Το summer στη Mani είναι must!

Γράφει ο Γιάννης Σ. Καργάκος

Ξεφυλλίσαμε κάποιους «ελληνικούς» διαδικτυακούς τουριστικούς οδηγούς. Γλωσσικά η διαφορά είναι ελάχιστη είτε η ιστοσελίδα είναι στα αγγλικά είτε στα ελληνικά. Εγώ τη διάβασα στα «ελληνικά»: ένιωσα «περήφανος» που ως Έλληνες, ενώ κατέχουμε σε βάθος τη μητρική μας γλώσσα και την αγαπάμε, δεν έχουμε τον σωβινισμό των Γάλλων, να μην χρησιμοποιούμε ξένες λέξεις και φράσεις. Δείχνουμε πόσο «ακομπλεξάριστοι» είμαστε, πόσο προσαρμοσμένοι στα νέα δεδομένα. Όχι, δεν είναι αυτοϋποτίμηση η ξενομανία και ο μιμητισμός! Σκεφτείτε πόσο θαυμασμό προκαλούμε στους ξένους, όταν βλέπουν τις επιγραφές των καταστημάτων και των καταλυμάτων στα αγγλικά, μια τόσο δύσκολη και ελάχιστα ομιλούμενη γλώσσα.

Διάβασα, λοιπόν, για:
Things to do, Cafe & Nightlife, Know before you go, info, tips και… mini tips! Έμαθα για παραλίες που μπορώ να κάνω «snorkeling» και θυμήθηκα τα γερμανικά υποβρύχια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που χρησιμοποίησαν το σνόρκελ, ένα είδος γιγάντιου αναπνευστήρα, που τους έδινε περισσότερο χρόνο εν καταδύσει σε σχέση με τα υποβρύχια των Συμμάχων. Πόσες γνώσεις εισέπνευσα με το «snorkeling»!

Επέλεξα «luxury διαμονή», καθότι είμαι glamour και μου αρέσει το lux. Αυτές οι λέξεις έγιναν αφορμή να ανοίξω το λεξικό και να δω ότι «το glamour προέρχεται ἀπὸ τὸ σκωτσέζικο glammar, ποὺ εἶναι παραφθορὰ τοῦ grammar, δηλαδη τῆς ἑλληνικῆς γραμµατικῆς, ποὺ τὴ θεωροῦσαν οἱ Βρεττανοὶ σὰν κλειδὶ γιὰ τὴν κατάκτηση τῆς γνώσης ποὺ περιέχεται στὰ βιβλία ἢ στὰ χειρόγραφα τῶν ἀρχαίων σοφῶν· γνώση ποὺ χάριζε στὸν κάτοχό της γοητεία καὶ λάμψη». Είδα και ότι το λατινικό lux, που σημαίνει φως, προέρχεται από την ελληνική λέξη λευκός. Κι εγώ που νόμιζα ότι είναι η γκαζόζα! Όλα αυτά μου φάνηκαν πολύ εθνικιστικά και σκέφτηκα ότι είναι παρετυμολογίες. Σαν τον μπαμπά από την ταινία «Γάμος αλά Ελληνικά» που μέχρι και το κιμονό έλεγε ότι βγαίνει από τη λέξη χειμώνας!
Με ενόχλησε η φράση «πριβέ παραλίες» ενός τουριστικού οδηγού. Αυτό είναι υβρίδιο. Γιατί να μην το πεις όλο γαλλιστί: πριβέ πλαζ;

Χάρηκα πολύ όταν διάβασα πως σε μια δυσπρόσιτη παραλία «οι fan της ρακέτας θα μπορέσουν να παίξουν άνετα». Εγώ θα πάω χαλαρά διά θαλάσσης με το τζετ-σκι και ξεκούραστος θα καλύψω την ησυχία με το τακ-τακ της ρακέτας!
Το καλοκαίρι στη Μάνη, έλεγε, «κερδίζει διαρκώς νέους φαν». Αν μάλιστα οι Μανιάτισσες, ως απόγονοι των Σπαρτιατισσών φαινομηρίδων, αφήσουν το «βελέσι» και φορέσουν «φαρδιά ζώνη», τότε οι φαν (οπαδοί) θα χρειαστούν και φαν, δηλαδή ανεμιστήρες, λόγω ζέστης και… ταχυκαρδίας!

Ενθουσιάστηκα από τους τίτλους «Που θα πιεις», «Που θα μείνεις», «Που θα φας». Αυτά τα ερωτηματικά -χωρίς τόνο- «που» μου έφεραν στο μυαλό τους τελευταίους στίχους της «Σατραπείας» που, ενώ είναι ερωτήσεις, δεν έβαλε ο Καβάφης ερωτηματικό:
«Αὐτά ποῦ θὰ στὰ δώσει ὁ Ἀρταξέρξης,
αὐτά ποῦ θὰ τὰ βρεῖς στὴ σατραπεία·
καὶ τί ζωὴ χωρὶς αὐτά θὰ κάμεις.»
Έβαλε, όμως, ο σχολαστικός περισπωμένη στο «ποῦ».

Μου άρεσε το «κλασική στάση για ψαροφαγία δίπλα στο κύμα»: σαν να πρόκειται για μια ρομαντική ανθρωποφαγία ιεραπόστολων από κανίβαλους.
Με έπιασαν τα υπαρξιακά μου, όταν διάβασα ότι στην Κοίτα «θα υπάρχει και ο ναός της Τουρλωτής»… Θα υπάρχει;
Και επειδή είμαι και παραδοσιακός τύπος και μου αρέσει η country music «τα εντυπωσιακά τοπία που θα ενθουσιάσουν τους λάτρεις του on the road» μου θύμισαν τον περίφημο τραγουδιστή Willie Nelson και το hit του «On the Road Again».

Λατρεύω τις ασαφείς και αόριστες κοινοτοπίες: «ιδιαίτερη» εμπειρία, «εντυπωσιακά» τοπία, η πολιτεία είναι «εντυπωσιακή», το χωριό «ιστορικό», «πνιγμένο» στις ελιές, η θέα «υπέροχη», θα βρείτε «υπέροχους» μικρούς ορμίσκους, ο χώρος είναι «επισκέψιμος», η ομορφιά «άγρια», ο ταξιδιώτης «ανήσυχος»· όχι με ανησυχίες. Το θέαμα είναι «μοναδικό» και η βόλτα θα «ανταμείψει» τον επισκέπτη. Πιο πολύ μου αρέσει το… «σημείο αναφοράς». Σαν τα «νοσοκομεία αναφοράς»! Αν τα γράφαμε αγγλικά θα ξέραμε περισσότερες λέξεις: lovely, wonderful, beautiful, picturesque, interesting, exciting, fabulous, marvelous…

Μου αρέσουν πολύ και οι προστακτικές που δανείζονται οι συγγραφείς των τουριστικών οδηγών από τις διαφημίσεις κατά το «επίλεξε» ή «διάλεξε» το πάγιο που σου ταιριάζει: «χαζέψτε τον βράχο», «κάντε σαφάρι εκκλησιών» (!), «δοκιμάστε την αίσθηση της απόλυτης ερημιάς». Από τη χαζομάρα της πόλης, το καθημερινό σαφάρι στη ζούγκλα της Αθήνας, από την ερημιά της μεγαλόπολης, θα πάω στη Μάνη να πάθω τα ίδια; «Σαφάρι εκκλησιών»… Ούτε τζιχαντιστές να ήμασταν!

Και κάτι από βουλκανιζατέρ: «ένας τόπος για όλες τις εποχές, “φορτωμένος” με ιστορία και αξιοθέατα». Σαν διαφήμιση για ελαστικά αυτοκινήτου. Παντός καιρού και για μεγάλα φορτία… Φόρτωμα, γομάρι η ιστορία!

Για τη Μάνη και τους Μανιάτες γράφουν επίσης οι «οδηγοί»: «άνθρωποι σκληροτράχηλοι και ολιγαρκείς, με βαθιές ρίζες σε ήθη και έθιμα, φιλότιμοι και φιλόξενοι», «οι ντόπιοι διηγούνται ακόμα ιστορίες με κουρσάρους, πειρατές και χαμένους θησαυρούς», «η σκληρή ομορφιά», «η γοητευτική σκληράδα», «τόπος πλούσιος σε ιστορία», «πέτρινα σοκάκια που φέρουν ζωντανά τα ίχνη της αίγλης του παρελθόντος», «γη φτιαγμένη από πέτρα και φως».
Ναι, όντως, ο μέσος τουρίστας θα έρθει σε επαφή με την αίγλη του παρελθόντος, όταν τηλεφωνήσει σε ένα από τα παρακάτω για να κλείσει δωμάτιο:
«Citta dei …», «Elixi…», «… Estate Suites & Spa», «…Maini Hotel», «Porto … Boutique Hotel», «…Grosso Bungalows», «Infin…», «… City Hotel» etc.
Δυστυχώς υπάρχουν ακόμα στη Μάνη και αλλού καταλύματα με… ελληνικές ονομασίες που προκαλούν σύγχυση στους ξένους και σύγχιση σε μένα που δεν αντέχω τη βαρβαρότητα αυτού του κυριλλικού τύπου αλφάβητου.

Και θα νιώσει ο ξένος πόσο «ολιγαρκείς, φιλότιμοι και φιλόξενοι» είναι οι ντόπιοι, όταν του πουν ότι έχουν μόνο τρίκλινο, ενώ αυτός ο «ανήσυχος» τουρίστας ζητά δίκλινο, και θα του το χρεώσουν 75 ευρώ χωρίς πρωινό. Στον «παραδοσιακό» ξενώνα, που αν δεν ήταν οι Αλβανοί πετράδες, θα είχε χτιστεί με τούβλα «Σακελλαράκος». Αυτός όμως δεν θα είχε ελπίδα εμπορικής επιτυχίας, γιατί δεν γράφει «Sakellarakos» και έχει μια τεράστια ελληνική σημαία να ανεμίζει στο εργοστάσιο. Θα το δείτε μετά την Τρίπολη στα δεξιά πηγαίνοντας για Μάνη. Εκεί οι ξένοι θα γνωρίσουν τη «σκληρή ομορφιά» με μια παχιά στα πολυακόρεστα και στην τιμή αστακομακαρονάδα στο Λιμένι και μετά θα γεμίσουν την μπανιέρα να κάνουν τζακούζι να φύγει η «πειρατική» αρμύρα και το Piz Buin. Eκεί που οι άνθρωποι περπατούσαν ώρες για να μαζέψουν μια στάλα νερό ή να πλύνουν τα ρούχα πάνω στο Σαγγιά.
Θα δουν μια «γη φτιαγμένη από πέτρα και φως» και… ανεμογεννήτριες!
Θα περπατήσουν τα σοκάκια της Αρεόπολης που όντως «φέρουν ζωντανά τα ίχνη της αίγλης του παρελθόντος»: υπάρχουν επιγραφές υπενθυμιστικές: Crepo…, Time …, Vassili…, Tsimo…, Er…, Buk.., Aul…

Δυστυχώς αυτό το μέρος με τις «βαθιές ρίζες» το μολύνουν οι τόσες και τόσες μανιάτικες σημαίες που θα δείτε να ανεμίζουν -όλο τον χρόνο- στις ιδιωτικές κατοικίες πολλών «γραφικών». Ποιο το έμβλημα της σημαίας αυτής; «Νίκη ή Θάνατος». ΟMG (Oh My God), που λένε και τα Ελληνόπουλα! Θα τρομάζουν τους ξένους, όπως ο Οβελίξ τους Ρωμαίους τουρίστες στην «Κατοικία των Θεών». Γι’ αυτό μειώνονται οι Τούρκοι επισκέπτες στη χώρα μας! Πάλι καλά που η επιγραφή είναι στα ελληνικά, γιατί αν έγραφε «victory or death» ίσως να τρόμαζε πιο πολλούς. Ίσως όμως να νόμιζαν ότι είναι από συγκρότημα death metal. Τότε ίσως να έρχονταν και περισσότεροι τουρίστες για «καλλιτεχνικό» τουρισμό. Στην Ύστερη του Κορωνοϊού Εποχή η Ελλάδα, «περιμένοντας τους βαρβάρους» της τουριστικής, ελπίζει να σωθεί από την αεργία της χειμερινής σεζόν. Ας μη μείνουμε πίσω σε αυτό το «εθνικό στοίχημα» οι Μανιάτες! Tourism or death!

Γιάννης Σ. Καργάκος