[Το κείμενο αυτό αποφάσισα να το συντάξω μετά από την ομιλία που είχα στις 24/5/2013 στην ημερίδα που οργάνωσε η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών (ΟιΟμΚω). Ο τίτλος του θέματος που ανέπτυξα ήταν «Δημοκρατική λειτουργία στην Τουρκία, στις μειονοτικές ομάδες & Κωνσταντινουπολίτικη Ελληνική Κοινότητα». Να υπενθυμίσω στους αναγνώστες ότι ένα έτος πριν, ακριβώς με τον ίδιο τίτλο, είχα δημοσιεύσει άρθρο στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης:

Αντίβαρο στις 23/5/2012 (www.antibaro.gr/article/4364 ) και

Ελεύθερη Ζώνη 28/5/2012 (www.elzoni.gr/html/ent/438/ent.22438.asp ),

όπως και σε άλλα bloq’s που επαναδημοσιεύουν από τα εν λόγω ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.

Στο προαναφερόμενο άρθρο είχα αναπτύξει το παρελθόν της κοινότητάς μας με αφορμή την αναθεώρηση του Τουρκικού Συντάγματος μετά από πρόταση της κυβέρνησης του Recep Tayyip Erdoğan. Επίσης στο ίδιο άρθρο είχα υποβάλλει πρόταση σε «ανοιχτή συζήτηση». Σε συνδυασμό, των σκέψεων που μου μεταφέρθηκαν και των τελευταίων τρεχόντων γεγονότων στην Τουρκία επανέρχομαι στο ίδιο θέμα.]

Αθήνα 10/6/2013

Οι εξελίξεις στην Τουρκία – οι Μειονότητες– ο Ο.Η.Ε. & η Κωνσταντινουπολίτικη Ελληνική Κοινότητα

Όταν πολλοί Δυτικοί θαύμαζαν την «τουρκική οικονομική άνθηση», που εξελίσσονταν μέσα στην παγκόσμια οικονομική ύφεση και αρκετοί εξ αυτών δρομολογούσαν τη μεταφορά των παραγωγικών τους κέντρων σε μία «ζωντανή οικονομία», μερικά δένδρα της πλατείας Taksim[1] τους ξάφνιασαν ή αν θέλετε τους αποκάλυψαν την αληθινή «τουρκική πραγματικότητα».

Έτη	Σε χιλ. $ ΗΠΑ	Εξαγωγές	Εισαγωγές	Εμπορικό Ισοζύγιο
2008	Ελλάδα	2.429.968	1.150.715	1.279.253
	ΗΠΑ	4.299.941	11.975.929	-7.675.988
	Σύνολο Τουρκίας	132.027.196	201.963.574	-69.936.378
2009	Ελλάδα	1.629.637	1.131.065	498.572
	ΗΠΑ	3.240.597	8.575.737	-5.335.140
	Σύνολο Τουρκίας	102.142.613	140.928.421	-38.785.808
2010	Ελλάδα	1.455.678	1.541.600	-85.922
	ΗΠΑ	3.762.919	12.318.745	-8.555.826
	Σύνολο Τουρκίας	113.883.219	185.544.332	-71.661.113
2011	Ελλάδα	1.555.312	2.568.826	-1.013.514
	ΗΠΑ	4.584.029	16.034.121	-11.450.092
	Σύνολο Τουρκίας	134.906.869	240.841.676	-105.934.807
2012	Ελλάδα	1.401.426	3.539.869	-2.138.443
	ΗΠΑ	5.604.421	14.130.546	-8.526.125
	Σύνολο Τουρκίας	152.469.087	236.545.045	-84.075.958
Σύνολο 5.ετίας	Ελλάδα	8.472.021	9.932.075	-1.460.054
	ΗΠΑ	21.491.907	63.035.078	-41.543.171
	Σύνολο Τουρκίας	635.428.984	1.005.823.048	-370.394.064

Πίνακας Ι Εμπορικό ισοζύγιο της Τουρκικής Δημοκρατίας για τα έτη 2008 – 2012.

Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Τουρκίας.

 

Όμως πριν αναλύσουμε την εν λόγω πραγματικότητα, ας ψηλαφίσουμε μερικά αίτια της λαϊκής εξέγερσης, που είχε νεκρούς, τραυματίες και έλαβε χώρα σε 44 νομούς της Τουρκίας. Αν και μερικώς κατευνάσθηκαν τα οξυμένα πνεύματα, τα γεγονότα βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη!

Τα αίτια και τα αιτιατά της εξέγερσης

Όλα ξεκίνησαν στις 14/5/2013, όταν ο πρωθυπουργός Erdoğan με 4 υπουργούς, 65 δημοσιογράφους και πέρα των 200 επιχειρηματιών ταξίδεψαν στις ΗΠΑ για επίσημη συνάντηση με τους ομολόγους τους. Ενώ η τουρκική πλευρά επικεντρώνονταν στο να ομαλοποιηθεί το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας (που από τα 371 δις. $ εμπορικού ελλείμματος της τελευταίας πενταετίας τα 41,5 δις. $ προήλθαν από το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ, βλ. πίνακα Ι), οι ΗΠΑ είχαν επικεντρωθεί στα γεωπολιτικά σχέδια της Μεσογείου και Μέσης Ανατολής (σ’ ότι αφορά τον τελευταίο εναπομείναντα «πυρήνα του κακού» της Μεσογείου).

Δεν γνωρίζουμε επακριβώς εάν οι Erdoğan – Davutoğlu, επανέλαβαν τις εδαφικές απαιτήσεις, που είχε προβάλει ο İsmet İnönü στις συνδιασκέψεις του Καΐρου το 1943, προκειμένου να ταχθεί η Τουρκία υπέρ των Συμμάχων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο[2]. Όμως ένα είναι το σίγουρο, ότι ναυάγησαν οι συζητήσεις που διεξήχθησαν στο Λευκό Οίκο, σ’ ότι αφορά την από κοινού επίλυση του «Συριακού Προβλήματος». Το ναυάγιο αυτό παρέσυρε άραγε και τις συνδιασκέψεις των επιχειρηματιών; Ίδωμεν!

Πάντως, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden στις 16/5/2013 ανακοίνωσε ότι θα συσταθεί επιτροπή, που θα μελετήσει την πλήρη απελευθέρωση εμπορίου μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, σύμφωνα με τα πρότυπα της Ε.Ε. Οι πράξεις αυτές θεωρούνται από τους Κεμαλιστές ισότιμες με τις διομολογήσεις, που είχε παραχωρήσει το Οθωμανικό Κράτος στην Δύση και αποτελούσαν το βασικό λόγο που έμεινε υπανάπτυκτη η βιομηχανική δραστηριότητα του Οθωμανικού Κράτους. Από την άλλη, στις 18/5/2013 ο Erdoğan επισκεπτόμενος τη Silicon Valley, ανακοίνωσε την συνεργασία με τη Microsoft σ’ ότι αφορά το νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Fatih, εισάγοντας τον έξυπνο πίνακα και 10,6 εκατομμύρια Tablets στο τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Τις ίδιες ημερομηνίες, στο σταθμό Kurtuluş του Μετρό της Άγκυρας, ακούγεται η ανακοίνωση προς την νεολαία «Να συμπεριφέρονται όπως επιτάσσουν οι αρχές τις ηθικής», επειδή ένα ζευγάρι είχε φιληθεί εντός του Μετρό. Ποιας ηθικής; Η απάντηση έρχεται από τον πρόεδρο της Νεολαίας του κόμματος του Erdoğan. Δηλώνει: «η ανηθικότητα δεν είναι ελευθερία». Δηλαδή συνδέει την ηθική με το πολίτευμα, το οποίο είναι αρχή της Ισλαμικής Σαρία.

Οι νεολαίοι της Άγκυρας μέσω κοινωνικών δικτυώσεων, αποφασίζουν στις 25/5/2013 να βρεθούν στο σταθμό Kurtuluş για να «φιληθούν». Εκεί τους περίμεναν η αστυνομία και μέλη της νεολαίας του AK Parti, οι οποίοι τους επιτίθονται. Τραυματίζεται ένας νέος με μαχαίρι. Το γεγονός προκαλεί ανησυχία σε πολλά Πανεπιστήμια ανά την επικράτεια, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών γαλουχείται με δυτικά πρότυπα.

Στις 16/5/2013 ανακοινώνεται από κυβερνητικά στελέχη, η απαγόρευση πώλησης αλκοολούχων ποτών μετά τις 22:00 και γενικά σε απόσταση 100 μ. από σχολεία και τζαμιά σ’ όλη την επικράτεια. Στα τέλη του μηνός ανακοινώνεται ότι από το μέτρο εξαιρούνται τα τουριστικά θέρετρα και οι παραδοσιακοί χώροι (όπως το çiçek pasajı στο Πέρα της Κωνσταντινούπολης). Η συζήτηση «απαγόρευσης ποτού», βρίσκει αντίθετη την τουρκική μεσοαστική τάξη, που ζει με ευρωπαϊκά πρότυπα, ασχέτως πολιτικών πεποιθήσεων.

Στην επέτειο της Άλωσης θεμελιώνεται η τρίτη γέφυρα του Βοσπόρου. Στις εορταστικές εκδηλώσεις ο πρόεδρος Abdullah Gül, ανακοινώνει ότι η νέα γέφυρα θα ονομαστεί Yavuz Sultan Selim[3]. Η αναγγελία σε συνδυασμό με:

• τις σχέσεις του Erdoğan με τον μέντορά του Fethullah Gülen, που ζει στις ΗΠΑ,
• την καταγγελία των Δυτικών Μυστικών Υπηρεσιών, σ’ ότι αφορά την συνεργασία της Τουρκίας με τον ακραίο Σουνίτη αντιστασιακό ηγέτη της Συρίας Ebu Muhammed el Culanî (Εμπου Μουχαμεντ ελ Τζουλανί), ο οποίος στρατολογεί Σουνίτες Μουσουλμάνους, προερχόμενους από την Ευρώπη μέσω Κωνσταντινούπολης και είναι υπαίτιοι για δολοφονίες καθεστωτικών, Σύριων Σιιτών και Χριστιανών, στη Συρία

προκαλεί την άμεση αντίδραση των Αλεβιτών της Τουρκίας, αλλά και των εθνικιστικών παρατάξεων. Οι μεν πρώτοι εκφράζουν την αγανάκτηση τους δια μέσου του Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Καισαρείας Rüstem Gümüş (Ρουστέμ Γκουμούς), οι δε δεύτεροι δια μέσου του Προέδρου του κόμματος MHP, Devlet Bahçeli (Ντεβλέτ Μπαχτσελί).

Όλα αυτά, όταν οι δίκες Balyoz (Βαριοπούλας) και Ergenekon βρίσκονται σε εξέλιξη και οι απόστρατοι αξιωματικοί, αλλά και οι εν ενεργεία ανώτατοι αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων, βρίσκονται με τεταμένα νεύρα εδώ και πέντε χρόνια.

Στα γεγονότα προστίθεται η αντίδραση των νέων (με οικολογική συνείδηση), που εναντιώνονται στην απόφαση της κυβέρνησης να παραχωρηθεί ο κήπος Gezi σε κατασκευαστική εταιρία. Στις 28/5/2013 η αστυνομία με άγριες διαθέσεις επιτίθεται στην ομάδα των νέων που προσπαθεί να προστατεύσει τα δένδρα του κήπου.

Έτσι ξεσπά η αντίδραση της καταπιεσμένης επί 10 έτη αντιπολίτευσης της Τουρκίας. Αντιδρά το 48% των ψηφοφόρων[4]. Κούρδοι αυτονομιστές, μέλη του Κομουνιστικού Κόμματος Τουρκίας, εθνικιστικές παρατάξεις, οικολόγοι και ριζοσπάστες Μουσουλμάνοι, βρίσκονται στους δρόμους 44 πόλεων και εκφράζουν την αντίδρασή τους κατά του κατεστημένου Erdoğan. Η δυναμική του λαού για σύντομο χρόνο άλλαξε την φορά της τρομοκρατίας. Για 24 ώρες οι αστυνομικές δυνάμεις της επικράτειας ήταν τρομοκρατημένες από την πρωτοφανή λαϊκή αντίδραση, που εξωτερίκευε την 10ετή συσσωρευμένη οργή κατά της «νέας τάξης Erdoğan». Όμως προφανώς, εκτός της εκφραζόμενης αγανάκτησης, δεν μπορεί να υπάρξει μία συγκεκριμένη πολιτική πρόταση, από την ετερόκλιτη μάζα εξεγερμένων.

Δεν γνωρίζουμε το μέλλον των δένδρων του πάρκου Gezi, όμως αποτέλεσαν το προσάναμμα μία νέας περιόδου στην τουρκική πραγματικότητα.

Τα οφθαλμοφανή αποτελέσματα ήταν:

• Στο Αιγαίο: η επανεμφάνιση τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών, παραβιάζοντας κατά πολύ το FIR Αθηνών και η εμφάνιση δύο τουρκικών κορβέτων στα ανοιχτά της Τζιας.
• Στην Κωνσταντινούπολη: η ελεύθερη πτώση του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης που συνεχίζει μέχρι τις 7/6/2013. Το ποσοστό απωλειών ανά ημέρα εκφράζεται σε διψήφιους αριθμούς. Συγκεκριμένα από την ημερομηνία άφιξης της πολυμελούς αποστολής από τις ΗΠΑ μέχρι 7/6 ο δείκτης XU100 έχει απώλεια 542 μονάδες (από 2681 στις 2139, δηλαδή περίπου 20%)
• Οι απαιτήσεις διαφόρων ομάδων για δικαιώματα.

Όμως, πώς ορίζονται αυτές οι ομάδες; Ποια είναι τα δικαιώματά τους; Από ποιους και πώς θα προστατευτούν;

Τις απαντήσεις θα τις αναζητήσουμε στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και στο Τουρκικό Σύνταγμα. Βέβαια, χωρίς να πλατειάσουμε, θα επικεντρωθούμε στην Κωνσταντινουπολίτικη Μειονότητα των Ρωμιών.

Ποιος είναι Ρωμιός / α;

Πριν εξετάσουμε το θέμα του «αυτοπροσδιορισμού» ας δούμε τι αντιλαμβάνονται αμφότερες πλευρές, όταν αναφέρονται σε Ρωμιό/ά;

Ως προς το λεξικό του καθ. Γ. Μπαμπινιώτη: «1)Ο πολίτης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κυρίως της Βυζαντινής περιόδου και μάλιστα ο ελληνόφωνος. 2)Ο ορθόδοξος χριστιανός κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο και την Τουρκοκρατία, ο Έλληνας μέχρι την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. 3)Ο Νεοέλληνας, αυτός που έχει διατηρήσει την ορθόδοξη παράδοση του Βυζαντίου (κατ’ αντιδιαστολή προς τον οπαδό του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού)».

Στις τρεις πρώτες εκδοχές ο κ. Μπαμπινιώτης προβάλει ότι ο Ρωμιός έχει ελληνική ιθαγένεια. Όμως εκτός του ότι την περίοδο που πρωτοεμφανίζεται ο όρος δεν έχει αναπτυχθεί η «εθνική ταυτότητα» και γενικά εάν αποδεχτούμε τον ορισμό «Έλλην είναι κάθε άτομο, που διέπεται ελληνικής παιδείας», η ερμηνεία χρίζει ευρείας έννοιας. Παραλείποντας την ειρωνική ερμηνεία της λέξης ας εξετάσουμε την 4η εκδοχή του κ. Μπαμπινιώτη: «4)Ο Ορθόδοξος Έλληνας των Ελληνορθόδοξων Πατριαρχείων».

Στην 4η εκδοχή, ο κ. Μπαμπινιώτης προεξοφλεί, ότι το ποίμνιο όλων των Ελληνορθόδοξων Πατριαρχείων πρέπει να είναι Έλληνες, το οποίο είναι και ανακριβές. Η πραγματική ερμηνεία του όρου πρέπει να είναι: Κάθε πιστός της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας. Διότι, εκτός του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης Ρωμιοί είναι και το ποίμνιο των[5]:

• Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
• Πατριαρχείου Αντιοχείας
• Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
• Πατριαρχείου Ρωσίας
• Πατριαρχείου Σερβίας
• Πατριαρχείου Ρουμανίας
• Πατριαρχείου Βουλγαρίας
• Πατριαρχείου Γεωργίας
• Εκκλησίας της Κύπρου
• Εκκλησίας της Ελλάδος
• Εκκλησίας της Πολωνίας
• Εκκλησίας της Αλβανίας
• Εκκλησίας της Τσεχίας και Σλοβακίας

Όμως ας δούμε με την ίδια λέξη (Rum=Ρωμιός) τι αντιλαμβάνονται οι γείτονές μας[6]. Ως προς το Κοράνι [7], στις προτάσεις 2-7 του 30ου κεφαλαίου (Rumî Sûresi), προφητεύεται η νίκη των Ρωμαίων, που προστατεύονται από τον Θεό, κατά των Ζωροαστρών (ειδωλολατρών). Έτσι οι Ρωμιοί συγκαταλέγονται στους λαούς που προστατεύονται από τον Θεό. Έκτοτε οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί πρέπει να τελούν υπό την προστασία των Μουσουλμάνων, οι οποίοι πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες να πείσουν τους Ορθοδόξους Χριστιανούς να ακολουθήσουν τον σωστό δρόμο που οδηγεί στο Θεό, δηλαδή το Ισλάμ.

Στο κοσμικό κράτος της Τουρκίας, όταν εξετάζουμε το επίσημο λεξικό του Ιδρύματος Τουρκικής Γλώσσας, επισημαίνουμε δύο διαφορετικούς ορισμούς: «1)Το Ελληνικής καταγωγής άτομο, που κατοικεί σε Μουσουλμανικές χώρες. 2)Ο λαός που ζει στην επικράτεια της Ανατολικής Ρώμης και διαθέτει τα δικαιώματα του Ρωμαίου πολίτη».

Ως προς την πρακτική της ίδιας της Τουρκικής Δημοκρατίας και οι δύο ορισμοί χωλαίνουν. Διότι, ως προς την πρώτη εκδοχή, από την δεκαετία του 1930 αποκαλούν Ρωμιούς τους Έλληνες Κυπρίους, ενώ οι Έλληνες που ζουν στο Ιράν αναφέρονται ως Yunan (Έλληνας στα Τουρκικά, από τους Ίωνες). Επίσης, όλα τα Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία, στα έγγραφά τους αποκαλούνται ως (Rum Ortodoks). Έχοντας υπ’ όψη την προαναφερόμενη κατάσταση των Ελληνορθόδοξων Πατριαρχείων (και αυτοκέφαλων Εκκλησιών) θα διαπιστώσουμε ότι πολλά εξ αυτών ουδέποτε τελούσαν υπό Μουσουλμανικής κυριαρχίας. Άρα, με τον πρώτο ορισμό ή προβάλλονται κατακτητικές διαθέσεις ή χρησιμοποιείται λανθασμένη ορολογία. Ως προς την δεύτερη δε εκδοχή, εφόσον δεν υφίσταται Ρωμαίος πολίτης και Ανατολική Ρώμη, η ορολογία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για οποιαδήποτε σύγχρονή ζώσα ομάδα. Βέβαια, πουθενά δεν αναφέρεται ως μειονοτική ομάδα, που εκρέει από την Συνθήκη της Λοζάννης.

ΟΗΕ και Μειονότητες

Πριν αναφερθούμε στον σωστό ορισμό που πρέπει να επικρατήσει και στα τουρκικά λεξικά, ας δούμε πως ορίζεται η μειονότητα από τον ΟΗΕ[8]: Μια ομάδα αριθμητικά μικρότερη από το υπόλοιπο του πληθυσμού ενός κράτους, με μη δεσπόζουσα θέση, τα μέλη της οποίας – υπήκοοι των κρατών – έχουν εθνοτικά, θρησκευτικά, γλωσσικά χαρακτηριστικά διαφορετικά από εκείνα του υπόλοιπου πληθυσμού και δείχνουν, μόνο εμμέσως, την αίσθηση της αλληλεγγύης, κατευθυνόμενα προς τη διατήρηση του πολιτισμού, των παραδόσεων, της θρησκείας ή της γλώσσας τους.

Ειδικά για τους γηγενείς πληθυσμούς (όπως των Κωνσταντινουπολιτών) τονίζεται [9]: Ενώ οι γηγενείς πληθυσμοί μπορούν να διεκδικήσουν δικαιώματα ως μειονότητες, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, υπάρχουν εντολές του ΟΗΕ και μηχανισμός αφιερωμένος ειδικά για την προστασία των δικαιωμάτων τους. Στο έργο του ο ΟΗΕ εφάρμοσε την αρχή του αυτοπροσδιορισμού, σε σχέση με τους γηγενείς πληθυσμούς και τις μειονότητες. Σε πρακτικό επίπεδο, συχνότητα επικοινωνιών και ομοιότητες, υπάρχουν τόσο μεταξύ των γηγενών λαών όσο και των εθνικών, εθνοτικών, γλωσσικών και θρησκευτικών μειονοτήτων. Και οι δύο ομάδες βρίσκονται συνήθως σε μια μη δεσπόζουσα θέση στην κοινωνία στην οποία ζουν και μπορεί να έχουν διαφορετικό πολιτισμό, γλώσσα ή θρησκευτικές πεποιθήσεις από τις πλειονοτικές ή τις κυρίαρχες ομάδες.

Και στις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις γίνεται αναφορά σε «εθνότητα». Περιληπτικά μπορούμε να πούμε ότι: Εάν η μειονοτική ομάδα διαφέρει στην πλειονότητα των φυσικών ή/και των πολιτισμικών χαρακτηριστικών από το κυρίαρχο έθνος, αλλά εξαρτάται πλήρως διοικητικά και πολιτικά από το κυρίαρχο έθνος, τότε αυτή η μειονοτική ομάδα αποκαλείται εθνότητα (ethnicity ή ethnocity). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική, αλλά και η σημερινή κατάσταση στις ΗΠΑ. Στην πρώτη περίπτωση η κυρίαρχη ομάδα αποτελούσε το 5% της χώρας και οι μειονότητες το 95%. Στην περίπτωση των ΗΠΑ ενώ Λατίνοι και Αφροαμερικάνοι υπερτερούν αριθμητικά των Ινδοευρωπαίων, η διοίκηση σταθερά είναι στην κατοχή συγκεκριμένων Ινδοευρωπαϊκών ομάδων και οι υπόλοιπες ομάδες χαρακτηρίζονται ως μειονότητες.

Εδώ δημιουργείται άμεσα το ερώτημα: και με τους μετανάστες (πολιτικοί, οικονομικοί, οικολογικοί κ.ά.) τι γίνεται[10]; Οι μετανάστες, όπως αναφέρουν τα όργανα του ΟΗΕ, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, έχουν ορισμένα δικαιώματα των μειονοτήτων και οι προσφάτως αφιχθέντες μετανάστες, οι οποίοι μοιράζονται εθνοτική, γλωσσική και θρησκευτική ταυτότητα. Η αντιμετώπισή τους οφείλει να συμβαδίζει με το Εθιμικό Διεθνές Δίκαιο, την Αρχή Απαγορεύσεως Διακρίσεων, η οποία είναι θεμελιώδους σημασίας στο Διεθνές Δίκαιο και αντανακλάται σε όλες τις πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και στα επίσημα έγγραφα. Πράγματι, το δικαίωμα να μην υφίστανται διακρίσεις είναι εγγυημένο με διάφορα θεσμικά μέσα που σχετίζονται άμεσα με τις μειονότητες.

Η εν λόγω διευκρίνιση βέβαια αφορά άμεσα και την Ελλάδα, που «φιλοξενεί» τουλάχιστον 860.000 μετανάστες και περίπου 4,5 εκ., έχουν περάσει από την χώρα μας με προορισμό την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την Συνθήκη της Λισσαβόνας αλλά και με τις Συνθήκες Schengen (Σένγκεν), ανά πάσα στιγμή μπορούν να προωθηθούν στην χώρα μας. Βέβαια και οι Έλληνες πολίτες, που βρέθηκαν στην επικράτεια της Τουρκικής Δημοκρατίας, για να σπουδάσουν ή να εργαστούν συγκαταλέγονται στην ίδια κατηγορία (ομάδα).

ΟΗΕ και προστασία Μειονοτικών Ομάδων

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Kofi Annan, τον Ιανουάριο του 2004 αναφέρει: «Πρέπει να προστατεύσουμε κυρίως τα δικαιώματα των μειονοτήτων, δεδομένου ότι είναι οι συχνότεροι στόχοι γενοκτονίας».

Πριν εξετάσουμε, το πού βρισκόμαστε σήμερα, ας κάνουμε μία σύντομη ιστορική αναδρομή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Από τον καταστατικό χάρτη του Ο.Η.Ε. συντάσσεται το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο τέθηκε σε παγκόσμια ισχύ στις 12/12/1951. Ο Ο.Η.Ε., έχοντας υπόψη τους αναμεταξύ τους ασυμβίβαστους εθνοκρατικούς, θρησκευτικούς, γλωσσικούς και εθνοτικούς χάρτες της υφηλίου, με την απόφαση 47/135 της Γενικής Συνέλευσης, στις 18/12/1992 ανακοινώνει την διακήρυξη «Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ατόμων που ανήκουν σε εθνική ή εθνοτική, θρησκευτική και γλωσσική μειονότητα»[11]. Βάσει της 47/135 απόφασης, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 21/4/2005 ιδρύει την διαρκή υποεπιτροπή, η οποία σταθερά θα ελέγχει και θα αναφέρει το παγκόσμιο γίγνεσθαι των εθνικών ή εθνοτικών, θρησκευτικών και γλωσσικών μειονοτήτων.

Η γενική αποδοχή είναι, ότι για να διατηρήσουν οι μειονοτικές ομάδες τα χαρακτηριστικά τους, πρέπει να τους προσφερθεί η «σχετική ελευθερία», η οποία ορίζεται από τους νόμους που υπάγονται (οι οποίοι νομοθετούνται από το κυρίαρχο έθνος) και από τις διεθνείς συνθήκες που δεσμεύονται (μειονότητες και το κυρίαρχο έθνος). Βάσει των προαναφερόμενων στις μειονότητες πρέπει να εξασφαλιστεί:

• Επιβίωση και ύπαρξη
• Προώθηση και προστασία της ταυτότητας των μειονοτήτων
• Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση
• Αποτελεσματική και ουσιαστική συμμετοχή

Η σχετική εξασφάλιση, εκτός των Διεθνών Συμβάσεων πρέπει να εκρέει και από το Σύνταγμα της χώρας που κατοικούν οι μειονότητες. Έτσι στις από εκπαιδευτικές μέχρι εμπορικές συμβάσεις του ΟΗΕ αρχίζουν να συγκαταλέγονται άρθρα που αφορούν τις μειονότητες. Όπως: Στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα (ICESCR), στη Διεθνή Σύμβαση για την Κατάργηση Κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων (ICERD), στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, στη Διακήρυξη για τα Δικαιώματα των Ατόμων που ανήκουν σε Εθνικές, Εθνοτικές, Θρησκευτικές και Γλωσσικές Μειονότητες, κ.ά..

Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

Α) Στο ICCPR (Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα):

• το άρθρο 2 για την απαγόρευση των διακρίσεων
• το άρθρο 4 για την απαγόρευση της παρέκκλισης
• το άρθρο 14 για την ισότητα ενώπιον της δικαιοσύνης και για την παροχή διερμηνείας στις διαδικασίες των ποινικών δικαστηρίων
• το άρθρο 20 για τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου, αν αυτός αποτελεί προάσπιση εθνοτικού μίσους
• το άρθρο 25 για τα ίσα δικαιώματα ψήφου και πρόσβασης στις δημόσιες υπηρεσίες, και
• το άρθρο 26 για την ισότητα ενώπιον του νόμου.
• Το Άρθρο 27 του ICCPR είναι μια σημαντική διάταξη που συχνά αναφέρεται κι αφορά την ρητή προστασία των μειονοτήτων.

Β-) Στο ICESCR (Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα)

• το άρθρο 2 για την απαγόρευση των διακρίσεων
• το άρθρο 7 για την ισότητα στο χώρο εργασίας
• το άρθρο 13 για το δικαίωμα στην εκπαίδευση, που περιλαμβάνει την εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμβολή της εκπαίδευσης στην προώθηση της κατανόησης, της ανοχής και της φιλίας ανάμεσα σε όλα τα έθνη και όλες τις φυλετικές, εθνοτικές ή θρησκευτικές ομάδες
• το άρθρο 15 για την πολιτιστική ζωή και την προστασία των ηθικών και υλικών συμφερόντων που προέρχονται από καλλιτεχνική παραγωγή.

Γ) Στο ICERD (η Διεθνής Σύμβαση για την Κατάργηση Κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων):

• Tα πλαίσια της ICERD εκτείνονται σε ένα ευρύτατο πεδίο, το οποίο καλύπτει τις φυλετικές, εθνικές και εθνοτικές μειονότητες, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 της Σύμβασης.
•  Η σύμβαση επίσης υποχρεώνει τα κράτη να υιοθετήσουν ειδικά μέτρα προς όφελος ατόμων και ομάδων όταν αυτό είναι απαραίτητο για να ξεπεραστούν μορφές διάκρισης στον πολιτιστικό, οικονομικό, κοινωνικό και άλλους τομείς.
• Στο άρθρο 4, η ICERD, όπως το ICCPR, κηρύσσει παράνομη την υποκίνηση σε φυλετικό μίσος και ανάλογες πρακτικές.

Εφόσον η Τουρκική Δημοκρατία έχει υπογράψει ανεπιφύλακτα τις εν λόγω συμβάσεις, ας δούμε τις όποιες εξασφαλίσεις εκρέουν από το Τουρκικό Σύνταγμα.

Το Σύνταγμα της Τουρκικής Δημοκρατίας

Το σημερινό ισχύον Σύνταγμα, ψηφίστηκε στις 7/11/1982. Έκτοτε έχουν ακολουθήσει τρεις αναθεωρήσεις. Όμως το προοίμιο και τα πρώτα τρία άρθρα του Συντάγματος «δεν αναθεωρούνται», «δεν αλλάζουν» και «απαγορεύεται να κατατεθεί πρόταση αλλαγής των τριών πρώτων άρθρων». Συγκεκριμένα η πρώτη παράγραφος του προοιμίου αναφέρει:

«Η αιώνια ύπαρξη του τουρκικού έθνους και της πατρίδας και η αδιαίρετη ενότητα του τουρκικού κράτους που καθορίζει το παρόν Σύνταγμα, ακολουθούν τις επαναστατικές αρχές και τις εθνικιστικές αντιλήψεις του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, αθάνατου ηγέτη και μοναδικού ήρωα, Atatürk…»[12].

Επίσης τα τρία πρώτα μη αναθεωρητέα άρθρα, είναι:

«Ι- Το σχήμα του κράτους

ΑΡΘΡΟ 1 – Το κράτος της Τουρκίας είναι μια δημοκρατία.

ΙΙ- Χαρακτηριστικά της Δημοκρατίας

ΑΡΘΡΟ 2 – Η Τουρκία είναι ένα δημοκρατικό κράτος, στο πνεύμα της εθνικής αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνδεδεμένα με τον εθνικισμό του Atatürk, με βάση τις αρχές ενός δημοκρατικού, κοσμικού και κοινωνικού κράτους που διέπεται από τις αρχές του κράτους δικαίου.

ΙΙΙ- Η ακεραιότητα του κράτους, η επίσημη γλώσσα, η σημαία, ο εθνικός ύμνος και η πρωτεύουσα

ΑΡΘΡΟ 3 – Το κράτος της Τουρκίας, με την επικράτεια και το έθνος του, είναι μια αδιαίρετη οντότητα. Η γλώσσα είναι τουρκική.

Σημαία, η μορφή όπως καθορίζεται από τον νόμο, είναι η λευκή ημισέληνος και το αστέρι.

Εθνικός ύμνος είναι το «İstiklal Marşı».

Πρωτεύουσα είναι η Άγκυρα.»

Στο προοίμιο, αλλά και στα «μη αναθεωρητέα άρθρα» γίνεται σαφής αναφορά στις αρχές του Κεμαλισμού και κυρίως στις «εθνικιστικές αντιλήψεις» του Atatürk. Όμως σε κανένα σημείο δεν βρίσκουμε διευκρινιστικές σημειώσεις τι εννοούν λέγοντας εθνικισμό του Atatürk.

Την εν λόγω απάντηση θα την αναζητήσουμε στον επίσημο φορέα του κράτους, στο κέντρο «Έρευνας του Κεμαλισμού», που διοικητικά ανήκει στο Πρωθυπουργικό Γραφείο (όπως η ΜΙΤ, το Ερευνητικό Ινστιτούτο TÜBİTAK κ.ά.). Οι έξι αρχές του Κεμαλισμού, που έχουν ιεραρχική δομή είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και διατηρούν λογική «πεπεραστικότητας», είναι:

• Εθνικισμός,
• Λαϊκισμός,
• Ρεπουμπλικανισμός,
• Εκκοσμίκευση,
• Κρατισμός,
• Μεταρρυθμισμός

Άρα και η κορυφή και η αφετηρία των αρχών είναι ο «Κεμαλικός Εθνικισμός». Η εν λόγω αρχή τι περιλαμβάνει; Ποιος είναι ο ορισμός του έθνους ως προς τον Atatürk;

Οι ερωτήσεις απαντώνται από την ιστορικό και ψυχοκόρη του Atatürk, Ayşe Afet İnan [14], στο έργο της οποίας στηρίζεται εξ ολοκλήρου το κέντρο «Έρευνας του Κεμαλισμού» [15]. Κατά τον Atatürk έθνος είναι:

«Έθνος είναι η ομάδα ανθρώπων, που

α) Έχουν μια πλούσια αναμνηστική κληρονομιά,

β) έχουν θέληση στην συμβίωση και είναι ειλικρινείς στην θέληση αυτή,

γ) συνεχίζουν με από κοινού θέληση και σεβασμό στην διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.»

Ξεκινώντας από τον εν λόγω ορισμό ο Τούρκος πολίτης, η Τουρκία και το Τουρκικό Έθνος ορίζονται ως:

«Όλοι όσοι ζουν στην τουρκική πατρίδα, είναι πολίτες του κράτους της Τουρκικής Δημοκρατίας:

α) Υπάρχουν τουρκικές κοινότητες εκτός της πολιτικής ύπαρξής μας, που ομοιάζουν μαζί μας γλωσσικά, γενεαλογικά, ηθικά και ιστορικά, οι οποίες ηθελημένα ή άθελά τους ακολουθούν την τύχη άλλων πολιτικών υπάρξεων. Αυτή η πραγματικότητα ποτέ δεν μπορεί να αλλοιώσει την μοναδική ενότητα του Τουρκικού Έθνους.

β) Στη σημερινή πολιτική και κοινωνική ομάδα του Τουρκικού Έθνους, υπάρχουν ομοεθνείς και πολίτες μας, που προπαγανδίζουν την ιδέα Κουρδικής, Τσερκεζικής, Λαζικής και Βοσνιακής οντότητας. Αλλά αυτό είναι λάθος, είναι το προϊόν των προηγούμενων καταπιεστικών περιόδων, δεν έχει επηρεάσει κανένα ομοεθνή μας, εκτός από μερικούς οπισθοδρομικούς που είναι εργαλεία των εχθρών. Διότι και τα μέλη αυτών των εθνών, όπως όλη η Τουρκική Ενότητα διατηρούν κοινή ιστορία, ηθική και δίκαιο.

γ)Μπορούμε να αναμένουμε από το πολιτισμένο ευγενές Τουρκικό Έθνος να λοξοκοιτάζει τους Χριστιανούς και Εβραίους πολίτες που με πηγαία θέληση έχουν συνδέσει το μέλλον τους με το μέλλον του Τουρκικού Έθνους και ζουν ανάμεσα μας;»

«Ο λαός της Τουρκίας που ίδρυσε την Τουρκική Δημοκρατία, αποκαλείται Τουρκικό Έθνος.«Από το πρόσωπο της γης, μία παλαιότερη χώρα, με μεγαλύτερο και καθαρότερο έθνος δεν έχει περάσει. Και δεν εμφανίστηκε στην ιστορία της ανθρωπότητας».

Κατά προέκταση των προαναφερόμενων:

«1)Το Τουρκικό Έθνος, διοικείται σε χώρα με λαϊκό ρεπουμπλικανικό σύστημα

2)Το Τουρκικό Κράτος είναι κοσμικό. Κάθε άτομο που ενηλικιώνεται είναι ελεύθερο να επιλέξει τη θρησκεία του.

3)Η γλώσσα του Τουρκικού Έθνους, είναι τα Τουρκικά. Η τουρκική γλώσσα είναι η ομορφότερη, πλουσιότερη και η πιο εύκολη γλώσσα της γης. “…” Η τουρκική γλώσσα είναι η καρδιά, ο εγκέφαλος του Τουρκικού Έθνους,

4)Η Πατρίδα είναι μία αδιαχώριστη μάζα, κάτω από κανένα δεσμό και/ή καμία συμφωνία δεν είναι δεκτός οποιοσδήποτε διαχωρισμός…»

Έτσι από τα κείμενα του ιδίου του Atatürk, καλύψαμε τα συμφραζόμενα κενά του Τουρκικού Συντάγματος.

Έχοντας υπ’ όψιν ότι η Κωνσταντινουπολίτικη Ρωμαίικη Εθνότητα:

• Πάντα είχε την πρόθεση να ζήσει ειρηνικά στην γενέτειρά της,
• Ουδέποτε είχε φυγοκεντρικές τάσεις [και την περίοδο του Μεγαλοϊδεατισμού (1909 Γουδί – 1923 Καταστροφή της Ανατολίας) κιόλας η «Οργάνωση Κωνσταντινούπολης» δεν είχε αναπτύξει φυγοκεντρικές τάσεις, αλλά προβάλλονταν η Οικουμενικότητα της Βασιλεύουσας].
• Ήταν επί αιώνες κέντρο παραγωγής πολιτισμού και είχε μέγιστη επιρροή στην «Δυτικοποίηση» της Τουρκικής Δημοκρατίας.
• Αναπαρήγαγε οικονομικά στελέχη, που βοηθούσαν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Έχοντας υπ’ όψιν τις προαναφερόμενες αρχές του Κεμαλικού Εθνικισμού, τα μέλη της πρέπει να θεωρηθούν γνήσιοι «Τούρκοι πολίτες», περισσότερο δε (βάσει της παραγράφου γ), όποιος τα λοξοκοιτάξει δεν πρέπει να είναι μέλος του «πολιτισμένου ευγενούς Τουρκικού Έθνους». Όμως, στην πράξη από την πρώτη ημέρα της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας εφαρμόστηκαν «σκληρά ρατσιστικά» μέτρα κατά των μη Μουσουλμάνων πολιτών (κοίτα Παράρτημα Ι), παραβιάζοντας τις αρχές του Κεμαλικού Εθνικισμού και κατά προέκταση το ίδιο το Τουρκικό Σύνταγμα.

Η ακραία θέση του Κεμαλικού Κόμματος, (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, Cumhuriyat Halk Partisi – CHP) το 1946, αποδεικνύει ότι ούτε ο σκληρός Κεμαλικός πυρήνας (το σημερινό βαθύ κράτος) δεν είναι διατεθειμένος να εφαρμόσει τις εν λόγω αρχές. Στη μυστική «Συνδιάσκεψη Κορυφής» του CHP το 1946, το νεοτουρκικό κατεστημένο αποφασίζει να εφαρμόσει απολυταρχικές πρακτικές, που αποσκοπούν στην ομογενοποίηση του κράτους, πάση θυσία, ως ένα έθνος[16]. Όμως παρ’ όλα τα τεκταινόμενα, η Τουρκική Δημοκρατία εκτός του ότι είναι από τα ιδρυτικά μέλη του ΟΗΕ, για να ενταχθεί πλήρως στην Δύση:

• Αποδέχεται την «Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου» που υπογράφεται στις 10/12/1948 και τίθεται σε ισχύ στις 12/12/1951.
• Αποδέχεται άνευ «επιφυλάξεων» την «Συνθήκη πρόληψης και τιμωρίας του εγκλήματος της γενοκτονίας» και την υπογράφει στις 31/7/1950 (Όμως τα αδικήματα ενσωματώνονται στο Ποινικό Δίκαιο της χώρας μόλις στις 26/9/2004 με τον Ν.5237).
• Αποδέχεται την «Ευρωπαϊκή Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» στις 4/11/1950

Η Κωνσταντινουπολίτικη Ελληνική Κοινότητα

Παρ’ ότι η ανθρωπότητα αντιδρά άμεσα στα γεγονότα, που συμβαίνουν στις ανατολικές ακτές της Ασίας, αδρανοποιείται για τα γεγονότα που συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο. Ειδικά το έτος 1955, όταν ο Ελληνισμός δέχεται διώξεις που μπορούν να χαρακτηριστούν γενοκτονίες, όπως: στην Αίγυπτο από το καθεστώς Νάσερ, στην Παλαιστίνη από το Εργατικό Κόμμα του Ισραήλ (των Moshe Sharett και David Ben-Gurion), στην Κύπρο από το αποικιοκρατικό κατεστημένο της Μ. Βρετανίας, στην Τασκένδη από το Σταλινικό κατεστημένο και στην Κωνσταντινούπολη από το νεοφιλελεύθερο τουρκικό κατεστημένο. Λόγω του «ανήκουμε στη Δύση» τα παγκόσμια κέντρα ενημέρωσης επιδεικτικά «σιωπούν», ενώ τα της Ελλάδος επικεντρώνονται στη διάλυση του Εθνικού Συναγερμού και στην εμφάνιση της ΕΡΕ.

Όμως η Τουρκική Δημοκρατία δεν περιορίζεται μόνο στην «περίοδο 1955» σ’ ότι αφορά τα αδικήματα της γενοκτονίας και τα αδικήματα κατά της ανθρωπότητας, όπως και της παραβίασης των αρχών προστασίας των μειονοτήτων του ΟΗΕ, αλλά συνεχίζει με:

• Περίοδος 1957 – 1958, «εμπορική αποχή»,
• 16/3/1964, απελάσεις,
• 1965 – 1968, διωγμός Ρωμιών μαθητών από τα μειονοτικά σχολεία. Στις 18/12/1964, με την εγκύκλιο υπ’ αριθ.8459 απαγορεύεται στους μειονοτικούς μαθητές να «ομιλούν ξένη γλώσσα» (εκτός τουρκικής) μέσα στα σχολεία.
• Σε Ίμβρο & Τένεδο το 1965 ξεκινά σειρά απαλλοτριώσεων (Ενώ αρχές του 1960 οι ελληνικής καταγωγής νησιώτες κατείχαν 25.000.000 m2 έδαφος, στα τέλη του 1990 καταλήγουν να κατέχουν μόνο 600 m2 ).

Στον 21ο αιώνα η πολιτική της Τουρκικής Δημοκρατίας δείχνει να αλλάζει και στο πολιτικό στερέωμα εμφανίζονται οι Μουσουλμάνοι. Οι Ισλαμιστές, όπως είχε σχεδιάσει ο Fethullah Gülen[17] από την δεκαετία του 1970, αρχίζουν να αναρριχώνται σε διάφορες καίριες θέσεις του δημοσίου βίου. Η νέα πολιτική της Ισλαμο-δημοκρατίας[18], αρχίζει να μεταλλάζει την Τουρκία, βάζοντας στο περιθώριο τα μέχρι τότε ισχυρά κοινωνικά στρώματα.

Κάτω από την ετικέτα «Νόμοι Εξυγίανσης» αρχίζουν να θεσμοθετούνται νόμοι που «στηρίζουν» τις μειονότητες. Αν και μία από τις βασικές αρχές του ΟΗΕ είναι οι νόμοι της κυρίαρχης ομάδας να είναι δίκαιοι και να εφαρμόζονται εξίσου σ’ όλους τους πολίτες που ζουν στην επικράτεια, είναι γεγονός ότι πρέπει να έχουμε κράτος Δικαίου και όχι κράτος Νόμου. Δηλαδή το απαιτούμενο είναι να υπάρχει κάποιο θεσμικό πλαίσιο, με το οποίο να εξασφαλίζεται η τήρηση των ιδιαιτεροτήτων των μειονοτικών ομάδων και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα, όπως ορίζει ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ.

Αν και η πρακτική του 20ου αιώνα δείχνει ότι οι βασικές αρχές του ιδίου κράτους είναι ανοιχτές σε ερμηνεία και παραβιάζονται και από αυτούς που τις θέσπισαν, με την βασική αρχή το ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στη ζωή και όλοι μας πρέπει να προστατέψουμε τις δικλίδες που διασφαλίζουν αυτό το δικαίωμα, ας αναπτύξουμε κάποιο σχέδιο λειτουργίας των μειονοτικών ομάδων σ’ όλη την Τουρκική Επικράτεια και όχι μόνο.

Οργάνωση Ρωμιών της Τουρκικής Επικράτειας

Επί των ημερών μας, διαπιστώνεται πρωτίστως ότι λείπει κάποιος Κανονισμός Λειτουργίας των κοινοτήτων εκτός των αρχών που εκρέουν από την Ορθόδοξη πίστη. Ο Κανονισμός Λειτουργίας, που επιβάλλεται να θεσπιστεί, εκτός του ότι θα είναι σημείο αναφοράς στο να κρίνονται οι πράξεις των μελών της Ελληνικής Εθνότητας, απαιτείται να συμβαδίζει με πρότυπα σύγχρονης Δυτικής Κοινωνίας και η λειτουργία του θα πρέπει να εξασφαλίζεται και από το Σύνταγμα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Άρα κάτω από το Αστικό και Ποινικό Δίκαιο της Τουρκικής Δημοκρατίας, που υπάγεται η εθνότητα, πρέπει να προστεθούν ειδικά άρθρα, που αφορούν μόνο τις μειονοτικές ομάδες. Τα ειδικά άρθρα θα προτείνονται στην Μεγάλη Τουρκική Βουλή από τις Γενικές Συνελεύσεις των μειονοτικών κοινοτήτων (που θα συναθροίζονται κάθε 2 χρόνια) και μετά την ψήφισή τους από την Βουλή θα είναι απαραβίαστο τμήμα του Δικαίου της χώρας και θα υπάγονται στο Συνταγματικό Δικαστήριο (κοίτα σχεδιάγραμμα).

 

 

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΜΗ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ