Γράφει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος*
Αποτελεί κοινό τόπο ότι οι Τούρκοι ακολουθούν μια πολύ προσεκτική και σοβαρή εξωτερική πολιτική, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λόγω της αμετροέπειάς τους δεν διολισθαίνουν συχνά σε σφάλματα, πολλά εξ’ αυτών μεγάλα.
Πολλές φορές, αρκετές από τις στρατηγικές κινήσεις τους και ο τρόπος που έχουν επιβάλει με την πολιτική τους κάποια πράγματα στα άλλα κράτη, είναι αξιοζήλευτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη επιτυχία της ομάδας της Αναντολού Εφές που κατέκτησε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα μπάσκετ στην κορυφαία ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση, η οποία από το 2010, έχει λάβει την χορηγία και ως εκ τούτου το όνομα των τουρκικών αερογραμμών (Turkish Airlines Euroleague). Αξιοσημείωτο είναι ότι πλέον θεωρείται φυσιολογική η συμμετοχή των τουρκικών ομάδων στις ευρωπαϊκές αθλητικές διοργανώσεις, ξεχνώντας ότι η Τουρκία δεν ανήκει στην Ευρώπη. Φυσιολογική θεωρούμε και τη συμμετοχή της Τουρκίας στην Eurovision. Με μια μικρή αναζήτηση διαπίστωσα ότι η Τουρκία συμμετείχε από παλιά στον διαγωνισμό, ενώ εδώ και μερικά χρόνια έχει αποσύρει τη συμμετοχή της επειδή θεωρεί ότι την αδικούν οι επιτροπές. Ευκαιρίας δοθείσης, να προσθέσω ότι θεωρώ πως και η χώρα μας έπρεπε να έχει αποσυρθεί προ πολλού από την Eurovision λόγω εκφυλισμού της, αφού μόνο ευρωπαϊκός διαγωνισμός τραγουδιού δεν είναι.
Ένα άλλο σημαντικό κεφάλαιο είναι η πολεμική (και όχι αμυντική) βιομηχανία της Τουρκίας, η οποία μεθοδικά τα τελευταία χρόνια έχει κάνει τεράστια άλματα, με στόχο να εκμηδενίσει, με ορίζοντα το 2023, την εξάρτησή της από εισαγωγές οπλικών συστημάτων και την αύξηση των εξαγωγών. Πιστεύω ότι κατανοούμε το μέγεθος της συγκεκριμένης επιτυχίας. Επιπλέον, σημαντική συμβολή στην οικονομία της Τουρκίας και στην εικόνα που έχει προς το εξωτερικό, είναι και η συνεργασία με τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες που έχουν κατασκευάσει εργοστάσιά τους στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια.
Μια τελευταία αναφορά θα γίνει στην τουρκοποίηση κάποιων ελληνικών εταιρειών όπως η εταιρεία αλιευμάτων «Καλλιμάνης». Είναι στενόχωρο να βλέπουμε ελληνικές εταιρείες να περνάνε σε τουρκικα χέρια, γεγονός που αποδεικνύει τόσο την αδιαφορία του κράτους (ναι, πιστεύω ότι θα έπρεπε να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις πώλησης επιχειρήσεων στους γείτονες), όσο και των περισσοτέρων ελλήνων βιομηχάνων. Μάλιστα, αν δεν απατώμαι, το τουρκικο κράτος επιδοτεί κάποιες εξαγωγικές επιχειρήσεις, ώστε να είναι ανταγωνιστικές, αφού θεωρεί ότι για πολλούς λόγους είναι θετικό να εμφανίζεται με αυτόν τον τρόπο στις διεθνείς αγορές.
Οι παραπάνω στρατηγικές κινήσεις της Τουρκίας θα μπορούσαν να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για την εξωτερική πολιτική μιας χώρας. Όμως, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι το καθεστώς της Τουρκίας απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί δημοκρατικό, η τουρκικη λίρα έχει χάσει εντελώς την αξία της, η τουρκική οικονομία πάει από το κακό στο χειρότερο και ότι η Τουρκία έχει δημιουργήσει πλέον αρκετούς εχθρούς. Οπότε, όλα τα παραπάνω μπορούν να καταρρεύσουν απότομα και οδηγούν κάποιους να χαρακτηρίζουν την Τουρκία σαν τον γίγαντα με τα γυάλινα πόδια. Τέλος, ας μου επιτραπεί η πρόβλεψη ότι σε λίγα χρόνια, η Τουρκία θα χωριστεί σε ευρωπαϊκή και Ανατολία, ενώ παράλληλα θα δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στα σημερινά εδάφη της.
*Δημόσιος Ιστορικός
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Δημοκρατία” την Πέμπτη, 3/06/2021.