύτατα γύρω μας.
Το Παρόν 26.4.2009