Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 2 Σεπτεμβρίου 2020.
Η Σουηδία βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης για την πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας, διότι την προσέγγισε με εντελώς διαφορετικό τρόπο από άλλες χώρες.
Η στρατηγική που πρότεινε και εφάρμοσε, για λογαριασμό της χώρας, ένας από τους κορυφαίους επιδημιολόγους της, ο Άντερς Τέγκνελ συμβάδιζε με την κουλτούρα των Σουηδών. Βασίστηκε δηλαδή σε εθελούσια μέτρα και ατομική υπευθυνότητα. Δια νόμου απαγορεύτηκαν μόνο οι συγκεντρώσεις άνω των 50 ατόμων, ενώ τα σχολεία με παιδιά άνω των 16 ετών, όπως και τα πανεπιστήμια, συνέχισαν να λειτουργούν μόνο διαδικτυακά. Όλα αφέθηκαν στην κρίση των πολιτών:συμβουλές προς ηλικιωμένους, συστάσεις για τηλεργασία, κοινωνικής απόστασης και αποφυγή περιττών μετακινήσεων. Οι Σουηδοί τηρούν κάποιες κοινωνικές αποστάσεις και σε «κανονικές συνθήκες» και δεν είναι τόσο διαχυτικοί όσοι άλλοι λαοί.
Οι Σουηδοί αποδέχτηκαν την πολιτική αυτή, και εφάρμοσαν τις συστάσεις σε μεγάλο βαθμό. Έρευνα του Μάρτιν Μακ-κή από το Ινστιτούτο Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, έδειξε με τη χρήση μίας εφαρμογής κινητού τηλεφώνου ότι η μετακίνηση στην Στοκχόλμη έπεσε κατά 60% σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα. Σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η πτώση ήταν μεγελύτερη, έφτασε ως το 80%, όμως πάλι ήταν μεγάλη.
Ο Αδάμ Σέρινταν από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία, χρησιμοποιώντας τραπεζικά δεδομένα υπολογίσε ότι η οικονομική δραστηριότητα στη Σουηδία έπεσε κατά 25%, ενώ στη Δανία έπεσε το ίδιο διάστημα κατά 29%. Το αποτέλεσμα ήταν η Σουηδική οικονομία κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους να υποστεί ύφεση κατά 8.6%, σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ίδιο διάστημα ήταν 11.9%. Πάλι, όχι μεγάλη διαφορά. Μάλιστα, στην Τσεχία και Λιθουανία, η ύφεση ήταν μικρότερη της Σουηδίας.
Ως προς την υγεία των ανθρώπων, η Σουηδία με 574 θανάτους ανά εκατομμύριο έχει, μέχρι σήμερα, την πέμπτη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη, μετά το Βέλγιο (853), την Ισπανία (622), το Ηνωμένο Βασίλειο (611) και την Ιταλία (587). Βρίσκεται μάλιστα πολύ κοντά στην τέταρτη θέση.
Στις 3 Ιουνίου, ο επικεφαλής Σουηδός επιδημιολόγος Τέγκνελ, παραδέθηκε ότι «Αν ερχόμασταν ξανά αντιμέτωποι με την ίδια ασθένεια και ξέραμε γι’ αυτήν ό,τι ακριβώς ξέρουμε τώρα, νομίζω πως θα καταλήγαμε κάπου ενδιάμεσα, ανάμεσα σε αυτό που έκανε η Σουηδία και σε αυτό που έκανε ο υπόλοιπος κόσμος». Σε σχέση με τον βασικό στόχο της χώρας, συμπλήρωνε ότι «Η ταχύτητα εξάπλωσης του ιού είναι μικρότερη από αυτή που νομίζαμε»
Εδώ είναι και το ζουμί της στρατηγικής αυτής: ουσιαστικά αποσκοπούσε στο να αποφύγει ένα δεύτερο κύμα, ανάλογο με αυτό που πιθανώς θα υπάρξει σε άλλες χώρες. Αυτό ακόμη είναι ανοιχτό ενδεχόμενο, και παρά το ως τώρα κόστος, ίσως η Σουηδία αποφύγει τα χειρότερα από δω και πέρα. Τα δεδομένα όμως δεν είναι ενθαρρυντικά. Διαφορετικές μελέτες που ερεύνησαν το ποσοστό του γενικού πληθυσμού που είχε αναπτύξει αντισώματα στην πόλη της Στοκχόλμης, το υπολόγισαν στο 10% τον Ιούνιο, 17.5% τον Ιούλιο και 20% τον Αύγουστο. Για να επιτεχυθεί η περίφημη ανοσία αγέλης, οι επιστήμονες ζητούν ένα ποσοστό γύρω στο 70%.
Έτσι, το ποσοστό των Σουηδών που εμπιστεύονται την κυβέρνησή τους στη διαχείριση της πανδημίας, έπεσε από 63% τον Απρίλιο στο 45% τον Αύγουστο.