Γράφει ὁ Εὐθ. Π. Πέτρου στό Κεντρικό ἄρθρο τῆς ΕΣΤΙΑΣ:
Ὁ χορός τοῦ 89χρονου παπποῦ ἀπό τήν Σχοινούσα μέ τήν νεαρή ἐγγονή του – Στήν περιφέρεια παραδίδεται ἡ σκυτάλη ἀπό γενιά σέ γενιά.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ νά εἶναι ἕνας χορός! Μουσική, κίνησις, ἁρμονία. Ὅταν ὅμως πρόκειται γιά χορό ἑλληνικό, παραδοσιακό, εἶναι μία ἑνότητα καί μία συνέχεια. Ἐν χορῷ οἱ ἀρχαῖοι Σπαρτιᾶτες ἀναφωνοῦσαν τό «ἀμμές δέ γ’ ἐσσόμεθα πολλῷ κάρρονες» ἀπέναντι στούς γέροντες τῆς Πολιτείας πού καί αὐτοί ἐν χορῷ ἀνεμιμνήσκοντο ὅτι «ἀμμές πόκ’ ἧμες ἄλκιμοι νεανίαι».
Τέτοιες ἀναμνήσεις ἀναπηδοῦν βλέποντας τόν παπποῦ Γιῶργο Κωβαῖο στά 89 του νά χορεύει, στήν Σχοινούσα, μέ τήν νεαρή ἐγγονή του Ποθητή. Ἕναν χορό ἑλληνικό, νησιώτικο, λεβέντικο. Ἕναν χορό πού ἦταν ἀπό μόνος του ἀπαύγασμα Ἑλλάδος. Συνεχείας, ρίζας, παραδόσεων, ἐξελίξεως.
Χιλιάδες αὐτοί, πού μέσῳ τοῦ διαδικτύου, ἔγιναν κοινωνοί τοῦ πλούτου αἰσθημάτων καί κάλλους πού ἀνεδείκνυε ὁ χορός αὐτός. Κάποιοι, οἱ βέλτιστοι, πού θά ἔλεγε ὁ Ἀρχαῖος διανοητής, μπορεῖ νά ἔγιναν κοινωνοί καί τῶν βαθυτέρων ἀκουσμάτων πού ἀναβλύζουν ἀπό τίς λεπτές χορδές τῆς φυλετικῆς συνεχείας πού ἀνάγεται σέ ρίζες πού φυτεύτηκαν ἐδῶ καί αἰῶνες, σ’ αὐτό τό χῶμα τό ἑλληνικό.
Τί νά μᾶς ποῦν οἱ Τοῦρκοι «πού πέρασαν καί δέν ἀκούμπησαν» ἀπό τόν χῶρο τόν ἑλληνικό! Τί νά μᾶς ποῦν αὐτοί πού ἔρχονται λαθραῖα νά ἐπιβουλευθοῦν μιά συνέχεια αἰώνων!
Ἡ εἰκόνα τοῦ παπποῦ πού χορεύει μέ τήν ἐγγονή, τά λέει ὅλα χωρίς νά χρειάζεται οὔτε μία λέξη. Εἶναι μυσταγωγία. Οἱ χορευτές εἶναι πρωταγωνιστές. Σάν τούς μονωδούς τοῦ Ἀρχίλοχου πού ἀπαντοῦσαν στόν χορό τῶν ἀρχαίων δραμάτων. Καί οἱ μουσικοί καί οἱ παριστάμενοι ὅλοι, χορός πού θαύμαζε τήν βιολογική συνέχεια πού χάραξε τήν Ἑλλάδα σέ αὐτή τήν ἄκρη τῆς γῆς. Ἄλλοτε μέ τήν πέννα, ἄλλοτε μέ τήν λόγχη, ἄλλοτε μέ τό δοξάρι.
Γιορτή τῆς φάβας ἦταν ἡ εὐκαιρία. Γιορτή γιά τό προϊόν τῆς γῆς ἐκείνου τοῦ μικροῦ, ἀλλά καί ἄλλων νησιῶν τοῦ Αἰγαίου. Γιορτή πού παραπέμπει στά ἀρχαῖα μυστήρια ἀπό τούς Καβείρους μέχρι τήν Ἐλευσῖνα, ὅπου ἡ θεά Δήμητρα ἕνωνε τούς κόσμους, τόν φυσικό μέ τό ἐπέκεινα. Παπποῦς καί ἐγγονή πατοῦσαν τήν ἴδια γῆ μέ τούς ἀρχαίους θαλασσοπόρους, χόρευαν ἐκεῖ πού κάποτε πολεμιστές χόρευαν πυρρίχιους, ἐκεῖ πού ὁ ἑλληνισμός παραμένει ἀκλόνητος. Τεῖχος ἀπέναντι σέ κάθε ἀπειλή. Ἀπέναντι σέ κάθε ἐπιβουλή.
«Ρίζες» λέγεται (καθόλου τυχαῖο) ἡ σελίδα τῶν κοινωνικῶν δικτύων πού ἀνέδειξε ἐκεῖνο τόν χορό. Μέ ἁπλά λόγια καί λιτές ἐκφράσεις. «Ὁ κ. Γιῶργος Κωβαῖος, 89 ἐτῶν, χορεύει μέ τήν ἐγγονή του Ποθητή στήν 9η γιορτή Φάβας στή Σχοινούσα. Τόν συναντήσαμε τήν ἑπόμενη ἡμέρα γεμᾶτο χαρά νά μᾶς λέει γιά τό πόσο τόν γεμίζει τό νησί του. Ἁπλός, καθαρός, φιλόξενος νησιώτης. Πρότυπο καί ἔμπνευση γιά ὅλους μας. Μόνο σεβασμός.» Κρατᾶμε μία φράση: «Πόσο τόν γεμίζει τό νησί του». Μικρή φαίνεται στόν χάρτη ἡ Σχοινούσα, ταπεινή σέ σχέση μέ τούς προβεβλημένους τουριστικούς προορισμούς. Ὅμως ἐκεῖ πάλλεται ἑλληνική καρδία. Ἀναθρώσκει ἑλληνική ψυχή. Καί παραδίδεται ἡ σκυτάλη, ἡ δάδα τῆς ἑλληνικῆς φλόγας ἀπό γενιά σέ γενιά. «Μιά εἰκόνα χίλιες λέξεις» λένε κάποιοι. Ἡ εἰκόνα ὅμως ἐκείνου τοῦ χοροῦ εἶναι πάνω ἀπό χίλια νοήματα. Ἱστορία, πνεῦμα, φιλοσοφία, ἀλλά καί σκληρή δουλειά καί ἀναζητήσεις στίς ἀπέραντες θάλασσες περικλείονται σέ αὐτήν. Γιά ὅσους μετέχουν τῆς ἑλληνικῆς παιδείας καί μποροῦν νά τήν μεταλαμπαδεύσουν.πως ὁ 89χρονος Γιῶργος Κωβαῖος.
Κεντρικό ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Πα. 1 Ίουλίου 2022, φ. 42.294 σελ. 1, 3 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 2/7/2022).