Το βιβλίο του Γιώργου Κεκαυμένου, παλαιού συνεργάτη του Αντίβαρου, «Το Κρυφό Σχολείο, το χρονικό μιας ιστορίας» αποτελεί μία ανατρεπτική παρέμβαση στην καρδιά του άξονα σκέψης της σχολής των αναθεωρητών. Πλέον, δεν μπορούν να ακροβατούν και να συνεχίσουν να καλλιεργούν μία στερεοτυπική ανάγνωση της Ιστορίας με μοναδικό θεμέλιο ένα βιβλίο χωρίς πηγές (Άλκης Αγγέλου: «Το Κρυφό Σχολειό, το χρονικό ενός μύθου»). Παραπέμπονται λοιπόν στις εκατοντάδες πηγές, τις οποίες αγνοούν και τις οποίες ανασύρει στο προσκήνιο ο Γιώργος Κεκαυμένος στην εξαιρετική του μελέτη. Η έκδοση του βιβλίου από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις του Γ. Καραμπελιά, είναι το επιστέγασμα προσπαθειών ετών από την πλευρά μας. Ακολουθεί ο πρόλογος του βιβλίου.
Πρόλογος του Ανδρέα Σταλίδη στο βιβλίο του Γ. Κεκαυμένου, Το Κρυφό Σχολείο, το χρονικό μιας ιστορίας, που θα κυκλοφορήσει από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις την Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2012.
Οι πηγές της μελέτης του Κεκαυμένου
Μία από τις φράσεις που μου έκανε μεγάλη εντύπωση, όταν την άκουγα μικρός, ήταν «μα εγώ θα αλλάξω τον κόσμο;» Δικαίως, νομίζω, αναρωτιόμουν: «και γιατί όχι;» Από τότε λοιπόν απαντούσα στους γύρω μου ότι «η σωστή απάντηση στην ερώτηση “εγώ θα αλλάξω τον κόσμο;” είναι “ναι”». Ανεξάρτητα, βέβαια, από το τι θα πετύχει κανείς στο τέλος.
Η ανά χείρας μελέτη είναι όντως ανατρεπτική! Ο Γιώργος Κεκαυμένος, τον οποίο ποτέ δεν γνώρισα εκ του σύνεγγυς, όμως μου στέλνει τα τελευταία χρόνια ορισμένα άρθρα του σε ηλεκτρονική μορφή για δημοσίευση στο «Αντίβαρο», επιχειρεί «να αλλάξει τον κόσμο». Να αλλάξει τα δεδομένα. Η αλλαγή είναι μία λέξη. Όμως να επιτύχει κανείς την αλλαγή είναι άθλος.
Το θέμα του μελετητή είναι το κρυφό σχολειό (πρώτη του δημοσίευση http://www.antibaro.gr/article/436 και δεύτερη http://www.antibaro.gr/article/3441). Ο τίτλος, «Κρυφό Σχολειό. Το Χρονικό μιας Ιστορίας», είναι παράφραση ενός παλαιότερου συγγράμματος, της μίας και μοναδικής πηγής στην οποία παραπέμπουν όλοι ανεξαιρέτως οι θιασώτες της άποψης ότι το κρυφό σχολειό είναι απλά ένας μύθος και τίποτα παραπάνω. Το σύγγραμμα εκείνο είχε μόνο μία ιστορική πηγή προ του 1821. Από αυτήν, χρησιμοποιήθηκε μόνο ο τίτλος. Η ραχοκοκαλιά της σχολής σκέψης, την οποία παρήγαγε εκείνο το βιβλίο και τελικά κυριάρχησε οριζόντια σε όλες τις γωνιές της κοινής γνώμης, είναι περίπου η εξής:
«Κρυφό σχολειό δεν υπήρξε ποτέ, διότι δεν υπήρξε ποτέ η ανάγκη του κρυφού σχολειού. Δεν υπήρξε η ανάγκη του κρυφού σχολειού, διότι ποτέ δεν διώχθηκε η παιδεία των υπόδουλων Ελλήνων. Δεν διώχθηκε ποτέ η παιδεία διότι αυτός ο τομέας δεν βρισκόταν στο ενδιαφέρον των Οθωμανών κατακτητών. Το ενδιαφέρον τους εστιάζονταν μόνο στη φορολογία. Επίσης, δεν υπάρχει καμία πηγή για το κρυφό σχολειό, ενώ ταυτόχρονα γνωρίζουμε ορισμένα ονομαστά σχολεία της εποχής. Το ότι ήταν λιγοστά είναι αποτέλεσμα έλλειψης χρημάτων και όχι αποτέλεσμα διωγμών. Παρόλο λοιπόν που δεν υπήρξε ποτέ κρυφό σχολειό, βόλευε να πλάσουμε τον μύθο του, διότι έτσι εμφανίζεται η Εκκλησία ως ευεργέτιδα του έθνους. Συνεπώς, συντελεί ο μύθος στη δημιουργία της εθνικής μας ταυτότητας. Ήρθε όμως η ώρα να τον αποδομήσουμε. Μπορούμε σήμερα να ζούμε και χωρίς μύθους».
Αυτά λένε λίγο-πολύ, με διάφορες παραλλαγές, ανάλογα με τον βαθμό αντικληρικαλισμού, αναθεωρητισμού, μεταμοντερνισμού ή, έστω, αδιαφορίας, του καθενός.
Η απάντηση του Γιώργου Κεκαυμένου, στην παρούσα μελέτη του, είναι εν περιλήψει η εξής:
«Υπάρχει πληθώρα πρωτότυπων ιστορικών πηγών, σύμφωνα με τις οποίες η παιδεία των υποδούλων πράγματι διώκονταν και αυτό συνέβαινε σχεδόν σε όλη τη διάρκεια των αιώνων της Τουρκοκρατίας. Συνεπώς, ανάγκη πράγματι υπήρξε, και μάλιστα ανάγκη μεγάλη και επιτακτική σε όλη τη γεωγραφική έκταση της οθωμανικής Αυτοκρατορίας και όχι μεμονωμένα ή αποσπασματικά. Επίσης, υπάρχουν δεκάδες γραπτές μαρτυρίες αμερόληπτων ιστορικών και ξένων περιηγητών της εποχής που συνηγορούν σε αυτό. Υπάρχουν μαρτυρίες για κρυφά σχολειά, ακόμα και για κρυφές εκκλησιές. Η αγριότητα των Τούρκων ήταν πασιφανής για τους ανθρώπους της εποχής».
Πριν δώσω μία σύνοψη των πηγών της παρούσης μελέτης, θα δώσω ένα τεκμήριο της έλλειψης αυτοπεποίθησης της λεγόμενης αναθεωρητικής σχολής. Σε μία εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ, ο Αλέξης Παπαχελάς ρώτησε τον Θάνο Βερέμη για το κρυφό σχολειό. Στο πάνελ βρισκόταν και ο Χρήστος Γιανναράς, ενώ σε τηλεοπτικό «λινκ» βρισκόταν και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος. Απαντώντας λοιπόν ο Θάνος Βερέμης, παραδέχτηκε ότι «το κρυφό σχολειό υπήρξε σε περιόδους συγχρονισμένων εξισλαμισμών, όπως για παράδειγμα στην Ήπειρο κατά την περίοδο του Κοσμά του Αιτωλού». Προσέξτε τον πληθυντικό αριθμό των «περιόδων». («Νέοι Φάκελοι», ΣΚΑΙ 28.02.2011 http://www.youtube.com/watch?v=tV05BClVfoY ).
Ακολουθεί κατά χρονολογική σειρά μία ενδεικτική λίστα των μαρτυριών, οι οποίες παρουσιάζονται στο βιβλίο. Οι μαρτυρίες είναι πολυάριθμες και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και βαρύτητα.
Περί απαγόρευσης της παιδείας και της θρησκευτικής ελευθερίας από τους Τούρκους
- • 1460, Πατριάρχης Γεννάδιος. Επιστολή του παραθέτει ο Θεοδόσιος Ζυγομαλάς προς τον Μαρτίνο Κρούσιο, περίπου 100 χρόνια αργότερα.
- • 1570-1580, Θεοδόσιος Ζυγομαλάς αρχιγραμματέας του Οικ. Πατριαρχείου. Πλειάδα διαφορετικών επιστολών του αρχινοτάριου προς τον Γερμανό καθηγητή, Μαρτίνο Κρούσιο. Οι δυο τους είχαν τακτική επικοινωνία. Ο Γερμανός εξέδωσε έναν τόμο μυριάδων επιστολών, στοιχείων και ντοκουμέντων, το 1584, με τον τίτλο Turcograecia, το οποίο αποτελεί ζωτικής σημασίας πρωτότυπη ιστορική πηγή για την εποχή εκείνη. Ολόκληρο το βιβλίο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και είναι δίγλωσσο: γραμμένο στα λατινικά και στα ελληνικά.
- • 1598, Μελέτιος Πηγάς, Πατριάρχης Αλεξανδρείας.
- • 1607, Χριστόφορος Άγγελος λόγιος. Το βιβλίο του εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το 1617.
- • 1610, George Sandys, Άγγλος περιηγητής.
- • 1620, Κύριλλος Λούκαρης, Οικουμενικός Πατριάρχης.
- • 1627, Μητροφάνης Κριτόπουλος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Επιστολή στον Γερμανό καθηγητή Bernegger.
- • 1631, Γεράσιμος Α΄, Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Αλληλογραφία με Αρχιμανδρίτη Αρσένιο.
- • 1650, François Richard, Ιησουΐτης ιερωμένος.
- • 1660, Νεκτάριος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων.
- • 1675, Σουλτανικό φιρμάνι.
- • 1678, Sir Paul Rycaut, Άγγλος Διπλωμάτης. Επίσημη αναφορά προς τον Βασιλιά Κάρολο Β΄ για την κατάσταση στην περιοχή.
- • 1680, Thomas Smith, Άγγλος Θεολόγος, Κοσμήτορας και αντιπρόεδρος του Magdalen College της Οξφόρδης.
- • 1688, Ηλίας Μηνιάτης, Επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων.
- • 1760, Γεώργιος Φατζέας, μητροπολίτης Φιλαδελφείας (στη Βενετία).
- • 1801, Αδαμάντιος Κοραής.
- • 1866, Κρήτες Επαναστάτες.
Πηγές σχετικές με σχολεία τα οποία έκλεισαν οι Τούρκοι
- • 1777, Κωνσταντίνος Κούμας, από τους πιο πιστούς μαθητές του Κοραή.
- • 1820, Noehden, Άγγλος καθηγητής κλασικής φιλολογίας (άρθρο του στο The Classical Journal, το 1820).
- • 1821, Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων.
- • 1821, Αλληλοδιδακτικά Σχολεία Χανίων και Ρεθύμνου.
- • 1856, Σουλτανικό φιρμάνι Χάττι Χουμαγιούν και νεώτερο, το 1867.
Μαρτυρίες για κρυφό σχολειό πριν το 1821
- • 1743, Μακάριος Χριστιανόπουλος (Μαριδάκις), ιεροκήρυκας Οικουμενικού Πατριαρχείου.
- • 1771, Ευγένιος Βούλγαρις.
- • 1785, Μάρκος Δραγούμης.
Μαρτυρίες για το κρυφό σχολειό από το 1821 έως την απελευθέρωση
- • 1821, Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων.
- • 1822, Στέφανος Κανέλλος. Επιστολή στον Γερμανό λόγιο, C. Iken.
- • 1826, Ιάκωβος Ρίζος-Νερουλός.
Μαρτυρίες για κρυφό σχολειό μετά την απελευθέρωση
- • 1837, Μισαήλ Αποστολίδης, καθηγητής Θεολογικής σχολής.
- • 1849, Γεώργιος Μαυροκορδάτος, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- • 1863, Κωνσταντίνος Φρεαρίτης, καθηγητής Νομικής.
- • 1873, Φώτιος Χρυσανθόπουλος (Φωτάκος), πρώτος υπασπιστής του Κολοκοτρώνη.
- • 1881, Γεώργιος Χασιώτης, ιστορικός της εκπαίδευσης.
- • 1913, René Puaux (Πυώ), Γάλλος δημοσιογράφος και περιηγητής (στην Ήπειρο).
Τα παραπάνω διανθίζονται από πλήθος άλλων μαρτυριών ή δευτερογενών πηγών, της ίδιας εποχής ή ακόμη και σύγχρονων, από ανθρώπους δηλαδή οι οποίοι εξήγαγαν παρόμοια συμπεράσματα μελετώντας τις πηγές.
Επιπλέον, οι αναφορές στις περιόδους ακμής της ελληνικής παιδείας, –χρονολογικά και ανά περιοχές (Πελοπόννησο, Κρήτη, Επτάνησα)– συνιστούν έμμεσα τεκμήρια περί του διωγμού της παιδείας, σε προγενέστερες ιστορικές περιόδους, και ολοκληρώνουν το βιβλίο του Κεκαυμένου.
Πρόκειται τελικά για σημαντικό έργο, το οποίο δεν είναι δυνατόν να περάσει απαρατήρητο και θα συμβάλει αποφασιστικά στην ανατροπή κυρίαρχων αλλά αστήρικτων παραδοχών. Τα τεκμήρια και η παράθεση πηγών και μαρτυριών είναι πανίσχυρα, και είμαι ευτυχής που αυτή η μελέτη εκδίδεται σε έντυπη μορφή από τις «Εναλλακτικές Εκδόσεις».
Ανδρέας Σταλίδης
Δημιουργός του ηλεκτρονικού περιοδικoύ
Αντίβαρο
29 comments
Οι εθνοαποδομητές ποτέ δε βασίζονταν στα επιχειρήματα και τα γεγονότα. Το έργο τους είναι πολιτικό με κάλυμμα ψευδο-επιστημονικό. Πληρώνονται για αυτό που κάνουν και θα το συνεχίσουν γιατί έχουν πλέον ευρύ ακροατήριο. Πολλοί Έλληνες χαίρονται με τη διάλυση κάθε συλλογικού δεσμού γιατί έτσι νομιμοποιούν τον ατομισμό τους. Επιπλέον μειώνοντας το παρελθόν (ακολουθώντας την πάγια σοσιαλιστική πρακτική της εξομοίωσης στο χαμηλότερο παρονομαστή) αισθάνονται λίγο πιο άνετα με τη δική τους ανικανότητα να αφήσουν κάτι αξιομνημόνευτο.
Πάντως μπράβο για την προσπάθεια, είστε όαση στην έρημο.
θα ήθελα περισσότεροι να συμμετείχαν εδώ στο Αντίβαρο.
Θέλω να σημειώσω ότι η προσπάθεια αντιστροφής και μεταστροφής της κυρίαρχης άποψης είναι εξαιρετικά δύσκολη.Πρέπει να έχουμε πολλά στοιχεία μαζεμένα συνολικά για να αντιταχθούμε στην Νέα Τάξη Πραγμάτων.
Πρέπει, όμως, να καθορίσουμε πρώτα τι είναι Νέα Τάξη Πραγμάτων …
Για το βιβλίο θεωρώ ότι θα αποδείξει ότι οι απομυθευτές του Κρυφού Σχολείου δεν είναι τίποτε άλλο από ερασιτέχνες παραμυθάδες…
Παρακολουθώντας τόσα χρόνια ἐκ τοῦ σύνεγγυς τὸ ἔργο τῶν φίλων καὶ συνεργατῶν τοῦ Ἀντίβαρου, τὶς πρωτοβουλίες γιὰ τὰ σχολικὰ βιβλία, τὴν Ἐπανάστασι τοῦ 1821 καὶ τόσα ἄλλα θέματα, θὰ πῶ μόνον ὅτι νιώθω εὐτυχὴς γιὰ τὴν κυκλοφορία τοῦ βιβλίου αὐτοῦ. Ἀποδομῆστε τοὺς ἀποδομητές!
Τί χρειάζεται γενικότερα; Δὲν χρειάζονται ἁπλῶς ἱστορικὰ στοιχεῖα. Χρειάζεται στρώσιμο στὸ γραφεῖο, ξεσκόνισμα τῶν βιβλιοθηκῶν, ἐπίπονη μελέτη καὶ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα· συνεργασία μὲ ἀνθρώπους εἰδικοὺς στὸ κάθε θέμα· εὕρεσις καὶ κινητοποίησις αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων, καὶ συστηματική, ὄχι περιστασιακή, συνεργασία μαζί τους (παράδειγμα: οἱ κ. Δ. Σταθακόπουλος γιὰ τὴν ὀθωμανικὴ περίοδο, Β. Μαρκεζίνης καὶ Ν. Λυγερὸς γιὰ τὰ διεθνῆ θέματα καὶ τόσοι ἄλλοι ἄξιοι συνεργάτες)· ὀργάνωσις αὐτῆς τῆς κοινῆς προσπάθειας· γνῶσις τῶν νέων τεχνολογιῶν, τοῦ Διαδικτύου (ἱστοχῶρος Ἀντίβαρου, δίκτυα κοινωνικῆς δικτύωσης κ.λπ.) καὶ τῶν συγχρόνων μεθόδων προβολῆς (παράδειγμα: πρωτοβουλία γιὰ τὸ βιβλίο Ἱστορίας)· ἐπαφὲς καὶ συνεργασία μὲ τὸν πνευματικό, ἐκδοτικὸ καὶ δημοσιογραφικὸ χῶρο. Καὶ ὅλα αὐτὰ χωρὶς κομματικὸ χρωματισμὸ καὶ περιχαράκωσι. Αὐτὰ ὅλα μαζί. Καὶ πάνω ἀπ᾿ ὅλα χρειάζεται πίστις. Πίστις, διότι κι ἂν ἀκόμη εἴμαστε λίγοι κι οἱ στρατιὲς τῶν ἐχθρῶν ἀρίφνητες, αὐτὰ ποὺ ὑπερασπιζόμαστε ἔχουν ρίζες βαθειές. Καὶ τὰ ὅπλα μας τὰ ἔχουμε παραλάβει ἀπὸ τοὺς πατεράδες καὶ τοὺς παπποῦδες μας.
Τὸ Ἀντίβαρο τόσα χρόνια ἔχει δείξει ὅτι τὰ διαθέτει ὅλα αὐτά. Πετύχαμε πολλά. Καὶ αὐτὰ εἶναι μόνον ἡ ἀρχή.
Διάφορα Βίντεο & Ντοκουμέντα:
http://www.youtube.com/watch?v=71MgiUnoM6Y
http://www.youtube.com/watch?v=eZ6nSgHLGBE
Διαβάστε στα σχόλια του δεύτερου βίντεο:
Ερώτηση σχολιαστή: Πώς ξέρουμε ότι ήταν σχολειό κι όχι η σπηλιά κάποιου ασκητή ή τόπος συνάντησης μοναχών;
Απάντηση: Απο τις προφορικες και γραπτες μαρτυριες που διασωζει η Μονη.
Ερώτηση σχολιαστή:
Δηλαδή διαθέτουν κάποιο αρχείο για μαθητές ή μαθήματα;
Απάντηση: Ναι, υπαρχουν τα μαθηματα που διδασκονταν καθως και μαρτυριες ξενων περιηγητων της εποχης. (!!!)
Στὸν συγκεκριμένο θέμα δὲν ἔχω ἄποψη, γι’ αὐτὸ θὰ ἀπευθύνω μιὰ
ἀνοιχτὴ ἐρώτηση (θὰ ἦταν ἰδανικὸ ἄν λαμβάναμε κάποια ἀπάντηση καὶ ἀπὸ τὸν
κ. Σταθακόπουλο, σὲ μορφὴ ἄρθρου!).
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι μέχρι τὰ τέλη τοῦ 15ου αἰώνα, μὲ τὸν διωγμὸ τῶν Ἐβραίων
ἀπὸ τὴν ἱσπανικὴ γῆ, ἡ αὐτοκρατορικὴ γλώσσα τῶν Ὀθωμανῶν ὑπῆρξαν τὰ ἑλληνικά;
Ἄν ναί, ποιὰ ἑλληνικά; Ἡ κοινὴ ἑλληνιστική; Ἐπίσης, πότε ἀντικαθίσταται ἡ ἑλληνικὴ
γλώσσα μὲ τὴν ἀραβική; Ποιοί ἢ ποιές ἱστορικὲς συνθῆκες συνηγόρησαν σὲ αὐτό;
Ἐπίσης, γιατὶ δὲν ἀπαγορεύθηκε ποτὲ ἡ λειτουργία τῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς; Μιὰ εὔκολη ἀπάντηση θὰ ἦταν “γιὰ νὰ ἐλέγχουν οἱ κατέχοντες τὴν ὀθωμανικὴ ἐξουσία τὸ ἐκπαιδευτικὸ σύστημα τῶν ὑποδούλων ῥωμαίων΄΄. Δὲν μὲ ἰκανοποιεῖ προσωπικὰ αὐτὴ ἡ ἀπάντηση, διότι ἀπὸ τὴν συγκεκριμένη Σχολὴ άποίτησαν ἄνθρωποι φωστῆρες, ποὺ πρόκοψαν, διατήρησαν τὰ ἑλληνικὰ γράμματα, τὴν ῥωμαϊκὴ κληρονομιὰ καὶ φυσικὰ τὴν ὀρθόδοξη Πίστη.
Εὐχαριστῶ
Αγαπητέ Κυριάκο Παπαδόπουλε, συγγνώμη για την καθυστέρηση της σύντομης σημερινής μου απάντησης στα ερωτήματά σου, αλλά δυστυχώς μόλις τα είδα ( 40 ημέρες μετά ) …. Επ’ αυτών λεκτέα τα εξής:
Αυτοκρατορική γλώσσα των Οθωμανών ( προφανώς εννοείς η γλώσσα των σουλτάνων ) , ήταν τα οθωμανικά ( μείγμα τούρκικων αραβικών και περσικών με αραβοπερσική δεξιόστροφη προς τα αριστερά γραφή ), συχνά τα Πέρσικα και τα αραβικά, καθώς οι εκάστοτε μητρικές γλώσσες των βασιλομητόρων ( Valide Sultana που ήταν ρωσίδες, βενετσιάνες κ.λ.π ) , πολλές εκ των οποίων υπήρξαν και ελληνίδες ( βλ. στοιχειωδώς εδώ: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF_%CE%A3%CE%BF%CF%85%CE%BB%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B9_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE%CF%82 )
Όντως , αρχικά πολλοί Σελτζούκοι σουλτάνοι και αργότερα Οθωμανοί ( όπως ο Πορθητής ) γνώριζαν ελληνικά λόγω ελλήνων δασκάλων της αυλής, που συχνά ήταν και ποιητές και μουσικοί και τραγουδιστές όπως μας αναφέρει ο Παχυμέρης ( π.χ για τέτοιους Ροδίτες, βλ. Σπ.Βρυώνη για την παρακμή του μεσαιωνικού Ελληνισμού και τη διαδικασία εξισλαμισμού της Μ.Ασίας εκδ. ΜΙΕΤ ) . Η διγλωσσία τους σταμάτησε από τον 17ο αι. απ’ ότι φαίνεται, χωρίς αυτό να είναι θέσφατο, μιας και φαίνεται να είχαν αίσθηση και άλλων γλωσσών ( π.χ ελληνικά , γαλλικά, ιταλικά ).
Αλλά και οι Ισπανοεβραίοι ( Σεφαραδίτες ) της Θες/νίκης ελληνοφώνησαν παρότι χρησιμοποιούσαν το ιδίωμα Λαντίνο ( Λαδίνο – ισπανοεβραϊκά με λέξεις ελληνικές και οθωμανικές ) .
Σε κάθε περίπτωση από την αρχαιότητα έως πρόσφατα οι λαοί της βαλκανικής και της Μ.Ασίας ήταν τουλάχιστον δίγλωσσοι , δηλ. μιλούσαν το φυλετικό τοπικό τους ιδίωμα , καθώς και τουλάχιστον συνεννοούντο στην εκάστοτε επίσημη ανά ιστορική περίοδο αυτοκρατορική γλώσσα ( Ελληνιστικά, Λατινικά εκλαϊκευμένα, Μεσαιωνικά απλουστευμένα Ελληνικά και μετά ΑραβοΣυριακά, οθωμανικά ), ενώ πολλοί , – όχι μόνον λόγιοι -, έγραφαν κιόλας δίγλωσσα ( π.χ Ιω.Δαμασκηνός ) . Ενδεικτικώς και όχι περιοριστικώς για την επιρροή της ελληνικής γλώσσας και ποιητικής / μουσικής στον αραβοπερσικό κόσμο παραπέμπω στο άρθρο μου εδώ: http://www.antibaro.gr/article/5696
Επίσης ένα άλλο παράδειγμα διγλωσσίας υπήρχε στην Καππαδοκία( Katpatuka στα Περσικά που σημαίνει “η χώρα των όμορφων αλόγων”) Έτσι ονομαζόταν σχεδόν όλη η Μ.Ασία και με τον Πόντο μέσα. Ο Στράβων αναφέρει ότι Καππαδόκες και Πόντιοι ήταν «ὁμόγλωττοι». Ο Μ.Βασίλειος που ήταν φυσικός ομιλητής της, βεβαιώνει ότι δεν ήταν ελληνική τουλάχιστον με την μορφή που εννοούσε τότε αυτός τα ελληνικά . Ένα σημαντικό στοιχείο προέρχεται από τον Ηρόδοτο, ο οποίος αναφέρει ότι οι Καππαδόκες ονομάζονται Σύροι από τους Έλληνες, αλλά Καππαδόκες από τους Πέρσες. Σε άλλο σημείο ο ίδιος τούς ονομάζει «Σύρους Καππαδόκας». Μετά τις εισβολές των Σελτζούκων τον 11ο και τον 12ο αι. και των Οθωμανών τον 14ο και τον 15ο αι., η γλώσσα αυτή υφίσταται μεγάλο πλήγμα και από τον 12ο αι. και μετά, η Καππαδοκία είναι ουσιαστικά αποκομμένη από τον υπόλοιπο ελληνόφωνο κόσμο και βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση γλωσσικής επαφής, διγλωσσίας, μείξης γλωσσικών κωδίκων, αλλά και γλωσσικού εκφυλισμού. Μάλιστα στις αρχές του 20ού αι. είχαν απομείνει στην Καππαδοκία μόνον είκοσι ελληνόφωνες κοινότητες και ήταν όλες δίγλωσσες. Αυτό έρχεται σε επίρρωση του ισχυρισμού μου περί τουλάχιστον διγλωσσίας των πληθυσμών της ευρύτερης περιοχής μας.
Περαιτέρω για το θέμα της ΜτΓΣχ ( από το 1825 έχει αυτό το όνομα ή τουρκ. Fener Rum Erkek Lisesi) που ιδρύθηκε το 1454 από το Γεννάδιο Σχολάριο με τη δ/νση του Ματθ.Καμαριώτη , ως συνέχεια της Πατριαρχικής Ακαδημίας , στα πλαίσια των προνομίων του Πορθητή και λειτουργεί μέχρι σήμερα ως το αρχαιότερο σε λειτουργία εκπαιδευτικό ίδρυμα του εν γένει Ρωμαίικου Ελληνισμού, ( είναι γυμνάσιο –Λύκειο ) λεκτέα τα εξής:
Ως γνωστόν ο ισλαμικός κόσμος την παιδεία και το δίκαιο τα συνέδεε πρωταρχικά με το Κοράνι ( γράμματα +δίκαιο = του Θεού τα πράγματα ) , μετά με την αστρολογία και άρα τα μαθηματικά, και άρα την μουσική και άρα την δομική μηχανική/αρχιτεκτονική και εντέλει με την falsafa ( Φιλοσοφία ) των sufi ( Σοφών με ένδυμα τον τρίβωνα ) έχοντας σχεδόν ως αγίους τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη ( βλ. Βασίλειο Αββασιδών – Βαγδάτη ) . Η παιδεία αυτή με βάση το Κοράνι ερμηνευόμενο με τη σουνιτική άποψη, γινόταν στους Μεντρεσέδες (αραβ.:مدرسة, madrasah ) , με ρίζα τη λέξη درس ders =μάθημα που τελικά σημαίνει “μουσουλμανικό ιεροσπουδαστήριο”. Η αντίστοιχη εβραϊκή λέξη είναι μιντράς (מדרש). Οι πρώτοι μεντρεσέδες ήταν εντός των Τζαμιών, μετά έγιναν ημιανεξάρτητοι αλλά στον περίβολο ή κοντά στο τζαμί( ρίζα cem = μάζεμα / συνάθροιση ). Πρώτη τέτοια σχολή θεωρείται το Αλ-Καραουιγίν, στην πόλη Φεζ του Μαρόκου, ( 859 ) , με σημαντικότερο όμως μεντρεσέ, της Νιζαμίγια στη Βαγδάτη (1065), που ιδρύθηκε από το βεζίρη Νιζάμ αλ-Μουλκ . Εκεί δίδαξε και ο μεγάλος Αλ-Γκαζαλί. Στην Ευρώπη αντίστοιχα υπήρχε ο Μεντρεσές της Γρανάδας ( Ισπανίας ) , ο Μεντρεσές των Αθηνών και ο Μεγάλος Μεντρεσές στη Λευκωσία. Οι Σελτζούκοι έφτιαξαν πάρα πολλούς ουσιαστικά μεταλλάσσοντας εκκλησίες σε τζαμιά και μεντρεσέδες, πράγμα που συνέχισαν και οι Οθωμανοί, ενώ σε αυτούς δεν υπήρχε επίσημο πρόγραμμα και οι μαθητές μπορούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους για όσο καιρό, θεωρούσαν οι ίδιοι και οι καθηγητές ότι χρειαζόταν. Διδασκόταν η ανάγνωση και η ερμηνεία του Κορανίου, η μουσουλμανική κατήχηση, ιστορία και το θρησκευτικό δίκαιο. Ειδικά στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι μαθητές διδάσκονταν γραμματική και συντακτικό της αραβικής γλώσσας και μαθηματικά, καθώς και καλλιγραφία, ενώ παράλληλα, εντρυφούσαν στην ισλαμική φιλοσοφία, ηθική και θεολογία.
Με δεδομένο αυτό το πρότυπο παιδείας και στα πλαίσια των προνομίων ( άρα ανακλητών ανά πάσα στιγμή και όχι μόνιμων κατοχυρωμένων δικαιωμάτων ) του Πορθητή προς τους κατεκτημένους λαούς (milliyet ρωμιών, αρμενίων, εβραίων ) , τους δόθηκε merhamet ( έλεος ) να έχουν και αυτοί το προνόμιο και όχι δικαίωμα στην παιδεία με ένα επίσημο δικό τους θρησκευτικό εκπαιδευτικό «Μεντρεσέ» που θα μάθαιναν τα δικά τους «του θεού τα πράγματα» με δικούς τους δασκάλους που θα έβγαζαν τους επόμενους δικούς τους Αρχιερείς ( ουσιαστικά πνευματικούς ερμηνευτές του λόγου του θεού, αλλά και δικαστές , κατά τα Κορανικά πρότυπα, αφού αντίστοιχα με το Ευαγγέλιο και την Εξάβιβλο του Αρμενόπουλου δικαζόντουσαν οι ρωμιοί από τους ιερείς τους όταν έκαναν αδικήματα , με αναιρετική δικαιοδοσία ενώπιον του Καδή/ Κατή , δηλ. ενός Ulema βγαλμένου από Μεντρεσέ !!! ) , οι οποίοι Αρχιερείς όφειλαν επί ποινή της κεφαλής τους ( όπως και οι μουσουλμάνοι ιεροσπουδαστές επίσης ) να έχουν σέβας προς το Σουλτάνο.
Το περιορισμένο αυτό προνόμιο και όχι δικαίωμα παρεδόθη για το τυπικόν και αντιπροσωπευτικό του πράγματος από τον Σουλτάνο ( εκπρόσωπο των κατακτητών ), στον Γ.Σχολάριο ( Πατριάρχη και εκπρόσωπο των κατεκτημένων . Σημ. : αντίστοιχα πήρνα και οι αρμένιοι και οι εβραίοι ) .
Επομένως η Πατριαρχική Σχολή, αργότερα ΜτΓΣχ υπήρξε κατά παράδοση και μόνον και στα πλαίσια του «ισόκυρου» Μεντρεσέδων και χριστιανικών «μεντρεσέδων» , επ’ ουδενί δε καλύπτει τόσον αυτή ( ΜτΓΣχ ) , όσο και τα κατά καιρούς «Σχολεία» το θέμα παιδείας των κατεκτημένων, οι οποίοι έμεναν κατά 90% τουλάχιστον παντελώς αγράμματοι, όσοι δε ήξεραν κολλυβογράμματα ήταν μέσω των ιερών κειμένων , ή όσοι μάθαιναν περισσότερα γράμματα τα μάθαιναν είτε στα εκτός κατάκτησης Επτάνησα , ή στη Μολδοβλαχία ή στην Ευρώπη. Αλλά και οι μουσουλμάνοι δεν ήξεραν γράμματα. Ένα μεγάλο ερώτημα είναι εάν στο διάστημα 1280 – 1900 ήξερε και ο μέσος αγρότης ή μικροαστός Ευρωπαίος γράμματα. Η απάντηση είναι συντριπτική ….. : Ούτε οι Ευρωπαίοι ήξεραν γράμματα και άς μην είχαν τους Οθωμανούς στο κεφάλι τους. Είχαν όμως σκληρές Βασιλείες και φεουδαρχίες που τους έκαναν να φεύγουν τρέχοντας προς την ανατολή , την Αμερική και την Αυστραλία όταν άνοιξαν αυτές οι πύλες μετά τον 16ο αι. σιγά σιγά …
Δεν έγραψα άρθρο, αλλά νομίζω Κυριάκο σε έβαλα σε μια «σειρά» περαιτέρω σκέψεων για να δεις τα επιμέρους και μόνος σου…. Υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία για όλα αυτά και προσβάσιμη πλέον… Καλές μελέτες 🙂
Ἀγαπητὲ κ. Σταθακόπουλε,
Σᾶς εὐχαριστούμε θερμά, καὶ σᾶς εὐχαριστῶ καὶ προσωπικά (ἰδιαίτερα
τιμητικὴ ἡ προσωπικὴ ἀναφορὰ σὲ μένα!), γιὰ τὴν βαρυσήμαντη τοποθέτησή σας!
Καὶ φυσικὰ γιὰ τὸν χρόνο ποὺ ἀφιερώσατε γιὰ νὰ μοιραστεῖτε μαζί σας
τὴν τόσο μεστὴ γνώση σας πάνω στὸ ἀντικείμενο αὐτό.
Νομίζω ὅτι γνωρίζετε ἤδη γιὰ τὸ πάθος μας γιὰ τὴν μελέτη τῆς ἱστορίας,
καὶ τὴν συστηματικὴ μελετητικὴ προσπάθειά μας γιὰ τὴν βαθύτερη κατανόηση τοῦ
(δύσκολου καὶ δυσπρόσιτου) θέματος τῆς ἐθ(νοτ)ικῆς μας ταυτότητας καὶ
ὑπόστασης. Ἄν εἶναι μία φορὰ δύσκολο νὰ δημιουργηθεῖ μιὰ ἐνιαία θεωρία
γιὰ τὴν ἐθνοτικὴ ταυτότητα τῶν προγόνων (;) μας στὰ Παλαιολόγεια χρόνια
(χρόνια ποὺ διέπονται ἀπὸ ταχύτατες καὶ δραματικὲς μεταβολὲς στὴν προσωπικὴ
ταυτότητα (θίγετε τὸ θέμα τῆς διγλωσσίας, ποὺ κρύβει μέσα της πολλὲς φορὲς καὶ μιὰ ἀδιαμφησβήτητη “διγένεια”), εἶναι θεαματικὰ πιὸ δύσκολο νὰ μελετήσει κανεῖς
τὸ θέμα τῆς ταυτότητας στὰ ὀθωμανικὰ χρόνια. Ὅσες ἀπόπειρες ἔκανα, προσωπικά,
γιὰ νὰ προσανατολίσω τὴν μελέτη μου στὰ ἀμέσως μετὰ τῆς ἀλώσεως χρόνια (16ος αἰώνας), δὲν μπόρεσα νὰ βγάλω ἄκρη. Ἀπαιτεῖται ἰδιαίτερη ἐξειδίκευση σὲ μιὰ τέτοια μελέτη, καὶ (βαθειὰ) γνώση τῆς τουρκικῆς καὶ τῆς ἀραβικῆς. Εἶναι καὶ πολλὰ τὰ ψευδεπίγραφα κείμενα (ὅπως ἔμαθα ἀπὸ τὸν καθηγητὴ Μάριο Φιλιππίδη), καὶ ἡ τακτικὴ πολλῶν ῥωμηῶν νὰ πλαστογραφοῦν ἱστορικὰ κείμενα καὶ χρυσόβουλα, προκειμένου νὰ τοποθετήσουν τοὺς ἐαυτούς τους ὑψηλὰ μέσα στὴν ὀθωμανικὴ κοινωνία (γνωστὴ καὶ χαρακτηριστικὴ ἡ περίπτωση τοῦ ἐπισκόπου Μονεμβασίας Μακαρίου Μελισσουργοῦ, ποὺ γιὰ νὰ λύσει ἐδαφικὲς διαφορὲς μὲ τὸν ἐπίσκοπο τοῦ Μυστρᾶ πλαστογράφησε παλαιολόγεια ἔγγραφα!).
Γνωρίζοντας ὅτι ὑπήρξατε ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ ἀείμνηστου Νεοκλὴ Σαρρῆ,
τὰ λόγια σας ἔχουν ἰδιαίτερη βαρύτητα. Περιμένουμε σύντομα καὶ ἄρθρα σας
πάνω σὲ αὐτὰ τὰ θέματα, γιὰ νὰ τὰ προωθοῦμε.
Θερμὲς Εὐχὲς καὶ εὐχαριστίες,
Κυριάκος
Ὀρθὴ ἐπανάληψη:
Ἀγαπητὲ κ. Σταθακόπουλε,
Σᾶς εὐχαριστούμε θερμά, καὶ σᾶς εὐχαριστῶ καὶ προσωπικά
(ἰδιαίτερα τιμητικὴ ἡ προσωπικὴ ἀναφορὰ σὲ μένα!), γιὰ τὴν
βαρυσήμαντη τοποθέτησή σας! Καὶ φυσικὰ γιὰ τὸν χρόνο ποὺ
ἀφιερώσατε γιὰ νὰ μοιραστεῖτε μαζί μας τὴν τόσο μεστὴ γνώση
σας πάνω στὸ ἀντικείμενο αὐτό. Νομίζω ὅτι γνωρίζετε ἤδη γιὰ
τὸ πάθος μας γιὰ τὴν μελέτη τῆς ἱστορίας, καὶ τὴν συστηματικὴ
μελετητικὴ προσπάθειά μας γιὰ τὴν βαθύτερη κατανόηση τοῦ
(δύσκολου καὶ δυσπρόσιτου) θέματος τῆς ἐθ(νοτ)ικῆς μας ταυτότητας
καὶ ὑπόστασης. Ἄν εἶναι μία φορὰ δύσκολο νὰ δημιουργηθεῖ
μιὰ ἐνιαία θεωρία γιὰ τὴν ἐθνοτικὴ ταυτότητα τῶν προγόνων (;)
μας στὰ Παλαιολόγεια χρόνια (χρόνια ποὺ διέπονται ἀπὸ
ταχύτατες καὶ δραματικὲς μεταβολὲς στὴν προσωπικὴ ταυτότητα
(θίγετε τὸ θέμα τῆς διγλωσσίας, ποὺ κρύβει μέσα της πολλὲς
φορὲς καὶ μιὰ ἀδιαμφισβήτητη “διγένεια”), εἶναι θεαματικὰ
πιὸ δύσκολο νὰ μελετήσει κανεῖς τὸ θέμα τῆς ταυτότητας
στὰ ὀθωμανικὰ χρόνια. Ὅσες ἀπόπειρες ἔκανα, προσωπικά,
γιὰ νὰ προσανατολίσω τὴν μελέτη μου στὰ ἀμέσως μετὰ τῆς
ἀλώσεως χρόνια (16ος αἰώνας), δὲν μπόρεσα νὰ βγάλω ἄκρη.
Ἀπαιτεῖται ἰδιαίτερη ἐξειδίκευση σὲ μιὰ τέτοια μελέτη, καὶ
(βαθειὰ) γνώση τῆς τουρκικῆς καὶ τῆς ἀραβικῆς. Εἶναι καὶ
πολλὰ τὰ ψευδεπίγραφα κείμενα στὴν ἑλληνικὴ (ὅπως ἔμαθα
ἀπὸ τὸν καθηγητὴ Μάριο Φιλιππίδη), καὶ ἡ τακτικὴ πολλῶν ῥωμηῶν
νὰ πλαστογραφοῦν ἱστορικὰ κείμενα καὶ χρυσόβουλα, προκειμένου νὰ
τοποθετήσουν τοὺς ἐαυτούς τους ὑψηλὰ μέσα στὴν ὀθωμανικὴ
κοινωνία (γνωστὴ καὶ χαρακτηριστικὴ ἡ περίπτωση τοῦ ἐπισκόπου
Μονεμβασίας Μακαρίου Μελισσουργοῦ, ποὺ γιὰ νὰ λύσει ἐδαφικὲς
διαφορὲς μὲ τὸν ἐπίσκοπο τοῦ Μυστρᾶ πλαστογράφησε παλαιολόγεια
ἔγγραφα!). Γνωρίζοντας ὅτι ὑπήρξατε ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ
ἀείμνηστου Νεοκλὴ Σαρρῆ, τὰ λόγια σας ἔχουν ἰδιαίτερη
βαρύτητα.
Περιμένουμε σύντομα καὶ ἄρθρα σας πάνω σὲ αὐτὰ τὰ θέματα,
γιὰ νὰ τὰ προωθοῦμε.
Θερμὲς Εὐχὲς καὶεὐχαριστίες: μὲ ἐκτίμηση καὶ κάθε τιμή,
Κυριάκος
Αντιβαρο συγχαρητηρια για την υπερπροσπαθεια.
ΜΙΑ ΕΝΣΤΑΣΗ….
Ειμαστε πολλοι που σε παρακολουθουμε,μελετουμε τα αρθρα σου ,τα αναπαραγουμε,τα χρησιμοποιουμε για να πολεμησουμε με ιστορικα στοιχεια τους υλιστες μπουρδολογους οι οποιοι δρουν σε χωρους που φανταζεσαι και ΔΕΝ φανταζεσαι……Απλως δεν χρειαζεται να λεμε λογια καθως και την ανουσια προβολη.
“ΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”
Δείτε τι γίνεται εδώ! http://sarantakos.wordpress.com/2013/03/25/kryfosxoleio/#comment-165719 (σχόλια 245-250, 253, 254, 262-270)
“Δέκα μικροί μύθοι για το 1821” είναι ένα κάπως διαφημισμένο αρθράκι της “αποδομητικής” σχολής, που είχε δημοσιεύσει “Το Βήμα” και κάνει ακόμη τον γύρο του διαδικτύου.
Σε περίπτωση που κάποιος ενδιαφέρεται, αναρτήθηκε μια απάντηση για το άρθρο αυτό και βρίσκεται εδώ:
http://www.oodegr.com/oode/istoria/epanastasi/my8oi_1821_1.htm
Ευχαριστώ και Καλό βράδυ!
Αγαπητοί φίλοι, για να καταλάβετε το πόσο στ’ αλήθεια είναι δημοκράτες όλοι οι γνωστοί νεοταξικοί διανοούμενοι, θα σας αναφέρω το εξής.
Ο γνωστός και μη εξαιρετέος Νίκος Δήμου, μην αφήνοντας φυσικά να πάει χαμένη μια τόσο σπουδαία ευκαιρία, δημοσίευσε στο περιοδικό Lifo, όπου αρθρογραφεί, ένα κείμενο για να υποστηρίξει την Ρεπούση, με τον τίτλο “Η σιωπή των ιστορικών”, τεύχος 345 της 19.6.2013.
Εκεί λοιπόν έγραψε, μεταξύ των άλλων και δύο πολύ χοντρά ψέμματα: Πρώτον, έγραψε πως ενώ ο ίδιος αναφέρεται “σε βιβλιογραφία και πηγές”, δεν πείθει τους Ελληνες, που αρνούνται να απαγκιστρωθούν από τους εθνικούς μύθους τους.
Και δεύτερον, έγραψε πως το μόνο “φάουλ της Ρεπούση [είναι ότι] είπε δημόσια αυτά που οι ειδικοί αποδέχονται στα σπουδαστήρια. Δεν είμαστε ακόμα ώριμοι γι’ αυτά”.
Εγώ λοιπόν του έστειλα ένα σχόλιο, όπου του επισήμαινα αυτά τα δύο ψέμματά του, λέγοντας του ότι ο ίδιος δεν χρησιμοποίησε στα κείμενά του ούτε μία πηγή και ούτε έναν τίτλο βιβλιογραφίας, εκτός από το Κρυφό Σχολειό του Αγγέλου. Και επίσης του επισήμανα πως δεν είναι η Ρεπούση που είπε πρώτη δημόσια “αυτά που οι ειδικοί αποδέχονται στα σπουδαστήρια”. Αυτά έχουν γραφεί μέχρι τώρα κατά κόρον από τους αποδομητές ιστορικούς σε δεκάδες άρθρα τους, τα οποία και τα έχουν δημοσιεύσει στις εφημερίδες με την μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ελλάδα.
Λοιπόν, αυτό το σχόλιό μου ο δημοκράτης και ανυποχώρητος υπερασπιστής της ελευθερίας κ. Δήμου δεν το δημοσίευσε!
Όταν το διαπίστωσα αυτό, του έστειλα ως απάντηση το εξής δεύτερο σχόλιο μου, το οποίο και αυτό, φυσικά, δεν θα το δημοσιεύσει. Του γράφω λοιπόν:
“κ. Δήμου, από κάποιον με την δική σας “δημοκρατική” συνείδηση δεν περίμενα κάτι καλύτερο. Ήμουν σίγουρος πως δεν θα δημοσιεύατε το σχόλιο μου. Και αυτό για έναν απλό λόγο: Διότι περιείχε αλήθειες. Και οι αλήθειες πάντα πονάνε. Και εσείς ειδικά δεν αντέχετε τον πόνο τους. Γι’ αυτό και η αλήθεια ήταν πάντοτε ο χειρότερος εχθρός σας. Κατά είστε ορθολογιστής και ορκισμένος οπαδός της ελευθερίας σε όλες τις εκφάνσεις της! Πώς τό ‘πε ο Βολταίρος; Ακριβώς έτσι! Μετά από αυτό, κ. Δήμου, το να μιλάτε εσείς για ελευθερία και δημοκρατία θα ακούγεται το ίδιο κωμικό, όπως αν μιλούσε ο Κασιδιάρης ενάντια στην βία και τον ρατσισμό! Φυσικά, αυτή η ξέχειλη από δημοκρατική ευαισθησία συμπεριφορά σας θα δημοσιοποιηθεί και θα κοινοποιηθεί δεόντως…”
Αυτά, για να ξέρουμε όλοι πόσο ανθεκτικές είναι οι δημοκρατικές ευαισθησίες των πιο ορκισμένων υπέρμαχων της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης!
Γ.Κ.
Ἀγαπητὲ κ. Κεκαυμένε,
Δὲν ἔχει καμία εὐθύνη ὁ Νίκος Δήμου γιὰ τὴν μὴ
δημοσίευση σχολίων στὸ LiFΟ. Γράφω ἔχοντας
προσωπικὴ ἐμπειρία. Ἡ εὐθύνη ἀνήκει ἀποκλειστικὰ
στοὺς συντάκτες. Ὁ Ν. Δήμου εἶναι ἀπλὰ φιλοξενούμενος.
Ἐπίσης, διάβασα τὸ κείμενο στὸ ὁποῖο ἀναφέρεστε:
εἶναι μποῦλετς, ἐπιγραμματικὰ γραμμένο, λιγότερο
ἀπὸ 300 λέξεις ὅλες κι ὅλες. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ
περιμένετε/περιμένουμε ἀπὸ ἕνα καυστικὸ σχόλιο
(ὅπως συνηθίζει νὰ κάνει ὁ Ν. Δήμου) νὰ παραθέτει
πηγές. Τὸν ἔλεγξα προσωπικὰ γιὰ τὸ ἄρθρο του γιὰ
τὸν Μουσταφᾶ Κεμᾶλ, μὲ σχόλιό μου στὸ LiFO, ἀλλὰ
ἄς μὴν δημιουργοῦμε ἐπιθετικὸ κλίμα. Δὲν εὐθύνεται
ὁ ἴδιος γιὰ τὸ καταστατικὸ τοῦ LiFO, οὔτε μπορεῖ
νὰ παρακολουθεῖ τὰ σχόλια σὲ κάθε ἀναδημοσίευση
ἄρθρου του. Γιατί, μήπως τὸ ἀντίβαρο τοῦ Ν. Δήμου
ὁ Χ. Γιανναρᾶς, χρησιμοποιεῖ ποτὲ πηγές; Ἤ μήπως
εἶναι λιγότερο ἐπιθετικὴ ἡ γραφή του;
Τέλος: ἄς ἀφήσουμε ἐπιτέλους νὰ ἀκούγεται καὶ
ἡ ἄλλη ἄποψη. Ἄν δὲν ἔχουμε τίποτε νὰ φοβηθοῦμε,
πρὸς τί ἡ ἀνασφάλειά μας;
Ἔγραψα κι ἐγὼ ἔνα ἀρθράκι, εἶπα νὰ κάνω κι ἐγὼ
κάτι γιὰ τὸν διάλογο περὶ τῆς ἱστορίας, τῆς συνέχειας
καὶ τῆς προσωπικῆς ταυτότητας, καὶ παρέθεσα πολλὲς
πηγές. Ἀπ’ ὅτι εἶδα δὲν ἐνδιέφερε στοὺς ἀκροδεξιᾶς
προέλευσης ἀνθρώπους νὰ τὸ μελετήσουν καὶ νὰ
ἀπαντήσουν μὲ ἐπιχειρήματα. Μὲ κούρασαν μὲ
κατεβατὰ καὶ πολλὰ τσιτάτα παρμένα ἀπὸ τὸ
ἰντερνέτ…
http://www.antifono.gr/portal/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%93%CE%B5%CF%89%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE/%CE%86%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/4023-%CE%A0%CE%BF%CE%B9%CE%BF%CE%B9-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CE%B8%CE%B1-%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%88%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%823b.html
Μια σημαντική παρατήρηση στο εν λόγω βιβλίο του Γιώργου Κεκαυμένου σχετικά για τον Μανουήλ Γεδεών, οδήγησε στη δημιουργία ενός άρθρου που παρουσιάζει με εικονογραφημένα τεκμήρια, ότι ο σημαντικός αυτός ιστοριοδίφης και ιστορικός πετσόκοβε κυριολεκτικά τις πηγές, όταν αυτές έθιγαν τους Τούρκους!
Το άρθρο εδώ:
http://www.oodegr.com/oode/istoria/o8wmanoi/kryfo_sxolio_gedewn.htm
Πρόκειται για ένα απίστευτο γεγονός. Μιλάμε για πραγματική κοπτοραπτική στην προσπάθεια του να αποσιωπήσει κάθε τι που θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις των Τούρκων. Τέτοια νοθεία, μόνο όποιος έχει ασχοληθεί με το νεόκοπο κίνημα των νεοπαγανιστών έχει δει στις εκδόσεις ή τις ιστοσελίδες τους.
Δεν ξέρω αν παρασύρομαι ή αν υπερβάλω, όμως αυτά που είδα ήταν πολύ σοβαρά. Και η καταγγελία άλλωστε ανήκει σε μια άξια βυζαντινολόγο, την Κυριακή Μαμώνη. Ο Γεδεών έκοβε ολόκληρα κομμάτια, και παρά ταύτα άφηνε τα σημεία στίξης όπως ήταν, ή και έβαζε δικά του για να βγαίνει κάποιο νόημα παρά την λογοκρισία. Νομίζω ότι οι παραχαράξεις είναι τέτοιας εμβέλειας, που θα μπορούσε κάποιος να αφιερώσει ολόκληρη έρευνα, ανιχνεύοντας σε ποιο βαθμό έχει αλλοιώσει ο άνθρωπος αυτός την ιστορία της Τουρκοκρατίας, που δυστυχώς ήταν και το αντικείμενο του.
Ας χαίρονται λοιπόν οι αποδομητές το στήριγμα τους και ας λυπόμαστε όλοι αν υπάρχουν πηγές που δεν θα μάθουμε ποτέ όλα όσα έγραφαν για την Τουρκοκρατία…
Papyrus52, ἀναφέρεσαι σὲ μιὰ _συχνὴ_ τακτικὴ καθόλη τὴν διάρκεια τῆς ἀνθρώπινης
ἱστορίας, ἀπὸ τὴν ἀνακάλυψη τῆς γραφῆς. Γιατί, θεωρεῖς πὼς ὁ Ὅμηρος ἔγραφε τὰ πράγματα ὅπως ἦταν; (Γιὰ νὰ εὐθυμήσουμε!) Δηλαδὴ πιστεύεις πὼς ὅτι γνωρίζουμε γιὰ τὴν Στάση τοῦ Νίκα, τὴν Εἰκονομαχία ἤ, ἀκόμα παλαιότερα, γιὰ τὸν βίο τοῦ αὐτοκράτορος Κων. τοῦ Μεγάλου, εἶναι τὰ πραγματικὰ γεγονότα; Ἐπὶ Τουρκοκρατίας, ποὺ ξεκινᾶ πολὺ πρὶν τὸ 1453 σὲ πολλὲς περιοχὲς τῆς πάλαι ποτὲ Ῥωμανίας, ἡ νόθευση καὶ παραχάραξη κειμένων ἀποτελεῖ καθολικὸ φαινόμενο. Προσωπικὰ μὲ ἔχει ἐντυπωσιάσει ἡ ἱστορία τοῦ Μακαρίου Μελισσουργοῦ (γνωστοῦ ὡς Μελισσηνοῦ ἤ Ψευδοσφραντζῆ). Ψάξε ἐργασίες τοῦ καθ. Φιλιππίδη, καὶ θὰ ἐκπλαγεῖς!
Ὑ.Γ. Μεγάλος πονοκέφαλος ἦταν, γιὰ πολλὰ χρόνια, τὸ κείμενο τῆς Δωρεᾶς τοῦ Κωνσταντίνου. Εἶχα αὐτὸ κυρίως στὸν νοῦ μου καὶ ἀναφέρθηκα στὸν ἐν λόγῳ αὐτοκράτορα. Ἡ Δωρεὰ αὐτὴ ἐνίσχυσε τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ φραγκικοῦ Χριστιανισμοῦ, γιὰ τὰ “Πρωτεῖα” τῆς Παλαιᾶς Ῥώμης.
Πράγματι, ο άνθρωπος μπορεί και το καλύτερο και το χειρότερο. Ο Μελισσηνός κατόρθωσε να γίνει σημαντικό κομμάτι της ιστορίας των ελληνικών επαναστάσεων, ηγέτης της εξέγερσης στην Μάνη με ισχυρές επιθέσεις κατά των Τούρκων, αλλά και τμήμα της ιστορίας της… πλαστογραφίας.
Είναι ενδιαφέρουσα ιστορία. Ο πρώτος που επισήμανε τις αλλοιώσεις στον Σφραντζή, ήταν ο βυζαντινολόγος Ιω. Παπαδόπουλος και τη σχετική ανακοίνωση έκανε στη Σόφια το 1934. Υπάρχει ψηφιακά η ανακοίνωση που έκανε στην Ακαδημία Αθηνών στα 1937:
http://sykoutris.academyofathens.gr/assets/getpps.aspx?id=14843&aa=813619&w=&i=1
Αναφέρει και ο Τωμαδάκης αρκετά στο έργο του για τις πηγές της Άλωσης
(http://www.biblionet.gr/main.asp?page=results&Titlesid=70455)
Αλλά και ο Σιμωνίδης τον 19ο αιώνα είναι άλλη μια ενδιαφέρουσα περίπτωση πλαστογράφου.
Από εκεί και πέρα, η συνειδητή πλαστογραφία, με τα λοιπά φιλολογικά προβλήματα, έχει ασφαλώς διαφορά. Το να βρεις τα ιστορικά γεγονότα σε ένα αγιολογικό κείμενο ή σε μια χρονογραφία ενός μοναχού ή και στον Όμηρο, βλέποντας πίσω από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, τα θαύματα κ.λπ., είναι κάτι διαφορετικό από την πλαστογραφία με οικονομικά, πολιτικά ή ιδεολογικά κίνητρα.
Άλλο πράγμα επίσης είναι η έλλειψη αντικειμενικότητας που δυσκολεύει την αναζήτηση της αλήθειας σε ένα κείμενο. Ο Προκόπιος π.χ. είχε ζήτημα με τον Ιουστινιανό και τη Θεοδώρα.
Σίγουρα είναι σπουδαίο έργο και σημαντική προσφορά στην έρευνα η αναζήτηση της γνησιότητας μιας πηγής, η αξιοπιστία της, τα κίνητρα του συγγραφέα, η ιδεολογική του θέση και τόσα άλλα.
Πάντως, ο Μανουήλ Γεδεών δεν έζησε πριν 1.000 χρόνια. Και ο Φίλιππος Ηλιού, μέσα σε 16 εισαγωγικές σελίδες (βλ. “Η πνευματική κίνησις του γένους κατά τον ΙΗ΄ και ΙΘ΄ αιώνα”, εκδ. Ερμής, Αθήνα 1999) δεν κάνει την παραμικρή αναφορά στο γεγονός ότι ο Γεδεών είχε κάνει τις απίθανες αυτές παραχαράξεις. Αντιθέτως, ο Ηλιού γράφει τα εξής απίστευτα:
“Ο ίδιος ο Μανουήλ Γεδεών μας έχει δόσει κατά καιρούς ενδείξεις της έγνοιας που είχε για την πληροφοριακή πληρότητα των μελετών του” (!!!)
“Όλα αυτά στηριγμένα σε προωθημένες και λεπτομερειακές έρευνες των χειρόγραφων και των έντυπων πηγών” (!!!)
“μέσα στα δημοσιεύματα του Γεδεών θα συναντήσουμε συχνά την ΟΥΔΕΤΕΡΗ έκδοση ανεκδότων ή σπάνιων κειμένων” (!!!)
“Ο Μανουήλ Γεδεών […] πιστεύει με πάθος στην ιερότητα των εκκλησιαστικών θεσμών […] ταυτόχρονα, επειδή, ακριβώς, έχει παρακολουθήσει τη λειτουργία τους από το εσωτερικό τους, αποκτά σαφή επίγνωση […] των παθών που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπινους φορείς τους […] Ο σκεπτικισμός του θα πρέπει να προέρχεται και από αυτές τις εμπειρίες”. (!!!)
“Μια απλή αναδρομή στο πλούσιο έργο του επιτρέπει να συλλάβουμε τα πρώιμα ένδιαφέροντά του: μισθοί, τιμές, αλφαβητισμός, περιεχόμενο της διδασκαλίας (και όχι μόνο απαρίθμηση σχολείων και δασκάλων), μαθητικός πληθυσμός […] έγνοια του να τα διασώσει και να τα δημοσιέψει …” (!!!)
Ας δει κανείς με τα μάτια του πρώτα τις νοθείες των πηγών από τον Γεδεών και μετά ας διαβάσει την “υμνογραφία” του Ηλιού και θα απορήσει για ποιον τα γράφει όλ’ αυτά.
Ἀπλὰ θὰ προσθέσω, σὰν ὑστερόγραφο στὰ δικά σου Πάπυρε, κάτι ποὺ μοῦ ἔγραψε ὁ
πλέον εἰδικὸς στὰ θέματα ψευδο-Σφραντζὴ καὶ Ἀλώσεως, ὁ καθ. Μάριος Φιλιππίδης (Amhrest):
He was not an evil bishop; it is more profitable to think of him as an elaborator who produced a major literary work in the true Dark Age of modern Greece (cf. my comments from the book extract). He was at pains to make himself a direct descendant of Sphrantzes and of the noble Goudeles (not to mention the Komnenos) family so that he could raise his status as a refugee in the west. He was not the only one to do so. There were countless others.
Προτείνω, ταπεινά, σὲ κάθε ἀναγνώστη τὴν δουλειὰ τοῦ καθηγητὴ τὸ βιβλίο ποὺ θὰ κυκλοφορήσει σύντομα:The Pen and the Sword: Historiographical, Topographical, and
Military Studies on the Siege and Fall of
Constantinople (1453). Co-author: Walter K. Hanak. A two volume study
of Constantinopolitan topography, siege,
legends, and prosopography. Ashgate Press. Forthcoming.
30 Μαΐου 2011 – 4:43 π.μ.
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2213
Αγαπητέ Δημήτριε,
Καθώς μας στέλνεις ΕΔΩ: http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2213
Σε στέλνω κι εγώ για τους Βλάχους ΕΔΩ:
http://www.oodegr.com/oode/istoria/epanastasi/my8oi_1821_1.htm#7_3
Αν μια οικογένεια Ελλήνων, μετακομίσει στη Γαλλία, ζήσουν εκεί τα εγγόνια και τα δισέγγονα τους και τα δισέγγονα εκείνων για 5, 10, 15 γενιές, και σε όλ’ αυτά τα δεκάδες χρόνια ανατραφούν με την γαλλική παιδεία, εμποτιστούν με τη γαλλική κουλτούρα, εμψυχωθούν με τους Γάλλους ήρωες και πολεμήσουν και θυσιαστούν για τα γαλλικά εδάφη, τότε οι μακρινοί απόγονοι εκείνων των Ελλήνων, δεν μπορεί να λέγονται πλέον Έλληνες, αλλά είναι Γάλλοι. Είναι απλό. Οι αναφορές σε φυλετικά ζητήματα αναφορικά με το έθνος είναι μάταιες και αδιέξοδες. Είδες πως ονομάζει τον εαυτό του “Έλληνα”, ο Γιωργάκης ο Ολύμπιος; Και κάποιες ακόμη περιπτώσεις για Σουλιώτες, Αρβανίτες, Βλάχους, Σλάβους ΕΔΩ:
http://www.oodegr.com/oode/istoria/epanastasi/my8oi_1821_1.htm#7
Το κυριότερο όμως είναι ότι δεν κατάλαβα για ποιον λόγο παραπέμπεις στην ιστοσελίδα αυτή.
Τη σημασία έχει που στην ιστοσελίδα αυτή, λέει ο Λάζαρης ότι μιλάει “ένας 82χρονος βλάχος από την ορεινή Πίνδο”; Θα μπορούσε κάλλιστα ο Λάζαρης να τα έχει βγάλει από το μυαλό του αυτά.
Δεν γνωρίζεις ότι ο άνθρωπος αυτός και κάτοχος της εν λόγω ιστοσελίδας, είναι πρώην συνεργάτης του νεοπαγανιστικού περιοδικού “Δαυλός” (έκλεισε τώρα); Από αυτό μπορείς να συμπεράνεις ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που βλέπει με χιούμορ τον εαυτό του, αλλιώς δεν θα μπορούσε να αρθρογραφεί σε ένα τέτοιο περιοδικό. Βεβαίως, κι εμείς με χιούμορ βλέπουμε τα όσα γράφει ο Γιάννης Λάζαρης στην ιστοσελίδα αυτή ο οποίος εκτός άλλων, πάει κι αυτός να βγάλει το ψωμάκι του με τον κόσμο των Βριλ και τα άλλα τερατώδη που κυκλοφορούν.
Άκουσε παρακάτω στο Youtube τα αποσπάσματα, με πόση σοβαρότητα λέει τις αρλούμπες για τον Δία που είχε όπλο που έριχνε λέιζερ και κάτι άλλα, που όπως κι εγώ, όταν τ’ ακούσεις θα φτιάξεις καινούριο συκώτι από το γέλιο:
(ελπίζω μόνο τα λινκ να σε πάνε ακριβώς στο σημείο του βίντεο, διότι καμιά φορά το Youtube δεν υπακούει στα λινκς)
Ο Λάζαρης, ιδιοκτήτης του freeinquiry σε αξέχαστες κωμικές στιγμές:
Θεοί της μυθολογίας με… πλήρη πτητικό μηχανισμό!!! (άπαιχτος!)
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=wYzfpwEOaVo&t=1351
Ο Δίας έριχνε… ΛΕΪΖΕΡ!!! (απίστευτες ατάκες!)
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=wYzfpwEOaVo&t=1696
Η Οδύσσεια με την Κίρκη, διδάσκει τις… γενετικές μεταλλάξεις!!!
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=wYzfpwEOaVo&t=2037
Η Οδύσσεια, αναφέρθηκε πρώτη στο… DNA!!! (απίστευτες ατάκες!)
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=wYzfpwEOaVo&t=2085
Καταλαβαίνεις τώρα το επιστημονικό βάρος που επιτρέπει να μεταφερθεί στην ιστοσελίδα freeinquiry ο άνθρωπος αυτός!
Και βεβαίως, έχω ασχοληθεί μαζί του απαντώντας σε κάποια εντελώς αλλοπρόσαλλα άρθρα, όπως:
ΟΙ ΔΥΟ ΓΑΜΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΜΕ ΑΝΔΡΕΣ(!!!)
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=569
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΔΩ:
http://www.oodegr.com/neopaganismos/sykofanties/enapenizontes_1.htm
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΗΘΕΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗ ΜΟΝΗΣ ΒΛΑΤΑΔΩΝ
(ΓΡΑΦΕΙ:”Οι μοναχοί της Μονής Βλατάδων, όταν το 1430 ο Μουράτ ο Β΄ πολιορκούσε τη Θεσσαλονίκη, έσπευσαν να προδώσουν το σύστημα υδροδότησης της πόλης, προκειμένου να εξασφαλίσουν προνόμια.”)
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=528
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΔΩ:
http://www.oodegr.com/oode/a8eismos/diafwtismos/blatadwn_1.htm
Αλλαξοπιστία στο Κοροβελέσι ΔΗΘΕΝ λόγω… νηστείας!
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2147
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΔΩ:
http://www.oodegr.com/oode/istoria/o8wmanoi/korovelesi_1.htm
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=866 ΚΑΙ
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=863
Πλήθος απαντήσεων σε όλα τα θέματα που αναφέρει ο λειζερόπληκτος Λάζαρης ΕΔΩ:
http://www.oodegr.com/neopaganismos/romi/kakopoiisi_paidiwn_1.htm
http://www.oodegr.com/neopaganismos/romi/kakopoiisi_paidiwn_2.htm
http://www.oodegr.com/neopaganismos/romi/kakopoiisi_paidiwn_3.htm
Η ιστοσελίδα freeinquiry δεν θα πω ότι είναι μια ασόβαρη ή χαβαλέ ιστοσελίδα. Μάλλον είναι μια ιστοσελίδα που την έφτιαξε ο Λάζαρης για να περνάει την ώρα του γράφοντας ό,τι του’ ρχεται στο κεφάλι, ίσως και κάποια σενάρια “επιστημονικής φαντασίας” που σκέφτεται να τα κάνει ταινίες στο μέλλον. Σϊγουρα όμως, δεν είναι μια ιστοσελίδα από την οποία θα μάθει κάποιος ιστορία…
Ας μην λέμε τέτοια πράγματα και παίρνουμε στα σοβαρά τέτοιες ιστοσελίδες, μην ρίξει και ο Δίας κανένα λέϊζερ και μας πάρει και μας σηκώσει…
Ἀγαπητὲ Πάπυρε,
Ὑπάρχουν πληθυσμοὶ Ἀρμάνων (Armani/Romani) στὴν Τσεχία,
στὴν Σλοβακία, στὴν περιοχὴ τῆς Δαλματίας, στὴν Σερβία, στὰ
Σκόπια, στὴν Ρουμανία, στὴν Τουρκία, στὴν Ἀλβανία…ὑπάρχουν
καὶ στὴν Ἑλλάδα. Μιλοῦμε γιὰ ἐθνοτικὲς ὁμᾶδες ποὺ ὑφίστανται
μέσα σὲ κρατικὰ ὅρια. Ἄν γνωρίζαμε ὅτι ἄλλο πράγμα ἡ ἐθνικὴ
ταυτότητα καὶ ἄλλο ἡ ἐθνοτικὴ καταγωγή, τότε δὲν θὰ εἴχαμε
πρόβλημα. Σὲ ἀνεπτυγμένα Κράτη τῆς Δύσης τὰ προβλήματα
αὐτὰ δὲν ὑπάρχουν πλέον. Στὴν ὑπανάπτυκτη Ἑλλάδα τοῦ
Διπολισμοῦ (Δεξιά-Ἀριστερά), ποὺ εἶναι ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου
(μετανεωτερικῆς περιόδου) καὶ ἀπροετοίμαστη γιὰ τὰ τεκταινόμενα
(βλέπε ἀνάλυση Ζιάκα στὸν πατριδεγωφάγο, Β’ Μέρος), ἀκόμα
μᾶς ἀποσχολεῖ τὸ ὅτι οἱ Βλάχοι ΔΕΝ μποροῦν νὰ χωρέσουν στὴν
νεωτερικὴ διήγηση περὶ ἑλληνικότητας. Ῥωμηοὶ (Ῥωμαίοι) εἶναι
οἱ ἄνθρωποι, ποὺ γιὰ λόγους ποὺ δὲν γνωρίζω διατήρησαν τὴν
νεο-λατινική τους γλώσσα, καὶ δὲν ἀσπάστηκαν τὴν Κοινὴ
Ἑλληνιστικὴ σὲ βάρος της.
Εντάξει Κυριάκο το εμπεδώσαμε, σε σημείο που να μη μας μένει η παραμικρή αμφιβολία. Οι Αρμάνοι Βλάχοι είναι οι κληρονόμοι της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και ζούν ουσιαστικά σε δύο επίπεδα: ένα καθημερινό και απτό ως άνθρωποι του καιρού μας και ένα νοητό ως κληρονόμοι της Ρώμης. Μου μένει μόνο η απορία αν η γλώσσα που μιλούν είναι τα λατινικά της πάλαι ποτέ κραταιάς Ρώμης, της οποίας η κατάλυση από τους βαρβάρους επήλθε πριν από μόλις 1,5 χιλιετηρίδα!
Ἀγαπητὲ Ἐλευθέριε, πρέπει νὰ προσέχουμε ὅταν διαβάζουμε. Ἄν καὶ ὁ Ζουρᾶρις δὲν μὲ ἐκφράζει, πραγματικὰ μοῦ ἀρέσει ποὺ τὸ τονίζει αὐτό: διαβάζουμε πολὺ καὶ δὲν προσέχουμε. Ἐσὺ μάλλον δὲν πρόσεξες ὅτι ἔγραψα πὼς ὁμιλοῦν μιὰ νεο-λατινικὴ διάλεκτο. Κατὰ τὸν καθηγητὴ Herzfeld (μπορεῖς νὰ δεῖς τὴν ἀντίστοιχη συνέντευξη ἐδῶ: http://www.youtube.com/watch?v=IMrBXnbkHjo), ἡ κάθε διάλεκτος ἀποτελεῖ μιὰ διαφορετικὴ γλώσσα, ἡ ὁποία ὡστόσο δὲν παίρνεται στὰ σοβαρὰ γιὰ γλώσσα γιατὶ δὲν ἔχει κάποιον στρατὸ νὰ τὴν ὑπερασπίσει. Ἐν ὁλίγοις, ἄπαξ καὶ οἱ Ἀρμάνοι μιλοῦν ὡς μητρικὴ μιὰ νεολατινικὴ διάλεκτο, δὲν μποροῦμε νὰ τοὺς βαπτίζουμε Ἕλληνες, παρὰ μόνον ἐθνικά, ὅχι ἐθνοτικά. Ἐλπίζω νὰ σὲ κάλυψα, ὡς πρὸς τὶς ἀπόψεις μου.
Αγαπητέ Κυριάκο,
ευχαριστώ για την πληροφορία. Yποπτευόμουν κι εγώ ότι θα μιλούν μια νεότερη διάλεκτο κι όχι τη γλώσσα των λεγεωνάριων ή της Συγκλήτου. Εξάλλου η γλώσσα είναι κάτι ζωντανό που αλλάζει, πιο εύκολα θαρρώ από τις αντιλήψεις των ανθρώπων. Κάποιοι βέβαια σήμερα επιμένουν να γράφουν στο πολυτονικό και να διαβάζουν τα ιερά κείμενα στην κοινή, σα να μη μπορούμε να συννενοηθούμε χωρίς αυτά ή ωσαν τα πνεύματα να καλλιεργούν το πνεύμα, αλλά περί ορέξεως… Από την άλλη παρατηρώ – κι εδώ κυρίως ήταν ο τόνος του προηγούμενου σχολίου μου – ότι πολλοί άνθρωποι μη μπορώντας να ανθέξουν την τρέχουσα μίζερη και φαύλη όντως κατάσταση, καταφεύγουν στο ένδοξο μυθικό παρελθόν, αντλούν και θρέφονται απ’αυτό, προσκολλώνται σε αυτό. Ετσι οι χριστιανοί έχουν τον θεό τους, αυτόν τον ίδιο θεό που έχουν και οι εβραίοι, του Ισαάκ, του Ιακώβ, του Μωϋσή κ.λπ. οι μεν με Χριστό οι δε χωρίς, διαφορετικό όμως από το ψευδοθεό των μουσουλμάνων ή των κινέζων, οι κομμουνιστές έχουν την εργατική τάξη που περιμένει τον παράδεισο της αταξικής κοινωνίας μέσω της πολυπόθητης διαρκώς φεύγουσας επανάστασης, οι δεξιοί δεν έχουν το θεό τους αφού “το μόνο υπαρκτό σύστημα” έχει δοκιμάσει τα πάντα και πάει κατά διαόλου, οι έλληνες έχουν να περηφανεύονται για την καταγωγή τους από τον Μιλτιάδη, τον Θεμιστοκλή, τον Ρήγα, τον Καραϊσκάκη και δε συμαζεύεται και οι Αρομάνοι Βλάχοι συμφώνως με μία από τις πολλές κυκλοφορούσες εκδοχές έλκουν την καταγωγή τους από Ρωμαίους λεγεωνάριους.
Και μια και με παρέπεμψες στον αξιολογότατο στον τομέα του καθηγητή κ. Herzfeld σε παραπέμπω κι εγώ στον πονηρό τον γέροντα που πάντα εμπροστά μας βγαίνει: http://latistor.blogspot.gr/2013/05/162-150.html
ποίημα που ως πλαίσιο αναφοράς παίρνει την εποχή που η αυτοκρατορία ήταν κυρίαρχη. Τι να κάνουμε, έχουμε κι εμείς τα κολλήματά μας!
Τώρα ως προς το αν με κάλυψες με τις απόψεις σου, αν εσένα σου αρκούν, για μένα περισσεύουν.
https://www.youtube.com/watch?v=nBKjCOOf-po
Ἀγαπητέ Ἐλευθέριε,
Γράφεις συναισθηματικά, καὶ δὲν μ’ ἀρέσει ὅταν μιλοῦμε γιὰ Ἱστορία. Ἀναφέρεσε στὸν Καβάφη, ποὺ δὲν μ’ ἀρέσει καθόλου, ὅπως καὶ κανένας ποιητὴς ἐπιβεβλημένος. Λατρεύω τὸν Καββαδία καὶ τὸν Ρίτσο…
Σοῦ ἀπαντῶ στὸ ἴδιο στῦλ λοιπόν, μὲ τὸ παραπάνω τραγουδάκι. Ἡ ἐτυμολογία τῆς Καππαδοκίας εἶναι Ἀσσυροβαβυλωνιακή, καὶ οἱ ἄνθρωποι τοῦ Πόντου ἦταν γνωστοὶ ὡς Λευκοσύροι.
Τὸ παλιὸ (πρὸ ἑλλαδικὸ) τραγοῦδι ἀπὸ τὸν Πόντο ποὺ παρέθεσα τὰ λέει ὅλα, χωρὶς νὰ ἐξηγεῖ τίποτα!
Aγαπητέ Κυριάκο,
Κατ’αρχήν δεν έχω δει μέχρι στιγμής εδώ στο Αντίβαρο να λογοκρίνονται σχόλια (ή παραπομπές σε συνδέσμους), εφ’όσον εννοείται κινούμαστε στα πλαίσια της ευπρέπειας. Μήπως το μπερδεύεις με την άλλη ιστοσελίδα το Αντίφωνο όπου εκεί κόβει και ράβει κείνος ο ανεκδιήγητος Γ.Κ; Από την άλλη κατανοείς βεβαίως ότι εδώ δεν κάνουμε επιστημονική διατριβή μα αν πράγματι κατάφερνα μέσω των πενιχρών σχολίων μου να συγκινήσω κομμάτι κάποιον συνομιλητή θα το θεωρούσα επίτευγμα σ’ένα κόσμο όπου ο κυνισμός περισσεύει, ωστόσο νομίζω το στοιχείο που κυριαρχεί στις απόψεις μου είναι ο ρεαλισμός. Περαιτέρω δηλώνεις την αποστροφή σου για τον Καβάφη – δικαίωμά σου, όμως αυτό σε τίποτα δεν μειώνει την αξία του διεθνώς αναγνωρισμένου πραγματικά μεγάλου ποιητή μας, αντιθέτως αποκαλύπτει θα έλεγα έλλειψη φαντασίας και καλού γούστου ή άγνοια περί τα ποιητικά. Οι συγκρίσεις επίσης εδώ δεν έχουν θέση ή όπως έλεγε και ο Καρούζος «σφάξε τη μια την ομορφιά να πιεί το αίμα η άλλη». Επιπλέον πετάς έτσι αβασάνιστα την ιδέα ότι τάχα ο Καβάφης είναι ποιητής επιβεβλημένος – αλήθεια ποιος τον επέβαλλε; Σε μια εποχή προς τα τέλη του 1800 με αρχές του 1900 όπου στο επίκεντρο των Ελληνικών γραμμάτων δέσποζε ο Παλαμάς με φοβερή κυριαρχική δύναμη και η ποιητική παράδοση κινούνταν γύρω από δεκαπεντασύλλαβους και ομοιοκαταληξίες, το δημοτικό τραγούδι, τη λαογραφία κ.λ.π. ο Καβάφης δουλεύοντας από την περιφέρεια αργά και μεθοδικά, όπως το αόρατο σκουλήκι μέσα στο κάστανο, ξεσπά σαν αιρετική επιδημία πάνω στο σώμα της Ελληνικής Ποίησης, μπολιάζοντάς την με νέα πρωτόγνωρη ορμή και φόρμα επαναστατική που δεν ανήκει σε καμμιά από τις γνωστές σχολές, με στίχο ελεύθερο, λιγοστά επίθετα, έκφραση λιτή και γλώσσα ιδιότυπη, με ιδιοφυή μίξη καθαρεύουσας και δημοτικής, διανθισμένης με πολλούς ιδιωματισμούς από την Αλεξάνδρεια και την Πόλη, σε σημείο που κάποιοι ομότεχνοί του αιφνιδιασμένοι να του αποδίδουν ότι δεν ξέρει τα Ελληνικά καλά και ότι γράφει «δημοσιογραφήματα». Ο Καβάφης αφοσιωμένος ολόψυχα στην Τέχνη του, παρά την ψυχοφθόρα υπαλληλική δουλειά που αναγκάζεται να κάνει μετά τον θάνατο του πατέρα του και την οικονομική κατάρρευση της οικογένειας, κυκλοφορεί τα ποιήματά του σε μονόφυλλα που τυπώνει ο ίδιος και τα μοιράζει σε φίλους, η ποίησή του όμως αφ’εαυτής γρήγορα εξαπλούται έξω από τα τείχη της γενέτειράς του επηρεάζοντας πολλούς και ιδιαίτερα τους νέους. Σε ένα αταυτοποίητο γαλλόφωνο εγκώμιο για τον ποιητή χρονολογημένο γύρω στα 1930 σε νεοελληνική μετάφραση από τον Μιχάλη Περίδη διαβάζουμε μεταξύ άλλων: « Ο Καβάφης είναι ποιητής των μελλουσών γενεών. Εκτός από την ιστορική, ψυχολογική και φιλοσοφική αξία του, η λιτότης του ύφους του, που εγγίζει τον λακωνισμό, ο ζυγισμένος ενθουσιασμός του που ελκύει προς τη διανοητική συγκίνηση, η ορθή φράσις του, αποτέλεσμα μιας αριστοκρατικής φυσικότητας, η ελαφρά ειρωνεία του, αντιπροσωπεύουν στοιχεία που θα εκτιμήσουν ακόμη περισσότερο οι γενεές του μέλλοντος, παρακινημένες από την πρόοδο των ανακαλύψεων και την λεπτότητα του νοητικού μηχανισμού. Οι σπάνιοι ποιηταί σαν τον Καβάφη θα καταλάβουν τότε πρωτεύουσα θέση σ’ ένα κόσμο που θα σκέπτεται πολύ περισσότερο παρά σήμερα. Με αυτά τα δεδομένα υποστηρίζω ότι το έργο του δεν θα μείνει απλώς κλεισμένο μέσα στις βιβλιοθήκες σαν ένα ιστορικό τεκμήριο της ελληνικής λογοτεχνικής εξελίξεως» (δημοσιεύεται στο χρονικό του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και της Μαρίας Στασινοπούλου «Ο βίος και το έργο του Κ.Π. Καβάφη», εκδόσεις Μεταίχμιο, σ. 145). Ευστοχότερη και πιο επιγραμματική εκτίμηση της καβαφικής ποίησης είναι δύσκολο να βρεί κανείς.
Αλλά για όσους ενδιαφέρει η ιστορία, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη η ιστορική συνείδηση του ποιητή αυτού.
Γράφει σχετικά ο καθηγητής Μαρωνίτης στη θαυμάσια μονογραφία του για τον Καβάφη (μικρό απόσπασμα εδώ: http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.asp?id=10):
«Έχουμε συνηθίσει, μιλώντας για ιστορία, ο νους μας να τρέχει στα παλιά, και εκεί να βλέπουμε την άκρη της ή ακόμη και το τέλος της. Στην πραγματικότητα το πράγμα πάει αντίστροφα: η ιστορία αρχίζει από το σήμερα και προχωρεί στο αύριο. Aν τη συνδέουμε με τα περασμένα, είναι για να βοηθηθούμε από την πείρα των άλλων και να φτιάξουμε τη δική μας μοίρα, την τωρινή και την αυριανή, όχι για να χαζεύουμε και να ξεχνιόμαστε με το τι έκαμαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Φέρνοντας την ιστορία στο παρόν κινδυνεύουμε, θα έλεγαν μερικοί, να την ταυτίσουμε με τη δημοσιογραφική επικαιρότητα. Όχι. Γιατί ένα καθαρό και γυμνασμένο μυαλό καθυστερεί σε γεγονότα του παρόντος που, με το μέγεθος και τη σημασία τους, θα τροφοδοτήσουν αύριο την επιστήμη της ιστορίας. Δεν σκέφτεται βέβαια να ονομάσει κανείς ιστορία τους έρωτές του, το γάμο του ή ακόμη και το φυσικό του θάνατο. Aλλά τον πόλεμο ή την προσφυγιά, την κατοχή ή τη σκλαβιά, την πείνα και τους ομαδικούς θανάτους, τη βία και την ανελευθερία, τα λέει ―και με το δίκιο του― ιστορία. Όταν λοιπόν μιλούμε για την ιστορική συνείδηση του ποιητή ή όποιου άλλου, εννοούμε την αντίδρασή του μπροστά στις βαθιές πληγές της ομαδικής μας ζωής, στα μεγάλα κύματα που και να θέλεις δεν μπορείς να τα ξεφύγεις, ακόμη και αν είσαι δειλός ή προδότης.»
Πολύ μελάνη έχει χυθεί από μεταγενέστερους κυρίως συγγραφείς για τον Καβάφη που αν θέλει κανείς μπορεί να ψάξει και να βρεί και να μορφώσει γνώμη. Δεν θα επεκταθώ εδώ περισσότερο, θα αρκεσθώ να παραπέμψω και πάλι σε τρία ποιήματα από το έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού, υποβάλλοντας παράλληλα κάποια “πονηρά” ερωτηματάκια για το ποιόν μυκτηρίζει η λεπτή ειρωνική του ματιά.
Στο πρώτο «Νέοι της Σιδώνος (400 μ.Χ.)» http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=32&cat=1
τον Αισχύλο που αποκλείει το ποιητικό του έργο από το επιτάφιο επίγραμμά του ή τον αυθάδη καλομαθημένο νέο που τολμά να μιλήσει με τόσο θράσος, ισχυρογνωμοσύνη και ασέβεια για έναν από τους πιο σημαντικούς ποιητές της αρχαιότητας;
Στο δεύτερο «Στα 200 π.Χ.»
http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=71&cat=1
τους Σπαρτιάτες που οσάκις τους μνημονεύει σε άλλα του ποιήματα, κλίνει ευλαβικά το γόνυ ή τους Επιγόνους με την γλοιώδη δουλοφροσύνη τους;
Στο τρίτο «Ο Δαρείος»
http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=33&cat=1
τον Δαρείο για την υπεροψία και μέθη του, ή τον φανταστικό ποιητή Φερνάζη που προσπαθώντας να είναι ειλικρινής με την τέχνη του, επιδεικνύει μειωμένη ή και αρνητική συμμετοχή στα ιστορικά δρώμενα;
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, όταν έχεις να κάνεις με ένα έργο πολύπλευρο και πρισματικό, οι απαντήσεις δεν είναι καθόλου εύκολες και προπαντός δεν είναι διλημματικές.
Προς Papyrus52
O Όμηρος περιγράφει την αιγίδα ως ένα όπλο “μαρμαρέην” (ακτιδοβόλο) και ο Λάζαρης είχε κάνει τον παραλληλισμό ότι το σύγχρονο ανάλογο είναι το λέηζερ. Το έχω διαβάσει. Δεν είπε οτι ο Δίας έριχνε με λέηζερ, όπως πολλοί ευφάνταστοι διαστρεβλωτές -όπως κι εσύ- με θύελλα στον εγκέφαλο έχουν υποστηρίξει έκτοτε.
Το ίδιο και για την Κίρκη που γράφεις. Ότι ναναι. Υπάρχει άρθρο. Βρες το, βγάλε τις ελληνοχριστιανικές τσίμπλες και προσπάθησε να καταλάβεις τι λέει.
Διαστρεβλώνεις κάτι για την τεχνολογία της μυθολογικής εποχής που γράφτηκε πριν 15 χρόνια προκειμένου να απαντήσεις σε σημερινό άρθρο για το 21.
Μας τρίβεις και στη μούρη και τις σοφίες της Ορθόδοξης Ομάδας Δογματικής Έρευνας. Αει παράτα μας.
Δεν είσαι καθόλου σοβαρός όσο κι αν προσπαθείς να φανείς ως τέτοιος. Χριστιανός διαστρεβλωτής είσαι.
Oι Αρομάνοι Βλάχοι συμφώνως με μία από τις πολλές κυκλοφορούσες εκδοχές έλκουν την καταγωγή τους από Ρωμαίους λεγεωνάριους.!!!
Δηλαδή ο Αντώνιος Κεραμόπουλλος και ο Άμαντος, ήσαν απλοί “εθνικιστές” και δεν γνώριζαν ιστορία;
Πάλι αυτή η παλαιά ξυνή καραμέλα περί καταγωγής των Βλάχων από τους απομάχους Ρωμαίους λεγεωνάριους, στους οποίους εδίδετο μετά την αποχώρησή τους από την λεγεώνα ένα τιμάριο, υποτίθεται για να επιζήσουν, κάπου εκεί ψηλά ………… στις βραχώδεις κορυφές της Πίνδου……….!
Κάτι κάπως δεν ακούγεται καλά ……………..!
Φιλικά ο μη ειδικός
Ευμένης Καρδιανός