Γράφει ὁ Μανώλης Κοττάκης – Διευθυντής τῆς ἐφημερίδος «ΕΣΤΙΑ».
ΑΠΟΓΕΥΜΑ Τρίτης στήν παλαιά αἴθουσα τελετῶν τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης. Βρίσκομαι στό πανεπιστήμιο μετά ἀπό καιρό. Ἐντυπωσιάζομαι ἀπό τό γεγονός ὅτι τό κτήριο διατηρεῖται σέ ἐξαιρετική κατάσταση, χωρίς συνθήματα στούς τοίχους, ἀκόμη περισσότερο ὅταν διαβάζω τίς μαρμάρινες στῆλες μέ τά ὀνόματα τῶν εὐεργετῶν πού βοήθησαν στήν ἀνέγερσή του: μεταξύ αὐτῶν καί ἡ κυβέρνηση τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν. Εὐχάριστο τό γεγονός ὅτι οἱ ἀριστερές ὀργανώσεις πού συνήθως θεωροῦν κόκκινο πανί κάτι τέτοιες ἐπιγραφές σέβονται τήν ἱστορία καί τήν ἔχουν ἀφήσει ἀπείραχτη.
Ὑπολογίζω ὅτι ἡ παρουσίαση τοῦ νέου βιβλίου τῆς τέως πρυτάνεως τοῦ Πανεπιστημίου Μακεδονίας Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στό πάννελ τοῦ ὁποίου ἔχω κληθεῖ νά συμμετάσχω θά ἀρχίσει σέ μισή ὥρα. Περιεργάζομαι τόν χῶρο καί συνομιλῶ μέ προσωπικότητες πού ἔχουν συρρεύσει στό ἀκροατήριο γιά νά ἀκούσουν τήν ἀγέρωχη αὐτή καθηγήτρια, ἡ ὁποία καταβροχθίζει ὡς Μαθουσάλας τά χρόνια ἀντί νά τήν καταβροχθίζουν καί παραμένει ἐνεργός πολίτης σέ πεῖσμα τῶν καιρῶν.
Συνομιλῶ μέ τόν ἐκδότη κύριο Μπαρμπουνάκη, μέ τόν πρώην πρέσβυ μας σέ κρίσιμες πρεσβεῖες μεταξύ ἄλλων καί τῆς Τουρκίας Λεωνίδα Χρυσανθόπουλο, μέ τόν ἄνθρωπο πού κίνησε τό 1973 τίς διαδικασίες γιά τήν ἵδρυση τοῦ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Ἄρη Μανούδη, μέ τόν στρατιωτικό Γιάννη Ἰντζέ καί πολλούς ἄλλους.
Αἴφνης χτυπᾶ τό κινητό μου καί στήν ἄλλη ἄκρη τῆς γραμμῆς εἶναι ὁ πρόεδρος τοῦ κοινοβουλευτικοῦ κόμματος «Νίκη» Δημήτρης Νατσιός, τόν ὁποῖο ἡ κυρία Δελιβάνη εἶχε καλέσει μαζί μέ μένα, τόν Γιῶργο Χαρβαλιᾶ, τόν Στέργιο Καλογήρου, ἰδιοκτήτη τοῦ Βεργίνα TV καί ἄλλους, νά παρουσιάσουν τό βιβλίο της ὑπό τόν γενικό τίτλο «Ἡ Ἑλλάδα πού ματώνει». «Κύριε Κοττάκη, ἔχω καλέσει 15 φορές στό κινητό τήν κυρία Δελιβάνη, ἀλλά δέν μπορῶ νά πιάσω ἐπικοινωνία. Θέλω νά τῆς διαβιβάσετε κάτι σοβαρό. Μέ κάλεσαν πρίν λίγο ἀπό τήν ἀντιτρομοκρατική ὑπηρεσία καί μέ ἐνημέρωσαν ὅτι θά εἰσβάλει στήν ἐκδήλωση καί θά τήν διαλύσει ὁμάδα ἀναρχικῶν ἐξ αἰτίας τῆς παρουσίας μου. Μοῦ συνέστησαν νά μήν ἔρθω. Παρακαλῶ πολύ ἐνημερῶστε τήν καθηγήτρια» μοῦ εἶπε.
Πρίν προλάβω καλά-καλά νά τό κάνω, οἱ φωνές ἀπό τήν διαδήλωση πού κατευθύνετο πρός τήν αἴθουσα τελετῶν (γνώριμες σέ μένα γιά τό ἀργόσχολο βαλσαμωμένο ὕφος τους ἀπό τόν καιρό πού ἤμουν συνδικαλιστής στά ἀμφιθέατρα) εἰσέβαλαν στήν αἴθουσα. Ἦταν ἡ ὥρα γιά νά κάνουν τήν ἐπανάσταση τοῦ ἑαυτοῦ τους. Σκάρτοι 80 φοιτητές συνοδευόμενοι ἀπό δύο κουκουλλοφόρους πού κρατοῦσαν μεγάλα στειλιάρια καί γκλόμπ εἰσέβαλαν μέσα στήν αἴθουσα τελετῶν ὠρυόμενοι «ἔξω οἱ φασίστες». Μία νεαρά ἀφιονισμένη ἐν ἐξάλλω καταστάσει, πού ἡ γλῶσσα της ἔτρεχε πιό γρήγορα ἀπό τό σκουριασμένο μυαλό της, ἄρχισε νά κάνει μάθημα Δημοκρατίας σέ ἀνθρώπους πού ἔχουν ὑπηρετήσει σέ θεσμούς ὅπως ὁ κύριος Μπαρμπουνάκης ἤ ὁ πρέσβυς κύριος Χρυσανθόπουλος ἤ ἡ κ. Δελιβάνη, πού δέν δέχθηκε νά πάρει προαγωγή στό πανεπιστήμιο ἐπί χούντας, λέγοντας τό ἑξῆς: «Δέν θά ἐπιτρέψουμε ποτέ νά γίνει ἐκδήλωση στήν ὁποία θά μετάσχει ὁ σκοταδιστής Νατσιός». Ποῦ νά ἤξερε πόσο σκοτάδι κρύβει μέσα τό κεφάλι της ὅταν τά ἔλεγε αὐτά.
Τά εὐτράπελα βεβαίως δέν ἔλειψαν. Ἡ τραγωδία πάει παρέα μέ τήν γελοιότητα. Ἐνῷ οἱ εἰσβολεῖς εἶχαν κάμερα γιά νά βιντεοσκοπήσουν τό …ἐπαναστατικό event, δυσφόρησαν ὅταν ὁ Ἀνδρέας Σταματόπουλος ἀπό τό Βεργίνα TV τούς βιντεοσκόπησε καί τοῦ πέταξαν μπογιά. Ὅταν ὁ πρέσβυς Χρυσανθόπουλος φωτογράφισε τούς κουκουλλοφόρους, ἐκεῖνοι διαμαρτυρήθηκαν «γιατί μᾶς φωτογραφίζεις» καί ἐκεῖνος μέ τό γνωστό φλέγμα του ἀπάντησε. «Καί τί σᾶς πειράζει; Κουκουλλωμένοι εἶστε. Δέ φαίνεται τό πρόσωπό σας!».
Οἱ διοργανωτές τῆς ἀκτιβιστικῆς ἐνέργειας ξεκαθάρισαν στήν κυρία Δελιβάνη, γνωστή ἀριστερή, ἡ ὁποία διετέλεσε ἐπί τρεῖς θητεῖες πρύτανις τοῦ Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ὅτι δέν τήν γνώριζαν, καί ὅτι δέν εἶχαν πρόβλημα μαζί της! Ἀλλά εὐχαρίστως διέλυαν τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου της! Μεγαλωμένη σέ ἕνα ἄλλο πανεπιστήμιο εἶχε τήν ψευδαίσθηση ὅτι ἐπιτρέπεται ἀκόμα ἡ ἐλεύθερη διακίνηση τῶν ἰδεῶν καί ὁ διάλογος μέσα στό πανεπιστημιακό ἄσυλο.
Τό ἐπεισόδιο ἔληξε ὅταν οἱ λιγούρηδες εἰσβολεῖς ἅρπαξαν ὅ,τι βρῆκαν μπροστά τους ἀπό τόν μπουφέ καί πῆγαν νά γιορτάσουν μέ κεφτεδάκια τήν ἐπανάστασή τους σέ παρακείμενο κτήριο. Τούς παρακολουθοῦσα ἀπό κοντά καταλαβαίνοντας ὅτι δέν ἔχει κανένα νόημα νά ἀνοίξεις διάλογο μέ λοβοτομημένους ἐγκεφάλους. Καί ἀποροῦσα γιά τό μέγεθος τῆς ἄγνοιας αὐτῶν τῶν παιδιῶν σχετικά μέ τούς ἀνθρώπους πού στέκονταν μπροστά τους. Ὁ Νατσιός εἶχε ἀκυρώσει τήν παρουσία του, ἀλλά αὐτοί ἐπέμεναν νά διαλύσουν τήν συγκέντρωση προβάλλοντας καί κάτι ἀκατάληπτα περί «ἀντισημιτισμοῦ» τά ὁποῖα οὐδείς ἀπό τούς ὁμιλητές ἔχουμε ἐνστερνιστεῖ ποτέ. Κλασσικές ἀριστερές προβοκάτσιες μέ …σώς παρακράτους. Κατεβαίνοντας τά σκαλιά σκεφτόμουν ὅτι αὐτός εἶναι ὁ μόνος χῶρος στόν ὁποῖο μπορεῖ νά ἐπικρατεῖ ἡ ἀριστερά καί ἡ ρητορεία της, καθώς ὅπου στήνονται κάλπες οἱ κοινωνίες τήν ἔχουν ἐξαφανίσει. Μόνο μέ φασισμό μποροῦν νά ἐπικρατοῦν ὑποστηρίζοντας, ἀνέκδοτο, ὅτι πολεμοῦν τόν φασισμό.
Σκεφτόμουν ὅμως καί κάτι ἀκόμα. Μπορεῖ σέ καιρούς δημοκρατίας νά γίνει παρουσίαση βιβλίου (μέ ἐλεύθερη ἀνάπτυξη καί ἀντίκρουση ἐπιχειρημάτων ἀπό ὅλες τίς πλευρές) μέσα στό πανεπιστημιακό ἄσυλο; Ἐπί ΣΥΡΙΖΑ ὑποτίθεται πώς ὄχι. Δέν μποροῦσε. Ἐπί Νέας Δημοκρατίας ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης μᾶς εἶχε ὑποσχεθεῖ πώς ναί. Θά μπορεῖ. Ψέμα. Τά ἴδια γίνονται. Καί ἀπό τήν διήγησή μου πού θά ἀκολουθήσει –γιατί τώρα ἀρχίζει τό ἐνδιαφέρον, θά καταλάβετε γιατί γίνονται τά ἴδια. Γιατί τό κόμμα τοῦ νόμου, ἡ Νέα Δημοκρατία, δέν μπορεῖ νά ἐπιβάλλει τόν νόμο.
Μετά τήν διάλυση τῆς συγκέντρωσης κατευθυνθήκαμε στήν ὁδό Μοργκεντάου ὅπου καί ἡ οἰκία τῆς κυρίας Μαρίας Δελιβάνη. Ἡ γυναῖκα εἶχε ὑποστεῖ ἰσχυρό σόκ. Ἀκαδημαϊκός μιά ζωή, ποτέ δέν πίστευε ὅτι θά τῆς συμπεριφερόντουσαν ἔτσι. Ὅση ὥρα συζητούσαμε, μέ καλεῖ γνωστό μου πρόσωπο ἀπό τήν Ἀθήνα, ἐντελῶς ἄσχετο μέ τήν ἐκδήλωση, καί μέ ἐνημερώνει θορυβημένο ὅτι τοῦ ζητᾶ τό τηλέφωνό μου ἐπειγόντως συγκεκριμένος ἀξιωματικός τῆς Ἀσφάλειας Θεσσαλονίκης. Προφανῶς ὁ συγκεκριμένος εἶχε προσφύγει …στήν βάση δεδομένων τοῦ Δημοσίου ὅπου μαζί μέ τά στοιχεῖα μας ὑπάρχουν καί τηλέφωνα προσώπων πού μᾶς ἐκπροσωποῦν σέ διάφορες ὑποθέσεις μας, γιά νά βρεῖ τό τηλέφωνό μου!… Δημοκρατία! Τοῦ τηλεφώνησα. Τό ἐπώνυμό του ἦταν μιά παραλλαγή τοῦ ὀνόματος «Κυριάκος»… Μοῦ μίλησε ἕνας εὐγενής κύριος καί μοῦ εἶπε πώς μέ ἀναζητοῦσε ἐπειδή θεωροῦσε ὅτι ἤμουν ἐκ τῶν …διοργανωτῶν τῆς ἐκδηλώσεως (ἁπλός ὁμιλητής ἤμουν) γιά νά ἐνημερώσω μιά ὑπηρεσία πού ὀνομάζεται «Ἀσφάλεια» τί εἶχε συμβεῖ μία ὥρα πρίν στό πανεπιστήμιο καί τό ὁποῖο ἤδη ἤξερε δύο ὧρες πρίν μία ἄλλη ὑπηρεσία, ἡ ἀντιτρομοκρατική!
Τόν ρώτησα εὐγενικά ἄν ἡ ἀριστερά τῆς ἀστυνομίας γνωρίζει τί ποιεῖ ἡ δεξιά της κι ἄν ἡ ἀντιτρομοκρατική ἐνημερώνει τήν ἀσφάλεια ἀντί νά ζητᾶ ἀπό ἐμένα νά τοῦ πῶ τί ἀκριβῶς συμβαίνει στό πανεπιστήμιο. Ὁ ἄνθρωπος δέν ἤξερε τί νά μοῦ ἀπαντήσει, δέν ἐπέμεινα. Προφανῶς ἐπιζητοῦσε μία κατάθεση τήν ὁποία δέν ἤμουν διατεθειμένος νά τοῦ δώσω. Ἡ ἔγκληση ἀπαλλάσσει τίς ἀρχές ἀπό τίς αὐτεπάγγελτες ἐνέργειες. Ὁ νόμος θέλει νά τά ἔχει καλά μέ τούς παρανόμους. Τοῦ ἔδωσα νά μιλήσει μέ τήν Μαρία Δελιβάνη, ἡ ὁποία παρά τήν ταραχή της, μέ ἀστική κομψότητα καί τήν τρόλλ φράση «κύριε ἀστυνόμε», ἐξήγησε εὐγενικά ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά διαλύεται ἡ συγκέντρωση μέσα στό πανεπιστήμιο ἐπειδή μεταξύ τῶν ὁμιλητῶν εὑρίσκεται πρόεδρος κοινοβουλευτικοῦ κόμματος, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐκλεγεῖ ἀπό τόν λαό, ἐπειδή μιά ἐλάχιστη μειοψηφία τόν θεωρεῖ ξαφνικά «φασίστα» γιά τίς ἀπόψεις του.
Μή σᾶς τά πολυλογῶ. Στό τέλος, ὁ ἀξιωματικός, ὡς ὄφειλε βεβαίως, ρώτησε τήν κυρία Δελιβάνη ἄν ἤθελε τήν δίωξη τῶν νεαρῶν πού εἰσέβαλαν στό πανεπιστήμιο, δεῖγμα ὅτι οἱ ταυτότητές τους εἶναι ἀπολύτως γνωστές στίς Ἀρχές. Ἐκεῖ θαύμασα τό μεγαλεῖο τῆς πρυτάνεως. «Ὄχι κύριε, δέν θέλω νά διωχθοῦν τά παιδιά γιατί εἶμαι σίγουρος ὅτι κάποιος ἄλλος εἶναι πίσω ἀπό τά παιδιά!» ἀπάντησε αὐστηρά. Ἡ ἐμπειρία της αὐτό τῆς ἔλεγε. Ἦταν ἀπόλυτη. Τό πρόσωπό της ἄστραψε καί βρόντηξε ὅταν τῆς ζητήθηκε ἀπό τήν Ἀστυνομία νά κάνει τήν δουλειά πού δέν εἶχε κάνει ἡ ἴδια καί νά ζητήσει τήν δίωξή τους. Ἐκείνη τήν στιγμή ἡ Μαρία ψήλωσε ἀκόμα περισσότερο μέσα μου. Δέν μετέτρεψε τήν ὀργή της σέ ἐκδίκηση. Καί ἄν ὑπάρχει πιθανότητα κάποιο ἀπό τά καλόπαιδα πού διέλυσαν τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου μιᾶς προσωπικότητας ὅπως ἡ Μαρία νά διαβάσει αὐτό τό κείμενο, τό καλῶ νά τῆς τηλεφωνήσει καί νά τῆς ζητήσει συγγνώμη. Καί ἄν δέν βρίσκει τό τηλέφωνο, ἄς ρωτήσει τούς κουκουλλοφόρους πού ἦταν μαζί τους. Θά τό βροῦν.
Ὡστόσο ἡ πλήρης ἀνασκόπηση τοῦ ἐπεισοδίου δείχνει μιά ξεκάθαρη εἰκόνα: οἱ ἀρχές ἤξεραν πρίν, κατά τήν διάρκεια, καί μετά τήν διάλυση τῆς συγκέντρωσης, ποιοί θά εἰσβάλλουν, τί θά κάνουν, πῶς θά παραβιάσουν τό ἄσυλο καί πῶς μποροῦν νά συλληφθοῦν. Ἤξεραν τά πάντα, ἀλλά δέν ἔκαναν τίποτα. Καί βεβαίως δέν ἐφάρμοσαν τόν νόμο γιά νά προστατέψουν τούς συγκεντρωμένους ἀπό τά στειλιάρια καί τά γκλόμπ. Ἄν κάποιος ἀπό τούς γέροντες ἔχανε τήν ψυχραιμία του καί τούς ὁρμοῦσε, τί θά συνέβαινε. Αἷμα; Ἔψαχναν κάποιοι αἷμα;
Οἱ ἀπορίες μου λύθηκαν τήν ἑπόμενη, ὅταν ἀπό ἁρμόδια πηγή ἔμαθα κάτι πού ὑποψιαζόμουν. Γιά νά ἐπέμβει ἡ Ἀστυνομία στό πανεπιστημιακό ἄσυλο χρειάζεται πολιτική ἐντολή καί βεβαίως προθυμία τῶν ἴδιων τῶν ἀνδρῶν τῆς Ἀστυνομίας νά ρισκάρουν τήν ζωή τους, ἄν κάποιοι τούς ἐπιτεθοῦν μέ ἕνα καδρόνι ἤ μιά ναυτική φωτοβολίδα. Μετά ἀπό ὅσα συνέβησαν στό γήπεδο τοῦ Ρέντη καί πολιτική ἐντολή νά ὑπῆρχε, πολύ φοβᾶμαι ὅτι αὐτήν τήν περίοδο ἡ Ἀστυνομία δείχνει νά ἔχει μεγάλη ἀμφιθυμία γιά ἐπεμβάσεις. Γιά ποιόν νά ρισκάρει τήν ζωή του ἕνας δόκιμος πού εἰσπράττει μηνιάτικο 350 εὐρώ καί οἱ πολιτικοί τόν ἀφήνουν ἀκάλυπτο στίς ὀρέξεις ἐγκληματικῶν συμμοριῶν καί χούλιγκαν, τίς ὁποῖες ἡ Πολιτεία δέν μπορεῖ νά πατάξει;
Ἐπεμβάσεις δέν γίνονται μόνο γιατί ἡ Πολιτεία δέν θέλει ἀλλά καί γιατί ἡ Ἀστυνομία κάνει ἀπεργία, καθώς προέχει πλέον ἡ σωματική ἀκεραιότητα τῶν ἀνδρῶν καί τῶν γυναικῶν της. Ὁ νόμος ὑποχωρεῖ γενικώτερα. Ὁ νόμος, ὅπως ψηφίζεται, εἶναι γράμμα κενό. Ὁ νόμος ὅταν πρέπει νά ἐφαρμοστεῖ ἀπό τήν δικαιοσύνη ἐφαρμόζεται προσχηματικά. Ὁ νόμος ὅταν πρέπει νά τεθεῖ σέ ἐφαρμογή βρίσκει μπροστά του ἀπογοητευμένους ἀστυνομικούς πού βλέπουν τό ἔγκλημα νά ἔχει πάρει τό πάνω χέρι καί νά ἔχει καθίσει πολλές φορές πάνω στήν ἕδρα τῆς δικαιοσύνης καί νά τήν ὑποκαθιστᾶ, στήν ἕδρα τῆς πρυτανείας, μερικές φορές νά μπαίνει καί σέ περιπολικό.
Νά χαίρεστε τήν ἔννομη τάξη πού ἔφτιαξε ἡ κεντροδεξιά φιλελεύθερη παράταξή μας, κύριε Πρωθυπουργέ!
Σκέτη ἀπογοήτευση…
Ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Τε. 13 Δεκεμβρίου 2023, φ. 42.728 σελ. 1,3 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 14/12/2023).