(Σύνοψη κειμένων)
του Χάρη Φεραίου*
α. Για να εξηγούμαστε…
Δεν είναι τόσο ότι κάθε χρόνο Ιούλιο μήνα, λέγονται και γράφονται οι ίδιες κοινότυπες, ιδίως αφοριστικές και συνεπώς άγονες επετειακές «ερμηνείες» εκείνων των γεγονότων, (του ’74) και εκείνων των δημιουργών-τους. Δεν είναι ούτε το γεγονός ότι και κάθε χρόνο όλοι, λαλούντες και γράφοντες, διαγωνίζονται πώς να υπερβάλουν εαυτούς σε καινοφανή ματαιολογία. Εκείνο που φαντάζει όντως τραγικό είναι ότι στα σαράντα αυτά χρόνια, είτε ουδείς ουδέν κατάλαβε περί του τι συνέβη ακριβώς τον Ιούλιο του 1974, πώς συνέβη, και κυρίως γιατί (μας) συνέβη, είτε αντιθέτως όλοι κατάλαβαν μεν, αρνούνται όμως να το παραδεχθούν, νομίζοντας ότι εξορκίζουν έτσι το κακό. Παρότι εξόχως εύγλωττα είναι τα τεκμήρια, όσα στο μεταξύ ήλθανε στο φως, ότι μυθοπλασίες είναι που εξέθρεψαν ό,τι αποκαλέσαμε «αντίστασή-μας» όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και «στάση-μας» σε εκείνα που προηγήθηκαν.
Πλην όμως, λέει ο γράφων, η θεραπευτική της σύγχρονης ιατρικής, πρεσβεύει ότι καμία σωματική ασθένεια δεν θεραπεύεται, αν ο ασθενής δεν αναγνωρίσει ψυχικά, ονομάζοντάς-την, την ασθένειά-του. Αν δηλ. νοητικά δεν αποδεχθεί, από ό,τι σωματικά πάσχει. Ομοίως σθεναρά πιστεύει και ο γράφων: Αν δεν αναγνωρίσομε, τι ακριβώς είναι που μας δημιούργησε το άγος που μας ταλαιπωρεί τώρα ως Αττίλας, είναι αδύνατο να βρούμε οδό θεραπείας, διέξοδο δηλ. από το αδιέξοδο, όσο εμμένομε στις που μας τρέφουν μυθοπλασίες. Αυτό θα προσπαθήσει να καταδείξει η στήλη στην περίοδο των θερινών διακοπών.
Θα πρέπει από την αρχή να ξεκαθαρίσει ο γράφων, ότι δεν είναι ιστορικός. Ούτε περγαμηνές πολιτικής επιστήμης κατέχει. Αρχιτέκτων είναι. Ως αρχιτέκτονας όμως γνωρίζει πως τα πράγματα τα παίρνει κανείς από την αρχή, όπως τα σπίτια ξεκινά να τα κτίζει από τα θεμέλια! Όχι από τη στέγη… Κι ακόμη, πως αν κάτω από τα θεμέλια είναι το έδαφος σαπρό, τότε όλο το οικοδόμημα θα καταρρεύσει, είτε στην πρώτη κατολίσθηση, ή στο παραμικρό κούνημα του εγκέλαδου. «Κατολισθήσεις» δε μας έχουν πλήξει πλήθος: Κομπάζαμε τότε πως θα γίνει μεν πραξικόπημα, αλλά είτε θα αποτύχει είτε θα συντριβεί. Ούτε απότυχε όμως ούτε συνετρίβη! Εξαγγέλλαμε, και ιδίως κατά κόρον, και τη Σοβιετική στρατιωτική «ομπρέλα» προστασίας, και επίσης τον σωτήριο (σχεδόν αδελφικό) δεσμό-μας με τον Καντάφι. Πλην στις (δύο) εισβολές (την, διατυμπανιζόμενη, επί έκνομης δικτατορίας, και την, αποσιωπώμενη, επί έννομης – «μεταπολιτευτικής» – δημοκρατίας1*), η σοβιετική ομπρέλα δεν άνοιξε, ο δε Καντάφι υποσχόταν δωρεάν πετρέλαιο στον Αττίλα «αδελφό-του»! Εμείς όμως ουδέν κατανοήσαμε. Αθεράπευτοι συνεπώς, ευαγγελιζόμασταν αργότερα ως, επιτέλους, σωτηρία-μας την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου πανηγυρίσαμε την «θριαμβική» είσοδό-μας! Αλλά η Ε.Ε. μας προσφέρει έκτοτε ουδέν άλλο παρά τον «τετραγωνισμό του κύκλου» του κυρίου Όλι Ρεν!
Συνεπώς για ανατροπή της νοσογόνου αυτής μυθοπλασίας, εκείνη η αναγκαία «αρχή» που είπαμε πιο πάνω πως απ’ αυτή πιάνει κανείς τα πράγματα, σημαίνει την ανίχνευση πρώτα του «μύθου». (Με την ομηρική-του βεβαίως σημασία, που σημαίνει «λόγος»). Και αυτό δεν γίνεται με γνώμες, ή κρίσεις, ή ex cathedra αποφατικούς αφορισμούς επαϊόντων, έστω κι αν η «καθέδρα» είναι πανεπιστημιακή.2* Μπορεί να γίνει μόνο από τις πηγές. Και υπαρκτές πηγές, που είναι και ανατρεπτικές της ενδημούσας πολιτικής «πεποίθησης», αναμφισβήτητα είναι για τον γράφοντα, τα (αμερικανικά) έγγραφα που έφεραν στο φως, πρόσφατα ο λογοτέχνης Άντης Ροδίτης ομαδικά, αλλά και κατά καιρούς από το Λονδίνο η ερευνήτρια Φανούλα Αργυρού.
Γνωρίζω τι αντιλέγουν, πολιτικοί επιστήμονες, καθιερωμένοι, ή υποψήφιοι προς καθιέρωση, ιστορικοί, κλπ, όσοι δηλ. αποτελούν την πολιτικοί διανόηση του τόπου: Δεν είναι δυνατό να εξάγονται συμπεράσματα από ορισμένα μόνο έγγραφα, όταν εκτός από αυτά υπάρχουν και «χιλιάδες» άλλα που ίσως τα ανατρέπουν. Γι’ αυτά ειδικά τα «χιλιάδες άλλα», που χρόνια τώρα φημολογείται η ύπαρξή-τους, αλλά ουδείς ουδέποτε είδε στον ανοικτό αέρα, μιαν έχω απάντηση: Ως έφεδρος αξιωματικός πυροβολικού, διδάχθηκα στη Σχολή-μου ότι για να υπολογίσω την πορεία του βλήματος που θα εκτοξεύσει το πυροβόλο-μου, θα στηρίζομαι στους νόμους της βαρύτητας που θέσπισε ο Νεύτων. (F=mg). Γνωρίζω όμως ότι διακόσια χρόνια αργότερα, ο Αϊνστάιν τους απέδειξε ανεπαρκείς, κατάλληλους μεν για το γήινό-μας χώρο, ακατάλληλους όμως να ερμηνεύσουν το εξώτερο διάστημα. (Όπου ισχύει το E=mc2). Όσο όμως η οβίδα του πυροβόλου-μου, δεν θα ταξιδεύσει στο εξώτερο διάστημα, ώστε επιστρέφοντας (μετά από μερικά έτη φωτός) να πλήξη τον στόχο, αλλά θα ταξιδέψει στη γήινη ατμόσφαιρα, εγώ, κι ας με συγχωρεί ο Αϊνστάιν, θα χρησιμοποιώ τους νόμους του Νεύτωνα!
Και βεβαίως όσο δεν εμφανίζονται εκείνα τα εξαγγελλόμενα «χιλιάδες υπάρχοντα έγγραφα» των «επαϊόντων», κι ας θεωρούν οι ίδιοι τον εαυτό-τους Αϊνστάιν, ο γράφων θα χρησιμοποιεί αυτά που, αρέσει ή όχι, υπάρχουν, καυτά δε τα έχει στα χέρια-του. Για να εξηγούμαστε…
β. Κρίσιμης ανάγνωσης, κρίσιμα συμπεράσματα.
Από τις μυθοπλασίες όσες γέννησε από το 1964 και εντεύθεν (50 τόσα χρόνια!) η ενδημούσα ιδεοληψία, που εξέθρεψε την πολιτική-μας διανόηση, και είδαμε να αποκαλύπτονται, μέσα από τα αμερικανικά έγγραφα της εποχής, ως όντως μυθοπλασίες, σημαντικότερη δεν είναι εκείνη περί της (πολυθρύλητης πάντως) σοβιετικής στρατιωτικής προστασίας του τόπου. Ούτε βέβαια ο μύθος περί σχεδίου Άτσεσον ως κομίζοντος την «συγκεκαλυμμένη διχοτόμηση». Άλλωστε ότι το τελευταίο είναι μύθος το κατέδειξε, χωρίς και να έχει καταλάβει πως το ‘κανε, ο διαβόητος «Φάκελος Κύπρου» της Κυπριακής Βουλής. (Απόδειξη και αυτή σε ποιο πέλαγος μυθοκρατίας διάγει τον βίο και η νομοθετική εξουσία του τόπου. Και μια απλή ανάγνωση των σελίδων 238-239 των πορισμάτων της Κυπριακής Βουλής, είναι αρκετή για να καταδείξει της παθολογίας το γεγονός…3*). Το όντως, μάλιστα και από πολλές απόψεις, συνταρακτικό (συνταρακτικό κατά το ότι η πολιτική-μας διανόηση δεν έχει τη δυνατότητα – ή την τόλμη – να το κατανοήσει) είναι ο καταχθόνιος ρόλος των Άγγλων, στην περιπέτεια του 1964. Που μόχθησαν σκληρά (ακόμη και εξευτελιζόμενοι) να «επιφορτίσουν» με το Κυπριακό τους απρόθυμους Αμερικανούς, (και ειδικότερα στον απροθυμότερο Λίντον Τζόνσον) ώστε να κάνουν οι Αμερικάνοι, την, όπως οι Άγγλοι θεωρούσαν, βρόμικη δουλιά, ενώ μένοντας αυτοί στα παρασκήνια να τους διαβάλλουν, σε ένα λαό που δυστυχώς διδάχτηκε να χάβει τις αγγλικές διαβολές. Γι’ αυτό κι όταν ξαφνιασμένοι οι Άγγλοι «Ιάγοι» διαπίστωσαν ότι η πλεκτάνη-τους δεν λειτούργησε, κατατρομαγμένοι, έγραψαν και απέστειλαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, (25 Αυγούστου 1964) το αισχρότερο διπλωματικό έγγραφό-τους, κλαυθμυρίζοντας ασύστολα, «για την αδικία που κάνουν οι Αμερικανοί στην Τουρκία», αποστερώντας-της δηλ. κάθε δικαίωμα στην Κύπρο! (Έγγραφο: DEFE 11/456, no. 10368. Αρχείο Φανούλας Αργυρού)
Στο ερώτημα λοιπόν, αν ό,τι, τώρα που η πατρίδα κινδυνεύει, μας χρειάζεται, είναι η αναδρομή αυτή στην «ιστορία», που κάναμε στα προηγούμενα, ο γράφων θα απαντήσει με ρήση του Χρήστου Γιανναρά: «Μελετάς την ιστορία, όχι για να αφηγηθείς το παρελθόν, αλλά για να δηλώσεις αυτό που θέλεις να είσαι στο μέλλον». Αν δε, το «δηλώσεις», μετατραπεί σε «ανιχνεύσεις», η φράση γίνεται και άκρως επίκαιρη. Κατά τούτο:
Μπροστά στο πλήθος τα αδιέξοδα όπου η πολιτική-μας διανόηση οδήγησε τον τόπο, (τόσο ένθεν όσο και εκείθεν του Αιγαίου) αμήχανη η παρ’ ημίν τρέχουσα ηγεσία, αποφάσισε, ξεχνώντας ειρήσθω «φαντάσματα» του παρελθόντος, να επιχειρήσει προσέγγιση της Αμερικής… Μη τολμώντας όμως, να «ανιχνεύσει» την ως άνω ιστορία, κατέληξε απλώς να τρέχει απελπισμένη την Αμερική ξοπίσω. Αλλά ουδείς σέβεται αυτόν που τον «τρέχει» από πίσω! Έτσι της προέκυψε, ως νέα «κατολίσθηση εδάφους», που λέγαμε και πριν, η «μασκαράτα Τζο Μπάιντεν»: Με νωπή ακόμη την πομπώδη εμφάνισή-του εδώ, (κατ’ οίκον φιλικό γεύμα με τον «στρατηγικό εταίρο» κύριον Αναστασιάδη στη Λεμεσό, «εχθρικό» στραβοκοίταγμα στον Έρογλου στην κατεχόμενη Λευκωσία μετά) για τη σχετική προσγείωσή-μας, επιστράτευσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μιαν εκπρόσωπό-του, κάποια κυρία Μαρί Χαρφ, που πρώτο, ούτε είδε ούτε άκουσε τα περί «στρατηγικού εταίρου» του κυρίου Μπάιντεν, και ύστερα ούτε είδε ούτε άκουσε για τουρκική εισβολή στην Κύπρο, όπως αντίθετα και είδε και άκουσε για ρωσική εισβολή στην Ουκρανία!
Αυτή η ψυχρολουσία –«κατολίσθηση»- δεν θα συνέβαινε βεβαίως, αν η πολιτική-μας ηγεσία τολμούσε πρώτα, (ξεχνώντας και τις μυθοπλασίες του παρελθόντος) να ανιχνεύσει την αιτία της αβυσσαλέας διαφοράς στη συμπεριφορά των Αμερικανών προ και μετά την 23η Αυγούστου 1964. Πράγμα για το οποίο βοούν πια τα έγγραφα που παρουσιάστηκαν εντελώς αναπάντεχα, η αναφορά στα οποία, φυσικά και δεν συνιστά «παρελθοντολογία». Που τάχα σκοπόν έχει, κατά τους επαΐοντες της πολιτικής-μας διανόησης, να θίξει τον Μακάριο. (Τι λόγος! Τον Μακάριο ούτε να τον θίξει μπορεί κανείς, ούτε και να τον αναδείξει πια, διότι ήδη παραδόθηκε στην ιστορία. Και η ιστορία, αλλού είναι που γράφεται. Όχι σε επιφυλλίδες εφημερίδων…) Διδαχή είναι! Διότι, τώρα που απελπισμένοι τρέχομε την Αμερική ξοπίσω, αν δεν γνωρίσομε πρώτο, εκείνη τη νοο-τροπία-της, (που άλλοτε, ειρήσθω, μας κατάστρεψε) και δεύτερο τη σημειολογία εκείνης της μοιραίας 23ης Αυγούστου, (που κατάστρεψε και την Ελλάδα) μάταιο είναι το νέο «άθλημα» όπου αμήχανοι επιδιδόμαστε. Και ανέλπιδο για τον τόπο που ήδη χάνεται.
Ο δε τόπος χάνεται, διότι όπως ορθά λέει σε νέο βιβλίο-του ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος, κάποιοι «Σχεδιάζουν την Έξωση του Ελληνισμού από την Κύπρο». Πλην όμως σφάλλει κρίνοντας ότι η έξωση θα προέλθει από οικονομικό στραγγαλισμό-μας. Την «έξωση» θα προκαλέσει ο πληθυσμιακός πόλεμος, που, ως τελική φάση του σχεδίου Νιχάτ Ερίμ, κηρύχθηκε ήδη και καλπάζει ανεμπόδιστος.4* Και σθεναρά υποστηρίζει ο γράφων, ότι ο μόνος που μπορεί να τον σταματήσει, είναι τα αμερικανικά συμφέροντα! (Όχι κάποια ζεστή τάχα αμερικανική φιλανθρωπία. Τα ψυχρά και μόνο αμερικανικά συμφέροντα!) Εκείνα που εμπεριστατωμένα ένας Αμερικανός κατέγραψε σε έκθεσή-του το 1964. Και εννοεί βεβαίως ο γράφων τον εδώ (στη Λευκωσία) Αμερικανό πρέσβη Τέυλορ Μπέλτσερ. (Στα αποκαλυφθέντα, πλην σε «συνωμοσία σιωπής» διπλαμπαρωμένα εκείνα έγγραφα5*) Αν βέβαια η πολιτική-μας διανόηση, (περιλαμβανομένης της πανεπιστημιακής!) έχει το νεύρο να υποστεί «ανάγνωσή»-της. Διότι όντως «θέλει και αρετήν και τόλμην η Ελευθερία». Άλλωστε, και ας θυμηθούμε ότι, σκιαγραφώντας τον Αχιλλέα ο Όμηρος, λέει πως ήταν ασύγκριτος πολεμιστής, διότι ήταν συνάμα και «μύθων ρητήρ», και «πρακτήρ έργων». (Ιλιάδος Ι.443)
Συμπερασματικά λοιπόν, αυτή η «ανίχνευση» θα είναι για την πολιτική-μας διανόηση, ειδικά την ακαδημαϊκή, κρισίμως σοβαρό έργο, αν θέλει να βοηθήσει μια παραπαίουσα ηγεσία. Όχι η πενηντάχρονη μυθοπλασία-της, που ως «μεσότειχον φραγμού» προς την αλήθεια, έχει ανεγείρει! Ούτε η επίδοσή-της σε Ιερεμιάδες, για όσους κρίνει εκείνη πως άλλη δουλειά δεν έχουν, παρά συνέχεια να «επικρίνουν» τον Μακάριο: Ex cathedra αποφαινόμενη ότι πρόβλημά-τους, «…δεν είναι αυτά που δεν γνωρίζουν. Είναι αυτά που γνωρίζουν, αλλά δεν έχουν έτσι. Και είναι καταδικασμένοι, διότι ως ιδεοληπτικοί αδυνατούν εξ ορισμού, να αναστοχαστούν». Λόγια να τα άκουγες άλλοτε και να φιλοσοφούσες! Τώρα όμως η πατρίδα κινδυνεύει τα έσχατα…
* Ο Χάρης Φεραίος είναι Αρχιτέκτων, Διδάκτωρ του ΕΜΠ
«Φιλελεύθερος» Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2014
______________________________________________________________________________
1*. Και πως αλήθεια θα στεριώσει «μετα-πολιτεία», η οποία θεμελιώθηκε σε τέτοιο άγος…
2*. Ο αποφατισμός, παρότι δόκιμη φιλοσοφική μέθοδος, είναι εντελώς ακατάλληλη για την πολιτική επιστήμη! Ειδικότατα ενώπιον χάσκουσας αβύσσου…
3*. «Ο Φάκελος της Κύπρου» (Πορίσματα, Βουλής των Ελλήνων 1988, και Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου 2011) Εκδόσεις ΟΔΗΣΣΕΙΑ LTD, 2012.
4*. Ήδη οι έποικοι στα κατεχόμενα αριθμούν κοντά τις 800.000, χώρια οι 200.000 Τουρκοκύπριοι. (Ενώ από τις 730.000 κατοίκων στις ελεύθερες περιοχές, μόνο 520.000 είναι πια οι Έλληνες…) Όταν δε φτάσουν τα κατεχόμενα στην πληθυσμική πυκνότητα της Ανατολικής Θράκης, οι έποικοι θα γίνουν 2.300.000. Ποιον «οικονομικό-μας στραγγαλισμό» θα έχουν ανάγκη τότε, για την έξωση του Ελληνισμού από την Κύπρο…
5*. Αρχείο Ροδίτη, Έγγραφο Αρ.49. («Έκθεση» που ο γράφων σθεναρά υποστηρίζει ότι, αν όντως αναζητεί τρόπο σωτηρίας της ίδιας της Ελλάδας, ο κ. Σαμαράς οφείλει άμεσα να την αναγνώσει! Αν βέβαια έχει το σθένος να γίνει εθνικός ηγέτης…)