Πριν καν αρχίσει, φαίνεται να χάνεται άδοξα η μάχη για την αποφυγή της απειλούμενης κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για την υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας του πλανήτη, λόγω κυρίως των εκπομπών διοξείδιου του άνθρακα που είναι αποτέλεσμα της έντασης των καύσεων, οι οποίες εξυπηρετούν τις ανάγκες του ανθρώπου.
Παρά τη θέσπιση ορίων για την κατανομή των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται στην ατμόσφαιρα ως αποτέλεσμα των καύσεων και παρά τον έλεγχο των καύσεων που πραγματοποιούνται από κάθε χώρα, το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό. Ήδη, παρά τις απαγορεύσεις, οι εκπομπές καυσίμων αυξήθηκαν κατά το 2010 ως σύνολο σε όλο τον κόσμο σε επίπεδο ρεκόρ και αποτελούν τις υψηλότερες της ιστορίας. Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια για συγκράτηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε κάποια όρια ασφάλειας έχει ήδη αποτύχει. Η συγκράτηση της θερμοκρασίας σε άνοδο κάτω από δύο βαθμούς Κελσίου φαίνεται πια αδύνατη. Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας πάνω από 2οC είναι το όριο, πάνω από το οποίο θα πρέπει να αναμένουμε μια καταστρεπτική κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τον περασμένο χρόνο, κατά τον οποίο συνεχίστηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση, η μεγαλύτερη των τελευταίων 80 ετών, οι εκπομπές καυσαερίων έφθασαν στο επίπεδο ρεκόρ των 30,6 γιγατόνων διοξείδιου του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι αν η τάση αυτή συνεχισθεί, –και θα συνεχισθεί δεδομένων των συνθηκών και των νοοτροπιών που επικρατούν– θα υπάρχει πιθανότητα 50% ότι η παγκόσμια μέση θερμοκρασία κατά το έτος 2100 θα βρίσκεται 4οC πάνω από τη σημερινή μέση θερμοκρασία. Μια τέτοια κλιματική αλλαγή συνεπάγεται αλλαγές που θα επηρεάσουν τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων ατόμων σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Το αποτέλεσμα αυτό θα σημάνει μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών σε τεράστια κλίμακα και σχεδόν σίγουρα θα οδηγήσει σε μεγάλες συγκρούσεις και καταστρεπτικούς πολέμους με αποκαλυπτικές διαστάσεις.
Πέρα από το γεγονός αυτό υπάρχουν και άλλοι συντελεστές που καθιστούν αδύνατη την επίτευξη του στόχου για μείωση των εκπομπών διοξείδιου του άνθρακα από καύσεις:
1. Η προσπάθεια για μείωση των εκπομπών διοξείδιου του άνθρακα από καύσεις δεν έχει την απαιτούμενη υποστήριξη από μέρους του κοινού, αφού το παγκόσμιο κοινό δεν έχει συνείδηση της σοβαρότητας του προβλήματος.
2. Αντίστοιχα, οι υπεύθυνες κυβερνήσεις και οργανισμοί δεν δίνουν την απαραίτητη προσοχή στο πρόβλημα. Άλλωστε εκείνο που απασχολεί επιτακτικά τις κυβερνήσεις είναι το άμεσο και ορατό πρόβλημα της οικονομικής ανάκαμψης. Η οικονομική ανάπτυξη απαιτεί δραστηριότητες που εντείνουν τις καύσεις, αποτελεί δηλαδή στόχο αντιφατικό προς την αποφυγή της πλανητικής υπερθέρμανσης.
3. Η κρίση της πυρηνικής ενέργειας μετά τα γεγονότα της Φουκουσίμα υποχρέωσε την Ιαπωνία και τη Γερμανία να διακόψουν τα προγράμματα κατασκευής νέων πυρηνικών εργοστασίων. Ήδη τις ακολουθούν η Ελβετία, η Ιταλία, η Ταϊλάνδη και η Μαλαισία. Φαίνεται βέβαιο ότι με τη σημερινή νοοτροπία η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική σχάση δεν έχει μέλλον. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια ανέρχεται στο 14% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Η κατάργησή της σημαίνει τεράστιο έλλειμμα στην παγκόσμια παραγωγή ενέργειας. Έλλειμμα που σε μεγάλο ποσοστό θα αναπληρωθεί με παραγωγή ενέργειας με καύση ορυκτών καυσίμων.
4. Το υπάρχον δυναμικό σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα είναι τέτοιο που η προσφυγή σε άλλες οικολογικά ήπιες πηγές δεν είναι δυνατή για απλούς οικονομικούς λόγους.
Όσο και αν οι αρμόδιοι επιστήμονες μιλούν για ανάγκη κατεπείγουσας δράσης, αυτό φαίνεται ουτοπικό δεδομένου του αντιφατικού χαρακτήρα των βασικών αναγκών που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα ως σύνολο. Και βέβαια η αποφυγή της κλιματικής αλλαγής απαιτεί μέτρα αντίθετα προς αυτά που απαιτεί η ανάγκη για ανάπτυξη. Οικολογία και ανάπτυξη βρίσκονται σε αντίθετες τροχιές. Η κρίση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και η ανακατανομή του πλούτου προς όφελος των νέων αναπτυσσομένων βιομηχανικών χωρών, η μεταφορά οικονομικού κέντρου βάρους προς την Ασία, η κατάργηση του διαχωρισμού Δύσης και Ανατολής και η άνοδος πολυπληθών νέων καταναλωτικών ομάδων στις νέες βιομηχανικές χώρες, είναι ακριβώς τα στοιχεία που επιβάλλουν τη γενική τάση για αύξηση των μεγεθών. Και αύξηση των μεγεθών είναι αδύνατον να επιτευχθεί με ελέγχους των καύσεων που σημαίνουν περιορισμούς στην κατανάλωση ενέργειας. Άλλωστε, δεν υπάρχει εναλλακτικό μοντέλο προς το καταναλωτικό ιδανικό που καθιέρωσε, υποστηρίζει και διαδίδει η Δύση.
Οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας φαίνεται να μην αποτελούν λύση στο πρόβλημα. Θεωρητικά βέβαια αυτές είναι η λύση του προβλήματος της αύξησης των εκπομπών αερίων καύσεως. Ωστόσο, η πυρηνική ενέργεια απεδείχθη φενάκη και αποτελεί η ίδια οικολογικό πρόβλημα με την αδυναμία διάθεσης των καταλοίπων της πυρηνικής σχάσης και τα τερατώδη προβλήματα που δημιουργούν τα πυρηνικά ατυχήματα, όπως το πρόσφατο ατύχημα στη Φουκουσίμα. Οι λεγόμενες πράσινες πηγές ενέργειας όπως είναι η αιολική, η ηλιακή και η ενέργεια των κυμάτων απαιτούν τεράστιες επενδύσεις που οι ίδιες προϋποθέτουν τεράστιες εκπομπές καυσαερίων.
Δεν υπάρχει λοιπόν άλλος τρόπος αντίστασης και ματαίωσης της απειλούμενης οικολογικής ανατροπής από τη μεταβολή της στάσης απέναντι στο πρόβλημα της αέναης ανάπτυξης. Πώς είναι δυνατή η απεριόριστη και χωρίς όριο ανάπτυξη σε ένα φυσικό κοσμοσύστημα που είναι πεπερασμένο; Η στοιχειώδης ορθολογική ανάλυση επιβάλλει φραγμό στην απεριόριστη τεχνοοικονομική επέκταση. Αυτό φαίνεται αυτονόητο. Το πώς όμως θα πραγματοποιηθεί αποτελεί πρόβλημα άλυτο που είναι μεταφυσικής τάξης.