Η απόφαση των Έξι και το λάθος της Τουρκίας όσον αφορά στο Καστελόριζο

Εδώ κατορθώνει, όχι μόνο χωρίς νομικό έρεισμα αλλά και ενάντια σε πληθώρα καταδικαστικών αποφάσεων του Ο.Η.Ε., να κατέχει τμήμα κυπριακού, δηλαδή κοινοτικού, εδάφους και παράλληλα να διεξάγει ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ενώ είναι η ίδια μέλος του συμβουλίου Ασφαλείας και θα κολλίσει σε μια συνθήκη η οποία αφορά την ίδια και μια γειτονική χώρα;
Η επίσημη γραμμή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία οφείλει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, είναι το γεγονός, ότι η άγκυρα, τις διαφορές της με μία χώρα τις αντιμετωπίζει συνολικά και όχι κατά τμήματα. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα, ότι Ελλάδα και Κύπρος αποτελούνε μια ενότητα στην οποία μια εξέλιξη σε έναν τομέα επιδρά άμεσα στους υπόλοιπους τομείς.

Έστω και καθυστερημένα, “ανακάλυψα” το “Αντίβαρο” ως από τις μοναδικές σελίδες του ιστοχώρου όπου με αφορμή άρθρα γνωστού επιστημονικού κύρους συγγραφέων, γίνεται κάποια περαιτέρω σοβαρή και χωρίς χυδαιολογίες και μικρότητες συζήτηση, οπότε ας μου επιτραπεί να σχολιάσω και εγώ κάποια σημεία, με αφορμή το δημοσίευμα.
Α) Στο σημείωμα του καθηγητή κ. Ν. Λυγερού, ενώ η γενική ανάλυση είναι εύστοχη και κυριολεκτικά ακριβής από νομικής διεθνούς δικαίου πλευράς, υπάρχει όμως και η εξής διατύπωση:”….Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στο Καστελόριζο, όταν η Τουρκία επισημαίνει ότι το άρθρο 14 της Συνθήκης Παρισίων αφορά μόνο το Καστελόριζο και όχι το σύνολο των νησιών που βρίσκονται σε αυτήν την περιοχή, αυτό σημαίνει ότι όλα τα νησιά που ανήκουν σε αυτό το πλαίσιο ανήκουν ήδη στην Ελλάδα μέσω της απόφασης των Έξι”.
Όμως, η Τουρκία, ποτέ δεν αναφέρεται σε διεκδίκηση του Καστελλόριζου. Μπορεί να θεωρεί την διευθέτηση της Λωζάννης 1923, ότι δεν δεν ήταν “δίκαιη” απέναντί της , επειδή δηλαδή τα ίδια Κράτη που της είχαν δώσει το 1914 το Καστελλόριζο, το 1923 της το πήραν πίσω (μα άλλωστε αυτό έγινε και με την Ελλάδα με Ίμβρο-Τένεδο και Μαυριές ή αλλιώς Λαγούσες), αλλά αναγνωρίζει την Συνθήκη της Λωζάννης 1923 ως θεμελιώδη, η οποία καθορίζει μάλιστα το διεθνές νομικό καθεστώς της αναγνωρίσεως του Κράτους της, μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και μάλιστα αυτήν επικαλείται ότι διευθετεί και το status quo, στο Αιγαίο.
Οι εδαφικές έναντι της πατρίδας μας, διεκδικήσεις της (που φέρονται και ως “γκρίζες ζώνες”, όρος κατά την άποψή μου παντελώς εσφαλμένος, αφού αφενός στο διεθνές δίκαιο οι “γκρίζες περιοχές” του είναι εκεί που δεν έχει φροντίσει να ρυθμίσει/δημιουργήσει κανόνες, ενώ αφετέρου, αναγνωρίζοντας από πλευράς μας τον όρο είναι ως να αποδεχόμαστε την νομική αξία των διεκδικήσεων-συζήτηση που έχει γίνει σε κάποια “επίπεδα” αλλά δυστυχώς τα ελληνικά ΜΜΕ ανοήτως τον θέλουν και τον έχουν επιβάλλει ακόμη και στην ρητορεία των πολιτικών!!!), δεν αφορούν το Καστελλόριζο (που με την συστάδα μάλιστα των δέκα νησιών και βράχων πέριξ αυτού σχηματοποιούν συμπαγές σύμπλεγμα ενιαίας και συνεχόμενης χωρικής θάλασσας, δηλαδή θάλασσα και νησιαία εδάφη συγκροτούν περιοχή ελληνικής απόλυτης κυριαρχίας, όπου ανάμεσα επιτρέπεται μόνο η αβλαβής διέλευση και ο πλους διελεύσεως, κατά περίπτωση), αλλά εκείνα τα νησιά και τους βράχους “που δεν κατονομάζονται ρητά και κατηγορηματικά στα διεθνή συμβατικά κείμενα” ότι ανήκουν στην Ελλάδα.
Βέβαια ο κ. Λυγερός παραθέτει και το εδάφιο “…Επιπλέον, μέσω του άρθρου 16 της Συνθήκης της Λωζάννης η Τουρκία παραιτείται «παντός τίτλου» και δικαιώματος έξω από τα σύνορα των τριών ναυτικών μιλίων στην περιοχή του Αιγαίου”, που αυτό είναι το οποίο νομικώς αποστερεί κάθε επιχείρημα από την τουρκία να διεκδικεί.
Β) Αναφορικά με την σχολίαση του κ. Νεκτάριου Κατσιλιώτη, την οποία υπερθεματίζω, θα μου επιτραπεί να σχολιάσω μόνο την φράση “…και να βάλει σε ισχύ το άρθρο 7 του Δικαίου των Θαλασσών που ορίζει το Αιγαίο παράκτιο Αρχιπέλαγος”, από πλευράς διεθνούς δικαίου θαλάσσης.
Όπως είναι γνωστό το άρθρο 7 της Συμβάσεως 1982 (του ΟΗΕ, περί του Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης, που εμείς έχουμε κυρώσει με τον Ν. 2321/1995), αναφέρεται στο δικαίωμα των Κρατών να οριοθετούν την Χωρική τους Θάλασσα, με την δυνατότητα να χρησιμοποιούν και Ευθείες Γραμμές Βάσεως, όταν οι ακτές τους είναι πολυσχιδείς και πολυεγκολπικές. Αυτό το δικαίωμα, τα Κράτη που έχουν Ηπειρωτικό κορμό και συστάδες νησιών, δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσουν για να κλείνουν με τέτοιες ευθείες γραμμές, περιμετρικά το σύνολο των νησιών κάθε συστάδος, αλλά μόνο σε κάθε μεμονωμένο νησί ή βάχο που οι ακτές τους είναι πολυσχιδείς και πολυεγκολπικές (σημειώνω μάλιστα ότι: εάν αυτό το δικαίωμα το είχε η Ελλάδα από το 1951, όταν κύρωσε την παραπάνω Σύμβαση το 1995, το “έχασε”)
Αντιθέτως, δικαίωμα να κλείνουν τις συστάδες τους περιμετρικά, έχουν μόνο τα αμιγώς Αρχιπελαγικά Κράτη (δηλαδή αυτά που απαρτίζονται μόνο από νησιά και βράχους, και μάλιστα απαιτείται να υπάρχει και συγκεκριμένη αναλογία νησιαίων εδαφών προς την ανάμεσά τους θάλασσα, γιατί δεν είναι όλα τα Νησιωτικά κράτη Αρχιπελαγικά (αλλά ας μην μπούμε σε τέτοια λετομέρεια) και να συγκροτούν ενιαίο σύνολο.
Ευχαριστώ για την φιλοξενεία.
Παύλος Γ. Φωτίου