Θανάσης Αθανασίου
• Νιχάτ Ερίμ: Ο εμπνευστής της
διχοτόμησης
Επίκαιρη παραμένει μέχρι σήμερα, η
Υψηλή Στρατηγική της Τουρκίας επί του Κυπριακού, η οποία συντάχθηκε σε δύο
εκθέσεις από τον Νιχάτ Ερίμ το 1956, προσβλέπει σε διχοτόμηση της Κύπρου και
ακολουθείται πιστά, από την κατοχική Τουρκία, εδώ και 55 χρόνια.
•Το μεγάλο σχέδιο της Τουρκίας και η
επιτυχής, εις βάρος της Κ.Δ, υλοποίηση του
•Η γένεση της Τουρκικής Υψηλής
Στρατηγικής στο Κυπριακό
•Η Τουρκία επιμένει διεθνώς ότι στην
Κύπρο υπάρχουν δύο διαφορετικές κοινότητες
•Για την Τουρκία «η καλύτερη λύση
είναι η μέση λύση, αυτή της διχοτόμησης»
•«Πρώτα πρέπει μετακινηθεί ο Ελληνικός
πληθυσμός»
•«Πρέπει να επιδιωχθεί η ελεύθερη
μετάβαση Τούρκων προς την Κύπρο»
•Η Τουρκία επιθυμεί να συμμετέχει
«στην ασφάλεια της περιοχής που θα παραχωρηθεί στους Ρωμιούς»
•«Η Ελλάδα δεν μπορεί να ζητήσει το
ίδιο δικαίωμα για την Τουρκική περιοχή» λόγω απόστασης
•«Το μέλλον των δύο λαών πρέπει να
αποφασισθεί με ξεχωριστό δημοψήφισμα, σε κάθε κοινότητα»
•«Το σύνολο του Τουρκικού πληθυσμού
πρέπει να αυξηθεί»
•Η Τουρκία δεν θα ανησυχεί για την
έκβαση του δημοψηφίσματος
•Ο Ν.Ερίμ ήταν επικεφαλής της
τουρκικής αντιπροσωπίας για την σύνταξη και επεξεργασία του Συντάγματος της
Κυπριακής Δημοκρατίας
Από το 1956 η Τουρκία έθεσε, με
απόλυτη μαεστρία, μέσω δύο εκθέσεων, το στρατηγικό της σχέδιο και τις πολιτικές
της επιδιώξεις επί του Κυπριακού, οι οποίες δεν ήταν άλλες από τη διχοτόμηση της
Κύπρου και τη δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών εντός μιας ενιαίας γης. Αυτό το
σχέδιο ακολουθεί η Τουρκία, με απόλυτη για εκείνην επιτυχία, από τον Νοέμβριο
του 1956 μέχρι και το 2011. Πενήντα πέντε χρόνια μετά, το σχέδιο παραμένει
επίκαιρο, χωρίς κανένα ίχνος απόκλισης από πλευράς Άγκυρας.
Οι Εκθέσεις Νιχάτ Ερίμ
Η γένεση της Τουρκικής Υψηλής
Στρατηγικής στο Κυπριακό, έχει τις ρίζες της στα 1956, όταν ο τότε πρωθυπουργός
της Τουρκίας Ατνάν Μεντερές προσέλαβε ως μόνιμο σύμβουλο του Τουρκικού Κράτους,
τον καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου και βουλευτή του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού
Κόμματος, Νιχάτ Ερίμ, και του ανέθεσε τη σύνταξη ενός στρατηγικού σχεδίου επί
του οποίου θα στηριχθούν οι μακροχρόνιες επιδιώξεις της Τουρκίας στο Κυπριακό
Ζήτημα, δήλωσε ο Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών(ΚΥΚΕΜ) Χρήστος
Ιακώβου.
Ο Νιχάτ Ερίμ παρέδωσε, στα τέλη του
1956, δύο εκθέσεις (24 Νοεμβρίου και 22 Δεκεμβρίου) στον πρωθυπουργό Μεντερές,
οι οποίες εκθέσεις απετέλεσαν το βασικό στρατηγικό σχέδιο βάσει του οποίου υλοποιήθηκε
η τουρκική πολιτική επί του κυπριακού.
Το σχέδιο εκείνο, το οποίο αποτελούσε
κρατική πολιτική, έγινε αποδεκτό από όλες ανεξάρτητα τις τουρκικές κυβερνήσεις,
οι οποίες το ακολούθησαν με αποτελεσματικότητα, συνοχή, ενεργητικότητα και
σταθερή προσήλωση στους στρατηγικούς στόχους, πρόσθεσε ο διευθυντής του ΚΥΚΕΜ.
Οι βασικοί πυλώνες των εκθέσεων του
Νιχάτ Ερίμ
Σύμφωνα με τις εκθέσεις, οι Τουρκικές
διεκδικήσεις επί της Κύπρου δεν θα πρέπει να στηρίζονται σε νομικά επιχειρήματα
αλλά σε πολιτικούς λόγους. Όμως, προκειμένου να διατηρηθούν οι σχέσεις
Βρετανίας – Τουρκίας – Ελλάδας, και να μην δημιουργηθεί οποιοδήποτε πρόβλημα,
στην περίπτωση που παραχωρηθεί αυτοδιοίκηση στο νησί, «η καλύτερη λύση είναι η
μέση λύση, δηλαδή αυτή της διχοτόμησης».
Ο δεύτερος πυλώνας, σημείωσε ο Χ.
Ιακώβου, όπως είναι διατυπωμένος στις εκθέσεις Ερίμ, αναφέρει ότι «θα πρέπει η Τουρκία να επιμένει
διεθνώς ότι στην Κύπρο υπάρχουν δύο διαφορετικές κοινότητες, η κάθε μια από τις
οποίες έχει το δικαίωμα της ξεχωριστής αυτοδιάθεσης. Το μέλλον των δύο
ξεχωριστών λαών, είτε ανεξαρτησία είτε ένωση με την μητέρα-πατρίδα είτε
συνέχιση της Βρετανικής κυριαρχίας, θα πρέπει να αποφασισθεί κατόπιν
δημοψηφίσματος, ξεχωριστά σε κάθε μια εκ των δύο».
Η αρχή της αυτοδιάθεσης θα πρέπει
εφαρμοσθεί αφού πρώτα μετακινηθεί ο Ελληνικός πληθυσμός, έτσι ώστε να υπάγεται
στη διοίκηση της αρεσκείας του, αναφέρεται στις εκθέσεις, ενώ «τέτοια
μετακίνηση δεν θα συνιστά αδικαιολόγητη ταλαιπωρία αλλά θα βοηθήσει να μην
καταπατηθούν τα δικαιώματα της Τουρκικής κοινότητας που σήμερα είναι
μειοψηφική, επιπλέον θα ικανοποιηθεί η ασφάλεια της Τουρκίας και θα αποφευχθεί
μια μελλοντική ελληνοτουρκική κρίση».
Η Τουρκία, ακολουθώντας πιστά το
σχέδιο, θα πρέπει, σύμφωνα με τις εκθέσεις, να προσδιορίσει την προσφορότερη
γι’ αυτήν μορφή διχοτόμησης λαμβάνοντας υπ’ όψη τα οικονομικά και στρατιωτικά
της συμφέροντα, καθώς και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων. Στην προσπάθεια της
να αποκτήσει το “πάνω χέρι” στο νησί, η Τουρκία επιθυμεί να
συμμετέχει αναγκαστικά «στην ασφάλεια της περιοχής που θα παραχωρηθεί στους
Ρωμιούς της νήσου, διότι το θέμα σχετίζεται με την ασφάλεια της, καθώς και με
την πολιτική της στη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ζητήσει το ίδιο
δικαίωμα για την Τουρκική περιοχή διότι το νησί απέχει από την Τουρκία 45 ν.μ.
ενώ από την Ελλάδα 600 ν.μ.»
Άλλος πυλώνας των εκθέσεων, σύμφωνα με
τον διευθυντή του ΚΥΚΕΜ, αναφέρει ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί η ελεύθερη
μετάβαση Τούρκων προς την Κύπρο. Αφού η Τουρκία λάβει τα μέτρα της, το σύνολο
του Τουρκικού πληθυσμού μπορεί να αυξηθεί στον αριθμό που ανερχόταν επί
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τότε μόνο δεν θα ανησυχεί για την έκβαση του
δημοψηφίσματος που θα γίνει, είτε για τον καθορισμό του συνόλου της νήσου είτε
της διχοτόμησης.
Ο Νιχάτ Ερίμ επεσκέφθη την Κύπρο κατά
την διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, έλαβε μέρος σε διάφορες συνομιλίες σχετικές με
το Κυπριακό Ζήτημα και το 1959 ήταν μέλος την τουρκικής αντιπροσωπείας στις
διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα στη Ζυρίχη και κατέληξαν στις γνωστές
συμφωνίες. Μεταξύ των ετών 1959 και 1960 ήταν επικεφαλής της τουρκικής
αντιπροσωπίας για την σύνταξη και επεξεργασία του Συντάγματος της Κυπριακής
Δημοκρατίας. Ο Ερίμ υπηρέτησε και στην έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ως
επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας. Εκεί υπερασπίσθηκε τις θέσεις της
Τουρκίας σχετικά με το Κυπριακό ενώ ανέλαβε πρωθυπουργός της Τουρκίας μετά το
πραξικόπημα του 1971.
Οι δύο εκθέσεις που συνετάχθησαν το
1956, καθόρισαν ευδιάκριτους βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και
μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους, από τους οποίους δεν απέκλινε η Τουρκική
εξωτερική πολιτική επί του Κυπριακού, τόνισε ο κ. Ιακώβου, προσθέτοντας ότι σε
αυτό συνετέλεσαν όλες οι τουρκικές κυβερνήσεις των τελευταίων 55 ετών που δεν
παρεξέκλιναν από τις βασικές αρχές , όπως επίσης και οι αντίστοιχες στρατιωτικές
ηγεσίες που όποτε κλήθηκαν έδωσαν λύσεις χωρίς την όποια πολιτική παρέμβαση.
Οι εκθέσεις αυτές, κατέληξε ο
διευθυντής του ΚΥΚΕΜ, παρότι συνετάχθησαν το 1956, εντούτοις 55 χρόνια μετά παραμένουν επίκαιρες αλλά και μείζονος
στρατηγικής σημασίας έγγραφα, λόγω της συνέπειας και της σταθερότητας με την
οποία οι Τουρκικές κυβερνήσεις της ακολούθησαν.