του Ραφαήλ Καλυβιώτη
Ο ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΤΑΓΜΑΤΑ.
Εμείς, ως Έλληνες Συντηρητικοί της νέας γενιάς δεν μπορούμε παρά να ανησυχούμε βαθύτατα με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα τόσα χρόνια σε αυτόν τον ιστορικό τόπο. Αναγνωρίζουμε ότι η γενιά μας είναι η γενιά των εθνικών ταπεινώσεων. Μία γενιά που γαλουχήθηκε να είναι παθητική, να δέχεται άκριτα τον κομματισμό ως αναγκαία επιλογή, να καθίσταται υποτελής στα μείζονα Εθνικά Θέματα, να αποτελεί τον παρία μίας ολοένα και πιο αυταρχικής Ευρώπης, να ρέπει σε ακραίες πρακτικές που δεν προσφέρουν λύσεις, να απαξιώνει τον πολιτικό διάλογο ως πάρεργο που υποτάσσεται στον οικονομισμό και στην τεχνοκρατία.
Και επειδή δεν υπάρχει εκ μέρους μας ούτε διάθεση απολογιτισμού αλλά ούτε χρόνος για χάσιμο επισημαίνουμε τους κύριους άξονες που οφείλει να αναδείξει η χώρα. Ως Έλληνες Συντηρητικοί δεν έχουμε επίσης ουδεμία διάθεση να συνεχίσουμε τον άκρατο ‘μεταπρατισμό’, την εισαγωγή δηλαδή ξένων, αναμασημένων προτύπων που δεν ταιριάζουν στις ανάγκες της ελληνικής πραγματικότητας. Και για αυτό το λόγο δηλώνουμε παρόντες και απαντάμε:
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Δεν υπάρχουν ταξικές διαφορές στην Ελλάδα, δεν υπήρξαν ταξικές διαφορές στην Ελλάδα. Όλα αυτά τα σχήματα είναι πρόχειρα υιοθετημένες και εισαγώμενες μαρξιστικές έννοιες αφού ούτε βαριά βιομηχανία υπήρξε στον τόπο για να δημιουργηθεί αντιστοίχου μεγέθους εργατική τάξη που να διεκδικεί τα ανάλογα, ούτε τέτοιας εκτάσεως μεγάλη ιδιοκτησία από τους γαιοκτήμονες για να αφήνει πληθώρα δουλοπαροίκων σε αθλία κατάσταση.
Η Αριστερά τόσα χρόνια είχε συνηθίσει να μονοπωλεί την ατζέντα του ιδεολογικού διαλόγου είτε μέσω της αποδοχής της πολυπολιτισμικότητας ως ‘φυσικό φαινόμενο’ είτε καταστώντας την νέο – μαρξιστική ιδεολογία ως κυρίαρχη οπουδήποτε παραγόταν πολιτική σκέψη, δηλαδή στα πανεπιστήμια και τα Μέσα Μαζικής ‘Επικοινωνίας’. Και όχι απλά την μονοπωλούσε, κυριαρχούσε. Πιο διαβόητο υπόδειγμα από το βιβλίο της ΣΤ’ Δημοτικού που τυπώθηκε κάτω από ‘κεντροδεξιά’ κυβέρνηση δεν υπάρχει. Οι οργανικοί της διανοούμενοι λοιπόν είχαν παντού επικρατήσει εφαρμόζοντας στην πράξη την διακήρυξη του Γκράμσι περί ‘κατάληψης των Ιδεολογικών Μηχανισμών του Κράτους’ για την επικράτηση του Μαρξισμού. Τί και εάν στην Ιταλία δεν επετεύχθη αυτό ποτέ; Στην Ελλάδα των έμφυτων ιδεολογιών και των κατασκευασμένων ιδεολογημάτων αυτό κατέστη εφικτό.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΜΕΤΑΠΡΑΤΕΣ:
Ενώ από την μία ‘δεχόμαστε’ ως έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή να ‘καταγούμε’ στο ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στον Εθνικιστικό Φιλελευθερισμό και τον Εθνικό Ρεπουμπλικανισμό δεν αποδεχόμαστε αναφανδόν τον κοραϊσμό. Δεν αποδεχόμαστε δηλαδή την απευθείας σύνδεση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και της επιρροής του στην Δύση ώστε να πρέπει να μιμηθούμε, να πιθηκίσουμε άκριτα οτιδήποτε προέρχεται από την Δύση επειδή ‘αυτοί είναι οι συνεχιστές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού’ και κατά αυτόν τον τρόπο εμείς πρέπει να ξαναγίνουμε Έλληνες αφού αυτοί είναι πολιτιστικά πιο κοντά στην αρχαία Ελλάδα από εμάς.
Αντίθετα, γυρίζουμε ξανά στην παράδοσή μας και με το ‘όπλο’ της γλώσσας, η κατανόηση της οποίας είναι προνομιακός χώρος των Ελλήνων, προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά αποδίδοντάς της νέες ερμηνείες, προσαρμοσμένες στις σύγχρονες ανάγκες.
Έτσι, στην σύγκρουση Ατόμου – Κοινότητας, στην αναπόφευκτη σύγκρουση δηλαδή του Φιλελευθερισμού – Συντηρητισμού απαντάμε ερμηνεύοντας ξανά την Απολογία Σωκράτους.
Ο Σωκράτης αντιλαμβάνεται ότι ναι μεν στην Αθηναϊκή Δημοκρατία υπάρχει περιθώριο αναπτύξεως της ατομικότητος, αλλά όχι τόση ώστε να εκδηλώνει κανείς κριτική στα θεμέλιά της, να αποφασίζει ο ίδιος για το ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά που δεν επιθυμεί το Άτομο να του επιβάλει η Πολιτεία. Παραταύτα, καίτοι καταδικάζεται, αναγνωρίζει στον Κρίτωνα ότι στο έσχατο σημείο που συγκρούεται η Ατομική αξία και η Συλλογικότητα δεν είναι δυνατόν να υπάρξει δίλημμα. Δίχως την Κοινότητα το Άτομο αδυνατεί να είναι Άτομο. Είναι το πραγματικό νόημα της Σωκρατικής ρήσεως “μητρός τε καὶ πατρὸς καὶ τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερόν ἐστιν πατρὶς καὶ σεμνότερον καὶ ἁγιώτερον”. Κατά την σύγκρουση Ατόμου – Κοινότητος το σύνολο έχει προτεραιότητα έναντι του μέρους, αλλά με μία μεγάλη Σωκρατική καινοτομία: το Άτομο ενσυνείδητα να επιλέγει την Κοινότητα και όχι η Κοινότητα να προαποφασίζει την επιλογή του Ατόμου.
Δεν είναι περίεργο λοιπόν που η Ελληνορθόδοξη παράδοση κατέληξε να είναι Προσωποκεντρική και όχι Ατομοκεντρική όπως στην Δύση. Ενώ η Δύση απευθύνεται αποκλειστικά στο Άτομο, στην δική μας πνευματική παράδοση το “εγώ” είναι μεν ισχυρό, αλλά εν τέλει λογοδοτεί στην Κοινότητα. (Η Οικογένεια ως θεσμός είναι μία εγγενής και σταθερή απόδειξη για τη διαφορά μας με την Δύση). Αλλά και από την Ανατολή, όπου ο αφέντης είναι πατριαρχικός και αυταρχικός και το Άτομο πλήρως υποτάσσεται στο σύνολο, έχει προφανείς διαφορές ο Ελληνορθόδοξος τρόπος ζωής.
Έτσι, και η έννοια του ‘Εθνους’ στην Ελλάδα καταλαμβάνει ταυτόχρονα στοιχεία τα οποία εκδηλώθηκαν τόσο στην Δύση, όσο και στην Ανατολή. Δεχόμαστε την συνεισφορά και την επιρροή μεγάλων ξένων πολιτικών όπως η Θάτσερ και ο Αντενάουερ, αλλά πάντα δίνοντας προτεραιότητα στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. Δεν κλείνουμε τα μάτια στην προσφορά μεγάλων Συντηρητικών διανοητών όπως ο Μπερκ, ο Σκραττον, ο Σμιθ, ο Χάγιεκ, ο Πέϊν, ο Λοκ, Κασσίρερ και άλλων. Η ελληνική πολιτική τάξη τα έχει αποκρύψει. Εμείς είμαστε εδώ για να τα αναδείξουμε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΥΡΩ – ΚΡΑΤΙΣΤΕΣ:
Η ηπειρωτική Ευρώπη με προεξάρχουσα την Γερμανία λειτουργεί ως ένα συνοθύλευμα κρατών, το οποίο προσπαθεί να εξαγάγει τους οικονομικούς της θεσμούς. Ήδη από την εποχή του Μπίσμαρκ η κρατικιστική παράδοση διακατείχε εξέχουσα σημασία, αφού το κράτος αναγνωριζόταν όχι η πολιτική οργάνωση της κοινωνίας, αλλά το αδιαμφισβήτητο όργανο για την ασφάλεια και τάξη των κοινωνικών σχέσεων. Ως εκ τούτου, ο σωφρονισμός, το καθήκον και η υπακοή εθεωρούντο πάντα ανώτερα εν σχέση με την ελευθερία, την ατομικότητα και την αντίθεση. Δεν πρέπει λοιπόν διόλου να προκαλεί εντύπωση η εμμονή στην συνεχή φορολόγηση και τις απαιτήσεις της πτέρυγας του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος για σωφρονισμό και υπακοή της Ελλάδας, αλλά και γενικότερα του Ευρωπαϊκού Νότου.
Σε έναν κατακερματισμένο ταυτοτικά κόσμο, η Εθνική ταυτότητα αποτελεί ανάχωμα αλλά και ανακούφιση στην συγκρότηση ενιαίων υποκειμένων. Η πιθανή διάσπασή της εκ μέρους της Γερμανίας, στην ουσία γίνεται ερήμην των Γερμανών πολιτών αφού αυτή την στιγμή δεν είναι ικανοί να αντιληφθούν ότι και η δική τους εθνική κυριαρχία απειλείται επειδή έχουν την αίσθηση ότι με αυτές τις κινήσεις αποκαθίσταται ο κόπος τους και η Γερμανία αναλαμβάνει τα ηνία της Ευρώπης ενώ στην ουσία τα εκχωρεί στο Ευρω – Κράτος, ούσα η πιο δυνατή οικονομικά να το πράξει!
Έτσι, εάν προχωρήσει περαιτέρω το εγχείρημα του υπερεθνικού οικοδομήματος, αυτό συνεπάγεται την οριστική υποταγή των Εθνών-Κρατών στις οικονομικές αποφάσεις της ΕΚΤ ανεξαρτήτως ιδιομορφιών των εθνικών οικονομιών και χάραξη στρατηγικής από την κεντρική γραφειοκρατία. Η δε εξωτερική πολιτική θα λαμβάνεται πλέον με γνώμονα τον συσχετισμό του δυισμού αυτού.
Είναι αφύσικο να υπάρχουν μηχανισμοί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που να εκβιάζουν τα Έθνη και να μην τα αφήνουν να εκφράζονται μέσω εκλογών ή δημοψηφισμάτων. Παραμένει αναπάντητο ένα ερώτημα: Πότε οι πολίτες της Ευρώπης επιζήτησαν να καταργηθεί η Εθνική κοινωνία; Η απάντηση είναι απλή… Ποτέ! Οποτεδήποτε τέθηκε εμμέσως δημοψηφισματικό δίλημμα, με μόνη την υπόνοια ότι μέρος της Εθνικής Κυριαρχίας θα παραχωρηθεί στην ΕΕ (με αποκορύφωμα το Ευρω-Σύνταγμα) οι πολίτες των χωρών αυτών απήντησαν με ένα ισχυρό ΟΧΙ. Θεώρησαν τότε οι δήθεν οραματιστές της Ευρωπαϊκής Κοινότητος, ως ανώτεροι του λαϊκού αισθήματος, ότι πάση θυσία η τελευταία πρέπει να αποτελέσει έναν μετα-Ιστορικό φορέα και μετέφεραν όλες τις διατάξεις του Ευρω-Συντάγματος στη Συνθήκη της Λισσαβώνας. Η Δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο έχει καταντήσει κενή λέξη και για αυτό εμείς αντιτιθέμεθα στον Φεντεραλισμό.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΚΡΑΤΙΣΤΕΣ:
Τα Έθνη μπορούν να μεγαλουργήσουν μόνον εάν τα άτομα αφήνονταν ελεύθερα. Μεγάλο κράτος σημαίνει κορπορατισμός και κορπορατισμός σημαίνει ανελευθερία και ηθικά αλλά και οικονομικά. Ο κορπορατισμός δημιουργεί μεγάλες άβουλες συλλογικότητες εντός του έθνους. Αντί για άτομα που δημιουργούν προς όφελός του, φυτοζωούν συλλογικότητες που έχουν ανάγκη για όλο και περισσότερη ”καθοδήγηση”. Εμείς, ως Έλληνες Συντηρητικοί πιστεύουμε σε Δίκτυα και όχι σε Κέντρα, πιστεύουμε ότι τα έθνη πρέπει μόνα τους από τα κάτω να δημιουργούν την ανταγωνιστικότητά τους διότι θα το πράξουν σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Το Κράτος πράττει πάντοτε υπέρ του Κράτους και ποτέ υπέρ του Έθνους. Για αυτό και το μικρό – επιτελικό κράτος που προτείνουμε πρέπει να τίθεται στην υπηρεσία του Έθνους. Να παράσχει δηλαδή μία εθνική παιδεία που να παράγει ελεύθερους πολίτες και όχι δημοσίους υπαλλήλους.
Ο χώρος μας δεν γνωρίζει πώς να απαντήσει στην αγιοποίηση του Κράτους εκ μέρους των σοσιαλιστών που προβάλλουν το πρότυπο της θεάρεστης Σουηδίας. Κανείς εξ αυτών δεν αναφέρει το υπόδειγμα του μικρού παιδιού που απήχθη από την σουηδική αστυνομία επειδή οι γονείς του δεν συμφώνησαν με την κρατική παιδεία, το μονοπώλιο στον καπνό, στο αλκοόλ και γενικότερα στο γεγονός ότι η Σουηδική Κοινωνία κατασκευάζεται από τα άνω ούτως ώστε να συναιτίσει τους πολίτες της ‘για το καλό τους’, επειδή ‘το κράτος ξέρει καλύτερα από αυτούς’. Κανείς εξ αυτών δεν αναφέρει τις υποχρεωτικές αναφορές στο κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα στo gender neutrality. Είμαστε εδώ για να τα αναδείξουμε και να απαντήσουμε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ:
Για να είμαστε συνεπείς οφείλουμε να γυρίσουμε στον Φουκουγιάμα και την περίφημή του ρήση περί «τέλους της Ιστορίας». Πριν καλά καλά λήξει συναισθηματικά ο Ψυχρός Πόλεμος, ξεκίνησε στη Δύση η αντικατάσταση των παλιών Ιδεολογιών με μία νέα. Η νέα αυτή Ιδεολογία χαρακτηρίστηκε «φιλελεύθερη δημοκρατία», Ιδεολογία που εισήχθη νοηματοδοτικά στον Λόγο των περισσοτέρων Ευρωπαϊκών κομμάτων.
Επέκεινα αυτού, η Εθνική κοινωνία υπονομεύθηκε με τέτοια δυναμική από το κεντρώο φάσμα, χαρίζοντας την «επιστημονικότητα» της αποδομήσεως στην σοσιαλφιλελεύθερη αριστερά. Εάν υποθέσουμε ότι αυτό έγινε για να καταπνιγεί ο μελλοντικός ολοκληρωτισμός από την ανάδυση ακροδεξιών στοιχείων που με τη σειρά τους είχαν αιματοκυλήσει την Ευρώπη, είναι προφανές ότι το εγχείρημα τούτο κάπου έχει αποτύχει.
Η Εθνική κοινωνία υποτίθεται ότι θα αποδομείτο εάν ο άνθρωπος ζούσε με ευμάρεια, θα ξεχνούσε την συλλογική του ταυτότητα και θα την αντικαθιστούσε με την ατομική. Έπειτα εισήχθησαν μετανάστες με στόχο να καλύψουν την κατώτερη τάξη (ρίχνοντας τους μισθούς) και εφόσον ο Ευρωπαίος ήταν οικονομικά εύρωστος θα ήταν και επαρκώς ανοιχτόμυαλος να υποδεχθεί με ανοιχτές αγκάλες την καινούργια παγκόσμια πολυπολιτισμική κοινωνία.
Όμως αυτό το εγχείρημα σιγά – σιγά αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο, διότι τα κοινωνικά πειράματα στην πλάτη των κοινωνιών δημιουργούν εκτρώματα. Είμαστε υπέρ μίας ενιαίας και κυρίαρχης εθνικής κουλτούρας που αντιτάσσεται στον ολοκληρωτισμό της μαζικής ομογενοποίησης των εθνών και για αυτό το μεταναστευτικό ζήτημα οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε με προσοχή ούτως ώστε να μην διασαλεύεται η κοινωνική ειρήνη.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΚΩΣ ΕΝΝΟΟΥΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟ:
Τα κόμματα, εκφραστές κοινωνικών αιτημάτων, αδυνατούν πλέον να εκφράσουν τα διαστρωματικά συμφέροντα, αλλά γενικά μάλλον τα οποιαδήποτε συμφέροντα. Επιπρόσθετα, έχουν χάσει και σε δύο ομάδες του πληθυσμού, αριθμητικά σημαντικότατες, τα ερείσματά τους. Την νέα γενιά και τις ανοργάνωτες ‘μάζες’. Οι πλειοψηφίες αυτές που έως τώρα μισοκοιμούνταν κάτω από την αιγίδα των κομμάτων, είναι πιο ορατός από ποτέ ο κίνδυνος να μεταμορφωθούν σε μία μοναδικά μεγάλη άμορφη μάζα έξαλλων ατόμων που να απαξιώνουν όλους τους φορείς.
Χρόνια τώρα, ο Λόγος που αρθρώνεται από τα κόμματα, αναδιπλώνεται κατά το δοκούν (χρηστικά) και όχι ως Λόγος που εκφράζει τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών. Η συνέργεια των πολιτικών κομμάτων από την άλλη με τον επιχειρηματικό κόσμο, τη στιγμή που ο πολίτης αισθάνεται ανίκανος να κυνηγήσει το μόνο εναπομείναν «αξιακό» όνειρο του σε μία εργαλειακή Ευρωπαϊκή οικονομία του στείρου αποτελέσματος, προκαλεί οργή που συχνά αποκωδικοποιείται ως ψήφος σε δημαγωγούς.
Η καταστροφική ροή σε έναν παρεοκρατικό καπιταλισμό αντιστρέφεται μόνο με την συμμετοχή νέων ανθρώπων στα κοινά, με νέες Ιδέες, βγαλμένοι από τα σπλάχνα των κοινωνιών και όχι από κάποιον κομματικό σωλήνα. Το προοδευτικό δεν είναι προοδευτικό μόνο στο όνομα.
Προαναγγέλουμε λοιπόν την ίδρυση φορέα, Δικτύου συσσώρευσης υγιών λύσεων από φρέσκα μυαλά, που θα συνδράμει στην ανανέωση της ελληνικής πολιτικής συζήτησης, με συγκεκριμένες προκείμενες, σε συγκεκριμένο πλαίσιο, με επιχειρήματα. Τα Εθνικά Θέματα θα βρίσκονται δε πάντα στην πρώτη γραμμή. Ελάτε να συμμετάσχουμε λοιπόν στο:
www.syntiritikoi.gr όπου και θα παρουσιασθεί το ιδρυτικό κείμενο.
7 comments
Κάποιες παρατηρήσεις.
1. Δεν υπάρχουν ταξικές διαφορές στην Ελλάδα γιατί ποτέ δεν υπήρξε ουσιαστικά αστική τάξη. Οφείλουμε επίσης να παραδεχθούμε ότι το ΠΑΣΟΚ δημιούργησε αυτή τη συμπαγή μεσαία τάξη που παρατηρούμε σήμερα, η οποία στην ουσία αποτελεί την κυρίως ελληνική κοινωνία ανάμεσα στην αμιγώς εργατική τάξη και το μεγάλο κεφάλαιο. Όμως σίγουρα υπάρχουν οι ελίτ, η πολιτική τάξη και οι συντεχνίες. Για την ύπαρξη τους είναι ΕΞΙΣΟΥ υπευθυνη η δεξιά, ίσως και περισσότερο. Η ίδια η Τρόικα το επιβεβαίωσε τελευταία λέγοντας οτι η κυβέρνηση προστατεύει τους πλουσίους.
2. Είναι υπερβολή να πούμε ότι στην Ελλάδα η Αριστερά κατέλαβε τους “ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους”. Δεν ειναι αληθές. Στην εποχή της ευημερίας και η Δεξιά αλώθηκε από νοοτροπίες βολέματος και λαικισμού, δεν φταίει γι’αυτό η Αριστερά. Στην εποχή των Μνημονίων θα έλεγα αντιθέτως ότι υπάρχει διάχυτη μια αντιλαϊκή νοοτροπία του τύπου “μαζί τα φάγαμε”, “Έλληνες τεμπέληδες”, ότι είμαστε επαρχιώτες και λαικιστές. Ίσα-ίσα που θα έλεγα ότι πλεον ο δημόσιος λόγος και οι διανοούμενοι διαπνέονται από φιλελευθερες αντιλήψεις (νεοφιλελευθερες, όπως συνήθως – αδόκιμα- χαρακτηρίζονται) – οι προοδευτικές ιδέες πλέον διαφέρουν ελάχιστα (βλ. διακύρηξη των 58 “προοδευτικών”). Επομένως, νομίζω ότι είναι εκτός πραγματικότητας απόδοση τόσο μεγάλων ευθυνών στην Αριστερά, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Δεν κυβέρνησε ποτέ και είναι άδικο να λέμε και το Πασοκ αριστερό. Σε αυτό το σημείο θα ταυτιστώ με τον σπουδαίο Βασιλειο Μαρκεζίνη, ο οποίος στα κείμενά του μιλά για έναν άδικο αντιαριστερισμό στην εποχή των Μνημονίων.
3. Νομίζω ότι η θέση του κειμένου απέναντι στην Ευρώπη και την παγκοσμιοποίηση είναι εξαιρετικά ασαφής. Θεωρείται μονοδρομος ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός; Δεν θα ασκηθεί κριτική στην ευρωπαϊκή γραφειοκρατία; Τι έχει προσφέρει η Ε.Ε. που δεν θα υπήρχε χωρίς αυτήν; Δεν είναι καιρος να ασκηθεί κριτική στα θεμέλια της Ε.Ε. χωρίς ταμπού; Ή είναι μόνο το άγχος των εξαγωγικών οικονομίων της Ευρώπης στον ανταγωνισμό Η.Π.Α, Κινας και Ιαπωνίας κ.ο.κ; Δεν βλέπω καμία ουσιαστική κριτική στο ευρωπαικο μορφωμα, εκτός από θεωρητικές διαπιστώσεις χωρίς ιδιαίτερη πρακτική σημασία. Τα ευρωσκεπτικιστικά think tanks στην Ευρώπη ασκούν ορθή κριτική στην Ευρώπη, μιλώντας με δεδομένα και οχι αόριστα για τον “ευρωπαικο πολιτισμο” κλπ κλπ.
4. Μιλάμε για κρατιστές χωρίς να ξέρουμε ποιους ονομάζουμε. Υπο μίαν έννοια, σε ολη την Ευρώπη κρατιστές είναι. Θεωρώ πολύ δεξιό κλισέ τον “κρατισμό”. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ποιος έχει την ιδιοκτησία των παραγωγικών μέσων ή διοικητικών αρμοδιοτήτων, αλλά πως λειτουργούν αυτά. Στην ουσία πρέπει να μιλάμε για κομματισμό, όχι για κρατισμό. Το λέω διότι δεν υπήρξε πιο καθαρός κρατισμός από την περίοδο διακυβέρνησης Κ. Καραμανλή. Το πρόβλημα όμως δεν ήταν η agenda του Καραμανλή, όσο το γεγονός ότι είχε κομματικά στόματα να θρέψει. Επομένως εδώ πρέπει να γίνει λόγος για αλλαγή του κομματικού συστήματος (βλ. αναλυτικά Κοντογιώργη).
5. Αποδέχομαι ότι ο συντηρητικός χώρος έχει την ανάγκη επαναπροσδιορισμού και συμφωνώ επί της αρχής, όμως ο τόπος έχει ανάγκη απο ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο το οποίο να μην εμφορείται αποκλειστικά από τις συντηρητικές ιδέες, αλλά να χαρακτηρίζεται από μια ουδετερότητα, όσο αυτό είναι δυνατόν. Δεν γίνεται να υπάρξει αυτό εάν ο συντηρητικός χώρος τοποθετηθεί εξαρχής απέναντι σε ότιδήποτε “αριστερό”, “σοσιαλιστικό”, αφού είναι πλέον προφανές ότι οι διαχωρισμοί αυτοί έχουν περισσότερο ιστορικό βάρος και πρεπει εν πολλοίς να εγκαταλειφθούν. Επομένως το βάρος θα πρέπει να πέσει στην προσπάθεια εκδημοκρατισμού και αλλαγή του πολιτεύματος. Από ιδεολογίες χορτάσαμε, υπάρχει ανάγκη ενός νέου Συντάγματος, ει δυνατόν από Συντακτική Εθνοσυνέλευση. Είναι σημείο που θα συναντηθούν οι φιλελεύθερες με τις σοσιαλιστικές ιδέες. Διακρίνω μια φοβία για το αποτέλεσμα της λαϊκής βούλησης από τα συντηρητικά στρώματα και αυτό το θεωρώ επικίνδυνο. Νομίζω οτι ο εκδημοκρατισμός και η άμεση δημοκρατία πρέπει να μπει ως προτεραιότητα στην δημιουργία μιας συντηρητική πολιτικής agenda. Η Ελβετία, μια κατεξοχην συντηρητική χώρα, έχει να δείξει πολλά στον τομέα της λειτουργίας του πολιτεύματος, αν δεν μας αρέσουν οι αναφορές σε Σουηδία κλπ.
Αυτά με αγάπη και σεβασμό.
Σημειώνουμε εδώ ότι δεν πρόκειται για το «Ινστιτούτο Συντηρητικής Πολιτικής» και τους Έλληνες Συντηρητικούς (www.conservatives.gr – …απλή συνωνυμία…), το οποίο όμως με μεγάλη χαρά θα συνεργαζόταν γόνιμα με όλες τις ομάδες στον ευρύτερο συντηρητικό χώρο, στον βαθμό που υφίσταται όντως συγγένεια ιδεών (όχι μόνο διατυπώσεων).
Σ.Μ.
Καλά και άγια όλα αυτά (καίτοι ολίγον… νανουρισματικά), αλλά εάν θέλετε να σας πάρει ο κόσμος, και δη οι νέοι, στα σοβαρά, κάποιοι από εσάς θα πρέπει να αποφασίσετε: Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ τῆς Συγγρού.
Αγαπητέ κύριε Καλυβιώτη,
Με χαρά διάβασα τα πονήματά σας περί συντηρητισμού, με χαρά διότι αποτελούν πραγματική παραγωγή πολιτικού λόγου, σε μια Ελλάδα που έχει συνηθίσει να αναφέρεται σε καθιερωμένα αποπροσανατολιστικά κλισέ και να μην σκέφτεται.
Ωστόσο, θέλω να σημειώσω ότι, παρά το ότι επί της ουσίας καταδικάζετε, δεν αποφεύγετε ούτε κι εσείς την άκριτη υιοθέτηση της εννοιολογίας που μας επέβαλε η Δύση. Η ελληνικότητα δεν έχει, δεν είχε ποτέ φιλελευθερισμό: Είχε Ελευθερία. Η ελληνικότητα δεν είχε ποτέ συντηρητισμό: Είχε Παράδοση, μάλιστα δε Ιερά Παράδοση. Ο φιλελευθερισμός και ο συντηρητισμός είναι έννοιες που αναπτύχθηκαν στην Δύση και σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες του δυτικού τρόπου εξέλιξης των ιδεών και της πολιτικης οργάνωσης. “Φιλ”ελεύθερος – και γι’ αυτό ΟΧΙ ελεύθερος! – είναι αυτός που επεδίωξε και πέτυχε την απελευθέρωσή του από την καταπίεση της καθολικής εκκλησίας. Ελεύθερος δεν έγινε, διότι η ελευθερία προϋποθέτει και κάτι άλλο: Προϋποθέτει αυτοκαθορισμό, την οποία μόνη η αποδέσμευση από τα ιδεολογικά στεγανά του Ρωμαιοκαθολικισμού δεν επιτρέπει, από μόνη της. Στην θέση δηλαδή μιας λάθος θρησκείας ο φιλελεύθερος δεν έβαλε τελικά τίποτε, με την εξαίρεση ίσως μιας ψευδοεπιστήμης που σπάνια μόνον δικαιώνει το όνομά της και την φήμη της. Και που ασχέτως εάν αποτελεί την βάση του σημερινού τεχνολογικού πολιτισμού, δεν είναι “επιστήμη”, με την έννοια ότι δεν “επίσταται” το βασικότερο αξίωμα της ανθρώπινης γνώσης: το “εν οίδα ότι ουδέν οίδα”. Και έχει, αντιθέτως, αξιώσεις αυτάρκειας, που δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν.
Τα ίδια ισχύουν και για τον συντηρητισμό. Ας αφήσουμε καταρχάς ότι το ίδιο το όνομα “συντηρητισμός” προϋποθέτει ιδεολογικό ετεροκαθορισμό: “Προοδευτικός” υποτίθεται ότι είναι όποιος ακολουθεί εν μέρει ή εν όλω μαξριστικές ιδέες, αφού σύμφωνα με την μαρξιστική θεώρηση “πρόοδος” είναι η πορεία προς την σοσιαλιστική κοινωνία και όλα τα άλλα “συντήρηση”. Η ίδια η έκφραση είναι λοιπόν ακατάλληλη. Επί της ουσίας ο όρος “συντήρηση” προϋποθέτει την συντήρηση ενός πολιτικού ή ιδεολογικού καθεστώτος. Ποιου; Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο συντηρητισμός σήμερα αντιτάσσεται σε κάθε ιδεολογία που επιδιώκει την μεταβολή του επίκεντρου της συλλογικής συνείδησης από το έθνος σε άλλες μορφές συλλογικότητας (π.χ. τάξη) ή τάσεων ανυπαρξίας συλλογικότητας (φιλελευθερισμός). Όμως και πάλι έχει αρνητικό περιεχόμενο, με την έννοια ότι είναι “αντίδραση” σε κάτι που άλλοι επιδιώκουν να αλλάξει. Θετικό περιεχόμενο από μόνος του δεν έχει. Θετικό περιεχόμενο έχει μόνον η έννοια, η ελληνική έννοια της Παραδόσεως, που ετυμολογικά δείχνει ότι οι παλαιότεροι μας “παρέδωσαν” κάτι, που μένει σε εμάς να το κατανοήσουμε επαρκώς, να το σεβαστούμε, να το υλοποιήσουμε, να το οσμωθούμε. Και να κατανοήσουμε τότε ότι, όπως ανέφερε Αγιορείτης Πατέρας, “η μόνη πραγματική Πρόοδος είναι η τήρηση της Παραδόσεως”.
Σε τι διαφοροποιείται όμως το θετικό περιεχόμενο της Παράδοση από το αρνητικό του συντηρητισμού; Ορθώς εντοπίζετε την διαφορά στην ελεύθερη – και όχι καταπιεστική – πρόσδεση του ατόμου στην συλλογικότητα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: Η Παράδοση ΔΕΝ έχει ανάγκη οργανωμένης συλλογικότητας. Μπορεί να ανθίζει και να τηρείται ακόμη και σε συνθήκες πολιτικής ανελευθερίας, κάτι αδιανόητο για τον δυτικό τρόπο σκέψης – συντηρητισμό, για τον οποίο το κράτος είναι αυτο-αξία. Εκκινώντας από το παράδειγμα του Σωκράτη, που αυτόβουλα υπέβαλε τον εαυτό του στην θανατική ποινή (ακόμη καλύτερα, από το παράδειγμα του Θεανθρώπου, που ως Αρχέτυπο υπεβλήθη και ο Ίδιος αυτοβούλως στην θανατική ποινή, όχι για να σεβαστεί την συλλογικότητα ως αξία, αλλά για κάτι ασυγκρίτως ανώτερο), ιδιαίτερη σημασία έχει η σύγκριση του Σωκράτη, ας πάρουμε το ανθρώπινο αυτό παράδειγμα, με τον (αληθινό) ήρωα του Χάινριχ φον Κλάιστ, τον Μίχαελς Κόλχαας. Αν δεν έχετε διαβάσει το ιστορικό αυτό διήγημα που γράφτηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά αναφέρεται στον 16ο αιώνα, σας συνιστώ οπωσδήποτε να το διαβάσετε. Ο Κόλχαας είναι ευκατάστατος έμπορος αλόγων, που υφίσταται παράνομη και ανήθικη μεταχείριση από έναν τοπικό άρχοντα, που του κατακρατεί παράνομα δύο ωραία άλογα και του τα παραδίδει μισοπεθαμένα από την σκληρή δουλειά που έκαναν για τον άρχοντα. Ο Κόλχαας επιχειρεί να “βρει το δίκιο του”, στην διεργασία αυτή σκοτώνετεαι και η γυναίκα του, και τελικά ο Κόλχαας ξεκινάει με μερικούς υπηρέτες να υποκαταστήσει το κράτος που δεν απένειμε δικαιοσύνη, εκστρατεύοντας κατά του τοπικού άρχοντα. Κυνηγώντας τον παρανομούντα άρχοντα, ο Κόλχαας συγκεντρώνει όλο και περισσότερους υποστηρικτές και πυρπολεί στο διάβα του κάθε μέρος στο οποίο είχε βρει προηγουμένως καταφύγιο ο άρχοντας. Ώσπου φτιάχνει πια ολόκληρο στρατό και στρατοπεδεύει κάτω από τα τείχη της τοπικής πρωτεύουσας, όπου είχε βρει τελευταίο καταφύγιο ο άρχοντας, έτοιμος να την καταλάβει κι αυτήν. Εκεί παρεμβαίνει ο… Λούθηρος, ο οποίος τον καλεί και του εξηγεί ότι είναι “αμαρτία” να μην υποτάσσεται στους άρχοντες και προσφέρεται να μεσολαβήσει για να βρει “το δίκιο του” ο Κόλχαας από την επίσημη πολιτεία. Η κατάληξη της ιστορίας είναι ότι ο Κόλχαας εκτελείται με απαγχονισμό για στάση και ο παράνομος άρχοντας καταδικάζεται να πληρώσει αποζημίωση στα παιδιά του Κόλχαας για τα δύο άλογα που του κακομεταχειρίστηκε: Οι νόμοι τηρήθηκαν πλήρως, το κράτος θριάμβευσε.
Υποτάχθηκε ο Κόλχαας αυτοβούλως, όπως ο Σωκράτης, στο κράτος; Όχι! Ο Κόλχαας υποτάχθηκε λόγω ενός μηχανισμού αυτο-καταπίεσης που δημιούργησε ο προτεσταντισμός στον δυτικό άνθρωπο και που οδήγησε σε αυτόβουλη στέρηση της ελευθερίας. Στο σύνολο του διηγήματος, ο αναγνώστης τάσσεται αυθορμήτως με το μέρος του Κόλχαας, που υφίσταται όλα όσα υφίσταται ο σύγχρονος άνθρωπος που ταλαιπωρείται από τα γρανάζια της αδυσώπητης σύγχρονης κρατικής διοικητικής μηχανής και εντέλει κινείται για να υποκαταστήσει το κράτος, να “ανακτήσει” την εξουσία που ως πολίτης παραχώρησε στο κράτος (να ανακτήσει, θα έλεγε ο Μαξ Βέμπερ, το μερίδιο βίας που εκχώρησε να ασκεί το κράτος ως μονοπώλιο βίας) και να επιβάλει την δικαιοσύνη. Ο αναγνώστης απογοητεύεται που Κόλχαας παρατάει την (ευχερή, με την δύναμη που είχε συγκεντρώσει από τους επίσης αδικημένους συμπολίτες του) κατάληψη της πόλης και η “απονομή δικαιοσύνη” στο τέλος, αν και απόλυτα σύμφωνη με τους νόμου, αφήνει μια πικρή γεύση απογοήτευσης στον αναγνώστη. Έτσι ο Κλάιστ (ο συγγραφέας) επιτυγχάνει λογοτεχνικώ τω τρόπω πολύ επιτυχέστερη κριτική στην προτεσταντική θεώρηση της “απολυτοποίησης” του κράτους ως αξίας, από όση θα μπορούσε να επιτύχει οποιοδήποτε πολιτειολογικό ή κοινωνιολογικό σύγγραμμα. Αλλά και πολύ επιτυχέστερη κατανόηση του μηχανισμού που έθεσε σε ενέργεια ο Λουθηρανισμός και κατέληξε σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε δυτικό (σύγχρονο) κράτος.
Η αυτο-καταπίεση των πολιτών, μερικότερη έκφανση του προτεσταντικού ηθικισμού, αποτελεί την βάση της επιτυχίας των σημερινών ισχυρότερων κρατών του πλανήτη (Βρετανίας, ΗΠΑ, Γερμανίας) και της “αυτόβουλης” (χωρίς κατά βάθος να είναι τέτοια) υποταγής των πολιτών στο κράτος. Δεν είναι αυτόβουλη, διότι όταν εκλείψουν οι μηχανισμοί επιβολής της κρατικής εξουσίας, και οι συναφείς με αυτό ηθικολογικοί περιορισμοί του ατόμου, τότε δεν μένει τίποτε και ο άνθρωπος καταλήγει στην αναρχία και στον μηδενισμό.
Όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με το θετικό περιεχόμενο της Παράδοσης, που έχει άλλο αξιακό υπόβαθρο, άσχετο και ανεξάρτητο από το κράτος και την ηθικολογία που το συνοδεύει. Γι’ αυτό και αποτυγχάνουν όλα τα δυτικά εμφυτεύματα στην ελληνική κοινωνία, γι’ αυτό καταλήγουμε στο όλο και περισσότερο εμπεδωνόμενο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα “δεν υπάρχει κράτος”. Υπάρχει, αλλά είναι σαν να μην υπάρχει, διότι δεν μας εξυπηρετεί, τελικά. Εξυπηρετεί τον εαυτό του, ως αυτο-αξία, όπως είναι το δυτικό μοντέλο κράτος. Μόνο που εκεί οι άνθρωποι είναι συμβιβασμένοι με αυτό.
Δεν μπορώ λοιπόν να ευχηθώ “καλή επιτυχία” στο εγχείρημά σας περί συντηρητισμού. Όχι διότι δεν θα ήθελα, αλλά διότι το βλέπω καταδικασμένο εξ υπαρχής. Υιοθετεί ξένα πρότυπα, τα οποία επιχειρεί να ξορκίσει. Με την έννοια αυτή, έχει εγγενή αντιφατικότητα και δεν έχει να προσφέρει κάτι περισσότερο στην συλλογική αυτογνωσία. Ανιθέτως, η “τήρηση της Παραδόσεως” έχει να προσφέρει πολύ περισσότερα, ακόμη και σε πολιτικό επίπεδο. Για να το πούμε πιο παραστατικά, ας χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Γέροντος Παϊσίου: “Το Άγιο Όρος μπορεί να ξαναφτιάξει το Βυζάντιο, από το οποίο προήλθε”.
@Γιῶργος Μάτσος
Πέστε τα χρυσόστομε ! Καὶ χρόνια πολλὰ γιὰ τὴν σημερινὴ (13 Νοεμβρίου) ἑορτή σας ! Πολύ εὔστοχη ἡ κριτικὴ γιὰ τὰ σύγχρονα κράτη καί, φυσικά, ἀφορᾶ πολύ περισσότερα κράτη ἀπὸ τὸ δικό μας.
Μία διευκρίνιση, ἐὰν θέλετε : Τὸ «Βυζάντιο» τὸ ἐννοοῦμε μὲ τὸ σταθερὸ νόμισμα τῶν πρώτων σχεδὸν ἑπτὰ αἰώνων, τὸν σολδίο τοῦ Κωνσταντίνου, ἢ μὲ τὰ συγκριτικῶς ἀσταθέστερα νομίσματα τῶν ἐπακολουθησάντων αἰώνων ; Ἡ «Παράδοση», τί ἀπὸ τὰ δύο προκρίνει γιὰ τὴν τωρινή μας κατάσταση ;
@Γιώργος Μάτσος
Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα άποψη. Αν πάρουμε ως δεδομένο ότι έχετε δίκιο, πώς θα προτείνατε να ονομαστούνε; Δίκτυο Ελλήνων… Παραδοσιακών; Δεν μοιάζει λίγο με χορευτικό σύλλογο;
@Γιωργος Ματσος
Πολυ σωστα τοποθετημενο το σχολιο σου.Καποιος που ιυοθετει μια ιδεολογικη ταυτοτητα που εξ`ορισμου αποτελει μερος της καταστασης που προσπαθει να μας πεισει πως επιθυμει να αλλαξει, δεν γινεται και πολυ πιστευτος.Τωρα οσον αφορα την απαντηση του “Συντηρητικου Ελληνα” το μονο που εχω να πω πως τα ειρωνικα σχόλια-απαντησεις το μονο που δειχνουν ειναι συναισθηματικη εμπλοκη και ελλειψη επιχειρηματων, φαντασιας και χιουμορ.Ειδικα για τα επιχειρηματα θα ηθελα να επισημανω στον στον φιλτατο συντακτη πως το να προσπαθεις να ακυρωσεις μια ιδεολογια (παρακρατους,μαρξιστικη, κτλ) απλα εκφραζοντας την διαφωνια σου με αυτην (π.χ δεν υπηρχε ποτε βαρια βιομηχανια , αρα δεν ειχαμε και ταξικες διαφορες) ανευ προτασεων δεν αποτελει διακυρηξη πολιτικης, ιδεολογικης ή ό,τι αλλης θεσης, αλλά αποκυρηξη ολων των υπολοιπων.Με αλλα λογια, αγαπητοι κυριοι εμφανιζεστε δεικτικοι και δεν πειθετε πως εχετε οτιδηποτε αλλο εκτος απο θυμο και μισος προς αυτους που βλεπετε ως αντιπαλους.Λυπαμαι κυριοι.Αρκετα ακουμε τοσα χρονια για το τι δεν κανουν καλα οι αλλοι.Περιμενουμε ν` ακουσουμε καποιον που θα ασχοληθει με αυτο που κανει αυτος και οχι με αυτα που δεν κανουν οι αλλοι….