Saturday 12 April 2025
Αντίβαρο
Χρήστος Γιανναράς

Η εύγλωττα ένοχη αποσιώπηση

Το έγκλημα της «έσχατης προδοσίας» προτού να είναι νομικός
καταλογισμός, είναι πράξη – συντελεσμένη, κοινωνικά πιστοποιούμενη. Αν
σκοπιμότητες επιβάλλουν να μη λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν
σημαίνει ότι μπορούμε και να εξαλείψουμε τα πράγματα, τα πεπραγμένα της
έσχατης προδοσίας.

Προδοσία θα πει: προδίδω, παραδίδω, καταδίδω
φίλο, ευεργέτη, πολύτιμο κληροδότημα σε εχθρό, αντίπαλο, άνθρωπο
επίβουλο και δόλιο. Το κάνω εισπράττοντας αμοιβή, «ξεπουλάω» ιερά και
όσια, για χυδαίο ατομικό συμφέρον. Και «έσχατη» προδοσία, κορύφωμα, σε
υπέρτατο βαθμό προδοσία, είναι να ξεπουλάω από ιδιοτέλεια την ίδια μου
την πατρίδα: Την κοινωνία που με γέννησε, τη γλώσσα που με δόμησε λογικό
υποκείμενο, την ιστορική συνείδηση που με μπολιάζει αυτοσεβασμό και
αξιοπρέπεια. Ξεπουλάω, σε αλλότρια συμφέροντα, εδάφη ή θάλασσες που δεν
είναι υλική απλώς κοινή περιουσία, αλλά κοιτίδες και όρια πολιτισμού,
μήτρες που γέννησαν «νόημα» βίου, πανανθρώπινα μέτρα και στόχους
συλλογικότητας.

Εσχατο έγκλημα να προδίδω
την πατρίδα μου για να κερδίσω αξιώματα, αλλοδαπή υποστήριξη προκειμένου
να αναρριχηθώ στην εντόπια εξουσία. ΄Η και μόνο για χρήματα. Να
συμπράττω με ξενικά συμφέροντα, επίβουλη ιδιοτέλεια αλλογενών, να
ξεγελάω ομόγλωσσους, ομόρριζους συμπατριώτες που με εμπιστεύονται και με
τιμούν. Να τους παραδίνω ανυποψίαστους στην εκμετάλλευση και απληστία
των εντολέων πατρώνων μου.

Ομως, για να κριθεί ως ειδεχθής
συμπεριφορά η προδοσία και έγκλημα στυγερό η «έσχατη» (της πατρίδας)
προδοσία, προϋποτίθεται κοινή και προηγμένη «αίσθηση» πατρίδας, αίσθηση
του «ιερού», της τιμής, της αξιοπρέπειας, της φιλίας, της εμπιστοσύνης,
της ευεργεσίας. Οταν ο Αισχύλος λέει: «Τους γαρ προδότας μισείν έμαθον»
(Προμηθέας Δεσμώτης 1068), συνοψίζει μια κοινή «αίσθηση», ένα συλλογικό
αισθητήριο κρίσης και αξιολόγησης της ανθρώπινης ποιότητας. Για να
οικοδομηθεί αυτό το κοινό αισθητήριο χρειάζονται αιώνες κοινωνικής
καλλιέργειας, ενώ, για να «αποδομηθεί», δεν απαιτούνται παρά ελάχιστα
χρόνια και κυβερνήσεις εντολοδόχων τσαρλατάνων.

Βέβαια η
«αίσθηση» πατρίδας προϋποθέτει για τον Ελληνα, τουλάχιστον και Ελληνίδα
μάνα, ελληνίδα γλώσσα μητρική, παιδικά βιώματα αναστροφής με ινδάλματα
ηρώων, σαρκωμένη τη γενναιότητα, την αυτοθυσία, την ασυμβίβαστη επιλογή
«ελευθερία ή θάνατος» σε μυθικά και ιστορικά πρόσωπα – από τον Ηρακλή
και τον Θησέα ώς τον Κολοκοτρώνη, τον Νικηταρά, τον Σαμουήλ στο Κούγκι.
Πλάθεται ο αποτροπιασμός για την προδοσία με αρχέτυπα φιλοπατρίας και
αυταπάρνησης, όπως και με εικόνες, οσμές, αφή της ιδιαιτερότητας του
ελληνικού τοπίου, εγκεντρισμό βιωματικό σε «νόημα» της κοινωνίας του
βίου που αντλείται από το έμπρακτο, σε ήθη και έθιμα, κάλλος εμπειρικής
μεταφυσικής παράδοσης.

Στο σημερινό εν Ελλάδι καθεστώς της
προεδρευόμενης (διακοσμητικά) Κομματοκρατίας το ενδεχόμενο της έσχατης
προδοσίας έχει απαλειφθεί από το Σύνταγμα – αναφέρεται μόνο στο πρόσωπο
του απογυμνωμένου από κάθε πολιτική ευθύνη Προέδρου της Δημοκρατίας!

Φανερά
και ομολογημένα έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους τα κόμματα την απόλυτη
απαγόρευση χρήσης του όρου «έσχατη προδοσία», σε οποιαδήποτε περίπτωση.
Ακόμα κι όταν πρόκειται για κλοπή δημόσιου χρήματος προορισμένου για την
αγορά αμυντικού εξοπλισμού της χώρας (αεροπλάνων, υποβρυχίων, αρμάτων
μάχης) ή όταν υπογράφει πρωθυπουργός την παραίτηση της χώρας από το
κυριαρχικό δικαίωμα υποθαλάσσιων ερευνών στα χωρικά ύδατα (ακόμα και στο
Ιόνιο), όπως και από το δικαίωμα να υψώνεται σημαία σε οποιαδήποτε
βραχονησίδα του Αιγαίου, ή για τη συναίνεση και προπαγανδιστική στήριξη
σχεδίου εξάλειψης της ελληνικότητας της Κύπρου (του Σχεδίου Ανάν) κ. λπ.
κ. λπ.

Θα είχε τεράστια σημασία για την αξιοπιστία και
λειτουργικότητα του πολιτικού συστήματος η συνταγματική πρόβλεψη της
«έσχατης προδοσίας», με ταυτόχρονη πρόνοια ενδεχόμενης αμνήστευσης
προσώπων για το κορυφαίο αυτό των αντικοινωνικών εγκλημάτων, και όχι
αποσιωπώντας το έγκλημα. Για να επουλώσει ο «εθνάρχης» Καραμανλής τις
πληγές του αδελφοκτόνου σπαραγμού που προκάλεσε η ένοπλη ανταρσία του
ΚΚΕ, δεν αρκέστηκε στη γενική αμνηστία. Νομιμοποίησε την ανταρσία,
δηλαδή τον θεσμό (το κόμμα), που το καταστατικό του επιβάλλει να
στοχεύει πάντοτε στην ανταρσία: στην κατάλυση της κοινοβουλευτικής
δημοκρατίας, στον ολοκληρωτισμό της «δικτατορίας του προλεταριάτου».
Ετσι στέρησε ο «εθνάρχης» την Ελλάδα από τη δυνατότητα η πολιτική
δυναμική της Αριστεράς να υπηρετεί τίμια τη δημοκρατία, να είναι αληθινά
κοινωνιοκεντρική.

Γι’ αυτό δεν υπάρχει και συνταγματικό
περιθώριο να ελεγχθούν, να καταδικαστούν ή να αμνηστευθούν, και τα
καμώματα του σημερινού, απελπιστικά μειονεκτικού, πρωθυπουργού μας: Θα
άξιζε να διερευνηθεί δικαστικά το περιεχόμενο των επαφών του με το
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (με τον Paul Thomsen, δύο μήνες πριν από την
ανάληψη της πρωθυπουργίας, και με τον Dominique Strauss-Kahn, λίγο μετά
την ανάληψη). Αν μπορούν να συσχετιστούν αυτές οι τόσο έγκαιρες (με
πρεμούρα που εκπλήσσει) επαφές (και μάλιστα, εν αγνοία των Βρυξελλών) με
την εν συνεχεία παράδοσή του άνευ όρων στην τρόικα, δηλαδή στη συνταγή
«θεραπείας» της ελληνικής οικονομίας με βάση τα πιο απάνθρωπα μέτρα
αχαλίνωτου νεοφιλελευθερισμού. Θα άξιζε να διευρευνηθεί ο συσχετισμός,
μήπως και στοιχειοθετεί το ενδεχόμενο, η άνευ όρων υποταγή στον εφιάλτη
να ήταν έγκαιρα εντεταλμένη και οι εντολοδόχοι ακόμα πιο έγκαιρα
επιλεγμένοι.

Παρά τη μεθοδική, πολύχρονη προσπάθεια να
απαλειφθεί από το λεξιλόγιο των σημερινών Ελλήνων το σημαίνον «έσχατη
προδοσία», έχει ζωτική σημασία να πιστοποιηθεί το πεπραγμένο
σημαινόμενο. Το να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, είναι ο
ρεαλιστικότερος προσδιορισμός της ελευθερίας. Η έμπρακτη απόδειξη
αυτοσεβασμού και αξιοπρέπειας.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_13/03/2011_435699

.

9 comments

Ανώνυμος 14 March 2011 at 03:53

Εσχάτη προδοσία ήταν τα καμώματα του πατέρα του και των επομένων που δανείστηκαν δισεκατομμύρια ευρώ για να συντηρούν αυτό το άθλιο μοντέλο παρασιτικής κρατικοδίαιτης οικονομίας.
Είχε πει τότε κάτι για αυτά ο Γιανναράς ή ήταν ευχαριστημένος με το μισθό του;
Μετά Χριστόν προφήτες όλοι. Οι Τούρκοι που πήγαν στο ΔΝΤ ήταν προδότες; Οι Ρουμάνοι; Γιατί υπάρχει τέλοσπάντων αυτό το ρημάδι στο οποίο συμμετέχει κι η Ελλάδα και το έχει χρηματοδοτήσει; Για να πίνει το αίμα των λαών;
Με λογικές και μυαλά ΚΟΒΑΣ του ’70 καταλήγεις εδώ που είσαι σήμερα, να κλαίγεσαι και να σου φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από το κακό σου το κεφάλι. Οι άλλοι, η κακιά η Δύση, που ειναι υποχρεωμένη να σε δανείζει στον αιώνα τον άπαντα για να τη βρίζεις κι από πάνω εσύ ο σουπερ ορθόδοξος.

Η χειρότερη παρακμή είναι να αρνείσαι τα σκ.. στα οποία βρίσκεσαι και να σε ενοχλεί μόνο όταν σου το λένε οι άλλοι. Έχουν ευθύνη και οι “διανοούμενοι” αυτής της χώρας που με φλυαρίες και λεκτικές περικοκλάδες αντί να λένε την αλήθεια συντηρούν τα σκ.. στα οποία έχουν όλοι συνηθίσει.

Reply
Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας 14 March 2011 at 12:29

Καλά, τὸ κείμενο δὲν ἔχει καμμία θεμελίωση. Πῶς, δηλαδή, «ξεγελάω ομόγλωσσους, ομόρριζους συμπατριώτες που με εμπιστεύονται και με τιμούν» ; Τόσο εὔκολο τὸ νομίζει ὁ σεβαστὸς κύριος καθηγητής ; Ἐμ ἂν ἦταν τόσο εὔκολο, τί τὴν θέλουμε τὴν δημοκρατία ;
Ἀμ αὐτὸ τὸ «Ετσι στέρησε ο «εθνάρχης» την Ελλάδα από τη δυνατότητα η πολιτική δυναμική της Αριστεράς να υπηρετεί τίμια τη δημοκρατία, να είναι αληθινά κοινωνιοκεντρική» τί ἄρα γε νὰ σημαίνει ; Ὅτι ἂν ἡ Καραμανλῆς ἄφηνε τὸ ΚΚΕ ἐκτὸς νόμου, ἡ ἀριστερὰ θὰ ἦταν καλύτερη ;

Reply
Ανώνυμος 14 March 2011 at 13:26

Με λογικές και μυαλά ΚΟΒΑΣ του ’70 καταλήγεις εδώ που είσαι σήμερα, να κλαίγεσαι και να σου φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από το κακό σου το κεφάλι. Οι άλλοι, η κακιά η Δύση, που ειναι υποχρεωμένη να σε δανείζει στον αιώνα τον άπαντα για να τη βρίζεις κι από πάνω εσύ ο σουπερ ορθόδοξος.

Ναι, για αυτό είμαστε εδώ σήμερα, επειδή ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους. Ενώ αντίθετα οι ευρωπαίοι έχουν προοδεύσει επειδή πάντα επιρρίπτουν τις ευθύνες στους εαυτόυς τους. Βλέπε π.χ Γερμανία του 40. Έχοντας ζήσει στην στην ευρώπη, σε διαβεβαιώ ότι η έπαρση και η αλαζονεία τους, δεν τους το επιτρέπει ούτε στο ελάχιστο. Να σκεφτείς μάλιστα, ότι οι αποικιοκράτες, που χρόνια βασάνιζαν,αφαίμαζαν όλο τον κόσμο, είχαν και το θράσος να αποκαλέσουν τους Έλληνες βάρβαρους λόγω της Τριπολιτσάς. Οι μόνοι που συμφωνούσαν βέβαια ήταν οι κλασσικοί δυτικόπληκτοι σαν του λόγου σου.
Ναι, η δύση είναι κακιά και μας κατακρεουργέι εδώ και 800 χρόνια. τι άλλο πρέπει δηλαδή να κάνουν για να το καταλάβεις.
Δεν ξέρω που ζεις, αλλά αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι ο έλληνας, είναι από τους λίγους λαούς που πάντα σκέφτεται τις ευθύνες του. Σε υπερβολικό μάλιστα βαθμό, σε σημείο που να έχουμε αποκτήσει κόμπλεξ κατωτερότητας.
Και δεν κατάλαβα δηλαδή, τι θέλεις, να μην βρίζω τους τοκογλύφους? Εδώ μας βρίζουν οι ίδιοι οι Γερμανοί, που χρωστάνε από πάνω και τόσες αποζημιώσεις. Δεν θα τους βρίσω εγώ.
Και ναι, είμαι ορθόδοξος και γουστάρω. Δεν κατάλαβα, τι πρόβλημα έχεις με αυτό.
Σύνελθε!!!

Reply
Γιάννης 14 March 2011 at 14:02

Μία πολύ σοβαρή παρέμβαση του όχι πάντοτε ευστόχου Καθηγητή. Έχει απόλυτο δίκαιο σε όλα και ορθώς επιλέχθηκε το συγκεκριμένο άρθρο του για την συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Πράγματι, χωρίς τον φόβο ενός εγκλήματος καθοσιώσεως να επικρέμεται επί της κεφαλής εκάστου πολιτικού ηγήτορος, αλλά και της εσχάτης των ποινών θα προσέθετα και όχι μόνον για το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας, η πολιτική ασυδοσία έχει γίνει το μόνο σταθερό στοιχείο του πολιτεύματός μας, καθώς και το αντίστοιχό της στον κοινωνικό βίο, η αναρχία και η ανομία.

Reply
mengeorgiou 14 March 2011 at 19:02

Ομολογώ πώς δέν είμαι σύμφωνος μέ όλα τα κείμενα του κ.Γιανναρά καί ιδίως μέ τήν άποψή του περί Διευθυντηρίου προσωπικοτήτων ,αλλά στο παρόν κείμενο το μείζον είναι ο όρος “προδοσία” και η αποδοχή του ή μή στό πολιτική -και συνταγματική- πραγματικότητα .

Reply
mengeorgiou 15 March 2011 at 08:06

Όρος που θα πρέπει να ισχύει καί γιά όλους όσοι διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα.

Reply
nectos 15 March 2011 at 16:04

Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με τον συγγραφέα ότι μόνο όταν η κοινή γνώμη μάθει την αλήθεια θα μπορέσει να τιμωρήσει τους
πραγματικούς υπαίτιους για το οικονομικό και γεωπολιτικό ξεπούλημα της Ελλάδος.
Μόνο που για να συμβεί αυτό είναι ανάγκη τα μεγάλα εκδοτικά
συγκροτήματα να ξεφύγουν από την omerta της μισής αλήθειας και της κυβερνητικής γραμμής,αλλά να λένε τα πράγματα με το όνομα
τους χωρίς κομματικές σκοπιμότητες και υπεκφυγές.
Νεκτάριος Κατσιλιώτης
Ιστορικός-Εκδότης

Reply
Επισκέπτης 16 March 2011 at 10:03

Δηλαδή, η κ.γ. δεν ξέρει τώρα την αλήθεια; Αλλά και αν δεν την ξέρει, όταν την μάθει, πώς θα “τιμωρήσει” τους υπαιτίους; Θα τους καταψηφίσει; Μόνο θυμηδία προκαλούν τέτοιου είδους αφέλειες. Οι Έλληνες, στην συντριπτική πλειονότητά μας, ψηφίζουμε με βάση το ατομικό μας συμφέρον. Ψηφίζουμε αυτόν που θα μας “τακτοποιήσει” το παράνομο, που θα βάλει το παιδί στο δημόσιο κλπ. Αν δεν ψηφίζαμε με τέτοια κριτήρια, οι επαγγελματίες πολιτικοί θα είχαν πάει προ πολλού στα σπίτια των. Ας μην κοροϊδευόμαστε.

Reply
johnmic 17 March 2011 at 21:32

Κείμενο αγανάκτησης, σε κάθε γραμμή του με συνάρπαζε αλλά…Αλλά όχι. Κάνω δεύτερες σκέψεις.

Η ανάγκη για πρόνοια περί “εσχάτης προδοσίας” στο Σύνταγμα, ναί, έχει την σκοπιμότητά της. Το δέχομαι. Οι επιφυλάξεις μου έχουν άλλη βάση:

Η έσχατη προδοσία – όπως την αντιλαμβάνομαι – είναι πράξη. Είναι μία πράξη. Με ένα υποκείμενο. Είναι ο Εφιάλτης που υπέδειξε την παράκαμψη μέσω Καλλιδρόμου. Είναι ο Ιούδας που υπέδειξε τον Ιησού με το φιλί του. Μία πράξη. Ενα υποκείμενο.

ΜΙΑ πράξη. Διότι η έσχατη προδοσία – που βεβαίως αδυνατώ να προσδιορίσω νομικώς – είναι ο υπέρτατος συμβολισμός της απαξίας. Είναι μία ύβρης. Είναι μιά ηθική ήττα αυτού που την διαπράτει. Κορυφώνεται σε μία στιγμή. Και έχει τραγικά, ολέθρια και τελεσίδικα, ανεπίστρεπτα αποτελέσματα. Θάνατο. Σταύρωση.

Δεν εκλαμβάνω λοιπόν ως έσχατη προδοσία το ΑΘΡΟΙΣΜΑ όσων πράξεων και παραλήψεων έφεραν την πατρίδα μας εδώ που την έφεραν ούτε εκλαμβάνω κανένα ως “προδότη” ακόμα και εάν διέπραξε όσα διέπραξε (διαφθορές, μίζες, κλοπές, κλπ κλπ κλπ) ή ακόμα κι αν επέδειξε “έσχατη” ανεπάρκεια σε εθνικά θέματα.

Και ξέρετε γιατί; Οχι διότι προτίθεμαι να επιδείξω καμία επιείκια στα ζητήματα αυτά, έστω και σε ένα προς ένα απ’ αυτά. Αλλά διότι διαισθάνομαι ότι η ανάγκη μας να τους αποδώσουμε αυτό τον τραγικό χαρακτηρισμό (“προδοσία”), είναι δείγμα της οριστικής μας παραίτησης, δείγμα της πρόθεσής μας να μοιρολογήσουμε, να θρηνήσουμε και – κυρίως – δείγμα ότι κάθε ψύχραιμη κρίση, κάθε ενδιάμεσος απαξιωτικός όρος για τα αίσχη μας κι αυτούς που τα διέπραξαν έχουν χάσει – κι αυτά μαζί με όλα τ’ άλλα – τη σημασία τους.

Δεν χρειάζεται να πω κάποιον προδότη για να τον περιφρονήσω. Μου αρκεί να είναι καταχραστής. Μου αρκεί να είναι λαμόγιο. Και τον οίκτο ακόμα, που κι ένας προδότης ακόμα δικαιούται, μπορεί να μου τον προκαλέσει κι ένας απλώς ανίκανος.

Γιάννης Μικρός

Reply

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.