Ιωακείμ ντά Φιόρε ή το σχέδιο της εξελισσομένης καταστροφής του κόσμου όπως τον ξέρουμε.

του Βασιλείου Μακρυπούλια*

Διαβάζοντας το διάσημο γερμανοαμερικανό πολιτικό φιλόσοφο Eric Voegelin παρατηρούμε μία ενδιαφέρουσα θεωρία του, η οποία μας αναφέρει ότι τα εσχατολογικά ολοκληρωτικά συστήματα του 20^ου αιώνος (τέτοια όπως ο κομμουνισμός ο οποίος αρέσκεται να πιστεύει στην παγκόσμιο ένωση των εργατών ως δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά  και όπως  η προσπάθεια συγχρόνων εξουσιαστών του πλανήτου να  προχωρήσουν προς τη λεγομένη  παγκοσμιοποίηση ενώνοντας όλους τους ανθρώπους με οικονομικά και μόνο κριτήρια και τρόπους) ερείδονται επί της αναβιουμένης αρχαίας συγκρητηστικής θεωρίας του Γνωστικισμού. Ακόμα πιο συγκεκριμένα ο διακεκριμένος πολιτικός φιλόσοφος θεωρεί ως  απαρχή αυτής της  αναβίωσης τις  ιδέες του Καλαβρού μοναχού Ιωακείμ της Φλόρα ή Φιόρι κατά τον 12^ο περίπου.

Ο Ιωακείμ της Φιόρε σίγουρα παραμένει άγνωστος για την επίσημη θα μπορούσαμε να πούμε ιστορία της φιλοσοφίας. Όμως φαίνεται ότι δεν είναι καθόλου άγνωστος στον πρόεδρο των Η.Π.Α Μπαράκ Ομπάμα ο οποίος μάλιστα κατά την τελευταία προεκλογική περίοδο στη χώρα του αναφέρθηκε τρείς φορές στο όνομα του Καλαβρού μοναχού. Τον χαρακτήρισε ως παράδειγμα οραματιστή της παγκόσμιας ειρήνης και αγάπης για μία ενωμένη ανθρωπότητα όπου όμως δεν θα υπάρχει Εκκλησία. Φαντάζομαι ότι αυτό που θα ενώνει τους ανθρώπους θα είναι κάποιος τρόπος ηλεκτρονικός (ο οποίος τόσο παραστατικά έχει περιγραφεί στην Αποκάλυψη  όπως και οι πλείστες όσες υλικές ανάγκες για τους ανθρώπους των μεγαλουπόλεων οι οποίοι μακριά πλέον από τη φύση εξαρτώνται και μόνο από τα οργανωμένα μαγαζιά των μεγαλουπόλεων).Οι αναφορές του Αμερικανού προέδρου στο πρόσωπο του Ιωακείμ της Φιόρε ανάγκασαν το Βατικανό να πάρει θέση στο όλο θέμα και να υπενθυμίσει ότι οι ιδέες του συγκεκριμένου μοναχού έχουν επίσημα καταδικασθεί ως αιρετικές. Πάντως σήμερα υπάρχει στην Ιταλία ινστιτούτο διεθνές μελετών των ιδεών του Ιωακείμ και γίνεται και σχετικό παγκόσμιο μάλιστα συνέδριο κάθε περίπου πέντε χρόνια.

Το όλο θέμα τίθεται ως εξής: Υπάρχει κάποια οντολογική ή άλλη γνωσιολογική και αξιολογική αρχή που μπορεί να ενώσει όλους τους ανθρώπους επί της γής; Αν ναι ποια είναι αυτή και με τι σκοπό; Εννοούμε ότι ο σκοπός είναι κάποιοι να ενώσουν τους ανθρώπους επί της γής για να τους ελέγχουν ή προκειμένου αυτοί να διάγουν ευδαίμονα βίο ή με τελικό  σκοπό να προχωρήσουν προς μία ανώτερη και καλλίτερη διαστασιακά κατάσταση; Φαίνεται ότι θα πρέπει πλέον να θυμηθούμε λησμονημένες θεωρίες θεολογικού και εσχατολογικού χαρακτήρα, τέτοιες όπως ο γνωστικισμός, προκειμένου να κατανοήσουμε τον τρόπο που πορεύθηκε και πορεύεται ο πλανήτης σε θέματα όπως  «οι θρησκείες και τα διάφορα πολιτικά συστήματα ανακαλύφθηκαν προκειμένου εξουσιαστικά να ενωθούν όλοι οι άνθρωποι κάτω από κοινές αρχές και πρόσωπα;». Ο γνωστικισμός πιστεύει ότι ο θεός της παλαιάς διαθήκης είναι κακός θεός ο οποίος όμως ένωσε τους ανθρώπους υπό την σκέπην του-αυτό βέβαια συνέβη και με τις υπόλοιπες θρησκείες και του φυσικού νόμου και της αποκάλυψης. Από τη θρησκεία της βίβλου προέκυψαν και ο χριστιανισμός και ο μωαμεθανισμός. Άρα μήπως οι θρησκείες έκαναν τον κύκλο τους, ένωσαν υπό την ανώτερη ιδέα του θεού τους ανθρώπους, σήμερα όμως σε μία εποχή όπου ηλεκτρονικά μπορεί οι άνθρωποι να ελέγχονται δεν χρειαζόμαστε άλλο τις θρησκείες διότι διαθέτουμε πλέον συγχρόνους τρόπους ελέγχου; Οι θρησκείες ένωσαν τους ανθρώπους, διότι αυτοί πίστευσαν ότι ανακάλυψαν τον τρόπο επίγειας και ουράνιας σωτηρίας. Οι άνθρωποι δέθηκαν μεταξύ τους με αυτά τα θρησκευτικά κριτήρια, δημιούργησαν αυτοκρατορίες και κράτη, σήμερα όμως με συγχρόνους τρόπους μπορούν να ελεγχθούν άρα σήμερα ο κόσμος μπορεί να γίνει ένας χωρίς τη συνδρομή της θρησκείας. Ο Voegelin πιστεύει ότι ο Ιωακείμ αυτό ακριβώς πρεσβεύει και μαζί με αυτόν συνολικά η σημερινή αφανής και φανερή εξουσία του πλανήτη. Σαν να λέμε επιβεβαιώνεται η  αρχαία δοξασία του γνωστικισμού η οποία πρέσβευε ότι ο «κακός θεός» της διάστασής μας θα μπορέσει να ενώσει όλους τους ανθρώπους οι οποίοι θα πρέπει να αναμνησθούν τα ανώτερα ζεύγη σοφίας και επίνοιας.

Ας δώσουμε κάποια βιογραφικά στοιχεία για τον περίφημο Ιωακείμ. Αυτός ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος στην αυλή του βασιλείου της Σικελίας της τότε εποχής. Γύρω στα 35 του χρόνια πήγε για προσκύνημα στη φραγκοκρατουμένη Ιερουσαλήμ από όπου επέστρεψε το  1175 φανερά και πολύ αλλαγμένος. Μετά την επιστροφή του εκάρη μοναχός και ασχολήθηκε με το εσχατολογικό κείμενο της Αποκάλυψης του Ιωάννου. Ο Ιωακείμ πίστευε ότι η τελική έλευση του Αντιχρίστου επίκειται. Την προσδιόρισε περίπου περί το έτος 1262.Η χρονολογία αυτή προκύπτει μέσα από τη μελέτη των μεγεθών που δίδονται στις γραφές και ειδικότερα στην αποκάλυψη. Την χώρισε μάλιστα σε τρείς περιόδους. Το όλο σκεπτικό έχει να κάνει με το ότι σε  κάθε μία από τις τρείς αυτές περιόδους εμφανίζεται και ένα κάθε φορά από τα τρία πρόσωπα της αγίας τριάδος. Εννοείται λοιπόν ότι η πρώτη περίοδος είναι αυτή της παλαιάς διαθήκης ,εις την οποία εμφανίζεται ο Πατήρ, η παλαιά διαθήκη είναι η εποχή της  δύναμης ,του νόμου και της επιβαλλομένης τιμωρίας.

Η επομένη περίοδος της Καινής Διαθήκης είναι η εποχή εμφάνισης του Υιού, Είναι η εμφάνιση της χάριτος, της σωτηρίας και της αγάπης. Ας προσέξουμε αυτό το σημείο. Συλλήβδην η ανθρωπότητα δυνητικά μπορεί να ενωθεί μπροστά στο πρόσωπο του θεανθρώπου προκειμένου να διασφαλίσει  μία ζωή ευδαιμονίας, ενδελέχειας και ουράνιας  σωτηρίας. Οι άνθρωποι μπορούν να αποκτήσουν το όνειρο της παγκοσμίου ενώσεως μπροστά στο μαρτύριο και την ανάσταση του θεανθρώπου. Ούτως ή άλλως και η ίδια η εκκλησία προσεύχεται στην «υπέρ της των πάντων ενώσεως». Με αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι υπακούουν σε αυτοκράτορες και αρχηγούς κρατών οι οποίοι στεγάζονται κάτω από το βλέμμα του θεανθρώπου. Όταν οι άνθρωποι αυτοί ελεγχθούν τότε εξαφανίζεται ο θεάνθρωπος και το όνειρο ενός άλλου κόσμου και παραμένει ότι οι εξουσιαστές αυτού του κόσμου ελέγχουν πλήρως το σύνολο των ανθρώπων που εσχατολογικά πίστευσαν σε κάτι το καλλίτερο, σε κάτι που τελικά τους ένωσε.

Ο Ιωακείμ μάλλον διαβλέπει αυτή την εποχή στην Τρίτη εποχή που περιγράφει. Κατά την Τρίτη λοιπόν εποχή, τα ην εποχή της παγκόσμιας ενότητας, τα δώρα της χάριτος και της αγάπης θα δοθούν σε όλους τους ανθρώπους. Θα είναι τα δώρα της παγκόσμιας ενότητας. Αυτή η εποχή ,η Τρίτη εποχή θα είναι βέβαια η εποχή του Αγίου Πνεύματος(ο όρος είναι πολύ σχετικός, άγιο πνεύμα μπορεί να είναι και η δυνατότητα κάποιων να επιβλέπουν όλους όπως το πνεύμα του θεού πνέει επί παντός).Αυτή θα είναι μία Νέα Εποχή(έτσι ο ίδιος την ονομάζει) ο Ιωακείμ πιστεύει ότι θα είναι μία εποχή χαράς, ευδαιμονίας και ευημερίας για όλους τους ανθρώπους. Θα πρέπει βέβαια σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε κάποιες δικές μας σκέψεις. Αναμφίβολα ο Ιησούς-όπως και όλοι οι μεγάλοι μύστες-οραματίστηκαν την ένωση των ανθρώπων μπροστά σε μία μεγάλη ιδέα και αγαθό, τέτοια όπως η βασιλεία του θεού, η βασιλεία των ουρανών. Οι άνθρωποι ενώνονται πνευματικά ,εξωτερικεύουν τις αξίες τους και τα ιδανικά τους, μεταφέρουν στη γή την τελειότητα της βασιλείας των ουρανών λίγο πρίν μεταφερθούν νοερά στη επομένη τελεία κατάσταση. Είναι φυσιολογικό στο μυαλό του Ιωακείμ να γεννάται η ελπίδα ενός τέτοιου επιγείου κόσμου όπου θα περισσεύει η χάρις και η τελειότητα της βασιλείας των ουρανών.

Το θέμα όμως είναι ότι ο Ιωακείμ είναι ένας οραματιστής, ένας θεωρητικός και ονειροπόλος ίσως επαναστάτης. Όμως ο τρόπος μεταφοράς των ιδεών του στο μυαλό των εξουσιαστών αυτού του κόσμου είναι αυτό που μας ενδιαφέρει. Το σημαντικό με τον Ιωακείμ είναι ότι μετέφερε στο μυαλό των εξουσιαστών την ιδέα της παγκόσμιας ένωσης αυτού του κόσμου. Οι κυρίαρχοι κατάλαβαν ότι μπορεί ο κόσμος να γίνει ένας. Μπροστά σε κάτι που δύναται να ενώσει όλους τους ανθρώπους. Ο Ιωακείμ πρότεινε την ένωση όλων μπροστά στη σοφία του Αγίου Πνεύματος, το οποίο θα έχει πλέον τόσο πολύ φωτίσει όλους τους ανθρώπους ώστε ο Ιησούς θα είναι μία ιδέα της ευτυχίας και της ευδαιμονίας, ιδέες που από μόνες τους θα είναι ικανές να ενώσουν τους ανθρώπους χωρίς Ιησού, ιερείς και εκκλησία.

Η απόσταση όμως από το να εκμεταλλευθεί κάποιος κυρίαρχος επί της γής την όλη κατάσταση προς ίδιον συμφέρον είναι μηδαμινή. Όποιος πλέον σήμερα πείσει τους ανθρώπους ότι μέσα από την αντιστροφή των παραδοσιακών αξιών μπορεί η γή να γίνει ένα και  όλοι οι άνθρωποι να οδηγηθούν σε μία μορφή παγκοσμιοποίησης έρχεται αμέσως σε θέση ισχύος. Ο Ιωακείμ προσφέρει ένα δελεαστικό κόσμο χωρίς  εκκλησία, ιερείς, ενωμένο μπροστά στην πνευματική χριστιανική κληρονομιά του συμπαντικά ωραίου και καλού. Όπως ο θεός ενώνει τον κόσμο παρόμοια ο Ιησούς ένωσε τον κόσμο, τώρα με την πνευματική του κληρονομιά μπορούν οι άνθρωποι να ενωθούν μπροστά στο ωραίο και καλό της χριστιανικής αγάπης. Αποδιώχνοντας όμως ο Ιωακείμ τον Ιησού και το συγκεκριμένο από τον ενωμένο χριστιανικό κόσμο άνοιξε το δρόμο στις ορέξεις των μετέπειτα κυριάρχων αυτού του κόσμου. Όποιος με όπλο την τεχνολογία και την ηλεκτρονική ελεγξιμότητα των ανθρώπων αντικαταστήσει τον Ιησού με την ανθρώπινη δική του ικανότητα να κυριαρχεί επί των μαζών, όποιος ερμηνεύσει ως ευδαιμονία και παγκόσμια ευτυχία  τη δυνατότητα των ανθρώπων να γεύονται μόνο τα υλικά αγαθά του βιομηχανικού πολιτισμού-τα οποία τον μαζοποιούν και τελικά τον εξαθλιώνουν-αυτός μπορεί να κυριαρχήσει στον αντεστραμμένο κόσμο του Ιωακείμ. Κάτι που μάλλον προχωρεί στις ημέρες μας όπου οι λίγοι υλικά κατέχοντες ελέγχουν ηλεκτρονικά και άλλως (μέσα από ένα διεστραμμένο life style)τις ανθρώπινες μάζες ,προχωρώντας στον αποτρόπαιο υλιστικό και μόνο παγκοσμιοποιημένο κόσμο.

Στον γήϊνο λοιπόν παράδεισο του Ιωακείμ οι άνθρωποι θα ζούν ευτυχισμένοι κάτω από ένα σοσιαλιστικό καθεστώς. Κάτω από ένα καθεστώς όμοιο με αυτό των μοναστηριών. Οι άνθρωποι θα ζούν κατά το φυσικό τρόπο του Αγίου πνεύματος (καμμία μάλλον σχέση με το κατά φύσιν ζήν των στωικών).Ο Ιωακείμ έδωσε όλες εκείνες τις ιδέες οι οποίες έλυσαν κυριολεκτικά τα χέρια των συγχρόνων εξουσιαστών. Το κλειδί κατανόησης του τελικού σχεδίου της εκμετάλλευσης από τους συγχρόνους κυριάρχους των ιδεών του Ιωακείμ βρίσκεται στη βαθύτερη οντολογική φύση και δυνατότητα μετάλλαξης του χριστιανισμού. Ο χριστιανισμός λοιπόν ένωσε τη φύση και τον κόσμο κάτω από την τελειότητα του ενυποστάτου του Ιησού. Πλέον η φύση ως σύνολο ιδιοτήτων δεν αντιδιαστέλλεται από τον περιβάλλοντα κόσμο και την ανθρώπινη φύση(όπως στους σοφιστές (Αντιφών).Ο κόσμος είναι ο κόσμος του συγκεκριμένου θεού, μέσα στον οποίο η ανθρώπινη φύση διαμορφώνεται. Ενώνεται χριστιανικά ο θεός, η φύση και ο ανθρώπινος χαρακτήρας. Άρα όταν ο Ιωακείμ αναφέρει ότι ο κόσμος θα ενωθεί με τον τρόπο του αγίου πνεύματος εννοεί ότι η κυρίαρχη ιδεολογία  μπορεί να διαμορφώσει τον τρόπο διάπλασης του ανθρώπινου χαρακτήρα και της ανθρώπινης ζωής, μπορεί όποιος ελέγχει τον κόσμο να διαπλάσει τη φύση, τον κόσμο και τον ανθρώπινο χαρακτήρα δημιουργώντας ένα κόσμο πλήρως ελέγξιμο.

Αυτό συνέβη στον μεταδιαφωτιστικό κόσμο. Ο Λόγος του διαφωτισμού είναι ο εμπειρικός και πλήρως αισθητικός λόγος. Το  «Άγιο πνεύμα» πλέον φώτισε τους διαφωτιστές φιλοσόφους και τους κρατιστές που έχτισαν το σύγχρονο κράτος επάνω στο διαφωτιστικό λόγο να «φονεύσουν» το θεό και να τον εσωτερικοποιήσουν μέσα στο ανθρώπινο γίγνεσθαι της επιστήμης και της τεχνολογίας. Πλέον ο θεός είναι οι έχοντες  υλικά αγαθά και τον ηλεκτρονικό τρόπο διακυβέρνησης, άγιο πνεύμα  είναι ο ανθρώπινος επιστημονικός λόγος, η χάρις είναι η επιστήμη, όλοι ενώνονται με βάση την ηλεκτρονική εξουσιαστικότητα και τι χρήμα. Το σχέδιο του Ιωακείμ mutatis mutandis (αναλογικά) εκπληρώνεται.

Οδεύουμε λοιπόν προς ένα κόσμο όπου οι εκλεγμένες κυβερνήσεις απλά ικανοποιούν το εξωτερικό οικονομικό γίγνεσθαι, ενώ το εσωτερικό εσχατολογικό γίγνεσθαι που καθορίζει και την πορεία αυτού του κόσμου καθορίζεται από τους κρυφούς πραγματικούς εξουσιαστές αυτού του κόσμου. Πλέον οι θρησκείες και οι προαιώνιες κοσμογονίες προσγειώνονται «πολιτειακά» στον κόσμο μας προκειμένου να δημιουργήσουν τελικές εξουσιαστικές καταστάσεις. Από αυτή την άποψη ο χριστιανισμός ένωσε τη δύση, ο μωαμεθανισμός την ανατολή, τώρα όλοι ενώνονται μπροστά στον ηλεκτρονικό «λόγο» που αντικαθιστά το θρησκευτικό αντίστοιχο λόγο. Ως Έλληνες υποχρεούμεθα να ανακαλύψουμε τέτοιους τρόπους εξόδου (από το χειρότερο σπήλαιο σκλαβιάς και ελεγξιμότητας που ανοίγεται μπροστά μας )σαν και αυτούς που παραδίδει ο Πλάτων στην αλληγορία του σπηλαίου του.

*Ο Βασίλειος Μακρυπούλιας είναι δρ. Φιλοσοφίας.