Το Νομοσχέδιο περί χορήγησης ιθαγένειας σε αλλοδαπούς μετανάστες. Λύση ή όξυνση του προβλήματος. Απόπειρα κριτικής θεώρησης. (2010)

Γράφει ο Ελευθέριος Δικαίος.

ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΣΕ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ. ΛΥΣΗ Ή ΟΞΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ; ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΡΙΤΙΚΉΣ ΘΕΩΡΗΣΗΣ

metan

Ελευθέριος Δικαίος
Δικηγόρος, LL.M., Yπ. Δ.Ν.

Υπεύθυνος της ομάδας εργασίας του “Δικαιόπολις” που συστάθηκε εν όψει των επικείμενων αλλαγών στον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας και στην μεταναστευτική νομοθεσία.

Πίνακας περιεχομένων:

 

Αντί Προλόγου

Ι.  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΉ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

ΙΙ. ΕΠΙΜΑΧΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ – ΚΡΙΤΙΚΟΣ  ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

1. Συνοπτική παράθεση των επίμαχων διατάξεων
2. Απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς, που γεννήθηκαν
στην Ελλάδα
3. Απόδοση ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς, ασχέτως του τόπου γέννησής τους
4. Απόδοση ελληνικής ιθαγένειας από ανιθαγενή τέκνα αλλοδαπών
5.  Κτήση ελληνικής ιθαγένειας από αλλοδαπούς που διαμένουν νόμιμα στην
Ελλάδα
6.  Μια παράβλεψη με ιδιαίτερη σημασία
7.  Ενδεχόμενη κτήση ελληνικής ιθαγένειας από μέλη της οικογένειας αλλοδαπών
κατόχων  της ελληνικής ιθαγένειας
8. Χορήγηση δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε αλλοδαπούς: Ζήτημα
συνταγματικότητας;

 

ΙΙΙ. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ – ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

 

1. Ευρωπαϊκές χώρες
2. ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ιαπωνία
3. Κριτικές επισημάνσεις – Αποτυχία προώθησης του ιδεολογήματος της
«πολυπολιτισμικότητας»;

 

ΙV. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

1. Άμεσες συνέπειες  –  Στοιχεία σε αριθμούς
2. Αριθμός μεταναστών στην Ελλάδα – Συγκριτικά στοιχεία
3. Ενδεχόμενες παράπλευρες επιπτώσεις
4. Ορισμένες απορίες

 

V.  ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΜΑΧΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

 

1. Η  ανέξοδη «φιλανθρωπία» της νομοθετικής πρωτοβουλίας
2. Εθνική παιδεία και  κτήση ελληνικής ιθαγένειας
3. Ασφαλής συμβίωση και αποφυγή επικίνδυνων αντιδράσεων;
4. Δεσμεύει η ΕΕ την μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας;
5. Ανακόλουθη άσκηση μεταναστευτικής πολιτικής
6. Μεριμνά η Πολιτεία για τα πραγματικά προβλήματα των αλλοδαπών
μεταναστών;
7. Ενισχύουν οι αλλοδαποί μετανάστες την εθνική οικονομία;

 

VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 

1.  Συνοπτικά συμπεράσματα
2. Προτάσεις
α) Αναμόρφωση της μεταναστευτικής πολιτικής
β) Προτεινόμενες τροποποιήσεις στον ισχύοντα κώδικα ιθαγένειας
3. Eπίμετρο

ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΣΕ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ. ΛΥΣΗ Ή ΟΞΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ; ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΡΙΤΙΚΉΣ ΘΕΩΡΗΣΗΣ.[0]

 

Ελευθέριος Δικαίος
Δικηγόρος, LL.M., Yπ. Δ.Ν.

 

«Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ  τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ’ ἣ  τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ ἐξουσίαν τοῦ  ταῦτα  ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ  μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν» Ισοκράτης (Aρεοπαγητικός, 20) [1]

Αντί Προλόγου

 

Στο παρόν πόνημα επιχειρείται να επισημανθούν και καταδειχθούν οι βασικές θεσμικές, αλλά και κοινωνικοπολιτικές αδυναμίες του προτεινόμενου από την Κυβέρνηση νομοσχεδίου σχετικά με την αλλαγή του ισχύοντος δικαίου ιθαγένειας. Παράλληλα, παρατίθενται προτάσεις προς μια ορθολογική βελτίωση του ισχύοντος καθεστώτος.
Βασικός στόχος του πονήματος, είναι η άρθρωση κατά το δυνατό ψύχραιμου, νηφάλιου (αντι)λόγου ως απάντηση, ενάντια στην κυριάρχη τάση εξευτελισμού/γηπεδοποίησης του δημοσίου διαλόγου, ιδίως σε σχέση με το νευραλγικής σημασίας για τη χώρα μεταναστευτικό ζήτημα. Και τούτο, διότι με αφορμή την επικείμενη ψήφιση του προτεινόμενου νομοσχεδίου, για την αλλαγή του δικαίου ιθαγένειας, από ποικίλες πλευρές προβάλλονται «ξύλινα», καιροσκοπικά, ψυχολογικά κυρίως επιχειρήματα , που ως επί το πλείστον δεν ανταποκρίνονται στη βαρύτητα των «καυτών» ζητημάτων, στα οποία οφείλουν ουσιαστικά να απαντήσουν. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής: Ο αποπροσανατολισμός του πολίτη, η κοινωνικοπολιτική και ιδεολογική σύγχυση, η υπονόμευση των θεσμών και της λογικής.
Σε πείσμα αυτού του ευτελισμού και της σύγχυσης, το παρόν κείμενο προσπαθεί να εκφέρει τεκμηριωμένο λόγο, φιλοδοξώντας να συμβάλλει στη διεξαγωγή ουσιαστικού διαλόγου επί των κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν στη μεταναστευτική πολιτική και στο δίκαιο της ιθαγένειας. Ζητήματα, τα οποία αναπόφευκτα λίγο έως πολύ διέπουν τελικά την καθημερινότητα κάθε Έλληνα πολίτη.

Ι.  ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΉ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

 

Στις 22.12.2009, παραμονές Χριστουγέννων και με το λαό υπό δυσχερείς οικονομικές συνθήκες, το Υπουργικό Συμβούλιο της Κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, με ανεξήγητη βιασύνη, κατέθεσε το κείμενο του νομοσχεδίου «Πολιτική συμμετοχή ομογενών και αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα και μακροχρόνια στην Ελλάδα»[2].  Η είδηση πέρασε στα περισσότερα ΜΜΕ εν μέσω άλλων «εορταστικών» ειδήσεων, ως μια ακόμη φυσιολογική και συνηθισμένη, φαινόμενο διόλου ασυνήθιστο για τα ελληνικά δεδομένα. Έτσι, χάθηκε πολύτιμος χρόνος, χωρίς να ενημερωθεί έγκαιρα η κοινή γνώμη με στοιχειώδη αντικειμενικότητα για το περιεχόμενο, τις προεκτάσεις και τις θετικές ή αρνητικές συνέπειες, τις οποίες ένα τέτοιο νομοσχέδιο μπορεί να επιφέρει στον τόπο,
Η Κυβέρνηση,  χωρίς να έχει αποτυπώσει στοιχειωδώς το στίγμα της πολιτικής της ως προς το μείζον ζήτημα της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και πριν ακόμα εκπληρώσει το εύλογο δημοκρατικό χρέος της ως προς την παροχή ψήφου στους Έλληνες που κατοικούν στο εξωτερικό,  έσπευσε για μικροπολιτικούς, ψηφοθηρικούς λόγους να καταθέσει στη Βουλή το ανωτέρω νομοσχέδιο [3]. Διαβάζοντας με μια πρώτη ματιά τον τίτλο και το περιεχόμενό του ακόμα και ένας μη νομικός αντιλαμβάνεται ότι το περιεχόμενό του δεν αντιστοιχεί επακριβώς στον τίτλο που του έχει αποδοθεί. Και τούτο, γιατί το νομοσχέδιο, ερχόμενο εν μέρει σε ανακολουθία  με ό,τι μαρτυρά ο τίτλος του, επιχειρεί να ρυθμίσει τις προϋποθέσεις χορήγησης της ελληνικής ιθαγένειας σε τέκνα αλλοδαπών, χωρίς να διασφαλίζει όμως επαρκώς ούτε τη νομιμότητα, ούτε και το μακροχρόνιο της διαμονής όσων αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών με βάση τις διατάξεις του νομοσχεδίου αποκτούν το δικαίωμα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας.
Το μεγάλο αυτό θέμα, που αφορά καίρια στην εθνική και κοινωνική συνοχή της χώρας και είναι καθοριστικό για το πάρον και το μέλλον της, παρέμεινε επί πολλά χρόνια και συνεχίζει ακόμα να παραμένει προκλητικά στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης, παρά την αλματώδη αύξηση του αριθμού παράνομων μεταναστών που εισήλθαν στη χώρα τις τελευταίες δύο δεκαετίες [4].  Είναι απορίας άξιο ότι δεν υπήρξε μέχρι τώρα γι’ αυτό το φλέγον ζήτημα ουσιαστική δημόσια συζήτηση για την πλήρη ανάλυση των πτυχών και παρενεργειών, αλλά και τη μελέτη για την έγκαιρη λήψη αποτελεσματικών μέτρων αντιμετώπισης του εν λόγω φαινομένου. Αντίθετα, με τη συνενοχή και των αρμόδιων φορέων η πλειοψηφία των ΜΜΕ επιδόθηκε το τελευταίο διάστημα κυρίως σε συγκεχυμένες και αποσπασματικές θυμικές «ιαχές» περί έξαρσης της ξενοφοβίας και του ρατσισμού στην Ελλάδα, δημιουργώντας περαιτέρω πόλωση.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει έντεχνα καλλιεργηθεί τα τελευταία έτη ένα κλίμα ιδεολογικού εκφοβισμού για όποιον τολμήσει να αναφερθεί δημόσια στους κινδύνους που εγκυμονεί η ανεξέλεγκτη μετανάστευση και η απουσία άσκησης σοβαρής πολιτικής επ’ αυτού του ζητήματος [5].  Έτσι, όποιος θίγει δημόσια τέτοια ζητήματα συνήθως «στολίζεται» από από την κυρίαρχη τάση που υπηρετούν τα μεγάλα ΜΜΕ και οι ταγοί τους ως «αρνητής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ενίοτε δε ταυτίζεται με την ακροδεξιά ή φωτογραφίζεται ως «γραφικός».
Με αυτή την υπεροπτική άρνηση ν’ ασχοληθούν περαιτέρω με κάθε άτομο, το οποίο εξ αρχής σπεύδουν να απαξιώσουν ως ανάξιο για συνομιλητή τους, αναχαιτίζεται  ουσιαστικά κάθε απόπειρα νηφάλιας συζήτησης επί του φλέγοντος μεταναστευτικού ζητήματος. Ενώ η προβολή άναρθρων κραυγών από πολιτικούς φορείς, που με περισσό ζήλο αυτοπροσδιορίζονται σε «πατριώτες», υπηρετούν περαιτέρω τη σύγχυση στα εν λόγω ζητήματα.
Με τέτοιες μεθοδεύσεις όμως η χώρα παραμένει τελικά αδρανής, αφήνοντας περιθώρια σε δουλεμπορικά κυκλώματα εισαγωγής μεταναστών στη χώρα να δρουν ασύδοτα αποκομίζοντας παράνομα τεράστια κέρδη. Εξυπηρετείται έτσι η γιγάντωση του κραταιού φαινομένου της παραοικονομίας της χώρας που ευνοεί απροκάλυπτα τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, τη διαφθορά και το έγκλημα • ενέχει όμως και απρόβλεπτους κινδύνους για το εθνικό, πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό συμφέρον της χώρας[6].

 

ΙΙ. ΕΠΙΜΑΧΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ – ΚΡΙΤΙΚΟΣ  ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

 

1.  Συνοπτική παράθεση των επίμαχων διατάξεων
Συνοψίζοντας το καθεστώς κτήσης ιθαγένειας που προτείνει η κυβερνητική νομοθετική πρωτοβουλία[7],  σημειώνουμε ότι η ελληνική κυβέρνηση προτείνει απόδοση ιθαγένειας από την ημέρα γέννησης αλλοδαπού τέκνου στην Ελλάδα, εφόσον ένας από τους γονείς του διαμένει μόνιμα και νόμιμα έπι πέντε συνεχή έτη στη χώρα. Επίσης, ασχέτως της γέννησής τους αλλοδαπά τέκνα μπορούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια με την ενηλικίωσή τους, εφόσον έχουν παρακολουθήσει τις τρεις πρώτες τάξεις υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα, εφόσον κατοικούν μόνιμα στη χώρα ή εφόσον έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις η ελληνική ιθαγένεια των τέκνων αλλοδαπών αποκτάται ανεξαρτήτως της νομιμότητας της παραμονής των γονέων τους.
Συγχρόνως, οι αλλοδαποί μετανάστες τρίτων χωρών (εκτός ΕΕ) μπορούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια -μεταξύ άλλων προϋποθέσεων- ύστερα από πενταετή νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα.

 

2.  Απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς που γεννήθηκαν  στην Ελλάδα
Aξίζει τον κόπο να αναλυθούν οι επίμαχες διατάξεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, ορισμένα σημεία του οποίου προκαλούν ομολογουμένως την κοινή λογική και τη νομική σκέψη. Πιο συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προβλέπει στο άρθρο 1Α παρ. 1 ότι «Τέκνο αλλοδαπών που γεννιέται στην Ελλάδα και ένας από τους γονείς του κατοικεί μόνιμα και νόμιμα στη χώρα επί πέντε συνεχή έτη, αποκτά από τη γέννησή του την ελληνική ιθαγένεια εφόσον οι γονείς του υποβάλουν κοινή σχετική δήλωση και αίτηση εγγραφής του τέκνου στο δημοτολόγιο του δήμου της μόνιμης κατοικίας του. Αν το τέκνο γεννήθηκε πριν τη συμπλήρωση της πενταετίας νόμιμης διαμονής του γονέα στη χώρα, η παραπάνω κοινή δήλωση και αίτηση εγγραφής υποβάλλεται με την παρέλευση της πενταετίας συνεχούς νόμιμης και μόνιμης διαμονής του γονέα στη χώρα.»
Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, το παιδί κάθε μετανάστη που κατοικεί μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τουλάχιστον για πέντε συνεχόμενα έτη αποκτά αυτόματα με τη γέννηση του και εφόσον υποβληθεί από τους γονείς του κοινή δήλωση και αίτηση εγγραφής στις αρμόδιες τοπικές αρχές την ελληνική ιθαγένεια. Ακόμα όμως και αν το τέκνο γεννήθηκε πριν από τη συμπλήρωση της πενταετούς νόμιμης και μόνιμης διαμονής ενός από τους γονείς του στη χώρα, αποκτά την ελληνική ιθαγένεια, αφού παρέλθουν πέντε έτη συνεχούς, νόμιμης και μόνιμης διαμονής του ενός γονέα του στην Ελλάδα.

 

Η διάταξη αυτή είναι από πολλές απόψεις προβληματική:

 

α) διότι επιτρέπει στην ουσία, υπό τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις, τη χορήγηση ιθαγένειας σε αλλοδαπό που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, χωρίς να προαπαιτείται η νόμιμη και μόνιμη διαμονή και του δεύτερου γονέα, στην περίπτωση που ασκεί από κοινού με τον έτερο την επιμέλεια του. Αυτό σημαίνει, ότι π.χ. σε περίπτωση που ένας από τους γονείς του εν λόγω τέκνου (λ.χ. ο πατέρας) διαμένει παράνομα ή προσωρινά στη χωρά, το στοιχείο αυτό δεν εμποδίζει την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας του τέκνου.

 

β)  Δεν εξετάζεται ως προϋπόθεση απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπό τέκνο η νόμιμη είσοδος των γονέων αυτού στη χώρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντλούν από την «ελληνοποίηση» του πολλαπλά δικαιώματα και ωφέλειες όλες εκείνες οι οικογένειες στις οποίες ο ένας ή και οι δύο γονείς του έτυχε να λάβουν άδεια διαμονής εκ των υστέρων με κάποια από τις μαζικές διαδικασίες νομιμοποίησης των ετών 1997, 2001, 2005 και 2007. Και σα να μην έφθανε αυτό, πρέπει συνυπολογιστούν οι «έμμεσες νομιμοποιήσεις» σε πλείστες περιπτώσεις κατά τις οποίες το κράτος με διαδοχικές ρυθμίσεις παρέτεινε αυτοδικαίως τη χρονική ισχύ των  αδειών διαμονής, ακόμα και μετά την λήξη της ισχύος τους ή εκ των υστέρων δέχθηκε την εκπρόθεσμη κατάθεση των σχετικών αιτημάτων (με διατάξεις στους νόμους 2910/2001, 3013/2002, 3103/2003, 3242/2004, 3386/2005, 3448/2006 και 3536/2007). Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προφανές ότι η πενταετής νόμιμη παραμονή στη χώρα είναι ουσιαστικά πλασματική.

 

γ) Ακόμα όμως και αν ένα τέκνο αλλοδαπών έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, πριν ο ένας τουλάχιστον από τους δύο γονείς του να έχει συμπληρώσει πέντε έτη νόμιμης και μόνιμης κατοικίας στη χώρα, το τέκνο αυτό μπορεί επίσης με κοινή δήλωση και αίτηση των γονέων του στο δημοτολόγιο να αποκτήσει αργότερα την ελληνική ιθαγένεια, όταν το απαιτούμενο διάστημα της πενταετούς νόμιμης και μόνιμης κατοικίας του ενός τουλάχιστον γονέα θα έχει συμπληρωθεί στο μέλλον. Αρκεί δηλαδή η συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου της πενταετούς νόμιμης και μόνιμης κατοικίας τους ενός τουλάχιστον γονέα στη χώρα να συμβεί και μετά τη γέννηση του τέκνου.
Δεν τίθεται όμως κάποιο χρονικό όριο για το πότε αρχίζει να μετράει το χρονικό αυτό διάστημα της πενταετίας. Συνεπώς, είναι δυνατό να συναχθεί από τη γραμματική διατύπωση της προτεινόμενης διάταξης, ότι το χρονικό αυτό διάστημα νόμιμης και μόνιμης κατοικίας ενός αλλοδαπού γονέα στη χώρα μπορεί και να εκκινεί μετά τη γέννηση του αλλοδαπού τέκνου στην Ελλάδα. Δεδομένου ότι στο νομοθετικό σχέδιο δεν ορίζεται  κάποιος χρονικός περιορισμός ως προς την έναρξη της πενταετίας, ο παραπάνω ισχυρισμός ενισχύεται.
Εφόσον συνεπώς το παραπάνω ισχύει, τότε αποκτούν δυνατότητα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας εκατοντάδες χιλιάδες τέκνα που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, ακόμα και αν κατά το χρονικό σημείο της γέννησης τους και οι δύο γονείς τους ήταν παράνομοι αλλοδαποί μετανάστες. Αρκεί σε κάποιο χρονικό σημείο μετά τη γέννηση του γεννημένου στην Ελλάδα τέκνου (αδιάφορο για το νομοθέτη το πότε), ένας από τους δύο γονείς του να έχει με κάποιο τρόπο (αδιάφορο το πώς) νομιμοποιηθεί ως κάτοικος της χώρας και να  έχει συμπλήρωσει το απαιτούμενο διάστημα των πέντε ετών νόμιμης και μόνιμης παραμονής[8].
Υπάρχουν συνεπώς στο προτεινόμενο νομοθετικό κείμενο σοβαρές λεκτικές ασάφειες ή αστοχίες που αφήνουν περιθώρια εναλλακτικών ερμηνειών. Ο νομοθέτης πρέπει να διευκρινήσει με σαφήνεια τα ακόλουθα ερωτήματα: ι) Υπάγονται στην προκείμενη περίπτωση αλλοδαποί, που οι γονείς τους μετά την πενταετή νόμιμη διαμονή και επομένως τη θεμελίωση του σχετικού δικαιώματος στην ιθαγένεια  εξέπεσαν της νομιμότητας;
ιι) Υπάγονται στη ρύθμιση αλλοδαποί, που ασκούν το δικαίωμα που θεμελιώθηκε, όταν αυτοί ήταν ανήλικοι,  μέσα στα 3 χρόνια από την ενηλικίωση τους (όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου), αλλά έπαυσαν εντωμεταξύ να έχουν άδεια διαμονής σε ισχύ;
ιιι) Προ πάντων, υπάγονται στην περίπτωση αυτή αλλοδαποί που γεννήθηκαν στην Ελλάδα από παράνομους μετανάστες, που εκ των υστέρων νομιμοποιήθηκαν και συμπλήρωσαν έκτοτε πενταετή νόμιμη διαμονή στη χώρα;
Οι απαντήσεις στα ανωτέρα ζητήματα δεν είναι αυτονόητες από τη γραμματική διατύπωση του νομοθετικού κειμένου και πρέπει να δοθούν από το νομοθέτη προς αποφυγή μαζικών δικαστικών διενέξεων. Για παράδειγμα, στο τελευταίο ερώτημα, ο συντάκτης του σχεδίου θα είχε αποφύγει την «παρερμηνεία»  αν είχε υιοθετήσει την εξής διατύπωση: «Τέκνο αλλοδαπών που γεννιέται στην Ελλάδα και ο ένας από τους γονείς του κατά το χρόνο γέννησης του κατοικεί μόνιμα και νόμιμα στη επί πέντε συνεχή έτη αποκτά […] Αν το τέκνο γεννήθηκε πριν συμπληρωθεί η αναφερόμενη στο εδ. α’ πενταετία, η αίτηση εγγραφής δύναται να υποβληθεί μετά την συμπλήρωσή της».
 Αν ο νομοθέτης δεν αποσαφηνίσει κατάλληλα τη βούληση του, ανοίγει «παράθυρο» αυτοματης ιθαγενοποίησης ώστε από την ημέρα ψήφισης του συγκεκριμένου σχεδίου, όλων σχεδόν των αλλοδαπών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα μετά το 1989 από παράνομους μετανάστες αφού δεν έχει παρέλθει 3ετία από την ενηλικίωση τους και εγγράφονται στα δημοτολόγια με απλή αίτησή τους με μόνη προϋπόθεση την (πολύ πιθανή) πενταετή νόμιμη διαμονή που απέκτησε εκ των υστέρων ο ένας από τους γονείς τους  με κάποια από τις μαζικές διαδικασίες νομιμοποίησης που προαναφέρθηκαν.
Σε κάθε περίπτωση πάντως είναι στο χέρι του νομοθέτη να διευκρινίσει τη σχετική βούλησή του προς αποφυγή παρερμηνείας.

 

δ) Συγχρόνως, στις προτεινόμενες διατάξεις δεν υπάρχει πρόνοια, ώστε έστω σε μεταγενέστερο στάδιο να λαμβάνεται υπόψη η βούληση του τέκνου ως προς την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας. Αυτό εφαρμόζεται π.χ. στη σουηδική νομοθεσία, όπου σχετική δήλωση πρέπει να γίνει πριν το τέκνο συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.  Αν όμως το τέκνο έχει κλείσει το 12ο έτος της ηλικίας του και έχει αλλοδαπή ιθαγένεια, για την απόκτηση της σουηδικής ιθαγένειας απαιτείται η συναίνεση του τέκνου[9].

 

ε) Με βάση το άρθρο 1Α παρ.1  του προτεινόμενου νομοσχεδίου, η ελληνική ιθαγένεια σε τέκνα μεταναστών παρέχεται απλώς με κοινή δήλωση και αίτηση εγγραφής των γονέων τους, εφόσον μόνον ο ένας από τους δύο έχει συμπληρώσει μία πενταετία νόμιμης και μόνιμης παραμονής στην Ελλάδα. Με τον τρόπο αυτό οι αρμόδιες αρχές περιορίζονται σε έναν τυπικό και μόνο έλεγχο των ανωτέρω προϋποθέσεων. Εντύπωση προκαλεί ακόμα και το ότι η προτεινόμενη διάταξη του νομοσχεδίου δεν ορίζει καμία συγκεκριμένη προθεσμία υποβολής της σχετικής κοινής δήλωσης και αίτησης εγγραφής των γονέων για λογαριασμό των τέκνων.
Εκτός όμως των άλλων η συγκεκριμένη διάταξη δεν προβλέπει ρύθμιση, με την οποία επιβάλλεται η εξέταση, αν τα τέκνα μεταναστών και κατ’ επέκταση η οικογένειά τους έχουν ενσωματωθεί κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά στην ελληνική κοινωνία. Η ασάφεια της προτεινόμενης διάταξης μπορεί κατά μία ερμηνεία να οδηγήσει σε αυτόματη «ελληνοποίηση»  μεγάλου πλήθους μεταναστών, που γεννήθηκαν στην Ελλάδα μετά το 1989, χωρίς να εξετάζεται ουσιαστικά η ενσωμάτωσή τους

 

Καθίσταται από τα παραπάνω προφανής η απουσία βασικών ασφαλιστικών δικλείδων, που θα έπρεπε να ελέγχουν και πιστοποιούν, κατά το δυνατό αποτελεσματικά, το επίπεδο ενσωμάτωσης στην ελληνική κοινωνία των αλλοδαπών μεταναστών που επιθυμούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη, ότι έως τώρα δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή ουσιαστικά μέτρα για την αφομοίωση και την ομαλή κοινωνική ένταξη των μεταναστών, τότε ο προβληματισμός επί των συγκεκριμένων διατάξεων αυξάνει.

 

3. Απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς, ασχέτως του τόπου γέννησής τους

 

 Ένα ακόμα επίμαχο σημείο του εν λόγω νομοσχεδίου είναι το ότι καθίσταται πλέον δυνατή η απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών (ανεξάρτητα από το αν οι γονείς τους έχουν εισέλθει ή τουλάχιστον κατοικούν νόμιμα στη χώρα), εφόσον το τέκνο «έχει παρακολουθήσει τις τρεις πρώτες τάξεις υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα και κατοικεί μόνιμα στη χώρα.».[10]  Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμα ότι «Την ελληνική ιθαγένεια αποκτά με κοινή δήλωση των γονέων του και αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο του Δήμου μόνιμης κατοικίας του και το τέκνο αλλοδαπών που έχει ολοκληρώσει την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα.»[11].  Η παρακολούθηση μάλιστα των έξι τάξεων διδασκαλίας σε ελληνικό σχολείο δεν απαιτείται καν να είναι συνεχόμενη ή, να έχει οδηγήσει σε ολοκλήρωση μίας τουλάχιστον βαθμίδας εκπαίδευσης (πρωτοβάθμιας ή γυμνασιακής).

 

Ακόμα  όμως και αν οι γονείς του αλλοδαπού τέκνου, που εμπίπτει στις παραπάνω διάταξεις (άρθρο 1Α παρ. 1,2 του εν λόγω νομοσχεδίου), δεν υποβάλλουν κοινή δήλωση απόκτησης ιθαγένειας υπέρ του τέκνου μέχρι την ενηλικίωσή του, τότε το τέκνο αλλοδαπών, εφόσον πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, αποκτά την ελληνική ιθαγένεια με δήλωση και αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο, την οποία το ίδιο δικαιούται να υποβάλει στον Δήμο της μόνιμης κατοικίας του το αργότερο εντός τριών ετών από τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας του.[12]
Εξετάζοντας συνοπτικά και τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο παρέχει την ελληνική ιθαγένεια μαζικά και αυτόματα σε αλλοδαπούς που δεν εμπίπτουν στο πεδίο του άρθρου 1Α παρ. 1 (που δεν έχουν δηλ. γεννηθεί στην Ελλάδα ή έχουν γεννηθεί σε αυτήν, πλην όμως δεν συντρέχει η προϋπόθεση πενταετούς νόμιμης και μόνιμης κατοικίας στη χώρα ενός εκ των γονέων) και απλώς συνέβη να παρακολουθήσουν τις ελάχιστες προβλεπόμενες στην εν λόγω ρύθμιση τάξεις του ελληνικού σχολείου. Και σε αυτή την περίπτωση το δικαίωμα στην ιθαγένεια ενεργοποιείται με απλή εγγραφή στο δημοτολόγιο χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο και πιστοποίηση της όντως ομαλής  ένταξης αυτών των προσώπων στην ελληνική κοινωνία. Εντύπωση προκαλεί η απάλειψη(κατ’ αντιδιαστολή με τη ρύθμιση της παρ. 1) της νόμιμης διαμονής του αλλοδαπού ή των γονέων του στη χώρα, ως προϋπόθεσης για την αναγνώριση της ελληνικής ιθαγένειας.

 

Είναι ενδεικτικό ότι ο νομοθέτης δεν προβλέπει στο παρόν νομοσχέδιο καμία εξαίρεση ως προς την κτήση ιθαγένειας των εν λόγω προσώπων (π.χ. σε περιπτώσεις που αυτά επιδεικνύουν παραβατική συμπεριφορά ή αν οι γνώσεις τους ως προς την ελληνική γλώσσα, την ιστορία και εν γένει τον ελληνικό πολιτισμό αποδεικνύονται στην πράξη ανεπαρκείς).
Σε μια περίοδο, κατά την οποία ακόμα και Έλληνες απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων αντιμετωπίζουν προβλήματα στη γλωσσική έκφραση της μητρικής τους γλώσσας, αλλά και στη στοιχειώδη γνώση της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού,[13]  – αφήνουμε κατά μέρος τα προβλήματα ανεργίας της ελληνικής νεολαίας κ.ά.-  πώς άραγε μπορεί να διασφαλιστεί με τέτοιου είδους ρυθμίσεις ότι τέκνα αλλοδαπών που έχουν φοιτήσει στις τρεις πρώτες τάξεις του δημοτικού ή έστω σε έξι τάξεις ελληνικού σχολείου έχουν όντως ενσωματωθεί στην ελληνική κοινωνία σε τέτοιο βαθμό, ώστε  ακώλυτα και απροβλημάτιστα να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια και με την ενηλικίωσή τους το δικαίωμα ψήφου;

 

4. Κτήση ελληνικής ιθαγένειας από ανιθαγενή τέκνα αλλοδαπών
Παράλληλα με το επίμαχο νομοσχέδιο παρέχεται η ελληνική ιθαγένεια χωρίς κάποια υποχρέωση υποβολής δήλωσης, σε τέκνα μετανάστη γονέα, ο οποίος γεννήθηκε και κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα από τη γέννησή του. Συγκεκριμένα, το άρθρο 1Α παρ. 4 του νομοσχεδίου ορίζει ότι  «Την ελληνική ιθαγένεια μπορεί να αποκτήσει κάθε τέκνο που γεννιέται σε ελληνικό έδαφος, χωρίς μάλιστα να απαιτείται δήλωση και αίτηση των γονέων ή του ιδίου, εφόσον
α.) ούτε αποκτά αλλοδαπή ιθαγένεια με τη γέννησή του ούτε μπορεί να αποκτήσει τέτοια με σχετική δήλωση των γονέων του στις οικείες αλλοδαπές αρχές όταν το δίκαιο της ιθαγένειας των γονέων του απαιτεί την υποβολή παρόμοιας δήλωσης ή
β) Είναι άγνωστης ιθαγένειας ή
γ) Ένας από τους γονείς του έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και κατοικεί μόνιμα στη χώρα από τη γέννησή του.»
  Οι περιπτώσεις α) και β) ορίζονται και στο άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 3284/2004 και για κοινωνικούς και ανθρωπιστικούς λόγους κρίνονται εύλογες. Ως προς την εισαγωγή όμως της περίπτωσης γ) προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι δεν θεσπίζεται ικανοποιητική ασφαλιστική δικλείδα ως προς την ομαλή ένταξη των γονέων του γεννημένου στην Ελλάδα τέκνου στην ελληνική κοινωνία. Έτσι, τα ανιθαγενή τέκνα αλλοδαπού μετανάστη που γεννήθηκε και κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα από τη γέννησή του απόκτουν αυτόματα την ελληνική ιθαγένεια χωρίς κάποια υποχρέωση υποβολής δήλωσης.
Το αν οι γονείς των εν λόγω τέκνων βρίσκονται παράνομα στην Ελλάδα, δεν έχουν ενταχτεί ομαλά στην ελληνική κοινωνία ή επιδεικνύουν αποκλίνουσα παραβατική συμπεριφορά, δεν απασχολεί στο ελάχιστο το νομοθέτη. Το γεγονός όμως ότι ένας από τους  αλλοδπούς γονείς του γεννημένου στην Ελλάδα τέκνου έχει και αυτός γεννηθεί στην Ελλάδα (οπότε μιλάμε για τρίτη γενιά μεταναστών) και κατοικεί μόνιμα στη χώρα, δεν αποτελεί εκ των ουκ άνευ και ασφαλές εχέγγυο για την ελληνοποίηση του εν λόγω τέκνου αυτόματα με τη γέννηση του. Απαιτούνται και άλλες ασφαλιστικές δικλείδες, όπως π.χ. η εξέταση το βαθμού προσαρμογής των γονέων στην ελληνική κοινωνία, η συνέπεια αποδοχής των συνταγματικών αρχών που διέπουν το ελληνικό κράτος.

 

5. Κτήση ελληνικής ιθαγένειας από αλλοδαπούς που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα
Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι και η διατάξη του άρθρου 2 του νομοσχεδίου που ορίζει τις προϋποθέσεις απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας μέσω πολιτογράφησης. Σύμφωνα με αυτό: Για τον αλλοδαπό, που επιθυμεί να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια με πολιτογράφηση απαιτείται:
– α) Να είναι ενήλικος κατά το χρόνο της υποβολής της δήλωσης πολιτογράφησης.
– β) Να μην έχει καταδικαστεί τελεσίδικα, κατά την τελευταία δεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης, σε ποινή στερητική της ελευθερίας τουλάχιστον ενός έτους ή ανεξαρτήτως ποινής και χρόνου έκδοσης της καταδικαστικής απόφασης, για εγκλήματα που ορίζονται αναλυτικά στο άρθρο 2 στοιχ. β΄ του εν λόγω νομοσχεδίου.
–  γ) Να μην εκκρεμεί σε βάρος του απόφαση απέλασης.
– δ) Να διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα πέντε συνολικά έτη την τελευταία δεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης.  Η χρονική προϋπόθεση όμως της πενταετούς διαμονής δεν απαιτείται για αυτόν που είναι σύζυγος Έλληνα ή Ελληνίδας ή έχει τη γονική μέριμνα τέκνου ελληνικής ιθαγένειας και διαμένει επί μια τριετία στην Ελλάδα, ούτε και για εκείνον που έχει γεννηθεί και κατοικεί συνεχώς στην Ελλάδα, αλλά και για ορισμένες ακόμα περιπτώσεις
– ε) Να έχει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας.
– στ) Να αποδεικνύει την ένταξή του στην ελληνική κοινωνία καθώς και τη δυνατότητά του να συμμετάσχει ενεργά και ουσιαστικά στην πολιτική ζωή της χώρας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές οι οποίες την διέπουν.
Ως προς τη διάταξη αυτή θα έλεγε κανείς ότι οι τρεις πρώτες προϋποθέσεις είναι θεμιτές και εύλογες. Η προϋπόθεση του στοιχείου δ) όμως είναι εμφανώς προβληματική. Κατ’ αρχήν, ο ορισμός ως προϋπόθεσης πολιτογράφησης της απλής διαμονής του αιτούντος στην Ελλάδα για πέντε από τα τελευταία δέκα έτη φαίνεται ιδιαίτερα ελαστική [14], αν συγκρίνει κανείς το αντίστοιχο νομικό καθεστώς πολιτογράφησης που ισχύει σε αναπτυγμένες χώρες (π.χ. Γερμανία, Αυστρία, Δανία, Ελβετία, Πορτογαλία, Ιταλία κ.ά.).
Κυρίως όμως με τη θέσπιση αυτής της προϋπόθεσης αποδεικνύεται ότι η νομοθετική απόπειρα της Κυβέρνησης συγχέει αλόγιστα την ένταξη των μεταναστών με την εκτεταμένη διεύρυνση των προϋποθέσεων απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας. Το κυριότερο προβληματικό σημείο συνιστά η μείωση των δέκα χρόνων νόμιμης παραμονής που απαιτούνται σήμερα – μεταξύ άλλων προϋποθέσεων – με βάση το άρθρο 5 παρ. 2 α του ν. 3284/2004,  για να γίνει κάποιος Έλληνας, σε πέντε έτη. Έτσι όμως κατά τρόπο αντισυστηματικό ταυτίζεται, ουσιαστικά, το χρονικό διάστημα για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας με τον χρόνο παραμονής που απαιτείται για να υπαχθεί ο μετανάστης στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος με βάση το άρθρο 67 του ν. 3386/2005[16].
Έτσι, εφόσον ψηφιστεί μια τέτοια ρύθμιση, δημιουργείται το εξής πρωτοφανές παράδοξο: Ο μετανάστης δεν έχει στην ουσία λόγο να ζητήσει την υπαγωγή του στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος (άρθρο 67 του ν. 3386/2005), το οποίο στην ουσία λειτουργεί και ως στάδιο πλήρους ένταξης αυτού στην ελληνική κοινωνία. Έτσι, η Ελλάδα εμφανίζεται πρόθυμη ν’ αποδώσει την ελληνική ιθαγένεια στους επί 5ετία διαμένοντες στη χώρα, όταν η ευρωπαϊκή Οδηγία που έχει ήδη ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο, προβλέπει την απόδοση του καθεστώτος του «επί μακρόν διαμένοντος» στους νομίμως διαμένοντες επί 5ετία (με συνδρομή πολλών προϋποθέσεων, όπως η ύπαρξη εισοδήματος, η πλήρης ασφάλιση ασθενείας, η επαρκής γνώση της εθνικής γλώσσας κ.ο.κ.).[17]
Στην πράξη ο μετανάστης αποτρέπεται από αυτή την επιλογή, εφόσον με λιγότερες μάλιστα προϋποθέσεις μπορεί με βάση τη νέα υπό συζήτηση ρύθμιση να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια που συνεπάγεται ακόμα περισσότερα προνόμια από το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, ασχέτως αν στην πραγματικότητα δεν τον ενδιαφέρει η ουσιαστική ιδιότητα του Ελληνα πολίτη. Με τον τρόπο αυτό, η νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης οδηγεί αναπόφευκτα στη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπά άτομα που από αμηχανία και όχι συνειδητά θα επιλέγουν την ελληνική ιθαγένεια απλώς για να προσπορίζονται τα οφέλη που απορρέουν από την εν λόγω νομική ιδιότητα.[18]  Η διάταξη αυτή είναι πιθανό και εύλογο ότι θα ωθήσει χιλιάδες αλλοδαπούς μετανάστες να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, όχι επειδή όντως αισθάνονται (animus) Έλληνες, αλλά από σκοπιμότητα.
Και ενώ όλες οι χώρες που είναι εστίες υποδοχής μεγάλου αριθμού μεταναστών, ιδίως δε εκείνες της ΕΕ, διακρίνουν σαφώς μεταξύ κανόνων απονομής της ιθαγένειας και κανόνων μεταναστευτικής πολιτικής, που αποσκοπούν στην ομαλή κοινωνική ένταξη των μεταναστών, η εν λόγω νομοθετική πρόταση καταργεί ουσιαστικά την εύλογη αυτή διάκριση.[19]
Σπουδαίο ζήτημα ανακύπτει επίσης, για την κατηγορία των συζύγων Έλληνα ή Ελληνίδας ή των γονέων ημεδαπών, καθώς δεν είναι απόλυτα σαφές, αν η αναφερόμενη στο σχέδιο νόμου (αλλά και στον ισχύοντα Κ.Ε.Ι.) τριετής διαμονή στη χώρα πρέπει να είναι και νόμιμη. Όπως είναι η διατύπωση κειμένου, αφήνεται να εννοηθεί ότι ο συντάκτης του επιθυμεί να απαλειφθεί πλήρως η χρονική προϋπόθεση της νόμιμης πενταετούς διαμονής και να επαναδιατυπωθεί εξ αρχής το χρονικό κριτήριο με την μη επανάληψη του όρου «νόμιμα». Η ερμηνευτική αυτή εκδοχή ενισχύεται από την πλήρη εξάλειψη προϋπόθεσης της νόμιμης διαμονής για όσους της ανωτέρω κατηγορίας γεννήθηκαν και κατοικούν συνεχώς στην Ελλάδα.
Η ως άνω ρύθμιση, αν δεν είχε ως σκοπό να εξαλείψει την προϋπόθεση του νόμιμου χαρακτήρα της διαμονής δεν θα είχε κανένα νόημα, αφού αυτονόητα κάποιος που γεννιέται και κατοικεί συνέχεια στη χώρα, φθάνοντας σε ηλικία γάμου ή τεκνοποίησης έχει υπερβεί κατά πολύ τα τιθέμενα στο νόμο χρονικά κριτήρια!  Γι’ αυτό το λόγο ενδεχομένως δεν επιλέχθηκε μια πιο δόκιμη νομοτεχνικά έκφραση όπως λ.χ.: «Ειδικά όμως για αυτόν που είναι σύζυγος Έλληνα […], ο χρόνος της προβλεπόμενης στο εδ.α΄ της παρούσας παραγράφου νόμιμης διαμονής περιορίζεται σε τρία έτη» Αβλεψία λοιπόν ή σκόπιμη ασάφεια που θα ανοίξει την κερκόπορτα ενός δεύτερου κύματος μαζικών ελληνοποιήσεων παρανόμων μεταναστών πρώτης και δεύτερης γενεάς;
Επιπλέον, ως προς τις προϋποθέσεις ε) και στ) εγείρονται εύλογα ερωτήματα, επειδή το νομοσχέδιο δεν διευκρινίζει το ακριβές πλαίσιο, με βάση το οποίο αυτές οι προϋποθέσεις θα ελέγχονται και θα πιστοποιούνται. Επίσης, δεν προβλέπεται καμία διαδικασία αξιολόγησης του χαρακτήρα (όπως π.χ. ισχύει στη Γαλλία, το Ην. Βασίλειο, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία κ.α.) και γενικά των γνώσεων του υπό πολιτογράφηση αλλοδαπού σε σχέση με την ιστορία, την πολιτική και γενικότερα τον πολιτισμό της χώρας (όπως π.χ. έχει θεσπίσει η Δανία, η Γερμανία κ.ά.). Δεν θεσπίζεται καμία υποχρέωση για παρακολούθηση μαθημάτων κοινωνικής και πολιτιστικής ένταξης, όπως ισχύει π.χ. στη Γερμανία και εν μέρει στην Ολλανδία. Τέλος, δεν προβλέπεται καμία περίπτωση αποποίησης της προηγούμενης ιθαγένειας του υπό πολιτογράφηση αλλοδαπού ως προϋπόθεση για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας (αυτό ισχύει π.χ. στη Γερμανία, τη Δανία, την Αυστρία, την Ολλανδία κ.α.).[20]

 

6.  Μια παράβλεψη με ιδιαίτερη σημασία
Μεταξύ άλλων, εντύπωση προκαλεί και το άρθρο 21 του σχετικού νομοσχεδίου, κατά το οποίο:
 «Αλλοδαποί οι οποίοι κατά το άρθρο 7 παρ. 2 του παρόντος νόμου θα εδικαιούντο να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια με σχετική δήλωση και αίτηση εγγραφής στα οικεία δημοτολόγια εντός τριετίας από την ενηλικίωσή τους και έχουν ήδη ενηλικιωθεί, μπορούν να υποβάλουν τη δήλωση και τη σχετική αίτηση εντός τριετίας από την έναρξη ισχύος του παρόντος.».
 Εδώ ο νομοθέτης ανεξήγητα υποπίπτει σε λάθος αναγραφή του άρθρου, που ορίζει ποιοί «εδικαιούντο να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια με σχετική δήλωση και αίτηση εγγραφής στα οικεία δημοτολόγια εντός τριετίας από την ενηλικίωσή τους». Δημιουργούνται εύλογες απορίες για το ποία είναι η αληθής βούλησή του, αφού το άρθρο 7 παρ. 2 του παρόντος αναφέρεται στη σύσταση της επιτροπής πολιτογράφησης. Πιθανολογείται ότι ο νομοθέτης ήθελε να παραπέμψει στη διάταξη του άρθρου 1Α παρ. 2
Αν όντως αυτό ισχύει, τότε αναδρομικά χορηγείται η ελληνική ιθαγένεια σε όσα ενήλικα τέκνα αλλοδαπών έχουν παρακολουθήσει τις τρεις πρώτες τάξεις υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα και κατοικούν μόνιμα στη χώρα, καθώς και στα τέκνα αλλοδαπών που έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα. Αρκεί, προκειμένου τα παραπάνω πρόσωπα να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, η υποβολή σχετικής δήλωσης και αίτησης εγγραφής στο δημοτολόγιο του δήμου της μόνιμης κατοικίας τους το αργότερο εντός τριετίας από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Επομένως, χωρίς καμία περαιτέρω ασφαλιστική δικλείδα παρέχεται αναδρομικά, «χαριστικά» από την ελληνική Πολιτεία, η δυνατότητα κτήσης ελληνικής ιθαγένειας σε εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπούς που υπάγονται στην παραπάνω διάταξη (πρβλ, ΙV.1 σχετικά με τις συνέπειες).

 

7.  Ενδεχόμενη κτήση ελληνικής ιθαγένειας από μέλη της οικογένειας αλλοδαπών κατόχων της ελληνικής ιθαγένειας
Μια ακόμη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι και το γεγονός ότι από τη στιγμή που κάποιος αλλοδαπός ή αλλοδαπή πολιτογραφηθεί Έλληνας ή Ελληνίδα, τότε με βάση το άρθρο 11 του ν. 3284/2004 (ΦΕΚ Α΄ 217/10.11.2004) τα τέκνα αυτών γίνονται αυτομάτως Έλληνες χωρίς άλλη διατύπωση, αν κατά την πολιτογράφηση είναι ανήλικα και άγαμα. Αυτό σημάινει ότι στον αριθμό των αλλοδαπών ενηλίκων που θα πολιτογραφηθούν Έλληνες με βάση τις χαλαρές διατάξεις του άρθρου 2 του προτεινόμενου νομοσχεδίου (Πρβλ. ανωτ. ΙΙ.5), θα πρέπει να συνυπολογίζονται και τα ανήλικα, άγαμα τέκνα τους, που αυτόματα θα αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, χωρίς καμία περαιτέρω προϋπόθεση.
Μια άλλη προβληματική πτυχή, απόρροια των προηγούμενων, αποτελεί και το γεγονός ότι σταδιακά και εκ των πραγμάτων μαζί με τα τέκνα παράνομων ή νόμιμων αλλοδαπών μεταναστών που πρόκειται να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, ελληνική ιθαγένεια θα μπορούν να αποκτήσουν και μέλη της οικογένειας αυτών που νόμιμα θα εγκαθίστανται στην Ελλάδα αξιοποιώντας τις διατάξεις για την οικογενειακή επανένωση.  Οι  Κοινοτικές Οδηγίες 108/2003 και 109/2003, που αφορούν αντίστοιχα τους μονίμα διαμένοντες αλλοδαπούς μετανάστες σε κράτη-μέλη της ΕΕ και την οικογενειακή επανένωση, σε συνδυασμό και με την Οδηγία 2004/38 σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ και των μελών της οικογενείας τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών, που προωθήθηκαν από την τότε ελληνική προεδρία της Κυβέρνησης Σημίτη, προβλέπουν ότι οι μετανάστες που συμπληρώνουν πέντε χρόνια νόμιμης διαμονής, αποκτούν αυτομάτως καθεστώς μονίμως διαμένοντος και μπορούν, μεταξύ άλλων, να ασκήσουν το δικαίωμα της οικογενειακής επανένωσης: Να φέρουν δηλαδή, νόμιμα στη χώρα που κατοικούν, και μέλη της οικογένειάς τους.[21]
Εάν π.χ. 200.000 αλλοδαποί μετανάστες, μετά από τη συμπλήρωση πέντε χρόνων νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα κάνουν χρήση του δικαιώματος που προβλέπει η διάταξη για την οικογενειακή επανένωση αλλοδαπών μεταναστών στην Ελλάδα, τότε τα πολλαπλάσια μέλη της οικογένειας τους, που ενδεχομένως θα έλθουν στην Ελλάδα (γονείς ή τέκνα),  θα μπορούν με βάση τις προβλεπόμενες στο νόμο διαδικασίες να αποκτήσουν εντός ενός σχετικά μικρού χρονικού διαστήματος πέντε ετών την ελληνική ιθαγένεια, εφόσον τηρούνται βέβαια και οι υπόλοιπες σχετικά χαλάρες όμως προϋποθέσεις του νομοσχεδίου.
Σε ανάλογο πλαίσιο κινούνται και τα άρθρα 61 και 94 του ν. 3386/05 (το τελευταίο συμπληρώθηκε με το άρθρο 44 παρ.1 του ν. 3801/2009, ΦΕΚ Α΄ 163/4.9.2009). Κατά το άρθρο 61 παρ. 1 του ν. 3386/05 «χορηγείται σε μέλη οικογένειας [22] Έλληνα ή πολίτη άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών, τα οποία τον συνοδεύουν ή επιθυμούν να τον συναντήσουν, εφόσον αυτός διαμένει νόμιμα στη χώρα και η διάρκεια διαμονής τους υπερβεί τους τρεις μήνες, «Δελτίο Διαμονής μέλους» οικογένειας Ελληνα ή πολίτη κράτους μέλους της Ε.Ε… Το Δελτίο αυτό έχει διάρκεια πέντε έτη, ή την προβλεπόμενη περίοδο διαμονής του πολίτη κράτους μέλους της Ε.Ε., εφόσον αυτή είναι μικρότερη των πέντε ετών, ενώ μπορεί να ανανεωθεί, εκτός αν ισχύουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 61 παρ. 5 ή του άρθρου 75 του ν. 3386/05. Οι κάτοχοι του Δελτίου Διαμονής δικαιούνται να εργάζονται.»
Σε συνάφεια με την προηγούμενη διάταξη, το άρθρο 94 του ν. 3386/05 προβλέπει ότι: «Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας επιτρέπεται να χορηγείται το Δελτίο Διαμονής της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του νόμου αυτού και με ανάλογη τήρηση των προϋποθέσεων του Κεφαλαίου ΙΑ` (άρθρα 61 επ. του ν. 3386/05) σε γονείς ανήλικων ημεδαπών.» Κατ’ εξαίρεση όμως συμπληρώνεται ότι: «Στους εν λόγω υπηκόους τρίτων χωρών, μετά την ενηλικίωση του ημεδαπού τέκνου, χορηγείται παράταση της άδειας διαμονής, για μια ακόμη πενταετία, κατά παρέκκλιση των προϋποθέσεων του Κεφαλαίου ΙΑ΄» (δηλ. των άρθρων 61 επ. του ν. 3386/05).
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω διατάξεις και σε συνδυασμό με την εισαγωγή των προτεινόμενων ελαστικών προϋποθέσεων κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας σε τέκνα αλλοδαπών γεννημένα στην Ελλάδα (και όχι μόνο), αλλά και σε αλλοδαπούς που θέλουν να πολιτογραφηθούν Έλληνες, φαίνεται ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο σε συνδυασμό με την υφιστάμενη νομοθεσία ανοίγει «παράθυρο» για  νομιμοποίηση και τελικά για ιθαγενοποίηση ενός μεγάλου αριθμού προσώπων υπηκόων τρίτων χωρών. Διότι, εφόσον τα εν λόγω πρόσωπα υπάγονται στην κατηγορία των μελών της οικογένειας Έλληνα πολίτη, τότε αξιοποιώντας αυτή τη διάταξη θα αποκτήσουν δικαίωμα νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, έτσι ώστε σε μερικά χρόνια θα μπορούν και αυτοί με συνοπτικές διαδικασίες να πολιτογραφούνται ως Έλληνες.

 

 Με βάση τα προηγούμενα (ΙΙ. 1-7) εκφράζεται η ανησυχία, ότι όσοι διαβεβαιώνουν απόλυτα, πώς με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις διασφαλίζεται ότι δικαίωμα ιθαγένειας αποκτούν μόνο αλλοδαποί μετανάστες που κατοικούν νόμιμα στην χώρα, αποπροσανατολίζουν. Θεωρούμε ότι τέτοιοι ισχυρισμοί καθησυχάζουν επιφανειακά μόνο την αμφιβολία, την ψυχολογική ανασφάλεια  ορισμένων. Αποτελούν όμως κατά τη γνώμη μας την μισή αλήθεια. Στην πραγματικότητα, οι προτεινόμενες διατάξεις δίδουν έρεισμα και για την κτήση ιθαγένειας παράνομων αλλοδαπών μεταναστών. Αρκεί να λάβουμε υπόψην την προσφιλή τακτική του ελληνικού κράτους, που είθισται να νομιμοποιεί παράνομους μετανάστες εκ των υστέρων.

 

8. Χορήγηση δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε αλλοδαπούς: Ζήτημα συνταγματικότητας;
Το άρθρο 12 σε συνδυασμό με το άρθρο 15 του προτεινόμενου νομοσχεδίου καθιερώνουν δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε ομογενείς και αλλοδαπούς υπήκοους τρίτων χωρών που κατοικούν νόμιμα στη χώρα και εκπληρώνουν τους όρους που το νομοσχέδιο θεσπίζει. Το δικαίωμα του εκλέγειν τα παραπάνω πρόσωπα μπορούν να το ασκούν μόνο κατά τις εκλογές της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη κτήση της ελληνικής ιθαγένειας. Τα πρόσωπα αυτά μπορούν να καταλάβουν με εκλογές μόνο το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου, του συμβούλου δημοτικού διαμερίσματος και του τοπικού συμβούλου.
Στο σημείο αυτό όμως εγείρεται ζήτημα σχετικά με το κατά πόσο είναι συμβατή η ρύθμιση αυτή απέναντι στο σύστημα του Συντάγματος και συγκεκριμένα απέναντι στο άρθρο 4 παρ. 4 Συντ. που ρητά προβλέπει: «Μόνο Ελληνες πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους».  Κατά την κρατούσα άποψη, δημόσια λειτουργία υφίσταται σε κάθε θέση που συνεπάγεται συμμετοχή στην άσκηση δημόσιας εξουσίας.[23]  Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού μεταξύ άλλων ασκούν δημόσια εξουσία. Τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στην πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση αποτελούν επομένως συμμετοχή στην άσκηση δημόσιας λειτουργίας και άρα υπάγονται στο πεδίο του άρθρου 4 παρ. 4 Συντ. που τα επιφυλάσσει κατά κανόνα μόνο σε Έλληνες πολίτες. Το ίδιο όμως άρθρο επιτρέπει την εισαγωγή εξαιρέσεων με «ειδικό νόμο».
Μπορεί όμως η συγκεκριμένη διάταξη του νομοσχεδίου να θεωρηθεί ως ειδικός νόμος, έτσι ώστε να υπαχθεί στην παραπάνω εξαίρεση που ο συνταγματικός νομοθέτης επιτρέπει;
Κατ’ αρχήν αμφισβητείται το αν οι συγκεκριμένες διατάξεις μπορούν να ενδυθούν τη φύση του «ειδικού νόμου». Και τούτο για τους ακόλουθους λόγους:
α)  Προκειμένου κάποιος νόμος να θεωρηθεί «ειδικός» πρέπει κατά την κρατούσα άποψη να μην καθιερώνει γενικές και ευρείες εξαιρέσεις,  πρέπει δηλαδή να αναφέρεται σε συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις. Απαιτείται προ πάντων, κατά μία άποψη, η κατηγορία των προσώπων στα οποία αναφέρεται η εξαίρεση να μην είναι ούτε γενική ούτε ευρεία.[24]  Αυτό όμως δε φαίνεται να συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση.
β)  Ακόμα όμως και όταν προβλέπεται ειδικός νόμος, αυτός πρέπει εν γένει να μην αντιβαίνει στο Σύνταγμα. Και αυτό όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση αμφισβητείται. Και τούτο, διότι το Σύνταγμα ρητά επιφυλάσσει μόνο στους Ελληνες πολίτες τα δικαιώματα που κατοχυρώνουν την πολιτική συμμετοχή. Αξιόλογο παράδειγμα ως προς αυτό αποτελεί το άρθρο 29 Συντ. [25] που αφορά στο δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε πολιτικό κόμμα, και το οποίο κατοχυρώνεται ρητά μόνο σε «Έλληνες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα». Είναι δεδομένο ότι χωρίς αυτό το δικαίωμα που απολαμβάνουν μόνο Έλληνες πολίτες δεν νοείται και οποιαδήποτε συμμετοχή σε εκλογές πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης.[26]
Ασφαλώς το ελληνικό Σύνταγμα με βάση το άρθρο 5 παρ. 2, σύμφωνα με το οποίο: «Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων…» προστατεύει και τα ατομικά δικαιώματα των αλλοδαπών που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια. Σε αυτά τα δικαιώματα όμως δεν υπάγονται, τα δικαιώματα πολιτικής συμμετοχής, όπως π.χ. το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, η άσκηση των οποίων κατοχυρώνεται με βάση το Σύνταγμα – κατά την κρατούσα άποψη – στους Έλληνες πολίτες.[27]
Διόλου τυχαίο αποτελεί και το γεγονός, ότι στην προηγούμενη αναθεώρηση η ψήφος των μεταναστών στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση είχε προταθεί να εισαχθεί με ρητή συνταγματική διάταξη και από τα δύο μεγάλα κόμματα. Τελικά όμως στην αναθεώρηση του 2008 το άρθρο 102, παρ. 2 Συντ. δεν αναθεωρήθηκε.[28]  Το ζήτημα της συνταγματικότητας των εν λόγω διατάξεων πρέπει να εξεταστεί επισταμένως από τους αρμόδιους, διότι φοβούμαστε ότι ο νομοθέτης σε αυτή την περίπτωση ακροβατεί θεσμικά.

 

——————-

 

 Ειδικότερα πάντως οι ανωτέρω επίμαχες διατάξεις (ΙΙ. 1-7) γεννούν ερωτηματικά, ιδιαίτερα μάλιστα αν συγκριθούν με την αντίστοιχη νομοθεσία πολλών αναπτυγμένων χωρών, που έχουν αντιμετωπίσει έντονα το φαινόμενο της μετανάστευσης.

 

 

Επιχειρώντας να συγκρίνουμε συνοπτικά τις προτεινόμενες διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου με το καθεστώς κτήσης ιθαγένειας που ισχύει σε άλλες αναπτυγμένες χώρες της Δύσης, διαπιστώνουμε ότι κατά κανόνα σε αυτές το νομικό καθεστώς κτήσης εθνικής ιθαγένειας είναι εν γένει πολύ αυστηρότερό.

1. Ευρωπαϊκές χώρες [29]
Στη Δανία δεν εφαρμόζεται η αυτόματη κτήση της δανικής ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών που έχουν γεννηθεί στη χώρα. Ωστόσο οι πολίτες των λεγόμενων νορδικών χωρών (Σουηδία, Φινλανδία, Νορβηγία, Ισλανδία) μπορούν να αποκτήσουν δανική  ιθαγένεια με δήλωσή τους. Έτσι η Δανία υιοθετεί όρους εθνοφυλετικής καταγωγής και πολιτισμικής συνάφειας στην απόδοση ιθαγένειας. Για την κτήση ιθαγένειας αλλοδαπού ενήλικα είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ άλλων απαιτείται η επί εννέα συνεχόμενα έτη νόμιμη και μόνιμη παραμονή του στη χώρα, η αποποίηση της προηγούμενης ιθαγένειας του, η οικονομική αυτοσυντήρηση του, να μη χρωστά στο κράτος, να μην έχει δεχτεί κανενός είδους κρατικής κοινωνικής βοήθειας ή επιδόματος για χρονικό διάστημα 4,5 τουλάχιστον ετών από τα τελευταία 5 έτη, η επαρκής γνώση της δανικής γλώσσας είτε με ειδική γραπτή εξέταση είτε έχοντας περάσει τις εξετάσεις μετά την τρίτη Γυμνασίου, να περάσει από εξετάσεις που εξετάζουν τις γνώσεις του για τη δανική κοινωνία και πολιτισμό, να μην έχει καταδικαστεί σε κάποια φυλάκιση και να μην εκκρεμμούν κατηγορίες εναντίον του. Για ορισμένα μάλιστα αδικήματα προστίθεται επιπλέον χρόνος, κατά τον οποίο πρέπει να περιμένει κάποιος μη διαπράττοντας αδικήματα, για να μπορέσει να πολιτογραφηθεί.[30]
Ειδικά στη Γερμανία, χώρα με μακρά παράδοση στην εισδοχή και εκροή μεταναστών, τα τέκνα αλλοδαπών γονέων, τα οποία έχουν γεννηθεί στη Γερμανία, λαμβάνουν τη γερμανική υπηκοότητα μόνο σε περίπτωση που έχουν γεννηθεί μετά την 01.01.2000, εφόσον: α) τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο γονέων του τέκνου διέθετε οκτώ έτη νόμιμης και μόνιμης διαβίωσης στην Γερμανία προτού το τέκνο γεννηθεί. β) τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο γονέων του τέκνου διέθετε απεριόριστο δικαίωμα διαμονής ή απεριόριστη άδεια διαμονής στην Γερμανία τουλάχιστον για τρία έτη, κάτι που προϋποθέτει την πιστοποίηση ότι διαθέτει επαρκείς γνώσεις της χώρας, αλλά και ικανοποιητικό εισόδημα για τη συντήρηση της οικογένειας του. Οι αλλοδαποί που επιθυμούν να παραμείνουν στη Γερμανία είναι υποχρεωμένοι να υποβληθούν σε ένα τεστ «γνώσεων και δεξιοτήτων». Επίσης, δικαίωμα κτήσης ιθαγένειας με πολιτογράφηση έχουν οι αλλοδαποί με μόνιμο τόπο κατοικίας τη Γερμανία για 8 τουλάχιστον χρόνια, εφόσον αποποιηθούν την προηγούμενη ιθαγένεια τους (εξαιρούνται οι πολίτες της ΕΕ), συντηρούν τον εαυτό τους και την οικογένειά τους χωρίς να λαμβάνουν κρατική βοήθεια, γνωρίζουν επαρκώς τη γερμανική γλώσσα, ενώ πρέπει να πληρούν και σειρά άλλων προϋποθέσεων.[31]
Οι νόμιμοι μετανάστες στη Γερμανία υποχρεούνται να παρακολουθούν τα λεγόμενα μαθήματα ένταξης στη γερμανική κοινωνία, για τα οποία πληρώνουν ένα συμβολικό ποσό. Τα μαθήματα αυτά προσφέρουν στους αλλοδαπούς μετανάστες επαρκή γνώση της γερμανικής γλώσσας, αλλά και μαθήματα προσανατολισμού στα βασικά σημεία της γερμανικής κοινωνίας και πολιτισμού, αλλά και της σχετικής νομοθεσίας.
Γερμανός κυβερνητικός αξιωματούχος σε πρόσφατες δηλώσεις του υπήρξε σαφής: «Όποιος θέλει να μείνει και να εργαστεί στη χώρα μας για μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να πει το μεγάλο ναι στην αναγνώριση της κυριαρχίας της γλώσσας, αλλά και στη διάθεση συμμετοχής στις κοινωνικές δραστηριότητες. Παράλληλα, οι αλλοδαποί οφείλουν να αναγνωρίσουν ορισμένες αξίες, όπως είναι η ελευθερία έκφρασης και η ισότιμη αντιμετώπιση των γυναικών». [32]
Σε συναφές σε γενικές γραμμές πλαίσιο με τη γερμανική και δανική νομοθεσία κτήσης υπηκοότητας κινούνται και οι σχετικές νομοθεσίες  σύγχρονων ευρωπαϊκών κρατών, όπως η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελβετία, το Λουξεμβούργο κ.α.. Σε καμία από αυτές  τις χώρες η απόδοση ιθαγένειας σε τέκνο αλλοδαπών δεν αποκτάται αυτόματα.
Στην Αυστρία η σχετική ιθαγένεια χορηγείται σε αλλοδαπό με πολιτογράφηση, εφόσον ο αιτών μεταξύ άλλων είναι νόμιμος και μόνιμος κάτοικος της χώρας κατά κανόνα για δέκα συναπτά έτη, έχει αποποιηθεί την προηγούμενη ιθαγένειά του  κ.α. [33]
Και στην Ισπανία απαραίτητη προϋπόθεση για την κτήση ιθαγένειας αλλοδαπών αποτελεί κατά κανόνα η για δέκα έτη συνεχής, νόμιμη παραμονή τους στη χώρα. Τέκνο αλλοδαπών που έχει γεννηθεί στην Ισπανία, αποκτά αυτόματα την ισπανική ιθαγένεια, σε περίπτωση που ο ένας τουλάχιστον από τους δύο γονείς έχει γεννηθεί και κατοικεί νόμιμα και μόνιμα στην Ισπανία ή όταν και οι δύο γονείς είναι ανιθαγενείς. [34]
Στην Πορτογαλία, τέκνα αλλοδαπών που γεννιούνται εκεί αποκτούν δικαίωμα για κτήση πορτογαλικής ιθαγένειας, εφόσον ο ένας γονέας είναι νόμιμος και μόνιμος κάτοικος για δέκα χρόνια (ή έξι χρόνια εάν προέρχεται από τις πρώην πορτογαλικές αποικίες με επίσημη γλώσσα την πορτογαλική), ενώ τα λοιπά τέκνα αποκτούν αντίστοιχο δικαίωμα, μόνο εάν ένας από τους γονείς έχει αποκτήσει την πορτογαλική υπηκοότητα. Οι ενήλικοι αλλοδαποί μετανάστες αποκτούν δικαίωμα για αίτηση κτήσης ιθαγένειας, κατόπιν δέκα ετών νόμιμης διαμονής στη χώρα, εκτός και αν προέρχονται από πρώην πορτογαλικές αποικίες με επίσημη γλώσσα τα πορτογαλικά, οπότε το δικαίωμα αποκτάται μετά 6 χρόνια νόμιμης διαμονής.[35]
Στην Ιταλία η γέννηση τέκνου από αλλοδαπούς μετανάστες σε ιταλικό έδαφος επίσης δεν αποτελεί κριτήριο για την κτήση ιταλικής υπηκοότητας. Για την κτήση της ιταλικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση απαιτείται κατά κανόνα η για δέκα έτη συνεχής νόμιμη διαμονή του αιτουντα  στη χώρα. [36]
Από την άλλη πλευρά, στην Ελβετία θεσπίζεται η 12ετής συνεχής νόμιμη και μόνιμη κατοικία του ενήλικου αιτούντα στη χώρα, ενώ δεν είναι δυνατή η αυτόματη κτήση ιθαγένειας σε παιδια αλλοδαπών που έχουν γεννηθεί στη χώρα. [37]
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι  το  Λουξεμβούργο [38] πρόσφατα τροποποίησε επί το αυστηρότερο το νόμο περί ιθαγένειας, έτσι ώστε να τον προσαρμόσει στα νέα κοινωνικοιοκονομικά και εθνικά δεδομένα που αντιμετώπιζε (το 30% των κατοίκων του είναι αλλοδαποί και μάλιστα οι περισσότεροι κατάγονται από την Πορτογαλία). Έτσι, καταργήθηκε η παλαιότερη διάταξη, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά αλλοδαπών που είχαν γεννηθεί στο Λουξεμβούργο αποκτούσαν αυτόματα την εν λόγω ιθαγένεια. Με το νέο καθεστώς, τα τέκνα αλλοδαπών που γεννήθηκαν στο Λουξεμβούργο αποκτούν ιθαγένεια με την ενηλικίωσή τους, εφόσον εκπληρώνουν ορισμένες προϋποθέσεις (γνώση της γλώσσας,  καλή διαγωγή κ.ά.). Οι αλλοδαποί έχουν δικαίωμα να αποκτήσουν λουξεμβουργιανή ιθαγένεια  μετά από 7 έτη νόμιμης συνεχούς διαμονής τους στη χώρα και εφόσον αποδείξουν τη γνώση τους στην γλώσσα και την ιστορία του Λουξεμβούργου.
Λιγότερο αυστηρές, όχι όμως και επιεικέστερες από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του ελληνικού νομοσχεδίου είναι οι διατάξεις χωρών, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ολλανδία και το Βέλγιο. Αυτό εξηγείται κυρίως λόγω του αποικιακού παρελθόντος αυτών των χωρών, στοιχείο όμως που δεν ισχύει για την Ελλάδα. Οι χώρες αυτές συνδέονταν αποικιακά με αρκετές χώρες της  Αφρικής και της Ασίας, απ’ όπου προσέλκυσαν κατά το παρελθόν μετανάστες. Εδώ υπάρχουν ιδιαίτεροι δεσμοί – ιστορικοί, γλωσσικοί και πολιτισμικοί – καθώς και σκοπιμότητες που συνδέουν την πολιτική της ιθαγένειας με την γενικότερες σχέσεις «μητρόπολης» – πρώην αποικιών.[39]
Στο Ηνωμένο Βασίλειο [40]  την βρετανική ιθαγένεια μπορούν να λάβουν τέκνα αλλοδαπών, όχι όμως με τόσο χαλαρές προϋποθέσεις, σε σχέση με τις προτεινόμενες διατάξεις του ελληνικού νόμου. Έτσι, με τη δυνατότητα της καταλογογράφησης (registration) αποκτούν την βρετανική ιθαγένεια μεταξύ άλλων: Τέκνα που έχουν γεννηθεί στην επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου και των οποίων ο ένας εκ των δύο γονέων αποκτά την βρετανική ιθαγένεια ή άδεια αορίστου παραμονής μετά την γέννηση του τέκνου (οι προϋποθέσεις όμως για την απόκτηση άδειας αορίστου  παραμονής στο Ην. Βασίλειο και κτήσης βρετανικής ιθαγένειας κρίνονται ως σχετικά αυστηρές). Τέκνα που έχουν γεννηθεί στην επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου και διαβιούν σε αυτήν έως την ηλικία των δέκα ετών. Τέκνα με πατέρα Βρετανό πολίτη, ο οποίος δεν διατηρεί σχέση γάμου με τη μητέρα του τέκνου.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την πολιτογράφηση αλλοδαπού στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί εκτός των άλλων η πενταετής νόμιμη διαμονή του στη χώρα. Πρέπει επίσης να κατέχει άδεια απεριορίστου διαμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο ή το ισοδύναμο δικαίωμα του abode επί τουλάχιστον ένα έτος πριν την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης. Να προτίθεται να συνεχίσει να διαβιώνει στην επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου ή να εργαστεί σε υπερπόντια εδάφη για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης ή μίας βρετανικής εταιρείας ή ένωσης. Να διαθέτει άρτιο χαρακτήρα, ο οποίος διαπιστώνεται από το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με τις αστυνομικές αρχές και άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες. Να επιδεικνύει επαρκή γνώση της γλώσσας και της ζωής στο Ηνωμένο Βασίλειο, γνώση, η οποία πιστοποιείται είτε με επιτυχή επίδοση σε αντίστοιχη εξέταση (Life in the United Kingdom test) είτε με τη συστηματική παρακολούθηση μαθημάτων αγγλικής γλώσσας και πολιτικής διαγωγής. Σημειώτέον ότι το βρετανικό Υπουργείο Εσωτερικών διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει μια αίτηση πολιτογράφησης ακόμη και αν τηρούνται όλες οι νόμιμες και τυπικές προϋποθέσεις ή να εγκρίνει μια αίτηση πολιτογράφησης, ακόμη και αν δεν τηρούνται όλες οι νόμιμες και τυπικές προϋποθέσεις, όταν υφίστανται αποχρώντες λόγοι που κατά τη διακριτκή ευχέρεια του Υπουργείου το επιβάλλον.[41]
Επισημαίνεται ότι η σημερινή βρετανική Κυβέρνηση επιλέγει τη στρατηγική ενσωμάτωσης των μεταναστών στην ταυτότητα της «Βρετανικότητας», ως τον ασφαλέστερο τρόπο καταπολέμησης των κοινωνικών προβλημάτων που προκαλεί η μετανάστευση. Έτσι, εγκαταλείπεται η προηγούμενη βρετανική πολυπολιτισμική στρατηγική, υπό το βάρος των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων, αλλά και των προβλημάτων αλλοίωσης της εθνικής ταυτότητας, στα οποία αυτή η στρατηγική συνεισέφερε.[42]
Παρόμοια πάντως στρατηγική υιοθετεί και η Ισπανία, όπου υιοθετείται η ένταξη των μεταναστών στην έννοια της «Ισπανικότητας», καθώς και πολλές άλλες χώρες που βίωσαν τις αδιέξοδες συνέπειες της μεθοδευμένης προώθησης του μεταμοντερνιστικού ιδεολογήματος της «πολυπολιτισμικότητας».[43]

 

 Τέκνα που γεννιούνται στη Γαλλία [44] από αλλοδαπούς αποκτούν την ιθαγένεια ipso jure όταν ενηλικιωθούν, ενώ μπορούν μόνα τους να υποβάλουν αίτηση κτήσης ιθαγένειας στην ηλικία των 16 ετών αρκεί να γεννήθηκαν και να έζησαν στη Γαλλία για τουλάχιστον πέντε χρόνια από την ηλικία των ένδεκα ετών.  Για να πολιτογραφηθεί ένας αλλοδαπός πολίτης στη Γαλλία πρέπει μεταξύ άλλων να είναι για πέντε συνεχόμενα έτη μόνιμος και νόμιμος κάτοικος της  χώρας,. Παράλληλα εξετάζεται η αρτιότητα του χαρακτήρά και της ηθικής του στάσης (π.χ. αν είναι αφοσιωμένος προς το γαλλικό κράτος) με έρευνα που διεξάγεται στις κατά τόπον νομαρχίες. Η αφομοίωση του στη γαλλική κοινωνία πιστοποιείται με σχετική συνέντευξή του ενώπιον των αρμόδιων αρχών .
Στη  Γαλλία έχει δημιουργηθεί και «Υπουργείο Μετανάστευσης, Ενσωμάτωσης Εθνικής Ταυτότητας και Κοινής Ανάπτυξης» για να λύσει το έντονο πρόβλημα ενσωμάτωσης των
μεταναστών στην εθνική ταυτότητα, όπως αποτυπώθηκε και στην εξέγερση των αλλοδαπών μεταναστών στα τέλη του 2005 [45].  Ένας θεσμός που δυστυχώς στην Ελλάδα ούτε καν συζητείται. Αντίστοιχα υπουργεία για παρόμοιους λόγους έχουν δημιουργηθεί στην Ολλανδία, τη Δανία κ.α.[46]

 

Στην Ολλανδία [47] δεν ισχύει το δίκαιο του εδάφους για την αυτόματη κτήση ιθαγένειας τέκνων αλλοδαπών που γεννήθηκαν στη χώρα, εκτός από τους ενήλικες, που έχουν γεννηθεί στην επικράτεια του ολλανδικού κράτους ή στις Ολλανδικές Αντίλλες ή στην Αρούμπα, οι οποίοι έχουν ζήσει στα ανωτέρω εδάφη κατά τρόπο συνεχή από τη γέννησή τους. Επίσης, την ολλανδική ιθαγένεια μπορεί να πάρει ενήλικας, ο οποίος διαμένει κατά τρόπο νόμιμο στην επικράτεια του ολλανδικού κράτους ή στις Ολλανδικές Αντίλλες ή στην Αρούμπα από την ηλικία των τεσσάρων ετών. Στην Ολλανδία ιθαγένεια σε τέκνα αλλοδαπών με βάση το jus soli παραχωρείται αυτόματα μόνο στην τρίτη γενιά μεταναστών.  Πρέπει, επίσης, να επισημανθεί ότι η Ολλανδία δεν είναι πύλη εισόδου για τους μετανάστες και όσους δέχεται, τους δέχεται κατόπιν συμφωνιών.
Για να λάβει ένας αλλοδαπός την ολλανδική ιθαγένεια με πολιτογράφηση απαιτείται μεταξύ άλλων κατά κανόνα να είναι επί πέντε συνεχόμενα έτη μόνιμος και νόμιμος κάτοικος της Ολλανδίας ή στις Ολλανδικές Αντίλλες ή στην Αρούμπα με ισχύουσα άδεια κατοίκησης πριν από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης. Στην περίπτωση αυτή ανήκει και η διαμονή αλλοδαπού στην επικράτεια του ολλανδικού κράτους για προσωρινό λόγο (λ.χ. σπουδές). Ο υπό πολιτογράφηση αλλοδαπός πρέπει κατά κανόνα να αποποιηθεί την προηγούμενη ιθαγένειά του (ισχύουν ορισμένες εξαιρέσεις). Επίσης, πρέπει να έχει αφομοιωθεί επαρκώς στην ολλανδική κοινωνία και να είναι σε θέση να αναγιγνώσκει, να διαβάζει, να ομιλεί και να καταλαβαίνει την ολλανδική γλώσσα. Η πιστοποίηση της αφομοίωσης πραγματοποιείται με την επιτυχή συμμετοχή σε γραπτή και προφορική εξέταση  ή με την επιτυχή ολοκλήρωση προγράμματος ενσωμάτωσης που παρέχει το κράτος.[48]

Στο Βέλγιο τα γεννηθέντα τέκνα αλλοδαπών μπορούν να αποκτήσουν ιθαγένεια με την ενηλικίωσή τους, ενώ οι ενήλικες αλλοδαποί που δεν έχουν γεννηθεί στη χώρα μπορούν να αποκτήσουν τη βελγική ιθαγένεια ύστερα από 3 έτη νόμιμης διαμονής στη χώρα. [49]

 

2. ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ιαπωνία

Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι ΗΠΑ, οι οποίες παραδοσιακά στήριξαν την ανάπτυξή τους σε μετανάστες, ορίζουν αυστηρές προϋποθέσεις στην πολιτογράφηση αλλοδαπών. Συγκεκριμένα, η νομοθεσία των ΗΠΑ προβλέπει ότι πολιτογραφείται ως Αμερικανός ιθαγενής κάθε πρόσωπο που γεννήθηκε εκτός ΗΠΑ, εφόσον είναι ενήλικος και κατά κανόνα κατοικεί νόμιμα, μόνιμα και συνεχόμενα στις ΗΠΑ για περισσότερα από πέντε έτη πριν από την υποβολή της αίτησης του. Επιπλέον, εξετάζεται εκτός από την ηθική ποιότητα του χαρακτήρα του η γνώση του σχετικά με την ιστορία και την κυβέρνηση των ΗΠΑ, αλλά και η γνώση του ως προς την αγγλική γλώσσα. Οι αιτούντες πρέπει να περάσουν επιτυχώς το λεγόμενο διαγώνισμα πολιτογράφησης («citizenship test») [50].  Σημειώνεται όμως ότι ακόμα  και αν πολιτογραφηθούν ως Αμερικανοί πολίτες δεν μπορούν να εκλεγούν στο ανώτατο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ [51].  Τέκνα γεννημένα στις ΗΠΑ από αλλοδαπούς γονείς δεν αποκτούν σε καμία περίπτωση κατά τον αμερικανικό νόμο αυτόματα αμερικανική υπηκοότητα [52].
Σε γενικές γραμμές, αντίστοιχα αυστηρές προϋποθέσεις για την κτήση της εκάστοτε υπηκοότητας από αλλοδαπούς εφαρμόζονται και από τα κράτη της Αυστραλίας [53]  και του Καναδά [54]  που επίσης αποτελούν χώρες η οικοδόμηση των οποίων έχει στηριχτεί στη μετανάστευση.[55]  Ούτε στην Αυστραλία ούτε στον Καναδά τέκνα αλλοδαπών που έχουν γεννηθεί σε αυτές τις χώρες μπορούν αυτόματα να αποκτήσουν αυστραλιανή ή καναδική ιθαγένεια.[56]
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ακόμα πιο αυστηρή μεταναστευτική νομοθεσία έχει η  Ιαπωνία, η οποία  κατά κανόνα δέχεται στο έδαφός της αυστηρώς «προσωρινούς  μετανάστες». Σημειωτέον ότι παρόμοια μεταναστευτική πολιτική εφαρμόζει και η Κύπρος (πρβλ. σχετικά κατωτ. κεφ. VI. 2α). Τέκνα αλλοδαπών που γεννιούνται στην Ιαπωνία σε καμία περίπτωση δεν αποκτούν την ιαπωνική ιθαγένεια παρά μόνο με πολιτογράφηση. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται είναι συνοπτικά οι ακόλουθες: Ο αιτών πρέπει  να είναι τουλάχιστον είκοσι ετών, να είναι νόμιμος και μόνιμος κάτοικος της χώρας για τουλάχιστον πέντε συναπτά έτη, να έχει άρτιο χαρακτήρα και ήθος, να έχει επαρκές εισόδημα ώστε να συντηρεί τον εαυτό του.[57]

 

Φαίνεται ότι δεν λαμβάνεται υπόψη από τους εμπνευστές και υποστηρικτές του εν λόγω νομοσχεδίου ότι η Ελλάδα διαθέτει μια κρίσιμη ιδιομορφία σε σχέση με τις περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες μέλη της ΕΕ: Αποτελεί «πύλη εισόδου» μεγάλου αριθμού παράνομων μεταναστών, των οποίων η επαναπροώθηση δεν είναι εύκολη. Έτσι, στην Ελλάδα έχουμε μετανάστες με νόμιμη και μόνιμη διαμονή, οι οποίοι όμως, στην μεγάλη πλειονότητά τους εισήλθαν παράνομα.[58]  Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η παράνομη είσοδος σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν είθισται να οδηγεί σε νομιμοποίηση και πολύ περισσότερο σε πολιτογράφηση.

 

3. Κριτικές επισημάνσεις – Αποτυχία προώθησης του ιδεολογήματος της «πολυπολιτισμικότητας»;

 

Εντύπωση όμως προκαλεί και το γεγονός ότι αποσιωπάται από τους εμπνευστές και υποστηρικτές του υπό συζήτηση νομοσχεδίου το γεγονός, ότι όπου επιχειρήθηκε να γίνει μαζική νομιμοποίηση ή ιθαγενοποίηση αλλοδαπών μεταναστών με συναφείς νομοθετικές ρυθμίσεις το μέτρο αυτό απέτυχε πρακτικά, καθώς προκλήθηκαν περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιλύθηκαν. Αυτό το συμπέρασμα τουλάχιστον αποκομίστηκε από σχετικά παραδείγματα σε χώρες, όπως η Ολλανδία[59],  η Ισπανία[60],  η Γαλλία[61],  το Ηνωμένο Βασίλειο[62]  κ.ά. Εξαιτίας των μαζικών νομιμοποιήσεων και ιθαγενοποιήσεων αλλοδαπών μεταναστών στις χώρες αυτές άνοιξε το «κουτί της Πανδώρας», καθώς ενισχύθηκε το ρεύμα της παράνομης μετανάστευσης, ενώ εντάθηκε η κοινωνική αποσταθεροποίηση και φαινόμενα γκετοποίησης[63].  Εξάλλου, έχει άλλωστε διαπιστωθεί από έρευνες, ότι η αθρόα (χωρίς έλεγχο) εισροή μεταναστών σε ένα κράτος οδηγεί κατά κανόνα σε ελάττωση της κοινωνικής αλληλεγγύης και σε αύξηση της εγκληματικότητας[64].
Σε αυτό το πλαίσιο, το κράτος της Ισπανίας π.χ. έφτασε στο σημείο να επιδοτεί με κρατικά κονδύλια άνεργους μετανάστες, για να εγκαταλείψουν οικειοθελώς τη χώρα και να επιστρέψουν στη χώρα προέλευσής τους[65].  Εξαιτίας των προβλημάτων που προέκυψαν, οι παραπάνω χώρες υποχρεώθηκαν να τροποποίησούν προς το αυστηρότερο το προηγούμενο καθεστώς νομιμοποίησης και κατ’ επέκταση  ιθαγενοποίησης αλλοδαπών μεταναστών[66].  Είναι ενδεικτικό ότι στη Γαλλία ποινικοποιήθηκε ακόμη και η παροχή βοήθειας σε παράνομους μετανάστες, παρά τις αντιδράσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων.[67]
Στη δε Γερμανία ο πρώην Καγκελλάριος και Νέστωρ της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας, Helmut Schmidt, διατύπωσε δημόσια την άποψη ότι ήταν μοιραίο λάθος, από τη δεκαετία του ’60 και εντεύθεν, η εισαγωγή στη Γερμανία (και στην Ευρώπη εν γένει) εργατών από ξένες πολιτισμικές ζώνες και δη από την Τουρκία. Και τούτο διότι τα προβλήματα ασφάλειας και κοινωνικής συνοχής που θα επέφερε αυτή η πολιτική υποτιμήθηκαν τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ευρώπη. Επεσήμανε μάλιστα ότι «πολυπολιτισμικές κοινωνίες μπορούν να υπάρξουν ειρηνικά μόνο υπό συνθήκες αυταρχικών καθεστώτων (π.χ. στη Σιγκαπούρη).[68]
Aυτό επιβεβαιώνεται και στο πρόσφατo έργο του σύγχρονου στοχαστή J. Habermas, ο οποίος αναθεωρεί τα όσο αντίθετα υποστήριζε παλαιότερα, μεταξύ άλλων και υπό το βάρος του ενοχικού γερμανικού συμπλέγματος. Προτείνει συνεπώς ότι σήμερα μια δημοκρατική κοινωνία πρέπει να μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ μελών και μη μελών. Υποστηρίζει επίσης ότι «μια κοσμοπολίτικη κοινότητα δεν μπορεί να είναι δημοκρατική γιατί δεν λειτουργεί μέσα σ’ αυτήν η αλληλεγγύη των πολιτών που εκπορεύεται από την αίσθηση της κοινής εθνικής ταυτότητας.[69]  Η οικοδόμηση της αστικής δημοκρατίας δεν μπορεί να συμβαδίσει με ένα έντονο πολυ-αξιακό πλαίσιο. Θεωρείται επομένως ότι ένας ικανοποιητικός βαθμός εθνολογικής και πολιτισμικής συνοχής είναι αναγκαία προϋπόθεση υπάρξεως και ομαλής λειτουργίας και των δημοκρατικών θεσμών, αλλά και της ελεύθερης οικονομίας.[70]
 Επιδιώκοντας μεταξύ άλλων να αποφύγουν ανάλογα φαινόμενα, είναι ενδεικτικό ότι οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, ο Καναδάς και άλλες αναπτυγμένες χώρες και εκτός ΕΕ, που παραδοσιακά γίνονται αποδέκτες μεγάλου αριθμού μεταναστών, έχουν σκληρύνει τη στάση τους σε τέτοιου είδους ζητήματα. Ειδικές μελέτες στις ΗΠΑ έχουν καταδείξει ότι η πολυπολιτισμική ή διαπολιτισμική κοινωνία στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης έχει και ορισμένα ποσοτικά και ποιοτικά όρια, ως προς τον ξένο μεταναστευτικό πληθυσμό που είναι εφικτό να ενταχθεί ομαλά και να αφομοιωθεί από το κράτος υποδοχής του[71]. Όπου όμως αυτά τα όρια ξεπερνιούνται, τότε προκαλείται κρίση στην κοινωνική συνοχή και στην εθνολογική και κοινωνική ταυτότητα των υπηκόων του κράτους υποδοχής.  Τα πορίσματα αυτών των ερευνών συνηγορούν στο ότι π.χ. στις ΗΠΑ και σε αντίστοιχες χώρες θα πρέπει να διαφυλάσσεται αποτελεσματικά ως κόρη οφθαλμού η πληθυσμιακή υπεροχή των Αγγλοσαξόνων με το σύστημα της εθνολογικής ποσόστωσης της εισροής μεταναστών.[72]
Η Ελλάδα, σε περίπτωση που ψηφιστεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αποδεικνύεται «βασιλικότερη του βασιλέως» ως προς το καθεστώς κτήσης ελληνικής ιθαγένειας αλλοδαπών μεταναστών και των τέκνων αυτών. Με το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης προτείνεται μια εξαιρετικά ελαστική διαδικασία πολιτογράφησης μεταναστών (μετά από πενταετία) και σχεδόν «αυτόματης» απόδοσης ιθαγένειας στα παιδιά τους. Είναι προφανές ότι η Ελλάδα υιοθετεί μάλλον το χαλαρότερο μοντέλο κτήσης της ιθαγένειας μεταναστών, ακόμα και σε σύγκριση με το καθεστώς χωρών με αποικιοκρατικό παρελθόν είτε χωρών που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν πύλες-εισόδου μεταναστών στην ΕΈ. Με αυτό τον τρόπο προσελκύει εσφαλμένα ένα ακόμα μεγαλύτερο κύμα μεταναστών στη χώρα, δίχως να έχει προηγηθεί καμία σοβαρή μελέτη για τον αριθμό και το είδος των μεταναστών που η χώρα αντέχει και είναι σε θέσει ομαλά να ενσωματώσει.
Μήπως η Ελλάδα θα έπρεπε να λάβει σοβαρά υπόψή της τις παγκόσμιες εξελίξεις και παραδείγματα πάνω στο συζητούμενο ζήτημα πριν προβεί σε οποιαδήποτε ψήφιση του προτεινόμενου νομοσχεδίου;

ΙV. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

1. Άμεσες συνέπειες  –  Στοιχεία σε αριθμούς
Με αυτό το πρωτοφανές σε χαλαρότητα για τα ιστορικά και γεωπολιτικά δεδομένα της χώρας[73] προτεινόμενο καθεστώς κτήσης ελληνικής ιθαγένειας, η Κυβέρνηση ουσιαστικά παραχωρεί σε βάθος χρόνου τη δυνατότητα ιθαγενοποίησης στην πλειοψηφία των νόμιμων και εν μέρει των παράνομων μεταναστών που κατοικούν στο ελληνικό έδαφος, με την έννοια ότι εφόσον ελληνοποιούνται και τέκνα παράνομων μεταναστών είναι ζήτημα χρόνου να νομιμοποιηθούν και οι γονείς αυτών ως γονείς Ελλήνων. Το ελληνικό κράτος με τρόπο πρόχειρο και ανεύθυνο «κάνει ασκήσεις επί χάρτου» σε βάρος των Ελλήνων πολιτών και σε βάρος των ιστορικών συνιστωσών του τόπου, δίχως να έχει μελετήσει επαρκώς όλες τις συνιστώσες των ρυθμίσεων που προτείνει σχετικά με την αντιμετώπιση του σοβαρότατου μεταναστευτικού προβλήματος.
Με βάση τις προτεινόμενες διατάξεις, το ελληνικό κράτος θα καταστεί αναπόφευκτα πόλος έλξης ενός ακόμα μεγαλύτερου κύματος άφιξης μεταναστών αμφιβόλου προέλευσης και πολιτιστικού υποβάθρου, οι οποίοι ως επί το πλείστον δεν θα είναι ούτε επαγγελματικά καταρτισμένοι ούτε κοινωνικά αφομοιώσιμοι. Καμία σοβαρή πρόνοια δεν λαμβάνεται για να αποτραπούν οι δυσμενείς αυτές συνέπειες ή έστω να καταγραφούν οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας ως προς τον αριθμό και το ποιοτικό επίπεδο του ξένου εργατικού δυναμικού.
Παρατηρείται σε γενικές γραμμές ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο υπηρετεί μια έντονη τάση αποσύνδεσης των προϋποθέσεων κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας σε σχέση με το προηγούμενο ισχύον νομικό καθεστώς κτήσης ελληνικής ιθαγένειας, που βασιζόταν στο δίκαιο αίματος (jus sanguinis).[74]  Είναι προφανές ότι το επίμαχο νομοσχέδιο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο δίκαιο του εδάφους (jus soli) ως προς τις προϋποθέσεις κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας. Επιχειρείται με αυτόν τον τρόπο να ανατραπεί μια πολύχρονη νομική παράδοση, θεμελιωμένη σε διαχρονικές ρίζες και αξίες της ιστορίας του ελληνικού λαού, συμπεριλαμβανομένων και των ταραγμένων γεωπολιτικών συνθηκών που ιστορικά επικρατούν στην περιοχή, και σύμφωνα με τις οποίες, αλλά και για τις οποίες η ελληνική ιθαγένεια θα πρέπει κατά κανόνα να βασίζεται στο «jus sanguinis».
Σχετικά με τις ρυθμίσεις  του υπό συζήτηση νομοσχεδίου εκτιμάται κατά μία άποψη ότι ο αριθμός των τέκνων αλλοδαπών που, με βάση το άρθρο 1Α παρ.2 σε συνδυασμό και με το άρθρο 22 του προτεινόμενου νομοσχεδίου αποκτούν αυτόματα τη δυνατότητα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας, ανέρχεται σε τουλάχιστον 250.000 άτομα.[75]
Συγχρόνως, ο αριθμός των παιδιών αλλοδαπών που φοιτούν στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και που ενδεχομένως μελλοντικά θα εκπληρώσουν τις προϋποθέσεις του άρθρου 1 Α παρ. 2 επ. του νομοσχεδίου ανέρχεται σε περίπου 110.000 με 120.000 (δηλ. ποσοστό τουλάχιστον 8% των μαθητών της χώρας). Σε αυτά θα πρέπει να συνυπολογίζονται και τα τέκνα αλλοδαπών ηλικίας 1 έως 5 ετών, ο αριθμός των οποίων υπολογίζεται σε περίπου 40.000 και τα οποία σε μερικά χρόνια θα αρχίσουν να ενηλικιώνονται, οπότε θα μπορούν επίσης να αποκτήσουν με αίτησή τους την ελληνική ιθαγένεια.[76]  Κατά μία άλλη άποψη όμως, ο αριθμός αυτών των ατόμων ανέρχεται σε περίπου 250.000.[77]
Εκτιμάται δε ότι αριθμός αυτών διαρκώς θα αυξάνεται, δεδομένου ότι οι μετανάστες στην Ελλάδα γεννούν περισσότερα παιδιά σε σχέση με του Έλληνες. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, τα παιδιά των αλλοδαπών παρουσιάζουν μια ετήσια αύξηση στο γενικό μαθητικό σύνολο που κυμαίνεται μεταξύ του 7% με 8%. Σε αντίθεση, τα Ελληνόπουλα παρουσιάζουν ετήσια μείωση σε ποσοστό περίπου 1%.[78]
Υπό αυτές τις συνθήκες, πλήθος αλλοδαπών μεταναστών με συνοπτικές διαδικασίες θα αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, χωρίς σε πολλές περιπτώσεις να έχουν ενταχτεί πλήρως στην ελληνική κοινωνία και δίχως να είναι φορείς της ελληνικής ταυτότητας. Αυτό αναπόφευκτα συνεπάγεται ότι τα άτομα αυτά θα αποκτήσουν και την πολιτική δύναμη να επηρεάζουν αποφασιστικά την πολιτική ζωή της χώρας. Ακόμα και αν οι κατηγορίες των αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών, που με βάση το άρθρο 12 και 15 του νομοσχεδίου αποκτούν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε εκλογές της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης υπάγονται σε ορισμένους περιορισμούς, η φυσιολογική ροή των πραγμάτων υπαγορεύει ότι τελικά είναι θέμα χρόνου να αποκτήσουν και πλήρη πολιτικά δικαιώματα,[79]  με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το κοινωνικοπολιτικό μέλλον του τόπου.[80]
Μια ακόμα παράμετρος που πρέπει να επισημαθνεί είναι ότι το εντεινόμενο φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης εξελίσσεται μέσα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης σε πρόσθετο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας λόγω της ανερχομένης ανεργίας και της εκετεταμένης  παραοικονομίας. Είναι δεδομένο με βάση αντικειμενικά στοιχεία ότι κατά κανόνα οι αλλοδαποί παράνομοι μετανάστες εκτοπίζουν ελληνικά χέρια από θέσεις εργασίας, με τις  χαμηλότερες αμοιβές που  αποδέχονται και συντηρούν ένα επιπλέον κύκλωμα παραεισοδήματος που δεν  πληρώνει φόρους, εισφορές ΙΚΑ  και  το οποίο δεν  ανιχνεύεται.[81]

 

2. Αριθμός μεταναστών στην Ελλάδα – Συγκριτικά στοιχεία
O αριθμός των νόμιμων και παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα, ως μη όφειλε, δεν έχει προσδιοριστεί σήμερα με ακρίβεια.[82]  Υπό το βάρος των λαθών των ελληνικών Κυβερνήσεων των τελευταίων ετών, συμπεριλαμβανομένων και των μαζικών νομιμοποιήσεων μεταναστών από προηγούμενες Κυβερνήσεις, ο αριθμός τους μέσα στην τελευταία 20ετία εκτιμάται ότι  υπερπενταπλασιάστηκε.[83]  Ειδικά μέσα στην πενταετία 2000-2004 ο αριθμός των παιδιών των μεταναστών στα σχολεία τριπλασιάστηκε.[84]
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως κατά το 2006, οι εκδοθείσες άδειες παραμονής για αλλοδαπούς εκτός-ΕΕ ανέρχονταν σε 598.477.[85]  Μάλιστα στην απογραφή του 2001 καταγράφηκαν 797.093 αλλοδαποί[86],  με 373.196 άτομα  να έχουν αιτηθεί την λευκή κάρτα κατά την πρώτη διαδικασία νομιμοποίησης του 1998.[87]  Ας σημειωθεί ότι άλλες μελέτες εκτιμούν τον συνολικό  αριθμό των μεταναστών στην χώρα μας σε τουλάχιστον 1.300.000,[88]  ενώ σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΣ, κατά τα μέσα του 2007, άδεια παραμονής σε ισχύ είχαν 413.447 μετανάστες (240.483 άνδρες και 172.964 γυναίκες).[89]  Κατά μία άλλη άποψη, το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ) κάνει λόγο για περίπου 500.000 με 600.000 νόμιμους μετανάστες στην χώρα,[90]  ενώ ανάγει τον αριθμό των παράνομων μεταναστών σε περίπου 275.000 με 350.000.[91]  Ακόμα, κατά μία άλλη εκδοχή που βασίζεται σε στοιχεία της ΕΕ, οι νόμιμοι μετανάστες στη χώρα μας υπολογίζονται σε περίπου 890.000.[92]   Με βάση πάντως άλλο δημοσίευμα, όπου γίνεται επίκληση στοιχείων της ΕΥΠ, υποστηρίζεται ότι ο συνολικός αριθμός των νόμιμων και παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 2.500.000, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 25% του εγχώριου πληθυσμού.[93]  Σύμφωνα μάλιστα με αυτή την πηγή o αριθμός των παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα ξεπερνά το 1.000.000.[94]
Πρέπει πάντως να λάβει κανείς υπόψη του, ότι μόνο το έτος 2008 συνελήφθησαν 146.336 παράνομοι μετανάστες και 2.211 δουλέμποροι διακινητές λαθρομεταναστών.[95]  Από το 2004 μέχρι το 2008 υπολογίζεται ότι έχουν συλληφθεί 480.000 περίπου παράνομοι μετανάστες, με βάση στοιχεία του ΥΠΕΣ. Μόνο όμως ένα μικρό ποσοστό αυτών έχουν επαναπατριστεί.[96]  Σημειωτέον, ότι ο ανά έτος αριθμός των συλληφθέντων για παράνομη είσοδο στην Ιταλία είναι περίπου 30.000 άτομα σε συνολικό εγχώριο πληθυσμό που υπερβαίνει τα 60 εκατομμύρια.[97]  Με αυτά τα δεδομένα, επειδή εκ των πραγμάτων μόνο ένα μικρό ποσοστό παράνομων μεταναστών επαναπροωθείται στις χώρες προέλευσής του, είναι προφανές ότι ο αριθμός των παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα είναι μάλλον πολύ μεγαλύτερος από τους 275.000 και 350.000 παράνομους μετανάστες, που έχει καταγράψει το ΙΜΕΠΟ.[98]
Ανεξάρτητα όμως από τον ακριβή αριθμό των μεταναστών στην Ελλάδα δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι σήμερα σε πολλές περιπτώσεις οι μετανάστες τείνουν να ανατρέψουν τη σύνθεση των τοπικών κοινωνιών, αφού σε ορισμένες περιοχές τείνουν να γίνουν πλειοψηφία. Ακόμα όμως και την πιο συντηρητική εκδοχή να λάβει κανείς, ο αριθμός των μεταναστών αναλογικά με τον πληθυσμό της Ελλάδας είναι κατά μία εκτίμηση ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη.[99]  Έτσι σταθερά συντηρούνται στη χώρα μας ευνοϊκές συνθήκες, ώστε μεσοπρόθεσμα «η επόμενη “βόμβα” που θα σκάσει στη χώρα μας θα σχετίζεται πιθανότατα με την ανεξέλεγκτη λαθρομετανάστευση και τις συμμορίες μεταναστών…».[100]
Αν ρίξουμε μια ματιά στους αριθμούς μεταναστών που κατοικούν σε άλλες χώρες που έχουν σχετική παράδοση, μπορούμε να αντιληφθούμε σαφέστερα το μέγεθος του μεταναστευτικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και το οποίο με βάση το παρόν νομοσχέδιο επιχειρείται να μπεί για σκοπιμότητες «κάτω από το χαλί».  Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους. Αρκεί να λάβει κανείς υπόψη του ότι στη Γερμανία με πληθυσμό περίπου 83.000.000 κατοίκων υπολογίζεται ότι διαβιώνουν περίπου 500.000 εώς το πολύ 1.000.000 παράνομοι μετανάστες.[101]  Η Ιταλία, με πληθυσμό περίπου 60.000.000, έχει λιγότερο από 1 εκατομμύριο παράνομους μετανάστες. Από τότε δε που η Ιταλία εφάρμοσε αυστηρά και συνεπή  μέτρα κατά της εισροής παράνομων μεταναστών, η εισροή τους μειώθηκε τα τελευταία χρόνια περίπου κατά 60%.[102]  Η Γαλλία πάλι με πληθυσμό 61.000.0000 κατοίκων έχει σήμερα περίπου 400.000 παράνομους μετανάστες, οι οποίοι έχουν προκαλέσει πολυεπίπεδα προβλήματα στη χώρα.[103]

 

3. Ενδεχόμενες παράπλευρες επιπτώσεις
Ειδικά στην Ελλάδα, μετά το μεγάλο κύμα εισροής μεταναστών στη δεκαετία του 1990 από τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, τα τελευταία έτη αντιμετωπίζεται η μαζική είσοδος εκατοντάδων χιλιάδων, στην πλειοψηφία τους μουσουλμάνων, παράνομων μεταναστών από την Ασία και την Αφρική • με τη συνδρομή μάλιστα και του επίσημου τουρκικού κράτους, που σε ορισμένες περιπτώσεις τους μεταφέρει ακόμη και με κρατικά πλοιάρια του λιμενικού σώματος.[104]  Ειδικά τα τελευταία τρία χρόνια εισέρχονται με αυξανόμενο ρυθμό από τα παράλια και τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία περίπου 350.000 κατά κύριο λόγο μουσουλμάνοι παράνομοι μετανάστες το χρόνο, προερχόμενοι από τις προαναφερόμενες ηπείρους.[105]  Υπολογίζεται μάλιστα ότι μόνο στην Αττική εγκαταβιώνουν ως επί το πλείστον σε συνθήκες ανέχειας γύρω στις 650.000 μουσουλμάνοι μετανάστες από την Ασία και την Αφρική.[106]  Εφόσον συνεχιστεί η σημερινή μαζική εισροή τους, μέσα σε τουλάχιστον 10 χρόνια, συνυπολογίζοντας και τον αυξημένο ρυθμό γεννητικότητάς τους, αλλά και το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας,[107]  οι αλλοδαποί μετανάστες στη χώρα θα υπερβούν τα 4.000.000.[108]
Σύμφωνα με άλλα στοιχεία που προκύπτουν από έκθεση των Ην. Εθνών, ο πληθυσμός τους στην Ελλάδα προβλέπεται ότι θα φθάσει τα 4.200.000 εντός της προσεχούς εξαετίας, εάν συνεχιστεί ο σημερινός ρυθμός αφίξεων και η σοβούσα παγκόσμια οικονομική και περιβαλλοντική κρίση. Ενώ σε 20 χρόνια ο αριθμός τους θα ανέλθει σε 7.000.000 έως 9.000.000 άτομα.[109]  Δηλαδή θα έχουν σχεδόν υπερβεί αριθμητικά τον γερασμένο και συνεχώς συρρικνούμενο ελληνογενή πληθυσμό. Αν αυτό συμβεί, τότε αναπόφευκτα θα συνεπάγεται ανυπολόγιστες πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές συνέπειες για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό [110]  και πιθανόν να οδηγήσει σε εδαφικές ανακατάξεις σε βάρος της Ελλάδας, όπως ο αείμνηστος Π. Κονδύλης έχει  επισημάνει στο έργο του.[111]
Κατά μία άποψη, πρόκειται για την εφαρμογή στην πράξη του δόγματος Οζάλ, σύμφωνα με το οποίο η δημογραφική εξέλιξη των πληθυσμών θα καθορίσει το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων («Δεν χρειάζεται να κάνουμε πόλεμο με τους Έλληνες, αφού αρκεί να τους στείλουμε μερικά εκατομμύρια πληθυσμού από την Ασία  και να τελειώνουμε μ’ αυτούς»).[112]  Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι οι δουλέμποροι διακινητές μεταναστών έχουν έδρα τους την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη και δρουν με σχετική ελευθερία υπό την αιγίδα του επίσημου ή του βαθέος τουρκικού κράτους.[113]  Η προκλητική αδράνεια του ελληνικού κράτους ως προς την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπση του μεταναστευτικού φαινομένου που μαστίζει τη χώρα, συνηγορεί στον ευτελισμό του εγχώριου κράτους δικαίου και εν γένει της ελληνικής κρατικής υπόστασης. Προ πάντων όμως η εν λόγω αδράνεια αποτελεί το χρόνιο σύμμαχο των παραπολιτικών και παραοικονομικών κέντρων που προωθούν ανεξέλεγκτα το μεταναστευτικό δουλεμπόριο.[114]
Είναι επίσης γνωστό ότι η Τουρκία δεν δέχεται να συνεργαστεί με την Ευρώπη στο θέμα της μετανάστευσης και συνεπώς δεν αναλαμβάνει την επαναπροώθηση των παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στην Ελλάδα ή σε άλλες χώρες από το έδαφός της.[115]  Αφήνει έτσι στην πράξη τα δουλεμπορικά κυκλώματα να κάνουν τη δουλειά τους, αποσταθεροποιώντας παράλληλα την Ελλάδα. Αυτό βέβαια έχει σημαντικότατες συνέπειες για το ελληνικό μεταναστευτικό ζήτημα που μεταξύ άλλων και λόγω της τουρκικής στάσης εντέχνως οξύνεται.[116]  Τέτοιες πρακτικές ενέχουν αναμφισβήτητα τον κίνδυνο να οδηγήσουν ακόμα και σε εξαφάνιση εθνών-κρατών, όπως έχει συμβεί σε πολλά ιστορικά προηγούμενα. [117]
Αν τα παραπάνω δεν γίνουν έγκαιρα αντιληπτά, τότε με το παρόν νομοσχέδιο, εφόσον ψηφιστεί ως έχει, οικοδομείται τρόπον τινά ένα νομοθετικό εργαλείο μετάλλαξης της εθνολογικής σύστασης του ελλαδικού πληθυσμού. Θεσπίζεται από τη νομενκλατούρα ένα θεσμικό καθεστώς που ευνοεί την αλλοίωση της κοινωνικής και πολιτιστικής συνοχής του τόπου. Παραδοσιακά στοιχεία που διέπουν το ελληνικό Πολίτευμα διεμβολίζονται. [118] Είναι εξάλλου δεδομένο από όσα προεκτέθηκαν, ότι η μαζική και εκτεταμένη μετανάστευση στη χώρα δίχως πολιτικό σχεδιασμό και χάραξη εθνικής στρατηγικής ενσωμάτωσης, εφόσον υπερβαίνει τα εύλογα όρια των εγχώριων αντοχών, πράγμα που ήδη συμβαίνει στην Ελλαδα, οδηγεί σε σταδιακή μεταβολή της σύνθεσης και κατ’ επέκταση της ιδιαίτερης ταυτότητας του εθνικού πληθυσμού.[119]
Είναι επιβεβαιωμένο ιστορικα ότι μία τέτοια πρακτική οδηγεί σταδιακά σε αποδυνάμωση των βασικών στοιχείων της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας, δηλ. των στοιχείων της συλλογικής ιστορικής μνήμης και εμπειρίας, της κοινής γλωσσικής και εν γένει πολιτιστικής παράδοσης (της κοινής αντίληψης και δημιουργικής πρόσληψης, της κοινής πολιτιστικής παράδοσης), που  το ελληνικό έθνος οικοδόμησε και υπερασπίστηκε στο πέρασμά του ανά τους αιώνες [120].
Για τη διατήρηση των παραπάνω στοιχείων, που συνιστούν την εθνική ταυτότητα και ιδιοπροσωπία του ελληνικού έθνους, την ψυχή του Ελληνισμού, είναι ιστορικά γνωστοί και οι αιματηροί αγώνες, που ο ελληνικός λαός με απαράμιλλη αξιοπρέπεια έδωσε διαχρονικά απέναντι σε πανίσχυρες απολυταρχικές εξουσίες και σκοταδιστικές ιδεολογίες. Τους αγώνες αυτούς φαίνεται ότι οι εμπνευστές και υποστηρικτές του εν λόγω «δούρειου» νομοσχεδίου  υποτιμούν.  Με πρόσχημα τα προσφιλή σε όλους «ανθρώπινα δικαιώματα» επιχειρείται να εδραιωθεί εκ πλαγίων ένα διάτρητο νομοθετικό πλαίσιο απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας, που στην πράξη εξυπηρετεί μεσοπρόθεσμα μια οιονεί εθνοαποδομητική στρατηγική[121],  ωστόσο κάθε άλλο παρά συμβάλλει στην επίλυση του κρίσιμου μεταναστευτικού ζητήματος που λόγω πολιτικής ανευθυνότητας προέκυψε. Ειδικά για την Ελλάδα φαίνεται όμως ότι το εν λόγω διακύβευμα έχει ιδιαίτερη σημασία. Και τούτο, διότι στην περίπτωση της Ελλάδας απειλείται με εθνική μετάλλαξη ένα κράτος-έθνος, το οποίο διαδραμάτισε – αλλά ακόμα και σήμερα έστω και περιορισμένα συγκριτικά με το παρελθόν διαδραματίζει – ιστορικά σπουδαίο ρόλο στη δημιουργία, την ανοικοδόμηση και περαιτέρω διάδοση του πανανθρώπινου αξιακού πολιτισμού, που αποτέλεσε και αποτελεί ακόμα και σήμερα βασικό πυλώνα της παγκόσμιας πνευματικής κληρονομιάς.
Όπως καταδεικνύουν έγκυρα δημοσιεύματα, είναι δεδομένο ότι ιδίως μουσουλμάνοι μετανάστες, μεταξύ άλλων και λόγω της ισχυρής πολιτισμικής τους ιδιαιτερότητας, που διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό από τις αξιολογικές αρχές που επικρατούν στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες που τους φιλοξενούν,  είναι ιδιαίτερα δύσκολο  να ενσωματωθούν σε αυτές.[122]  Αυτό είναι γνωστό όχι μόνο από την εμπειρία των Βαλκανίων, αν κρίνει κανείς από την ύπαρξη και ενίσχυση του λεγόμενου ισλαμικού τόξου στα Βαλκάνια (π.χ. Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Μαυροβούνιο κλπ.)[123], αλλά ιδίως από πολλά παραδείγματα σε αναπτυγμένες χώρες της ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο,[124]  η Γερμανία,[125]  η Γαλλία,[126]  η Ολλανδία[127], η Ελβετία[128], η Δανία [129] κλπ., όπου έχουν δημιουργηθεί αστικά γκέτο, περιθωριακοί θύλακες, που δημιουργούν σοβαρότατα προβλήματα στην πολιτικοοικονομική, κοινωνική δομή και συνοχή αυτών των χωρών.[130]
Η παραχώρηση του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπούς μουσουλμάνους μετανάστες ιδίως εξ Ανατολών θα δημιουργήσει απρόβλεπτους πολιτικούς κινδύνους, για την Ελλάδα.  Η εγγραφή εκατοντάδων χιλιάδων «ελληνοποιημένων» μουσουλμάνων μεταναστών σε ειδικές εκλογικές καταστάσεις στα νησιά του Αιγαίου, την Ήπειρο ή τη Θράκη, θα δημιουργήσει ενδεχομένως σε μεσοπρόθεσμο διάστημα την πληθυσμιακή και πολιτική  βάση για την απόσπαση εδαφών από γειτονικές χώρες, που ήδη δεν κρύβουν ότι τα επιβουλεύονται. Οι χώρες αυτές κατά τη δοκιμασμένη διεθνή εμπειρία και πρακτική θα μπορούσαν να εμφανιστούν ως εγγυητές της ασφάλειάς τους. Η ελληνική πολιτική ηγεσία απερίσκεπτα συναινεί συστηματικά τα τελευταία έτη στη δημιουργία «ευνοϊκών» προϋποθέσεων για τη μεταβολή των υφιστάμενων γεωπολιτικών – οικονομικών δεδομένων σε βάρος της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή.[131]

 

4. Ορισμένες απορίες
Κατόπιν όλων των προεκτεθέντων πραγματικών στοιχείων, προκαλεί απορία:

 

– Σε ποία άραγε βάση στηρίζονται εμπνευστές και υποστηρικτές του προτεινόμενου νομοσχεδίου, όπως ο καθηγητής και μέλος της «Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου»[132], κ. Ν. Αλιβιζάτος όταν σε  πρόσφατο άρθρο του στην «Καθημερινή» γράφει τα εξής: «Στην πολυπολιτισμική Ευρώπη του ανοίγματος προς τον έξω κόσμο, τέτοιου είδους επιχειρήματα (υπονοεί τα επιχειρήματα περί απειλής της εθνικής ταυτότητας και κοινωνικής συνοχής) θεωρούνται φαιδρά ακόμη και στους συντηρητικούς κύκλους. Για τους μετανάστες και την ένταξή τους στις κοινωνίες τους, πολιτικοί όπως ο Σαρκοζί και η Μέρκελ δεν ενδίδουν σε ιδεολογήματα, αλλά συζητούν επί της ουσίας. Το ίδιο και τα κεντροδεξιά κόμματα σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Σουηδία, η Φινλανδία, ακόμη και το συντηρητικό Λουξεμβούργο που, τα τελευταία χρόνια, μεταρρύθμισαν ριζικά το δίκαιο της ιθαγένειάς τους.» [133] ;
Νομίζουμε όμως, ότι τα προεκτεθέντα στοιχεία καθιστούν έωλο τον συγκεκριμένο ισχυρισμό. Η άσκηση αυστηρότερης πολιτικής στο μεταναστευτικό ζήτημα από τη Γερμανία της Μέρκελ, τη Γαλλία του Σαρκοζί, τη Δανία, την Ολλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, το Ην. Βασίλειο, το Λουξεμβούργο, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία κ.ο.κ. μεταξύ άλλων και για την αντιμετώπιση και πρόληψη προβλημάτων σε σχέση με την αποδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της εθνικής τους ταυτότητας  που εφαρμόζουν οι παραπάνω χώρες, είναι μάλλον κάτι παραπάνω από εύγλωττη απέναντι σε τέτοιους  πομπώδεις  ισχυρισμούς, που προκαλούν μεν εντυπώσεις, χωρίς όμως να θίγουν στο ελάχιστο την ουσία.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Μαξίμου, ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Α. Γκουτιέρες, αφού επαίνεσε ως «θετική» τη νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, τόνισε ότι η Ελλάδα καταβάλλει δυσανάλογη προσπάθεια σε σχέση με το μεταναστευτικό προσφέροντας σημαντικές υπηρεσίες στην ΕΕ. Κάλεσε μάλιστα την ΕΕ να στηρίξει την Ελλάδα και να μοιραστεί τα σχετικά βάρη της Ελλάδας.[134]
Προκύπτει λοιπόν από τα παραπάνω αβίαστα το ερώτημα: Σε ποία εχέγγυα βασίζεται η Κυβέρνηση, ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας θα στηρίξουν αλληλέγγυα αυτό το νομοθετικό «άνοιγμα» προς το μεταναστευτικό ρεύμα που επιχειρεί η Κυβέρνηση; Ποίες και τί είδους επαφές προηγήθηκαν ή ποίες συμφωνίες συνάφθηκαν σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα «σχετικά βάρη» που αναλαμβάνει η χώρα, κατά τον κύριο Α. Γκουτιέρες θα μοιρστούν αναλογικά ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ;
Καθώς οι διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου με βάση τα εκτεθέντα στοιχεία εξόφθαλμα προδίδουν  βιασύνη και προχειρότητα, διερωτάται κανείς (μάλλον ρητορικά):-
– Διερευνήθηκε σε βάθος αν και κατά πόσο το κράτος μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των υπό νομιμοποίηση λαθρομεταναστών και αυτών που κατά κύματα θα ακολουθήσουν;
-Έχει γίνει εμπεριστατωμένη αξιολόγηση των δυνατοτήτων υποδοχής και ενσωμάτωσης των αλλοδαπών μεταναστών  από πλευράς κρατικών υποδομών;
– Υπήρξε εμπεριστατωμένη καταγραφή των παράνομων και νόμιμων μεταναστών που κατοικούν στην Ελλάδα; Αξιολογήθηκε επαρκώς το δυναμικό τους, οι ανάγκες τους, η οικογενειακή τους κατάσταση, η κατάσταση της υγείας τους;
– Έγινε πριν από την διατύπωση των εν λόγω ρυθμίσεων εμπεριστατωμένη εκτίμηση των αναγκών της χώρας σε ξένο έμψυχο, εργατικό δυναμικό;
– Αξιολογήθηκαν οι ενδεχόμενες συνέπειες μαζικής ελληνοποίησης αλλοδαπών μεταναστών στην κοινωνικοπολιτική συνοχή, αλλά και οι κίνδυνοι ως προς την αλλοίωση της φύσης και του παραδοσιακού  χαρακτήρα της εθνικής ταυτότητας;
– Ελήφθη υπόψη η στάση της κοινής γνώμης απέναντι στην εν λόγω πρωτοβουλία της Κυβέρνησης; Τα σύγχρονα δεδομένα μαρτυρούν πάντως για το αντίθετο. Η ελληνική κοινή γνώμη δεν συμμερίζεται την ελαφρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν το θέμα οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς.
Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 93% των Ελλήνων θεωρεί ότι η χώρα έχει φθάσει στα όριά της αναφορικά με την εισροή μεταναστών, ενώ το 72% επιθυμεί μια αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική.[135]
Αίτημα μεγάλης μερίδας της κοινής γνώμης αποτελεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, καθώς είναι φανερό ότι οι προεκτάσεις αυτού είναι σοβαρές σε βάθος χρόνου και αφορούν το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και των μελλοντικών γενεών.
–   Γιατί άραγε φοβάται η Κυβέρνηση να κινήσει τις διαδικασίες ενός σχετικού δημοψηφίσματος, όπως ακριβώς συνέβη στη «συντηρητική» Ελβετία και μάλιστα για «ελάσσονος» σημασίας ζήτημα σε σύγκριση με το ελληνικό διακύβευμα[136];

 

Αν τέλος πάντων η Κυβέρνηση έχει όντως επαρκώς διερευνήσει τα παραπάνω ζητήματα, ας δώσει με διαφάνεια στη δημοσιότητα τις σχετικές έρευνες και τα τεκμήρια στα οποία βασίζεται η πρωτόγνωρη λογική της, ώστε να πληροφορηθεί σχετικά και η κοινή γνώμη.

 

Ακόμη:

 

– Μιας και θεωρείται, ακόμα και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό,  ότι με τέτοιου είδους ρυθμίσεις και υπό τις δεδομένες συνθήκες διεθνούς μεταναστευτικής πίεσης λόγω της οικονομικής και περιβαλλοντικής κρίσης, αλλά και λόγω αδυναμίας αποτελεσματικής φύλαξης των εθνικών συνόρων, όπως τα προεκτεθειμένα στοιχεία καταδεικνύουν, θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο το μεταναστευτικό και εν μέρει παραοικονομικό ρεύμα στη χώρα, ερωτάται:
–  Γιατί άραγε η Ελλάδα με τις ρυθμίσεις του παρόντος νομοσχεδίου  ασυνείδητα συνηγορεί στις καιροσκοπικές βλέψεις των δουλεμπορικών και άλλων παραπολιτικών και παραοικονομικών κυκλωμάτων, που λειτουργούν σε βάρος της χώρας, αλλά και εν τέλει των μεταναστών;[138]
-Γιατί η υποτυπώδης συζήτηση εστιάζεται μόνο υπέρ μιας μονόδρομης λύσης, δηλ. της μαζικής ιθαγενοποίησης/νομιμοποίησης αλλοδαπών μεταναστών, ενώ το σχετικό μέτρο, όπου εφαρμόστηκε, σε γενικές γραμμές απέτυχε;
-Γιατί δεν προβάλλεται από του υπέυθυνους και η δυνατότητα άσκησης άλλων ουσιαστικότερων πολιτικών αντιμετώπισης του μεταναστευτικού φαινομένου, που έχουν δοκιμαστεί σε άλλες χώρες και έχουν φέρει αποτελέσματα;

 

Ο Μ. Θεοδωράκης, ζωντανό σύμβολο αντίστασης του γνήσιου σύγχρονου Ελληνισμού απέναντι στο σκοτάδι της ανελευθερίας και της κατ’ επίφαση δημοκρατίας αναφέρει ρητά σε πρόσφατο άρθρό του:
«Ορισμένοι Έλληνες-[…]εργάζονται εδώ και πολύ καιρό συστηματικά. Με στόχο το χτύπημα της ελληνικότητας αποβλέπουν στην αποδιοργάνωση της συνοχής του ελληνικού έθνους ξεκινώντας από την παραμόρφωση ιδιαίτερα της σύγχρονης ιστορίας μας -πριν, κατά και μετά την επανάσταση του 1821- και την εξάλειψη του ελληνικού πολιτισμού, παραδοσιακού και σύγχρονου.».
Επισημαίνει μάλιστα ότι τα ανωτέρω πρόσωπα: «Έχουν διεισδύσει μέσα στους πλέον σημαντικούς και ευπαθείς τομείς της κοινωνικής μας ζωής, όπως η Παιδεία, η εξωτερική πολιτική, τα ΜΜΕ, καθώς και στους κομματικούς χώρους έχοντας ήδη κατορθώσει να σταθεροποιήσουν ένα σημαντικό προγεφύρωμα με την οικονομική ενίσχυση των ξένων και στηριζόμενοι στην άγνοια των πολλών και στην αποσιώπηση εκ μέρους των οπορτουνιστών έχουν ήδη προξενήσει μεγάλες βλάβες στην παραδοσιακή συνοχή του λαού μας τουλάχιστον ως προς τις παραδοσιακές του αξίες, που τον έκαναν να είναι αυτός που είναι. Σε πείσμα όλων των δεινών που κατά καιρούς δοκιμάζουν την αντοχή του.»[139]

 

– Ποίους άραγε φωτογραφίζει η σκέψη του κορυφαίου Έλληνα αντιστασιακού, διανοούμενου Μίκη Θεοδωράκη; Είναι άραγε τα λεγόμενα του άσχετα με την ψήφιση του υπό συζήτηση νομοσχεδίου;

 

V. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΜΑΧΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

 

1. Η  ανέξοδη «φιλανθρωπία» της νομοθετικής πρωτοβουλίας

 

Από τους εμπνευστές/υποστηρικτές του νομοσχεδίου προβάλλεται το επιχείρημα ότι:

 

– «Για τους μετανάστες στους οποίους αφορά το νομοσχέδιο, με το υπάρχον νομικό καθεστώς, όσα χρόνια κι αν περάσουν δουλεύοντας, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να χάσουν την άδειά τους για τον ένα ή τον άλλο τυπικό λόγο, μεταπίπτοντας στην κατάσταση απόλυτου κοινωνικού αποκλεισμού που αντιμετωπίζει ένας αλλοδαπός που μόλις χθες εισήλθε παράνομα στη χώρα. Ακόμη χειρότερα, τα παιδιά τους μεγαλώνουν με την αγωνία ότι η ενηλικίωσή τους, θα σημάνει ενδεχομένως το πέρασμά τους στην παρανομία.» [140]

 

Είναι γεγονός ότι πολλοί μετανάστες κινδυνεύουν να στερηθούν την άδεια παραμονής τους πολλές φορές για τυπικούς λόγους, εγκλωβισμένοι σε έναν εν πολλοίς διαφθαρμένο γραφειοκρατικό κυκεώνα. Είναι ενδεικτικό ότι υπό το ισχύον αναβλητικό γραφειοκρατικό καθεστώς που εφαρμόζεται στην πράξη μόνο λίγοι αλλοδαποί μετανάστες έχουν κατορθώσει να πάρουν την άδεια του επί μακρόν διαμένοντος αλλοδαπού στη χώρα.[141]  Προβληματικό σημείο είναι επίσης ότι έως τώρα η αρμόδια διοίκηση δεν υποχρεούται να αιτιολογεί τυχόν αρνητική απόφαση ως προς το αίτημα αλλοδαπού για πολιτογράφηση, καθώς δεν προβλέπεται σχετική προθεσμία για απάντηση στον αιτούντα.[142]  Έτσι, οι αλλοδαποί καταθέτουν δαπανηρά παράβολα για την αίτηση νομιμοποίησής τους, αλλά δεν δικαιούνται να μάθουν τον λόγο για τον οποίο η αίτησή τους απορρίφθηκε. Αυτά τα εμπόδια είναι εύλογο και λογικό ότι πρέπει να αρθούν θεσμικά, ώστε να αποφεύγεται η παράλογη ταλαιπωρία που υφίστανται πολλοί μετανάστες συνάνθρωποί μας. Είναι τουλάχιστον θετικό σημείο ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο στο άρθρο 5 παρ. 2 μεριμνά προς αυτή την κατεύθυνση προβλέποντας ότι η αρμόδια διοίκηση οφείλει να αιτιολογεί την απορριπτική απάντησή της προς τον αιτούντα την πολιτογράφηση αλλοδαπό.
Η χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας δεν είναι ο μοναδικός τρόπος ούτε για να δοθεί λύση στα παραπάνω, ούτε όμως και για να αποκτήσουν οι αλλοδαποί μετανάστες ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες διαβίωσης κατά τη διαμονή τους στην Ελλάδα. Προέχει η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς που συχνά αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία. Είναι σκόπιμο να καταβληθούν σοβαρές προσπάθειες για την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών ως προς την αποτελεσματική αξιολόγηση και έγκριση των αδειών διαμονής, αλλά και ασύλου των αλλοδαπών μεταναστών στον τόπο. Ομοίως, πρέπει να παταχθεί η διαφθορά με την επιβολή αυστηρών ποινικών και διοικητικών κυρώσεων, όπου ακολουθούνται οι γνωστές πρακτικές, με σήμα κατατεθέν το λεγόμενο «φακελάκι προτεραιότητας» στις συναλλαγές των αλλοδαπών με το δημόσιο.

– Υποστηρίζεται ακόμα, ότι με βάση το ισχύον καθεστώς: «Η απουσία ελπίδας για ένα  καλύτερο αύριο, μοιραία περιχαρακώνει τους μετανάστες σε άκαμπτες και εν δυνάμει επικίνδυνες αντιδράσεις. Ενώ η έλλειψη ελπίδας αφήνει στα παιδιά τους ένα κενό, που είναι θέμα χρόνου πότε θα το γεμίσει η πικρία και η οργή για αυτούς που τους στέρησαν την ελπίδα.»  [143]

 

Είναι διαδεδομένο το επιχείρημα που προβάλλεται ότι οι παράνομοι μετανάστες  είναι φτωχοί και δυστυχισμένοι. Γι’ αυτό «πρέπει να δείξουμε ανθρωπιά, ανοχή και αλληλεγγύη, στη βάση ενός διεθνούς ανθρωπισμού και οικουμενισμού». Υποβάλλεται στο πνεύμα αυτό η ιδέα ότι δεν υπάρχει άλλη εφικτή λύση από την «ένταξή» τους στην ελληνική κοινωνία.
Το ότι πολλοί συνάνθρωποί μας αλλοδαποί μετανάστες, όπως και πολλοί ΄Ελληνες, ζουν στη χώρα μας εξαθλιωμένοι υπό συνθήκες που επιβάλλουν την ανθρωπιστική μέριμνα είναι δυστυχώς πραγματικότητα. Κανείς δεν έχει αντίρρηση ότι η φτώχεια και η υπανάπτυξη αποτελούν όνειδος για την ανθρωπότητα και ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους. Είναι όμως άτοπο και αποπροσανατολιστικό να προβάλλεται από επίσημους φορείς ότι η αντιμετώπιση και η λύση του τεράστιου αυτού προβλήματος μπορεί να προέλθει από τη μαζική ιθαγενοποίηση αλλοδαπών μεταναστών και των τέκνων αυτών. Και μάλιστα χωρίς να προϋπάρχουν και χωρίς να έχουν μελετηθεί και συγκροτηθεί επαρκώς οι δομές ομαλής και ασφαλούς ένταξης αυτών των ανθρώπων στην ελληνική κοινωνία ως Ελλήνων πλέον ιθαγενών.
Η εξάλειψη της φτώχειας και της δυστυχίας στον Τρίτο Κόσμο μπορεί και πρέπει να αντιμετωπισθεί κατά προτεραιότητα ως παγκόσμιο πρόβλημα, με συστηματικές πολιτικές και αποφασιστική αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας στις φτωχές χώρες που παράγουν μετανάστες και όχι με την καταλήστευση των πληθυσμών και του οικονομικού πλούτου αυτών των περιοχών από τα οικονομικά συμφέροντα των Ισχυρών της Δύσης.[144]  Η Ελλάδα, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, μπορεί να πρωτοστατήσει, τόσο σε εθνικό όσο και σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο, για την προώθηση και την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών. Δεν μπορεί όμως να υφίσταται παθητικά εποικισμό αλλοδαπών και εν ονόματι του εν λόγω προβλήματος να ενεργεί εκ των υστέρων, για να νομιμοποιήσει την ασυδοσία, την οποία ανεύθυνοι παράγοντες καλλιέργησαν σε βάρος του τόπου και του ελληνικού λαού, παίζοντας επικίνδυνα παιχνίδια αλλοίωσης με συνοπτικές διαδικασίες της σύνθεσης του πληθυσμού των ιθαγενών Ελλήνων πολιτών και ναρκοθετώντας έτσι μεσοπρόθεσμα το  εθνικό  μέλλον της χώρας.[145]
Ο αφηρημένος, αδιάκριτος ανθρωπισμός και η άκοπη φιλανθρωπία της δήθεν ελεημοσύνης των φιλοδωρημάτων του κράτους προς τους «φουκαράδες» αλλοδαπούς, μέσω συγκεχυμένων και πρόχειρων νομοθετημάτων που στην πραγματικότητα προωθούν την εθνοπολιτισμική μετάλλαξη των Ελλήνων ιθαγενών, δεν έχει καμιά σχέση με την άσκηση του όντως ανθρωπισμού από το κράτος, ο οποίος θα πρέπει έμπρακτα να λειτουργείται χωρίς να παραθεωρεί τη μέριμνα για θωράκιση πρωτίστως των βασικών κοινωνικοπολιτικών δομών (δηλ. του κυρίαρχου ελληνικού λαού και των συστατικών του στοιχείων), που θεμελιώνουν την υπόστασή του.  Διότι νομίζω ότι δεν αρμόζει σε κανένα κράτος, που θέλει να υπηρετεί τη σύγχρονη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, εν προκειμένω για τόσο σοβαρά ζητήματα, να ενεργεί ικανοποιώντας πρωτίστως ξένα αιτήματα, χωρίς να υπολογίζει την κοινή γνώμη και το εθνικό συμφέρον των Ελλήνων πολιτών, αλλά και των μελλοντικών γενεών του τόπου. Γιατί αν πράγματι την υπολόγιζε δεν θα δίσταζε να προβεί σε δημοψήφισμα για το συγκεκριμένο ζήτημα, όπως άλλωστε ατύπως απαιτεί και η πλειοψηφία των Ελλήνων ενεργών πολιτών.
Εύστοχα και διαχρονικά ο Π. Κονδύλης επισημαίνει: «Η ιδεολογία εκπληρώνει και ψυχολογικές λειτουργίες, επιτρέποντας σε“προοδευτικού“ διανοουμένους ελαφρών βαρών και σε αστείους δημοσιογραφίσκους να αναβαθμίζουν το μικρό τους εγώ εμφανιζόμενοι ως εκπρόσωποι υψηλών ιδεωδών».[146]

 

2. Εθνική παιδεία και  κτήση ελληνικής ιθαγένειας
– Στο ίδιο πλαίσιο, προβάλλεται το επιχείρημα:  «Για πόσο ακόμη καιρό θα κρατάμε σε απόσταση τα παιδιά τους, που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν μέσα στο ελληνικό σχολείο, με μόνες προοπτικές το κοινωνικό περιθώριο ή την επιστροφή σε έναν τόπο που θα τους είναι πια ξένος; Κυρίως όμως πώς μπορούμε εμείς να ελπίζουμε σε ένα μέλλον ανάπτυξης και ευημερίας για την Ελλάδα σε συνθήκες ομαλής και ασφαλούς συμβίωσης, αν δεν συμπεριλάβουμε στο εθνικό μας σχέδιο όσους συμβάλλουν μαζί μας δυναμικά σε αυτό με τον μόχθο τους και την προσωπική τους συνεισφορά.» [147]

 

Η θέση αυτή εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι αγγίζει τον συναισθηματισμό ενός καλοπροαίρετου μεν,  πλην όμως ενός ελλιπώς πληροφορημένου κοινού. Δεν μπορεί όμως και πάλι να θεμελιωθεί πειστικά, ότι μοναδική λύση του περιγραφόμενου προβλήματος είναι η με συνοπτικές διαδικασίες ιθαγενοποίηση των εν λόγω προσώπων σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο.
Και τούτο, διότι ήδη το καθεστώς που ορίζει ο ισχύων κώδικας ιθαγένειας (ν. 3284/2004), εφόσον εφαρμοστεί λειτουργικά από την αρμόδια διοίκηση, μπορεί να αποτελέσει ένα ασφαλές πρώτο πλαίσιο ανάπτυξης μίας σύγχρονης μεταναστευτικής πολιτικής, που συνάδει σε γενικές γραμμές με την πολιτική και νομοθετική πράξη και των αναπτυγμένων κρατών. Ο ισχύων κώδικας ελληνικής ιθαγένειας θέτει σε γενικές γραμμές αποτελεσματικές ασφαλιστικές δικλείδες ως προς την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας,[148] χώρις βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν χρήζει βελτίωσης σε σημεία που ακροθιγώς επισημάνθηκαν προηγουμένως
Ειδικότερα μάλιστα, σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση των τέκνων αλλοδαπών παράνομων ή νόμιμων μεταναστών, με βάση το ισχύον καθεστώς, η ελληνική πολιτεία τα εγγράφει κανονικά στα σχολεία της και τους παρέχει περίθαλψη ακόμα και αν βρίσκονται μη νόμιμα στην Ελλάδα.  Ειδικότερα, με βάση το άρθρο 72 παρ.1 και παρ.3 στοιχ. δ του ν.3386/2005, η εγγραφή των αλλοδαπών που διαμένουν στην Ελληνική Επικράτεια στα δημόσια σχολεία είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται «ακόμα και αν δεν έχει ρυθμιστεί η νόμιμη διαμονή τους σε αυτή». Κατά την ενηλικίωσή τους δ΄ μπορούν με βάση τον ισχύον δίκαιο να λάβουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος ή ακόμα και να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια με πολιτογράφηση, εφόσον έχουν γεννηθεί και κατοικούν μόνιμα στην Ελλάδα.
Συνεπώς, ο ισχυρισμός του Υπουργού Εσωτερικών, ότι με το συζητούμενο νομοσχέδιο θα επιτευχθεί η χορήγηση ελληνικής ιθαγένειας σε τέκνα αλλοδαπών μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα, «ώστε το ελληνικό σχολείο να τα διαπαιδαγωγήσει ανεμπόδιστα όπως κάθε Ελληνόπουλο» [149],   είναι ανακριβής.
Αντιφατική επίσης είναι η κυβερνητική στάση στο σπουδαίο ζήτημα της συμμετοχής των υποψήφιων να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια τέκνων αλλοδαπών μεταναστών (αδιάφορο αν οι γονείς αυτών των τέκνων κατοικούν νόμιμα ή παράνομα στη χώρα)  στην ελληνική εκπαίδευση. Κατ’ αρχήν, είναι άξιο απορίας, ότι ενώ για τα Ελληνόπουλα καθίσταται υποχρεωτική η εννεαετής εκπαίδευση, για τα μη γεννημένα στην Ελλάδα τέκνα μεταναστών η συμμετοχή τους στην  εννεαετή  υποχρεωτική εκπαίδευση δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, προκειμένου να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Γι’ αυτά αρκεί σε γενικές γραμμές να έχουν παρακολουθήσει τις τρεις πρώτες τάξεις υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα και να κατοικούν μόνιμα στη χώρα ή να έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων  ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα. Αρκούν επομένως σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοθέτημα, αυτά τα σχετικώς τυπικά κριτήρια, ώστε να θεωρείται ότι τα εν λόγω πρόσωπα έχουν ήδη ενσωματωθεί πλήρως στην ελληνική κοινωνία, αλλά και έχουν αφομοιώσει  -έστω στοιχειωδώς- το περιεχόμενο της ελληνικής ταυτότητας/συνείδησης.

 

Δε νομίζουμε όμως ότι το κριτήριο της τριετούς ή εξαετούς φοίτησης των τέκνων αλλοδαπών σε ελληνικό σχολείο, όπως θεσπίζεται στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο, μπορεί να θεωρείται επαρκής προϋπόθεση για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας. Ανεξάρτητα όμως από το αν ορίζεται τριετές, εξαετές, εννεαετές κ.ο.κ. κατώτατο χρονικό όριο φοίτησης τέκνων αλλοδαπών σε ελληνικό σχολείο, προκειμένου να τους χορηγηθεί η ελληνική ιθαγένεια, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η  κτήση της ελληνικής ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών μεταναστών, οι οποίοι μάλιστα μπορεί να κατοικούν νόμιμα ή παράνομα στην Ελλάδα (το στοιχείο αυτό είναι αδιάφορο για το νομοθέτη) δεν πρέπει να συνδέεται απαραίτητα μόνο με το χρονικό διάστημα φοίτησης αυτών στο ελληνικό σχολείο. Θα πρέπει αναλόγως να λαμβάνονται υπόψη  και άλλες προϋποθέσεις, όπως π.χ. η διαγωγή αυτών των προσώπων, το επίπεδο ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία, η αποδοχή  των αξιών της ελληνικής δημοκρατίας και ο βαθμός προσήλωσής τους σε αυτές, η επαρκής γνώση της γλώσσας, της χώρας και του πολιτισμού της κ.ά.
Με το σκεπτικό της προτεινόμενης νομοθετικής πρωτοβουλάς, εκατοντάδες χιλιάδες νέοι αλλοδαπής εθνικότητας θα μπορούσαν θεωρητικά να εισέλθουν με τους γονείς τους ή και μόνοι τους στη χώρα νόμιμα ή παράνομα μέσω δουλεμπορικών κυκλωμάτων. Έτσι, εφόσον τα τέκνα αυτά φοιτούσαν στις τρεις πρώτες τάξεις του δημοτικού ή ολοκλήρωναν την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων (ασχέτως αν αυτό γίνει σε συνεχόμενα έτη ή όχι) σε ελληνικό σχολείο, θα μπορούσαν με την ενηλικίωση τους να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια με μια απλή δήλωση και αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο. Τίθεται όμως εδώ το βασικό ζήτημα πώς θα πιστοποίειται αξιόπιστα ότι τα άτομα αυτά έχουν όντως ενσωματωθεί στην ελληνική κοινωνία, θα γνωρίζουν επαρκώς την ελληνική γλώσσα, τον ελληνικό πολιτισμό, τις βασικές δομές της ελληνικής κοινωνίας, θα είναι εν γένει φορείς της εθνικής συνείδησης.
Στο σημείο αυτό δεν πρέπει να παραθεωρείται και το γεγονός, ότι το άρθρο 16, παρ. 2 Συντ., αναφέρει ρητά: «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».
Η ανάπτυξη λοιπόν μεταξύ άλλων και της εθνικής συνείδησης αποτελεί ρητή συνταγματική επιταγή. Εξάλλου, ο εθνικός χαρακτήρας της παιδείας, είναι συνταγματικά προσδιορισμένος με αδιαμφισβήτητο τρόπο.[150]
Η εμπέδωση και επαρκής αφομοίωση της εθνικής παιδείας είναι εκ των ουκ άνευ κρίσιμη για την ομαλή ενσωμάτωση των αλλοδαπών μεταναστών στην ελληνική κοινωνία. Όπως αποδεικνύεται όμως, οι διατάξεις του προτεινόμενου νομοσχεδίου προωθούν την ιθαγενοποίηση αλλοδαπών μεταναστών χωρίς να εξετάζουν επαρκώς, αν αυτοί είναι φορείς της εθνικής παιδείας, αν  έχουν δηλ. καλλιεργήσει και αναπτύξει επαρκώς τα διακριτικά χαρακτηριστικά του ελληνικού πολιτισμού που (οφείλουν να) διέπουν και την ελληνική παιδεία. Συνακόλουθα, δεν εξετάζεται επαρκώς αν έχει αναπτυχθεί σε αυτούς η εθνική συνείδηση μέσω της συμετοχής τους στην ελληνική παιδεία (με την ευρεία έννοια που υπερβαίνει το εκπαιδευτικό σύστημα).
Εφόσον τελικά η συμμετοχή στην υποχρεωτική εκπαίδευση δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας από τέκνα αλλοδαπών μεταναστών που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα, μπορεί να συναχθεί, ότι αυτή η νομοθετική επιλογή εμμέσως αποδυναμώνει τον σκοπό που κατά το Σύνταγμα οφείλει να υπηρετεί η εθνική κρατική παιδεία (μέσω της συμμετοχής τουλάχιστον στην υποχρεωτική  εκπαίδευση), δηλ. μεταξύ άλλων και  την καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης – και κατ’ επέκταση της εθνικής ταυτότητας -, αν βέβαια τελικά θεωρήσουμε ότι το περιεχόμενο της ελληνικής ιθαγένειας όντως σχετίζεται μεταξύ άλλων και με την εμπέδωση της ελληνικής συνείδησης, την ενσωμάτωση δηλ. του «υποψήφιου Έλληνα» στο περιεχόμενο της ελληνικής εθνικής ταυτότητας.
Δεν πρέπει εξάλλου να διαφεύγει της προσοχής του ερμηνευτή του δικαίου, ότι εν γένει το σύστημα του ελληνικού Συντάγματος, υπερκαθορίζεται  από την «αρχή της εθνικότητας».[151]

 

Με βάση τα παραπάνω και σε συνδυασμό με την ανεξήγητη ενέργεια της Κυβέρνησης να αφαιρέσει για πρώτη φορά μετά τη Μεταπολίτευση τον καθιερωμένο από το Σύνταγμα  προσδιορισμό της Παιδείας, δηλ. τη λέξη «εθνική» από το αρμόδιο Υπουργείο, διερωτάται κανείς: Μήπως με το παρόν κυβερνητικό νομοσχέδιο εκτός των άλλων εισάγεται έμμεσα και μια μορφή αποσύνδεσης κατά μία έννοια της βασικής αποστολής του κράτους για παροχή παιδείας από τον κατά το άρθρο 16 παρ. 2 Συντ. συντεταγμένο σκοπό της, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την «ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης»;
Έχει ενδιαφερόν να απαντηθεί, με αφορμή την παραπάνω ανησυχία, σε ποιά άραγε βάση η νέα Κυβέρνηση τοποθετεί το σκοπό που η κρατική παιδεία πρέπει να υπηρετεί; Αλλά και το αν και σε ποιο βαθμό θεωρεί την ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης μέσω της συμμετοχής των αλλοδαπών «υποψήφιων Ελλήνων» παιδιών στην υποχρεωτική τουλάχιστον εκπαίδευση του ελληνικού συστήματος παιδείας, ως κρίσιμο στοιχείο για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας;

 

Αν τελικά πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να βοηθήσει τους αλλοδαπούς μετανάστες και τα παιδιά τους, μέσω της συμμετοχής τους στην εθνική παιδεία να εμπεδώσουν την ελληνική συνειδηση, και να αφομοιώσουν την ελληνική ταυτότητα, προκειμένου να ενταχθούν κατά το δυνατό ομαλότερα στην ελληνική κοινωνία ως ενεργοί πολίτες, γιατί άραγε το σχετικό νομοσχέδιο κινείται αντίθετα με τις σχετικές επιταγές του πνεύματος και του γράμματος του Συντάγματος;

 

Αποτελεί μάλλον παραφωνία η σχεδιαζόμενη «χαλαρή» θεώρηση της Ελλάδας ως προς την ενσωμάτωση αλλοδαπών «υποψήφιων ιθαγενών» στην ελληνική κοινωνία. Και τούτο διότι ενώ  αναπτυγμένα κράτη με μακρά παράδοση -σε σχέση με την Ελλάδα- στα μεταναστευτικά ζητήματα (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Δανία, ΗΠΑ, Αυστραλία κ.ά.) προσανατολίζονται σε γενικές γραμμές προς την ενσωμάτωση των μεταναστών και των παιδιών τους στην εθνική ταυτότητα μέσα από το σύστημα της Εθνικής Παιδείας, η νέα ελληνική Κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν αποδίδει τη δέουσα σημασία σε αυτή τη σημαντική παράμετρο.

 

3.  Ασφαλής συμβίωση και αποφυγή επικίνδυνων αντιδράσεων;
Αποτελεί σαθρό επιχείρημα ότι η μαζική ιθαγενοποίηση αλλοδαπών θα οδηγήσει τελικά σε «ασφαλή συμβίωση» και σε αποφυγή των «επικίνδυνων αντιδράσεων» των αλλοδαπών μεταναστών από ένα παρακρατικό και παραοικονομικό καθεστώς ανομίας, που σε τελική ανάλυση κατά μεγάλο ποσοστό η ίδια η Πολιτεία καλλιέργησε. Όπως ήδη προεκτέθηκε, πουθενά στον υπόλοιπο κοσμό η μαζική ιθαγενοποίηση αλλοδαπών μεταναστών δε στάθηκε ικανή να πετύχει τους παραπάνω στόχους, αλλά αντίθετα όξυνε την κοινωνική πόλωση, τη γκετοποίηση, την ανασφάλεια και το έγκλημα. Πολλώ μάλλον στη χώρα μας, όπου δυστυχώς με ευθύνη όλων των τελευταών Κυβερνήσεων δεν εφαρμόζεται έως τώρα καμία σοβαρά σχεδιασμένη στρατηγική ομαλής ενσωμάτωσης των εκατομμυρίων αλλοδαπών μεταναστών που έχουν εισρεύσει και αναμένεται να εισρεύσουν στη χωρά. Η αδράνεια αυτή της Πολιτείας είναι φανερό ότι εξυπηρετεί την άνθιση της παραοικονομίας υπέρ των πλουσίων δια της εργασιακής εκμετάλλευσης των αλλοδαπών μεταναστών,[152]  ενώ συνακόλουθα οδηγεί στην αύξηση της εγκληματικότητας.[153]
Εφόσον δεν έχει καταρτιστεί μακρόπνοη στρατηγική ομαλής ενσωμάτωσης και στοιχειώδους ελέγχου των εκατομμυρίων αλλοδαπών μεταναστών που κατοικούν στη χώρα μας και όσων πρόκειται να έλθουν, πώς άραγε είναι δυνατό να ομιλεί κανείς για «ασφαλή συμβίωση» και αποφυγή «επικίνδυνων αντιδράσεων» μέσω της συγκεκριμένης εσπευσμένης νομοθετικής πρωτοβουλίας;
Kαθίσταται αυτονόητο ότι η Ελλάδα του σήμερα, μια μικρή χώρα με πολλά εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα, χωρίς αποικιακό παρελθόν και χωρίς ευθύνες απέναντι σε πρώην αποικιακούς λαούς αντίστοιχα με τις ιστορικές αποικιοκρατικές δυνάμεις, δεν μπορεί και δεν πρέπει να σηκώσει το βάρος υποδοχής και εγκόλπωσης εκατομμυρίων εξαθλιωμένων μεταναστών και προσφύγων. Υπό τις παρούσες τουλάχιστον οριακές συνθήκες, περαιτέρω εισροή μεταναστών στη χώρα θα έθετε σε σοβαρό κίνδυνο την εθνική και κοινωνική της συνοχή, και θα τη θυσίαζε στο βωμό του «διεθνισμού» του χρηματιστικού κεφαλαίου της παγκοσμιοποίησης και των γεωπολιτικών επιδιώξεων ισχυρών πολιτοικοοικονομικών συμφερόντων που δρουν μεταξύ άλλων και στα Βαλκάνια και στόχο έχουν την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής, ώστε να εξυπηρετηθούν τα αδιαφανή και ιδιοτελή συμφέροντά τους, όπως άλλωστε η σύγχρονη ιστορία έχει σε πολλές περιπτώσεις αποδείξει.[154]
Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάλογες διεθνείς εμπειρίες, διερωτάται κανείς: Πώς άραγε ένας υπεύθυνος πολιτικός φορέας κάνει λόγο για «ασφαλή συμβίωση» και «αποφυγή επικίνδυνων αντιδράσεων», που δήθεν το συζητούμενο νομοσχέδιο θα επιφέρει, εφόσον ψηφιστεί;

4.  Δεσμεύει η ΕΕ την μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας;
– Επισημαίνεται επίσης από την Κυβέρνηση ότι: «Το κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη μετανάστευση (πρόγραμμα Χάγης, πρόγραμμα Στοκχόλμης), πέραν της ασφάλειας των ευρωπαϊκών συνόρων, υποδεικνύει δεσμευτικά για τα κράτη μέλη ως θεμελιώδη προτεραιότητα και χρηματοδοτεί την εντατική προώθηση της κοινωνικής ένταξης των νομίμων μεταναστών. Τους προσανατολισμούς αυτούς του κοινού ευρωπαϊκού συνταγματικού πολιτισμού επιδιώκει να υλοποιήσει με το μάτι στραμμένο στα εθνικά μας συμφέροντα και η  νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, που αφορά αποκλειστικά στους νόμιμους και μακροχρόνια διαμένοντες μετανάστες.» [155]
Προβληματίζουν οι ανακρίβειες των παραπάνω ισχυρισμών, που αγγίζουν τα όρια της ανευθυνότητας. Και τούτο διότι  στην πραγματικότητα η νομοθεσία για την ιθαγένεια αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο κάθε κράτους της ΕΕ και δεν επιβάλλεται σε καμία από διατάξεις της ΕΕ. Γι’αυτό άλλωστε υπάρχει τέτοια ποικιλομορφία στις σχετικές ρυθμίσεις από την επιεική νομοθεσία της Σουηδίας έως τις αυστηρότατες σχετικές ρυθμίσεις που ισχύουν στη Μάλτα, την Αυστρία ή το Λουξεμβούργο.
Μάλιστα, το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο, που επικυρώθηκε τον Οκτώβρη του 2008 από το Συμβούλιο της ΕΕ, επισημαίνει ότι η νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις προτεραιότητες, τις ανάγκες και τις δυνατότητες υποδοχής που καθορίζονται από κάθε Κράτος- Μέλος.[156]  Στο εν λόγω Σύμφωνο σαφώς αναφέρεται, ότι η μεταναστευτική πολιτική κάθε κράτους-μέλους θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τη χωρητικότητα υποδοχής της Ευρώπης και συνεπώς κάθε μέλους της από πλευράς της αγοράς εργασίας, κατοικίας, υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης και κοινωνικών υπηρεσιών, οι οποίες ως γνωστόν καθορίζονται από κάθε κράτος-μέλος.  Επιπλέον, ορίζεται σαφώς ότι πράξεις, στις οποίες μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνεται και η χορήγηση ιθαγένειας σε παράνομους μετανάστες, δεν πρέπει να είναι γενικευμένες, αλλά θα πρέπει να γίνονται μόνον κατόπιν εξέτασης κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης.[158] Ας μη χρησιμοποιείται λοιπόν καταχρηστικά ως άλλοθι η ΕE για την εν λόγω απερίσκεπτη νομοθετική πρωτοβουλία.

 

Ας μην παρουσιάζει η Κυβέρνηση, υποτιμώντας τη νοημοσύνη του πολίτη, την πλαστή εικόνα ότι η εν λόγω πρωτοβουλία, εξυπηρετεί τη χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ εντατική προώθηση της κοινωνικής ένταξης των νομίμων μεταναστών «με το βλέμμα στα εθνικά συμφέροντα.». Διότι διαφορετικό πράγμα είναι η προώθηση της κοινωνικής ένταξης των νόμιμων μεταναστών με την αποτελεσματική υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων και διαφορετικό πράγμα είναι η ιθαγενοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων νόμιμων και παράνομων μεταναστών με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς να εξετάζεται ενδελεχώς η όντως ενσωμάτωσή τους στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή, όπως προωθείται με τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία. Με το παρόν νομοσχέδιο φαίνεται ότι η Κυβέρνηση επιδιώκει να προχωρήσει σε άκριτη μαζική νομιμοποίηση αλλοδαπών μεταναστών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τις σχετικές προϋποθέσεις που θέτει η ΕΕ.
Εκτός τούτου και με δεδομένο ότι η σχετική νομοθεσία των υπόλοιπων κρατών μελών της ΕΕ είναι σε γενικές γραμμές αρκετά αυστηρότερη της ελληνικής, εκφράζεται ο επιπλέον φόβος ότι  οι εκτεταμένες αλλαγές στην ελληνική νομοθεσία συνεπάγονται καταστρατήγηση των συμφερόντων των υπολοίπων κρατών μελών της ΕΕ, ως προς της θέσπιση ορίων στην είσοδο και νομιμοποίηση αλλοδαπών μεταναστών στη χώρα τους. Και τούτο διότι η με συνοπτικές διαδικασίες απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας εκατοντάδων χιλιάδων αλλοδαπών μεταναστών, που διαμένουν στην Ελλάδα,  συνεπάγεται με βάση την ιδρυτική Συνθήκη της Ρώμης (άρθρα 17 επ.) αυτόματα και την κτήση της κοινοτικής ιθαγένειας, με τα προνόμια και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν. Συνεπώς, οι συγκεκριμένοι αλλοδαποί μετανάστες θα μπορούν πλεόν ως Έλληνες πολίτες να εγκαθίστανται ελεύθερα σε όποια χώρα της ΕΕ επιθυμούν. Έτσι όμως προβλέπεται να οξυνθεί περισσότερο η ήδη οριακή κατάσταση ως προς την προσέλευση νέων μεταναστών, που ισχύει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως εξηγήθηκε παραπάνω. Αναμένεται συνεπώς οι Ευρωπαίοι εταίροι μας να αντιδράσουν αρνητικά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δεδομένου ότι η  Ελλάδα αποτελεί μη επαρκώς ελεγχόμενη «πύλη εισόδου» παράνομων μεταναστών στην Ευρώπη.
Μία ακόμη αξιοσημείωτη παράμετρος του μεταναστευτικού ζητήματος αποτελεί και το γεγονός, ότι η Ελλάδα παραβιάζει κατάφορα τη συνθήκη του Σένγκεν [160] στο μεταναστευτικό ζήτημα, υπό την οιονεί ανοχή της Ευρώπης. Και τούτο, διότι σκέλος της συνθήκης του Σένγκεν είναι και η δέσμευση των μελών του για αποτροπή της παράνομης εισόδου αλλοδαπών μεταναστών στην Ευρώπη,[161]  πράγμα που η Ελλάδα κατά σύστημα δεν τηρεί, χώρις όμως να υφίσταται και ανάλογες συνέπειες. Με δεδομένο ότι η ΕΕ χρησιμοποιεί το Μαρόκο ως φίλτρο συγκράτησης μεταναστών από την υποσαχάρια Αφρική και για το λόγο αυτό το χρηματοδοτεί γενναιόδωρα, τίθεται το ερώτημα: Μήπως και η Ελλάδα ατύπως προβλέπεται να διαδραματίσει παρόμοιο ρόλο συγκράτησης του μεταναστευτικού ρεύματος που προέρχεται εξ Ανατολών προσφέροντας «υψηλές» υπηρεσίες στην ΕΕ;  Μια καταφατική απάντηση σε αυτό το ερώτημα ίσως εξηγούσε την ευρωπαϊκή ανοχή καταστρατήγησης της συνθήκης του Σένγκεν στο εν λόγω σημείο από την πλευρά της Ελλάδας,[163] αλλά και την εσπευσμένη ανάληψη της υπό συζήτηση νομοθετικής πρωτοβουλίας της Κυβέρνησης, που διαμορφώνει ευνοϊκές συνθήκες προσέλκυσης αλλοδαπών μεταναστών στην Ελλάδα, οι οποίοι ενδεχομένως θα επέλεγαν να κατευθυνθούν σε διαφορετικές χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

 

Σε συνάρτηση με τα παραπάνω διατυπώνεται πάντως και το ευκαιριακό επιχείρημα ότι οι αλλοδαποί μετανάστες αποκτώντας ελληνική ιθαγένεια θα μπορούν να εγκατασταθούν ακώλυτα σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ θελήσουν, εγκαταλείποντας την Ελλάδα (αφού η Ελλάδα θεωρείται χώρα «τράνζιτ μεταναστών»[164]). Πέραν των εύλογων κοινωνικοοικονομικών δυσκολιών, που εκ των πραγμάτων θα εμποδίσουν σε πολλές περιπτώσεις την μετεγκατάσταση αυτών σε άλλη χώρα της ΕΕ, ομολογείται στην ουσία, ότι ο δεσμός πολλών μεταναστών που θα αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια με το παρόν νομοσχέδιο θα είναι στην ουσία ευκαιριακός και όχι πραγματικός.

 

5. Ανακόλουθη άσκηση μεταναστευτικής πολιτικής
Στο σημείο αυτό, τίθεται εύλογα το ερώτημα: Για ποιό λόγο, όταν η κυβερνώσα παράταξη ήταν από το 1993 έως το 2004 στην εξουσία δεν υλοποίησε το πρόγραμμα εντατικής προώθησης της κοινωνικής ενσωμάτωσης αλλοδαπών μεταναστών, όπως προσδιόριζε η ΕΕ. Με ποιά εχέγγυα και με ποιά τεκμήρια πολιτικής αξιοπιστίας διατείνεται σήμερα ότι αναλαμβάνει να το πράξει;

 

Αν επιδιώκει η Κυβέρνηση την ομαλή κοινωνική ένταξη των μεταναστών στη χώρα – και καλό είναι να την επιδιώκει –  ας προχωρήσει πρώτα σε πραγματικές πολιτικές ένταξης αυτών στην κοινωνία: Φροντίζοντας αποτελεσματικά να μάθουν τη γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό, μεριμνώντας για την ασφάλιση και την εργασία αυτών και επιβάλλοντας αυστηρές κυρώσεις σε όσους τους εκμεταλλεύονται είτε στη στέγαση είτε στην εργασία τους είτε στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο.  Ας μη χορηγείται λοιπόν η ελληνική ιθαγένεια άκριτα και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτόματα (όχι πάντως «εξατομικευμένα» και «διεξοδικά», όπως ισχυρίζεται ο αρμόδιος υπουργός,[165]  για να κερδίσει ευκαιριακές εντυπώσεις) σε αλλοδαπούς εξαλείφοντας από τα κριτήρια κτήσης αυτής την επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού.
Η απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς μετανάστες θα πρέπει να είναι ο τελευταίος κρίκος μίας αλυσίδας ενεργειών στις οποίες επιβάλλεται να προβούν οι αρμόδιοι υπεύθυνοι, με στόχο την ομαλή ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία. Προηγείται η αυστηρή φύλαξη των συνόρων, ώστε να αποτρέπεται η παράνομη είσοδος αλλοδαπών στη χώρα, η πάταξη της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, αλλά και ο πρακτικός εξορθολογισμός της διαδικασίας απόδοσης ασύλου,[166] απέλασης και χορήγησης άδειας παραμονής και εργασίας στη χώρα.
Επιπλέον, στην Ελλάδα, παραμένουν στην ουσία ανέγγιχτα και άλυτα βασικότατα ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής, όπως:
1) Ο αποτελεσματικός έλεγχος της παράνομης μαζικής εισόδου μεταναστών στη χώρα.
2) H  κατάχρηση από μετανάστες της νομικής δυνατότητας αίτησης για χορήγηση πολιτικού ασύλου.
3) H ανεπαρκής και χρονοβόρα διαδικασία εξέτασης των εν λόγω αιτήσεων, η διαδικασία καταγραφής, ελέγχου και απέλασης των παράνομων μεταναστών.
4) H ομαλή κοινωνική ένταξη των μεταναστών, στους οποίους χορηγείται πολιτικό άσυλο ή των οικονομικών μεταναστών που νόμιμα εισέρχονται στη χώρα.
5) H αντιμετώπιση του φαινομένου της «μαύρης εργασίας» και εν γένει της παραοικονομίας που συδέεται με τους μετανάστες.
6) H αντιμετώπιση του φαινομένου της αυξημένης εγκληματικότητας των αλλοδαπών μεταναστών σε συνάρτηση με τον αποτελεσματικό σωφρονισμό αυτών.
Χωρίς να υπάρχει oλοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο αντιμετώπισης των παραπάνω ζητημάτων, είναι ασυνεπές να προβάλλεται ως κύριο μέτρο θεραπείας των ανωτέρω εξαιρετικά σύνθετων ζητημάτων οι προεκτεθείσες ιδιαίτερα ελαστικές διατάξεις χόρηγησης της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς μετανάστες και των τέκνων αυτών.

 

6.  Μεριμνά η Πολιτεία για τα πραγματικά προβλήματα των αλλοδαπών μεταναστών;
Αν μάλιστα αφουγκραζόταν η Κυβέρνηση τα πραγματικά προβλήματα των αλλοδαπών μεταναστών στην Ελλάδα, τότε θα διαπίστωνε ότι αυτό που πρωτίστως απασχολεί και ταλαιπωρεί τη μεγάλη πλειοψηφία των μεταναστών στην Ελλάδα είναι το υπάρχον καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας, οικονομικής υπερεκμετάλλευσης κυρίως από εγχώριους εργοδότες, η γραφειοκρατία και εν γένει τα κυκλώματα διαφθοράς, αλλά και η απουσία αποτελεσματικών προγραμμάτων που θα συμβάλλουν πρακτικά στην ομαλή ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία, διευκολύνοντας έτσι τη σκληρή καθημερινότητά τους.  Είναι ενδεικτικό ότι οι ίδιοι οι αλλοδαποί μετανάστες αντιτίθενται σε περαιτέρω μαζική εισροή αλλοδαπών μεταναστών στη χώρα, καθώς αντιλαμβάνονται ότι αυτό οδηγεί σε όξυνση των ήδη υφιστάμενων κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων των αλλοδαπών μεταναστών.[168]
Προτεραιότητα για τους μετανάστες δεν αποτελεί η κτήση της ελληνικής ιθαγένειας, αλλά η επίλυση των προεκτεθέντων βασικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Η νομοθετική όμως πρωτοβουλία της Κυβέρνησης εκτιμάται, ότι αντί να περιορίσει το αθρόο ρεύμα μετανάστευσης αλλοδαπών στην Ελλάδα, θα το ενισχύσει, σε αντίθεση ακόμα και με τη βούληση μεγάλης μερίδας αλλοδαπών μεταναστών.
Είναι εξίσου απορίας αξίος ο ισχυρισμός του κ. Ραγκούση, ότι «Η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης και η εγγύηση της ασφάλειας και της κοινωνικής συνοχής είναι εθνικοί στόχοι που οι νόμιμοι μετανάστες συμμερίζονται απολύτως μαζί μας.» [169]
Είναι προφανές ότι η Κυβέρνηση αγνοεί τη διεθνή εμπειρία, που προεκτέθηκε, ότι δηλ. όπου εφαρμόστηκαν ανάλογα μέτρα η εισροή μεταναστών στις χώρες που το εφάρμοσαν αυξήθηκε, ενώ οξύνθηκαν τα προβλήματα ασφάλειας και κοινωνικής συνοχής. Για ποιούς λοιπόν εθνικούς στόχους ομιλεί η Κυβέρνηση, υποτιμώντας τη νοημοσύνη των Ελλήνων πολιτών;

 

7. Ενισχύουν οι αλλοδαποί μετανάστες την εθνική οικονομία;
Ένα ακόμα επιχείρημα που προβάλλεται από ορισμένους, για να δικαιολογήσουν τη συζητούμενη νομοθετική πρωτοβουλία, είναι ότι οι αλλοδαποί μετανάστες συνεισφέρουν σημαντικά στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας.[170] Αν ρίξει κανείς όμως μια προσεκτικότερη ματιά στα υπάρχοντα δεδομένα και αυτός ο ισχυρισμός πάσχει στην πραγματικότητα.
Κατ’ αρχήν είναι γνωστό ότι η εν γένει υπερεκμετάλλευση των αλλοδαπών μεταναστών δημιουργεί ένα είδος υπεραξίας, με την έννοια όμως ότι τελικά συντηρεί σε σημαντικό βαθμό φαίνομενα διαφθοράς, αλλά και τα υποπροϊόντά της, όπως την παραοικονομία, την εκτεταμένη φοροδιαφυγή κ.ο.κ. Δεν πρέπει επίσης να διαλανθάνει της προσοχής και το υπερκόστος των παρενεργειών της λαθρομετανάστευσης, που έγκειται κυρίως στη λήψη δαπανηρών μέτρων για την αντιμετώπιση της ιδιαίτερα αυξημένης εγκληματικότητας αυτών των πληθυσμών (αστυνόμευση, σωφρονισμός, δικαστικά έξοδα κ.ά.), αλλά και στη λήψη πολυεπίπεδων μέτρων για την κατά το δυνατό ομαλή ένταξη των λαθρομεταναστών στην ελληνική κοινωνία, τη διαφύλαξη και ενίσχυση της κοινωνικοοικονομικής συνοχής (κατοικία, εκπαίδευση, εργασία κ.ά.).
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο το κόστος των δαπανών που ξοδεύτηκαν για την εγκληματικότητα των αλλοδαπών τα έτη 1995 έως 2001 (δαπάνη της αστυνομίας,  δικαστηρίων και σωφρονιστικών υπηρεσιών) ανήλθε στα 1,322 δισ. ευρώ και η οποία ισούται  με την αύξηση των δαπανών υγείας και πρόνοιας που το 2003 είχε προγραμματίσει το οικονομικό επιτελείο έως και το 2008 στο πλαίσιο της Χάρτας Πραγματικής Σύγκλισης.»[171] Ομοίως είναι δεδομένη η σύνδεση του μεταναστευτικού φαινομένου με την παραοικονομία και τη «μαύρη αγορά» στην Ελλάδα.[172]
Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχουν διεξαχθεί έως τώρα εκτεταμένες έρευνες, οι οποίες να εξετάζουν το οικονομικό κόστος και όφελος του μεταναστευτικού φαινομένου. Από επιστημονικές έρευνες όμως διεθνούς επιπέδου (π.χ. στις ΗΠΑ) προκύπτει ότι το κόστος που προκαλεί το φαινόμενο της λαθρομετανάστευσης για το κράτος των ΗΠΑ υπερβαίνει ελαφρώς ή ισοσταθμίζεται με το κέρδος που προκύπτει από το συγκεκριμένο φαινόμενο για την οικονομία της χώρας. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Harvard G. J. Βorjas, ειδικός σε θέματα Οικονομικής της Μετανάστευσης, αναφερόμενος στις ΗΠΑ επισημαίνει ότι «το αποτέλεσμα του ισολογισμού της μετανάστευσης δεν είναι ούτε συντριπτικά θετικό ούτε συντριπτικά αρνητικό- και ένας εχέφρων άνθρωπος θα συμπέραινε πιθανότατα ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο μηδέν» [173].
Στη Βρετανία, πρόσφατη σχετική έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής των Λόρδων υπογραμμίζει: «Το γενικό μας συμπέρασμα είναι ότι τα οικονομικά οφέλη της θετικής καθαρής μετανάστευσης είναι μικρά ή ασήμαντα».[174]  Στη Δανία, τη Γερμανία, την Ελβετία και σε άλλες χώρες έχουν επίσης δημοσιοποιηθεί μελέτες που αποτιμούν το ασύμφορο για την κρατική οικονομία οικονομικό κόστος που προκαλεί το εκτεταμένο φαινόμενο της μετανάστευσης ιδίως μεταναστών που προέρχονται από χώρες με πολύ διαφορετική κουλτούρα, και επομένως διαφορετικό κώδικα συμπεριφοράς από αυτόν που υιοθετείται στην εκάστοτε χώρα φιλοξενίας.[175]
Οταν λοιπόν σε χώρες, όπως τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, γίνεται λόγος για αμελητέα οικονομικά οφέλη από τη μετανάστευση, θα πρέπει να μας προβληματίσει η θέση ορισμένων Ελλήνων παραγόντων που, δίχως να έχουν στα χέρια τους πλήρως τεκμηριωμένα στοιχεία, κάνουν λόγο για μεγάλα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από τους αλλοδαπούς μετανάστες.[176]
Ακόμα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι  υπάρχουν και παραδείγματα χωρών, που εδώ και αρκετά χρόνια προβαίνουν σε εκτιμήσεις των αναγκών της οικονομίας τους σε εργατικό δυναμικό (πόσοι, σε ποιους κλάδους, για πόσο χρονικό διάστημα), προκειμένου να προσδιορίσουν και την αντοχή της οικονομίας τους απέναντι στο εντεινόμενο φαινόμενο της μετανάστευσης. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου αυτόν τον ρόλο έχει η Μigration Αdvisory Committee υπό τον καθηγητή D.Μetcalf. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι αναφορικά με τη «χωρητικότητα» της κοινωνίας, αυτή καταδεικνύεται από την πορεία των δεικτών ενσωμάτωσης (οικονομικής, κοινωνικής, πολιτισμικής, εκπαιδευτικής, πολιτικής κτλ.) των νομίμων μεταναστών, καθώς και από την εξέλιξη των στάσεων του φιλοξενούντος πληθυσμού απέναντί τους. Επειδή η επίτευξη της κοινωνικής ενσωμάτωσης είναι αρκετά δύσκολη και γίνεται σε βάθος χρόνου, απαιτείται η εγκατάσταση μεταναστών να είναι ελεγχόμενη και σε σχετικά μικρούς αριθμούς.[177]  Θα ήταν συνετό η Ελλάδα σήμερα να ακολουθήσει το συγκεκριμένο παράδειγμα.

 

Με βάση τα παραπάνω διατυπώνεται το ερώτημα: Mήπως τελικά στην πραγματικότητα η ενίσχυση του ρεύματος της μετανάστευσης, υπό της παρουσες συνθήκες, βλάπτει στην ουσία και τους κατατρεγμένους μετανάστες, που συχνά πέφτουν θύματα υπερεκμετάλλευσης των πλουσιότερων εργοδοτών τους στις χώρες εγκατάστασής τους και την κρατική οικονομία (λόγω των τεράστιων δαπανών που απαιτούνται για την αστυνόμευση, την κοινωνική τους ένταξη, αλλά και την τεράστια διαφυγή κρατικών εσόδων από την ενίσχυση της «μαύρης εργασίας» και εν γένει της παραοικονομίας); [178]
Μήπως σε αυτό το επίπεδο δικαιώνεται ο K. Marx, ο οποίος πριν από περίπου 145 χρόνια είχε διατυπώσει την άποψη ότι: «Σκοπός της εισαγωγής ξένων εργατών από τους εργοδότες είναι η διαιώνιση της σκλαβιάς»[179];

 

Ακόμα πρέπει να επισημανθεί, ότι η Ελλάδα, προκειμένου να αυξήσει τους ρυθμούς ανάπτυξής σε ένα ολοένα και πιο εντεινόμενο πλαίσιο οικονομικού ανταγωνισμού, αντί να αντιμετωπίζει παθητικά και δίχως στρατηγική το μεταναστευτικό φαινόμενο, έτσι ώστε να εισέρχονται στη χώρα σχεδόν αποκλειστικά ανειδίκευτοι μετανάστες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, επιβάλλεται να δημιουργήσει κίνητρα και προϋποθέσεις, ώστε να προσελκυθούν μετανάστες υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Είναι λυπηρό ότι η προτεινόμενη νομοθετική πρωτοβουλία εκτός των άλλων δεν μεριμνά επαρκώς για την προσέλκυση υψηλά καταρτισμένου προσωπικού ή ανθρώπων που έχουν προσφέρει ή προσφέρουν διακεκριμένες υπηρεσίες στη χώρα, όπως π.χ. προβλέπεται στη Γερμανία, την Αυστρίας, την Ελβετία τη Δανία, την Ολλανδία, την Ιταλία κ.α.. Αντιθέτα, δεν απαιτούνται ούτε οι ελάχιστες εγγυήσεις για την προσωπικότητα του υποψηφίου προς πολιτογράφηση αλλοδαπού. Είναι προφανές ότι αυτό λειτουργεί σε βάρος της σύγχρονης οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.
Θα μπορούσαν λ.χ. να δοθούν ισχυρά κίνητρα για την αύξηση της μετανάστευσης αλλοδαπών που θα έρχονται στην Ελλάδα για σπουδές ή για έρευνα, αλλά και για τη δυναμική αξιοποίηση τους στο ελληνικό Πανεπιστήμιο και εν γένει στην ελληνική οικονομία. Είναι π.χ. άδικο να μη δίδεται αυτόματα σε αλλοδαπούς σπουδαστές μετανάστες, που έχουν αποφοιτήσει από ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα,  παράταση της άδειας διαμονής τους μετά το πέρας των σπουδών τους για την εξεύρεση εργασίας στη χώρα.[180] Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις αλλοδαπών σπουδαστών στην Ελλάδα που παρόλο που ήταν υπότροφοι του ελληνικού κράτους δυσκολεύτηκαν εξαιρετικά να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους έως το τέλος των σπουδών τους.
Εξίσου άδικο είναι οι αλλοδαποί απόφοιτοι πανεπιστημιακών ιδρυμάτων να μην έχουν σε πολλές περιπτώσεις (ιδίως στα λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα») τα ίδια δικαιώματα με τους ημεδαπούς συναπόφοιτούς τους ως προς την εξεύρεση εργασίας στην εργασιακή αγορά, παρόλο που έχουν καταβάλει τον ίδιο ή και περισσότερο κόπο με τους ημεδαπούς για τη περάτωση των σπουδών τους. Χρειάζεται λοιπόν η Κυβέρνηση να λάβει μέτρα προς την κατεύθυνση της αξιοκρατικής εξίσωσης των ημεδαπών και αλλοδαπών αποφοίτων της ελληνικής εκπαίδευσης στην αγορά εργασίας. Σε τελική ανάλυση η συντονισμένη προσέλκυση μεταναστών αυτού του είδους θα μπορούσε να συνεισφέρει θετικά στην ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογίας στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση του βιοτικού επιπέδου της χώρας. Αυτό άλλωστε δείχνουν ποικίλα παραδείγματα σε χώρες όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ κ.ά. Φαίνεται όμως ότι οι προτεραιότητες των ελληνικών πολιτικών επιλογών δυσεξήγητα πόρρω απέχουν από την υιοθέτηση ενός τέτοιου μεταναστευτικού μοντέλου.
Όπως και να έχει πάντως δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιείται και μάλιστα συγχυτικά το μέτρο της μαζικής χορήγησης της ελληνικής ιθαγένειας  σε αλλοδαπούς μετανάστες χωρίς τις απαραίτητες ρήτρες και ασφαλιστικές  δικλείδες ως «πανάκεια» για τη δήθεν επίλυση των προεκτεθέντων ζητημάτων από τη στιγμή μάλιστα που εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνόπουλα (η λεγόμενη γενιά των 700 ευρώ)  αν και διαθέτουν πλήθος διπλωμάτων και πτυχίων υπό τις παρούσες συνθήκες ανεργίας, διαφθοράς, αναξιοκρατίας και εργασιακής εκμετάλλευσης, βρίσκονται καθηλωμένα σε εργασιακό, κοινωνικόοικονομικό τέλμα.

VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 

1. Συνοπτικά συμπεράσματα
Καθίσταται σαφές από τα παραπάνω, ότι η κυβερνητική νομοθετική πρωτοβουλία είναι απρόσφορη, άκαιρη και ανεδαφική. Γι’ αυτό προβλέπεται ότι ακόμα και αν η Βουλή υποπέσει στο λάθος να την ψηφίσει, το μέλλον της θα είναι ιδιαίτερα βραχύβιο. Εξυπηρετώντας μάλλον μικροπολιτικές σκοπιμότητες επιχειρεί από λανθασμένη οπτική γωνία και με πρόχειρο τρόπο να αντιμετωπίσει το μεγάλο μετανάστευτικό ζήτημα που ταλανίζει τη χώρα. Το πράττει ανεύθυνα χωρίς στην πραγματικότητα να έχει μελετήσει επαρκώς τα όρια των δυνατοτήτων της Ελλάδας ως προς την υποδοχή και ενσωμάτωση των μεταναστών και χωρίς να έχει μεριμνήσει έμπρακτα για την ομαλή κοινωνικοοικονομική ένταξη των αλλοδαπών μεταναστών στη χώρα. Επιπλέον, χωρίς να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την πάταξη του μεταναστευτικού δουλεμπορίου και των υπόλοιπων παρενεργειών, σπεύδει να «χαρίσει» μαζικά και με συνοπτικές διαδικασίες την ελληνική ιθαγένεια σε εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπούς μετανάστες. Η Κυβέρνηση θεσπίζει τις πιο ελαστικές προϋποθέσεις κτήσης ιθαγένειας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Από τη μία πλευρά, υπαναχωρεί από την εφαρμογή του δικαίου του αίματος, που για ευνόητους λόγους παραδοσιακά ακολουθεί η ελληνική έννομη τάξη. Παράλληλα με την παρούσα πρωτοβουλία σχεδόν αποσυνδέεται η κτήση της ελληνικής ιθαγένειας από το λεγόμενο στοχείο του «animus», δηλ. από τη συνειδητότητα – αίσθηση, ότι είναι κάποιος Έλληνας.[181]
Αν ληφθούν υπόψη τα δυσχερή αποτελέσματα της «συμβολικής» μεταναστευτικής πολιτικής των προηγούμενων ετών, που ασύδοτα οδήγησε  στο σημείο, ώστε σήμερα η Ελλάδα να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό (παράνομων και νόμιμων) αλλοδαπών μεταναστών σε ευρωπαϊκό τουλάχιστον επίπεδο, η «γενναιόδωρη» αυτή κυβερνητική επιλογή προκαλεί έκπληξη. Το παράλογο και ανεδαφικό αυτής της επιλογής επιβεβαιώνεται και από την υιοθέτηση πολύ αυστηρότερων μέτρων ως προς την κτήση της εθνικής ιθαγένειας, αλλά και ως προς την είσοδο αλλοδαπών μεταναστών στη χώρα, που  υιοθετείται από χώρες της αναπτυγμένης Δύσης με μεγάλη εμπειρία στα μεταναστευτικά ζητήματα. Και τούτο γιατί είναι δεδομένο ότι τα μέτρα αυτά λαμβάνονται προκειμένου να ελαττωθεί και ένα ελεγχθεί κατά το δυνατό το έντονο μεταναστευτικό ρεύμα στις χώρες αυτές, ώστε να αμβλυνθούν προβλήματα που δημιουργήθηκαν εκεί σε σχέση με την κοινωνική συνοχή και την προστασία της εθνικής ταυτότητας. Το άτοπο της συγκεκριμένης επιλογής επιτείνεται και από το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί πύλη εισόδου μεταναστών, οπότε είναι εύλογο ότι τέτοιου είδους μέτρα θα αυξήσουν έντονα το μεταναστευτικό ρεύμα προς τη χώρα.

2. Προτάσεις
α) Αναμόρφωση της μεταναστευτικής πολιτικής
Υπό τις δεδομένες συνθήκες, προκειμένου να διαμορφωθούν κατάλληλες συνθήκες για μια υγιή μεταναστευτική πολιτική, θα πρέπει πρωτίστως η Πολιτεία να μεριμνήσει έμπρακτα για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων σε συνδυασμό με την πάταξη των δουλεμπορικών κυκλωμάτων που διακινούν παράνομα μετανάστες και εμπορεύματα. Η άσκηση πίεσης προς την Τουρκία και προς άλλες όμορες χώρες – μεταξύ άλλων και μεσω της ΕΕ –  για τη σύναψη διμερών συμφωνιών σχετικά με τη συγκράτηση της παράνομης μετανάστευσης, θα συνεργούσε προς την παραπάνω κατεύθυνση.
Για την αποτελεσματική αντμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης δεν θα αρκούσε απλώς η άμεση επαναπροώθηση των παρανόμως εισερχόντων και διαμενόντων στη χώρα ή η κατασκευή κέντρων φιλοξενίας προσφύγων ή παράνομων υπό απέλαση μεταναστών. Απαιτείται και η επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης των αιτήσεων ασύλου και εν γένει νομιμοποίησης αλλοδαπών μεταναστών (π.χ. αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών εμποδίων ως προς τη χορήγηση της άδειας του επί μακρόν διαμένοντος) που πρέπει να διεξάγεται έγκαιρα, έγκυρα και αποτελεσματικά, και η οποία πρέπει να συνοδεύεται και από την πάταξη της διοικητικής γραφειοκρατίας και της σχετικής διαφθοράς. Π.χ. μεσω ενδελεχών ελέγχων από φερέγγυες, ανεξάρτητες αρχές, αλλα και με την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε υπαλλήλους και άλλους εμπλεκόμενους φορείς, που προάγουν τη γραφειοκρατική διαπλοκή.
Ομοίως πρέπει να απορριφθεί η τακτική της εκ των υστέρων νομιμοποίησης των παράνομων μεταναστών. Ακόμα όμως και όσοι παράνομοι μετανάστες νομιμοποιήθηκαν εκ των υστέρων θα πρέπει να αποκλειστούν από το δικαίωμα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας εκτός από όσους έχουν να επιδείξουν διακεκριμένη υπηρεσία απέναντι στο κράτος και την κοινωνία.  Επιπλέον, οι νόμιμοι μετανάστες στην Ελλάδα, τουλάχιστον εφόσον στοχεύουν να λάβουν άδεια επί μακρόν διαμένοντος ή να πολιτογραφηθούν θα πρέπει να υποχρεούνται να παρακολουθούν επιτυχώς μαθήματα ένταξης στην ελληνική κοινωνία, που θα πρέπει να παρέχει το ελληνικό κράτος. Τα μαθήματα αυτά θα πρέπει να προσφέρουν στους αλλοδαπούς μετανάστες επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας, αλλά και μαθήματα προσανατολισμού σε βασικά στοιχεία της  ελληνικής κοινωνίας και πολιτισμού, αλλά και της θεμελιώδους νομοθεσίας.
Προκειμένου να καταπολεμηθεί το παραοικονομικό καθεστώς της «μαύρης εργασίας» που συντηρεί την παράνομη μετανάστευση, προτείνεται η θέσπιση  βαριών προστίμων  στους εγχώριους εργοδότες  που απασχολούν αλλοδαπούς. Ειδικότερα, συνιστάται να υιοθετηθεί από την Ελλάδα σχετική πρόταση της Eυρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία πρέπει να επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις και ποινές σε εργοδότες που συλλαμβάνονται να απασχολούν  αλλοδπαούς εργάτες χωρίς άδεια. Π.χ. επιβάλλεται να καταβάλλουν βαρύ διοικητικό πρόστιμο, αλλά και να υποχρεωθούν να πληρώνουν τους νόμιμους μισθούς στον παράνομα απασχολούμενο εργαζόμενο, τις δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση και όλες τις άλλες παροχές που προβλέπει ο νόμος, ακόμα και το αεροπορικό εισιτήριο για την απέλαση του παράνομου μετανάστη.[182] Στο ίδιο πλαίσιο, θα πρέπει να επιβάλλονται και να εφαρμόζονται αυστηρές ποινές στους παράνομα εργαζόμενους αλλοδαπούς, οι οποίοι κατά κανόνα δεν θα πρέπει να επιβραβεύονται με εκ των υστέρων νομιμοποίηση και πολλώ μάλλον με παροχή της δυνατότητας πολιτογράφησης.
Ακόμα, θετική θα ήταν η ρητή πρόβλεψη ότι άδεια παραμονής μπορούν να  λαμβάνουν μόνο όσοι αλλοδαποί διαμένουν στην Ελλάδα και διαθέτουν νόμιμη και μόνιμη κατοικία, ΑΦΜ, ΙΚΑ και δήλωση φόρου εισοδήματος. Σκόπιμο θα ήταν η Κυβέρνηση να διαβουλεύεται με τα εργατικά συνδικάτα εργοδοτών και εργαζομένων και με άλλους υπεύθυνους φορείς, ώστε να προσδιοριστεί σε γενικές γραμμές ο ανώτατος αριθμός, αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αλλοδαπών εργαζομένων, στους οποίους θα επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα για να εργαστούν. Με  αυτό τον τρόπο θα προστατεύεται και ο Έλληνας και ο αλλοδαπός εργαζόμενος, καθώς θα περιορίζονται τα φαινόμενα «μαύρης εργασίας», τα κρατικά ταμεία θα ενισχύονται, ενώ θα αποφεύγεται η ανατροπή των όρων ισορροπίας μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας στην αγορά. Παράλληλα, θα πρέπει να δίδονται κίνητρα για την προσέλκυση καταρτισμένου εργατικού, ανθρώπινου δυναμικού (ειδικευμένοι επιστήμονες, σπουδαστές), αναλόγως με τις δυνατότητες και τις ανάγκες της χώρας.
Για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης έχει ενδιαφέρον και η πολιτική που ασκεί η Κύπρος, η οποία υφίσταται από τη θέση της παρόμοιες μεταναστευτικές πιέσεις με την Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τη σκόπιμη διοχέτευση λαθρομεταναστών στην ελεύθερη Κύπρο από το κατοχικό καθεστώς, μέσω της γραμμής Αττίλα. Η Κύπρος εφαρμόζει πολιτική, η οποία καθιστά σαφές ότι δεν ενδιαφέρεται για μόνιμους μετανάστες αλλά για εργατικό δυναμικό. Στο πνεύμα αυτό, χορηγεί άδεια εργασίας για 2 χρόνια. Αυτή μπορεί να ανανεωθεί για άλλα 2 χρόνια. Μετά τη λήξη της ανανεώσεως, ο ξένος εργαζόμενος πρέπει να αναχωρήσει. Εφόσον μείνει εκτός της Κύπρου για 1 χρόνο, έχει δικαίωμα να επανέλθει για άλλα 4 χρόνια (2+2). Κατά κανόνα δεν επιτρέπεται στον ξένο εργαζόμενο να συμπληρώσει πενταετία και να καταστεί «επί μακρόν διαμένων» καθεστώς που του παρέχει επ’ αόριστον διαμονή. Η Ελλάδα θα μπορούσε να παραδειγματιστεί από αυτή την πολιτική, αναπροσαρμόζοντας στοιχεία αυτής στα ελληνικά δεδομένα.

β) Προτεινόμενες τροποποιήσεις στον ισχύοντα κώδικα ιθαγένειας
Όπως προεκτέθηκε, ο ισχύων κώδικας ελληνικής ιθαγένειας αποτελει κατά τη γνώμη του γράφοντος μία ασφαλή βάση για περαιτέρω ανάπτυξη μιας σύγχρονης και υγιούς μεταναστευτικής πολιτικής, ο πυρήνας του οποίου δε θα ήταν σκόπιμο να αλλάξει. Μαζί με τις προτάσεις που προηγήθηκαν  θα ήταν χρήσιμο να παρατεθούν ορισμένες ακόμα προτάσεις, που θα μπορούσαν να συμπληρώσουν υφιστάμενες αδυναμίες ή ατέλειες του ισχύοντος κώδικα ελληνικής ιθαγένειας, δίχως όμως να ανατρέπουν ριζικά το ισχύον σύστημα απονομής της ελληνικής ιθαγένειας.
Προτού εκτεθούν οι σχετικές προτάσεις νομίζουμε ότι θα ήταν σκόπιμη, υπό τις δεδομένες συνθήκες σύγχυσης ως προς την κινητικότητα και εγκατάσταση πληθυσμών σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η επαναφορά του διαχωρισμού των εννοιών ιθαγένειας [183 και υπηκοότητας[184]. Σχετική εφαρμογή των παραπάνω εννοιών υφίσταται π.χ. στις ΗΠΑ όπου γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ των ημεδαπών (nationals) και προσώπων που έχουν την αμερικανική υπηκοότητα (citizenship). Από την άλλη πλευρά, στο Ηνωμένο Βασίλειο ο διαχωρισμός γίνεται με τις λέξεις «citizen» (ιθαγενής, ημεδαπός) και «subject» (υπήκοος). Με τον εν λόγω διαχωρισμό προσδιορίζεται συνεπώς σαφέστερα και πιο εξειδικευμένα ο νομικός και πολιτικός δεσμός του εκάστοτε ατόμου με το κράτος με το οποίο σε κάθε περίπτωση συνδέεται.
Ακόμη είναι κρίσιμο να επισημανθεί και να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τον εκάστοτε νομοθέτη, ότι υπό τις σημερινές συνθήκες φαίνεται να κερδίζει έδαφος – σε διεθνές επίπεδο – το στοιχείο του «animus» στο δίκαιο της ιθαγένειας, με βάση το οποίο πρέπει να ερευνάται, αν η απόκτηση αυτής ανταποκρίνεται στον ψυχισμό και στην ειλικρινή βούληση του αιτούντος να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια, κατά πόσο δηλαδή θέλει και νιώθει την ανάγκη να αποτελέσει μέλος ενός έθνους.[185]
Στο πλαίσιο αυτό, με δεδομένο ότι οι μη παρεκκλίνουσες διατάξεις του ισχύοντος δικαίου παραμένουν ως έχουν,  προτείνονται τα εξής:

 

1. Προκειμένου να διευκολυνθεί η απόκτηση της ιδιότητας του επί μακρόν διαμένοντος στη χώρα προτείνεται, κατά παρέκκλιση των κριτηρίων των άρθρων 67 και 68 του ν. 3386/2005,  καθώς και του π.δ. 150/2006, η παραπάνω ιδιότητα να αποκτάται:

 

α) Μετά την συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, τα τέκνα υπηκόων τρίτων χωρών, τα οποία γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή εισήλθαν νόμιμα σε αυτήν μέχρι το πέμπτο έτος της ηλικίας τους και διαμένουν νόμιμα σε αυτήν, εφόσον ολοκλήρωσαν επιτυχώς την πρωτοβάθμια και γυμνασιακή εκπαίδευση σε ελληνικό σχολείο.
β) Τέκνα υπηκόων τρίτων χωρών που ολοκλήρωσαν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε ελληνικό σχολείο και εν συνεχεία εισήχθησαν σε αναγνωρισμένο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, με την αποφοίτησή τους από αυτό, εφόσον διαμένουν νόμιμα συνεχώς στην χώρα από το 15ο έτος της ηλικίας τους. Στην ρύθμιση αυτή δεν υπάγονται κάτοχοι αδειών διαμονής για τις οποίες δεν επιτρέπεται αλλαγή σκοπού σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ.6 του Ν. 3386/2005.

 

2. Ως προς τις προϋποθέσεις πολιτογράφησης αλλοδαπού προτείνονται κατά παρέκκληση, αλλά και επιπρόσθετα (σε ορισμένες περιπτώσεις) του ισχύοντος δικαίου οι εξής προϋποθέσεις:

 

α) Να είναι επί εννέα συνεχόμενα έτη μόνιμος και νόμιμος κάτοικος της Ελλάδας την τελευταία δωδεκαετία από την υποβολή της αίτησης πολιτογράφησης (αντί για δέκα έτη την τελευταία δωδεακετία, όπως ορίζει ο ύπο τροποποίηση κώδικας ελληνικής ιθαγένειας) και να έχει στην κατοχή του άδεια ή δικαίωμα διαμονής.
β) Να έχει αυτοδύναμα την δυνατότητα οικονομικής συντήρησης τόσο του εαυτού του όσο και των μελών της οικογένειάς του και παράλληλα να μην έχει εκκρεμείς οφειλές στο κράτος.
γ) Να αποποιηθεί της προηγούμενης ιθαγένειάς του. Εξαιρούνται από αυτή την υποχρέωση οι πολίτες κρατών-μελών της ΕΈ ή άλλων κρατών που οι αρμοδιοι αναλόγως των συνθηκών οφείλουν να ορίσουν.
δ) Να μη θέτει σε κίνδυνο την εσωτερική ή εξωτερική ασφάλεια του ελληνικού κράτους. Να αξιολογείται από τις αρμόδιες αρχές η αρτιότητα του χαρακτήρά του, ο βαθμός ενσωμάτωσής του στην ελληνική κοινωνία και η προσήλωσή του στις θεμελιώδεις αξίες της Πολιτείας π.χ. κατόπιν προφορικών συνεντεύξεων, εγγράφων δηλώσεων (π.χ. ότι αποδέχεται τις αρχές του ελληνικού Συντάγματος) ή άλλων τρόπων. Δηλ. όπως ισχύει σε χώρες, όπώς η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Δανία κ.ά.
ε) Να έχει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας, της ελληνικής ιστορίας και γενικά του ελληνικού πολιτισμού. Η γνώση της γλώσσας πρέπει να πιστοποιείται με την επιτυχή εξέταση του σε διαγώνισμα που θε έχει βαθμό δυσκολίας επιπέδου της γ΄τάξης Γυμνασίου ή έστω με την επιτυχή συμμετοχή του σε πρόγραμμα ενσωμάτωσης που θα του παρέχει το ελληνικό κράτος στο πρότυπο π.χ. του αντίστοιχου γερμανικού συστήματος. Η επαρκής γνώση της χώρας (ιστορία, πολιτισμός) πρέπει να πιστοποιείται με την επιτυχή συμμετοχή του σε διαγώνισμα αντίστοιχης δυσκολίας με αυτό που έχει θεσπιστεί στη Γερμανία, τη Δανία κ.α.
στ) Η απόρριψη ή αποδοχή της αίτησης πολιτγράφησης θα πρέπει να αιτιολογείται ανάλογα. Κατά αυτής της απόφασης θα μπορεί να προσφεύγει όποιος έχει έννομο συμφέρον εντός ευλόγου προθεσμίας.

 

Ειδικές περιπτώσεις:
Μια ειδική κατηγορία πολιτογράφησης θα μπορούσε επιπρόσθετα να θεσπιστεί για αλλοδαπό που γεννήθηκε στην Ελλάδα, ή ήλθε νόμιμα σε αυτήν μέχρι το 5ο έτος της ηλικίας του και απέκτησε παιδί από κοινού, με Έλληνα ιθαγενή. Στην περίπτωση αυτή, ακόμα και αν δεν είναι επί μακρόν διαμένων, πρέπει να αποκτά την ιθαγένεια με δήλωση του στο οικείο δήμο της κατοικίας του εφόσον πέντε έτη μετά τη γέννηση του κοινού τέκνου δεν έχει παύσει το δικαίωμα στη γονική μέριμνα ή δεν έχει απωλεσθεί λόγω υιοθεσίας και δεν υπάρχει σχετική ένδικη εκκρεμότητα.
Το εν λόγω πρόσωπο θα πρέπει να έχει λευκό ποινικό μητρώο, να μην εκκρεμούν σε βάρος του κατηγορίες, να είναι αυτοσυντήρητο και να μην έχει χρέη προς το κράτος.

 

 Ακόμη, δικαίωμα για πολιτογράφηση, υπό τις τελευταίες ανωτέρω προϋποθέσεις μπορεί να έχει και όποιος αλλοδαπός  έχει αποφοιτήσει από ελληνικό Πανεπιστήμιο και εργάζεται νόμιμα για 3 συνεχή χρόνια στην Ελλάδα.

 

3. Ως προς την απόδοση ελληνικής ιθαγένειας/υπηκοότητας σε αλλοδαπά τέκνα, προτείνονται σε αντιπαραβολή με το νομοσχέδιο τα εξής:

 

Την ελληνική ιθαγένεια μπορούν να αποκτήσουν αλλοδαπά τέκνα (τηρουμένων των κανόνων του ισχύοντος δικαίου, όπου οι προτάσεις δεν παρεκκλίνουν από αυτούς) εφόσον:
α)  Υποβάλλουν σχετική αίτηση στις αρμόδιες αρχές με την ενηλικίωσή τους ή το αργότερο σε διάστημα δύο χρόνων από την ενηλικίωσή τους.
β)  Έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα μετά την 01.01.2007 και  κατοικούν συνεχώς μόνιμα και νόμιμα στην ελληνική επικράτεια τουλάχιστον κατά τα τελευταία εννέα έτη πριν την ενηλικίωσή τους.
γ) Τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο γονέων/κηδεμόνων του τέκνου (εφόσον διαμένει στην Ελλάδα) διαθέτει άδεια διαμονής στην Ελλάδα για τουλάχιστον πέντε έτη σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/109/ΕΚ και εν γένει να κατοικεί. Η άδεια αυτή θα πρέπει να έχει χορηγηθεί τρία τουλάχιστον χρόνια πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης από το αλλοδαπό τέκνο.
δ) Έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς την εννεατή υποχρεωτική εκπαίδευση. Διαφορετικά εφόσον  προσκομίζουν πιστοποιητικό γνώσης της γλώσσας, που αντιστοιχεί με το επίπεδο της γ΄τάξης του Γυμνασίου, αλλά και πιστοποιητικό επαρκούς γνώσης του πολιτισμού της χώρας που θα πιστοποιείται από τον εκάστοτε υπεύθυνο φορέα που θα οργανώνει το πρόγραμμα ενσωμάτωσης αλλοδαπών μεταναστών στην ελληνική κοινωνία.
Όσοι όμως έχουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος επί 8 έτη, πολιτογραφούνται κατ’ εξαίρεση χωρίς να εξετάζεται από την επιτροπή ιθαγένειας η επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού (που έχει ήδη ληφθεί υπόψη για τη χορήγηση της ιδιότητας του επί μακρόν διαμένοντος). Για την εξέταση των περιπτώσεων αυτών καταβάλλεται μειωμένο παράβολο.
ε) Έχουν λευκό ποινικό μητρώο και  δεν εκκρεμεί σε βάρος τους άλλη κατηγορία. Θα πρέπει εν γένει να αξιολογείται η αρτιότητα του χαρακτήρα και της προσωπικώτητάς τους. Η εν γένει συμπεριφορά τους θα πρέπει να μην ρέπει προς την  παραβατικότητα.
στ) Δεν αρκεί μόνο δήλωσή και αίτηση εγγραφής στο σχετικό μητρώο. Η απόφαση σχετικά με την πολιτογράφηση του αιτούντος θα εκδίδεται αιτιολογημένα από την αρμόδια διοίκηση. Κατά της απόφασης αυτής θα μπορεί να προσφεύγει εντός εύλογης προθεσμίας όποιος έχει έννομο συμφέρον.

 

– Τέλος, ως προς το ζήτημα παροχής ψήφου στις δημοτικές εκλογές των νόμιμων μεταναστών προκρίνεται η παραχώρηση του δικαιώματος του εκλέγειν σε όσους αλλοδαπούς νόμιμους κατοίκους απολαμβάνουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος με βάση τον ισχύοντα κώδικα ιθαγένειας, μόνον εφόσον προηγηθεί αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία επιτρέπει τη χορήγηση πολιτικών δικαιωμάτων και σε μη Έλληνες.
Ανάλογη ρύθμιση προβλέπεται και σε πολλές χώρες της Ευρώπης (π.χ. Γαλλία, Ισπανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Μάλτα κ.ά) και εν γένει συμβαδίζει με τις αρχές που διέπουν το σύγχρονο κράτος δικαίου.

 

– Για τον αποτελεσματικό συντονισμό και την επιτυχή υλοποίηση των παραπάνω ζητημάτων προτείνεται η άμεση ίδρυση Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, Ενσωμάτωσης και Εθνικής Ταυτότητας (κατά το πρότυπο του αντίστοιχου γαλλικού Υπουργείου).

 

3. Επίμετρο
Καταδεικνύεται από την παρούσα συμβολή, ότι η προτεινόμενη νομοθετική πρωτοβουλία  κατατίθεται μάλλον απερίσκεπτα προς ψήφιση στη Βουλή. Προτείνεται από ένα numerus clausus της κρατούσας πολιτικής νομενκλατούρας, ερήμην της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, ο οποίος άλλοτε από άγνοια άλλοτε από απογοήτευση, τηρεί εν πολλοίς ιδιωτεύουσα, παθητική στάση. Κατά βάθος όμως είναι ικανός να διακρίνει την προφανή ανακολουθία μεταξύ λόγων και έργων των εμπνευστών του εν λόγω νομοσχεδίου, που υπερήφανα αυτοπροσδιορίζονται ως «προοδευτικοί υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Γνωρίζει στο βάθος ο ελληνικός λαός, ακόμα και οι ίδιοι οι αλλοδαποί μετανάστες, ότι στην πραγματικότητα αυτό που υπηρετείται με την εσπευσμένη προώθηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου είναι τα αδιαφανή συμφέροντα «ισχυρών κύκλων», που αναμένεται ότι θα επωφεληθούν από τη σύγχυση που μεσοπρόθεσμα θα επιφέρουν οι συνέπειες του εν λόγω νομοσχεδίου, εφόσον ψηφιστεί. Για μια ακόμη φορά το κοινό συμφέρον των πολιτών και γενικότερα της κοινωνίας υποχωρεί υπό το πρόσχημα ενός κίβδηλου, αδιαφανούς ανθρωπισμού, που επαγγέλεται ότι υπηρετεί τον άνθρωπο και τη δημοκρατία, ενώ στην πραγματικότητα εργάζεται για ευτελή μικροπολιτικά ή μακροπολιτικά συμφέροντα. Σπέρνει έτσι μεσοπρόθεσμα με το παρόν νομοθετικό ακροβάτημα την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα, περιφρονώντας βασικές αξίες της ελληνικής κοινωνίας από την οποία ευκαιριακά αναδείχτηκε.
Είναι στο χέρι του ελληνικού λαού και του κάθε πολίτη χωριστά να επαγρυπνά και να αντιστέκεται, όπως ο καθένας μπορεί από τη θέση του και αναλόγως των δυνατοτήτων του, στρέφοντας τα νώτα του στην εκάστοτε πολιτική υποκρισία-διπροσωπία. Τελικά, μάλλον όχι τυχαία, ο Μ. Θεοδωράκης απευθυνόμενος στους απανταχού Έλληνες πολίτες, σε πρόσφατο μήνυμά του,[186]  σημειώνει εμφατικά και με νόημα: «Αρκετά κοιμηθήκαμε έως τώρα. Καιρός να ξυπνήσουμε, να εγερθούμε, να εξεγερθούμε και ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε όπως αρμόζει τους μεγάλους κινδύνους που απειλούν την ιστορία, τον πολιτισμό, το ήθος, τις παραδόσεις και τελικά την ακεραιότητά μας.»
Ακόμα όμως και αν ψηφιστεί ως έχει το παρόν νομοσχέδιο, θα αποτελέσει μάλλον μία ακόμη κρίσιμη δοκιμασία, ανάμεσα στις πολλές που ιστορικά έχει περάσει ο Ελληνισμός και η ελληνική ταυτότητα. Δοκιμασίες, οι οποίες όμως αντί να σβήσουν τη φλόγα του, τη δυνάμωσαν στο πέρασμα των αιώνων, γιατί λειτούργησαν αφυπνιστικά. Θα είναι ίσως μία ακόμη πρόσκαιρη δοκιμασία, που ίσως γίνει αφορμη πολιτιστικής και πνευματικής επαγρύπνισης, ώστε με σπουδή να καθαριστεί η ήρα από το στάρι. Να φανερωθεί ποίος πραγματικά υπηρετεί το συμφέρον της Ελλάδας και του Ελληνισμού και ποιός ευκαιριακά το απεμπολεί και το καπηλεύεται. Εξάλλου, ως λαός και ως κοινωνικά και πολιτικά πρόσωπα εξ’ ορισμού είμαστε άξιοι και υπεύθυνοι των εκάστοτε επιλογών μας.

Πίνακας 1: Συνοπτική θεώρηση επίμαχων προϋποθέσεων κτήσης ιθαγένειας σε χώρες της ΕΕ. (προβάλλεται ο γενικός κανόνας των σχετικών περιπτώσεων δεν αναφέρονται οι εξαιρέσεις)

 

 

—————————————————————————————————————————————————————————————————

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
0. Το παρόν πόνημα αφιερώνεται στην ιερή μνήμη των πρόσφατα κοιμηθέντων, αγαπημένων μου εξαδέλφων Αλεξάνδρου και Γεωργίου.

1. Μτφρ. από Ν. Σαραντάκο:  «Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (ενν. στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν• ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες, έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους.»

2. Πρβλ.το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου «Πολιτική συμμετοχή ομογενών και αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα και μακροχρόνια στην Ελλάδα» σε: http://www.ypes.gr/ypes_po/detail_printer.asp?docid=2264  .

3. Το θέμα αυτό εκκρεμεί από την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001, καθώς το νομοσχέδιο αυτό τελικά δεν πέρασε στην Βουλή, αφού καταψηφίστηκε από το ΠΑΣΟΚ.

4. Πρβλ. Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188 , «Ωρολογιακή βόμβα οι λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100062_10/05/2009_314189 , Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598 , Research Institute for European and American Studies (RIEAS), «Destabilization through illegal immigration in Greece, Strategic Analysis», Nov. 2008,  http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=812&catid=37&Itemid=64 , Π. Γαλάτη:  «Το προφίλ των μεταναστών στην Ελλάδα», Καθημερινή 21.11.2004, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100047_21/11/2004_124211 .

5. Για την κρατούσα ιδεολογική τρομοκρατίας Πρβλ. ενδεικτ: Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδων.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής », 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26), με παραπομπές και σε:Α. Finkielkraut, Alain, «Régister au discours de la dénonciation», Le Journal Du Sida, Avril 1995, P.-A. Taguieff,, «La force du prejuge – Essai sur le racisme et ses doubles», Paris 1987.

6. Πρβλ. Δ. Σταμπόγλης: «“Θεσμός” η παραοικονομία στην Ελλάδα», To Bήμα, 01.10.2010, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=3&artid=176002&dt=01/10/2006 , Η. Σταμπολιάδης: «Κίνδυνοι για τον υπαρκτό Ελληνισμό», Το Βήμα,  25.06.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=275178&ct=6&dt=25/06/2009 , «Εντυπωσιακή ανοχή στην παραοικονομία παρουσιάζει η Ελλάδα», Καθημερινή, 12.12.2009,  http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100005_12/12/2009_383210 , Α. Χεκίμογλου:  «Σταυροδρόμι ευρωπαϊκού εγκλήματος η Ελλάδα», Το Βήμα, 28.10.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=32&artId=278084&dt=28/10/2009  Πρβλ. συνέντευξη του προέδρου της Ένωσης Μεταναστών Ελλάδος Ζ. Ν. Κολομπανί, την 7/5/2009 στην πρωινή εκπομπή του ΑLPHA 9,89, στον Νίκο Καμακάρη, http://www.migrationpolicy.gr/deltia%20typou/interview%20alpha%207-05-09.pdf . Πρβλ. αναλυτικά στοιχεία για την παραοικονομία και τη διαφθορά στην Ελλάδα μεταξύ άλλων και με γραφήματα: Λ. Στεργίου  «Πάνω από 70 δισ.διαφθορά, παραοικονομία στην Ελλάδα», Καθημερινή, 09.02.2008, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_09/02/2008_258679 . «Ο ετήσιος τζίρος της διαφθοράς στην Ελλάδα ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ και μαζί με την παραοικονομία τα 70 δισ. ευρώ. Η πρωτιά της Ελλάδος στη διαφθορά πληρώνεται με μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος, με στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό και, συνεπώς, με υψηλές τιμές αγαθών, αλλά και με αύξηση του χάσματος μεταξύ χαμηλών και υψηλών εισοδημάτων. Και τελικά την πληρώνει με χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο και μικρότερη ανάπτυξη.»

7. Επισημαίνεται ότι το νομοσχέδιο αυτό υιοθετεί εν πολλοίς τις σχετικές προτάσεις της «Eλληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου» σχετικά με την τροποποίηση του ισχύοντος κώδικα ελληνικής ιθαγένειας.. Πρβλ. Περίληψη Αιτιολογικής Εκθεσης του προτεινόμενου σχεδίου Νέου Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας,, http://www.hlhr.gr/index-el.htm .

8. Είναι δυνατόν όπως φαίνται με βάση το προτεινόμενο νομοσχέδιο, π.χ. ένα τέκνο που γεννήθηκε στην Ελλάδα από παράνομους αλλοδαπούς μετανάστες γονείς, εκ των οποίων ο ένας νομιμοποιήθηκε με νόμο ή με άλλο τρόπο τέσσερα χρόνια μετά τη γέννηση του τέκνου, να αποκτήσει σχετικά αυτόματα την ελληνική ιθαγένεια, όταν συμπληρωθεί η πενταετία νόμιμης και μόνιμης διαμονής του ενός εκ των γονέων του. Θα βρίσκεται τότε στην ηλικία των 9 ετών.

9. http://www.riksdagen.se/Webbnav/index.aspx?nid=3911&bet=2001:82

10. Πρβλ. άρθρο 1Α παρ.2 εδ. α’ του σχετικού σχεδίου νόμου.

11. Πρβλ. άρθρο 1Α παρ.2 εδ. β’ του σχετικού σχεδίου νόμου.

12. Πρβλ. άρθρο 1Α παρ.3 του σχετικού σχεδίου νόμου.

13. Πρβλ. Γ. Μπαμπινιώτης: «Παιδεία, Εκπαίδευση και Γλώσσα», Γλωσσολογική Βιβλιοθήκη, τ.3, 1η έκδ., Αθήνα, 1994,  Α. Λακασά:  Ανορθόγραφη «τροχοπαίδι» στα Πανεπιστήμια», Καθημερινή, 16.4.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_100032_16/04/2009_311284, ο ίδιος: «Τα άλυτα προβλήματα της Παιδείας», Καθημερινή, 11.10.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_11/10/2009_332979 , «Μπαμπά τελικά τί έγινε την 25η Μαρτίου; », 21.3.2009,  http://www.press-time.com/reportage-gr/epanastasitou21-gr.html  , O OΟΣΑ βάζει στο τελευταίο θρανίο την παιδεία μας, 23.10.2004, http://www.chiosnews.com/cn1023200432337PM0.asp

14.   Πρβλ. Άρθρο 2 δ του νομοσχεδίου «Πολιτική συμμετοχή ομογενών και αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα και μακροχρόνια στην Ελλάδα».

15. ν. 3284/2004 (ΦΕΚ Α΄ 217/10.11.2004) «Περί κυρώσεως του Κώδικα της Ελληνικής Ιθαγένειας.».

16. ν. 3386/2005  (ΦΕΚ Α 212/23.8.2005) «Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια».

17. Πρβλ. Οδηγία 2003/109/ΕΚ της 25ης Νοεμβρίου 2003, «σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες», η οποία κυρώθηκε με το π.δ. 150/2006, ΦΕΚ Α 160/31.7.2006.

18. Π. Παυλόπουλος: «Νομοθετικές πρωτοβουλίες περιορισμένης ευθύνης», Καθημερινή, 10.01.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100015_10/01/2010_386265  .

 

19.Π. Παυλόπουλος: «Νομοθετικές πρωτοβουλίες περιορισμένης ευθύνης», Καθημερινή, 10.01.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100015_10/01/2010_386265  .

 

20. Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025, με περαιτέρω παραπομπές,

 

21. Πρβ. Σχετικά με αυτόν τον προβληματισμό: Ε. Αντώναρος: «Η ιθαγένεια των μεταναστών», Καθημερινή, 22.11.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_22/11/2009_362388 .

 

22. Κατά το άρθρο 61 παρ. 2 ν. 3386/05: «Ως μέλη οικογένειας Ελληνα ή πολίτη άλλου κράτους μέλους της Ε.Ε. νοούνται:
α. Οι σύζυγοι, καθώς και τα κάτω των 21 ετών κοινά τέκνα τους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν υιοθετηθεί ή ανεξαρτήτως ηλικίας, εφόσον συντηρούνται από αυτούς.
β. Τα λοιπά τέκνα του Ελληνα ή πολίτη άλλου κράτους  μέλους της Ε.Ε. ή του ενός εκ των συζύγων, τα οποία δεν έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους, συμπεριλαμβανομένων των τέκνων που έχουν υιοθετη θεί, εφόσον του έχει ανατεθεί η άσκηση της γονικής μέ ριμνας, ή ανεξαρτήτως ηλικίας, όταν συντηρούνται από αυτούς,
γ. Οι απευθείας ανιόντες του Ελληνα ή πολίτη κράτους μέλους της Ε.Ε. και του ετέρου των συζύγων, που συντηρούνται από αυτούς.

 

23. Πρβλ. ενδεικτικά: Κ. Χρυσόγονος: «Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα», β΄ έκδ. Αθήνα, 2002, σ. 157 επ., με περαιτέρω παραπομπές.

 

24. Πρβλ. Κ. Χρυσόγονος: «Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα», β΄ έκδ. Αθήνα, 2002, σ. 157 επ., με περαιτέρω παραπομπές. Ν. Κανελλοπούλου: «Τίθεται ζήτημα συνταγματικότητας», Το Βήμα, 24.01.2010, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=114&artid=311467&dt=24/01/2010 .

25. Άρθρο 29 Συντ. «Έλληνες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.»

26. Πρβλ. ενδεικτικά: Κ. Μαυριάς: «Συνταγματικό Δίκαιο», β΄ εκδ. 2002, σ. 388 επ.

27. Πρβλ. Κ. Μαυριάς: «Συνταγματικό Δίκαιο», β΄ εκδ. 2002, σ. 393 επ.με περαιτέρω παραπομπές.

28. Πρβλ. Ν. Κανελλοπούλου: «Τίθεται ζήτημα συνταγματικότητας», Το Βήμα, 24.01.2010, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=114&artid=311467&dt=24/01/2010 .

29. Πρβλ. για τις προϋποθέσεις κτήσης ιθαγένειας στις παραπάνω και σε άλλες χώρες της ΕΕ: Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025, με περαιτέρω παραπομπές, International Centre for Migration Policy Development (ed.): «Integration Agreements and Voluntary Measures: Compulsion or Voluntary Nature: Comparison of Compulsory Integration Courses, Programmes and Agreements and Voluntary Integration Programmes and Measures in Austria, France, Germany, the Netherlands and Switzerland», Prague 2005 , «Τί ισχύει για την απόδοση ιθαγένειας σε μετανάστες», Καθημερινή, 11.10.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_11/10/2009_332975 . Επιστολή Α. Σαμαρά σε Γ. Ραγκούση (Υπ.Εσ,) σχετικά με το προτεινόμενο νομοσχέδιο για την «Πολιτική συμμετοχή ομογενών και αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα και μακροχρόνια στην Ελλάδα», Ναυτεμπορική, 11.01.2010, http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=1763991. Πρβλ. και τον συγκριτικό Πίνακα 1 στο τέλος του κειμένου.

30. Πρβλ. Λεπτομερής ανάλυση των σχετικών προϋποθέσεων κτήσης ιθαγένειας  παρατίθενται στην επίσημη ιστοσελίδα για τους αλλοδαπούς και τη μετανάστευση http://www.nyidanmark.dk/en-us/citizenship/danish_nationality/nationality_how_become_dansish_national.htm , Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025 .

31. Πρβλ. Gesetz zur Steuerung und Begrenzung der Zuwanderung und zur Regelung des Aufenthalts und der Integration von Unionsbürgern und Ausländern (Zuwanderungsgesetz), 30.7.2004, BGBl. 1950, Πρβλ. επίσης  για τις προϋποθέσεις πολιτογράφισης αλλοδαπού:   Bundesregierung, Wege zur Einbürgerung – Wie werde ich Deutsche – wie werde ich Deutscher?, 2.7.2008, http://www.bundesregierung.de/Content/DE/Publikation/IB/wege-zur-einbuergerung.html   . Σημειωτέον ότι στη Γερμανία εξακολουθεί να ισχύει η απαγόρευση εισαγωγής εργατικού δυναμικού, η οποία καθιερώθηκε το 1973, όταν για πρώτη φορά διαπιστώθηκε η προβληματική κατάσταση, η οποία σταδιακά προέκυπτε στο εσωτερικό της γερμανικής κοινωνίας λόγω της εισόδου μεταναστευτικού πληθυσμού. Πρβλ. ακόμα: http://www.bundesregierung.de/Webs/Breg/DE/Bundesregierung/BeauftragtefuerIntegration/Einbuergerung/einbuergerung.html .

32. Πρβλ. σχετικό ρεπορτάζ: Γ. Παπαγιαννόπουλος «Μεταναστευτική πολιτική», Το Παρόν της Κυριακής, 29.11.2009, http://www.paron.gr/v3/article_print.php?id=47946&colid=&catid=33&dt=2009-11-29%200:0:0   . Σε αντίστοιχο μήκος κύματος κνούνται και παλαιότερες δηλώσεις των πρωθυπουργών της Αυστραλίας . J. Howard και Κ. Rudd. Πρβλ. D. Humphries: «Live here and be Australian, Howard declares», Sunday Morning Herald, 25.02.2006,  http://www.smh.com.au/news/national/live-here-be-australian/2006/02/24/1140670269194.html  . Oμοίως και ο νυν Αυστραλός πρωθυπουργός Κ. Rudd: http://www.agorapress.gr/el/news.php?n=1357  Aναδημοσίευση από την εφημ. Τα Νεα.

33. Πρβλ. αναλυτικά: http://www.help.gv.at/Content.Node/26/Seite.260420.html  .

34. Πρβλ. άρθρο 17 του ισπανικού αστικού κώδικα http://noticias.juridicas.com/base_datos/Privado/cc.l1t1.html .

35. Πρβλ. σχετικά: http://www.culture.gouv.fr/entreelibre/Laurette/country/portugalbistxt.html .

36. Πρβλ. σχετικά: http://usmra-si.tripod.com/sitebuildercontent/sitebuilderfiles/italiancitizenship.pdf .

37. Πρβλ σχετικά: http://www.bfm.admin.ch/bfm/de/home/themen/buergerrecht.html .

38. Πρβλ. σχετικά: http://www.guichet.public.lu/fr/citoyens/citoyennete/nationalite-luxembourgeoise/acquisition-recouvrement-nationalite-luxembougeoise/naturalisation/index.html  .

39. Πρβλ.: Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025 , με περαιτέρω παραπομπές.
σχετικά με τη μεταναστευτική νομοθεσία και πολιτική απέλασης μεταναστών σε κάθε χώρα της ΕΕ σε:  International Organization of Migration (IOM): Return Migration: Policies and Practices in Europe, Geneva, 2004, σ. 253 επ., http://books.google.com/books?id=bEgdJKkShfwC&printsec=frontcover&hl=el#v=onepage&q=&f=false

40. Πρβλ. σχετικά: http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/britishcitizenship/ .

41. Πρβλ.: Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025 , με περαιτέρω παραπομπές .

42. Πρβλ. J. Sacks: Wanted a national culture: Multiculturalism is a disaster, Τimes, 20.10.2007, http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/guest_contributors/article2697772.ece
(wanted: a national culture  , T. Fleming: «Multiculturalism and England’s Muslim Minority: Solution or Problem?», 2007, σ. 21 επ.., http://www.nps.edu/Academics/SIGS/NSA/publicationsandresearch/studenttheses/theses/fleming07.pdf , S. Katwala: «The truth of multicultural Britain», Guardian, 25.11.2001, http://www.guardian.co.uk/uk/2001/nov/25/race.world4  .

43 Πρβλ. ενδεικτ. με περαιτέρω παραπομπές : D. McGhee: «The End of Multiculturalism: Terrorism, Integration, and Human Rights», London, 2008, Π. Ήφαιστος: «Κοσμοθεωρία των Εθνών», 2009, Αθήνα, σ. 115 επ., σ. 183 επ. , Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής », 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26), J. Sacks: Wanted a national culture: Multiculturalism is a disaster, Τimes, 20.10.2007, http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/guest_contributors/article2697772.ece (wanted: a national culture , J. Lloyd: «The end of multiculturalism», New Statesman, 27.5.2002, http://www.newstatesman.com/200205270012 , P. Duelund: «National Cultural Canons as a Cultural Policy Response to Globalisation?», Compendium: Cultural Policies and Trends in Europe , Nov. 2009 http://www.culturalpolicies.net/web/compendium-topics.php?aid=149 , με περαιτέρω παραπομπές.Ειδικά για την Ισπανία πρβλ.: Πρβλ. S. Kern: «Spain’s Immigration System Runs Amok – Spain’s Decline», Βrussels Journal, 17.09.2008, http://www.brusselsjournal.com/node/3527 , «Spain’s Growing Immigration Problem», The Moderate Voice, 20.9.2008, http://themoderatevoice.com/22826/spains-growing-immigration-problem/ .

44. Πρβλ. σχετικά: http://www.vie-publique.fr/decouverte-institutions/citoyen/citoyennete/citoyen-france/comment-devient-on-citoyen-francais.html .

45. Πρβλ.  S. Trifkovic: «Intifada in France», Chronicles Magazine, 04.11.2005, αναδημοσίευση σε: http://www.freerepublic.com/focus/news/1516006/posts , J. Simpson: Violence exposes France’s weaknesses”, BBC News, 07.11.2005, http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4414442.stm , «Ghettos shackle French Muslims»,  BBC News, 31.10.2005 http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4375910.stm , P. Lattas: «Das Ende der Integrationslüge Brennende Parallelgesellschaften: Frankreich ist nicht anders, es ist nur früher dran als Deutschland», Junge Freiheit, 46/05, 11. November 2005.

46. Πρβλ. Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025 , με περαιτέρω παραπομπές.

47. Πρβλ. σχετικά: http://www.minbuza.nl/dutchnationality .

48. Πρβλ. Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025 , με περαιτέρω παραπομπές.

49. Πρβλ. σχετικά: http://www.diplomatie.be/en/services/nationality.asp .

50. Πρβλ.«A Guide to Naturalization». U.S.Citizenship and Immigration Services, USCIS Publication M-476, 25.04.2009, http://www.uscis.gov/natzguide, Naturalization: Requirements for Naturalization. visapro.com. http://usimmigration.visapro.com/Naturalization.asp., D. Murray. «A Brief History Of US Immigration», Ιmmigration Daily, 10.01.2007,  http://www.ilw.com/articles/2007,0829-murray.shtm..

51. Πρβλ. J. Pryor: «The Natural-Born Citizen Clause and Presidential Eligibility: An Approach for Resolving Two Hundred Years of Uncertainty» , Yale Law Journal 1988, σ.  881, σ. 889.

52. Πρβλ. σχετικές πληροφορίες σε: U.S. Citizenship and Immigration Services, http://www.uscis.gov/ .

53. Πρβλ. D. Humphries: «Live here and be Australian, Howard declares», Sunday Morning Herald, 25.02.2006,  http://www.smh.com.au/news/national/live-here-be-australian/2006/02/24/1140670269194.html  . Oμοίως και ο νυν Αυστραλός πρωθυπουργός Κ. Rudd: http://www.agorapress.gr/el/news.php?n=1357  Aναδημοσίευση από την εφημ. Τα Νεα.

54. Πρβλ. ενδεικτικά: L. Waldman: Canadian Immigration and Refugee Law Practice 2010, Toronto, 2009.

55. Πρβλ. Μ. Bagaric/K. Boyd/P. Dimopoulos/J. Vrachnas: Migration and Refugee Law in Australia, 2007. Η Αυστραλία μάλιστα σχεδιάζει να θέσει ακόμα πιο αυστηρούς κανόνες για τον περιορισμό εισόδου μεταναστών στη χώρα. Πρβλ. Μ.-Α. Τοy, «Migration rules set for revamp», The Age, 31.08.2009, http://www.theage.com.au/national/migration-rules-set-for-revamp-20090830-f3ya.html «Νέα μεταναστευτική πολιτική χρειάζεται η Αυστραλία», 3.9.2009 http://www.neoskosmos.com/news/el/node/3120  . Σχετικά με τη μεταναστευτική νομοθεσία του Καναδά, πρβλ. L. Waldman: Canadian Immigration and Refugee Law Practice 2010, Toronto, 2009.

56. Πρβλ. συνοπτιικά :Citizenship and Immigration Canada,  http://www.cic.gc/ca  , Australian Goverrnment, Department of Immigration and Citizenship,   http://www.citizenship.gov.au/ .

57. Πρβλ.Japanese Ministry of Justice, The Nationality Law, http://www.moj.gov/jp/ENGLISH/information/tnl-01.html  .

58. Πρβλ. Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188  , «Ωρολογιακή βόμβα οι λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100062_10/05/2009_314189 , Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598 , Π. Νεάρχου: «Το μεταναστευτικό φαινόμενο στη χώρά μας. Προοπτικές και προτεινόμενες πολιτικές», Απόδημος 2007, http://www.apodimos.com/arthra/07/Oct/TO_METANASTEYTIKO_FAINOMENO_STH_ELLADA_Meros_1/index.htm , Research Institute for European and American Studies (RIEAS), «Destabilization through illegal immigration in Greece, Strategic Analysis», Nov. 2008,  http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=812&catid=37&Itemid=64 .

59.   Πρβλ. J. Bransten: EU: Νetherlands leading trend to more stringent immigration rules, Radio Free Europe/Radio Liberty 5.4.2006, http://www.rferl.org/content/article/1067418.html , M. Baker: „Dutsch Immigration (Parts 1-4), Radio Free Europe, Radio Liberty, 24.11.2004, http://www.rferl.org/content/article/1056019.html , International Organization of Migration (IOM): Return Migration: Policies and Practices in Europe, Geneva, 2004, σ. 253 επ., http://books.google.com/books?id=bEgdJKkShfwC&printsec=frontcover&hl=el#v=onepage&q=&f=false.

60. Πρβλ. S. Kern: «Spain’s Immigration System Runs Amok – Spain’s Decline», Βrussels Journal, 17.09.2008, http://www.brusselsjournal.com/node/3527 , «Spain’s Growing Immigration Problem», The Moderate Voice, 20.9.2008, http://themoderatevoice.com/22826/spains-growing-immigration-problem/ .

61. Πρβλ  A. Donald: “France cracks down on illegal immigrants”, Washington Post, 31.08.2006, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/08/31/AR2006083101076.html , Ν. Μιχαλοπούλου: «Λαθρομετανάστευση: «Το σύγχρονο κουτί της Πανδώρας για τους Ευρωπαίους λαούς», Εuronem, 16.07.2009, http://www.euronem.org/?q=node/392 . Δεν είναι τυχαίο ότι η Γαλλία, επί της Προεδρίας της, πήρε την πρωτοβουλία για την υπογραφή Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση, με στόχο το συντονισμό των Ευρωπαϊκών πολιτικών και τη χάραξη κοινής γραμμής, εφόσον η νομιμοποίηση λαθρομεταναστών σε μια χώρα επηρεάζει αυτομάτως και τις άλλες, λόγω της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων στο χώρο Σένγκεν.

62. Πρβλ. J. Sacks: Wanted a national culture: Multiculturalism is a disaster, Τimes, 20.10.2007, http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/guest_contributors/article2697772.ece
(wanted: a national culture .

63. Πρβλ. P Brimelow: «Alien Nation. Common Sense About America’s Immigration Disaster», New York 1995/1996, σ. 182, σ.. 210, J. Kouri: «Immigration woes: Europe’s crime rate rising; US rate declines», Αmerican Chronicle,  20.02.2006,  http://www.americanchronicle.com/articles/view/6059 , M. Aebi: «Crime Trends in Western Europe from 1990 to 2000», European Journal on Criminal Policy and Research, 2004, σ. 163 επ., 166 επ., 173 επ., K. Hiatt: «Ιmmigrant Danger? Immigration and increased crime in Europe», Institute for Research on Labor and Employment, UC Berkeley, 2007, σ. 3 επ. με περαιτέρω παραπομπές. L. Solivetti: «Immigration, Integration and Crime. A Cross-National Aproach», Routledge, υπό έκδοση 2010. Eπισημαίνεται όμως από ερευνητές, ότι ο σύνδεσμος αυξημένης εγκληματικότητας και μετανάστευσης έχει να κάνει σε μεγάλο ποσοστό με τις συνθήκες ομαλής ενσωμάτωσης των μεταναστών στις χώρες όπου φιλοξενούνται και όχι απαραίτητα με την εν γένει φύση και κατάσταση των μεταναστών. Πρβλ. μεταξύ άλλων και για την προβληματική μεταναστευτική πολιτική σε Ευρώπη και ΗΠΑ και τη σύγχρονη αναθεώρηση της επί το αυστηρότερο: Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδων.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html, αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26), Κ. Ρωμανός: «Μετανάστευση: Η Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι», Ρεσάλτο 13.09.2006, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=3194 .

64. ερευνητές, ότι ο σύνδεσμος αυξημένης εγκληματικότητας και μετανάστευσης έχει να κάνει σε μεγάλο ποσοστό με τις συνθήκες ομαλής ενσωμάτωσης των μεταναστών στις χώρες όπου φιλοξενούνται και όχι απαραίτητα με την εν γένει φύση και κατάσταση των μεταναστών. Πρβλ. μεταξύ άλλων και για την προβληματική μεταναστευτική πολιτική σε Ευρώπη και ΗΠΑ και τη σύγχρονη αναθεώρηση της επί το αυστηρότερο: Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδων.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html, αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26), Κ. Ρωμανός: «Μετανάστευση: Η Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι», Ρεσάλτο 13.09.2006, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=3194 .

65. Πρβλ. L. Abend/A. Momigliano: «Spain Italy: Two tactics for tackling illegal immigration», Christian Science Monitor, 07.08.2008, http://www.csmonitor.com/World/Europe/2008/0807/p04s01-woeu.html , Spain’s Growing Immigration Problem, The Moderate Voice, 20.9.2008, S. Kern, Spain’s Immigration System runs Amok, Brussels Journal, 17.9.2008, Π. Νεάρχου: «Το μεταναστευτικό φαινόμενο στη χώρά μας. Προοπτικές και προτεινόμενες πολιτικές» (2ο μέρος), Απόδημος 2007, http://www.brusselsjournal.com/node/3527  , http://www.apodimos.com/arthra/07/Nov/TO_METANASTEYTIKO_FAINOMENO_STH_XORA_MAS_Meros_2/index.htm Η Κυβέρνηση Θαπατέρο της Ισπανίας, όταν ανέλαβε την εξουσία, θέλησε να «λύσει» το πρόβλημα των παρανόμων μεταναστών στην Ισπανία με τη μαζική νομιμοποίηση 600.000 παρά τις αντίθετες συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η μαζική νομιμοποίηση δεν έλυσε, βεβαίως, το πρόβλημα στην Ισπανία. Αντιθέτως, το γιγάντωσε. Κατέστησε σύντομα την Ισπανία μαγνήτη και άρχισαν να έρχονται προς την Ισπανία νέα κύματα λαθρομεταναστών, ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση των απομονωμένων Καναρίων Νησιών στον Ατλαντικό. Η Ισπανία εν τέλει άλλαξε πολιτική άρδην. Κατέφυγε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ζήτησε κάθε είδους βοήθεια. Συνεκλήθησαν με δική της πρωτοβουλία τρεις Ευρωπαϊκές Διασκέψεις για την αντιμετώπιση της λαθρομεταναστεύσεως και κινητοποίησε το Ναυτικό και την Αεροπορία της για τον συνεχή έλεγχο των προσβάσεων της χώρας και την έγκαιρη αποτροπή νέων αποβάσεων λαθρομεταναστών στις ακτές της. Το μεταναστευτικό θέμα κατέστη πρώτο εθνικό θέμα.

66. Πρβλ. B. Barry, «Culture and Equality: An Egalitarian Critique of Multiculturalism», Cambridge, 2002, D. McGhee: «The End of Multiculturalism: Terrorism, Integration, and Human Rights», London, 2008, «UK and France agree on stronger border measures», Μigration Expert, 10.07.2009, http://www.migrationexpert.com/uk/visa/uk_immigration_news/2009/jul/0/262/uk_and_france_agree_on_stronger_border_measures  , J. Bransten: EU: Νetherlands leading trend to more stringent immigration rules, Radio Free Europe/Radio Liberty 5.4.2006, http://www.rferl.org/content/article/1067418.html  , «Migrant workers face tougher test to work in the UK», UK Border Agengy,  http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/sitecontent/newsarticles/migrantworkerstoughertest .

67.Πρβλ. Ηelping illegal immigrants a crime in France, NBC News, 26.03.2009, με επίκληση πηγγης το πρακτορείο Associated Press,  http://www.msnbc.msn.com/id/29899231/
Πρβλ. P Brimelow: «Alien Nation. Common Sense About America’s Immigration Disaster», New York 1995/1996, σ. 182 επ., σ. 210 επ., R. Putnam: «Ε pluribus Unum: Diversity and Communitin the Twenty- first Century. The 2006 Johan Skytte Prze Lecture», Nordic Political Science Association 2007, σ. 137 επ. με περαιτέρω παραπομπές,, J. Kouri: «Immigration woes: Europe’s crime rate rising ; US rate declines», Αmerican Chronicle,  20.02.2006,  http://www.americanchronicle.com/articles/view/6059  , M. Aebi: «Crime Trends in Western Europe from 1990 to 2000», European Journal on Criminal Policy and Research, 2004, σ. 163 επ., 166 επ., 173 επ., K. Hiatt: «Ιmmigrant Danger? Immigration and increased crime in Europe», Institute for Research on Labor and Employment, UC Berkeley, 2007, σ. 3 επ. με περαιτέρω παραπομπές. L. Solivetti: «Immigration, Integration and Crime. A Cross-National Aproach», Routledge, υπό έκδοση 2010. Eπισημαίνεται όμως από

68. Πρβλ. Συνέντευξη του τ. Kαγκελλάριου της ΟΔΓ  H. Schmidt στην εφημερίδα: Ηamburger Abendbaltt, 24.11.2004, τίτλος δημοσιεύματος: «Wieviel Anatolien veträgt Europa ?»,  http://www.abendblatt.de/politik/deutschland/article290699/Wieviel-Anatolien-vertraegt-Europa.html. «Die von einigen intellektuellen Idealisten so genannte multikulturelle Gesellschaft, also die Mischung europäischer und außereuropäischer Kulturen, ist bisher nirgendwo wirklich gelungen… Mit einer demokratischen Gesellschaft ist das Konzept von Multikulti schwer vereinbar. Vielleicht auf ganz lange Sicht. Aber wenn man fragt, wo denn multikulturelle Gesellschaften bislang funktioniert haben, kommt man sehr schnell zum Ergebnis, dass sie nur dort friedlich funktionieren, wo es einen starken Obrigkeitsstaat gibt. Insofern war es ein Fehler, dass wir zu Beginn der 60er Jahre Gastarbeiter aus fremden Kulturen ins Land holten.».

69. J. Habermas: «Mεταεθνικός Aστερισμός», Πόλις, 2003.

70. Πρβλ.  D. Conway: «In Defence of the Realm: The Place of Nations in Classical Liberalism», Ashgate , 2004. Την πίστη αυτή εκφράζουν, μεταξύ άλλων, στα γραπτά τους ο August Friedrich von Hayek και ο Μurray Rothbard, Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδων.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26). Ομοίως:  J. Phinney/G. Horencyk/K. Liebkind/P. Vedder: «Εthnic Identity, Immigration, and Well-Being: An Interactional Perspective» Journal of  Social  Issues, Vol. 57 , No3, 2001, σ. 493 επ., Π. Ήφαιστος: «Κοσμοθεωρία των Εθνών», 2009, Αθήνα, σ. 51 επ.

71 Πρβ. S. Huntington., «Who Are We?  America’s Great Debate», New York, 2004, Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26), Πρβλ. L. Jäger «Multikulturalismus. Es lebe die Freiheit», Frankfurter Allgemeine Zeitschrift (FAZ), 23.11.2004, http://www.faz.net/s/Rub117C535CDF414415BB243B181B8B60AE/Doc~E0289F6E1F47D489C997C1EB128435BED~ATpl~Ecommon~Sspezial.html .

72. Πρβλ. R. Samuelson: «The Hard Truth Of Immigration; No society has a boundless capacity to accept newcomers, especially when many of them are poor or unskilled workers», Newsweek, 13.06.2008, Θ. Κατσανέβας: «Η μαζική εισβολή εκατομμυρίων λαθρομεταναστών και η Βοσνιοποίηση της χώρας»,  29.5.2009, Νέα Σμύρνη – Νet, http://www.neasmyrni.net.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=583&Itemid=152 , Συντακτική του περ. «Ρεσάλτο»: «Παγκοσμιοποίηση-ανοικτά σύνορα-αλλοδαποί», Ρεσάλτο http://www.resaltomag.gr/154.mag .

73. Πρβλ. ενδεικτ. τη σχετική ανάλυση του Π. Κονδύλη σχετικά με τη δορυφοριοποίηση της Ελλάδας: «Θεωρία του Πολέμου», εκδ. Θεμέλιο,1997. http://library.antibaro.gr/text/Kondylhs/_Kondylhs_.pdf .

74. Πρβλ. Ως προς τον παραδοσιακό χαρακτήρα του ελληνικού δικαίου αλλοδαπών που βασιζόταν κυρίως στην αρχή του δικαίου του αίματος (jus sanguinis) και επικουρικά στο δίκαιο του εδάφους (jus soli) πρβλ. Σ. Βρέλλης: Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, 2001, σ. 471 επ.

75. Πρβλ. Ν. Μουτούση/ Φ. Στεφανοπούλου, «Έλληνες πολίτες οι μετανάστες 2ης γενιάς»,  Τα Νέα, 23.12.2009, http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4552448&ct=1

76. Γ. Μανουσακάκης, «Ελληνική ιθαγένεια αποκτούν 120.000 παιδιά αλλοδαπών». 09.01.2010. http://www.paraskevi13.com/?p=5066   . Το δημοσίευμα επικαλείται στοιχεία του ΙΜΕΠΟ. Με βάση αυτά τα στοιχεία τα παιδιά των αλλοδαπών παρουσιάζουν μια ετήσια αύξηση στο γενικό μαθητικό σύνολο που κυμαίνεται μεταξύ του 7 με 8 τοις εκατό. Σε αντίθεση, τα ελληνόπουλα παρουσιάζουν ετήσια μείωση στον αριθμό τους κοντά στο 1%. Πάντως, συνολικά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση φοιτούν περί τα 120.000 παιδιά αλλοδαπών τα οποία αποτελούν το 8% του μαθητικού πληθυσμού της χώρας. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της σχολικής χρονιάς 2006-2008, οι αλλοδαποί μαθητές είναι συνολικά 105.786.

77.Πρβλ. Α. Γεωργιάδης: Περί ψήφου στους μετανάστες, 26.12.2009, http://www.inews.gr/61/peri-psifou-stous-metanastes.htm

78. Π.χ. το 2005 οι γεννήσεις αλλοδαπών αποτέλεσαν το 16,5% του συνόλου των γεννήσεων στην χώρα, Μ.  Μπούτση: «Οι μετανάστες γεμίζουν τα σχολεία και το ΑΕΠ», Τύπος της Κυριακής ,28-29.10.2006.

79. Πρβλ. Σ. Παπαθεμελής: « Πρώτα  εξελληνίζουμε και μετά πολιτογρφούμε», Κόσμος του Επενδυτή, 10.01.2010.

80.Πρβλ. Α, Παντελής: «Ελληνική ιθαγένεια και μια ξεχασμένη εμπειρία», Επίκαιρα , 14.01.2010, αναδημοσίευση σε: http://akritas-history-of-makedonia.blogspot.com/2010/01/1-1920.html  .  Επισημαίνεται, ότι κατά τις εθνικές εκλογές του 1920 η ψήφος των μουσουλμάνων της Β. Ελλάδας πριν την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ήττα της παράταξης του Ε. Βενιζέλου..

81. Πρβλ. Κ. Κόλμερ: «Ελάχιστος μισθός ελκύει λαθρομετανάστες», Το Παρόν της Κυριακής, 08.04.2007, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=13526&colid=37&catid=27&dt=2007-04-08%200:0:0&page=2&mode=3 , Γ. Κολοβός: « Το κουτί της Πανδώρας: Παράνομη μετανάστευση και νομιμοποίηση στην Ελλάδα, Αθηνα, 2003, σ. 149 επ. Πρβλ. για τις σχετικές αντιδράσεις της Ε.Ε., «Εντυπωσιακή ανοχή στην παραοικονομία παρουσιάζει η Ελλάδα», Καθημερινή, 12.12.2009,  http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100005_12/12/2009_383210 , A. Blanpain: «Η παράνομη εργασία μεταναστών στο στόχαστρο της Κομισιόν», ΕURANET, 05.11.2008,  http://www.euranet.eu/gre/Phhakeloi/Parhanome-metanhasteyse-sten-Eyrhope/E-parhanome-ergashia-metanasthon-sto-sthochastro-tes-Komisihon . H Eυρωπ. Επιτροπή προτείνει στα κράτη: ένας εργοδότης που συλλαμβάνεται να απασχολεί εργάτες χωρίς άδεια να πληρώνει ένα πρόστιμο, να πληρώνει τους νόμιμους μισθούς στον εργαζόμενο, τις δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση και όλες τις άλλες παροχές που προβλέπει ο νόμος, ακόμα και το αεροπορικό εισιτήριο για την απέλαση του λαθρομετανάστη.

82. Πρβλ. ενδεικτικά: Ε. Τριανταφύλλου: «Η ιθαγένια των μεταναστών,  Καθημερινή, 21.01.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_13/01/2010_386517 , Σ. Παπαθεμελής: « Πρώτα  εξελληνίζουμε και μετά  πολιτογρφούμε», Κόσμος του Επενδυτή, 10.01.2010.

83. Πρβλ. Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188  , «Ωρολογιακή βόμβα οι λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100062_10/05/2009_314189 , Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598 , Research Institute for European and American Studies (RIEAS), «Destabilization through illegal immigration in Greece, Strategic Analysis», Nov. 2008,  http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=812&catid=37&Itemid=64 , Γ. Κολοβός: « Το κουτί της Πανδώρας: Παράνομη μετανάστευση και νομιμοποίηση στην Ελλάδα, Αθηνα, 2003, Κ. Ρωμανός: «Μετανάστευση: Η Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι», Ρεσάλτο 13.09.2006, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=3194 .

84. Πρβλ. Π. Γαλάτη:  «Το προφίλ των μεταναστών στην Ελλάδα», Καθημερινή 21.11.2004, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100047_21/11/2004_124211 .

85. Π. Γαλάτη:  «Το προφίλ των μεταναστών στην Ελλάδα», Καθημερινή 21.11.2004. http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100047_21/11/2004_124211 . Ο τότε υπουργός Β. Πολύδωρας έκανε λόγο μόνο για περίπου 60.000 με 80.000 παρανόμους αλλοδαπούς στην χώρα.

86. Πρβλ. Δ. Μάρης: «Ελλάς Ελλήνων…και μεταναστών», Επενδυτής 18/19.05.2002.

87. Ι. Σαμπεθάι: «Η ελληνική αγορά εργασίας: χαρακτηριστικά, προβλήματα και πολιτικές», Οικονομικό Δελτίο, τεύχος 16, Δεκέμβριος 2000, Τράπεζα της Ελλάδος.

88. Τ. Κολλίντζας/Ι. Ψαρρής: «Η εικονική πραγματικότητα του κατά κεφαλήν εισοδήματος», Οικονομικός Ταχυδρόμος 1 Ιανουαρίου 2004, σ. 29-31.

89. «413.000 οι νόμιμοι μετανάστες», Ελευθεροτυπία 20.7.2007.

90. Πρβλ. Π. Γαλάτη: «Το προφίλ των μεταναστών στην Ελλάδα», Καθημερινή 21.11.2004, Πρβλ. επίσης συνέντευξη του Α. Ζαβού (προέδρου ΙΜΕΠΟ), 18.09.2008, http://ec.europa.eu/ellada/news/interviews/20080918_zavos_el.htm .

91. Πρβλ. Β. Στοϊλόπουλος: «Η μετανάστευσις είναι ευλογία», περ. Άρδην, Φύλλο 49 http://www.ardin.gr/node/163 , Συνέντευξη του Α. Ζαβού στο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, 12ος/2008 – 1ος/2009.  Άλλοτε πάλι ο ο Α. Ζαβός έχει δηλώσει ότι ο αριθμός των παράνομων μεταναστών κυμαίνεται ανάμεσα στους 200.000 με 250.000, Πρβλ. Συνέντευξη του Α. Ζαβού την 18.09.2008, http://ec.europa.eu/ellada/news/interviews/20080918_zavos_el.htm και άλλοτε από 172.250 έως 209.402, συνέντευξη Τύπου στις 12.11.2008. «Πόσοι είναι οι παράνομοι μετανάστες στην Ελλάδα;», Έθνος. 12.11.2008, http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&pubid=1850992. Πρβλ. άλλη άποψη: Γ. Κολοβός: «Πόσοι είναι οι παράνομοι μετανάστες στην χώρα μας;
Μία σύγχρονη εκδοχή της «κολοκυθιάς», περ. Patria τ. 15, Ιαν. 2009.

92. Πρβλ. Α. Γεωργιάδης: Περί ψήφου στους μετανάστες, 26.12.2009, http://www.inews.gr/61/peri-psifou-stous-metanastes.htm  . Στο άρθρο αυτό γίνεται επίκληση στοιχείων της ΕΕ.

93. Πρβλ. Γ. Μαρνέλλος: « Ο άγνωστος πόλεμος στο Αιγαίο», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 21-10-2007. Γίνεται επίκληση στοιχείων της ΕΥΠ.,  http://archive.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=21.10.2007,id=2093536  . Ομοίως: Research Institute for European and American Studies (RIEAS), «Destabilization through illegal immigration in Greece, Strategic Analysis», Nov. 2008, http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=812&catid=37&Itemid=64 . Ομοίως και Πρβλ. συνέντευξη του προέδρου της Ένωσης Μεταναστών Ελλάδος Ζ. Ν. Κολομπανί, την 7/5/2009 στην πρωινή εκπομπή του ΑLPHA 9,89, στον Νίκο Καμακάρη, http://www.migrationpolicy.gr/deltia%20typou/interview%20alpha%207-05-09.pdf.Πρβλ. επίσης Ν. Μιχαλοπούλου: «Λαθρομετανάστευση: Το σύγχρονο κουτί της Πανδώρας για τους Ευρωπαίους λαούς», Εuronem, 16.07.2009,  http://www.euronem.org/?q=node/392 . Σύμφωνα με αυτή την πηγή οι παράνομοι μετανάστες στην Ελλάδα υπολογίζονται σε περίπου 2 εκατομμύρια

94. Πρβλ.  Research Institute for European and American Studies (RIEAS),Destabilization through illegal immigration in Greece, Strategic Analysis, Nov. 2008, http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=812&catid=37&Itemid=64 .

95. Πρβλ. πίνακα σε: P. Kostakos: «Illegal Immigration from the East – Lifting the Burden from the Greek State?», Research Institute for European and American Studies (RIEAS), Nov. 2008, σ. 3, http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=830&catid=37&Itemid=64  ,
Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188  , Πρβλ. επίσης: «Ωρολογιακή βόμβα οι λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100062_10/05/2009_314189  , Α. Χεκίμογλου:  «Σταυροδρόμι ευρωπαϊκού εγκλήματος η Ελλάδα», Το Βήμα, 28.10.2009 ,http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=32&artId=278084&dt=28/10/2009 .

96. Πρβλ. πίνακα με στοιχεία σε: Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188 , P. Kostakos: “Illegal Immigration from the East – Lifting the Burden from the Greek State?”, Research Institute for European and American Studies (RIEAS), Nov. 2008, σ. 3, http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=830&catid=37&Itemid=64 ,  Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598.

97. Πρβλ. Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188 .

98. Πρβλ. πίνακα σε:  Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188

99. «Η Ελλάδα των μεταναστών πρώτη σε ποσοστό στην Ευρώπη», Καθημερινή, 21.11.2004, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_21/11/2004_124255 .

100. Πρβλ. Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598 .

101. Πρβλ. σχετική μελέτη του ΥΠΕΣ της.ΟΔΓ, 02.2007 (η οποία περιε΄χει και ενδιαφέροντα στοιχεία για τη μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας) http://www.emhosting.de/kunden/fluechtlingsrat-nrw.de/system/upload/download_1232.pdf .

102. Πρβλ. Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188  , P. Γρυπάρη: «Πέρασαν τα μέτρα κατά της λαθρομετανάστευσης στην Ιταλία», 23.07.2008, http://www.cosmo.gr/Sports/206446.html , Μπερλουσκόνι: «Όχι σε μία Ιταλία πολυεθνική», Μακεδονία 11.05.2009, http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=38332  .

103. Πρβλ. EΛΙΑΜΕΠ: «Undocumetned Migration in France, Counting the Uncountable: Data and Trends across Europe» http://www.eliamep.gr/en/wp-content/uploads/2009/06/research_brief_france.pdf .

104. Πρβλ. «Οι σχέσεις των δουλεμπόρων με το τουρκικό παρακράτος», Καθημερινή, 10.05.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100065_10/05/2009_314186 , Θ. Κατσανέβας: «Η μαζική εισβολή εκατομμυρίων λαθρομεταναστών και η Βοσνιοποίηση της χώρας»,  29.5.2009, http://www.neasmyrni.net.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=583&Itemid=152.

105. Πρβλ. P. Kostakos: «Illegal Immigration from the East – Lifting the Burden from the Greek State?», Research Institute for European and American Studies (RIEAS), Nov. 2008,  http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=830&catid=37&Itemid=64  Θ. Κατσανέβας: «Τουρκικό σχέδιο άλωσης της Ελλαδας», Το Παρόν, 08.03.2009, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38837&page=2&mode=1&page=1&mode=1&page=2&mode=1 .

106. Πρβλ. Σ. Παπαθεμελής: « Πρώτα  εξελληνίζουμε και μετά  πολιτογρφούμε», Κόσμος του Επενδυτή, 10.01.2010.

107. Πρβλ. ενδειικτικά: Κ. Κουτσόπουλος: «Άρχισε η σταδιακή μείωση του πληθυσμού», Ελευθεροτυπία, 17.02.2007, http://archive.enet.gr/online/online_obj?pid=129&tp=T&id=70635548 .

108. Πρβλ. Σ. Λυγερός: «5.000.000 σε μία δεκαετία», Καθημερινή, 10.05.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100085_10/05/2009_314188 . Θ. Κατσανέβας: «Τουρκικό σχέδιο άλωσης της Ελλαδας», Το Παρόν, 08.03.2009, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38837&page=2&mode=1&page=1&mode=1&page=2&mode=1 .

109. Πρβλ. Θ. Κατσανέβας: «Η μαζική εισβολή εκατομμυρίων λαθρομεταναστών και η Βοσνιοποίηση της χώρας»,29.5.2009,http://www.neasmyrni.net.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=583&Itemid=152

110. Πρβλ. Η. Σταμπολιάδης: «Κίνδυνοι για τον υπαρκτό Ελληνισμό», Το Βήμα,  25.06.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=275178&ct=6&dt=25/06/2009 .

111. Πρβλ. Π. Κονδύλης: «Θεωρία του Πολέμου», εκδ. Θεμέλιο, 1997. http://library.antibaro.gr/text/Kondylhs/_Kondylhs_.pdf , Σύντακτική ομάδα  του περ. «Ρεσάλτο»: «Παγκοσμιοποίηση-ανοικτά σύνορα-αλλοδαποί», Ρεσάλτο,  http://www.resaltomag.gr/154.mag .

112. Θ. Κατσανέβας: «Τουρκικό σχέδιο άλωσης της Ελλαδας», Το Παρόν, 08.03.2009, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38837&page=2&mode=1&page=1&mode=1&page=2&mode=1 . Βλ. και σχετικές δηλώσεις του Ι. Τζεμ σε Απογευματινή, 06.11.1999.  Τον ρόλο της δημογραφικής εξέλιξης Ελλάδας και Τουρκίας στη διαμόρφωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων επισημαίνει και ο Π. Κονδύλης: «Θεωρία του Πολέμου», εκδ. Θεμέλιο, 1997. http://library.antibaro.gr/text/Kondylhs/_Kondylhs_.pdf  . Στο ίδιο μήκος κύματος ο πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας Φ. Νάνο, ανεπίσημα είχε δηλώσει : «Σε δέκα χρόνια με τους 750.000 Αλβανούς που θα αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια θα κυβερνούμε την Ελλάδα», Κ. Παπαγιώργης http://www.lifo.gr/mag/columns/2597 .

113. Πρβλ. Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598, Μ. Ζαχαράκη: «Παράγει λαθρομετανάστες η Τουρκία», Σημερινή, 08.11.2009, http://www.sigmalive.com/simerini/politics/209217 , Θ. Κατσανέβας: «Τουρκικό σχέδιο άλωσης της Ελλαδας», Το Παρόν, 08.03.2009, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38837&page=2&mode=1&page=1&mode=1&page=2&mode=1 «Με τους συνεργάτες τους στην Ελλάδα οι δουλέμποροι μεταφέρουν το «εμπόρευμα» μέσα από τα θαλάσσια και εδαφικά μας σύνορα, χρησιμοποιώντας ακόμα και κρατικά πλοιάρια. Τους προωθούν επίσης με ταχύπλοα, ιστιοπλοϊκά ή φορτηγίδες, αποβιβάζοντάς τους στη μητροπολιτική χώρα, σε νησιά του Αιγαίου, στην Εύβοια, στο Λαύριο, στον Πόρο, μέχρι και στα λιμανάκια της Βάρκιζας! Επίσης τους μεταφέρουν και αεροπορικώς από χώρες της Ασίας και της Αφρικής, με πλαστά έγγραφα., Πρβλ. επίσης: «Οι σχέσεις των δουλεμπόρων με το τουρκικό παρακράτος», Καθημερινή, 10.05.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100065_10/05/2009_314186. .

114. Πρβλ. P. Kostakos: «Illegal Immigration from the East – Lifting the Burden from the Greek State?», Research Institute for European and American Studies (RIEAS), Nov. 2008,  http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=830&catid=37&Itemid=64  .

115. Πρβλ. ΣΚΑΪ Νέα: «Δε συνεργάζεται η Τουρκία για τη λαθρομετανάστευση», 06.08.2009,  http://www.inews.gr/24/den-sinergazetai-i-tourkia-gia-ti-lathrometanastefsi.htm .

116. Πρβλ. Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598, Μ. Ζαχαράκη: «Παράγει λαθρομετανάστες η Τουρκία», Σημερινή, 08.11.2009, http://www.sigmalive.com/simerini/politics/209217  , «Οι σχέσεις των δουλεμπόρων με το τουρκικό παρακράτος», Καθημερινή, 10.05.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100065_10/05/2009_314186 , Research Institute for European and American Studies (RIEAS): «Destabilization through illegal immigration in Greece, Strategic Analysis», Nov. 2008, http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=812&catid=37&Itemid=64  .

117. Πρβλ. Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26),   Θ. Κατσανέβας: «Η μαζική εισβολή εκατομμυρίων λαθρομεταναστών και η Βοσνιοποίηση της χώρας»,29.5.2009, http://www.neasmyrni.net.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=583&Itemid=152 , ο ίδιος: Θ. Κατσανέβας: «Τουρκικό σχέδιο άλωσης της Ελλαδας», Το Παρόν, 08.03.2009, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38837&page=2&mode=1&page=1&mode=1&page=2&mode=1 .

118. Πρβλ.  J. Phinney/G. Horencyk/K. Liebkind/P. Vedder: «Εthnic Identity, Immigration, and Well-Being: An Interactional Perspective» Journal of  Social  Issues, Vol. 57 , No3, 2001, σ. 493 επ. με περαιτέρω παραπομπές.

119. Πρβλ. επίσης: Η. Σταμπολιάδης: «Κίνδυνοι για τον υπαρκτό Ελληνισμό», Το Βήμα, 25.06.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=275178&ct=6&dt=25/06/2009 , Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598 . Πρβλ. και : D. Conway: «In Defence of the Realm: The Place of Nations in Classical Liberalism», Ashgate , 2004., J. Habermas: «Mεταεθνικός Aστερισμός», Πόλις, 2003. Πρβλ. D. Conway: «In Defence of the Realm: The Place of Nations in Classical Liberalism», Ashgate , 2004. Την πίστη αυτή εκφράζουν, μεταξύ άλλων, στα γραπτά τους ο August Friedrich von Hayek και ο Μurray Rothbard, Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26).

120. Πρβλ. για τον ορισμό του έθνους και της εθνικής συνείδησης : E. McKean (Ed.) «Τhe New Oxford American Dictionary, 2.. Ed , Οxford, 2005.

121. Πρβλ. Η. Σταμπολιάδης: «Κίνδυνοι για τον υπαρκτό Ελληνισμό», Το Βήμα,  25.06.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=275178&ct=6&dt=25/06/2009 , Μ. Θεοδωράκης: «Για την υπεράσπιση της εθνικής μας συνείδησης», Ρεσάλτο, 23.12.2009, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?p=22683 , Απάντηση του ιδίου σε επιστολή της Θ. Δραγώνα, 10.01.2010, http://www.anixneuseis.gr/?p=5165 , Θ. Κατσανέβας: «Η μαζική εισβολή εκατομμυρίων λαθρομεταναστών και η Βοσνιοποίηση της χώρας», 29.5.2009,http://www.neasmyrni.net.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=583&Itemid=152 . Πρβλ. ενδεικτικά σχετικά με το ρεύμα του εθνομηδενισμού συναφη δοκίμια του Π. Ήφαιστου με γενικό  τίτλο «Μεταμοντερνισμός, Εθνομηδενισμός, Αποδομησμός» http://www.ifestos.edu.gr/ , με περαιτέρω παραπομπές. Ο ίδιος:  «Κοσμοθεωρία των Εθνών», 2009, Αθήνα, σ. 22 επ , Χ. Γιανναράς: «Προοδευτικός σκοταδισμός», Καθημερινή, 04.05.1997, αναδημοσίευση σε: http://akritas-history-of-makedonia.blogspot.com/2007/12/blog-post_1379.html , Η. Ηλιόπουλος: «Η στρατηγική του ιστορικού και πολιτικού αναθεωρητισμού», Αντίβαρο, Απρίλιος 2007, http://palio.antibaro.gr/society/hliopoulos_istoria.php ,  Μ. Θεοδωράκης: «Ο Ψεύτικος Μανδύας της Δήθεν Προοδευτικότητας», Καθημερινή, 18.03.2007, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_100073_18/03/2007_219766 , Γ. Καραμπελιάς: «Εθνομηδενισμός και υποκρισία», Άρδην τ.67, 2007, http://www.ardin.gr/node/294. Πρβλ. επίσης: Ε. Rose: «Nihillism .Τhe Root of the Revolution of the Modern Age»,  Νew York, 1994,   http://www.columbia.edu/cu/augustine/arch/nihilism.html .

122. Πρβλ. Ν. Ferguson :«The way we live now. Εurabia?», New York Times, 04.04.2004, http://www.nytimes.com/2004/04/04/magazine/04WWLN.html?pagewanted=all , D. Greenway: «Europe’s Intergration Problems», New York Times, 03.05.2007, http://www.nytimes.com/2007/05/03/opinion/03iht-edgreen.1.5548944.html . Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδων.. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26).

123. Πρβλ. Ι. Μichaletos: «The Balkan Muslim presence», Research institute for European and American Studies, Sept. 2007, με περαιτέρω παραπομπές http://www.rieas.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=412&catid=22&Itemid=69 ,C. Deliso: «Complexities of Islamic Extremism in the Balkans», Balkanalysis, issue 6/2006, αναδημοσίευση σε: Αntiwar, 21.06.2006,    http://www.antiwar.com/deliso/?articleid=9182 . Ειδικά για τη Βοσνία Πρβλ.: B. Tibi: „Der bosniche Islam: Vom sakulärer Religion zum Fundamentalismus?“,  Internationale Politik, 7/1997, p. 21 ff.,  http://www.internationalepolitik.de/ip/archiv/jahrgang1997/juli1997/der-bosnische-islam–von-sakularer-religion-zum-fundamentalismus-.html. Πρβλ. περαιτέρω παραπομπές:: http://www.srpska-mreza.com/Bosnia/cut-Iran.html

124. Πρβλ. T. Fleming: «Multiculturalism and England’s Muslim Minority: Solution or Problem?», 2007, σ. 21 επ.., http://www.nps.edu/Academics/SIGS/NSA/publicationsandresearch/studenttheses/theses/fleming07.pdf , S. Katwala: «The truth of multicultural Britain», Guardian, 25.11.2001, http://www.guardian.co.uk/uk/2001/nov/25/race.world4  .

125. Πρβλ. L. Jäger «Multikulturalismus. Es lebe die Freiheit», Frankfurter Allgemeine Zeitschrift, 23.11.2004, http://www.faz.net/s/Rub117C535CDF414415BB243B181B8B60AE/Doc~E0289F6E1F47D489C997C1EB128435BED~ATpl~Ecommon~Sspezial.html , K. Elger/A. Kneip/Merlind Theile: «Survey show alarming lack of integration in Germany», Der Spiegel, 26.01.2009,   http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,603588,00.html   , T. Waleczek/F. Gerhardt «Αrm, arbeitslos und ohne Bildung», Der Spiegel, 10.06.2009, http://www.spiegel.de/politik/deutschland/0,1518,629715,00.html .

126. Πρβλ. S. Trifkovic: «Intifada in France», Chronicles Magazine, 04.11.2005, αναδημοσίευση σε: http://www.freerepublic.com/focus/news/1516006/posts , J. Simpson: Violence exposes France’s weaknesses”, BBC News, 07.11.2005, http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4414442.stm , «Ghettos shackle French Muslims»,  BBC News, 31.10.2005 http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4375910.stm , P. Lattas: «Das Ende der Integrationslüge Brennende Parallelgesellschaften: Frankreich ist nicht anders, es ist nur früher dran als Deutschland», Junge Freiheit, 46/05, 11. November 2005..  –  Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των μουσουλμάνων γαλλόφωνων, γάλλων υπηκόων της Αλγερίας, που πριν από πολλές γενιές μετανάστευσαν στη μητροπολιτική Γαλλία και ουδέποτε ενσωματώθηκαν στην εκεί κοινωνία. Η Γαλλία είναι μια χώρα με 65 εκατ. ομοιογενείς κατοίκους, που μπορούν εύκολα να υπερκεράσουν μικρότερες πληθυσμιακές ομάδες.

127. Πρβλ. C. Whitlock: «For Public Figures in Netherlands, Terror Becomes a Personal Concern», The Washington Post, 11.11.2005, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/11/10/AR2005111002046.html  ,  M. Baker: «Dutsch Immigration (Parts 1-4)», Radio Free Europe, Radio Liberty, 24.11.2004, http://www.rferl.org/content/article/1056019.html

128. Πρβλ. ενδεικτ. A. Amstutz: «Die “Balkanisierung” der Sozialwerke. Ausländische Sozialwerkplünderer gehören ausgeschafft», Schweizer Zeit, 07.09.2007, http://www.schweizerzeit.ch/2207/sozialwerk.htm  ,

129. Πρβλ. P. Duelund: «National Cultural Canons as a Cultural Policy Response to Globalisation?», Compendium: Cultural Policies and Trends in Europe , Nov. 2009 http://www.culturalpolicies.net/web/compendium-topics.php?aid=149 , Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26). «Εurabia: Die geplante Islamisierung Europa», 2009,  http://www.pi-news.net/wp/uploads/2009/08/eurabia_danmark.pdf  με περαιτ. παραπομπές.

130. Πρβλ. Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26). Ομοίως: P Gallis/K. Archick/F. Miko/S. Woehrel: «Muslims in Europe: Integration in selected countries», Congressional Research Service, Report, 18.11.2005, Orfer Code RL 33166,  D. Greenway: «Europe’s Intergration Problems», New York Times, 03.05.2007, http://www.nytimes.com/2007/05/03/opinion/03iht-edgreen.1.5548944.html , C. Caldwell: «Reflections on the revolution in Europe: Immigration, Islam and the West», New York a.o.,  2009. Πρβλ. «Muslims in Europe: Country guide», BBC News, 23.12.205,  http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4385768.stm , A. Alesina/E. Glaeser: «Fighting Poverty n the US and Europe. A World of Difference», Oxford, 2004. Οι συγγραφείς του έργου και καθηγητές του Παν/μίου Harvard προβλέπουν ότι αν η Ευρώπη γίνει λόγω μετανάστευσης πιο ετερογενής, οι εθνοτικές διαιρέσεις θα χρησιμοποιηθούν για να αμφισβητηθεί το γενναιόδωρο κοινωνικό κράτος. Αυτή είναι μια πρόβλεψη-κόλαφος για την ευρωπαϊκή (και κυρίως την ελληνική «νεοπροοδευτική» τάση.
Οι δύο αμερικανοί καθηγητές διατυπώνουν σαφώς ότι η ταυτόχρονη υποστήριξη της πολύ-πολιτισμικότητας και των υψηλών κοινωνικών δαπανών είναι τελείως αντιφατική.
Η μελέτη οδηγει στο συμπέρασμα ότι η ασύδοτη μετανάστευση μπορεί να εξελιχθεί στο βασικό παράγοντα υπονόμευσης του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους. Πρβλ. κριτική του βιβλίου Α. Χουλιάρας, Νewstime, 10.08.2009, http://www.newstime.gr/?i=nt.el.article&id=10340 . Για το οικονομικό κόστος που επιφέρει η μετανάστευση μουσουλμάνων στην Ευρώπη Πρβλ.: M. Manheimer: «Was die Islamische Migration Europa kostet», Politically Incorrect, 05.11.2009,  http://www.pi-news.net/2009/11/essay-was-die-islamische-migration-europa-kostet/ , o ίδιος: «Εurabia: Die geplante Islamisierung Europa», 2009,  http://www.pi-news.net/wp/uploads/2009/08/eurabia_danmark.pdf  με περαιτ. παραπομπές.

131. Πρβλ. Η. Σταμπολιάδης: «Κίνδυνοι για τον υπαρκτό Ελληνισμό», Το Βήμα,  25.06.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=275178&ct=6&dt=25/06/2009 . Πρβλ. Π. Κονδύλης: «Θεωρία του Πολέμου», εκδ. Θεμέλιο, 1997. http://library.antibaro.gr/text/Kondylhs/_Kondylhs_.pdf  .

132. http://www.hlhr.gr/index-el.htm . Πρβλ. Σχετικά με αμφιλεγόμενες δραδτηριότητες του εν λόγω ΜΚΟ πρβλ.  Κ. Σεβρής: «Νομοσχέδιο και ΜΚΟ», εφημ. Ρήξη,  09.01.2010. αναδημοσίευση σε:  http://akritas-history-of-makedonia.blogspot.com/2010/01/blog-post_12.html#more .

133. Ν. Αλιβιζάτος:  Mετανάστες: «συνταγματικό τόξο» για την Ελλάδα, Καθημερινή, 3.1.2010,http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_03/01/2010_385505

134. Πρβλ. «Συνάντηση Παπανδρέου με τον ύπατο αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Α. Γκουτιέρες», ρεπορτάζ της Καθημερινής, 19.01.2010, http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_19/01/2010_319160 .

135. Πρβλ. αναλυτικα: Δ. Αντωνίου: «Μεγαλύτερη ανησυχία για μετανάστες», Καθημερινή, 05.07.2009. http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100039_05/07/2009_321146 .

136. «Οι Ελβετoί ψήφισαν υπέρ της απαγόρευσης των μιναρέδων», Deutsche Welle, 30.11.2009, http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4946613,00.html .  Αντίθετη άποψη σε σχέση με τη διεξαγωγή σχετικού δημοψηφίσματος στην Ελλάδα έχει μεταξύ άλλων και ο κ. Ν. Αλιβιζάτος: «Δημοψήφισμα για τους μετανάστες;», Αυγή, 06.01.2010, http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=515339 .

137. Πρβλ. Ομιλία του Γ. Παπανδρέου κατά την επίσκεψη του Α. Γκουτιέρες στο Μέγαρο Μαξίμου στις 19.01.2010, ρεπορτά της Καθημερινής, 19.10.2010,  http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_19/01/2010_319160 .

138. Πρβλ. συνέντευξη του προέδρου της Ένωσης Μεταναστών Ελλάδος Ζ. Ν. Κολομπανί, την 7/5/2009 στην πρωινή εκπομπή του ΑLPHA 9,89, στον Νίκο Καμακάρη, http://www.migrationpolicy.gr/deltia%20typou/interview%20alpha%207-05-09.pdf .

139. Μ. Θεοδωράκης: «Για την υπεράσπιση της εθνικής μας συνείδησης», Ρεσάλτο, 23.12.2009, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?p=22683  Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινείται και η απάντηση του ιδίου σε επιστολή της Θ. Δραγώνα, 10.01.2010, http://www.anixneuseis.gr/?p=5165  .

140. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 01.10.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266  , Μ. Παύλου/Ά. Τριανταφυλλίδου: «Αξίζει να φανταστούμε μια νέα ελληνική κοινωνία», Κοινή δήλωση για το Νομοσχέδιο περί ιθαγένειας και Πολιτογράφησης μεταναστών, Βlog του ΕΛΙΑΜΕΠ,  07.01.2010, http://blogs.eliamep.gr/admin/axizi-na-fantastoume-mia-nea-elliniki-kinonia-miltos-pavlou-ke-anna-triantafillidou/  , Πρβλ. όμως και την απάντηση στην παραπάνω δήλωση σε: http://akritas-history-of-makedonia.blogspot.com/2010/01/blog-post_10.html ..

141. Πρβλ. Ενδεικτικά τη συνέντευξη του Δ. Χριστόπουλου στο Ν. Μορφονιό: «Αλλαγή του δικαίου της ιθαγένειας», Αυγή, 08.11.2009,  http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=503247 .

142. Πρβλ. «Τί ισχύει για την απόδοση ιθαγένειας σε μετανάστες», Καθημερινή, 11.10.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_11/10/2009_332975 .

143. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 10.01.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266 .

144. Πρβλ ενδεικτικά T. Μac Donald: «Τhird world health: Hostage to first world wealth», Oxford 2005, με περαιτέρω παραπομπές. Κριτική του βιβλίου εδώ: http://www.londonmet.ac.uk/news/latest-news/review-of-third-world-health-hostage-to-first-world-wealth.cfm Ε. Δικαίος: «Έξαρση της παγκόσμιας πείνας – Λύση;», Αντίβαρο,  01.02.2009,  http://antibaro.gr/node/350 , Α. Παπαδημητρίου: «Οι πλούσιοι υπόσχονται», Αντίβαρο, 20.07.2009, http://antibaro.gr/node/491 .

145. Θ. Κατσανέβας: «Τουρκικό σχέδιο άλωσης της Ελλαδας», Το Παρόν, 08.03.2009, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38837&page=2&mode=1&page=1&mode=1&page=2&mode=1

146. Π. Κονδύλης: «Ιδεολογίες και εθνική στρατηγική», Το Βήμα της Κυριακής, 04.01.1998, αναδημοσίευση σε:  http://kondylis.wordpress.com/2009/01/06/nationalstrategy/ .

147. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 01.10.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266 .

148. Πρβλ. Ι. Κωτούλας: «Πρόταση ελληνικής μεταναστευτικής πολιτικής», Αντίβαρο, 18.01.2010, http://www.antibaro.gr/node/1025 .

149. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 01.10.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266  .

150. Πρβλ. Π. Δαγτόγλου: «Συνταγματικό δικαιο. Ατομικά Δικαιώματα», τ. β΄ ,1991, Αθήνα κ.α. 1991, παρ. υπ. αριθμ. 710 επ.

151. Αυτό προκύπτει και από το πλήθος των συνταγματικών προνοιών για την εθνική συνείδηση (άρθρ. 16 παρ. 2 Σ.), την προαγωγή του Έθνους (άρθρ. 21 παρ. 1 Σ.), την εθνική οικονομία (άρθ. 24 παρ. 1 Σ.), το (σπουδαίο) εθνικό συμφέρον (άρθ. 28 παρ. 2 και 3 Σ.), την εθνική αλληλεγγύη (άρθ. 25 παρ. 4 Σ.), την εθνική ανεξαρτησία και τον Ελληνικό Λαό (άρθ. 33 παρ. 2 Σ.), το εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας (άρθ. 41 παρ. 2 Σ.), τα κρίσιμα εθνικά θέματα (άρθρ. 44 παρ. 2 Σ.), την εθνική ασφάλεια (άρθ. 48 παρ. 1 Σ.) κλπ. Χαρακτηριστικότερό όλων είναι το άρθρο 51 παρ. 2 Σ., κατά το οποίο «Οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το Έθνος».

152. Πρβλ. Α. Παπαδημητρίου: «Οι συνέπειες της λαθρομετανάστευσης», Αντίβαρο, 25.05.2009, http://www.antibaro.gr/node/1025 , «Εντυπωσιακή ανοχή στην παραοικονομία παρουσιάζει η Ελλάδα», Καθημερινή, 12.12.2009,  http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100005_12/12/2009_383210 , Σύντακτική ομάδα του περ. «Ρεσάλτο»: «Παγκοσμιοποίηση-ανοικτά σύνορα-αλλοδαποί», Ρεσάλτο,  http://www.resaltomag.gr/154.mag .

153. 50,87%, στις ανθρωποκτονίες το 37,57%, στους βιασμούς το 48,36%. Στα εγκλήματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης το ποσοστό συμμετοχής υπερβαίνει το αντίστοιχο των Ελλήνων, αφού διαμορφώνεται σε 55,13%. Αποκλειστική δράση, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, παρουσιάζουν στην παραχάραξη (98,78%), τις πλαστογραφίες (95,67%) και τις παραβάσεις πνευματικής ιδιοκτησίας (90,72%). Σ. Χατζάρας: «Η απάτη διά της στατιστικής και οι πολιτικές ευθύνες», Ρεσάλτο, 14.08.2009, http://resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=3610 , Α Παπαχελάς: «Το πρόβλημα ασφαλείας με λαθρομετανάστες», Καθημερινή, 01.04.2009, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_95_01/04/2009_309598  , T. Waleczek/F. Gerhardt «Αrm, arbeitslos und ohne Bildung», Der Spiegel, 10.06.2009, http://www.spiegel.de/politik/deutschland/0,1518,629715,00.html  .

154. Πρβλ. ενδεικτ. Μ. Θεοδωράκης: «Για την υπεράσπιση της εθνικής μας συνείδησης», Ρεσάλτο, 23.12.2009, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?p=22683 , Απάντηση του ιδίου σε επιστολή της Θ. Δραγώνα, 10.01.2010, http://www.anixneuseis.gr/?p=5165  , Σύντακτική ομάδα του περ. «Ρεσάλτο»: «Παγκοσμιοποίηση-ανοικτά σύνορα-αλλοδαποί», Ρεσάλτο http://www.resaltomag.gr/154.mag. Πρβλ. Λ. Νεσφυγέ, «Ένας φόνος κάθε δύο μέρες», Τα Νεα, 13.08.2009, http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4531280 . Με βάση στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. και του ΥΠ.ΕΣ. η συμμετοχή των αλλοδαπών σε συγκεκριμένα βαριά αδικήματα, ληστείες, κλοπές – διαρρήξεις, ανθρωποκτονίες και βιασμούς. Στις ληστείες η συμμετοχή των αλλοδαπών φθάνει το 49,46%, στις κλοπές/διαρρήξεις το

155. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 01.10.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266

156. Council of the European Union, „European Pact on Immigration and Asylum“, No 13440/08, ASIM 72, Brussels, 24.09.2008. http://soderkoping.org.ua/files/pages/20198/1.pdf  Πρβλ. σχετικά S. Bertozzi: „European Pact on Migration and Asylum: a stepping stone towards common European migration policies“, 24.11.2008, Centro de Estudios Internacionales de Bercelona, http://www.cidob.org/es/publicaciones/opinion/migraciones/european_pact_on_migration_and_asylum_a_stepping_stone_towards_common_european_migration_policies#nota

157. Council of the European Union, «European Pact on Immigration and Asylum», No 13440/08, ASIM 72, Brussels, 24.09.2008. σ. 3 επ.  http://soderkoping.org.ua/files/pages/20198/1.pdf

158. Πρβλ. Γ. Κολοβός: «Διάλογος για τους μετανάστες’ (επιστολή), Βήμα  Ιδεών, 01.11.2009,  http://www.vimaideon.gr//Article.aspx?d=20091101&nid=13974403&sn=%CE%9A%CE%A5%CE%A1%CE%99%CE%9F%20%CE%A4%CE%95%CE%A5%CE%A7%CE%9F%CE%A3&spid=1478

159. Πρβλ. Η. Σταμπολιάδης: «Κίνδυνοι για τον υπαρκτό Ελληνισμό», Το Βήμα,  25.06.2009, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=275178&ct=6&dt=25/06/2009 .

160. Πρβλ. συνοπτικά για τη συνθήκη του Σένγκεν (Schengen Agreement): Επίσημη δικτυακή πύλη της ΕΕ: «The Schengen area and cooperation», http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/free_movement_of_persons_asylum_immigration/l33020_en.htm .

161. Πρβλ. ενδεικτικά: Επίσημη δικτυακή πύλη της ΕΕ: «Legal instruments governing migration from SIS 1 + to SIS II,http://europa.eu/legislation_summaries/justice_freedom_security/free_movement_of_persons_asylum_immigration/jl0010_en.htm .
162. Πρβλ. Κ. Ρωμανός: «Μετανάστευση: Η Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι», Ρεσάλτο 13.09.2006, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=3194 .
163. Πρβλ. Κ. Ρωμανός: «Μετανάστευση: Η Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι», Ρεσάλτο 13.09.2006, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?t=3194 .

164. Πρβλ. Ν. Ξυδάκη: «Το τίμημα του τράνζιτ», Καθημερινή, 07.11.2009, http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_04/01/2010_1290341 .

165. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 01.10.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266 .

166. Πρβλ. γενικά συγκριτικά στοιχεία για τη μεταναστευτική πολιτική ασύλου χωρών του ΟΗΕ και για τις συνέπειες της:  UNCHR, Asylum levels and trends in industrialized countries, March 2008. http://www.unhcr.org/statistics/STATISTICS/47daae862.pdf  .

167. Πρβλ. συνέντευξη του προέδρου της Ένωσης Μεταναστών Ελλάδος Ζ. Ν. Κολομπανί, την 7/5/2009 στην πρωινή εκπομπή του ΑLPHA 9,89, στον Νίκο Καμακάρη, http://www.migrationpolicy.gr/deltia%20typou/interview%20alpha%207-05-09.pdf .

168. Πρβλ. συνέντευξη του προέδρου της Ένωσης Μεταναστών Ελλάδος Ζ. Ν. Κολομπανί, την 7/5/2009 στην πρωινή εκπομπή του ΑLPHA 9,89, στον Νίκο Καμακάρη, http://www.migrationpolicy.gr/deltia%20typou/interview%20alpha%207-05-09.pdf .

169. Γ. Ραγκούσης: «Ως πότε η Ελλάδα θα μπορεί να βαδίζει απερίσκεπτα;», Καθημερινή, 01.10.2010, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_100044_10/01/2010_386266

170. Πρβλ. ενδεικτ.:  έρευνα του «Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής» (ΙΜΠ)   που παρουσίασε  προσφάτως ο  Α. Ζαβός. (Καθημερινή 26.01.2007, Το Τμήμα «στρατηγικής και  οικονομικών ερευνών» της  Εθνικής Τραπέζης, εξ άλλου, σε πρόσφατη μελέτη, αναφέρει  ότι «η  μετανάστευση έπαιξε πολύ  σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη τόσο της εγχώριας ζήτησης  όσο και  των παραγωγικών  δυνατοτήτων της  Ελληνικής οικονομίας» (Τεύχος  Οκτωβρίου 2007 και Μαρτίου  2008), Α. Λυμπεράκη/Α. Τριανταφυλλίδου: Πόσοι, Πότε και Πώς; Βήμα Ιδεών 7.8.2009, http://www.vimaideon.gr//Article.aspx?d=20090807&nid=13198936&sn=ΚΥΡΙΟ%20ΤΕΥΧΟΣ&spid=1478 , ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ: «Οι  μετανάστες  πριμοδότησαν την Ελληνική  οικονομία», έρευνα ΣΕΒ –  ICAP και 17.8.2002.

171. Πρβλ. ενδεικτ. Δ. Καδδά: «Μην πυροβολείτε τους Αλβανούς», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 12.10.2003. http://archive.enet.gr/online/online_p1_text.jsp?c=112&id=14585540 .

172. Πρβλ. Λ. Στεργίου  «Πάνω από 70 δισ.διαφθορά, παραοικονομία στην Ελλάδα», Καθημερινή, 09.02.1008, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_09/02/2008_258679 , Δ. Σταμπόγλης: «“Θεσμός” η παραοικονομία στην Ελλάδα», To Bήμα, 01.10.2010, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=3&artid=176002&dt=01/10/2006  ,Κ. Κόλμερ: «Ελάχιστος μισθός ελκύει λαθρομετανάστες», Το Παρόν της Κυριακής, 08.04.2007, http://www.paron.gr/v3/new.php?id=13526&colid=37&catid=27&dt=2007-04-08%200:0:0&page=2&mode=3  . Πρβλ. για τις σχετικές αντιδράσεις της Ε.Ε., A. Blanpain: «Η παράνομη εργασία μεταναστών στο στόχαστρο της Κομισιόν», ΕURANET, 05.11.2008,  http://www.euranet.eu/gre/Phhakeloi/Parhanome-metanhasteyse-sten-Eyrhope/E-parhanome-ergashia-metanasthon-sto-sthochastro-tes-Komisihon .

173. Πρβλ. G: Βorjas, «Ηeaven΄s Door: Ιmmigration policy and the Αmerican economy», Νew Jersey, 1999, σ. 126, G. Hanson: «Ιmmigration’s costs and benefits¨», Wall Street Journal, 26.06.2006l http://online.wsj.com/public/article/SB115100948305787940-tA5PP0Ya_9U0AlXBQQhnaDyMIYc_20060725.html?mod=tff_main_tff_top , με περαιτ. παραπομπές.

174. Ηouse of  Lords Select Committee on Εconomic Αffairs, 1st Report of Session 2007-08: «Τhe Εconomic Ιmpact of Ιmmigration, Volume Ι: Report», 1 Αpril 2008, London: Τhe Stationery Οffice, σ. 52. Πρβλ. επίσης, Μ. Wolf: «Ιmmigration: A matter of numbers»
175. Πρβλ. A. Amstutz: «Die “Balkanisierung” der Sozialwerke. Ausländische Sozialwerkplünderer gehören ausgeschafft», Schweizer Zeit, 07.09.2007, http://www.schweizerzeit.ch/2207/sozialwerk.htm  , Η. Ηλιόπουλος: «Κουλτούρα θανασίμων ψευδών. Η αποτυχία των πολυπολιτισμικών πειραμάτων και τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής πολιτικής», 26.11.2009, http://politikes-paremvaseis.blogspot.com/2009/11/blog-post_13.html , αναδημοσίευση από το περιοδ. Διπλωματία (τ. 26).  M. Manheimer: «Was die Islamische Migration Europa kostet», Politically Incorrect, 05.11.2009,  http://www.pi-news.net/2009/11/essay-was-die-islamische-migration-europa-kostet/  , με περαιτέρω παραπομπές

176. Πρβλ. ενδεικτ.: Α. Λυμπεράκη/Α. Τριανταφυλλίδου: Πόσοι, Πότε και Πώς; Βήμα Ιδεών 7.8.2009, http://www.vimaideon.gr//Article.aspx?d=20090807&nid=13198936&sn=ΚΥΡΙΟ%20ΤΕΥΧΟΣ&spid=1478 .

177. Γ. Κολοβός: Διάλογος για τους μετανάστες (επιστολή), «Βήμα  Ιδεών», 1.11.2009,  http://www.vimaideon.gr//Article.aspx?d=20091101&nid=13974403&sn=%CE%9A%CE%A5%CE%A1%CE%99%CE%9F%20%CE%A4%CE%95%CE%A5%CE%A7%CE%9F%CE%A3&spid=1478

178. Σχετικα με το υπόβαθρο εργασιακής εκμετάλλευσης των μεταναστών: Πρβλ. ενδεικτ.: Σύντακτική ομάδα  του περ. «Ρεσάλτο»: «Παγκοσμιοποίηση-ανοικτά σύνορα-αλλοδαποί», Ρεσάλτο,  http://www.resaltomag.gr/154.mag , Α. Παπαδημητρίου: «Οι συνέπειες της λαθρομετανάστευσης», Αντίβαρο, 25.05.2009, http://www.antibaro.gr/node/1025.

179. Κ. Μarx: «A warning», Der Bote vom Niederrhein, No 57, 13.05.1866 , http://www.marxists.org/archive/marx/iwma/documents/1866/warning.htm .

180. Η ρύθμιση αυτή ισχύει π.χ. στη Γερμανία και σε άλλες χώρες.

181. Πρβλ. ενδεικτικά: Ε. Τριανταφύλλου: «Το κριτήριο της ιθαγένειας», Καθημερινή, 01.04.2009,   http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_01/04/2009_309551  .

182. A. Blanpain: «Η παράνομη εργασία μεταναστών στο στόχαστρο της Κομισιόν», ΕURANET, 05.11.2008,  http://www.euranet.eu/gre/Phhakeloi/Parhanome-metanhasteyse-sten-Eyrhope/E-parhanome-ergashia-metanasthon-sto-sthochastro-tes-Komisihon .

183. Ιθαγένεια είναι ο νομικός και πολιτικός δεσμός που συνδέει το άτομο ως πολίτη με το κράτος στο οποίο ανήκει.

184. Υπηκοότητα ο νομικός και πολιτικός δεσμός που συνδέει το άτομο ως πολίτη ενός άλλου κράτους με το κράτος.

185. Πρβλ. Ε. Τριανταφύλλου: «Το κριτήριο της ιθαγένειας», Καθημερινή, 01.04.2009,   http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_01/04/2009_309551  .

186. Μ. Θεοδωράκης: «Για την υπεράσπιση της εθνικής μας συνείδησης», Ρεσάλτο, 23.12.2009, http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?p=22683