Wednesday 2 October 2024
Αντίβαρο
Δημήτρης Μαυρίδης Περιβάλλον

Το Τσερνομπίλ σε ρόδες.

Πρόκειται για τον συρμό που τον προηγούμενο Νοέμβριο μετέφερε 123 τόννους ραδιενεργών κατάλοιπων από τη Γαλλία στη Βόρεια Γερμανία. Ο ειδικά σχεδιασμένος συρμός χρειάσθηκε τρεις μέρες για να πραγματοποιήσει τη μεταφορά, όχι μόνο λόγω της χαμηλής ταχύτητάς του, αλλά και λόγω των καθυστερήσεων που προξένησαν οι 3.000 διαδηλωτές που είχαν ξαπλώσει στις ράγες του σιδηροδρόμου. Τα μεταφερόμενα κατάλοιπα εξέπεμπαν τουλάχιστον διπλάσια ραδιενεργό ακτινοβολία από αυτήν της καταστροφής του Τσερνομπίλ και οι πληθυσμοί κατά μήκος της διαδρομής του τρένου δεν είχαν ειδοποιηθεί γι’ αυτό. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσότητα ραδιενεργών καταλοίπων που μεταφέρθηκε με τον τρόπο αυτό. 
 



Η μεταφορά ραδιενεργών καταλοίπων γίνεται από το 1996 από τη Γαλλία στη Γερμανία και αντιστρόφως, μετά από κατεργασίες που τα πυρηνικά ραδιενεργά κατάλοιπα υφίστανται στη Γαλλία. Οι κατεργασίες αυτές εξασφαλίζουν το 95% του πυρηνικού υλικού για επαναχρησιμοποίηση και περιορίζουν τον όγκο των καταλοίπων κατά 90%. Παρόμοιες μεταφορές από και προς τη Γαλλία γίνονται από την Ιαπωνία, την Ελβετία, το Βέλγιο και την Ολλανδία. Τα κατάλοιπα αυτά είναι υποπροϊόντα των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, που λειτουργούν στις χώρες αυτές. Η αποθήκευση των γερμανικών καταλοίπων γίνεται στη Γερμανία σε παλιό ορυχείο άλατος, όπου θα παραμείνουν στεγανά εγκιβωτισμένα σε γυαλί μέσα σε χαλύβδινα κιβώτια με πάχος τοιχωμάτων 40 εκατοστά για αόριστο διάστημα. Τα κιβώτια αυτά κατά τους κατασκευαστές τους μπορούν να αντέξουν σε πτώση από 50 μέτρα και σε θερμοκρασία 800oC για 30 λεπτά. 
 



Η μεταφορά αυτή αναζωπύρωσε τις συζητήσεις τις σχετικές με την απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να επεκτείνει τη διάρκεια ζωής των 17 εργοστασίων παραγωγής ενέργειας με πυρηνική σχάση της Γερμανίας κατά 12 περίπου χρόνια. Η παράταση αυτή δόθηκε για οικονομικούς βέβαια λόγους, για να βοηθήσει να παραμείνει η ενέργεια σε χαμηλά επίπεδα κόστους και να μη δημιουργηθεί ανάγκη για κατεπείγουσες νέες κατασκευές. 
 



Η ραγδαία αύξηση της τιμής του πετρελαίου έκανε ελκυστική την παραγωγή ενέργειας μέσω πυρηνικής σχάσης, η οποία είναι η μόνη τεχνολογία που υπάρχει για την ειρηνική εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας. Ωστόσο, η υπάρχουσα τεχνολογία δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των καταλοίπων, τα οποία θα είναι ραδιενεργά εκπέμποντας θανατηφόρες ακτινοβολίες για χιλιάδες χρόνια. Μάλιστα δε, ούτε φαίνεται στο μέλλον η πιθανότητα ανάπτυξης τεχνολογίας ελέγχου των καταλοίπων αυτών. Επιπλέον της έντονης ακτινοβολίας των καταλοίπων της σχάσης στα πυρηνικά εργοστάσια και στους πυρηνικούς κινητήρες, ολόκληρο το εργοστασιακό περιβάλλον εκπέμπει με την πάροδο του χρόνου ακτινοβολίες επικίνδυνες για τον άνθρωπο. Τα οικοδομικά υλικά, οι σωληνώσεις, τα βοηθητικά μηχανήματα, τα εργαλεία, τα αντικείμενα που υπάρχουν στον χώρο, όλα μολύνονται ώστε να αποτελούν κίνδυνο για τα ζώντα όντα που τα πλησιάζουν. Αυτός είναι ο λόγος της χαμηλής διάρκειας ζωής των κατασκευών αυτών και γι’ αυτό η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να επεκτείνει τη διάρκεια ζωής των γερμανικών πυρηνικών εργοστασίων συνάντησε αντιδράσεις.  
 



Η σημερινή τεχνολογία, η οποία επιτρέπει την παραγωγή ενέργειας από την ελεγχόμενη σχάση πυρηνικών υλικών δεν μπορεί να  αντιμετωπίσει το πρόβλημα της παραγωγής και της αποθήκευσης των ραδιενεργών πυρηνικών καταλοίπων. Ωστόσο, λέγεται ότι το  ίδιο συμβαίνει και με τα τοξικά βιομηχανικά απόβλητα, τα οποία μάλιστα είναι 100 φορές περισσότερα σε όγκο.  Η ελεγχόμενη σχάση βασίζεται στη βαθμιαία έκθεση πυρηνικού υλικού, όπως το ουράνιο, σε βομβαρδισμό νετρονίων με αποτέλεσμα την ελεγχόμενη διάσπαση, η οποία επιταχυνόμενη αλυσιδωτά μπορεί να οδηγήσει σε έκρηξη, δηλαδή σε ατομική βόμβα. Η πυρηνική διάσπαση μπορεί να διακοπεί όταν υπάρχει κίνδυνος επιτάχυνσής της. Αυτό δεν συνέβει στο εργοστάσιο Τσερνομπίλ όπου ο κινητήρας υπερθερμάνθηκε και έλιωσε γιατί η πυρηνική διάσπαση επιταχύνθηκε ανεξέλεγκτα. Το σχάσιμο πυρηνικό υλικό είναι το ουράνιο 235 ή το πλουτώνιο 239, τα οποία αποτελούν προϊόντα κατεργασίας του φυσικού ουρανίου που εξάγεται ως ορυκτό. Το όνειρο παραγωγής ενέργειας με πυρηνική σύντηξη υδρογόνου σε μορφή δευτέριου και τρίτιου, ώστε να προκύψει ήλιο χωρίς ραδιενεργά κατάλοιπα, φαίνεται άπιαστο δεδομένων των ακραίων φυσικών συνθηκών που πρέπει να επιτευχθούν και που πρέπει να ελέγχονται κατά τη διάρκεια της παραγωγής ενέργειας. Η πυρηνική ενέργεια που διατίθεται με τους τρόπους αυτούς θερμαίνει και ατμοποιεί νερό, το οποίο όπως και στα συμβατικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με άνθρακα ή πετρέλαιο, κινεί στροβίλους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η παραγωγή ενέργειας με πυρηνικά μέσα παρουσιάζει το πλεονέκτημα ότι δεν παράγει διοξείδιο του άνθρακα, αφού δεν γίνεται καύση κάποιου φυσικού υλικού. 
 



Σήμερα, το 14% της κατανάλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας στην υφήλιο προέρχεται από πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας. Υπάρχουν σήμερα σε λειτουργία και σε όλο τον κόσμο 436 πυρηνικά εργοστάσια. Από το συνολικό ποσό ενέργειας που απαιτείται στον πλανήτη το 6% προέρχεται από τα πυρηνικά εργοστάσια. Χωρίς αυτά η τιμή του πετρελαίου θα βρισκόταν στα ύψη. Στις ΗΠΑ η ηλεκτρική ενέργεια από πυρηνικά εργοστάσια ανέρχεται στο 19% της συνολικής κατανάλωσης, ενώ στον ευρωπαϊκό χώρο ανέρχεται περίπου στο 30%. Το υψηλό ποσοστό στην Ευρώπη οφείλεται κυρίως στη Γαλλία, η οποία καλύπτει το 80% των αναγκών της σε ηλεκτρικό ρεύμα από πυρηνικά εργοστάσια.

.

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.