Γράφει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος*
Το πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη αλλάζει. Διαρκώς αντιλαμβανόμαστε την τάση να έχουν
προοπτική να γίνουν κυβέρνηση ή να αναλαμβάνουν την εξουσία, όχι τόσο «βολικά»
κόμματα για την ατζέντα της παγκοσμιοποίησης, αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι. Με
αυτόν τον τρόπο, σε πολλά κράτη, βλέπουμε οι κυβερνήσεις αλλά και κόμματα της
αντιπολίτευσης, να προσπαθούν να υπερκεράσουν τις επιλογές του λαού στις εκλογές είτε
με κυβερνήσεις συνεργασίας, οικουμενικές ή «εκτάκτου ανάγκης», είτε ενισχύοντας
εμμέσως την αποχή όταν είναι προς όφελός τους, ενώ χρησιμοποιούν ακόμα και τις
απαγορεύσεις κομμάτων.
Γνωρίζαμε ότι οι επιχειρήσεις για αιώνες διαμορφώνουν τον πολιτισμό, αφού αυτές
καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν, διασκεδάζουν, βρίσκουν
φίλους κλπ. Εννοείται πως λόγω της παγκοσμιοποίησης η επιρροή των μεγάλων
επιχειρήσεων στις ζωές μας γίνεται εντονότερη. Επιπλέον, οι μεγάλοι όμιλοι βρίσκονται σε
θέση ισχύος σε σύγκριση με τα κράτη, λόγω της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης που
έχουν σε σχέση με τα κράτη τα οποία ακολουθούν με πιο αργά βήματα και λόγω της
ανάληψης του ρόλου του χρηματοδότη και της εφαρμογής πολιτικών που ανέλαβαν από τα
κράτη μετά την μεγάλη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών.
Οπότε, ενισχύεται ο ρόλος των πολυεθνικών εταιρειών που πλέον ασκούν πολιτική. Για την
ακρίβεια, υπηρετούν και αυτές την πολιτική ορθότητα. Βλέπουμε διαφημίσεις υπέρ της
ομοφυλοφιλίας, εναντίον του ρατσισμού, υπέρ της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής
(εντός ή εκτός εισαγωγικών) και τέλος διαφημίζοντας την πιστοποίηση των προϊόντων με
την μέθοδο χαλάλ (για τους μουσουλμάνους) και κοσέρ (για τους Εβραίους). Δεν βάζουμε
πρόσημο σε αυτές τις διαφημίσεις, απλά αναδεικνύουμε τους τρόπους με τους οποίους οι
μεγάλες εταιρείες χαράσσουν πολιτική και πως οι κοινές αξίες καθορίζονται από τις
διαφημιστικές εκστρατείες.
Μεγάλες επιχειρήσεις, για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες ορισμένων funds, για τα
οποία η διαφορετικότητα αποτελεί κριτήριο επένδυσης, προτρέπονται να προσλαμβάνουν
συνεργάτες λαμβάνοντας υπόψη, εκτός από την καταγωγή του υπαλλήλου και τον
σεξουαλικό του προσανατολισμό. Κάτι που πλέον ενθαρρύνεται από τις νομοθετικές
διατάξεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πολιτεία της Καλιφόρνια, όπου το
καλοκαίρι του 2020 ψηφίστηκε ένας νόμος που υποχρεώνει τα διοικητικά συμβούλια των
κρατικών εισηγμένων εταιρειών να δέχονται τουλάχιστον ένα μέλος μειονότητας (μαύρους,
Αφρο-αμερικανούς, Λατινο-αμερικανούς, Ασιάτες, ομοφυλόφιλους, λεσβίες, διεμφυλικούς
κτλ». Επίσης, η ελβετική τράπεζα Credit Suisse, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους συνέταξε μια
έκθεση με τίτλο «LGBT 350», η οποία το 2021 αναβαθμίστηκε σε «LGBT 400». Η λίστα αυτή
περιλάμβανε τις επιχειρήσεις οι οποίες εφαρμόζουν «καλύτερες πρακτικές συμπερίληψης
στον εργασιακό χώρο», προς τιμήν του «μήνα υπερηφάνειας».
Όλα αυτά στη σύγχρονη γλώσσα περιγράφονται με τον όρο «woke καπιταλισμός», δηλαδή
ο όρος περιγράφει τις εταιρείες που δείχνουν πως υποστηρίζουν προοδευτικούς σκοπούς
(ουσιαστικά την woke ατζέντα), ως υποκατάστατο της αυθεντικής αλλαγής.
Με την μεταφορά της εξουσίας από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις στις πολυεθνικές εταιρείες
δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για κοινωνίες πολιτών. Επομένως, δημιουργείται ο κίνδυνος
να αναβιώσει ένας κόσμος όπου «κάθε άνθρωπος είναι εχθρός όλων των άλλων, κατ’
επέκταση του ίδιου του εαυτού», όπως φοβόταν ο Πλάτων.
*(M.A.) Δημόσιας Ιστορίας
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Δημοκρατία” την Πέμπτη 31/08/2023