Κλήση για μελέτες και αρθρογραφία σχετικά με το ζήτημα του μαθήματος των Θρησκευτικών στο σχολείο.
Το Αντίβαρο ξεκινά ένα αφιέρωμα στα Θρησκευτικά.
Παραπέμπουμε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, και ειδικότερα στην παρουσίαση του υλικού του για το μάθημα των θρησκευτικών. Είναι αυτό το υλικό που προωθεί ο υπουργός παιδείας Νίκος Φίλης.
Επίσης, παραπέμπουμε στην επιστολή του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου στον πρωθυπουργό και στους αρχηγούς των κομμάτων για τα θρησκευτικά, στην οποία κάνει εκτενή αναφορά στο εν λόγω υλικό.
Καλούμε τους φίλους, συνεργάτες και αναγνώστες του Αντίβαρου να διαβάσουν το υλικό του ΙΕΠ, να το μελετήσουν και να καταθέσουν εμπεριστατωμένα τις απόψεις τους για το υλικό αυτό, επισημαίνοντας ό,τι νομίζουν αξιοσημείωτο για το θέμα.
Μπορεί το μήνυμα που εκπέμφθηκε από τη συνάντηση του πρωθυπουγού και των υπουργών, με κλιμάκιο της Εκκλησίας να συνοψίζονταν στο ότι η κυβέρνηση υποχώρησε επειδή δέχθηκε να γίνει η διδασκαλία του μαθήματος από τα ίδια βιβλία, όμως αυτό δεν συνιστά υποχώρηση. Το πρόγραμμα σπουδών συνεχίζει να βρίσκεται σε ισχύ και το υπουργείο παιδείας συνεχίζει να σχεδιάζει την αντικατάσταση του διδακτικού υλικού βάσει του συγκεκριμένου προγράμματος.
Συνεπώς, αξίζει τον κόπο να αναλυθεί και να αξιολογηθεί το υλικό αυτό, το οποίο άλλωστε είναι και το κύριο έργο του εν λόγω Ινστιτούτου, και οι απορίες παραμένουν: ποιος είναι ο ρόλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου; παρακάμφθηκε; αγνοήθηκε; με ποια απόφαση; ποιος και πότε παρήγγειλε και ποιος και πότε ενέκρινε το εν λόγω υλικό; με ποιες παιδαγωγικές διαδικασίες;
========================================================
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΒΑΡΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ
- Υλικό προγράμματος σπουδών, όπως εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής
- 28 Σεπτεμβρίου 2016. Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Επιστολή σε Πρωθυπουργό και αρχηγούς κομμάτων
- 2 Οκτωβρίου 2015. Κωνσταντίνος Χολέβας. Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ευρώπη: η επικράτηση του ομολογιακού έναντι του θρησκειολογικού περιεχομένου.
- 1 Νοεμβρίου 2016. Απόστολος Σαραντίδης. Αντιφατικά Θρησκευτικά κι Εκκλησιαστικά Ασυνάρτητα
- 31 Οκτωβρίου 2016. Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιεόθεος, Αποφάσεις Ιεράς Συνόδου, Δελτία Τύπου Εἰσηγήσεις Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ἀποφάσεις Ἱεραρχίας, Πρακτικά, Δελτία Τύπου (pdf)
- 31 Οκτωβρίου 2016. Άρθρα του ιστοχώρου «Θεολόγοι της κιμωλίας»
- 5-1-2012 Ι.Κ. Αγγελόπουλος, Θεολογικό υπόβαθρο των Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων
- 7-1-2013. Ι.Κ. Αγγελόπουλος. Διδακτική προσφορά των πατερικών κειμένων, Κοινωνία 54 (2011), 185-189, 235-244
- 9-1-2013, Ι.Κ. Αγγελόπουλος. Το μάθημα των θρησκευτικών στην Δημόσια Εκπαίδευση. Εισήγηση στο Θ’ Πανελλήνιο Θεολογικό Συνέδριο (Αθήνα 2007)
- 9-7-2014, Ι.Κ. Αγγελόπουλος. «Ανοιχτό» και «Κλειστό» θεολογικό μάθημα
- 15-9-2016. Ι.Κ. Αγγελόπουλος. Κριτική νέου Προγράμματος Σπουδών Λυκείου
- 21 Οκτωβρίου 2016. Κωνσταντίνος Χολέβας. Η πρότασή μου για Ορθόδοξα Θρησκευτικά.
- 18 Οκτωβρίου 2016. Ηρακλής Ρεράκης. Το νέο πρόγραμμα σπουδών για τα θρησκευτικά και η ευθύνη της Εκκλησίας.
- 10 Οκτωβρίου 2016. Νικόλαος Ροζής. Τα Θρησκευτικά ως mix θρησκειών και η Ελλάδα ως έρμαιο.
- 30 Σεπτεμβρίου 2016. Σωτήρης Μητραλέξης. Έρευνα του ΙΝΣΠΟΛ για το μάθημα των θρησκευτικών στην Ευρώπη
- 26 Σεπτεμβρίου 2016. Κωνσταντίνος Χολέβας. Ορθοδοξία και θρησκεύματα στο σύγχρονο σχολείο.
- 2 Σεπτεμβρίου 2016. Δελτίο τύπου της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων. Οι ιδεολογικές αγκυλώσεις του κ. Ν. Φίλη διαλύουν την Ορθόδοξη Χριστιανική Αγωγή στην Ελλάδα.
- 10 Ιουνίου 2016. Ηρακλής Ρεράκης. Το «αποφασίζουμε και διατάζουμε» του κ. Φίλη για το μάθημα των Θρησκευτικών.
- 14 Σεπτεμβρίου 2016. Κωνσταντίνος Χολέβας. Τα ανορθόδοξα θρησκευτικά αμφισβητούν τον πολιτισμό μας
- 1 Ιουλίου 2016. Δυό άρθρα/απαντήσεις του Γκάντι σε επιστολές αναγνωστών της εφημερίδας «Νεαρή Ινδία» του 1926. Προσευχή χωρίς πίστη
- 11 Μαϊου 2015. Ανοιχτή επιστολή: Η μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών
- 25 Μαρτίου 2016. Κωνσταντίνος Χολέβας. Τα θρησκευτικά μεταξύ Ορθοδοξίας και θρησκειολογίας
- 28 Ιανουαρίου 2016. Κωνσταντίνος Χολέβας. Οι τρεις ιεράρχες και τα Ορθόδοξα θρησκευτικά
- 19 Ιανουαρίου. Εἰσήγηση-Πρόταση τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου ἐνώπιον τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τῶν ἐκπροσώπων τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν καί τῶν Συλλόγων Θεολόγων. Τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στήν Μέση Ἐκπαίδευση
- 12 Ιανουαρίου 2016. Κωνσταντίνος Χολέβας. Ο κ. Φίλης, τα Θρησκευτικά και οι Συντηρητικοί
- 5 Οκτωβρίου 2015. Τάκης Θεοδωρόπουλος. Ο Χριστός, ο Αλλάχ και ο φιλελευθερισμός
- 2 Οκτωβρίου 2015. Κωνσταντίνος Χολέβας. Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ευρώπη: η επικράτηση του ομολογιακού έναντι του θρησκειολογικού περιεχομένου.
- 28 Σεπτεμβρίου 2015. Σύνοψη αποφάσεως 115/2012 Δικοικητικού Εφετείου Χανίων για το μάθημα των Θρησκευτικών
- 10 Μαρτίου 2015. Μαρία Σουρτζή. Περί του βιβλίου Θρησκευτικών Γ’ Δημοτικού (Ο Θεός στη ζωή μας)
- 9 Οκτωβρίου 2014. Κωνσταντῖνος Χολέβας. Ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενο του μαθήματος Θρησκευτικών;
- 30 Ιουλίου 2014. Δημήτρης Νατσιός. Τα Θρησκευτικά στο δημοτικό σχολείο και η υπονόμευσή τους από το γλωσσικό μάθημα
- 25 Σεπτεμβρίου 2013. Κωνσταντίνος Χολέβας – Τα θρησκευτικά στη Γερμανία και η αποτυχημένη πολυπολιτισμικότητα
Περισσότερα άρθρα για τα θρησκευτικά
8 comments
Οταν με το καλο φυγει ο ΣΥΡΙΖΑ, το μαθημα τον Θρησκευτικων θα ξαναγινει οπως ηταν πριν.
Δυστυχως ο Τζερονιμο ηταν αφελης οταν προσπαθουσε να τα εχει καλα με τους ΣΥΡΙΖΑίους.
Αλλα ας μου επιτρεψει το ιστολογιο να πω φιλικα για αλλη μια φορα οτι ασχολειται υπερβολλικα πολυ με αυτο το θεμα.
Εγω στη θεση των ΣΥΡΙΖΑίων θα ημουν πολυ πιο πονηρος, και θα ελεγα: “Μαλλιστα, δεν πειραζουμε το μαθημα των Θρησκευτικων. Θα μοιρασουμε ομως στους μαθητες και το “Κατα των Γαλιλαιων” του Αυτοκρατορος Ιουλιανου του Αποστατη, ωστε να επιλεξουν συνειδητα το Χριστιανισμο, αφου γνωρισουν και την αλλη αποψη!” 🙂
Αγαπητέ NF, δεν συμφωνώ με το καλοπροαίρετο σχόλιό σου ότι «για αλλη μια φορα οτι ασχολειται υπερβολλικα πολυ με αυτο το θεμα».
η προσωπική μου οπτική στην ιεράρχηση των πολιτικών ζητημάτων είναι κατατεθειμένη. Την επαναλαμβάνω. Πρώτα η φυσική υπόσταση, μετά η συνείδηση της υπόστασης, δηλαδή του συλλογικού υποκειμένου και μετά η ευμάρεια. Δηλαδή, πρώτα ενδιαφέρει η επιβίωση, άρα ζητήματα τύπου δημογραφικό, δεύτερον ενδιαφέρει η ταυτότητα, ο τρόπος συγκρότησης της συλλογικής ιδιοπροσωπείας, και τα υπόλοιπα σχετικά ζητήματα, και τρίτον η οικονομία, η θέση της χώρας διεθνώς κλπ. Αν δεν υπάρχεις, τι νόημα έχουν τα υπόλοιπα; Αν υπάρχεις και δεν γνωρίζεις ποιος είσαι ή δεν έχεις θεμέλια συγκρότησης της ταυτότητάς σου, τι νόημα έχουν τα υπόλοιπα; Αν τα έχεις αυτά τα δύο, τότε ναι, μπορείς να συζητάς τα υπόλοιπα θέματα.
Το συγκεκριμένο θέμα αφορά στο δεύτερο σκέλος. Είναι λοιπόν σημαντικό. Τι ξεχωρίζει τους Έλληνες από άλλους λαούς; Ποια στοιχεία συγκροτούν τη συλλογική του συνείδηση; Όλα αυτά είναι κεντρικά ζητήματα, σε προτεραιότητα από τα υπόλοιπα. Με αυτή τη ματιά μπορεί κανείς να δει την 15ετή πλέον πορεία του Αντίβαρου στον κόσμο και να αντιληφθεί τον λόγο που έθεσε όσα ζητήματα έθεσε στον δημόσιο διάλογο. Φαίνεται και από τα αφιερώματα. Ίσως αυτό που έχει αμεληθεί είναι το Δημογραφικό.
Απο οτι φαινεται αδικως ανησυχειτε αγαπητε μου. Ο Τζερόνιμο ξυπνησε απο το ληθαργο, αγριεψε, και πηγε να δει Τσιπρα- Καμμενο.
http://www.nooz.gr/greece/ieronumos-provlimatikos-o-filis21116
Ο Καμμενος ιδιως εχει απεγνωσμενη αναγκη τα εκκλησιαστικα ψηφαλακια. Ο Τσιπρας εκρινε οτι δε χρειαζεται να ανοιξει αλλο ενα μετωπο, για ενα τοσο ασημαντο θεμα, και εβαλλε παγο στον Φιλη. Θα φτιαχτει λεει για μια διμερης επιτροπη για το ζητημα αυτο. Ειναι γνωστο οτι οταν οι πολιτικοι θελουν να θαψουν ενα θεμα, φτιαχνουν μια επιτροπη για την αντιμετωπιση του.
Ο Φιλης μετα αρχισε να λεει τα δικα του, αλλα ο Τσιπρας ειπε του Τζερονιμο “Μην τον ακους”……
Θα μου πειτε “Ειναι αξιοπιστος ο Τσιπρας;” Οχι βεβαια, αλλα φαινεται οτι επι του παροντος το πολιτικο του συμφερον ειναι να θαψει το θεμα, οποτε……
Bεβαια ο Τσιπρας ειναι απροβλεπτος, καθοτι πολιτικος χαμαιλεων. Προχθες ηταν ετοιμος να κανει εφοδο στα χειμερινα ανακτορα με την κοκκινη( ή μαλλον τη ροζ) σημαια, χθες προσκυνουσε τη Μερκελ και παριστανε τον θεουσο στα θεοφανεια, αυριο ποιος ξερει.
Για την ωρα ομως, το θεμα εχει θαφτει……..
Πρώτον, το θέμα είναι διακομματικό και δεν αφορά μόνο στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερον, η χθεσινή συνέντευξη δείχνει ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στην πολιτική ηγεσία. Άλλα έλεγε ο Φίλης στη συνάντηση, και άλλα ακριβώς μόλις τελείωσε η συνάντηση, είπε ο Αρχιεπίσκοπος. Αυτά τα «άλλα» γράφουμε και πιο πάνω στο εν λόγω αφιέρωμα.
Δηλαδή ότι ενώ «επικοινωνιακά» φάνηκε αρχικά να υποχωρεί η κυβέρνηση αφού «δέχτηκε να συνεχιστεί η διδασκαλία με το παλαίο βιβλίο» (αυτό έγραφαν όλα τα μέσα τότε), στην πράξη το πρόγραμμα σπουδών παρέμεινε σε ισχύ όπως και πριν, τα βιβλία είχαν ήδη διανεμηθεί (και άρα κανείς δεν ζητούσε να μη χρησιμοποιηθούν, ούτε καν ο υπουργός) και δρομολογείται η κατάσταση, ώστε να προχωρήσει στο επόμενο βήμα ίσως και από το επόμενο σχολικό έτος. Αυτά όμως είναι η πολιτική διάσταση, η λιγότερο ενδιαφέρουσα.
Η περισσότερο ενδιαφέρουσα είναι η διάσταση του υλικού, το οποίο προετοίμασε το ΙΕΠ. Είναι η παράκαμψη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, το ότι το πρόγραμμα σπουδών δημιουργήθηκε χωρίς διαφάνεια, χωρίς συζήτηση με τους αρμόδιους (θεσμικούς ή απλώς σχετιζομένους), ότι πάει να επιβληθεί παρά τα επικοινωνιακά τεχνάσματα, και κυρίως ότι πρόκειται για άθλιο υλικό που αλλοιώνει τον χαρακτήρα του μαθήματος ριζικά και οριστικά, για πρώτη φορά από την εποχή του Καποδίστρια.
Οι επιπτώσεις του στις επόμενες γεννεές θα είναι τεράστιες, και αυτό είναι πολύ μεγαλύτερης σημασία από τις σημερινές πολιτικές συγκυρίες. Αυτή, τουλάχιστον, είναι η γνώμη μου. Έτσι, προσπαθώ να κάνω γνωστό το υλικό. Αντί να συζητάμε στον αέρα, καλύτερα να διαβάζουμε το υλικό του προγράμματος σπουδών του ΙΕΠ για να διαπιστώνουμε μόνοι μας τι θέλουν να πουν και πού στοχεύουν.
Ανδρέας.
Προτιμω να μη διαβασω το υλικο, εξαλλου μπορω να φανταστω το περιεχομενο: Μια απονευρωμενη αριστεροστροφη θρησκειολογικη φλυαρια.
Εξαλλου εμενα με ενδιαφερει η πολιτικη διασταση του ζητηματος:
Απο οσα λετε φαινεται οτι τα πραγματα δεν ειναι ακριβως οπως τα νομιζα: Φαινεται οτι και ο Τσιπρας λεει ψεμματα στον Τζερονιμο, και τον δουλευει κανονικα, παιζοντας σε συνεργασια με τον Φιλη το παιχνιδι “good cop – bad cop”.
Αναρωτιεμαι αν ο καθ’ ολα αξιολογος Αρχιεπισκοπος εχει παρει χαμπαρι αυτη την αθλια θεατρικη παρασταση που παιζεται εις βαρος του.
Ανασχηματισμος. Ο Φιλης αποκεφαλιστηκε, Υφυπουργος Παιδειας ο…….Κωστας Ζουραρις !
Επομενως φαινεται οτι τελικα ο Τσιπρας αποφασισε να σεβαστει τα συμφωνηθεντα με τον Τζερονιμο, και η……”θρησκευτικη μεταρρυθμιση” του Φιλη θα πεταχτει στον καλαθο των αχρηστων.
Αισθανομαι οτι ολο αυτο ειναι μια μικρη παραχωρηση του Τσιπρα στον Καμμενο, ο οποιος εχει καταντησει Φιλιππινεζα του ΣΥΡΙΖΑ, βουλιαζει στις δημοσκοπησεις, και εχει απεγνωσμενη αναγκη τα εκκλησιαστικα ψηφαλακια. Επομενως ο Τσιπρας του εκανε ενα μικρο χατιρι σε ενα ασημαντο θεμα, ωστε ο Πανος να το βουλωσει στα υπολοιπα.
Ασφαλώς είναι θετικό που ο φοιτητής Φίλης δεν είναι πλέον στην κυβέρνηση. Είναι επίσης θετικό που ο Κώστας Ζουράρις έγινε υφυπουργός παιδείας. Δεν γνωρίζω ακόμη ποια είναι η αρμοδιότητά του. Νέος υπουργός παιδείας είναι ο Κώστας Γαβρόγλου.
Εδώ μία συνέντευξή του τον Μάϊο του 2016
http://www.kathimerini.gr/861662/article/proswpa/geyma-me-thn-k/kwstas-gavrogloy-to-systhma-ekpaideyshs-einai-etoimo-na-katarreysei
Αντιγράφω
«Ελπίζω οι βουλευτές να τις διαβάσουν. Ομως, για να γίνει έργο, πρέπει να σε βοηθά ένας κρατικός μηχανισμός, που αυτή τη στιγμή είναι αυτοακυρωμένος. Είναι ένας μηχανισμός χωρίς όραμα, ούτε και έχει την αίσθηση του καθήκοντος και του λειτουργήματος».
– Πού το αποδίδετε;
– Στο ότι από παλιά το κράτος βοηθούσε τους πολιτικούς στην επιβίωσή τους και όχι στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Και η γενεαλογία του εγκλήματος πάει πολύ πίσω, από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Το πελατειακό κράτος αποτελεί υλική πραγματικότητα αλλά και μία νοοτροπία που έχει εγκαθιδρυθεί εδώ και πολλές δεκαετίες και υπονομεύει, κυρίως, τις προωθητικές για την κοινωνία αλλαγές.
– Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, γιατί πιστεύετε ότι μπορεί να πετύχει ο τρέχων εθνικός διάλογος;
– Στην ιστορία των κοινωνιών έρχεται μία στιγμή που μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές ομάδες υποχρεούνται να καλλιεργήσουν μία κουλτούρα συναίνεσης γύρω από πολύ ώριμες λύσεις. Για παράδειγμα, το 1979 υπήρξε ένα τεράστιο κύμα πίεσης για αλλαγές στα πανεπιστήμια, ήταν μετά τις πρώτες, πρωτοφανείς σε μαζικότητα, καταλήψεις. Και τότε υποχρεώθηκαν όλοι –πρυτάνεις, καθηγητές, βοηθοί, επιμελητές και φοιτητές– να καθίσουν γύρω από ένα τραπέζι και να συναινέσουν σε αλλαγές. Και σήμερα, ο κοινωνικός και εθνικός διάλογος είναι απαραίτητος, επειδή είμαστε πολύ κοντά πριν καταρρεύσει τελείως το εκπαιδευτικό σύστημα.
– Πώς μπορεί να συνδυαστεί η εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ με τη συναίνεση που ζητείτε από τα άλλα κόμματα;
– Συναίνεση δεν σημαίνει απόλυτη συμφωνία σε όλα. Σε έναν διάλογο η διατύπωση μεγάλου φάσματος προτάσεων, δηλώνει τον πλούτο του διαλόγου. Τώρα φθάσαμε στο τέλος αυτής της φάσης. Η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, όχι μόνον με ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ, συμφώνησε με την αναλυτική Εκθεση που περιέχει αρκετά στοιχεία και από τους προηγούμενους διαλόγους. Τα πορίσματα της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Διαλόγου παραδίδονται στον υπουργό, ώστε να αρχίσουν να λαμβάνονται οι πολιτικές αποφάσεις για τις οποίες αποκλειστικά αρμόδιο είναι το υπουργείο.
– Ποιος πρέπει να είναι ο πρώτος στόχος των αλλαγών;
– Η αναβάθμιση του λυκείου, ο ρόλος του οποίου είναι ακυρωμένος. Οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι και η ελληνική κοινωνία έχει συμβάλει συνειδητά στην ακύρωση του λυκείου. Αυτό έχει δημιουργήσει την ανάγκη των φροντιστηρίων, που πλέον έχουν ρόλο στην εκπαίδευση, και περίπου 50.000 άνθρωποι βρίσκουν δουλειά σε αυτά, με εξαιρετικά κακές συνθήκες εργασίας και μισθούς. Η δωρεάν παιδεία δεν φαίνεται να υφίσταται πια.
Τα δύο βασικά διδάγματα της Ιστορίας της Επιστήμης
«Εως μία δεκαετία πριν, η Ιστορία της Κωνσταντινούπολης αντιστεκόταν στην αλλοίωση. Τα τελευταία οκτώ χρόνια, με την άναρχη δόμηση και τους ουρανοξύστες, το ιστορικό παρελθόν έχει μετατραπεί σε νάνο, ενώ πάντα ήταν ένας γίγαντας για τη ζωή, τη λειτουργία της Πόλης και αποτελούσε μία αντίσταση στον ευτελισμό της. Χάνεται μέσα σε αυτόν τον επιθετικό τρόπο της δήθεν ανάπτυξης. Και δυστυχώς, αυτά δεν είναι αντιστρέψιμα φαινόμενα» παρατηρεί ο Κώστας Γαβρόγλου, προσθέτοντας ότι «το σπίτι που μεγάλωσα είναι ακόμη όρθιο. Πέντε όροφοι με δέκα συνολικά διαμερίσματα που κατοικούνταν από Τούρκους, Αρμένιους, Εβραίους και Ρωμιούς. Ενας κόσμος μαγικός».
Μεγάλωσε στην περιοχή Πανγκάλτι, σε ένα σπίτι λίγο πριν από τα Ταταύλα. Τα καλοκαίρια η οικογένεια εξέδραμε στο εξοχικό της στην Πρίγκηπο. Σπούδασε στο Ζωγράφειο και τη Ροβέρτειο Σχολή, συνέχισε τις σπουδές του στο Κέιμπριτζ και μετά στο Λονδίνο και εργάσθηκε στη Νέα Υόρκη.
Η πανεπιστημιακή του καριέρα ξεκίνησε το 1977 στο Πανεπιστήμιο Πατρών και κατόπιν ήλθε στο ΕΜΠ. Ωστόσο, ενώ ξεκίνησε πάνω στο αντικείμενο των σπουδών του, τη Φυσική, το 1985 αποφάσισε να αλλάξει γνωστικό αντικείμενο. Ετσι, πηγαίνει δύο χρόνια στο Χάρβαρντ και κάνει Ιστορία της Επιστήμης. Επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά κατά τη διάρκεια της καριέρας του έχει διδάξει Ιστορία της Επιστήμης στο MIT, το Κέιμπριτζ, το Max Planck του Βερολίνου και στο Πολυτεχνείο της Πόλης. «Η Ιστορία της Επιστήμης διδάσκει δύο βασικά πράγματα. Το πρώτο, να είναι κάποιος σεμνός, καθώς οι ανακαλύψεις και οι θεωρίες όλων των επιστημόνων -από τα χρόνια του Αριστοτέλη- αποδείχθηκαν ότι δεν αποτελούσαν τη μόνη, υπέρτατη αλήθεια, αφού πάντα βρέθηκε κάποιος να τις ανατρέψει ή να τις εμπλουτίσει. Το δεύτερο είναι ότι η Ιστορία της Επιστήμης είναι η ιστορία της πειθούς, καθώς η επιστήμη οφείλει να πείσει τον κόσμο για την αλήθεια των νέων θεωριών» λέει ο πανεπιστημιακός.
– Πόση σεμνότητα και πειθώ διακρίνετε στον πανεπιστημιακό κόσμο και στην πολιτική; Και γιατί δεν αναδεικνύονται;
– Σε μία εποχή όπου η αψεγάδιαστη δημόσια εικόνα έχει γίνει αυτοσκοπός, υπάρχουν πολλοί δάσκαλοι, καθηγητές αλλά και πολιτικοί, τους οποίους αφήνει αδιάφορους μία τέτοια επιδίωξη. Αυτοί, λοιπόν, πείθουν με όσα κάνουν και όχι με όσα λένε ότι κάνουν.
– Η σημερινή κυβέρνηση, με αριστερό πρόσημο και καταβολές, επιδεικνύει σεμνότητα και πειθώ;
– Στον βαθμό που δεν ξεχνάει ότι είναι αριστερή, επιδεικνύει και τα δύο.
Το μάθημα των Θρησκευτικών, τα Συμβούλια και οι αλλαγές στα ΑΕΙ
– Η τελική απόφαση για τις αλλαγές ανήκει στο υπουργείο Παιδείας. Ωστόσο, ακούσαμε από τον υπουργό Νίκο Φίλη, σχέδια για μείωση της ύλης και των πολλών εξετάσεων ώστε να αυξηθεί ο διδακτικός χρόνος. Είστε άνθρωπος της Παιδείας, έχετε ασχοληθεί με τα εκπαιδευτικά ζητήματα και μέσα από τον εδώ και έξι μήνες διάλογο στη Βουλή. Τι προκρίνετε;
– Στη συνείδηση των παιδιών σήμερα, το σχολείο είναι συνώνυμο με τον καταναγκασμό. Ο κ. Φίλης και μαζί του πολλοί από εμάς, έχουμε ως αφετηρία την αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας και οι εξαγγελίες του είναι στην κατεύθυνση βαθμιαίας αλλαγής αυτής της καταναγκαστικής καθημερινότητας.
– Θα αλλάξει τελικά ο χαρακτήρας των Θρησκευτικών; Ο κ. Φίλης μιλάει για ένα μάθημα με ισχυρότερα τα στοιχεία της θρησκειολογίας. Η πλευρά της Εκκλησίας αντιδρά και κάνει λόγο για επιβολή από το Σύνταγμα του ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος.
– Πείτε μου μία χώρα της Ευρώπης όπου υπάρχει το μάθημα των Θρησκευτικών και διδάσκεται όπως στη χώρα μας. Μία.
– Ειδικά στα θέματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι αλλαγές θεωρείτε ότι πρέπει να γίνουν μέσα από ένα πολυνομοσχέδιο ή τμηματικά, με εξειδικευμένα θεματικά νομοσχέδια;
– Ο,τι ειδικό ωριμάζει έπειτα από συζήτηση, ας γίνεται νομοσχέδιο και να ψηφίζεται. Και υπάρχουν πολλά τέτοια ζητήματα που ήδη συζητιούνται: τα μεταπτυχιακά, ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων των πανεπιστημίων, ΤΕΙ και ερευνητικών κέντρων, τα επαγγελματικά δικαιώματα, το μέλλον των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, η αναδιάρθρωση της διοίκησης των ΑΕΙ, η φοιτητική συμμετοχή, και, βέβαια, η φοιτητική μέριμνα στην οποία υστερούμε τραγικά.
– Είστε ικανοποιημένος από τη σημερινή εικόνα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
– Τα ελληνικά πανεπιστήμια βιώνουν την πολύπλευρη κρίση της κοινωνίας. Ωστόσο, έχουμε ένα ποσοστό διδασκόντων και φοιτητών εντυπωσιακής ποιότητας. Ας πούμε, ότι μιλάμε για ένα 15% με 20% τέτοιων φοιτητών. Τι γίνεται, όμως, με τους υπόλοιπους; Οταν, όμως, ένας 18χρονος μπαίνει στο πανεπιστήμιο μετά τη «ζημιά» των χρόνων που προετοιμάζεται για τις πανελλαδικές εξετάσεις, δεν είναι δυνατόν να μπορεί να αφομοιώσει την ακαδημαϊκότητα που θα μπορούσε να του μεταδώσει το πανεπιστήμιο.
– Πώς συμβαίνει αυτό;
– Για να κατανοήσουμε το πανεπιστήμιο, οφείλουμε να αντιληφθούμε την αντιφατική συνύπαρξη ανθρώπων που επιτελούν ένα από τα πιο σύνθετα λειτουργήματα. Οπως σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, έτσι και στο πανεπιστήμιο, οι λειτουργοί του ζουν μία κρίση επαναπροσδιορισμού της ταυτότητάς τους. Είναι κατά κύριο λόγο δάσκαλοι; Είναι ερευνητές; Είναι μάνατζερ προγραμμάτων; Είναι ελεύθεροι επαγγελματίες; Ολα μαζί; Πολλές από τις συγκρούσεις, είναι συγκρούσεις γύρω από τους διαφορετικούς ρόλους που καλούνται να έχουν οι πανεπιστημιακοί στις νέες πραγματικότητες που βιώνουμε. Και βέβαια, δεν ωφελεί η ευκολία με την οποία πολλοί αναθεματίζουν και απαξιώνουν το πανεπιστήμιο. Τίποτα δεν είναι άσπρο-μαύρο.
Τα Συμβούλια Ιδρυμάτων
– Εχετε περάσει από το Κέμπριτζ, το MIT, το Χάρβαρντ, το Max Planck. Γιατί είστε αρνητικός στα Συμβούλια, που θεσμοθετήθηκαν το 2011 ως ένα όργανο που θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαφάνεια, την καλή διακυβέρνηση, την εξωστρέφεια των ΑΕΙ;
– Τα πέτυχαν όλα αυτά;
– Σε κάποια πανεπιστήμια η θητεία τους κρίνεται θετική. Μην ξεχνάτε τον πόλεμο που αντιμετώπισαν τα μέλη των Συμβουλίων από πρυτάνεις και μερίδα φοιτητών και πανεπιστημιακών – είτε ευθέως είτε υπογείως.
– Το θέμα δεν είναι να δαιμονοποιήσουμε τα Συμβούλια. Η σχεδόν τετραετής πορεία τους δείχνει ότι έχουν αυτοακυρωθεί. Αυτό είναι ήδη μία πολύτιμη εμπειρία που θα πρέπει να δούμε πώς θα την αξιοποιήσουμε. Δεν μπορεί, όμως, ένας νόμος, όπως συνέβη με τον 4009 του 2011, να θεσμοθετεί αλλαγές, αγνοώντας τη συνθετότητα οργανισμών όπως τα ΑΕΙ. Δημιουργήθηκε ένας θεσμός ξένος στην πανεπιστημιακή κουλτούρα και ιστορία της χώρας μας. Τα Συμβούλια υιοθετήθηκαν σαν το όργανο που θα βάλει τάξη στα ΑΕΙ, σαν να είναι το μόνο μοντέλο που θα μπορούσε να βελτιώσει τα πράγματα. Μέσα από τον διάλογο με την πανεπιστημιακή κοινότητα, θα δούμε ποιος θα είναι ο ρόλος των Συμβουλίων, τον οποίο εγώ βλέπω περισσότερο συμβουλευτικό σε επίπεδο στρατηγικής και της εξεύρεσης πόρων για τα ΑΕΙ. Εάν μπερδεύεις το Συμβούλιο στη διοίκηση του ΑΕΙ, χάνεις τους παραπάνω στόχους στους οποίους μπορούν να προσφέρουν. Οταν πας να κάνεις μια μεταρρύθμιση, λέγοντας ότι θα βάλεις τάξη, σπας τα μούτρα σου. Ισως, και οι Ελληνες πανεπιστημιακοί από ξένα ΑΕΙ, που μετείχαν στα Συμβούλια, να είχαν ένα ντέρτι να βάλουν μία τάξη στην πατρίδα. Ξέρουμε, όμως, ότι όποιος δεν μελετάει καλά την ιστορία και την κουλτούρα του τόπου, και θέλει να βάλει τάξη, τα κάνει μούσκεμα.
Η συνάντηση
Γευματίσαμε στο εστιατόριο του Πάρκου Ελευθερίας, στο κέντρο της Αθήνας. Καθήσαμε στο ίδιο τραπέζι που είχε επιλέξει στο δικό του «Γεύμα με την Κ» ο Θεοδόσης Πελεγρίνης, υφυπουργός Παιδείας και πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ. «Ωραία σύμπτωση» σχολίασε ο προσκεκλημένος μας. Ο κ. Γαβρόγλου επέλεξε χοιρινά φιλετάκια και εγώ μια έξοχη ζουμερή μοσχαρίσια. Μοιραστήκαμε μία μερίδα σταμναγκάθι. Τα συνοδεύσαμε με ένα ποτήρι κρασί εκείνος, εγώ με μια μπίρα χωρίς αλκοόλ– όπως πάντα. Στο τέλος, δεν είπε όχι σε ένα γλυκό, μία μους σοκολάτας. Το σέρβις του εστιατορίου, πάντα φιλόξενοι ο Στέφανος και η Αννα, οι ιδιοκτήτες του, ήταν υποδειγματικό. Ο λογαριασμός ήταν 48 ευρώ.
Φαγωθηκε λοιπον ο Φιλης, Υφυπουργος ο Κωστας Ζουραρης.
Πρωτη ενεργεια του νεου Υφυπουργου: Σουταρε τον διαβοητο Αντ. Λιακο, ο οποιος ειχε χωθει σε μια “Επιτροπη Διαλογου” για την Παιδεια, εξασφαλιζοντας υποθετω μια ωραιοτατη αργομισθια.
http://www.protothema.gr/politics/article/626601/zouraris-agapo-ti-thraki-polu-prin-apo-tous-neokifines-tis-simeron/
http://www.protothema.gr/politics/article/626601/zouraris-agapo-ti-thraki-polu-prin-apo-tous-neokifines-tis-simeron/
“Βρωμώδης, βοσκηματώδης, πατριδοκλάστης» ο Λιακος κατα τον κ. Υφυπουργο. Ευγε Κωστα!