Η δηλητηριώδης “Πολιτική Ορθότητα”

Γράφει ο Θανάσης Κ.

Ο γνωστός και ταλαντούχος γελοιογράφος ΑΡΚΑΣ έπεσε θύμα μιας “ορθοπολιτικής λογοκρισίας” στο διαδίκτυο.

Επειδή δημοσίευσε, λέει, ένα αθώο σκίτσο, όπου υποτίθεται ότι ειρωνευόταν τις “χοντρές”!

Να σημειωθεί ότι επί δεκαετίες ο Αρκάς μας ψυχαγωγούσε με σκίτσα “χοντρών” ηρώων, όπως η χοντρή και τριχωτή αντρογυναίκα “Θέκλα”, ο χοντρός “Καστράτο” και το σεξουαλικά αχόρταγο γουρούνι.

Όλα τα απολάμβαναν οι πάντες – τώρα ξαφνικά “θυμήθηκαν” κάποιοι την ευαισθησία για τα υπέρβαρα άτομα…

Όχι, δεν “ενόχλησαν” τα “χοντρά αστεία” του ΑΡΚΑ. Ενόχλησε το ελεύθερο πνεύμα του. Όπως ενοχλεί πάντα, όλους τους, ανά τους αιώνες, σκοταδιστές…

Η γνωστή θηλυκή… “Ροβεσπιέρα” της ελληνικής επιφυλλιδογραφίας, ο “πιο αδύνατος κρίκος” της ορθοπολιτικής φανατίλας, “ενοχλήθηκε” με ένα άλλο αθώο σκίτσο για την δυσλεξία. Δεν ξέρει, η καημένη, ότι η δυσλεξία ΔΕΝ είναι αναπηρία! Μεγάλα αναστήματα όπως ο Τζώρτζ Ουάσιγκτων, ο Αλβέρτος Αίνσταιν, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο στρατηγός Πάττον, ο Πάμπλο Πικασό, ο Τζών Κέννεντυ, ο Τζών Λέννον και ο Άντυ Γουόρχολ ήταν δυσλεκτικοί…

Όμως, η κατακραυγή που προκάλεσε η προχθεσινή λογοκρισία σε βάρος του Αρκά για τα “χοντρά αστεία” του ήταν απροσδόκητα μεγάλη. Οπότε το “μπλοκάρισμα” κράτησε μιάμιση μέρα, αντί για μια βδομάδα, όπως είχε ανακοινωθεί αρχικά. Αυτή τη φορά, οι “πολιτικώς ορθοί” λογοκριτές το παράκαναν…

Αλλά επειδή τους έχουμε ήδη βρει μπροστά μας – και θα τους ξαναβρούμε – σήμερα δημοσιεύω ένα πρόχειρο οδηγό στα “δυσώδη μονοπάτια” αυτής τη νέας μάστιγας…

Η “Πολιτική Ορθότητα” είναι η σύγχρονη επιβεβαίωση της δυστοπίας που περιέγραψε ο Τζώρτζ Όργουελ στο συμβολικό του μυθιστόρημα “1984”.

Η “Πολιτική Ορθότητα” είναι αντίστοιχο με το new talk του Όργουελ, είναι το όνομα του σύγχρονου Ολοκληρωτισμού.

Πρόκειται για ένα Ολοκληρωτισμό, που δεν επιβάλλεται (ακόμα τουλάχιστον) με τις ερπύστριες των τανκς, αλλά με ψυχολογικούς καταναγκασμούς και (απόπειρα) ελέγχου συνειδήσεων!

Η “Πολιτική Ορθότητα” είναι, πρώτα απ’ όλα, λογοκρισία!

Για την ακρίβεια, απόπειρα επιβολής αυτολογοκρισίας…

Κάθε Ολοκληρωτισμός στηρίζεται στο φόβο που ενσταλάζει.

Στην περίπτωση της “Πολιτικής Ορθότητας”, όμως, ο φόβος δεν προέρχεται από την εξουσία που βρίσκεται έξω από αυτόν, αλλά από τον ίδιο τον εαυτό του, από το υποσυνείδητό του.

Είναι ο φόβος μήπως πει κάτι “λάθος”, κάτι παρερμηνεύσιμο, κάτι που μπορεί να εμπεριέχει αρνητικά υπονοούμενα σε βάρος τρίτων, ακόμα κι αν δεν τα εννοούσε ο ίδιος…

• Η Δημοκρατία επιτρέπει να διώκονται οι άνθρωποι για τις πράξεις τους μόνο, εφ’ όσον είναι ευθέως παράνομες (όχι για τα φρονήματά τους)…
• Ο Ολοκληρωτισμός διώκει τους ανθρώπους για τις ιδέες τους (κι όχι μόνο για τις πράξεις τους), εφ’ όσον στρέφονται ευθέως κατά του (ολοκληρωτικού) καθεστώτος…
• Η “Πολιτική Ορθότητα”, όμως, καταδικάζει τους ανθρώπους όχι μόνο γι’ αυτά που ενσυνειδήτως έκαναν, όχι μόνο για όσα ενσυνειδήτως πιστεύουν, αλλά γι’ αυτά που ασυνείδητα υπονοούν! Για όσα βρίσκονται στο υποσυνείδητό τους…

Και γι’ αυτό είναι ο υπέρτατος Ολοκληρωτισμός!

Είναι “υπέρτατος” με την έννοια ότι ακυρώνει την Ελευθερία στο χώρο που γεννιέται: στα βάθη της ανθρώπινης συνείδησης…

Με τον όρο “Πολιτική Ορθότητα” εννοούμε μια σειρά από κανόνες που υποδεικνύουν πώς πρέπει να εκφραζόμαστε, για να μη “θίξουμε” – υποτίθεται – κάποιες ομάδες συνανθρώπων μας.

Για την ακρίβεια, για να μην αναπαράγουμε σε βάρος τους, μια σειρά από “στερεότυπα” που τους κάνουν να νιώθουν “μειονεκτικά”…

Όχι για κάτι που θα πούμε σε βάρος κάποιου προσωπικά. Αλλά για κάτι που οποιοσδήποτε μπορεί να ερμηνεύσει ότι τον “θίγει”, ακόμα κι αν πρόκειται για γενικότερη αναφορά, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα… σκίτσο!

Για παράδειγμα, απαγορεύεται η χρήση επιθέτων όπως “κοντός”, “χοντρός”, “τρελός”, “χαζός”, “κουτσός”, “τυφλός” κλπ., όχι για να χαρακτηριστεί συγκεκριμένο άτομο, αλλά ακόμα και γενικά, για να μην προσβληθούν άτομα τα οποία νιώθουν ότι μπορεί να ανήκουν σε τέτοιες “κατηγορίες”…

Όπως απαγορεύεται και η χρήση λέξεων με θετικό φορτίο, όπως:

• “ανδρεία”, για να μην θεωρηθεί ότι μόνον οι άνδρες μπορούν να δείχνουν γενναιότητα,
• “γυναικεία διαίσθηση”, για να μη θεωρηθεί ότι οι γυναίκες προσλαμβάνουν έννοιες κυρίως διαισθητικά, γιατί δεν έχουν αρκετό… μυαλό,
• ή φράσεις όπως “φοράει παντελόνια”, γιατί υπονοεί πως οι γυναίκες που φοράνε φουστάνια δεν έχουν ευθύτητα και εντιμότητα.

Κι ύστερα πάμε στην κατάχρηση της στερεοτυπικής ερμηνείας του “σημαινομένου”. Δηλαδή στην αποφυγή όχι απλώς λέξεων ή εκφράσεων, αλλά ολόκληρων νοημάτων που θα μπορούσαν να αποδοθούν στην υιοθέτηση “στερεοτύπων”…

Ο,τιδήποτε παραπέμπει σε “ιεραρχικές δομές“, δηλαδή στην κοινωνία όπως την γνωρίζουμε, είναι καταδικαστέο. Διότι οι “ιεραρχίες” καταπιέζουν τα άτομα! Είτε πρόκειται για πολιτικές ιεραρχίες, είτε για κοινωνικές, είτε για οικογενειακές…

Όλες οι “ιεραρχίες” – υποτίθεται – εμπεδώνουν σχέσεις υποταγής και εξάρτησης, και συμπεριφορές και ήθη που διαιωνίζουν την υποταγή. Άρα πρέπει να αμφισβητηθούν και να αποδομηθούν…

• Ο Γαλλοαλγερινός φιλόσοφος Ζακ Ντεριντά εισήγαγε πρώτος συστηματικά την έννοια της “αποδόμησης” στερεοτύπων στη λογοτεχνική κριτική. Κι έκτοτε η αποδόμηση του Ντεριντά πήρε διαστάσεις φιλοσοφικού ρεύματος με πολιτικές προεκτάσεις και σάρωσε τα πάντα…
• Κι ο Γάλλος μετα-μαρξιστής φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ, εισήγαγε τις “ιεραρχίες” ως κεντρικό στοιχείο στην κοινωνιολογική ανάλυση – και στην Πολιτική της Ανατροπής τους.

Από το συνδυασμό αυτών των δύο ιδεολογικών ρευμάτων, προέκυψε μια αληθινά ισοπεδωτική ανάλυση του Λόγου συνολικά, των κοινωνιών συνολικά, του ανθρώπινου Πολιτισμού, όπως τον ξέρουμε, συνολικά.

Ολόκληρη η ανθρώπινη Λογοτεχνία αποδομείται, γιατί αναπαράγει σχέσεις υποταγής, εξάρτησης, φασιστικές, σεξιστικές, ρατσιστικές!

• Ο “Θηβαϊκός κύκλος” των Αρχαίων Τραγωδιών, με κεντρικό πρόσωπο τον πατέρα- αφέντη-τύραννο Οιδίποδα.
• Τα Ομηρικά έπη, όπου η Ιλιάδα είναι ύμνος στη… “φαλλοκρατική μανία αλληλοεξόντωσης” των εμπολέμων (Αχαιών και Τρώων)!
• Και η Οδύσσεια είναι ύμνος, υποτίθεται, στον…”σεξιστή Οδυσσέα”, που πασχίζει να πάει να επιβάλει την “πατριαρχική εξουσία” του στην ταλαίπωρη Πηνελόπη, η οποία τον περιμένει στην Ιθάκη. Και στο μεταξύ ο Οδυσσέας γεύεται τις “χάρες” διαφόρων εκμαυλιστικών θηλυκών (Καλυψώ-Κίρκη), αλλά τελικά ο ίδιος είναι επίκεντρο του έπους και όχι η Πηνελόπη, η οποία τον περιμένει καρτερικά – και του παραμένει – “πιστή” εν μέσω ακόλαστων μνηστήρων.

Με την ίδια λογική και η μυθιστοριογραφία του Αλέξανδρου Δουμά διαπλέκεται γύρω από τα κατορθώματα τριών αρσενικών ηρώων (σωματοφυλάκων του Γάλλου Βασιλιά) και αποτελεί ύμνο στις “ανδρικές αρετές” (γενναιότητα, αλληλεγγύη, πίστη στο καθήκον και στο Μονάρχη), απέναντι σε γυναίκες που περιορίζονται σε ρόλους σατανικών θηλυκών, έτοιμων να υπηρετήσουν με τα “κάλλη” τους άνομους σκοπούς και διεφθαρμένους αξιωματούχους…

Όλη η κλασική Λογοτεχνία, παλαιότερη και πρόσφατη μπορεί να διαβαστεί μέσα από τα παραμορφωτικά γυαλιά της “στερεοτυπικής ανάγνωσης” και να απορριφθεί – ακριβέστερα να “αποδομηθεί” – με τον πιο απαξιωτικό τρόπο.

Όλα είναι, σε τελευταία ανάλυση, “ρατσιστικά”, “σεξιστικά”, “αυταρχικά” στερεότυπα.

Το ίδιο και όλοι οι αρχέγονοι μύθοι – αρχαιοελληνικοί και εβραϊκοί.

Τι να πει κανείς για τις περιπέτειες του αχόρταγου… “φαλλοκράτη” Δία;

Ή για του εβραϊκούς μύθους της Παλαιάς Διαθήκης που έχουν ως αρνητική αντιφεμινιστική αφετηρία την ίδια την Εύα, στην οποία φορτώνεται το “προπατορικό αμάρτημα”…

Για να μη μιλήσουμε για την τιμωρία της γυναικείας περιέργειας: και στην εβραϊκή μυθολογία (η σύζυγος του Λώτ που έγινε στήλη άλατος, γιατί γύρισε πίσω να κοιτάξει), αλλά και στην αρχαιοελληνική μυθολογία (η Πανδώρα που άνοιξε το κουτί που της είχαν παραγγείλει οι Θεοι να ΜΗΝ ανοίξει, και κληροδότησε στην ανθρωπότητα όλα τα δεινά).

Αλλά και πέρα από τους “ιερούς μύθους” που γέννησαν τις αρχαίες θρησκείες, ακόμα και τα πιο σύγχρονα παραμύθια θεωρούνται εντελώς πολιτικά ΜΗ “ορθά”…

Όπως η Σταχτοπούτα και η Χιονάτη, όπου το “κακό” είναι προσωποποιημένο πάντα από μια γυναικεία φιγούρα – μια μοχθηρή μητριά-μάγισσσα – και το “καλό” στο πρόσωπο ενός αρσενικού: του όμορφου πρίγκιπα που τελικά θα έλθει και θα “σώσει” τις ηρωίδες.

Ή όπως στα παραμύθια με δράκους, όπου ο ήρωας είναι πάντα αρσενικός, και το “έπαθλο” για τα κατορθώματά του είναι πάντα η όμορφη κοπέλα που θα την σώσει από τα δόντια του δράκου.

Η Πολιτική Ορθότητα απορρίπτει ως “ρατσιστικά, σεξιστικά και πατριαρχικά στερεότυπα”, κυριολεκτικά τα ΠΑΝΤΑ: Κλασική Λογοτεχνία, αρχαίους μύθους που άντεξαν ως πυλώνες του σημερινού Πολιτισμού και παιδικά παραμύθια…

Όλα μπορεί να τα “διαβάσει” κανείς ανιχνεύοντας το υπονοούμενο στερεοτυπικό μήνυμά τους, που είναι απολύτως ΜΗ “ορθό”…

Οπότε το λογικό συμπέρασμα είναι η απόρριψη ΟΛΟΥ του σύγχρονου Πολιτισμού! Η απόρριψη κάθε ιεραρχίας. Και κάθε ιεράρχησης…

Τέλος η Πολιτική Ορθότητα ισοδυναμεί με απόρριψη κάθε “διαφοροποίησης” μεταξύ των ατόμων.

Γιατί από τη στιγμή που “αποκλίνει” κάποιος από τους άλλους (είναι πιο κοντός από τον μέσον όρο, ή πιο χοντρός από τον μέσον όρο ή πιο άσχημος από τον μέσον όρο), θα πρέπει να απαγορευτεί στους υπόλοιπους να αναφέρονται, όχι μόνο στον ίδιο και στις “ιδιαιτερότητές” του, αλλά και στο ύψος των ανθρώπων γενικά (για να μη “θιγεί” κάποιος που είναι “κοντός”) και στο “βάρος” γενικά (για να μη “θιγεί” κάποιος που είναι “χοντρός”) και στην ομορφιά γενικά (για να μη “θιγεί” κάποιος που είναι ή νιώθει, “άσχημος”)…

Και βεβαίως, με βάση τις στερεοτυπικές εμμονές της Πολιτικής ορθότητας, όλοι οι άνθρωποι νιώθουν ότι ανήκουν σε μια τουλάχιστον “αδικημένη μειονότητα” (είναι “χοντροί”, ή “κοντοί”, ή “άσχημοι” κλπ.), οπότε όλοι νιώθουν ότι τους “καταπιέζει” μια υποτιθέμενοι “τυραννική πλειοψηφία” (απ’ όλους τους υπόλοιπους).

Κι εδώ είναι το “παράδοξο”: Όλοι μπορούν να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους σε κάποια “μειονότητα” κι όλοι να αξιώσουν να μη γίνεται καμία γενική αναφορά σε αυτό που τους “θίγει”. Δηλαδή όλοι επιβάλλουν τη σιωπή σε όλους!

Γιατί πόσοι άραγε, έχουν το τέλειο ύψος ΚΑΙ το τέλειο βάρος ΚΑΙ την τέλεια εμφάνιση ΚΑΙ το “τέλειο” χρώμα ματιών, μαλλιών ή δέρματος;

Στην πραγματικότητα, όλοι μπορούν να πιστεύουν ότι κάπου “υστερούν”. Κι έτσι όλοι να απαγορεύουν σε όλους τους άλλους, να μιλάνε για ο,τιδήποτε – γιατί αυτό θα μπορούσε να θίξει “κάποιον”…

Αντί να μαθαίνουμε τους ανθρώπους να εκτιμούν και να σέβονται τον εαυτό τους γι’ αυτό που είναι, και να κερδίζουν έτσι την εκτίμηση των γύρω τους, η “Πολιτική Ορθότητα” τους διδάσκει να θεωρούν την “ιδιαιτερότητα’ ως “μειονεξία”! Και να απαιτούν την απαγόρευση κάθε σκέψης και κάθε έκφρασης που μπορεί να θίξει κάποιον – που δεν έχει συμφιλιωθεί με τον εαυτό του…

Η “Πολιτική Ορθότητα” αποδομεί τελικά την ανθρώπινη προσωπικότητα! Υποχρεώνει τους πάντες να μετρηθούν σε μια “Προκρούστεια Κλίνη” για όλους – και επιβάλλει άκρα σιωπή σε όλους, για ο,τιδήποτε!

Δεν θέλει ανθρώπους-πρόσωπα. Θέλει απρόσωπα… ανθρωπάκια του Γαϊτη, πανομοιότυπα και αδιαφοροποίητα “άτομα”, που δεν αποκλίνουν από τον μέσον όρο.

–Η “Πολιτική Ορθότητα” είναι απάνθρωπη, γιατί οι “ιδιαιτερότητες” θα υπάρχουν πάντα και οι άνθρωποι μαθαίνουν να ζουν με τις δικές τους και να συζητάνε γι’ αυτές και να σχολιάζουν τις ιδιαιτερότητες των άλλων.

–Η “Πολιτική Ορθότητα” είναι απάνθρωπη και αντικοινωνική, γιατί οι κοινωνίες πάντα παράγουν και θα παράγουν “ιεραρχίες” κάθε είδους, αλλιώς δεν μπορούν να υπάρξουν σύγχρονες κοινωνίες.

–Η “Πολιτική Ορθότητα” είναι απάνθρωπη, αντικοινωνική και πνευματοκτόνα, γιατί το ανθρώπινο πνεύμα πάντα θα κατασκευάζει “στερεότυπα”, για να καταλάβει τον πολύπλοκο κόσμο γύρω του, για να καταλάβει τη θέση του μέσα σε ένα πολυσύνθετο κόσμο και για να νιώσει ασφάλεια…

• Προσοχή εδώ: Είναι άλλο πράγμα να ΜΗΝ προσβάλουμε τους συνανθρώπους μας για οποιοδήποτε “κουσούρι” ή “μειονέκτημά” τους – ή για οποιαδήποτε “ιδιαιτερότητα” μπορεί να φαίνεται σε κάποιους ως “κουσούρι” – κι είναι εντελώς διαφορετικό να απαγορεύουμε κάθε γενική αναφορά σε ανθρώπινες ιδιότητες…
• Είναι άλλο πράγμα να ανατρέπουμε ιεραρχίες που έχουν καταντήσει τυραννικές, κι εντελώς διαφορετικό να ανατρέψουμε ΟΛΕΣ τις ιεραρχήσεις, αναζητώντας την ουτοπία μιας αναρχικής κοινωνίας. Που μπορεί να ισοδυναμεί με την υπέρτατη Τυραννία!
• Είναι άλλο πράγμα να καταδικάζουμε στερεότυπα που οδηγούν σε συμπεριφορές εχθροπάθειας και μισαλλοδοξίας, κι εντελώς διαφορετικό, να αποδομούμε κάθε συλλογισμό, κάθε αξιακό πρότυπο και κάθε λογοτεχνικό ή φιλοσοφικό νόημα ως “στερεοτυπικά”.

Ίσως το βασικό “στερεότυπο” που πρέπει να αποδομήσουμε και να πετάξουμε στα σκουπίδια είναι η ίδια η “Πολιτική Ορθότητα”! Γιατί οδηγεί στην γενικευμένη καχυποψία και στην πνευματική ισοπέδωση. Μέχρι και να μπλοκάρουν τις… γελοιογραφίες του ΑΡΚΑ!

Ο δηλητηριώδης λαϊκισμός τελικά παίρνει δύο διαφορετικές μορφές.

• Για τους χαμηλού πνευματικού επιπέδου, έχει τη μορφή των “θεωριών συνομωσίας”. Όπου πίσω από κάθε γεγονός ανιχνεύεται μια “συνομωσία” (των Εβραίων, των ιμπεριαλιστών, των πλουτοκρατών κλπ…)
• Για τους πιο μορφωμένους παίρνει το χαρακτήρα της “Πολιτικής Ορθότητας”: Όπου πίσω από κάθε πνευματικό έργο ή απλό κειμήλιο πνευματικής κληρονομιάς, ανακαλύπτεται ένα “ιεραρχικό στερεότυπο”που πρέπει να “αποδομηθεί”…

Αλλά και τα δύο αποτελούν φαιό Λαϊκισμό! Που λειτουργεί εξ ίσου απλουστευτικά, εξ ίσου ισοπεδωτικά, εξ ίσου αντιπνευματικά.

Και με εξ ίσου δηλητηριώδη αποτελέσματα…

• Στα πιο σκοτεινά βάθη του Μεσαίωνα, τα πάντα λογοκρίνονταν από φανατικούς θρησκόληπτους στο όνομα της Πίστης.
• Σήμερα επιχειρείται μια επιστροφή σε νέου τύπου Μεσαίωνα, στο όνομα της “αποδόμησης ιεραρχικών στερεοτύπων”.

Αλλά και τα δύο Μεσαίωνες είναι!

ΥΓ. Αναλογιστείτε μόνο: αν είχαν ζήσει σε εποχές “Πολιτικής Ορθότητας” ο Αριστοφάνης, ο Σαίξπηρ, ο Μπερναρ Σω ή ο Μάρκ Τουαίην, δεν θα υπήρχε το έργο τους! Ή δεν θα είχε επιβιώσει ως τις μέρες μας…