Επιμέλεια: Παλαιομνήμων Πολυχρονίου.
Χριστός Ανέστη! Γιορτάζουμε το Πάσχα! Το Πέρασμα από το σκότος τού Άδου στο φως τής Αναστάσεως! Την Λαμπρή μας! Το γνωστό ανά τον κόσμο Ελληνικό Πάσχα! Το Πάσχα των προγόνων μας! Το Πάσχα το γεμάτο αρώματα, έθιμα, μυρωδιές, χρώματα! Το αναστάσιμο διαχρονικό μας Πάσχα! Το Πάσχα των Ελλήνων!
Τα δύο αυτά τραγούδια, «Πρώτη Ανάσταση» και «Πάσχα των Ελλήνων», παρ’ ότι θεωρητικώς ανεξάρτητα, ακούγονται ως μία ενότητα, ως ένα τραγούδι σε δύο μέρη. Γι’ αυτό και τα παρουσιάζουμε μαζί.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ
Συνθέτης: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στιχουργός: Γιώργος Θεμελής (ποίημα)
Ερμηνευτής: Γιώργος Νταλάρας
Δίσκος: “Ηλιοσκόπιο” (2005 MINOS EMI).
Πληροφορίες: Τον Μάρτιο τού 1973, ένα μήνα σχεδόν πριν το Πάσχα, κυκλοφόρησε από τη Minos το «Ηλιοσκόπιο», με ερμηνευτές τον Γιώργο Νταλάρα και την Αιμιλία Κουγιουμτζή, πρωτοεμφανιζόμενη, σύζυγος τού συνθέτη Σταύρου Κουγιουμτζή).
Οι στίχοι είναι παρμένοι από το ομώνυμο ποιητικό έργο του Γιώργου Θέμελη.Πρόκειται για ένα λαϊκό έργο που πλημμυρίζει από ποίηση, δύναμη κι ελληνικότητα. Ακόμη κι ο ίδιος ο συνθέτης του δεν είχε έναν συγκεκριμένο στόχο όταν το ’γραφε, αλλά όπως είπε, ήθελε απλώς να δημιουργήσει κάτι εντελώς καινούργιο, «που να μιλά πρώτα στη δική του ψυχή». Κυριαρχούν τα παιδικά βιώματα του συνθέτη, από τη Μεγάλη Εβδομάδα, δεμένα γερά με στοιχεία ανθρώπινα κι ερωτικά συνάμα. Τα μουσικά στοιχεία του «Ηλιοσκοπίου» μπορεί να πει κανείς, πως συνδυάζουν το βυζαντινό και το λαϊκό χρώμα, μαζί με επιδράσεις από την προκλασική αλλά και την «ποπ» μουσική. Σύμφωνα με τη γνώμη του συνθέτη Στ. Κουγιουμτζή για τα τραγούδια που ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας (βλ. παρακάτω), «δεν θα μπορούσε να βρεθεί ιδανικότερος ερμηνευτής». Και είναι αλήθεια πως στο «Ηλιοσκόπιο», ο Γ. Νταλάρας έδωσε τον καλύτερο εαυτόν του.
H παραγωγή έγινε από τον Σπύρο Ράλλη και η ηχογράφηση από τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο στα studio της Columbia. Το εξώφυλλο είναι έργο της Λίκας Φλώρου. Μπουζούκια παίζουν ο Χρήστος Νικολόπουλος με τον Θανάση Πολυκανδριώτη. Ο δίσκος κυκλοφόρησε αρχικά με διπλό εξώφυλλο- «σαλόνι»- με φωτογραφίες και στίχους, ενώ στη δεύτερη έκδοση το «σαλόνι» έκλεισε και όλα αυτά αφαιρέθηκαν, κάτι που συνέβη πολλές φορές στους δίσκους εκείνης της εποχής. Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου επανεκδόθηκε βεβαίως και σε cd, καθώς και στη σειρά remasters.
Για τη δουλειά αυτή ο Κουγιουμτζής μελοποίησε αρχικά «Το Πάσχα των Ελλήνων» του Άγγελου Σικελιανού. Η σύζυγος του ποιητή όμως δεν έδωσε την άδεια για την έκδοση κι έτσι ο συνθέτης μελοποίησε τα ποιήματα του Γιώργου Θέμελη, με τον οποίο είχε ξανασυνεργαστεί στο παρελθόν σε πέντε τραγούδια, με γνωστότερο απ’ όλα το «Μ’ έκοψαν με χώρισαν στα δυο»
Το δελτίο τύπου της εταιρείας έγραφε (Αθήναι τη 2.3.1973)
<<Ο Γ. Νταλάρας και μια νέα φωνή- η Αιμ.Κουγιουμτζή – ερμηνεύουν σε στίχους του ποιητή Γ. Θέμελη, ένα καινούργιο έργο αξιώσεων του Στ. Κουγιουμτζή>>.
Ο δίσκος περιέχει τα εξής τραγούδια:
1) Το πρώτο περιστέρι – Γιώργος Νταλάρας, Χορωδία
2) Λίγη ειν’ η σάρκα – Γιώργος Νταλάρας, Χορωδία
3) Αυτός που θα φανερωθεί – Γιώργος Νταλάρας
4) Πώς να σε πάρω – Αιμιλία Κουγιουμτζή
5) Η πρώτη Ανάσταση – Γιώργος Νταλάρας
6) Πάσχα των Ελλήνων – Γιώργος Νταλάρας, Χορωδία
7) Μήτηρ Θεού – Αιμιλία Κουγιουμτζή, Χορωδία
8) Να σταματήσω τον καιρό – Γιώργος Νταλάρας
9) Αίμα κι αηδόνι μου – Αιμιλία Κουγιουμτζή
10) Τσάμικος χορός – Ορχηστρικό
11) Χασάπικο – Γιώργος Νταλάρας
Πηγή πληροφοριών από εδώ: https://www.ogdoo.gr/diskografia/diskoi-pou-den-ksexasa/stayros-koygioymtzis-giorgos-themelis-il
Στίχοι:
1. Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Η άνοιξη, το πέλαγος, ο Επιτάφιος,
το πρώτο χελιδόνι, ο ήλιος και η θάλασσα…!
Η άνοιξη, το πέλαγος η πρώτη Ανάσταση…!
2. ΠΑΣΧΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Πάσχα των Ελλήνων, Πάσχα!
Πάσχα της αγάπης, Πάσχα!
Πάσχα των αγγέλων!
Ήλιος κι ανατέλλεις,
Πάσχα μέγα Πάσχα!
Ήλιος φωτοδότης,
των Ελλήνων Πάσχα!
Βίντεο στο Youtube με το τραγούδι:
Η Πρώτη Ανάσταση & Πάσχα των Ελλήνων μαζί.
-https://www.youtube.com/watch?v=66O3nFyesoQ-
—-
-https://www.youtube.com/watch?v=ZXB-etw0kbo-
——
-https://www.youtube.com/watch?v=RUK0o50SoP0-
—
Από νεανική χορωδία
-https://www.youtube.com/watch?v=QV3WOHn35c4-
——————————–
Πάσχα των Ελλήνων (μόνο)
-https://www.youtube.com/watch?v=ZsRWkNohnJE-
——————————–