10 χρόνια χωρίς τον ποιμενάρχη της αγάπης και της ευθύνης. Η απώλειά του στοίχισε στο ποίμνιο αλλά ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος μετέβη από τη δική μας πραγματικότητα στην όντως ζωή «ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός αλλά ζωή ατελεύτητος», αφήνοντας το ποίμνιο που τόσο αγαπούσε.
Η αγάπη του μακαριστού για το ποίμνιό του και ιδίως για τους νέους είχε γίνει φανερή ήδη από τον επιβατήριο λόγο του όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του Αρχιεπισκόπου: «Παιδιά μου, χρυσά της Ελλάδος παιδιά. Είστε το καμάρι του Γένους, η δαφνοστεφανωμένη απαντοχή μας. Όμως παιδιά μου σας προδώσαμε, σας πονέσαμε με την υποκρισία μας και σας ευτελίσαμε μέσα σας την έννοια του χρέους. Σας χρεώνουμε τις παρεκτροπές σας ενώ είμαστε οι ηθικοί αυτουργοί τους. Σας στερήσαμε την αγάπη, σας αφήσαμε έρμαια στα κύματα του κατακλυσμού της Βαβυλώνας, σας αναγκάσαμε να ζείτε σε έναν κόσμο απάνθρωπο, ανηλεή και ανοικτίρμονα, σας υποδείξαμε να ακολουθήσετε δρόμους που εμείς δεν βαδίζαμε, σας αφαιρέσαμε την πίστη και την ελπίδα, γκρεμίσαμε από μέσα σας κάθε ιδανικό και όμως λέμε ότι σας αγαπάμε. Σεις με την οξύνοιά σας καταλάβατε την ασυνέπειά μας και μας εγκαταλείψατε και δεν μας εμπιστεύεστε πια, δεν θέλετε να ζήσετε μέσα στον κόσμο που εμείς σας ετοιμάσαμε και στραφήκατε στην αναζήτηση της Χίμαιρας μέσα απ’ τα ναρκωτικά, στην επιβεβαίωσή σας μέσα από τη βία. Παιδιά μου σήμερα αυτός που σας μιλάει αυτή τη στιγμή παίρνει πάνω του την ευθύνη. Ναι, παίρνει πάνω του την ευθύνη για τις απέναντί σας αμαρτίες όλης της γενιάς του και σας ζητά ταπεινά συγγνώμη […]Υπάρχει ένας χώρος που δε θα σας προδώσει ποτέ. Είναι ο χώρος της Εκκλησίας. Ελάτε σ’ αυτόν ελάτε στην Πίστη ελάτε στο Χριστό, ψάξτε να βρείτε ανάμεσα στη γενιά των πατέρων σας τους άξιους, τους ατίμητους, τους σεβάσμιους, τους ικανούς γιατί υπάρχουν. Θα βρείτε κοντά μας, θα βρείτε κοντά τους ο, τι έχετε από χρόνια τώρα στερηθεί και μαζί την αληθινή ελευθερία, την αληθινή δικαιοσύνη, την αληθινή αλήθεια[…]».
Ξέρετε όταν μου ζητήθηκε να γράψω για τα 10 χρόνια από την κοίμηση του Μακαριστού είχα μεγάλη χαρά γιατί πέρα από τα όποια λάθη ή τις όποιες αστοχίες μπορεί να του χρεώσει κάποιος υπήρξε πραγματικά μεγάλος ιεράρχης για την Εκκλησία μας. Το ότι πήρε την ευθύνη για πράγματα που δεν του αναλογούσαν είναι δείγμα αυτής της μεγαλοσύνης η οποία πηγάζει από το μήνυμα της Πίστεώς μας.
Η πίστη μας έχει ως μεγαλύτερη αρετή την ταπείνωση και ταπείνωση σημαίνει να αναλαμβάνω την ευθύνη ακόμα και για πράγματα που δεν έχω πράξει και χρειαζόμαστε ανθρώπους που να παίρνουν την ευθύνη όχι γιατί είμαστε ευθυνόφοβοι αλλά γιατί πλέον αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση και όχι καθημερινό θέαμα. Η ευθύνη του όμως όπως έγραψα προηγουμένως δεν ήταν μόνο απέναντι στη νεολαία αλλά συνολικά απέναντι στο ποίμνιό της Εκκλησίας μας.
Ήδη, ως μητροπολίτης Δημητριάδος είχε δημοσιεύσει τεράστιο συγγραφικό έργο για κάθε πτυχή της σύγχρονης εποχής αλλά ακόμα και για ιστορικά ζητήματα όπως η μεταστροφή των Ελλήνων στο Χριστιανισμό ή το έργο του για τα δικονομικά ολισθήματα της δίκης του Θεανθρώπου ακόμα είχε ασχοληθεί με τη νομοκανονική διάσταση του σχίσματος των παλαιοημερολογιτών και με το ζήτημα των ημερών μας το Μακεδονικό γράφοντας βιβλίο για τη συμβολή των Ελλήνων ιεραρχών στο Μακεδονικό αγώνα. Δέκα χρόνια πέρασαν από τις 3-6-2007, όταν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κύρος Χριστόδουλος, μιλώντας στο μνημείο των Μακεδονομάχων Τέλλου Άγρα και Αντωνίου Μίγγα, είχε πει ένδακρυς, προφητικά τα εξής: «η Μακεδονία θα σώσει την Ελλάδα. Γιατί κάποια Ελλάδα αποφάσισε να αυτοκτονήσει. Και η Μακεδονία είναι αυτή που κρατάει ψηλά τα λάβαρα. Με τέτοιες ιστορίες, αναμνήσεις, με την ιστορική μνήμη καθάρια. Χωρίς σκοπιμότητες, χωρίς υπολογισμούς, χωρίς έξωθεν εντολές, χωρίς υπαγορεύσεις. Γι’ αυτό καλό θα ήταν όλοι οι Έλληνες να έρχονται από καιρού εις καιρό στην Μακεδονία… Και να προσέχουνε πού πατάνε… Γιατί σε κάθε βήμα μπορεί να πατήσεις χώμα ιερό. Μπορεί να πατήσεις έναν τάφο. Μπορεί να πατήσεις ένα λείψανο. Είναι διάσπαρτος ο τόπος από θυσία. Αυτή η θυσία μας δίνει ζωή. Αυτή η θυσία μας συντηρεί. Και είναι το αντίδοτο της παγκοσμιοποίησης, που θέλει όλα να τα ισοπεδώσει. Να μη μιλάμε για αγώνες. Να μη μιλάμε για πολέμους. Να μη μιλάμε για θυσίες…».
Όπως σήμερα έτσι και επί των ημερών του Μακαριστού υπήρχε μια εχθρότητα των κυβερνώντων για τον χαρακτήρα του ΜτΘ τότε ο μακαριστός συνέγραψε μια μελέτη στην εφημερίδα «το Βήμα» όπου έγραφε τι πραγματικά συνέβαινε στην γηραιά ήπειρο διαλύοντας τις ιδεοληψίες των εν Ελλάδι κοσμικιστών για το τι «γίνεται στην Ευρώπη».
Επί της ουσίας ο μακαριστός ήταν καρφί στο μάτι όλων όσοι κατά καιρούς ξιφουλκούσαν εναντίον του Χριστού και της εκκλησίας Του. Επίσης σημαντική υπήρξε η συμβολή του μακαριστού στο ζήτημα της εκκλησιαστικής περιουσίας όπου γνωστή υπήρξε η διαμάχη του με τον Αντώνη Τρίτση τότε υπουργό περιβάλλοντος, χωροταξίας και δημοσίων έργων. Η σημαντικότερη στιγμή της ποιμαντορικής του διαδρομής υπήρξε όμως η επίσκεψη του πάπα Ρώμης Ιωάννη Παύλου του Β’ κατά την οποία ο Πάπας ζήτησε συγγνώμη για το έγκλημα του 1204 και για τη μη αποστολή στρατευμάτων στην Άλωση του 1453 ενώ στον χαιρετισμό του κατά την επίσκεψη αυτή ο μακαριστός είπε τα εξής επίκαιρα ενόψει και της πλημμυρίδας του Ισλάμ και την επέλαση του κοσμικισμού να κατακλύζει την Ευρώπη: «Ἦλθεν, πάντως, ἡ ὥρα νά συντονίσωμεν τάς προσπαθείας μας διά νά παραμείνῃ ἡ Εὐρώπη, μία χώρα χριστιανική, μακράν τῆς διαφαινομένης τάσεως μετατροπῆς τῶν Κρατῶν της εἰς Κράτη ἀθεϊκά (etat laique), ἀπαρνηθέντα τήν χριστιανικήν των ταυτότητα. Ἦλθεν ἡ ὥρα νά ἐργασθῶμεν διά μίαν Ἡνωμένην Εὐρώπην, ἥτις σέβεται τάς μειονότητας, ἀλλά καί τήν ἐλευθερίαν κάθε Λαοῦ, νά διατηρήσῃ τήν πίστιν, τήν γλῶσσαν, τήν παιδείαν καί τήν παράδοσίν του, μέ ἕνα λόγον τήν πνευματικήν του ταυτότητα.».
Αναμφίβολα, όμως, θα μείνει στη μνήμη όλων όσων τον γνώρισαν ως ο ιεράρχης που υπερασπίστηκε την εθνική ταυτότητα του ποιμνίου του όπως αυτή διαμορφώθηκε μέσα στο πλαίσιο της Πίστης του και αυτό έγινε φανερό από τις λαοσυνάξεις για το θρήσκευμα στις ταυτότητες. Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από το λόγο του μακαριστού στη λαοσύναξη των Αθηνών: «Κράτα γερά μέσα σου τα ζώπυρα της πίστεως που παρέλαβες από τους γονείς σου. Η Ελλάδα είναι η χώρα των μεγάλων αγώνων για την κατίσχυση των μεγάλων ιδανικών. Μην αφήσεις τη χώρα σου να χάσει το χαρακτήρα της και να μετατραπεί σε μάζα ανθρώπων, χωρίς συνείδηση, χωρίς εθνικότητα και χωρίς ταυτότητα. Μέσα σ’ αυτή τη μάζα κινδυνεύεις να γίνεις ένα νούμερο, ένας αριθμός, να χάσεις την ελευθερία της προσωπικότητάς σου. Αδελφοί, μείνατε εδραίοι και αμετακίνητοι σε όσα μάθατε και σε όσα επιστώθητε. Μείνατε σταθεροί στην πίστη και στα ιδανικά του Γένους. Αυτό είναι το χρέος μας.»
Επιμέλεια: Δημήτριος Βερδελής
Ασκούμενος Δικηγόρος
Πηγή: Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 124 της Παρεμβολής (περιοδικό της Χριστιανικής Φοιτητικής Ένωσης).
1 comment
Είτε είσαι άσχετος, είτε ηλίθιος!