Ἀκροδεξιοι καί αὐτοί;

Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ

ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ τοῦ Τζόναθαν Κόου Μέση Ἀγγλία δέν κυκλοφορεῖ στήν Ἑλλάδα ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο τοῦ Ἄδωνι Γεωργιάδη

Κυκλοφορεῖ ἀπό τίς ἐκδόσεις «Πόλις» τοῦ κ. Γκιώνη. Πρόκειται γιά ἕναν ἀπό τούς καλύτερους ἐκδοτικούς οἴκους τῆς πατρίδας μας, ὁ ὁποῖος μόνον ἀκροδεξιῶν τάσεων δέν εἶναι. Φιλελευθέρων, ναί. Κεντρώων, ναί. Σοσιαλδημοκρατικῶν, ναί. Ὄχι ὅμως ἀκροδεξιῶν. Καί ὅμως: Στό μυθιστόρημα τοῦ Κρόου πού γράφτηκε γιά νά καταλάβουμε πῶς ἡ Μεγάλη Βρεταννία ὑποτίμησε τά ὑπόγεια ρεύματα τῆς Μέσης Ἀγγλίας καί διολίσθησε ἄξαφνα στό Brexit, πρωταγωνιστοῦν φιγοῦρες τῆς διπλανῆς πόρτας τῆς ἀγγλικῆς ἐνδοχώρας, μέ ἀπόψεις πού στήν Ἑλλάδα θεωροῦνται συλλήβδην ἀκροδεξιές. Καί μέ ἔκπληξη ἀνακαλύπτει κανείς ἀπό τά λεγόμενά τους ὅτι τό κρίσιμο θέμα πού ἔγειρε τήν πλάστιγγα ὑπέρ τῆς ἀποχώρησης ἀπό τήν ΕΕ κατά τίς δύο τελευταῖες ἑβδομάδες τῆς προεκλογικῆς ἐκστρατείας, ἦταν τό μεταναστευτικό. Ἡ αἴσθηση ὅτι «ἀπειλεῖτο» ἡ ζωή τους καί ἡ καθημερινότητά τους. Ἡ ἄρνησή τους νά παραδώσουν, ἰδίως οἱ πρεσβύτεροι, τήν χώρα τους διαφορετική στά ἐγγόνια τους ἀπό αὐτήν πού παρέλαβαν ἀπό τούς γονεῖς τους.

Στό πολυπολιτισμικό Λονδῖνο τοῦ μουσουλμάνου δημάρχου Σαντίκ Κάν, τῶν ἑκατομμυρίων γεύσεων, τῶν Σαουδαράβων καί Ρώσσων ἰδιοκτητῶν ποδοσφαιρικῶν ὁμάδων, οἱ ἀπόψεις αὐτές χλευάζονταν. Τά ἔνστικτα αὐτοσυντήρησης εἶχαν ὑποχωρήσει. Πολιτική ὀρθότης. Στίς ἀριστερές, ἐργατικές ἐπαρχίες τῆς Ἀγγλίας, ὅμως, ὄχι. Τό θέμα σιγόβραζε καιρό. 300.000 νέοι μετανάστες δεκτοί κάθε χρόνο στό βρεταννικό ἔδαφος ἀποτελοῦσαν γιά τούς κατοίκους τους μικρές ὡρολογιακές βόμβες πού «ἔσκαγαν» καθημερινά στήν ζωή τους μέ διάφορες ἀφορμές καί τούς ἔκαναν νά αἰσθάνονται ξένοι στόν τόπο τους. Ὁ Κόου παρουσιάζει ἕνα τυπικό ζευγάρι Ἐγγλέζων, ὁ ἄνδρας τοῦ ὁποίου χάνει τήν πρόσληψή του σέ δημόσιο διαγωνισμό ἀπό μετανάστη καί ψυχραίνεται μέ τήν σύζυγό του πού ἐπιμένει στήν πολιτικῶς ὀρθή θέση. Ὁ Κόου ἐμφανίζει ἕναν συνταξιοῦχο γέροντα, πρώην ὑπάλληλο αὐτοκινητοβιομηχανίας, νά διαμαρτύρεται γιά τήν ἀλλαγή τῆς ταυτότητας τοῦ ΒΒC καί τοῦ τρόπου πού προσεγγίζει τήν ἐπικαιρότητα, μακράν τοῦ κλασσικοῦ φλεγματικοῦ. Ὁ Κόου βάζει δύο κλόουν πού κλέβει ὁ ἕνας τήν δουλειά τοῦ ἄλλου, νά φθάνουν νά διαπληκτίζονται καί νά χειροδικοῦν γιά τήν ἐθνική ταυτότητα: Εἷς ἐκ τῶν δύο ἦταν brexiteer ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς, ἐπειδή ἡ κόρη του εἶχε ἰρλανδική ὑπηκοότητα, κατά βάση ταυτότητα Εὐρωπαίου πολίτη. Ὁ Κόου ἐμφανίζει μιά καθηγήτρια πανεπιστημίου νά τίθεται σέ διαθεσιμότητα μετά ἀπό ἕνα ἄστοχο ἀλλά ὄχι ρατσιστικό σχόλιο γιά ἀλλοδαπή διεμφυλική φοιτήτρια πού προκάλεσε τήν μῆνιν «προοδευτικῶν φιλελευθέρων ἀκτιβιστῶν».

Στήν πραγματικότητα, ὁ συγγραφέας μᾶς ἐξηγεῖ μέ τόν τρόπο του ὅτι τά θέματα πού προκάλεσαν τήν ἔκρηξη τοῦ λαϊκισμοῦ ἐκεῖ δέν προέκυψαν ἀπό τό πουθενά. Ἦταν παρόντα, ριζωμένα στήν καθημερινότητα τῶν πολιτῶν, ἀντικείμενο συζήτησης σέ τακτικότατη βάση, καί τό δημοψήφισμα ὑπῆρξε ἡ ἀφορμή γιά νά ἐκφραστοῦν. Ὅλοι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι δέν εἶναι ἀκροδεξιοί. Οὔτε φασίστες. Ἁπλῶς παρακάλεσαν νά μήν ἀλλάξει καί ἄλλο ἡ ζωή τους. Ἐπέμειναν στήν προστασία τῆς διατήρησης τῆς ταυτότητάς τους.

Γράφω τό σημερινό σημείωμα παραπέμποντας σέ αὐτό τό ἐνδιαφέρον μυθιστόρημα, πού εἶναι γραμμένο μέ τόν τυπικό βρεταννικό τρόπο, χωρίς ἐξάρσεις, γιατί ἀνάλογα πρόδρομα φαινόμενα καταγράφονται καί στήν ἑλληνική κοινωνία τήν τελευταία δεκαετία. Τό γεγονός ὅτι ἡ ἀκροδεξιά δέν ἐκτοξεύτηκε ἐν Ἑλλάδι καί ἡ «Χρυσή Αὐγή» ἡττήθηκε τελικῶς, εἶναι καθαρή σύμπτωση. Ἄν δέν εἶχαν μεσολαβήσει τά ἐπεισόδια στό Κερατσίνι, ὁ θάνατος τοῦ Παύλου Φύσσα καί ἡ δίωξη τοῦ κόμματος αὐτοῦ ὡς ἐγκληματικῆς ὀργάνωσης, ἄλλη θά ἦταν ἡ πορεία τῶν πραγμάτων. Γράφω, ἐπίσης, τό σημείωμα μέ τό ἐρώτημα «ἀκροδεξιοί καί οἱ Ἄγγλοι;», γιατί ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται οὔτε ἡ Κεντροδεξιά τοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη οὔτε ἡ Ἀριστερά τοῦ Ἀλέξη Τσίπρα κατανοοῦν τίς σεισμικές ἀλλαγές πού γίνονται σταδιακά, σέ βάθος χρόνου, στήν ἑλληνική κοινωνία.

Τρία παραδείγματα ὡς focus group, ἀφιερωμένα καί στόν Ἀμερικανό σύμβουλο τοῦ Πρωθυπουργοῦ κ. Γκρῆνμπεργκ ἀλλά καί στήν Κουμουνδούρου, πού μέ ἀφορμή τόν διαχωρισμό προσφύγων – παρανόμων κάνει λόγο γιά «ἀκροδεξιούς καί ἐπικίνδυνους». Παράδειγμα πρῶτο, ἔξω ἀπό στούντιο τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ. Παραγωγός ἐγνωσμένων ἀριστερῶν πεποιθήσεων, φίλη, μοῦ λέει μονολεκτικά γιά τούς μετανάστες: «Δέν τούς θέλω αὐτούς!». Προσοχή: Πρῶτο ἑνικό. «Δέν τούς θέλω!».

Παράδειγμα δεύτερο: Ἀδερφή συναδέλφου, ἄνεργη διαζευγμένη, μέ ἕνα παιδί καί χαμηλό εἰσόδημα. Ἀριστερῶν τάσεων καί αὐτή. «Ἔκανα τά χαρτιά μου γιά διαγωνισμό τοῦ ΑΣΕΠ. Πίστευα θά μέ πάρουν. Ἀλλά στήν λίστα διοριστέων τό 20-30% τῶν ὀνομάτων πού πῆραν τίς θέσεις παρατήρησα ὅτι εἶχαν ξένα ὀνόματα». Δέν μοῦ παραπονέθηκε. Ἀλλά θέλησε νά μοῦ τό πεῖ.

Παράδειγμα τρίτο: Ψηφοφόρος τῆς ΝΔ. Μέ σταμάτησε ἔξω ἀπό ἕνα φαρμακεῖο. «Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Κυριάκος θά φτιάξει hot spot μεταναστῶν στό Κατσιμίδι;» μέ ρώτησε μέ ὀργίλο ὕφος καί πρόσθεσε: «Τί νά κάνουν αὐτοί ἐκεῖ πάνω! Θά τούς φᾶνε οἱ λύκοι. Θά κατέβουν πεινασμένοι στούς Θρακομακεδόνες!».

Ὅλοι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι πού παρά τίς φωνές τους γιά δύο δεκαετίες συνεργάστηκαν ἄψογα στήν πράξη γιά τήν ἐνσωμάτωση ἑνός ἑκατομμυρίου Ἀλβανῶν μεταναστῶν ἀλλά καί χιλιάδων Ρωσσόφωνων Ὀρθοδόξων ἀπό τίς τέως χῶρες τῆς ΕΣΣΔ, πιστεύουν τά ἴδια μέ τούς Ἄγγλους. Δέν θέλουν νά ἀλλάξει ἡ ζωή τους. Νά διαταραχθεῖ ἡ καθημερινότητά τους. Δέκα χρόνια σήκωσαν τόν σταυρό τοῦ μαρτυρίου τῶν μνημονίων καί τώρα πού πᾶνε κάπως νά ἡσυχάσουν, ἄντε πάλι ἀπό τήν ἀρχή –νέες «δόξες». Δέν μπορεῖς νά τούς πεῖς αὐτούς τούς πολῖτες «ἀκροδεξιούς», γιατί πολλοί εἶναι ἀριστεροί (ἄρα κάνει λάθος ὁ ΣΥΡΙΖΑ) καί δέν μπορεῖς νά τούς κάνεις μάθημα ἀφ’ ὑψηλοῦ νά ἐπιδείξουν ἐθνική ἀλληλεγγύη. Γιά νά πάρουν μετά σειρά καί οἱ Γερμανοί γιά νά δεχθοῦν μετανάστες. Καί ἄν τό σχῆμα πού ἔχει ἡ Κυβέρνηση στό μυαλό της εἶναι νά κάνουμε τά καλά παιδιά μέ τούς Γερμανούς στό μεταναστευτικό γιά νά πληρώσουμε λιγώτερους φόρους (μικρότερα πλεονάσματα), καλύτερα νά μήν τό ὑπαινιχθεῖ ποτέ δημοσίως. Θά γίνει ἐπανάσταση. Ταῦτα, καί ἁμαρτίαν οὐκ ἔχω. Νισάφι πιά μέ τίς ταμπέλλες.