Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία της Κυριακής, 1 Οκτωβρίου 2023
Στον ΣΥΡΙΖΑ, είχαμε την πρόσφατη εκλογή του ουρανοκατέβατου κ. Κασσελάκη. Ένας άνθρωπος με δύο μόλις γραπτά δημόσια πολιτικά κείμενα στη ζωή του. Το ένα στον Εθνικό Κήρυκα όταν στήριζε την υποψηφιότητα του Κ. Μητσοτάκη στη ΝΔ και το άλλο στην αγγλική έκδοση της Καθημερινής τον Ιούλιο στο οποίο αφού επαναλάμβανε την καλή σχέση που έχει με τον πρωθυπουργό, έβλεπε σαν λύση τον ΣΥΡΙΖΑ. Κατά τα άλλα, είδε φως, μπήκε, έθεσε υποψηφιότητα και τους κέρδισε όλους!
Έγιναν δημόσια πολλές απόπειρες ερμηνείας του αναπάντεχου αυτού φαινομένου. Συνήθεις λόγοι ήταν το φρέσκο πρόσωπο, η χρήση έξυπνων σύντομων βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ) και η στήριξη από κάποια πρόσωπα εντός του ΣΥΡΙΖΑ.
Το βιογραφικό του αφήνει κάποια κενά. Για παράδειγμα, ενώ υποτίθεται ότι εργάστηκε στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) στην Ουάσινγκτον, το κέντρο αυτό μετά από σχετική ερώτηση πολίτη, αρνήθηκε ότι αληθεύει. Στα ΜΚΔ δεν είχε αποκλειστικότητα. Οι λογαριασμοί μάλιστα που τον υποστήριζαν προϋπήρχαν, δεν είναι καινούργιοι. Η δημόσια στήριξη έγινε από πρόσωπα μικρότερης επιρροής σε σχέση με τους ανθυποψηφίους του.
Υπάρχει λοιπόν ένα κενό ερμηνείας του εκλογικού του θριάμβου. Εκτιμώ ότι το υπαρκτό ρεύμα του κ. Κασσελάκη ενισχύθηκε από ανθρώπους της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ, όχι κατ’ ανάγκην τους πιο δραστήριους, οι οποίοι θέτουν την ένταξη στην κοινότητα αυτή ως υπέρτερη ιδεολογιών ή πολιτικών απόψεων. Καλώς το έπραξαν, διότι η πολιτική ταυτοτήτων (identity politics) είναι πάντοτε ένας παράγοντας διαμόρφωσης πολιτικών προτιμήσεων. Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι το σχετικά μικρό πλήθος ψήφων επέτρεψε αυτήν την κοινωνική ομάδα να κάνει τη διαφορά.
Υπάρχει επί παραδείγματι ο κ. Βαλλιανάτος, ο οποίος ήταν ιδρυτής του Κινήματος Ομοφυλοφίλων Ελλάδος από τη δεκαετία του 1980 και ο οποίος παρόλο που τα τελευταία χρόνια πολιτικοποιήθηκε έντονα ως οικονομικά φιλελεύθερος (Φιλελεύθερη Συμμαχία) όχι μόνο στήριζε δημοσίως με σειρά αναρτήσεων τον κ. Κασσελάκη, παρόλο που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αντίθετη ιδεολογία στα οικονομικά, αλλά τον υποστήριζε με πάθος (εδώ και εδώ) ακόμα και στο προφανές παράπτωμα του κ. Κασσελάκη σχετικά με τα Κατεχόμενα της Κύπρου και το «κρατίδιό τους» (της Τουρκίας).
Η αδυναμία του κ. Κασσελάκη να εκφράσει πολιτικές θέσεις με βάθος είναι εμφανής. Υποθέτω ότι θα αμβλυνθεί με επανάληψη τσιτάτων της αριστεράς για να περιχαρακώσει το κοινό του. Δεν αποτελεί όμως το νέο στην πολιτική, αλλά το ευτελές. Θα αισθάνεται πιο άνετα όταν καλείται σε χαλαρές απολίτικες εκπομπές παρά όταν θα πρέπει να παράγει στιβαρό πολιτικό λόγο.
Το ΠΑΣΟΚ δείχνει απών και αμέτοχο στις εξελίξεις, ενώ το ΚΚΕ συνεχίζει τον πολιτικό αυτισμό του με τα συνθήματα του 1920.
Το κυβερνών κόμμα ενώ θεωρητικά εκφράζει τη συντηρητική πτέρυγα του κοινωνικού σώματος, τα τελευταία χρόνια υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ξεκάθαρα στραφεί προς το κέντρο. Αυτό είναι σαφές πρώτον, από την ανάγνωση της επικοινωνιακής του στρατηγικής, δεύτερον από τα πεπραγμένα του κυβερνητικού έργου, αλλά και τρίτον από όλες τις δημοσκοπικές μετρήσεις οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι έχει γίνει αντιληπτό από τους πολίτες.
Το κενό που άφησε προς τα δεξιά της καλύφθηκε στις πρόσφατες εκλογές από ένα εντυπωσιακό 13% σε τρία διαφορετικά κόμματα. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθός του θα επισημανθεί ότι το άθροισμα κινείται μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ!
Οι αιτίες που το δημιουργήσαν ήταν η εγκατάλειψη των συντηρητικών αρχών της Νέας Δημοκρατίας, ειδικά στα κοινωνικά ζητήματα. Έτσι, ο κ. Παπαχελάς της Καθημερινής έγραφε την περασμένη εβδομάδα ότι ανησυχεί μήπως οι πολίτες στραφούν σε «πιο συντηρητικές απόψεις». Πιο συντηρητικές από αυτές της Νέας Δημοοκρατίας βεβαίως ναι, διότι όταν σύρεσαι προς το κέντρο κάποιος δεν πρέπει να καλύψει το κενό; Οι απόψεις υπάρχουν ήδη στην κοινωνία και περιμένουν την έκφρασή τους.
Στα μάτια ακόμα και πολλών ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας το κόμμα τους όλο και πλησιάζει τους Δημοκρατικούς των ΗΠΑ. Με την έλευση του κ. Κασσελάκη η ΝΔ θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί πια να υπεραναπληρώνει τις ανασφάλειές της με το να γίνεται ολοένα πιο κοινωνικά φιλελεύθερη. Μόνο να χάνει θα έχει.
Εκτός όμως από τα κοινωνικά, υπάρχουν τεράστια ρήγματα και στα εθνικά ζητήματα. Ποιος εθελοτυφλεί ότι ο ελληνικός λαός νιώθει να έχει γίνει η εθνική του αξιοπρέπεια κλωτσοσκούφι;
Μας εξευτέλισαν οι Σκοπιανοί και με την Συμφωνία κατά την οποία τους παραδώσαμε τμήμα της εθνικής μας ταυτότητας, αλλά και με τις 338 παραβιάσεις της Συμφωνίας μέχρι σήμερα (τις οποίες καταγράφει συστηματικά η Επιτροπή Ελληνισμού και απέστειλε ήδη τρις στον πρωθυπουργό).
Μας εξευτέλισαν οι Αλβανοί με την υπόθεση Μπελέρη. Για έναν δήθεν αδίκημα των 340 ευρώ βρίσκεται στη φυλακή ήδη επί 4.5 μήνες, παρόλο που προεκλογικά ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης στάθηκε δίπλα του και του έλεγε δημοσίως ότι «η Ελλάδα σκεπάζει τη μειονότητα».
Μας εξευτελίζουν οι Τούρκοι, οι οποίοι παρά το casus belli του 1995 παραμένουν όχι απλώς επίσημοι συνομιλητές μας, αλλά προετοιμάζεται στις 7 Δεκεμβρίου 2023 κοινό υπουργικό συμβούλιο Ελλάδας και Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη. Το κλίμα είναι σαφές ότι οδεύουμε σε υποχωρήσεις. Ήδη ο κ. πρωθυπουργός απεδέχθη σε τηλεοπτική συνέντευξη ότι η «εθνική κυριαρχία είναι σχετική έννοια».
Και δεν τολμάει κανένας επίσημος να εκστομίσει ότι οιαδήποτε συμφωνία με την Τουρκία θα πρέπει να προϋποθέτει την αύξηση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, όπως κάνουν όλες ανεξαιρέτως οι παράκτιες χώρες του πλανήτη πλην ημών. Ήδη δημοσιοποιήθηκε η ανταλλαγή οι Τούρκοι να πατήσουν φρένο στις μεταναστευτικές ροές και να πάρουν απαλλαγή βίζας των Τούρκων πολιτών στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου. Πάγιο αίτημά τους η άρση της βίζας για τις χώρες Σέγκεν.
Ομοίως και το τετελεσμένο των καθημερινών παραβιάσεων που μόλις το μείωσαν λίγο οι Τούρκοι τους τελευταίους μήνες, στάζουν μέλι τα ελληνικά ΜΜΕ για τον Ερντογάν, λες και είναι δύσκολο να πατήσουν γκάζι με την πρώτη ευκαιρία.
Κλασική τακτική των Τούρκων: δημιουργούν τετελεσμένο, από το οποίο υποχωρούν στο μισό ζητώντας ένα πάγιο και μόνιμο αντάλλαγμα.
Επιπρόσθετα, η χώρα στο εσωτερικό της εμφανίζεται διαλυμένη και οι άνθρωποι χάνουν την εμπιστοσύνη τους στους πυλώνες της κρατικής διοίκησης σε όλους τους τομείς.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες ζητούν μία εκπροσώπηση στον δημόσιο λόγο από πρόσωπα αξιόπιστα, έντιμα, έμπειρα με μία ορθολογική ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Το καμπανάκι για τα τρία κόμματα της Βουλής της ελάσσονος αντιπολίτευσης είναι ότι υστερούν σε τουλάχιστον μία (αν όχι περισσότερες) από αυτές τις παραμέτρους. Κάποιο μπορεί να είναι έμπειρο, αλλά όχι αξιόπιστο. Ένα άλλο μπορεί να είναι έντιμο, αλλά όχι έμπειρο. Όμως ο χρόνος τρέχει