Ποιοτικά συμπεράσματα της πολιτικής έρευνας του Αντίβαρου με 600 περίπου συμμετοχές

Με κάθε επιφύλαξη
σας παρουσιάζαμε μία συλλογή ποιοτικών συμπερασμάτων από την έρευνα του Αντίβαρου.
Η έρευνα δεν αξιώνει αντιπροσωπευτικότητα στο δείγμα. Έγιναν όμως προσπάθειες κατά
την ανάλυση να μειωθεί αυτό το φαινόμενο κατά το δυνατόν. Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή
σας. Θα επανέλθουμε με τα αποτελέσματα από τις υπόλοιπες ερωτήσεις. Η έρευνα συνεχίζεται
και αν τα ευρήματα αλλάξουν στην πορεία, θα τεθούν υπόψιν των αναγνωστών του Αντίβαρου.
Θα συνιστούσαμε στους αναγνώστες να μην κάνουν προσθέσεις ή αφαιρέσεις των ποσοστών
για να εξάγουν άλλα συμπεράσματα από όσα διατυπώνονται. Θα ήταν παρακινδυνευμένο.
Τα ποσοστά που θα διαβάσατε συνιστούν την καλύτερη πρόβλεψή μας με βάση τα αποτελέσματα
της έρευνας.

Εισαγωγή
και δύο αβίαστα συμπεράσματα

Πολύ
χαμηλές συσπειρώσεις εμφανίζουν τα 5+1 κόμματα της Βουλής και οι Οικολόγοι
Πράσινοι. Με τη σειρά συσπείρωσης το δείγμα δίνει τα εξής αποτελέσματα

: ΝΔ, ΛΑΟΣ,
ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, Οικολόγοι Πράσινοι και ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος είναι οι εξαιρετικές
επιδόσεις της επιλογής «άλλο κόμμα (καινούργιο)», το οποίο συγκεντρώνει τις
προσδοκίες ενός μεγάλου πλήθους ψηφοφόρων, προερχόμενο από όλο το πολιτικό
φάσμα. Στα τρία τελευταία κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, Οικολόγοι, ΠΑΣΟΚ) οι απώλειες προς
αυτήν την επιλογή είναι μάλιστα μεγαλύτερες από τις συσπειρώσεις τους! Οι ροές
από όλες τις επιλογές του 2009 κυμαίνονται από 20-40%. Συνολικά, το 25% του
δείγματος δείχνει να στρέφεται προς αυτό το αόριστο νέο κόμμα, το οποίο
προσδοκά να ιδρυθεί μέχρι τις εκλογές. Συνεπώς, ως πρώτο συμπέρασμα μπορεί
να εξαχθεί ότι το εκλογικό σώμα διατηρεί μία ελπίδα ενός νέου σχηματισμού: πρώτο
κόμμα η ελπίδα με 25%.

Βέβαια,
το υπόλοιπο ερωτηματολόγιο δείχνει ότι είναι αποκλίνουσες οι επιθυμίες και οι
προσδοκίες του καθενός από αυτό το νέο κόμμα. Η ελπίδα παραμένει μεν ζωντανή,
όμως την οραματίζεται ο καθένας κατά το δοκούν. Η αδυναμία εξαγωγής προβλέψεων
κατανομής αυτής της τάσης στην κάλπη είναι εμφανής.

Στην
έρευνα του Αντίβαρου υπάρχει και το ερώτημα για τις εκλογές του 2009. Με αυτά
τα αποτελέσματα μπορούν να γίνουν οι κατάλληλες σταθμίσεις, ώστε αφ’ ενός να
πολλαπλασιασθεί το μέγεθος του δείγματος, αφ’ ετέρου να αντιμετωπιστεί η
απόκλιση του δείγματος αναγνωστών του Αντίβαρου από ένα αξιόπιστο δείγμα του
εκλογικού σώματος. Αν, για παράδειγμα, οι αναγνώστες του Αντίβαρου έχουν μία
ροπή να ψηφίζουν ένα συγκεκριμένο κόμμα περισσότερο (ή λιγότερο) από το σύνολο
του εκλογικού σώματος, τότε λαμβάνονται υπόψιν οι μετακινήσεις τους με βάση το
πραγματικό ποσοστό που το κόμμα αυτό έλαβε στις προηγούμενες εκλογές και όχι τα
αποτελέσματα του δείγματος του Αντίβαρου. Αυτά τα ποσοστά τα ονομάζουμε
σταθμισμένα με βάση τις εκλογές του 2009.

Η δεύτερη
χρήση του ερωτήματος είναι να ανιχνευτεί η προέλευση της αβεβαιότητας, δηλαδή
των ψηφοφόρων οι οποίοι επιλέγουν την ελπίδα ενός νέου κόμματος, το άκυρο, το
λευκό, την αποχή ή ακόμη και κάποιο από τα υπάρχοντα «άλλα κόμματα», διότι
μπορεί μερικώς η τελευταία αυτή επιλογή να σημαίνει κάποιο συγκεκριμένο κόμμα,
όμως μπορεί και να εννοεί ότι «θα βρω κάποιο από τα υπάρχοντα μικρά κόμματα να
ψηφίσω στο τέλος». Το σύνολο όλων αυτών απαρτίζει τον παράγοντα απροσδιοριστίας
του δείγματος και υπολογίζεται περίπου στο 45%. Με τόσο μεγάλο ποσοστό, είναι
αδύνατον να γίνει η οποιαδήποτε αναγωγή, με βάση τις σταθμίσεις του 2009, με
βάση τις επιλογές του 2012 ή με οποιαδήποτε άλλη βάση. Δεύτερο συμπέρασμα λοιπόν
ότι οι αναγωγές είναι παρακινδυνευμένες. Εν τούτοις, στα αποτελέσματα
που θα δείτε πιο κάτω, χρησιμοποιούμε την ευνοϊκή αναγωγή του 38% από το 45%
(δηλαδή του αθροίσματος του «καινούργιου κόμματος» και της αποχής, των άκυρων
και λευκών), στις κομματικές επιλογές, ώστε να υπολογιστεί ένα ανώτατο όριο
ποσοστού για κάθε κόμμα.

 

Κόμματα
της Βουλής και Οικολόγοι Πράσινοι

Η
συσπείρωση του ΠΑΣΟΚ φλερτάρει με μονοψήφιο ποσοστό(!), ενώ τα κέρδη του από
άλλες επιλογές είναι ελάχιστα. Ενδεχομένως βέβαια οι «σκληροπηρυνικοί» του
ΠΑΣΟΚ να υποεκπροσωπούνται στο δείγμα του Αντίβαρου. Τέτοια φαινόμενα δεν
μπορούν να αποφευχθούν, ακόμα και αν εμφανίζονταν οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ στο
δείγμα του Αντίβαρου να είναι όσοι ακριβώς ήταν στις εκλογές του 2009. Η μόνη
ισχυρή μετακίνηση από το ΠΑΣΟΚ (άνω του 10%) είναι προς τη ΝΔ. Δυνατή είναι και
η ροή ψηφοφόρων προς τη Δημοκρατική Αριστερά. Όλες οι άλλες απώλειες προς
συγκεκριμένα κόμματα είναι μικρότερες, όμως είναι υπαρκτές και είναι προς όλες
τις κατευθύνσεις. Με την επιφύλαξη του παράγοντα απροσδιοριστίας 38%, το τρίτο
συμπέρασμά μας είναι ότι το ΠΑΣΟΚ καταποντίζεται περισσότερο από όσο
δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις (15-20%), δηλαδή βρίσκεται πιο κάτω
από το 15% ακόμα και με τις καλύτερες για το ΠΑΣΟΚ σταθμίσεις και αναγωγές της
αβεβαιότητας. Αυτό τουλάχιστον δείχνει η φωτογραφία της στιγμής.

Η ΝΔ
δείχνει τη μεγαλύτερη συσπείρωση από όλα τα κόμματα, όμως παραμένει χαμηλή.
Συγκεκριμένα κινείται γύρω στο 50%. Το θετικό με τη ΝΔ είναι ότι εισπράττει από
παντού. Εισπράττει μετακινήσεις άνω του 10% (των προτιμήσεων του 2009) από το
ΠΑΣΟΚ, το ΛΑΟΣ, τους Οικολόγους, το “άλλο κόμμα”, το άκυρο/λευκό, της
αποχής. Ταυτόχρονα προηγείται με μεγάλη διαφορά σε όσους δεν είχαν δικαίωμα
ψήφου το 2009 ακόμη και συγκριτικά με το καινούργιο κόμμα. Αντίστροφα, εκτός
του καινούργιου κόμματος, η ΝΔ δεν εμφανίζει ισχυρές μετακινήσεις άνω του 10%
προς άλλο κόμμα. Τελικά, η ΝΔ κινείται στα επίπεδα των τελευταίων
δημοσκοπήσεων, δηλαδή γύρω στο 25%, ενώ με τη στάθμιση του 2009 και τις
ευνοϊκότερες γι’ αυτήν αναγωγές του παράγοντα της αβεβαιότητας, η οροφή της τη
δεδομένη στιγμή βρίσκεται κοντά στο 32.5%.

 

Το ΚΚΕ
και το ΛΑΟΣ ακολουθούν τη ΝΔ σε συσπειρώσεις, οι οποίες όμως βρίσκονται σε πολύ
χαμηλά επίπεδα, γύρω στο 30%. Από παλαιότερες μετρήσεις στο κοινό του Αντίβαρου
οι σκληροπηρυνικοί του ΚΚΕ υποεκπροσωπούνται στο κοινό του Αντίβαρου. Ενώ, αντίθετα
με το ΠΑΣΟΚ, η επιλογή όσων ψηφίζουν ΚΚΕ βρίσκεται πράγματι στα επίπεδα του
εθνικού μέσου όρου, εν τούτοις αυτό το δείγμα δεν είναι αντιπροσωπευτικό όλων
των ψηφοφόρων του ΚΚΕ. Στο ΠΑΣΟΚ επίσης οι σκληροπηρυνικοί υποεκπροσωπούνται,
όμως υποεκπροσωπείται και η επιλογή προς το ΠΑΣΟΚ γενικά. Ήταν αναπάντεχο
εύρημα λοιπόν για μας η χαμηλή συσπείρωση του ΚΚΕ, η οποία είναι ισοδύναμη προς
την τάση προς ένα καινούργιο κόμμα. Η δυσαρέσκεια λοιπόν του εκλογικού σώματος
φαίνεται να αγγίζει και το ΚΚΕ, και έτσι εξηγείται (μερικώς ίσως), η αδυναμία
του στις δημοσιευμένες δημοσκοπήσεις να εκτιναχθεί το ποσοστό του. Επίσης,
ανιχνεύεται μία ελαφρά τάση μετακίνησης προς το ΣΥΡΙΖΑ. Παρά τη συνολική πτώση,
με τη στάθμιση του 2009 επιστρέφει στα ποσοστά του, όμως αν ληφθεί υπόψιν ο
παράγοντας της αβεβαιότητας, είναι ασφαλές να διακρίνουμε μία άνοδο, η οποία με
ευνοϊκές αναγωγές σκαρφαλώνει μέχρι το 11.5%.

Το ΛΑΟΣ
έχει επίσης χαμηλή συσπείρωση, κατά τι πάνω από του ΚΚΕ. Οι ψηφοφόροι του όμως
του 2009 εμφανίζουν τη χαμηλότερη απώλεια προς το αόριστο καινούργιο κόμμα από
τα 5+1 κόμματα, κοντά στο 20%. Αυτό σημαίνει ότι ανιχνεύονται ορισμένες ισχυρές
απώλειες προς άλλες κατευθύνσεις (ισχυρές θεωρούμε τις απώλειες άνω του 10%).
Αυτές είναι προς τη ΝΔ, τη Χρυσή Αυγή και το «άλλο κόμμα, από τα υπάρχοντα». Το
συνολικό ποσοστό του εμφανίζει πτώση, ακόμα και με τη στάθμιση του 2009,
εβρισκόμενο κάτω από 3.5%. Το ΛΑΟΣ χρειάζεται τις ευνοϊκές γι’ αυτό αναγωγές
του παράγοντα της αβεβαιότητας για να πλησιάσει την επίδοση του 2009 και να βρεθεί
στο 5.5%

Ο ΣΥΡΙΖΑ
μας έδειξε ένα άλλο κατά κάποιον τρόπο απροσδόκητο αποτέλεσμα. Από τα πέντε
πρώτα κόμματα εμφανίζει τις μεγαλύτερες απώλειες (γύρω στο 35%) προς το αόριστο
«καινούργιο κόμμα». Έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να πείθει

ούτε τους
δικούς του ψηφοφόρους του 2009 ότι αποτελεί την εναλλακτική πρόταση για τη
δεδομένη κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος. Δύο ισχυρές απώλειες
εμφανίζουν οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, μία προς το ΚΚΕ (όπου επιστρέφει σχεδόν
ό,τι εισπράττει) και μία, ακόμη μεγαλύτερη, προς τη Δημοκρατική Αριστερά.
Επειδή όμως εισπράττει επιπλέον από άλλα κόμματα, η συνολική εκτίμηση για τις
επόμενες εκλογές είναι ανοδική σε σχέση με το 2009. Με ευνοϊκές αναγωγές,
εμφανίζεται να πιάνει ένα ποσοστό πάνω από 8.5%, ενώ χωρίς την ανακατανομή της
αβεβαιότητας βρίσκεται στο 5.5%

Οι Οικολόγοι
Πράσινοι δείχνουν ότι το 2009 ήταν μία επιλογή διαμαρτυρίας. Εκτός της πολύ
χαμηλής συσπείρωσης (στα όρια του ΣΥΡΙΖΑ) εμφανίζουν τη μεγαλύτερη τάση προς το
«καινούργιο κόμμα», στα επίπεδα του 40%. Επίσης, εμφανίζουν ισχυρές απώλειες
άνω του 10% προς τη ΝΔ και τη Δημοκρατική Αριστερά, ενώ ανιχνεύεται και μία
μικρότερη τάση προς το ΠΑΣΟΚ! Αντίθετα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, οι
Οικολόγοι Πράσινοι, τουλάχιστον στο δείγμα του Αντίβαρου, δείχνουν να
χαροπαλεύουν. Με τις ευνοϊκότερες σταθμίσεις και αναγωγές, βρίσκονται μεταξύ
1.5-2%, δηλαδή σε πτωτική τροχιά από το 2009.

Νεότευκτα
κόμματα

Η Δημοκρατική
Αριστερά πρωτοεμφανίζεται σ’ αυτές τις εκλογές, και είναι αρκετά δυνατή.
Αντλεί δυνάμεις από τον ΣΥΡΙΖΑ και από τους Οικολόγους. Για την ακρίβεια, και
οι δύο αυτές ροπές είναι πάνω από 15%, όχι μόνο 10%. Εισπράττει όμως και
ανιχνεύσιμες ροπές από άλλες επιλογές. Σταθμίσεις γίνονται μόνο ως προς τα άλλα
κόμματα, αφού δε συμμετείχε στις εκλογές του 2009, όμως επηρεάζεται από αυτές
δεδομένων των μετακινήσεων

από άλλα
κόμματα. Συνολικά βρίσκεται κοντά στο 5.5% και με τις αναγωγές του παράγοντα
της αβεβαιότητας, μπορεί να σταθεί και λίγο ακόμη ψηλότερα προς το 8.5%. Ας μας
επιτραπεί και ένα πολιτικό σχόλιο στην αξιολόγηση της έρευνας. Το ενδιαφέρον
στοιχείο για την καλή καταγραφή της Δημοκρατικής Αριστεράς στο δείγμα του
Αντίβαρου είναι ότι υπεύθυνη παιδείας του κόμματος είναι η Μαρία Ρεπούση!
Συνεπώς, είναι πιθανό σε ένα αντιπροσωπευτικότερο δείγμα του εκλογικού σώματος,
η Δημοκρατική Αριστερά να έχει ακόμα καλύτερες επιδόσεις.

Το Άρμα
Πολιτών στην ίδια σχεδόν κατάσταση με τη Δημοκρατική Αριστερά, δηλαδή δεν
συμμετείχε στις εκλογές του 2009. Έχει μικρές εισπράξεις από ΠΑΣΟΚ της τάξης
του 5% και ελάχιστα ανιχνεύσιμες από ΚΚΕ. Τα ποσοστά του κυμαίνονται λίγο κάτω
από 2% με τις σταθμίσεις, ενώ στην κόψη του ξυραφιού του 3% με ευνοϊκή κατανομή
της αβεβαιότητας.

Η Δημοκρατική
Συμμαχία βρίσκεται στην ίδια κατηγορία με τους δύο παραπάνω, δηλαδή δεν
μετείχε στις εκλογές του 2009. Η Δημοκρατική Συμμαχία εμφανίζει ελάχιστες
εισπράξεις από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ σε ποσοστά κάτω του 1% από τον καθένα. Συνολικά, με
τις σταθμίσεις του 2009 βρίσκεται κοντά στο 1.2% και με ευνοϊκές αναγωγές του
παράγοντα της αβεβαιότητας περίπου στο 1.9%

 

 

Οφελούνται
τα άκρα

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ
μετείχε στις εκλογές του 2009 με ένα ποσοστό λίγο κάτω του 0.4% και το
ποσοστό αυτό επιβεβαιώθηκε και στο δείγμα του Αντίβαρου (όπου ήταν κατά τι
μεγαλύτερο!). Επί της ουσίας, όσοι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι επέλεξαν ΑΝΤΑΡΣΥΑ
το 2009, όλοι επιμένουν στην επιλογή τους. Συνεπώς η συσπείρωση είναι 100% από
το μικρό αυτό δείγμα. Αν προσθέσουμε και κάποιες εισροές, κυρίως από το ΚΚΕ, το
ποσοστό για το 2012 μπορεί να υπολογιστεί γύρω στο 1%. Οι αναγωγές κάνουν πολύ
μικρή διαφορά σε τόσο μικρά ποσοστά, αλλά θα μπορούσε να ειπωθεί ότι κινείται
στο 1.2-1.5%

Η Χρυσή
Αυγή συμμετείχε το 2009 με ποσοστό λίγο κάτω του 0.3%. Εμφανίζει επίσης
συσπείρωση 85% στο πολύ μικρό δείγμα που δήλωσε ότι ψήφισε Χρυσή Αυγή το 2009.
Η Χρυσή Αυγή εμφανίζει αξιόλογες εισπράξεις, κυρίως από το ΛΑΟΣ, όμως και
ανιχνεύσιμες μικρές ροπές από άλλες επιλογές (άκυρο/λευκό, αποχή, ΝΔ). Το
τελικό ποσοστό της Χρυσής Αυγής είναι αναπάντεχα υψηλό στο δείγμα του Αντίβαρου,
παρόλο που στο δείγμα του 2009 ήταν ανάλογο της εκλογικής της επίδοσης. Αυτό
δείχνει μία (ανησυχτική) θεαματική άνοδο και μία διείσδυση σε χώρους που δεν
ήταν επιρρεπείς στην ακροδεξιά. Με τις ευνοϊκότερες αναγωγές του δείγματος, η
Χρυσή Αυγή δείχνει να βρίσκεται στο δρόμο μέχρι και για είσοδο στη Βουλή!

Άλλα
κόμματα

Ένα λάθος
που κάναμε στην επιλογή των κομμάτων του 2009 ήταν ότι δεν συμπεριλάβαμε τις
επιλογές της Δημοκρατικής Αναγέννησης, της Κοινωνίας και ίσως άλλων κομμάτων
της περιόδου. Η σχετική δημοσκόπηση στο Αντίβαρο το 2009 έδειξε ότι αυτά τα δύο
κόμματα υπερεκπροσωπούνται στο κοινό του Αντίβαρου. Έτσι, έχουμε ένα ποσοστό
περίπου 10% του δείγματος που ισχυρίζεται ότι ψήφισε ένα από τα «άλλα κόμματα»
το 2009. Ποσοστό δυσανάλογο του ποσοστού περίπου 2%, το οποίο αντιστοιχεί στο
πραγματικό ποσοστό. Αν υπολογιστεί και η αποχή και τα άκυρα/λευκά, η απόκλιση
είναι ακόμη μεγαλύτερη. Εν πάση περιπτώσει, τα «άλλα κόμματα» εμφανίζουν μία
συσπείρωση στα ίδια επίπεδα με του ΚΚΕ και του ΛΑΟΣ. Με βάση τις μετακινήσεις
από άλλες επιλογές μάλιστα, τα άλλα υπάρχοντα κόμματα εμφανίζονται επίσης πολύ
ισχυρά με ένα ποσοστό της τάξης του 5.5%, το οποίο με τις αναγωγές ξεπερνάει το
8.5%. Εδώ, θα προσθέσουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του παράγοντα αβεβαιότητας
38% απαρτίζεται από την επιλογή «καινούργιο κόμμα», το οποίο στον συγκεκριμένο
υπολογισμό αγνοείται. Το ποια κόμματα θα εισπράξουν αυτό το 8.5% είναι αβέβαιο,
όπως αβέβαιο είναι και πώς θα κατευθυνθεί το 38% του δείγματος, το οποίο είναι
απροσδιόριστο.

Θα
κλείσουμε επαναλαμβάνοντας ότι τα τελικά νούμερα κάθε κόμματος δεν είναι τα
ποσοστά από το δείγμα του Αντίβαρου, αλλά σταθμισμένα με βάση τα πραγματικά
αποτελέσματα του 2009 και με αναγωγή των αναποφάσιστων και όσων δηλώνουν ότι
προτίθενται να ψηφίσουν κάποιο καινούργιο κόμμα. Το ποσοστό αυτών είναι πάνω
του 25%, συνεπώς οι εκτιμήσεις είναι επισφαλείς.

Παρουσιάζουμε
επίσης τη σειρά προτίμησης εμπιστοσύνης προς διάφορους θεσμούς. Η βαθμολογία
έγινε με αντιστοίχηση 5 βαθμών στην απόλυτη εμπιστοσύνη και 1 βαθμού σε καθόλου
εμπιστοσύνη.

 

 

 

Ένοπλες Δυνάμεις	3.16
Διαδίκτυο (ειδικές ιστοσελίδες)	3.15
Διαδίκτυο (blogs)	2.91
Εκκλησία	2.85
Διαδίκτυο (ειδησεογραφικά sites)	2.57
Καθηγητές πανεπιστημίων	2.53
Επιστήμονες ελεύθερους επαγγελματίες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί)	2.51
Δημόσια νοσοκομεία	2.47
Αστυνομία	2.36
Δημόσια εκπαίδευση	2.23
Δικαστικό Σώμα	2.11
Καλλιτεχνικός κόσμος	1.91
Ευρωπαϊκή Ένωση	1.76
Τύπος (εφημερίδες-περιοδικά)	1.69
Πρόεδρο της Δημοκρατίας	1.62
Τράπεζες	1.53
Κοινοβούλιο	1.50
Πολιτικοί	1.41
Ξένες κυβερνήσεις	1.39
Κυβέρνηση	1.34
Κόμματα	1.33
Τύπος (τηλεοπτικοί σταθμοί)	1.31
ΔΝΤ	1.31

 

 

	Ναι (θετικά)	ΟΧΙ (αρνητικά)	Αδιάφορα (δεν έχω κρίση)
Ευρώ (ναι) ή Δραχμή (όχι);	42.3%	40.5%	17.2%
Εντός της ΕΕ (ναι) ή εκτός (όχι);	57.3%	30.2%	12.5%
Υπέρ του Μνημονίου Ι; (Μαΐου 2010)	11.8%	83.7%	4.5%
Υπέρ της δανειακής σύμβασης; (Οκτ 2011)	14.8%	77.0%	8.1%
Πώς βλέπετε την κυβέρνηση Παπαδήμου; (θετικά=ναι, αρνητικά=όχι)	18.6%	64.9%	16.5%