Πρῶτα εἰδική ἐπιτροπή μέ συνδέσμους ἐξειδικευμένους ὑπαλλήλους πού θά προσληφθοῦν σέ κεντρικά Ὑπουργεῖα καί ἔπειτα Ὑπουργεῖο Οἰκογενείας καί Ἰσότητος – Τί προτείνει γιά γάμο-τεκνοθεσία – Κείμενα ἱστορικῶν συγγραφέων τῆς Κοινότητος στό σχολικό πρόγραμμα – Ἔμφασις στό θέμα τῆς διαφορετικότητος στήν Ἔκθεση Ἰδεῶν – Νέο πειθαρχικό δίκαιο στά ΑΕΙ γιά τήν προστασία τῶν ΛΟΑΤΚΙ – Ἀπόδοσις καθεστῶτος διεθνοῦς προστασίας γιά τούς πρόσφυγες ΛΟΑΤΚΙ.
«Τολμηρά» ὑπόσχεται ὅτι θά πορευτεῖ ἡ νέα Κυβέρνησις, σύμφωνα μέ τό προεκλογικό σύνθημα τῆς ΝΔ. Στήν «ὑλοποίηση τῆς Ἐθνικῆς Στρατηγικῆς γιά τήν Ἰσότητα τῶν ΛΟΑΤΚΙ» δεσμεύεται τό κυβερνητικό πρόγραμμα τῆς ΝΔ. «Κάθε πρᾶγμα στόν καιρό του» ἀπάντησε προσφάτως κυβερνητικός ἀξιωματοῦχος σέ ἐρώτηση γιά τήν πιθανότητα νομοθετήσεως τοῦ γάμου τῶν ὁμόφυλων ζευγαριῶν. Ὁ καιρός αὐτός ἔφθασε. Ἡ «Ἑστία» ἀποκαλύπτει σήμερα τά βασικά σημεῖα τοῦ ἐμπεριστατωμένου πορίσματος πού συνέταξε μέ ἀντικείμενο τήν «Ἐθνική Στρατηγική γιά τήν Ἰσότητα τῶν ΛΟΑΤΚΙ» εἰδική ὁμάδα ἐμπειρογνωμόνων ὑπό τήν προεδρία τοῦ ἐξαίρετου δικαστοῦ μας στό Εὐρωπαϊκό Δικαστήριο Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων Ἀλέξανδρου Σισιλιάνου.
Τό πόρισμα αὐτό, τμήματα τοῦ ὁποίου ἤδη ἐφαρμόζονται μέ νομοθετικές ρυθμίσεις γιά τίς θεραπεῖες μεταστροφῆς καί τόν τρόπο πού διεξάγεται ἡ ἐθελοντική αἱμοδοσία, ἤδη ἀπεστάλη ἀπό τό Ὑπουργεῖο Ἐσωτερικῶν σέ ἄλλα ὑπουργεῖα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου καί δημόσιους ὀργανισμούς, ὅπως οἱ περιφέρειες καί οἱ ἀποκεντρωμένες διοικήσεις, προκειμένου νά ἀρχίσει σιγά σιγά ἡ προετοιμασία γιά τήν ἐφαρμογή τῆς τολμηρῆς μεταρρυθμιστικῆς πολιτικῆς τῆς Κυβερνήσεως μετά τίς ἐκλογές σέ σειρά τομέων τοῦ κυβερνητικοῦ ἔργου, ὅπως ἡ Ἐκπαίδευσις, ἡ Ἐργασία, τό Μεταναστευτικό, τό Οἰκογενειακό Δίκαιο, τά Σώματα Ἀσφαλείας κ.ἄ. Τό πόρισμα τῆς Ἐπιτροπῆς Σισιλιάνου, στήν ὁποία μετεῖχαν σύμβουλοι τοῦ Γραφείου Πρωθυπουργοῦ μελέτησε μέ ἐπιμέλεια τήν κυβερνητική δομή πού ἔχει υἱοθετηθεῖ σέ πλειάδα εὐρωπαϊκῶν χωρῶν, ὅπως στήν Μεγάλη Βρεταννία, ἡ Νορβηγία, ἡ Μάλτα, ὁ Καναδᾶς, καί διαπίστωσαν ὅτι κοινό στοιχεῖο ἦταν πώς παντοῦ ὑπάρχει «διακριτή κυβερνητική δομή».
Ἔτσι, κατέληξαν στήν ἑξῆς πρόταση: «Μέ δεδομένη τήν ἐμπειρία ἄλλων χωρῶν ἀλλά καί λαμβάνοντας ὑπ’ ὄψιν τά εἰδικά χαρακτηριστικά, τήν διάρθρωση καί τήν λειτουργία τῆς ἑλληνικῆς διοικητικῆς μηχανῆς, κρίνεται σκόπιμο ἡ ἁρμόδια κυβερνητική δομή πού θά συσταθεῖ, νά ὑπάγεται τοὐλάχιστον κατά τήν πρώτη φάση λειτουργίας της στήν Προεδρία τῆς Κυβέρνησης. Ἐξ ἄλλου, ἡ ὁδός αὐτή ἐπελέγη καί στήν περίπτωση τῆς ὑλοποίησης τοῦ Ἐθνικοῦ Σχεδίου Δράσης γιά τά Ἄτομα μέ Ἀναπηρία στό πλαίσιο τοῦ νόμου 4622/2019 γιά τήν ἐπιτελική λειτουργία τοῦ κράτους».
Καί συνεχίζει τό πόρισμα: «Συγκεκριμένα προτείνεται νά συσταθεῖ μέ εἰδική νομοθετική διάταξη καί συντονιστική λειτουργία “ Ἐθνικός Μηχανισμός γιά τά Δικαιώματα τῶν ΛΟΑΤΚΙ+”, ὁ ὁποῖος ἐπικοινωνεῖ μέ τά ἐπί μέρους ὑπουργεῖα καί ἄλλους κρατικούς φορεῖς καί συντονίζει τήν δράση τους. (…) Εἶναι ἀκόμη ἐπιτακτική ἀνάγκη ἀνά ὑπουργεῖο νά ὑπάρχει τοὐλάχιστον ἕνα στέλεχος πού θά λειτουργεῖ ὡς σημεῖο ἀναφορᾶς καί θά συνεργάζεται τόσο μέ τήν δομή πού θά συσταθεῖ ὅσο καί μέ ἄλλα στελέχη ἀπό συναρμόδια ὑπουργεῖα. Εἰδικά εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τά Ὑπουργεῖα Ἐσωτερικῶν, Παιδείας καί Θρησκευμάτων, Ὑγείας, Μετανάστευσης καί Ἀσύλου, Δικαιοσύνης, Προστασίας τοῦ Πολίτη καί Ἐργασίας, κρίνεται ἀναγκαία ἡ πρόσληψη ὑπαλλήλων μέ ἐξειδικευμένη γνώση στά ἐπί μέρους ἀναφερόμενα στό παρόν πόρισμα ζητήματα (…) Σέ δεύτερη φάση θά μποροῦσε νά ἐξεταστεῖ ἡ ἵδρυση ἑνός Αὐτοτελοῦς Ὑπουργείου γιά τά θέματα Ἰσότητας σέ ὅλες τους τίς διαστάσεις καί ὄχι μόνον σέ αὐτή τοῦ φύλου κατά τά πρότυπα ἄλλων εὐρωπαϊκῶν χωρῶν.»
Τό πόρισμα ὑπεισέρχεται σέ ὅλους σχεδόν τούς τομεῖς τῆς κυβερνητικῆς πολιτικῆς πού ἐφάπτονται τῆς ἁρμοδιότητός του καί καταθέτει προτάσεις πρός ὑλοποίηση. Στήν ἐκπαίδευση, προτείνεται «ἡ ἔκδοση ἐξειδικευμένης ἐγκυκλίου γιά τήν διαχείριση καθημερινῶν ζητημάτων σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ, ἐκφράσεως ταυτότητας καί χαρακτηριστικῶν φύλου. Ἀναγκαία εἶναι καί ἡ ἀναδιατύπωση καί συμπλήρωση τῶν ἀναλυτικῶν προγραμμάτων σπουδῶν». Στό πλαίσιο αὐτό, προτείνεται «ἡ διαμόρφωση ἐξειδικευμένου ἀναλυτικοῦ προγράμματος ἀνά τάξη γιά τήν σεξουαλική ἐκπαίδευση μέ μορφή συμπεριληπτική».
Στό πόρισμα ἀναφέρεται, ἐπίσης, τό ἑξῆς: «Τό σχολικό πρόγραμμα θά μποροῦσε, ἐπίσης, νά συμπεριλάβει τήν ἀνάμειξη σημαντικῶν λογοτεχνικῶν κειμένων ΛΟΑΤΚΙ+ συγγραφέων, ἱστορικῶν μορφῶν, ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων πού προήγαγαν τόν πολιτισμό καί τίς ἐπιστῆμες ἤ τήν συμμετοχή στά κοινά καί τήν πολιτική. Ἀκόμη καί στό μάθημα τῆς Ἔκθεσης, σκόπιμη θά ἦταν ἡ ἀνάλυση θεμάτων πού προάγουν τήν διαφορετικότητα καί εἰδικότερα τήν ΛΟΑΤΚΙ ὁρατότητα». Τό πόρισμα ἀναφέρει ὅτι ἀλλαγές μικρότερης κλίμακας μποροῦν νά γίνουν καί στήν τριτοβάθμια ἐκπαίδευση. «Ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε τήν ἀναθεώρηση τοῦ πειθαρχικοῦ δικαίου στά ἱδρύματα τῆς τριτοβάθμιας ἐκπαίδευσης, ὥστε νά προστατεύονται ΛΟΑΤΚΙ+ μέλη ΔΕΠ ἀπό διακρίσεις, ἡ διευκόλυνση ἀλλαγῆς ὀνόματος σέ πτυχία γιά ἄτομα πού ἔχουν προχωρήσει σέ διευκόλυνση ἀλλαγῆς φύλου καί κυρίου ὀνόματος».
Γιά τά θέματα προσφύγων καί μεταναστῶν, ἡ ἐπιτροπή προτείνει: «Οἱ ΛΟΑΤΚΙ αἰτοῦντες ἄσυλο εἶναι μία ἰδιαίτερα εὐάλωτη ὁμάδα, ἡ ὁποία ἀντιμετωπίζει προβλήματα. Ὑπάρχουν σήμερα 76 χῶρες στίς ὁποῖες ἄνθρωποι διώκονται λόγῳ τοῦ σεξουαλικοῦ τους προσανατολισμοῦ ἤ τῆς ταυτότητας φύλου τους. Δέν εἶναι λίγες οἱ περιπτώσεις πού ΛΟΑΤΚΙ ἔχουν ὑποστεῖ βασανιστήρια ἤ ἔχουν καί θανατωθεῖ. Ἕνα ζήτημα πού προτείνουμε νά ρυθμιστεῖ εἶναι ἡ συμπερίληψη τῶν ΛΟΑΤΚΙ ἀτόμων στίς εὐάλωτες ὁμάδες πού χρήζουν εἰδικῶν ἐγγυήσεων ὅταν τά ἐν λόγῳ ἄτομα προέρχονται ἀπό χῶρες πού ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι ποινικοποιημένη (…) Θά μποροῦσε νά ἐξεταστεῖ καί ἡ δυνατότητα ἀπόδοσης καθεστῶτος διεθνοῦς προστασίας σέ ὁμόφυλους συντρόφους πού αἰτοῦνται ἄσυλο στό πλαίσιο τῆς οἰκογενειακῆς ἐπανένωσης».
Τέλος σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τό εὐαίσθητο ζήτημα τοῦ γάμου ὁμοφύλων, ἡ Ἐπιτροπή εἶναι προσεκτική στίς διατυπώσεις της. Ἐπικαλεῖται κατ’ ἀρχάς ἀπόφαση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, τό ὁποῖο ἀνεγνώρισε ὅτι ἡ σχέσις ἑνός ὁμόφυλου ζευγαριοῦ δέν ἐμπίπτει ἁπλῶς στήν ἰδιωτική ζωή τῶν ἐνδιαφερομένων ἀλλά συνιστᾶ οἰκογενειακή ζωή. Μελετᾶ, ἐπίσης, τό διεθνές νομοθετικό πλαίσιο γιά νά συμπεράνει ὅτι «ἀπό τήν σύντομη αὐτή ἐπισκόπηση ἀναδεικνύεται ὅτι τό μεγαλύτερο μέρος τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης, ὅπως καί οἱ ΗΠΑ, ὁ Καναδᾶς καί ἡ Αὐστραλία, καθώς καί ἕξι χῶρες τῆς Κεντρικῆς καί τῆς Λατινικῆς Ἀμερικῆς ἔχουν προχωρήσει στήν θεσμοθέτηση τοῦ γάμου τῶν ὁμοφύλων. Ὅτι κατά κανόνα “γάμος καί υἱοθεσία βρίσκονται σέ ἀλληλεξάρτηση καί νομοθετοῦνται ταυτόχρονα”. Ἡ Ἐπιτροπή ἐπισημαίνει ὅτι «εἶναι γεγονός ὅτι τά κράτη τῆς Κεντρικῆς καί Ἀνατολικῆς Εὐρώπης, ἐντός καί ἐκτός ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης τῆς Ρωσσίας καί τῆς Τουρκίας), ἔχουν ἐπιλέξει πρός τό παρόν τήν προσήλωσή τους στήν παραδοσιακή ἀντίληψη περί γάμου καί οἰκογένειας. Τά ἐπιχειρήματα ὑπέρ τῆς προσκόλλησης στήν πρωτύτερη παράδοση ἤ καί τοῦ θεσμικοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ, κατά τά δυτικά πρότυπα, εἶναι καθ’ ὅλα σεβαστά».
Στό σημεῖο αὐτό, ἡ Ἐπιτροπή αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη νά τονίσει: «Ὡστόσο, καμία στρατηγική γιά τήν ἰσότητα τῶν ΛΟΑΤΚΙ δέν θά μποροῦσε νά μήν θέτει τό ζήτημα τῆς ἰσότητας στόν πολιτικό γάμο, λαμβάνοντας ὑπ’ ὄψιν καί τήν εὐρωπαϊκή στρατηγική γιά τήν ἰσότητα ΛΟΑΤΚΙ+ 2020-2025. Πολλές ἄλλες πολιτικές ἰσότητας ἀπορρέουν ἄμεσα ἤ ἔμμεσα ἀπό αὐτήν τήν μορφή ἰσότητας».
Ἡ Ἐπιτροπή προσφεύγει στό σκεπτικό μιᾶς ἀποφάσεως τοῦ Ἀνωτάτου Δικαστηρίου τῶν ΗΠΑ τοῦ 2015, ἡ ὁποία τονίζει ὅτι «οἱ ἄνθρωποι αὐτοί σέβονται βαθιά τήν ἰδέα τοῦ γάμου, τόσο βαθιά μάλιστα πού ἀποζητοῦν τήν προσωπική τους ὁλοκλήρωση μέσα ἀπό αὐτόν», γιά νά προτείνει τό ἑξῆς: «Τυχόν θεσμοθέτηση τοῦ πολιτικοῦ γάμου θά πρέπει νά γίνει μέ νομοθέτημα, τό ὁποῖο θά ρυθμίζει καί τά ἐπί μέρους ζητήματα τά ὁποῖα θά ἀνακύψουν, ὅπως, γιά παράδειγμα, οἱ οὐσιαστικές, νομοτεχνικές καί ὁρολογικές προσαρμογές τοῦ δικαίου τῆς συγγένειας, ὅπου αὐτό κρίνεται ἀπολύτως ἀπαραίτητο».
Κεντρικό ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Δ. 12 Ἱουνίου 2023, φ. 42.572 σελ. 1, 3 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 13/06/2023).