Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Δημοσιεύθηκε στην Εστία, 11 Μαΐου 2021
Την περασμένη Πέμπτη 6 Μαΐου είχε επανεκλογή μίας έδρας στο Χάρτπουλ του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι Συντηρητικοί από 28.9% το 2019 ανέβηκαν στο 51.9% και πήραν την έδρα. Για πρώτη φορά μετά το 1974! Οι Εργατικοί από 37.7% το 2019, έπεσαν στο 28.7% και έχασαν την έδρα, που για μισό αιώνα από το 1974. Το ίδιο μήνυμα αναδύθηκε και στις δημοτικές και περιφερειακές που διενεργήθηκαν την ίδια ημέρα σε όλη τη χώρα.
Στις τελευταίες εκλογές το 2019, οι Συντηρητικοί πράγματι κατέλαβαν δεκάδες έδρες στα απόρθητα κάστρα των Εργατικών λόγω του Μπρέξιτ. Το ζήτημα αυτό κυριάρχησε απόλυτα και οι ψηφοφόροι έκριναν ότι η ξεκάθαρη θέση των Συντηρητικών υπέρ του Μπρέξιτ ήταν πιο ελκυστική από την θολή θέση των Εργατικών, ακόμα και σε περιφέρειες που τα ποσοστά τους ήταν σταθερά πολύ υψηλά για 60 ή 70 χρόνια.
Η έδρα στο Χάρτλπουλ, στην οποία έγινε η επανεκλογή ήταν μία από τις έδρες που οι Εργατικοί κράτησαν το 2019, αλλά την έχασαν τώρα και με τεράστια μετακίνηση ψηφοφόρων.
Η αιτιολόγηση του φαινομένου από υψηλόβαθμους Εργατικούς ήταν ότι πρώτον η περίοδος της πανδημίας πάγωσε όλα τα πολιτικά θέματα, και «κόλλησε» τον πολιτικό χρόνο στο 2019, και δεύτερον ότι η επίδραση του σκληροπυρηνικού αριστερού ηγέτη Τζέρεμυ Κόρμπυν ως σκιάχτρο που απωθεί ψηφοφόρους λειτουργεί ακόμα και σήμερα, παρόλο που έχει ήδη αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος στις αρχές του 2020.
Θεωρώ και τα δύο επιχειρήματα ως αδύναμα να εξηγήσουν επαρκώς το φαινόμενο. Η ουσία όμως είναι ότι οι Εργατικοί έχουν χάσει την επαφή τους με το εκλογικό σώμα, και αυτό φαίνεται και από τις τοπικές εκλογές σε διάφορα επίπεδα, παρόλο που σ’ αυτές, ο βαθμός απεξάρτησης από το κόμμα που ψηφίζει κανείς είναι σχετικά υψηλός.
Έτσι, κοίταξα τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών τα τελευταία 42 χρόνια και είδα τα εξής. Οι Συντηρητικοί κέρδιζαν συνεχόμενα τα έτη 1979, 1983, 1987 και 1992. Μετά υπήρξε η περίοδος Τόνυ Μπλαιρ με τρεις νίκες, το 1997, 2001 και 2005. Έκτοτε, οι Συντηρητικοί κέρδισαν άλλες τέσσερις φορές, το 2010, 2015, 2017 και 2019.
Σε έντεκα εκλογικές αναμετρήσεις, πέντε ηγέτες των Συντηρητικών (Θάτσερ, Μέιτζορ, Κάμερον, Μαίη, Τζώνσον) κέρδιζαν τους Εργατικούς. Με εξαίρεση τον Τόνυ Μπλαιρ, όταν δηλαδή οι Εργατικοί έπαψαν κατ΄ ουσίαν να είναι Εργατικοί και υιοθέτησαν πολλά στοιχεία της οικονομικής πολιτικής των Συντηρητικών.
Οι ίδιοι αποκαλούσαν τον εαυτό τους «Νέους Εργατικούς» (New Labour). Μετά τον Μπλαιρ, επέστρεψαν στις αρχές τους. Αυτές ακριβώς οι αρχές όχι μόνο δεν προσέλκυσαν νέους ψηφοφόρους, αλλά απώθησαν και τα παραδοσιακά κοινωνικά στρώματα στα οποία είχαν απήχηση.
Κάποιου είδους περιεχόμενο, όσον αφορά μία μακροπρόθεσμη τάση των ψηφοφόρων, θα πρέπει να περιέχουν αυτά τα στοιχεία.
Μπορεί το αποτύπωμα του Κόρμπυν να ήταν ειλικρινές και συνεπές με τις απόψεις του και την ιδεολογία που εξέφραζε, και αυτό εκτιμήθηκε από ένα μικρό ποσοστό της κοινωνίας, αλλά με πολύ πάθος και ένταση από τα μέλη του κόμματος που τον εξέλεξαν και επανεξέλεξαν στη θέση του αρχηγού των Εργατικών, αλλά οι κορώνες για επανεθνικοποίηση των πάντων, ακούγονται αν μη τι άλλο ως παρωχημένες στις ημέρες μας, και με μειωμένη διεισδυτικότητα στο σύνολο.