Ορθοδοξία, παιδεία και εθνική ταυτότητα

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ανήκω στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων που επιθυμούμε τη διαφύλαξη της εθνικής μας ταυτότητας μέσα σε ένα πλαίσιο ευρωπαϊκό, δημοκρατικό και απολύτως συμβατό με τον σεβασμό προς τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Εκφράζω, λοιπόν, την ικανοποίησή μου για δύο πρόσφατες εξελίξεις.

Η πρώτη είναι η στιβαρή άρνηση της Νέας Δημοκρατίας στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να υποστεί μετατροπές και να αποδυναμωθεί το άρθρο 3 του Συντάγματος. Η δεύτερη είναι η έκδοση δύο νέων αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες ακυρώνουν τα πολυθρησκειακά και ανορθόδοξα Θρησκευτικά των κ. κ. Φίλη και Γαβρόγλου.
Το άρθρο 3 του Συντάγματος είναι πολύ σημαντικό, διότι αποτελεί το θεμέλιο των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας ως συνταγματικώς ρυθμισμένων σχέσεων. Δεν αναφέρεται απλώς στην Επικρατούσα Θρησκεία, την Ορθοδοξία, αλλά κατοχυρώνει και τη διεθνή υπόσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Επίσης ορθώς απερρίφθη από τη Ν.Δ. η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την προσθήκη της ρήτρας της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους. Εξηγώ τους κυριώτερους λόγους:

1. Μία τέτοια διάταξη θα αποτελούσε πράξη ασέβειας και ιστορικής αμνησίας. Οι ελευθερωτές της πατρίδας μας το 1821 ήθελαν μία Ελλάδα άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ορθοδοξία. Αυτό εξέφρασαν με το Προοίμιο των Επαναστατικών Συνταγμάτων, το οποίο επικαλείται την Αγία Τριάδα και το οποίο υπάρχει και στο ισχύον Σύνταγμα. Ήδη από τα Συντάγματα των τοπικών και Εθνικών Συνελεύσεων του Αγώνος θεσπίζεται η Ορθόδοξη Εκκλησία ως Επικρατούσα Θρησκεία, με παράλληλη κατοχύρωση των δικαιωμάτων των άλλων θρησκειών. Το Ελληνικό Κράτος δεν πρέπει να αγνοήσει τα ιδανικά των ιδρυτών του.

2. Η Ορθοδοξία είναι θεμελιώδες στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας. Το δηλώνει ο πρώτος μας Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, όταν γράφει σε Ευρωπαίους πολιτικούς ότι τα κύρια στοιχεία του Ελληνικού Έθνους είναι η Ορθόδοξη Πίστη και η γλώσσα των πατέρων μας. Το πιστεύουν ακόμη και ξένοι μελετητές του Ελληνισμού, όπως ο αείμνηστος Γάλλος Ελληνιστής Ζακ Λακαρριέρ, ο οποίος δήλωσε: «Στην Ορθοδοξία ο Έλληνας νιώθει σαν στο σπίτι του».

3. Η ρήτρα περί θρησκευτικής ουδετερότητος είναι περιττή, αφού υπάρχει το άρθρο 13 του Συντάγματος, το οποίο προστατεύει τη θρησκευτική ελευθερία όλων των πολιτών, όποια θρησκεία και αν ακολουθούν. Πρόκειται για έννοια πολύ ισχυρότερη από την ανεξιθρησκεία. Ένα ανεξίθρησκο κράτος απλώς ανέχεται και δεν διώκει τα άλλα θρησκεύματα. Ενώ ένα κράτος με θρησκευτική ελευθερία προβαίνει σε θετικές ενέργειες ώστε όλοι οι πολίτες του να θρησκεύουν ελευθέρως και ακωλύτως αρκεί να σέβονται τους νόμους.

4. Η ρήτρα περί θρησκευτικής ουδετερότητας δεν είναι κατ’ ανάγκην εγγύηση υπέρ της δημοκρατίας. Ο Κεμάλ Ατατούρκ επέβαλε τη θρησκευτική ουδετερότητα (laik), αλλά η Τουρκία ουδέποτε μέχρι σήμερα σεβάσθηκε τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Επομένως το άρθρο 3 του Συντάγματος πρέπει να παραμείνει ως έχει.Οι αποφάσεις 2049/2019 και 2050/2019 του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου ακυρώνουν την Υπουργική Απόφαση του Κ. Γαβρόγλου για την ύλη του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Συμπληρώνουν και στα περισσότερα σημεία επιβεβαιώνουν τις αποφάσεις 660/2018 και 926/2018, οι οποίες ακύρωναν τις Υπουργικές Αποφάσεις του Ν. Φίλη για το ίδιο μάθημα.

Οι αποφάσεις του ΣτΕ θα αναλυθούν από νομικούς ως προς τις λεπτομέρειές τους. Εδώ θα ήθελα να επισημάνω ότι ενισχύουν την εθνική ταυτότητα των Ελλήνων, διότι ομιλούν για εθνικό κράτος και ερμηνεύουν με σαφήνεια το άρθρο 16, παρ. 2 του Συντάγματος. Το ΣτΕ ορίζει ότι, όταν το Σύνταγμα αναφέρεται σε ανάπτυξη εθνικής και θρησκευτικής συνειδήσεως μέσω της Παιδείας, αναφέρεται σε ελληνική εθνική συνείδηση και σε ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση. Αυτή την ορθόδοξη συνείδηση πρέπει να αναπτύσσει το Σχολείο μέσω του μαθήματος των Θρησκευτικών. Οι μη Ορθόδοξοι μαθητές δικαιούνται να απαλλαγούν και να παρακολουθούν ένα εναλλακτικό μάθημα Ηθικής. Άλλωστε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει δεχθεί ότι είτε το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ομολογιακό είτε θρησκειολογικό είτε πολιτιστικό, το δικαίωμα της απαλλαγής πάντα θα υπάρχει.

Η ύλη που είχε θεσπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ στο μάθημα των Θρησκευτικών ήταν μία παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν ήταν καν μάθημα θρησκειολογικό ή πολιτιστικό. Ήταν η μίξη των αμίκτων! Ισοπέδωνε κάθε έννοια εθνικής και θρησκευτικής ταυτότητας αναμιγνύοντας μέσα στο ίδιο κεφάλαιο δεκάδες δοξασίες διαφορετικών θρησκειών, φιλοσοφιών και κοινωνιολογικών θεωριών. Προσπαθούσε να οδηγήσει τα παιδιά να αμφισβητήσουν ό,τι έμαθαν από τους γονείς τους για τον Θεό, την Ορθοδοξία και τις παραδόσεις του λαού μας.

Ένα παρεμφερές πείραμα επιχείρησε να επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ και στην Ιστορία, αλλά δεν πρόλαβε. Στον ιστότοπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχει αναρτηθεί από τον Απρίλιο του 2017 μία πρόταση 10 ιστορικών, οι οποίοι ζητούσαν να αλλάξει άρδην η ύλη του μαθήματος από τη Γ΄ Δημοτικού μέχρι και την Α΄ Λυκείου. Πρότειναν ουσιαστικά την αλλοίωση της εθνικής ταυτότητας των μαθητών και μαθητριών αμφισβητώντας τη συνέχεια του Ελληνισμού, συρρικνώνοντας τις αναφορές σε εθνικούς ήρωες, υπερπροβάλλοντας μαρξιστικές και ταξικές ερμηνείες των ιστορικών φαινομένων και διαφημίζοντας μία ανύπαρκτη «ελληνοτουρκική συνύπαρξη» κατά τη διάρκεια της σκληρής και μακροχρόνιας δουλείας στους Οθωμανούς.

Ο Βρετανός φιλόλογος και Ελληνιστής Ρόντρικ Μπήτον, ο οποίος βραβεύθηκε προ ολίγων ημερών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δήλωσε ότι η Ορθοδοξία διδάσκει στον Έλληνα τον κοινοτισμό και την αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο. Ας την διατηρήσουμε ως ζωντανό στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας!

Άρθρο στην ιστοσελίδα thepresident.gr / 30.9.2019