Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων.
Η συζήτηση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος έδωσε αφορμή σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να μιλήσουν για χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας, χωρίς όμως, να διευκρινίζουν τι εννοούν. Όσοι γνωρίζουν εις βάθος το θέμα υπενθυμίζουν ότι με βάση το ισχύον Σύνταγμα οι ρόλοι είναι διακριτοί. Επειδή πλησιάζει η 25η Μαρτίου προτείνω να δούμε πώς έβλεπαν το ζήτημα εκείνοι που αγωνίσθηκαν για να γίνουμε ανεξάρτητο κράτος.
Ένας από τούς πρωταγωνιστές του Αγώνος, ο Κοζανίτης Νικόλαος Κασομούλης, έγραψε στα «Ενθυμήματα Στρατιωτικά»: «….Η ελληνική γλώσσα, ο χαρακτήρ και τα έθιμα του ελληνικού λαού, μετά την πτώσιν του Βασιλείου μας, εδιατηρήθησαν υπό την επαγρύπνησιν του Κλήρου μας και δια των διαφόρων πεπαιδευμένων του Έθνους μας και δια της κοινής ευλαβείας προς την αγίαν ημών θρησκείαν…».
Στα πρώτα Συντάγματα της Εθνεγερσίας ορίζεται ότι «Έλληνες εισίν οι κάτοικοι της Ελληνικής Επικρατείας οι πιστεύοντες εις Χριστόν», ενώ ως κανόνες Δικαίου ορίζονται οι νόμοι των «Χριστιανών ημών Αυτοκρατόρων», δηλαδή των Βυζαντινών.
Η πολυσυζητημένη διάταξη περί της επικρατούσης θρησκείας, η οποία υπάρχει σε όλα τα Συντάγματα από εκείνο του 1844 μέχρι το ισχύον του 1975/1986/2001, εντοπίζεται για πρώτη φορά μαζί με την διακήρυξη της ανεξιθρησκίας σε ένα από τα νομοθετικά κείμενα του Αγώνος του 1821. Πρόκειται για μία πράξη του Αρείου Πάγου της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος με έδρα την Άμφισσα, η οποία αναφέρει: «Αν και όλας τας θρησκείας δέχεται η Ελλάς, και τας τελετάς και την χρήσιν αυτών κατ’ ουδένα τρόπον εμποδίζει, την Ανατολικήν όμως του Χριστού Εκκλησίαν και την σημερινήν γλώσσαν μόνας αναγνωρίζει ως επικρατούσας θρησκείαν και γλώσσαν της Ελλάδος».
Κατά την συζήτηση για το Σύνταγμα του 1844 ετέθη το θέμα του θρησκεύματος του Βασιλέως. Ο αγωνιστής και συγγραφεύς Ιωάννης Μακρυγιάννης επέμενε να τεθεί όρος ότι μετά τον Ρωμαιοκαθολικό Όθωνα οι επόμενοι Ανώτατοι Άρχοντες έπρεπε οπωσδήποτε να είναι βαπτισμένοι Ορθόδοξοι. Έγινε έντονη συζήτηση, αλλά τελικά η πρόταση εγκρίθηκε παμψηφεί. Την σκηνή περιγράφει ο Μακρυγιάννης στο δεύτερο έργο του, τα Οράματα και Θάματα: «Όταν πιαστήκαμεν εις την Συνέλεψη δια τη θρησκεία….όλοι οι πρέσβεις θυσίασαν πλήθος τραπέζια και χρήματα να μπορέσουν να κάμουν τον σκοπόν τους. Να μην γένει τίποτας, επιαστήκαμεν εκείνην την ημέραν πολύ· από την φιλονικία την πολλή λέγει ο Μεταξάς να το βάλομεν εις τον ψήφον. Του λέγω αυτεινού και όσοι ήταν σύμφωνοι, θρησκεία δεν βαίνομεν εις τον ψήφον· ορθόδοξοι χριστιανοί να κομματιαστούμεν, δυτικοί και ανατολικοί, ότι σήμερον πεθαίνομεν όλοι, τούς λέγω εδώ μέσα. Τότε χωρίς να την βάλομεν εις τον ψήφο, έγινε παμψηφεί…».
Οι πρόγονοί μας αγωνίσθηκαν για ένα κράτος με ταυτότητα Ελληνορθόδοξη και όχι ουδετερόθρησκη.
Άρθρο στην ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 19 Μαρτίου 2017
1 comment
Διάβημα Δημήτριου Υψηλάντη (αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη)
προς της οθωμανικές αρχές της Κρήτης (25 Ιουλίου 1821)
(( Λαμπρότατε σερίφη Μεχμέτ Πασά, σερασκέρη ολοκλήρου της Κρήτης και Βαλή
του Χάνδακος και σεις γενναίοι πέντε ορτάδες και αγιάνηδες:
Έχοντας διορισθεί αρχιστράτηγος του Μιλλετίου των χριστιανών, θεωρώ χρέος μου
να σας γράψω όσα μου φαίνονται επωφελή σε σας και σε μας. Το μιλλέτι των
χριστιανών που βρίσκεται από τόσα χρόνια υπό την κυβέρνηση του Σουλτάνου,
υπέφερε τυραννίες και φοβερές αδικίες,όπως όλοι το γνωρίζετε. Κανείς χριστιανός
δεν ήταν σίγουρος, μήτε δια την ζωή του, μήτε δια την τιμή του, μήτε δια τα
υποστατικά του. Ο θεός του εμπειστεύθηκε τόσα εκατομμύρια ανθρώπων για να τα
διοικεί ως πατέρας με δικαιοσύνη και νόμους. Αλλά ο Σουλτάνος εξέχασε τον θεό κι
έκανε ότι ήθελε και ότι τον συνεβούλευσαν αυλικοί κόλακες, άδικοι και αρπακτικοί.
Με καθημερινές καταπιέσεις και αδικίες, οι άνθρωποι που αποκαλούμε ραγιάδες
κατέπεσαν στην εσχάτη πτώχεια και μερικοί πέθαιναν αδίκως και άλλοι εγκατέλειπαν
τις πατρίδες τους και περιπλανώντο στα ξένα. Τέλος ο παντοδύναμος θεός απεφάσισε
να θέσει τέρμα στις αδικίες και ανομίες και όπλισε το χριστιανικό Μιλλέτι. Συνεπώς
δεν πολεμούμε τους μουσουλμάνους αλλά πολεμούμε την αδικία και την τυραννία.
Ενθυμείσθε ότι και οι μουσουλμάνοι υπήρξαν θύματα πολλών αδικιών και
κατατρεγμών. Πασάδες και αγιάνηδες είτε εξορίσθησαν είτε εκτελέσθηκαν βάσει
αδίκου και ανόμου φιρμανίου. Όλοι οι μουσουλμανικοί λαοί της ανατολής
αναστενάζουν και κλαίνε λόγο των διωγμών. Συνεπώς όλοι μας είμεθα θύματα
αδικιών. Επί πλέον,έχετε γεννηθεί και έχετε μεγαλώσει στις ίδιες χώρες με μας.Όπως
και άλλοτε ήμεθα ενωμένοι στην άσκηση των των πραγματικών μας δικαίων και
συμφερόντων,θα έπρεπε και τώρα να είστε μαζί μας όπως το έπραξε όλη η Αλβανία,
ώστε να βάλουμε τέρμα στην άδικη και τυραννική διοίκηση και να ζήσουμε ως
αδελφοί και συμπολίτες υπό τους νόμους της δικαιοσύνης,ακολουθώντας ο καθένας
την πίστη του…….
Δημήτριος Υψηλάντης
25 Ιουλίου 1821