Γράφει ο Σωκράτης Πουλής:
Παρουσιάζω εδώ μια άγνωστη πηγή με μεγάλη ιστορική σημασία, καθώς πρόκειται για ένα κείμενο που καταρρίπτει την εγχώρια ανιστόρητη φιλοσκοπιανή προπαγάνδα ότι οι Έλληνες δήθεν “είχαν αναγνωρίσει μακεδονικό έθνος και μακεδονική γλώσσα από τις αρχές του 20ού αιώνα”. Η πηγή αποδεικνύει περίτρανα ότι η ελληνική αντίληψη της εποχής ήταν ότι οι Σλαβόφωνοι Μακεδόνες ήταν και αυτοί ΕΛΛΗΝΕΣ οι οποίοι μιλούσαν ένα σύνθετο γλωσσικό ιδίωμα με επιρροές από την ελληνική, τη σλαβική και την τουρκική γλωσσική πραγματικότητα.
Η πηγή δεν παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον ως προς την ερμηνεία του γλωσσολογικού φαινομένου του μακεδονικού ιδιώματος, αλλά έχει ένα γλωσσικό ενδιαφέρον καθώς η προκήρυξη συνοδεύεται από ένα κατάλογο λέξεων της καθομιλουμένης. Αυτό είναι και το μόνο ενδιαφέρον στοιχείο από γλωσσικής άποψης.
Ακολουθεί το μεταγραμμένο κείμενο (παρεμβάλλονται και οι εικόνες της πρωτότυπης πηγής):
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ
ΛΑΛΟΥΝΤΑΣ
ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΟ-Σ[Λ]ΑΥΪΚΗΝ ΔΙΑΛΕΚΤΟΝ
ΥΠΟ
Ε.Ε.
Ε.Ε.
ΕΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗι
ΕΚ ΤΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ «ΑΛΗΘΕΙΑΣ»
1908
ΑΔΕΛΦΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ !
Εἰς τὴν Μακεδονίαν, τὴν πατρίδα τοῦ προγόνου μας Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, εἴμεθα πολλοὶ Ἕλληνες ἀδελφοί, οἱ ὁποῖοι ὁμιλοῦμεν μίαν γλῶσσαν ποῦ λέγουν οἱ ἐχθροί μας πῶς εἶνε Βουλγαρική. Γι’ αὐτὸ οἱ ἐχθροί μας μᾶς ὀνομάζουν Βουλγάρους.
Καὶ προσπαθοῦν μὲ χίλια δύο μέσα καὶ ψεύματα νὰ μᾶς γελάσουν πῶς εἴμεθα ἀληθινὰ Βούλγαροι!
Ἡμεῖς ἐδὼ θὰ ἐξετάσωμεν μὲ λίγα λόγια ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ γλῶσσα ποῦ μιλοῦμε τόσες χιλιάδες ἀδελφοὶ Ἕλληνες στὴν Μακεδονίαν καὶ πῶς ἔγεινε.
Αὐτὴ ἡ γλῶσσα ποῦ οἱ ἐχθροί μας τὴν λέγουν Βουλγαρική, δὲν εἶναι Βουλγαρική, καὶ γιὰ νὰ καταλάβητε πῶς δὲν εἶναι Βουλγαρικὴ θὰ ἀναφέρωμεν ἐδὼ πολλὰς λέξεις ἑλληνικὰς αἱ ὁποῖαι εὑρίσκονται στὴν γλῶσσαν αὐτὴν ποῦ ὁμιλοῦμεν, γιὰ νὰ μάθητε καὶ νὰ ξέρητε ὅλοι ὅτι ἡ γλῶσσα ς’τὴν ἀρχὴ ἦτο Ἑλληνική, καὶ ὅτι ἔπειτα πῆρε λέξεις καὶ καταλήξεις ἀπὸ ἄλλας γλῶσσας Σλαυϊκάς, Λατινικὰς καὶ Τουρκικὰς ς’τὴν ἐποχὴ ποῦ ἔπεσε ὁ τελευταῖος βασιλειάς μας Κωνσταντῖνος, καὶ οἱ Τοῦρκοι πῆραν τὴν χώραν μας αὐτήν.
Γι’ αὐτό ἡ γλῶσσα αὐτὴ ποὺ μιλοῦμεν σήμερον δὲν εἶνε οὔτε ἑλληνική, οὔτε Βουλγαρική, οὔτε Τουρκική, οὔτε ἄλλη καμμία, ἀλλὰ ἀνακατωμένη ἀπὸ πολλαῖς ἄλλαις γλώσσαις. Ὅτι δὲν εἶνε Βουλγαρικὴ φαίνεται καὶ ἀπὸ ἄλλο· διότι ἂν ἡμεῖς οἱ Μακεδόνες ὅπου ὁμιλοῦμεν αὐτὴν τὴν γλῶσσαν διαβάσωμεν μίαν ἐφημερίδα ἢ ἓν βιβλίον Βουλγαρικόν, δὲν καταλαμβάνομεν τίποτε. Οὔτε ὅταν μᾶς ὁμιλοῦσι τοὺς νοιώθομεν. Αὐτὴ ἡ γλῶσσα ἔγεινε ἐδὼ ς’τὸ τόπο μας ὅπως εἶπα καὶ πρῶτα, τὴν ἐποχὴ ποῦ ἦλθαν οἱ Τοῦρκοι.
Οἱ ἀδελφοί μας ἐδὼ μέχρι τότε εἶχαν γλῶσσα δική τους τὴν Ἑλληνικήν, καὶ ἐπειδὴ ἦσαν ἔξυπνοι καὶ διαβασμένοι ἔμαθαν καὶ ὅλας τὰς ἄλλας γλῶσσας ποῦ ὁμιλοῦσαν οἱ ἄλλοι λαοὶ ποῦ κατοικούσαν γύρου μας, καὶ ἤρχοντο εἰς σχέσεις καὶ δουλειαῖς μαζύ των. Καὶ ἔτσι διὰ νὰ ἀποφύγουν τὸ μαχαῖρι, νὰ κρύψουν τὴν θρησκείαν, καὶ τὸ ἔθνος των, ἄλλαξαν τὴν γλῶσσαν, καὶ τὴν ἀνακάτωσαν μὲ λέξεις ἀπὸ τὰς ἄλλας γλώσσας ποῦ ἤξευραν γιὰ νὰ μὴ φαίνουνται πῶς εἶναι καλοὶ πατριῶται τάχατες καὶ ὅτι πονοῦν γιὰ τὴν πατρίδα τους. Καὶ ἔτσι γίνηκε αὐτὴ ἡ γλῶσσα ἡ ὁποία ἀλλάσσει σὲ πολλὰ μέρη τῆς ἀγαπημένης μας Πατρίδος, καὶ βρήσκει κάθε ἕνας σὲ ἕνα μέρος νὰ μοιάζῃ πάρα πολὺ πρὸς τὴν Ἑλληνικήν, σὲ ἄλλο πρὸς τὴν Τουρκικὴν καὶ εἰς ἄλλα ἀνακατομένη.
Ἔπειτα τι ἔχει να κάμῃ ἡ γλῶσσα!
Εἰς τὴν Ἀνατολὴ ὅπου ὁμιλοῦν Τουρκικὰ οἱ Ἕλληνες Χριστιανοὶ μήπως εἶνε Τοῦρκοι;
Εἰς τὴν Κρήτην ὅπου ὁμιλοῦν Ἀραβικὰ μήπως εἶναι Ἄραβες;
Αὐτὸ δὲν ἔχῃ νὰ κάμῃ τίποτε· διότι εἶναι ἡ καρδιά, εἶναι τὸ αἴσθημα ὅπου λέγει τί πρᾶγμα εἶναι ὁ ἄνθρωπος.
Τώρα θὰ ρωτήσωμεν:
Ἀπὸ ποῦ ἕως ποῦ ς’τὴν Μακεδονίαν Βούλγαροι;
Εἶναι ἐντροπή μας νὰ καταδεχόμεθα νὰ μᾶς λέγουν Βουλγάρους, διότι ὄχι μόνον ἡ γλῶσσά μας αὐτὴ δὲν εἶναι Βουλγαρική, ἀλλὰ ὅλαι μας αἱ συνήθειαι, ποῦ ἔχομεν ς’τοὺς γάμους μας, ς’τοὺς χορούς μας ς’τὰς κηδείας εἶναι Ἑλληνικαί.
Ἔπειτα, ἅμα σκάψητε ς’τὴ γῆ τι θὰ βρῆτε;
Βρήκατε ἕως τώρα καμμιὰ Βουλγαρικὴ ἀντίκα ἢ κανέναν τάφο Βουλγαρικὸ ἀρχαῖο;
Ὄχι βέβαια.
Τι βρίσκετε;
Ἀντίκες καὶ τάφους μὲ γράμματα Ἑλληνικά. Ἐὰν οἱ πάπποι μας ἦσαν Βούλγαροι, θὰ ἔγραφαν ς’τὲς ἀντίκες καὶ ς’τοὺς τάφους ὅλο Βουλγαρικά. Ἀφ’ οὗ δὲ ἔγραψαν Ἑλληνικὰ θὰ πῇ πῶς ἦσαν Ἕλληνες.
Ἐπειδὴ οἱ ἐχθροί μας οἱ σχισματικοί, ἀφωρισμένοι ἀπὸ τὸν Πατριάρχην μας, μᾶς λέγουν καὶ ἡμᾶς Βουλγάρους, διότι ὁμιλοῦμεν αὐτὴν τὴν γλῶσσαν, νὰ τοὺς πῆτε ὅτι ἡ γλῶσσα αὐτὴ δὲν εἶναι Βουλγαρική, ἀλλὰ χαλασμένη Ἑλληνική, καὶ ἀραδιάστε τους χιλιάδες λέξεις ἑλληνικὰς διὰ νὰ τοὺς τὸ ἀποδείξητε καὶ τοὺς κλείσητε τὸ στόμα.
Πεῖτέ τους καὶ γιὰ τὰ ἀντέτια μας ὅπου εἶναι ἑλληνικά, καὶ γιὰ τὰ ταπιά μας ποῦ ἔχει ἡ γῆ μας μέσα της, δηλαδὴ τοὺς τάφους καὶ ταῖς ἀντίκαις, ποῦ εἶναι ὅλες Ἑλληνικαῖς.
Ἔπειτα νὰ τοὺς πῆτε ὅτι ᾑ παπποῦδές μας ἦσαν Ἕλληνες, διότι, ἂν ἦσαν Βούλγαροι διατί δὲν ἔκαμαν μίαν ἐκκλησίαν Βουλγαρικὴν ἀλλὰ ὅλο Ἑλληνικαῖς;
Γιατί οἱ Βούλγαροι ς’τὴν Βουλγαρία τους ἔκαμαν Βουλγαρικαῖς ἐκκλησίαις καὶ ἐδὼ οἱ παπποῦδες μας Ἑλληνικαῖς;
Θὰ πῇ ὅτι ἐκεῖνοι ἦσαν Βούλγαροι, οἱ δὲ πάπποι μας Ἕλληνες.
Γιατὶ αὐτοὶ οἱ παπποῦδές μας ἔκαμναν πάντοτε τὴν λειτουργίαν ς’τὴν ἑλληνικὴν γλῶσσαν καὶ δὲν τὴν ἔκαμαν ς’τὴν Βουλγαρικὴν ὅπως οἱ Βούλγαροι εἰς τὴν Βουλγαρίαν;
Διότι οἱ παπποῦδες μας ἦσαν Ἕλληνες ἂν καὶ δὲν ὡμιλοῦσαν καθαρὰ Ἑλληνικά.
Γιατί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐκήρυξεν τὸ Εὐαγγέλιον ἐδὼ εἰς τὴν Μακεδονίαν Ἑλληνικὰ καὶ δὲν τὸ ἐκήρυξεν Βουλγαρικά;
Θὰ πῇ ὅτι ἐδὼ οἱ Μακεδόνες ἦσαν Ἕλληνες.
Νὰ τοὺς πῆτε τοὺς Βουλγάρους ὅτι ἡμεῖς οἱ Μακεδόνες Ἕλληνες, εἴμεθα πιὸ παλαιοὶ ἀπὸ αὐτούς, καὶ ἡμεῖς τοὺς δώσαμεν τὸν Χριστιανισμόν. Διότι ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην δύο Ἕλληνες καλόγεροι ὁ Κύριλλος καὶ ὁ Μεθόδιος, πῆγαν εἰς τὴν Βουλγαρίαν καὶ ἔκαμαν τοὺς Βουλγάρους Χριστιανούς, καὶ τοὺς ἔμαθαν καὶ γράμματα.
Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ ἀχάριστοι Βούλγαροι ἔρχονται ἐδὼ καὶ μᾶς λέγουν ὅτι καὶ ἡμεῖς εἴμεθα Βούλγαροι.
Καὶ γιὰ ποιὸν σκοπὸν νομίζετε;
Αὐτοὶ οἱ Βούλγαροι δὲν εἶνε ἀκόμη Βασίλειο Ἐλεύθερο, μᾶς γελοῦσαν καὶ μᾶς ἔλεγαν ὅτι θὰ μᾶς ἐλευθερώσουν, γιὰ νὰ μᾶς παίρνουν τὰ χρήματα, καὶ νὰ τὰ τρώγουν ς’τὴ Σόφια. Ἀλλ’ ὅλοι καταλάβαμεν τὰ ψέματά τους, καὶ δὲν θὰ τοὺς ἀφίσωμεν νὰ μᾶς γελοῦν πλέον.
Ἡμεῖς ὑπερηφανευόμεθα ὅτι εἴμεθα Ἕλληνες καὶ Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι, παιδιὰ τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὅπως εὑρέθηκε ἀπὸ τοὺς πάππους μας.
Εἴμεθα Ὀρθόδοξοι καὶ ὄχι ὅπως οἱ Βούλγαροι σχισματικοὶ καὶ ἀφωρισμένοι ἀπὸ τὸν Πατριάρχην, εἴμεθα ἀπόγονοι τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, λαὸς μὲ μεγάλην ἱστορίαν, καὶ ὄχι σἂν τοὺς Βουλγάρους, λαὸς χωρὶς ἱστορίαν, ὁ ὁποῖος δὲν ἐκατώρθωσε ἀκόμη νὰ γίνῃ ἐλεύθερον Βασίλειον, ἀλλὰ εἶναι μία μικρὰ ἡγεμονία, ἡ ὁποία πληρώνει δοσίματα εἰς ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Ὀθωμανικοῦ Κράτους.
Ἡμεῖς οἱ Μακεδόνες, ὅπου ὁμιλοῦμεν αὐτὴν τὴν ἀνακατωμένην γλῶσσαν, εἴμεθα γνήσιοι Ἕλληνες, ὅπως ἦσαν οἱ πάπποι μας, ὅπως εἶναι ὅλοι οἱ ἄλλοι Ἕλληνες ὅπου ὁμιλοῦν Ἑλληνικά.
Εἴμεθα ἀδέλφια μὲ αὐτοὺς καὶ ὅλοι ἐδὼ εἰς τὴν Τουρκίαν εἴμεθα 8 ἑκατομμύρια. Φαντασθῆτε πόσην δύναμην ἔχομεν, ἐν ᾧ οἱ Βούλγαροι δὲν εἶναι οὔτε ἕνα ἑκατομμύριο.
Ἡμεῖς οἱ Ἕλληνες εἴμεθα ς’τὰ Γιάννινα καὶ εἰς ὅλην τὴν Ἤπειρον, τὴν Ἀλβανίαν, εἰς ὅλην τὴν Μακεδονίαν, δηλαδὴ εἰς τὴν Κορυτσᾶ, Μοναστῆρι, Καστοργιά, Σιάτιστα, Θεσσαλονίκη, Στρούμνιτσα, Μελένικο, Δράμαν, Σέρρας, Καβάλλαν, ς’τὴν Ἀνδριανούπολιν, ς’τὴν Κωνσταντινούπολι, καὶ ἐν γένει εἰς ὅλην τὴν Θρᾴκην, ς’τὴν Σμύρνην καὶ ὅλην τὴν Μ. Ἀσίαν, εἰς ὅλα τὰ νησιά, καὶ ἐδὼ εἰς τὴν Τουρκίαν ὕστερα ἀπὸ τοὺς Τούρκους ἡμεῖς οἱ Ἕλληνες εἴμεθα οἱ περισσότεροι.
Καὶ ἔχομεν ς’τὰ χέργια μας τὸ ἐμπόριον, καὶ τόσο χρῆμα ὥστε νὰ προοδεύσωμεν καὶ νὰ εὐτυχήσωμεν.
Ἡμεῖς λοιπὸν θὰ λησμονήσωμεν τὴν ἱστορίαν μας; τὴν ἐκκλησίαν μας;
Θὰ ἀφίσωμεν τὴν Μεγάλην δύναμιν τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ θὰ πηγαίνωμεν μὲ τοὺς ὀλίγους Βουλγάρους;
Αὐτὸ ποτὲ δὲν θὰ γίνῃ. Ἡμεῖς εἴμεθα καὶ θὰ εἴμεθα πάντοτε ΕΛΛΗΝΕΣ.
ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΛΕΞΕΙΣ
Ἀρεσούβαμ Ἀρέσκω
Ἀχοὺρ Ἀχοῦρι
Ἄνω κάτω Ἄνω κάτω
Ἀρχιμαντρὶτ Ἀρχιμανδρίτης
Ἀφορισμὸ Ἀφορισμὸς
Ἀσπροκέντημο Ἀσπροκέντημα
Γουρίδα Ἀγουρίδα
Αὐλήα Αὐλὴ
Ἀπόστολ Ἀπόστολος
(Α)νατεμάτε Ἀνάθεμά σου
Ἄγγελ Ἄγγελος
Μύνδαλ Ἀμύγδαλον
Ἀριθμέτικα Ἀριθμητικὴ
Ἄμβωνα Ἄμβων
Αὐτονομία Αὐτονομία
Ἀργία Ἀργία
Ἀργὸς Ἀργὸς
Ἀλάξουβαμ Ἀλλάσσω
Ἀπολυτίκιο Ἀπολυτίκιον
Πεικάσουμαβ Ἀπεικάζω
Ἀγρυπνία Ἀγρυπνία
Ἀλφία Ἀλοιφὴ
Ἀγγαρεία Ἀγγαρία
Ἁγιασμὸ Ἁγιασμὸς
Ἁγία Τράπεζα Ἁγία Τράπεζα
Ἁγιασματὰρ Ἁγιασματάριον
Ἀναφορὰ Ἀναφορὰ
Νάφουρα Ἀναφορὰ (Ἀντίδωρον)
Ἀχταπότ Ὀχταπόδι
Ἀντιπυρὴν Ἀντιπυρὴν
Ἀγωνία Ἀγωνία
Ἀργάσουβαμ Ἀργάζομαι
Ἄργος Ἄργασμα
Ἕδρο Ἀδρὸς
Λόη Ἀλόη
Μάλτζαμ Ἀμέλγω
Εἰσβρύαμ Ἀναβρύω
Πὸ ἁπλὰ Απὸ ἁπλὰ
Πὸ Ἀπὸ
Κράη Ἄκρα
Ἀρνήσαβαμ Ἀρνοῦμαι
Ἁλατέρα Ἁλανοθήκη
Ἀναγκάσουβαμ Ἀναγκάζω
Ἀνάγκη Ἀνάγκη
Ἄηντε Ἄγε δὴ
Ἀπόδειπνο Ἀπόδειπνο
Ἀρὰπ Ἄραψ
Φάτουβαμ Ἅπτομαι
Πομίναβαμ Ἀπομένω
Μπίβολ Βούβαλος
Βαλὲλ Βαρέλιον
Βοῦλα Βοῦλα
Βουλόσαβαμ Βουλόνω
Μπαμπὰκ Βαμβάκι
Βὸλ Βοῦς
Λάσταρ Βλαστάρι
Βάλτο Βάλτος
Βαψούβαμ Βάπτω
Βαψὰν Βαμμένος
Μπάλσαμο Βάλσαμον
Βρακουζοὺν Βρακοζώνη
Βαπτιστικὸ Βαπτιστικὸν
Βισεκόσνα Βίκεκτον
Φούτσιαμ Βρίζω
Βιάσαμ Βιάζω
Μπλέαμ Βελάζω
Βιβλίϊτι Βιβλία
Μποσίλακ Βασιλικὸς
Λαστίνα Βλαστίνα
Βύσνα Βυσινέα
Βύσνα Βύσινα
Βρὸχ βρόχος
Φουστία βυτίον
Βάραμ βράζω
Γωνία γωνία
Γρὶπ γρῖπος
Γλένταμ βλέπω (γλέπω)
Γεωγραφία γεωγραφία
Γραμμάτικα γραμματικὴ
Γκούπτιν Αἰγύπτιος (γύφτος)
Γλυκάνισο γλυκάνισον
Γλυκερίνα γλυκερίνη
Γοῦνα γοῦνα
Κλυστὴρ κλυστήριον (κλῦσμα)
Γιάνταμ γεύομαι (ἔδομαι)
Γρέδα γρεντιὰ
Γρὰπ γρεβάδι
Ὄνταμ ὁδεύω
Ντεμὲτ δεμάτι
Ντικάνι ἀδουκάνι
Ντιὰκ διάκος
Ντισὰκ δυσάκι
Ντοκιμάσουβαμ δοκιμάζω
Ντοκιμία δοκιμή
Ντάσκαλ δάσκαλος
Πανωφὸρ ἐπανωφόρι
Σχάρα ἐσχάρα
Ἐργὰτ ἐργάτης
Εἰκόνα εἰκὼν
Ἔλα ἔλα
Μένε ἐμένα
Εὐαγγέλιο εὐαγγέλιον
Κλησιὰρ ἐκκλησιάρχης
Ἔφορ ἔφορος
Ξυπνητὰρ ξυπνητήριον
Ἐφημὲρ ἐφημέριος
Σ’ πολλὰ ἔτη εἰς πολλὰ ἔτη
Πολλὰ τὰ ἔτ’ πολλὰ τὰ ἔτη
Εὔτυνο εὐθυνὸς
Ἐξέτας ἐξέτασις
Ἐξετάσουβαμ ἐξετάζω
Πετραχὴλ ἐπιτραχήλιον
Εἴντολ εἴδωλον
Εἰντολολὰτρ εἰδωλολάτρης
Ξαπτέρυγα ἐξαπτέρυγα
Ἐπιστὰτ ἐπιστάτης
Ἐπιτάφιο ἐπιτάφιος
Εὐχολόγι εὐχολόγιον
Εὐχέλαιο εὐχέλαιον
Παίζαμ ἐμπαίζω
Παίζα ἐμπαιγμὸς
Λευθερία ἐλευθερία
Ἐντικτικό ἐνδεικτικὸν
Ἔλεγχος ἔλεγχος
Σφέκορ ἑκυρὸς
Σφεκύρβα ἑκυρὰ
Σεδαμ ἕζομαι
Συπλάσιαβαμ ἐκπλήσσω
Βέτσερ ἑσπέρα
Βιδε εἶδε
Ἔννοια ἔννοια
Ἐγωϊσμὸ ἐγωϊσμὸς
Ντέραμ ἐκδέρω
Ἐλὲν ἔλαφος
Ἐπαρχία ἐπαρχία
Ἐγκαινίσαβαμ ἐγκαινιάζω
Ἐγκαίνια ἐγκαίνια
Ἔχτρα ἔχθρα
Ἔθνος ἔθνος
Ζευγὰρ ζευγάρι
Ζαλίσουβαμ ζαλίζω
Ζωγρὰφ ζωγράφος
Ζώνιτσα ζώνη (ἴρις)
Ζωμὸ ζωμὸς
Ζάλες ζάλη
Ζέσιοκ ζεστὸς
Ζωγραφία ζωγραφία
Ζωγραφίσαβαμ ζωγραφίζω
Ζιβαμ ζῶ
Ζάχαρ ζάχαρις
Ζαχαράτα ζαχαράτα
Ζυμὰρ ζυμάρι
Ζὺγ ζύγι
Ἠλεκτρὶκ ἠλεκτρισμὸς
Δύοσμο ἡδύοσμος
Ἤχω ἠχὼ
Τεμὲλ θεμέλιον
Τυμιὰν θυμίαμα
Τέατρο θέατρον
Τεωρία θεωρεία
Ἱστορία ἱστορία
Ἰδέα ἰδέα
Ἰχνογραφία ἰχνογραφία
Στόγιαμ ἵσταμαι (στέκομαι)
κοστὲν κάστανον
κατάλογκο κατάλογος
κανέλλα κανέλλα
καλυμαύχα καλυμαύχιον
κονδῆλα κανδῆλα
καμπαναριὸ καμπαναριὸ
καλέσαβαμ καλῶ
κολύμπα καλύβη
Κατάρα κατάρα
Κομποτὴρ κομβοτήριον
Κονδὴλ κονδύλιον
Κομπολὸγ κομπολόγιον
Κάτσα κάδδος
Καλὰμ κάλαμος
Κρομὺτ κρομύδιον
Κρεβὰτ κρεββάτιον
Καμήλα κάμηλος
Καλαμὰρ καλαμάριον
Κώνωπ κώνωψ
Κόκκαλ κόκκαλον
Καλούγερ καλόγηρος
Καλούγερκα καλογραία
Κίτρο κίτρον
Κρύσταλ κρύσταλλον
Κερὰς κέρασμα
Κομὰτ κομμάτι
Κουκουμαύκα κουκουβάγια
Κουτία κουτὶ
Κατώγι κατώγιον
Κοντογοὺν κοντογούνι
Κόπαν κόπανος
Γκιούμπρε κόπρος
Κάμφουρα κάμφουρα
Καραφὺλ γαρούφαλλον
Καρφία καρφίον
Κεραμίδα κεραμίδα
Κλοὺτς κλεὶς
Κερδώσαμ κερδόω
Καμπάνα καμπάνα
Τσιρέσι κεράσια
Κούτλα κοτύλα
Κακαράσκα καρακάξα
Κὸς κοφφίνι
Καλοὺπ καλαπόδιον
Κούκλα κούκλα
Κανὼν κανὼν
Κρίαμ κρύπτω
Σκρίσνο κρυφίως
Κινήσαβαμ κινῶ
Κολυμπήτρα κολυμβήθρα
Καφενὲ καφενεῖον
Κανὰπ Κάναβος
Κέμπε κάππα
Κοιλὸ κοιλὸν
Καλαμίσαμ καλαμίζω
Κλώτσαμ κλωτσῶ
Κόπαμ κόπτω (σκάπτω)
Κοσμητὶκ κοσμητικὸν
Κυπαρὶς κυπάρισσος
Κροκοιδείλ κροκόδειλος
Καρφίτσα καρφίτσα
Κιθάρα κιθάρα
Κωνωπιέρα κωνωπιέρα
Κοῦκο κόκκυξ
Κώντικα κώδιξ
Κιάρ κέρδος
Κήρυκα κήρυκας
Κηρύξαβαμ κηρύττω
Καταδέξαμ καταδέχομαι
Κατάσκοπο κατάσκοπος
Κάγγελα κάγγελα
Λίρα λίρα
Λεοῦνκα λεχώνα
Λαμπάδα λαμπάδα
Λάμπα λάμπα
Λεμὸν λεμόνι
Λειβὰτ λειβάδιον
Λάστικο ἐλαστικὸν
Λειτουργία λειτουργία
Λεκὰν λεκάνη
Λεμονάδα λεμονάδα
Λείψανο λείψανον
Λιτανία λιτανία
Λείψαμ λείπω
Λιμὰν λιμὴν
Λάγαμ λογαριάζω
Λιβαν λιβανος
Μουσικὸς μουσικὸς
Μούζικα μουσικὴ
Μαρμὰρ μάρμαρον
Μοῦα μυῖα
Μῦς μῦς
Μουστὰκ μύσταξ
Μολύσουβαμ μολύνω
Μολύσαν μολυσμένος
Μοῦχλα μοῦχλα
Μουχλίσαβαμ μουχλιάζω
Μουχλισὰν μουχλιασμένος
Μανουάλτε μανουάλια
Μακεδών Μακεδὼν
Μακεδονὶς μακιδονήσιον
Μαγδανὸς μαϊδανὸς
Μοναστὴρ μοναστήριον
Μυρίσαμ μυρίζω
Μάτημα μάθημα
Μάντρα μάνδρα
Μετάνοι μετάνοια
Μέτρο μέτρον
Μαρτυρικὸ μαρτυρικὸν
Μητροπολὶτ μητροπολίτης
Μὰγ μάγος
Μαγεία μαγεία
Μαγέσαβαμ μαγεύω
Μιλὰν μελάνη
Μνημόσυνο μνημόσυνον
Μῦρο μῦρον
Μαγνὴτ μαγνήτης
Μάρτυρ μάρτυς
Μαρτυρία μαρτυρία
Μαγγὰλ μάγγανον
Μάκα μόχθος
Μίσκα μασχάλη
Μέσετς μὴν
Μέραμ μετρῶ
Μαγκαζία μαγαζεῖον
Μολύβο μόλυβδος
Μὲτ μέλι
Μυστρία μυστρίον
Μιρὰς μερίδιον
Μοῦλε μουλάρι
Μήτρα μήτρα
Μοῦστο μοῦστος
Μάνδαλ μάνδαλος
Μαντία μανδύας
Μέστο μέρος
Μάκινα μηχανὴ
Μυρουδιὰ μυρωδιά
Νυβέστα νύμφη
Νόκια νὺξ
Καλή τάτα νανὰς
Καλή μάνα νανὰ
Ναῦλο ναῦλος
Νιβιστούλκα νυφίτσα
Νὸφ νέος
Νυστὲρ νυστέρι
Ξύστρο ξύστρον
Οὔχο οὖς
Ὄνταμ ὁδεύω
Ὄραμ ἀρόω
Ὀρὺς ὀρύζι
Οἰκονομία οἰκονομία
Οἰκονὸμ οἰκονόμος
Ρίγαν ρίγανι
Ὁμοιάσαμ ὁμοιάζω
Ὀκτωὴχ ὀκτώηχος
Ὄτσι ὅσσε (ὀφθαλμὸς)
Οὐτσὲτ ὀξεῖδι
Μιγλα ὀμίχλη
Νὸχτ ὄνυξ
Ὅτι ὅτι
Οὐργία ὀργὴ
Οὐργισὰν ὡργισμένος
Πανηγὺρ πανήγυρις
Πέρο πτερὸν
Πλέταμ πλέκω
Προκοψὰν προκομμένος
Προκόψαβαμ προκόπτω
Πολιτικὸς πολιτικὸς
Πιπέρκα πιπεργιὰ
Πλάκα πλὰξ
Περιοντία περιοδεία
Πίαμ πίνω
Ποτὴρ ποτήριον
Πανὲρ πανέρι
Πίνακα πίνακας
Προδὸτ προδότης
Πρωτόγηρ πρωτόγηρος
Περίπατο περίπατος
Πορτοκὰλ πορτοκάλι
Πράβαμ πράττω
Πράξι πρᾶξις
Πατρὶκ πατριάρχης
Πανταχοῦσα πανταχοῦσα
Παραμάνα παραμάνα
Πολυτὴρ ἀπολυτήριον
Προῖκα προῖκα
Πεπὼν πεπόνι
Πολυτρώνα πολυθρόνα
Πλευρὶτ πλευρίτης
Προφὴτ προφήτης
Παρακλὴς παρακλῆσι
Παγγὰρ παγγάρι
Πυρουστία πυρεστία
Πρόεδρος πρόεδρος
Πετὲλ πετεινὸς
Πούρδαμ πέρδομαι
Πουρδὲς πουρδὴ
Πράξουβαμ εὖ πράττω
Περκία πέρκη
Πέννα πέννα
Παιδέψαμ παιδεύω
Πίλε πουλὶ
Πλὲτ πλέγμα
Πτέσαμ πταίω
Πλακώσαβαμ πλακώνω
Πουρνὰρ πουρνάρι
Πολυὲλ πολυέλαιος
Παλὰτ παλάτι
Πριὸν πριόνι
Πάρα παρᾶς
Πεντεάρτο πεντεάρτος
Παληβὼτ παληοβῶδι
Μπλήζο πλησίον
(Νὰ) μπλήζιουβαμ πλησιάζω
Πούρλε πωλάρι
Πιπὲρ πέπερι
Πινακὸτ πινακοτὴ
Πὲτ πέντε
Πρὰς πράσσον
Πλιτὰρ πλινθάρι
Πάψουβαμ παύω
Πέπαλ πεπελιά
Πότε πότι
Πάσαμ ἰταλ. pasco= βόσκω
Παγῖδα παγὶς
Πεῖσμα πεῖσμα
Ποοφτάσαβαμ προφθάνω
Πραγματὰρ πραγματευτὴς
Πράκτικα πρακτικότης
Πιστὸλ πιστόλιον
Πανοῦκλα πανώλης
Πλίαμ πλέω
Προκοπία προκοπὴ
Πρόγραμμα πρόγραμμα
Παράκλης παράκλησις
Προδόσαμ προδίδω
Πέντα πτέρνα
Πρεστόαμ προΐσταμαι
Πὰτ μονοπάτι
Πατὼν πάτωμα
Ρασο ράσον
Ρέπα ρεπάνιον
Ρετσινόλαδο ρητσινόλαδο
Ρέκα ρύαξ
Ροδὰν ροδάνι
Ρεματικὰ ρευματικὰ
Ρέμα ρεῦμα
Ροῦχο ροῦχο
Ρὰπ ραφὴ
Ρούνικα ρώθων
Ρίπαμ ρίπτομαι
Στόαμ στέκομαι
Σκολιὸ σχολεῖον
Σπιρτολὸγ σπιρτολόγι
Σιδηρόσαβαμ σιδερόνω
Ζιτο σῖτος
Σένο σανὸς
Σταφίντα σταφίδα
Στοιβάσαμ στοιβάζω
Σπῆλα σπήλαιον
Σφύραμ σφυρίζω
Στόμνα στάμνα
Σαποὺν σαποῦνι
Συρτὰρ συρτάρι
σύνορ σύνορον
Σχέντιο σχέδιον
Συλλείτουργο συλλείτουργον
Στρέξαμ στέργω
Στρέμαμ στρεματίζω
Συμπάτια συμπάθεια
Σουλὴν σωλὴν
Συρτὸ συρτὸς
Σουσὰμ σήσαμος
Σαρδελλα σαρδέλλα
Σινὰπ σινάπι
Σουπία σουπιὰ
Σπανὰκ σπανάκι
Τέσνο στενὸς
Στένκα στενάζω
Σχολάσαβαμ σχολάζω
Σῆτο σίτα
Σόϊκα σογιὰς
Σκινούβαμ σχίζω
Σπίρτο σπίρτο
Συρὶτ συρήτιον
Σκὸν σκόνη
Στύψα στύψη
Σόδα σόδα
Σταματίσαβαμ σταματῶ
Σέντλο σέλλα
Σαμὰρ σάγμα
Σφύρκα σφυρίκτρα
Στομὰχ στόμαχος
Σελιὰχ σελιάχιον
Σαφῆ σαφὴς
σέστρα (γαλλικὴ) soeur = ἀδελφὴ
Τὶ (γαλλικὴ) tu = σὺ
Συμπατήσαβαμ συμπαθῶ
στενοχωρήσαβαμ στενοχωρῶ
Σμύρνα σμύρνα
Σπλῆνα σπλῆνα
Σάβανο σάβανο
Σφουγγὲρ σπόγγος
Σωλῆνι σωλῆνες
Σμάλτο σμάλτος
Σταυρόσαμ σταυρόνω
Σοφίσαβαμ σοφίζω
Σαλαμοῦρα σαλαμοῦρα
Σκρόφα σκρόφα (γουροῦνα)
Σιμὴτ σιμήτιον
Σύμπτωμα σύμπτωμα
Τριαντάφυλ τριαντάφυλλον
Τηγὰν τηγάνι
Τιμήσαμ τιμῶ
Τρέσαμ τρέμω
Τρύγκους τρύγος
Τρίαμ τρίβω
Τραπεζα τράπεζα
Τούπαν τύμπανον
τάξουβαμ τάττω
Ταξούβαμσε τάσσομαι
Ταξὰν ταγμένος
Τυπικὸ τυπικὸν
Τροπὰρ τροπάριον
Τύραν τύραννος
Τυράννια τυραννία
Τυραννίσαβαμ τυραννῶ
Τύφο τύφος
Τρήμερο τρήμερον
Τηλεγρὰφ τηλέγραφος
τηλεγραφίσαβαμ τηλεγραφῶ
Τέπαμ τύπτω
Τούρτσιαμ τρέχω
Τρυγίσαβαμ τρυγῶ
Τσήπρου τσήπουρον
Τρυπητὴρ τρυπητήριον
Τρακάλο τροχὸς
Τίγερ τίγρις
Τριφὺλ τριφύλλιον
Τύπο τύπος
Τυπόσαβαμ τυπόνω
Δίμητο δίμητον
Τοῦβλο τοῦβλον
Τούρνα τούρνα
Γυαλόχαρτο ὑαλόχαρτον
Ὑγρασία ὑγρασία
Ὕσκα ὕσκα
Ὕψωμα ὕψωμα
Φιλόσοφ φιλόσοφος
Φιλοσοφία φιλοσοφία
Φραγκορὰπτ φραγκοράπτης
Ὄρτωμα φόρτωμα
Φλωρὶ φλωρὶ
Φαρμὰκ φάρμακον
Φοῦρνα φοῦρνος
Φτάσουβαμ φθάνω
Φάλαγγα φάλαγγα
Φασοὺλ φασούλι
Φαντασία φαντασία
Φάκελλο φάκελλος
Φωτογρὰφ φωτογράφος
Φανὰρ φανάρι
Φυλλάδα φυλλάδα
Φούντα φοῦντα
Φιτίλ φυτίλι
Φιλία φιλὶ
Φυσιὲκ φυσίγγιον
Φουστὰν φουστάνι
Φαρὰς φαράσιον
Μπρὰτ (Ἰταλικὰ fratel) ἀδελφὸς
Ντασκαλίτσα δασκάλισσα
Ντικὲλ δίκελλα
Ντόμα δῶμα
Ντιπλομὰτ διπλωμάτης
Ντιμογεροντία δημογεροντία
Ντάφνα δάφνη
Ντιαβολ διάβολος
Ντοξολογία δοξολογία
(Δ)ῥόσα δρόσος
Ντεντρολίβανο δενδρολίβανον
Ντὰρ δῶρον
Ντιατικα διαθήκη
Ντροὺμ δρόμος
Δίκανα δίκρανον
Διπλὸ διπλοῦν
Δίπλα δίπλωμα
Δίπλιαμ διπλώνω
Ντάροβαμ δωρίζω
Ντιαβὰτ διαβάτης
Ντρὰμ δράμιον
Ντυναμὶτ δυναμίτης
Ντιορία διορία
Ντιορισμὸ διορισμὸς
Ντιορίσοβαμ διορίζω
Χόρο χορὸς
Χρισένιν χριστιανὸς
Χιλιάντα χιλιάδα
Χάρακα χάρακας
Χαρακόσοβαμ χαρακόνω
Χαντὰκ χαντάκι
Χολέρα χολέρα
(X)ἄρο χάρος
Χαρίσουβαμ χαρίζω
Χάρτα χάρτης
Χὲλ χέλι
Χίνκα χοάνη
Κόρντα χορδὴ
Κορντίσαμ χορδίζω
Ὄχτικα χτικιὸ
Χρόνικα χρονικὰ
Ψαλτὴρ ψαλτήριον
Ψὰλτ ψάλτης
Ψάλλαμ ψάλλω
Ψαλμωδία ψαλμωδία
Ψώρα ψώρα
Ψοφίσαμ ψοφίζω
Ψηφίη ψηφία
ΤΟΥΡΚΙΚΑΙ ΛΕΞΕΙΣ
Καζντίσαβαμ κηζμὰκ
Καζαντίσαβαμ καζανμὰκ
Καντιρτίσαβαμ καντιρμὰκ
Γκιουμπρὲ γκιουμπρὲ
Ἀναντὸλ ἀνατὸλ
Δαϊρὲ δαϊρὲ
κασαβὲτ κασαβὲτ
Κολὰκ κολὰκ
Μπουστὰν μπουστὰν
Κουρσιοὺμ κουρσοὺμ
Πάρτσε παρτσὲ
Ἀνλατίσαμ ἀνλατμὰκ
Κουντοὺρ κουντοὺρ
Κουντουρτζία κουντουρτζῆ
Γιαμπαντζία γιαμπαντζῆ
Γιαμπαντὰ γιαμπαντὰ
Γκουρμπὲτ γκουρμπὲτ
Γκιουρουλτία γκιουρουλτοῦ
Νταλγὰ νταλγὰ
Νταμλὰ νταμλὰ
Ντάμκα νταμγὰ
Ἰχτίζα ἰχτιζὰ
Ντουκουντίσαμ ντουκουνμὲκ
Ζαμπὶτ ζαμπὶτ
Ραχὰτ ραχὰτ
Ραχατλαντίσαβαμ ραχὰτ ἰτμὲκ
Ζιὰν ζιὰν
Κουρτουλίσαμ κουρταλὰκ
Μαϊμοῦ μαϊμοῦ
Ζεγκὶ ζεγκὶ
Ἐλντουρντίσαβαμ ἐλντουρμὲκ
Γιαρντιὰμ γιαρντὶμ
Πισὶν πισὶν
Ζὸρ ζὸρ
Ἀρσὶν ἀρσὶν
Λάκιν λάκιν
Ἀλεμπούκι χαλεμπούκι
Ποὺλ ποὺλ
Φαζλὰ φαζλὰ
Τερζὶ τερζὶ
Καρτὰλ καρτὰλ
Τσαρὲ τσαρὲ
Τοπὰλ τοπὰλ
Σακὰτ σακὰτ
Μπουνταλὰ μπουνταλὰ
Μερκὲπ μουρεκὲπ
Χὰλ χὰλ
Μασὰλ μασὰλ
Χὰσ χὰς
Σόφρα σοφρὰ
Καζὰν καζὰν
Μουχτὰρ μουχτὰρ
Μουχιοὺρ μουχιοὺρ
Σαμσὰρ σιμσὰρ
Χαϊβὰν χαϊβὰν
Χαρζαβὰλ χαρζαβὰλ
Γιαζαντζία γιαζιτζῆ
Κιταπτσῆ κιταπτσῆ
Ζαρζαβὰτ ζαρζαβὰτ
Ζαρζαβατσῆ ζαρζαβατζῆ
Μπάχτσια μπακσὲ
Μπαχτσιαβαντσῆ μπακτιβαντζῆ
Γικόλι γκιὸλ
Μπουλιοὺκ μπουλιοὺκ
Μπὸλ μπὸλ
Μπολλοὺκ μπολλοὺκ
Ἀρατζῆ ἀρατζῆ
Μπεϊλιοὺκ μπεϊλιοὺκ
Μεϊντὰν μεϊντὰν
Ἀσκὲρ ἀσκὲρ
Μπασμὰ μπασμὰ
Μπασματζία μπασματζῆ
Ἀραμπὰ ἀραμπὰ
Ἀραμπατζία ἀραμπατζῆ
Κυρὰ κυρὰ
Κυρατζία κυρατζῆ
Γκαϊλὲ γκαϊλὲ
Τουτοὺν τουτοὺν
Τουτουντζία τουτουντζῆ
Ἀϊλιὰκ ἀϊλιὰκ
Ἀϊλιὰς χαϊλιὰζ
Τεμπὲλ τεμπὲλ
Κονὰκ κονὰκ
Ντουμὰν ντουμὰν
Μπὰς μπὰς
Μπιριντζία μπιριντζῆ
Κάλφα κάλφα
Τσιρὰκ τσιρὰκ
Τσεμπὲρ τσεμπὲρ
Λὰφ λὰφ
Λακαρντὶ λακαρτὶ
Λάφαμ (λάφουβαμ) λὰφ σοϊλεμὲκ
Κεφσὶς κεϊφσὶς
Φιτὶλ φιτὶλ
Ἀλτσὰκ ἀλτσὰκ
Κιμπὰρ κιμπὰρ
Ἀϊντοὺτ ἀϊντοὺτ
Χουρσοὺζ χουρσοὺζ
Γκεστουρετίσαβαμ γκιουστερμὲκ
Ὄκα ὀκὰ
Γρὸς γροὺς
Καντὰρ καντὰρ
Ναλοὺν ναλοὺν
Τερτὶπ τερτὶπ
Παποὺτς παποὺτς
Τσουρὰπ τσουρὰπ
Μπογιὰ μπογιὰ
Γιεμὲκ γιεμὲκ
Περδὲ μπερδὲ
Ὀντάγια ὀντὰ
Ταβὰν ταβὰν
Μαγγὰλ μαγγὰλ
Μερμπὲρ μπερμπὲρ
Τσεγγὲλ τσεγγὲλ
Ζεντζὶρ ζιντζὶρ
Κιοστὲκ κιοστὲκ
Σαὰτ σαὰτ
Ἰκιμτζία χικὶμ
Ἰλιὰτς ἰλιὰτς
Ταβὰ ταβὰ
Κενὲφ κενὲφ
Κόπτσε κοπτσὰ
Μακαρὰ μακαρὰ
Κολὰν κολὰν
Κιοὺρκ κιοὺρκ
Τσενία τσενὶ
Τεντζερὲ τεντζερὲ
Καπὰκ καπὰκ
Παζὰρ παζὰρ
Ταπσία τεπσὶ
Ντουκιὰν ντουκιὰν
Ντεφτὲρ ντεφτὲρ
Μεντὲρ μεντὲρ
Σοκὰκ σοκὰκ
Χισμικιὰρ χοσμικιὰρ
Χισμὲτ χοζμὲτ
Τσεφλὶκ τσιφλὶκ
Γιουργὰν γιουργκὰν
Σισιε σισιὲ
Φιλτζὰν φιλτζὰν
Μουσιαμὰ μουσιαμὰ
Τσαρσιὰφ τσαρσιὰφ
Οὐρμὰν ὀρμὰν
Τσέσμα τσεσμὲ
Σιέη σιέη
Κομσία κομσοῦ
Τσιφτιλῆ τσιφτιλῆ
Τσὶφτ τσὶφτ
Τσιφτσῆ τσιφτσῆ
Τσομπὰν τσομπὰν
Σακαλντίσαβαμ σικιλτὶμ
Μερὰκ μερὰκ
Σεβντὰ σεβντὰ
Ζενκιὸρ ζενκιὸρ
Ἰνὰτ ἰνὰτ
Κὰτ κὰτ
Ἀλαϊτσουν ἀλάϊτσουν
Γιανλὲς γιανλὶς
Μοαμπέτ μοχαμπὲτ
Σαχὰν σαχὰν
Σαμπάϊλε σαμπάϊλε
Ὀργὰν ὀργὰν
Ὀργαντζῆ ὀργαντζῆ
Κούσα κησὰ
Μπακὰλ μπακὰλ
Σαρὰτσ σαρὰτσ
Ἰνσὰν ἰνσὰν
Φαϊντα φαϊντὲ
τζοὰπ τζεβὰπ
Κασκαντζία κασκαντζῆ
Κασκαντίσαμ κασκανίριμ
Καμπαχὰτ καμπαὰτ
ΦΡΑΓΚΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ
Βάρκα
Βερνὶκ
Βούρτσα
Βεντούζα
Γελὲκ
Ντομάτα
Καφὲ
Σκάλα
Πόρτα
Βιδα
Γραβάτα
Κολάρο
Βέτκο
Νὸφ
Σέταμ
Παλτο
Σιάπκα
Παντόφλα
Κορδέλα
Καπέλο
Πανταλὸν
Βερεν
Ννεκολτὲ
Φουστὰν
Σερεμόνια
Βαλιτσα
Ἀντίκα
Μάστορ
Μπὲλ
Κουζίνα
Πόστα
Μάκινα
Καναμπὲ
Τζαντιρμὰ
Σιεμεντεφὲρ
Στασιὸν
Πιάτο
Μπεμπὲ
Βῖνο
Κάρτα
Μπόμπα
Μανικὲτ
Πένα
Μολο
Μερινὸ
Νταβαμ