Ποιες παγίδες κρύβει το πρόγραμμα Ισλαμικών Σπουδών Θεσσαλονίκης

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας.

Η κυβέρνηση φαίνεται διατεθειμένη να προωθήσει την υλοποίηση της Κατεύθυνσης Ισλαμικών Σπουδών στο Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επειδή στην κοινή γνώμη δεν έχουν παρουσιασθεί όλες οι πτυχές και οι ενδεχόμενες παγίδες που κρύβονται πίσω από τα ωραία λόγια θα επιχειρήσω μια σύνοψη των αρνητικών και των θετικών απόψεων, όπως έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα.

Οι καθηγητές και τα πολιτικά πρόσωπα που στηρίζουν την ίδρυση τετραετούς κατευθύνσεως-προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών στο Τμήμα Θεολογίας Θεσσαλονίκης θεωρούν ότι έτσι θα προσελκυσθούν τα μετριοπαθή στοιχεία της μειονότητος της Θράκης και θα προτιμούν να σπουδάσουν σε ελληνικό Πανεπιστήμιο παρά στην Τουρκία. Οι σχεδιαστές του Προγράμματος πιστεύουν ότι οι απόφοιτοι θα μπορούν να διδάξουν τα μουσουλμανικά Θρησκευτικά στα Δημοτικά Σχολεία που ονομάζονται μειονοτικά καθώς και να κηρύξουν στα τζαμιά έχοντας ελληνογενή και όχι τουρκογενή παιδεία. Προσωπικά πιστεύω ότι οι υποστηρίζοντες το Πρόγραμμα είναι καλοπροαίρετοι, αλλά οι παγίδες και τα αρνητικά στοιχεία θα ανατρέψουν από την πρώτη στιγμή τις καλές προθέσεις.

Ο αντίλογος ξεκινά με την αντίδραση των ίδιων των Πανεπιστημιακών. Το Πρόγραμμα έχει ψηφισθεί μόνο από μία μερίδα Διδασκόντων του Τμήματος Θεολογίας, ενώ το αδελφό Τμήμα, δηλαδή της Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ιδίου Πανεπιστημίου αντέδρασε ευπρεπώς, αλλά εντόνως. Οι καθηγητές αυτού του Τμήματος θεωρούν ότι οι Μουσουλμάνοι υποψήφιοι δάσκαλοι των μειονοτικών Δημοτικών μπορούν ν αποφοιτούν από ειδικά προγράμματα των Παιδαγωγικών Ακαδημιών και όχι από μία Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή.

Άλλωστε , θυμίζουν οι αντιδρώντες, από το 1968 μέχρι το 2009 λειτουργούσε θαυμάσια στη Θεσσαλονίκη η Ειδική Παιδαγωγική Ακαδημία (ΕΠΑΘ), η οποία δίδασκε τα ελληνικά, τα τουρκικά και το Κοράνιο σε Μουσουλμάνους της Θράκης, οι οποίοι στη συνέχεια διορίζονταν δάσκαλοι στα μειονοτικά σχολεία με μισθό από την Ελληνική Πολιτεία. Η κυβέρνηση του Γ. Α. Παπανδρέου την κατήργησε με τη δικαιολογία ότι ήταν τριετής. Θα μπορούσε σήμερα να να ανασυσταθεί και με Προεδρικό Διάταγμα να γίνει τετραετούς φοιτήσεως.

Υπάρχει η υποψία, η οποία ενισχύεται από τις πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας περί μεταλλάξεως των Ορθοδόξων Θρησκευτικών σε Θρησκειολογία, ότι η ίδρυση τέτοιου Προγράμματος μέσα στο Τμήμα Θεολογίας είναι ο Δούρειος Ίππος για τη μετατροπή των Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης από Ομολογιακές σε Θρησκειολογικές. Αν γίνει κάτι τέτοιο θα υπάρξει σοβαρή εθνική ζημία, διότι μέχρι σήμερα οι δύο Θεολογικές Σχολές μας έχουν εκπαιδεύσει με υποτροφίες της Εκκλησίας και του Κράτους εκατοντάδες αλλοδαπούς Ορθοδόξους από την Ανατολική Ευρώπη, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Οι άνθρωποι αυτοί εξελίχθηκαν σε Πρέσβεις του Ελληνισμού στις πατρίδες τους. Θυμίζω χαρακτηριστικά ότι ο νυν Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης Ι΄ και οι περισσότεροι Σέρβοι Μητροπολίτες ομιλούν άριστα την ελληνική, διότι σπούδασαν στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη.

Ποιος Σέρβος ή Αραβόφωνος Ορθόδοξος θα έρχεται πλέον στις Θεολογικές Σχολές μας, αν μαθευτεί ότι αναμιγνύουμε την Ορθοδοξία με το Ισλάμ, την ώρα μάλιστα που στη Μέση Ανατολή και στο Κοσσυφοπέδιο οι Ορθόδοξοι δέχονται άγρια πίεση από ακραίους του Ισλάμ; Τώρα που οι πρώην κομμουνιστικές χώρες στρέφονται στην Ελλάδα για να διδαχθούν την κοινή Ορθόδοξη Πίστη, εμείς θα ισλαμοποιήσουμε τη Θεολογική Σχολή και θα καταργήσουμε το Ορθόδοξο μάθημα των Θρησκευτικών;

Εξ άλλου το πείραμα που προωθείται με το Πρόγραμμα Ισλαμικών Σπουδών στο ΑΠΘ θα βλάψει και το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Χάλκη. Αν η Ελλάδα ωθεί τους Μουσουλμάνους να σπουδάζουν την πίστη τους σε μία Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή, τότε το αίτημα του Πατριάρχου για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιηθεί. Οι Τούρκοι θα μετατρέψουν την Χάλκη σε Ορθόδοξο τμήμα του Ισλαμικού Σεμιναρίου με Μουσουλμάνο Πρύτανι!

Οι προβληματισμοί εθνικής φύσεως έχουν και μία άλλη παράμετρο. Οι υποστηρικτές του Προγράμματος παραδέχθηκαν ενώπιον της Συγκλήτου του ΑΠΘ ότι δεν έχουν ελληνική χρηματοδότηση, αλλά θα βρουν από τον Εμίρη του Ομάν και από άλλα μουσουλμανικά κρατίδια. Δηλαδή θα δεχθούμε να παρεμβαίνει στην Ανωτάτη Παιδεία ο ισλαμικός κόσμος και μάλιστα ορισμένα κράτη, τα οποία στην Ισλαμική Διάσκεψη υποστηρίζουν το παράνομο ψευδοκράτος των Τουρκοκυπρίων!

Και από επιστημονικής πλευράς πάσχει το Πρόγραμμα. Δεν υπάρχει επαρκές επιστημονικό δυναμικό για να διδάξει στους Φοιτητές –κυρἰως Μουσουλμάνους της Θράκης- και οι σχεδιαστές έχουν προτείνει δύο λύσεις: Α) τα περισσότερα μαθήματα να τα διδάσκουν Ορθόδοξοι Θεολόγοι ή β) να γίνει εισαγωγή καθηγητών από Ισλαμικές χώρες. Στην πρώτη περίπτωση οι απόφοιτοι θα γίνουν δυστυχισμένοι, διότι κανένα τζαμί και καμία μουσουλμανική κοινότητα στη Θράκη δεν θα τους δεχθεί. Θα τους θεωρούν αιρετικούς Μουσουλμάνους και θα προτιμήσουν να στραφούν σε μαθήματα ιδιωτικά χρηματοδοτούμενα από την Τουρκία ή τη Σαουδική Αραβία. Στη δεύτερη περίπτωση θα έχουμε τον κίνδυνο ορισμένοι από τους επισκέπτες καθηγητές να είναι φορείς ακραίων ισλαμιστικών ιδεών.

Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων δηλώνω ότι σέβομαι το δικαίωμα των Μουσουλμάνων συμπατριωτών μας της Θράκης να εκπαιδευθούν σε ελληνικό ΑΕΙ και μάλιστα ως δάσκαλοι του Ισλάμ. Προτείνω αυτό να γίνει σε μία ξεχωριστή δομή, όπως ήταν η ΕΠΑΘ, και όχι στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή, η οποία πρέπει να διατηρήσει την κληρονομιά των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά.