Συνέντευξη εκ βαθέων του κ. Στέλιου Παπαθεμελή στον δημοσιογράφο Σωτήρη Λέτσιο
1) Η αποχώρηση από την ενεργό πολιτική θα μπορούσαμε να πούμε ότι σας δημιούργησε ένα αίσθημα στέρησης, μια αίσθηση αποχώρησης από το προσκήνιο της δημιουργίας ;
- Παραμένω εσαεί ενεργός «εξαγοραζόμενος τον καιρόν» κατά τον Απόστολο Παύλο. Άλλωστε είμαι τουλάχιστον 20 (αριθμός είκοσι) χρόνια νεότερος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη … Θυμίζω ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου (ο Γέρος, βέβαια) έλεγε πως το μικρόβιο της πολιτικής πεθαίνει 6 μήνες μετά τον πολιτικό. Έχω τάξει στον εαυτό μου – δεν ξέρω πόσο το πετυχαίνω – να ανήκω κατά τον ποιητή «σ’ εκείνους όπου στη ζωή των / ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες./ Ποτέ από το χρέος μη κινούντες / δίκαιοι και ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις ».
Είμαι και θα παραμείνω πολιτικό ον (ο Αριστοτέλης το λέει «ζώον»). Συνειδησιακά ακομμάτιστος. Πολιτικός που διανοείται και όχι διανοούμενος που πολιτεύεται. Γράφω και μιλώ δημόσια, όταν και όπου δει. Παρακολουθώ τα εσωτερικά και διεθνή δρώμενα εκ του σύνεγγυς. Όχι εκ του μακρόθεν. Μην επηρεάζεσθε από το γεγονός ότι τα μεγαλοκάναλα των Αθηνών δεν μας καταδέχονται…
2) Σήμερα έχετε προβεί σε αναθεώρηση κάποιων πτυχών της πολιτικής σας ή άλλων ενεργειών, που είχαν σημειωθεί στο παρελθόν ;
3) Για ποιό πράγμα πιστεύετε ότι έχετε μετανιώσει σε σχέση με ό,τι πράξατε ή δεν πράξατε ;
2+3. Συμβαίνει να βιώνω σταθερές βίου, να έχω ρίζες σε διαχρονικές αξίες ζωής. Αυτές είναι το κριτήριο και το μέτρο δράσης μου. Εμπνέομαι από το Ευαγγέλιο και την σοφία της κλασσικής μας γραμματείας. Βεβαιότατα έχω συνείδηση της αμαρτωλότητάς μου. Γνωρίζω, ωστόσο ότι στην πολιτική κάνει κανείς ό,τι μπορεί και όχι ό,τι επιθυμεί και ευθύνεται γι’ αυτό που μπορούσε και δεν το έκανε και όχι γι’ αυτό που επιθυμούσε να πράξει και δεν κατάφερε.
Δεν διστάζω να συγκρουσθώ με κατεστημένες απόψεις και τους εκφραστές τους όταν κατά την ταπεινή μου γνώμη δεν εξυπηρετούν το κοινό και το εθνικό συμφέρον. Έχω πληρώσει βαρύ τίμημα γι’ αυτό.
4) Την σύγχρονη γενιά πολιτικών πώς την κρίνετε ; Αποζητούν την δική σας συμβουλή ;
- Το Κοινοβούλιο κάθε χώρας είναι κατά κανόνα εικόνα και ομοίωση της κοινωνίας της. Μια κοινωνία σε καλπάζουσα παρακμή είναι επόμενο να εκπροσωπείται αναλόγως. Η αχίλλεια πτέρνα της δημοκρατίας είναι ότι η ψήφος των σοφών και των ηλιθίων είναι ισοδύναμες. Πάντως πριν 70 χρόνια ο μακαρίτης Ευάγγελος Λεμπέσης είχε δημοσιεύσει την έγκυρη και πάντοτε επίκαιρη μελέτη του «Η τεραστία κοινωνική σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω ».
Κάτι τέτοια έκαναν τον φιλόσοφο Ανάχαρσι που παρακολούθησε στα χρόνια της αθηναϊκής δημοκρατίας μία συνεδρίαση της Εκκλησίας του Δήμου να αναφωνήσει ότι στην Ελλάδα μιλούν οι ειδήμονες, αλλά αποφασίζουν οι αδαείς. «Λέγουσι μεν οι σοφοί, παρ’ Έλλησι , κρίνουσι δ’ οι αμαθείς » (Πλούταρχος, Σόλων 5,6).
Δεν έχω πλήρη εικόνα της σημερινής σύνθεσης της Βουλής, σίγουρα θα υπάρχουν σωστοί και ικανοί και κάποιοι όχι. Από καιρό ωστόσο είναι κραυγαλέο το έλλειμμα παιδείας, χαρακτηριστικό της γενικότερης παθογένειας της κοινωνίας μας στην οποία πολλαπλασιάζονται οι ανελλήνιστοι και λειτουργικά αναλφάβητοι.Όπου απουσιάζει η παιδεία πλεονάζει η ξύλινη κομματική γλώσσα. Για πολλούς ταιριάζει το ξέσπασμα του Καβάφη «τρισβάρβαρα τα ελληνικά των οι άθλιοι».
5) Τελικά, η χώρα αυτή αναδεικνύει τους πολιτικούς ηγέτες που της αξίζει;
- Η χώρα αξίζει. Οι ηγέτες, ή σωστότερα κάποιοι ηγέτες της δεν αξίζουν. Στην περιώνυμη Επιστολή του προς Νικοκλέα τον βασιλέα της Σαλαμίνας της Κύπρου, ο Ισοκράτης συμβουλεύει τον παραλήπτη του πως είναι φοβερό να εξουσιάζουν οι χειρότεροι τους καλυτέρους και να διατάζουν οι ανοητότεροι τους φρονιμότερους («Δεινόν τους χείρους των βελτιόνων άρχειν και τους ανοητοτέρους τοις φρονιμοτέροις προστάττειν»). Και συμπλήρωνε πως το ήθος όλων των πολιτών εξομοιώνεται με το ήθος των αρχόντων τους. («Το της πόλεως όλης ήθος ομοιούται τοις άρχουσιν»). Και τανάπαλιν πιστεύω.
Στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης και του αχαλίνωτου νεοφιλελευθερισμού τα κόμματα κατέληξαν να είναι θυγατρικές της αποκαλούμενης τραπεζικής βιομηχανίας. Οι εθνικοί εργολάβοι και προμηθευτές και εν ταυτώ δια καταλήψεως «αφεντικά» των κρατικών συχνοτήτων με την συνενοχή των πολιτικών ηγεσιών ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις. Περιμένουμε να σκοντάψουν επιτέλους !
6) Παρακολουθείτε από κοντά τις πολιτικές εξελίξεις ; Φοβάστε για το μέλλον της χώρας ;
- Είμαι εκ φύσεως αισιόδοξος. Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο σημαντικότερος πολιτικός του νεότερου Ελληνισμού, συμβουλεύοντας τον μετ’ ου πολύ δολοφόνον του νεαρόν Μαυρομιχάλη του επεσήμανε τα δύο ακαταμάχητα όπλα των Ελλήνων : «Το ευπροβίβαστον του λαού και ο κρυπτός μέγας πλούτος της χώρας». Το πρώτο χρειάζεται διαρκή επαλήθευση. Ο πλούτος παραμένει από το 1830, φευ ακόμη κρυπτός. Είναι κατεπείγουσα η εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου στο οποίο να αντανακλάται ένα σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης με έμφαση στην παραγωγή και τις εξαγωγές. Γρήγορες πρωτοβουλίες επιβάλλονται για την κατοχύρωση και αξιοποίηση του ενεργειακού μας πλούτου.
7) Διαμένετε το περισσότερο διάστημα στην Θεσσαλονίκη ή επισκέπτεστε και την Αθήνα ; Η μεγαλύτερη αγάπη σας είναι η Θεσσαλονίκη ;
- Γέννημα – θρέμμα της πόλης του Αγίου Δημητρίου, βιώνω την ιστορία της και φυσικά την αδιαπραγμάτευτη ελληνικότητά της.
8) Ποιες θετικές αλλαγές έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στην Θεσσαλονίκη ; Ποιά είναι αυτά τα σημεία που σας συναρπάζουν και σα γοητεύουν ;
- Το επικυρίαρχο ιδεολόγημα της «αντιπαροχής » σε συνδυασμό με την έσχατη ένδεια της αρχιτεκτονικής απεργάστηκαν την λεηλασία και σχεδόν την καθολική καταστροφή της φυσιογνωμίας του αστικού ιστού ολόκληρης της χώρας, και της Θεσσαλονίκης. Τον υποκατέστησαν άθλια δομικά εξαμβλώματα, οι σύγχρονες πολυκατοικίες. Η «πολυκατοικοποίηση» σκοτώνει την ανθρώπινη σχέση, αφού οι άνθρωποι δεν έχουν σημείο συνάντησης πέρα από το φευγαλέο της εισόδου και του ασανσέρ.
9) Ποιες δραστηριότητες σας απασχολούν κατά την διάρκεια της ημέρας ;
- Τα βυζαντινά αρχιτεκτονικά αριστουργήματα της Συμβασυλεύουσας εις πείσμα των καιρών και των εχθρών ευτυχώς άντεξαν και διασώζουν την ζωντανή και συνεχιζόμενη ιστορία της.
Η πνευματική Θεσσαλονίκη είναι μια διαρκής πραγματικότητα. Η παραλία και ο Κέδρινος Λόφος (από τα υψώματα του οποίου ο Ξέρξης ορέγονταν την κατάκτηση της Ελλάδος, αλλά η ενότητα των Ελλήνων τον συνέτριψε στην Σαλαμίνα)δίνουν τη σφραγίδα στην χιλιοτραγουδισμένη πόλη.
10) Τα πιο σημαντικά χόμπι για σας ποια είναι; Παρακολουθείτε θέατρο ή άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις ;
Διαβάζω. Ενημερώνομαι διαρκώς για την εσωτερική και διεθνή επικαιρότητα. Βρίσκομαι σε συνεχή επικοινωνία με τους πολύτιμους ανά την Ελλάδα συνεργάτες μας της Δημοκρατικής Αναγέννησης. Γράφω. Δημοσιεύω σε έντυπα και Διαδίκτυο. Μεγαλώνω «αεί διδασκόμενος». Όταν φτάσω στα 90 (ο προπάππους μου έφτασε τα 104) θα λέω σαν τον Κρητίκαρο του Ιδαίου Άντρου : «Στα ενενήντα πορπατώ / στα εκατό σαν φτάσω / θα κάτσω να καλοσκεφτώ / αν πρέπει να γεράσω» ! Έχω δημιουργήσει ένα Κοινωφελές Ίδρυμα, το ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ στο οποίο εξεχώρησα την πολύ σημαντική Βιβλιοθήκη μου (κάπου 30.000 βιβλία).Διερευνώ τώρα την καλύτερη αξιοποίησή της. Συζητώ την εγκατάστασή της σε δημόσιο χώρο που θα συνδεθεί με τις μεγάλες βιβλιοθήκες της χώρας και του κόσμου και θα αναδειχθεί σε πνευματική εστία.
11) Η οικογένεια ποιό ρόλο συνεχίζει να έχει στη ζωή σας ; Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες πληροφορίες για τα μέλη της οικογενείας σας, παλαιά και καινούργια ;
- Είμαστε δεμένη πολιτικο – καλλιτεχνική οικογένεια. Βγάζουμε το ψωμί μας με τον ιδρώτα του προσώπου μας. Στο σπίτι μας όλοι παίζουμε κατά κάποιαν έννοια θέατρο. Το χειρότερο πάντως το παίζω εγώ!
12) Οι πολίτες αν και δεν είστε τώρα βουλευτής απευθύνονται σε εσάς προκειμένου να ικανοποιήσετε κάποιο αίτημα ή να τους βοηθήσετε ;
- Επικοινωνώ αδιάκοπα με τους πολίτες. Πολλοί για τα προβλήματά τους επιμένουν να καταφεύγουν στο Γραφείο μας. Πασχίζω να τους είμαι χρήσιμος.
13) Τι είναι αυτό που σας κάνει να νιώθετε αισιόδοξος και να σας κάνει να χαμογελάτε ;
- Η εδραία πίστη μου ότι, «ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την ελευθερία της Ελλάδος και δεν την παίρνει πίσω», όπως έλεγε ο Κολοκοτρώνης και οι αναμφισβήτητες φανερές και λανθάνουσες δυνάμεις του Ελληνισμού εκτιμώ ότι θα τον βγάλουν από τον λάκκο των λεόντων όπου οι δυνάμεις του κακού τον έχουν σπρώξει.