Ἀξιοποιοῦν ἐπιστολή τῶν Ἑβραίων τῆς Πόλεως στόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη γιά νά μιλήσουν μέσῳ Τσελίκ γιά «φθορές», ὥστε νά ἐνταχθεῖ στόν διάλογο Γεραπετρίτη – Φιντάν ζήτημα «τουρκικῆς μειονότητος» καί στά Δωδεκάνησα! – Γιατί ἡ ἑβραϊκή κοινότης τῆς Πόλεως δέν σώζει ἐκκλησίες πού εἶναι στάβλοι, ἀποθῆκες, καί πλειστηριάζονται;
- Τοῦ Νίκου Παπαδημητρίου.
ΤΗΝ ΩΡΑ κατά τήν ὁποίαν ἡ Ἄγκυρα παρακολουθεῖ μέ περισσή ἱκανοποίηση τήν ἀπογύμνωση τοῦ φυσικοῦ πλούτου τῆς Θράκης –μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται γιά τήν ὀχύρωση τῆς ἀκριτικῆς περιοχῆς ἀλλά καί τήν τοπική οἰκονομία– ἀνοίγει ταυτοχρόνως καί ἄλλο μειονοτικό θέμα. Ὄχι στήν Θράκη, ὡς συνήθως, ἀλλά στά Δωδεκάνησα. Ὄχι εὐθέως, ἀλλά διά …ἀντιπροσώπου!
«Ὄχημα» γιά τήν νέα τουρκική προβοκάτσια ἦταν ἡ ἐπιστολή τῶν Ἑβραίων τῆς Τουρκίας πρός τόν Ἕλληνα Πρωθυπουργό, μέσῳ τῆς ὁποίας καταγγέλλουν «φθορές» στό τζαμί τῆς Κῶ, τήν ὁποίαν καί ἐπεσκέφθησαν. Τήν ἐπιστολή, διόλου περιέργως, ἔσπευσε νά ἀξιοποιήσει ὁ ἀντιπρόεδρος τοῦ κυβερνῶντος κόμματος Ὀμέρ Τσελίκ. Ὅλοι, ὅμως, ἐμφανεῖς καί… ἀφανεῖς πρωταγωνιστές ἔλαβαν τήν δέουσα ἀπάντηση ἀπό τήν πρόεδρο τῶν Βακουφίων Ἐλβάν Κοτζαογλάν.
Οἱ λεπτομέρειες τῆς νέας αὐτῆς, ἀνησυχητικῆς ἱστορίας, ἔχουν, ἐξ ἀρχῆς, ὡς ἑξῆς: Στίς 24 Αὐγούστου ἡ Ἑβραϊκή Κοινότης τῆς Τουρκίας κοινοποιεῖ, μέσῳ Twitter, ἐπιστολή της πρός τόν κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, στήν ὁποίαν ἐπισημαίνει: «Δυστυχῶς μέ μεγάλη λύπη εἴδαμε τό τζαμί τῆς Κῶ νά εὑρίσκεται ἀκόμα σέ αὐτήν τήν κατεστραμμένη κατάσταση». (Σ.σ. Ἡ ἀνάρτησις συνοδεύεται ἀπό σχετικό φωτογραφικό ὑλικό.) Προσθέτει δέ: «Ἐμεῖς, ὡς Ἑβραϊκή Κοινότης τῆς Τουρκίας, ἐπιβιώσαμε ἐπίσης ἀπό τόν καταστροφικό σεισμό φέτος, καί ἡ Συναγωγή μας στήν Ἀντιόχεια ἔπεσε ἐπίσης, ἀλλά θά τήν ξαναχτίσουμε καί θά τήν ἀναβιώσουμε ξανά. Ἐάν ἔχετε τήν καλοσύνη νά μᾶς δώσετε τήν ἄδεια νά ξαναχτίσουμε καί τό τζαμί τῆς Κῶ, εἴμαστε ἐθελοντές ὑπό τήν ἐπίβλεψη τῶν ἑλληνικῶν ἀρχῶν. Ἄς δώσουμε ζωή στίς θρησκεῖες μας καί ἄς τιμήσουμε τά σπίτια τοῦ ἑνός καί μοναδικοῦ Θεοῦ μας» καταλήγει ἡ ἐπιστολή, ἡ ὁποία κοινοποιεῖται, ἐπίσης, στήν τουρκική Προεδρία, τά Ὑπουργεῖα Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Τουρκίας, καθώς καί στήν ἑλληνική πρεσβεία στήν Τουρκία».
Τό ἑπόμενο 24ωρο ὁ ἀντιπρόεδρος τοῦ κυβερνῶντος Κόμματος Ὀμέρ Τσελίκ ἔκανε retweet, στόν προσωπικό λογαριασμό του. Δέν ἔμεινε, ἐκεῖ, ὅμως, προχώρησε καί στόν σχολιασμό τῆς… εἰδήσεως, τοποθετῶντας στό ἴδιο σακκί τήν Ἑλλάδα μέ τίς βορειο-ευρωπαϊκές χῶρες, ὅπου, ἐσχάτως, πυρπολοῦνται ἀντίγραφα τοῦ Κορανίου! Ἐπί λέξει, «τήν ὥρα, κατά τήν ὁποία σέ διάφορες χῶρες τῆς Εὐρώπης συνεχίζονται οἱ φασιστικές ἐπιθέσεις κατά τοῦ Κορανίου καί κατά ὅλων τῶν ἱερῶν βιβλίων, οἱ Ἑβραῖοι συμπολῖτες μας ἔστειλαν ἕνα πολύ ἀξιόλογο καί εὐγενικό σημείωμα σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο καί τήν Εὐρώπη, ὅσον ἀφορᾶ τόν σεβασμό στήν ἐλευθερία τῶν πεποιθήσεων καί τῶν ἀξιῶν. Αὐτή ἡ εὐαισθησία εἶναι μία κοινή ἀξία τῆς χώρας μας. Τά ἰδανικά τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι νά ἐκφράζονται ἐλευθέρως ὅλες οἱ πεποιθήσεις. Συγχαίρουμε τούς Ἑβραίους συμπολῖτες μας γιά αὐτήν τήν εὐαίσθητη στάση.».
Ἡ προβοκάτσια, μέ ἄλλα λόγια, σέ ὅλο της τό μεγαλεῖο! Ἡ χριστιανική Εὐρώπη καίει τό Κοράνι καί ἀφήνει τά ἰσλαμικά τεμένη νά καταρρέουν. Καί ἡ Τουρκία ἐπιδεικνύει «σεβασμό στήν ἐλευθερία τῶν πεποιθήσεων καί τῶν ἀξιῶν.». Ἡ Τουρκία, ἡ ὁποία στό «παρά ἕνα» –κυριολεκτικῶς, ἔδωσε τήν ἄδεια νά γίνει Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στήν Παναγία Σουμελᾶ. Ἡ Τουρκία, ἡ ὁποία εἶχε βγάλει πρός πώλησιν, μέσῳ πλειστηριασμοῦ, χριστιανικό ναό τῆς Προύσσης πρό διετίας. Ἡ Τουρκία, ἡ ὁποία ἀφήνει νά ρημάξουν πλεῖστοι ὅσοι ναοί, ὅσοι, δηλαδή, δέν ἔχουν ἤδη μετατραπεῖ σέ στάβλους καί ἀποθῆκες. Ἡ Τουρκία, ἡ ὁποία –ὅπως ὅλη ἡ ὑφήλιος– μετέτρεψε σέ τζαμί τήν Ἁγία Σοφία.
Ἀλλά γιά ὅλα αὐτά δέν κατεγράφη τό ἐνδιαφέρον τῆς ἐκεῖ Ἑβραϊκῆς Κοινότητος, ἐξ ὅσων γνωρίζουμε… Μποροῦν φυσικά, ἐάν τό ἐπιθυμοῦν, νά συνεισφέρουν οἰκονομικῶς γιά τήν ἐπιστροφή στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ὅλων ἐκείνων τῶν ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖες ἔχουν ἄλλη χρήση σήμερα. Προκειμένου νά τιμῶνται «τά σπίτια τοῦ ἑνός καί μοναδικοῦ Θεοῦ μας», ὅπως προσφυῶς ἀναφέρουν στήν ἐπιστολή τους. Ἐνῷ καί τό ἐπιχείρημά τους νά χρηματοδοτήσουν τά ἔργα ἀποκαταστάσεως τοῦ τζαμιοῦ στήν Κῶ εἶναι κλασσικό τουρκικό αἴτημα (καί… κόλπο), προκειμένου ἐκεῖνοι νά ἀναγνωρίζονται ὡς φιλεύσπλαγχνοι καί προστάτες, καί ἐμεῖς ὡς ἀδιάφοροι καί ἀνίκανοι.
Στό θέμα, ὅμως, ὑπῆρχε καί, ἐπί τῆς οὐσίας τῆς ὑποθέσεως, παρέμβασις ἀπό τήν Πρόεδρο τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ὀργανισμοῦ Διαχειρίσεως Κτημάτων Βακούφ Κῶ, Ἐλβάν Κοτζαογλάν. Ἡ ὁποία ἀπήντησε, λέξη πρός λέξη, στήν Ἕνωση Τούρκων Ἑβραίων: «Ἡ Κῶς, ὅμως, δέν ἔχει μόνο ἕνα Τζαμί. Τό κεντρικό Τζαμί μας, Γαζί Χασάν Πασᾶ, ἤδη ἐπισκευάζεται μέ χρήματα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους. Στίς 2/11/2022 τελέσαμε καί τά ἐγκαίνια τῶν ἐργασιῶν μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἰμάμη μας καί τήν παρουσία τοῦ Μητροπολίτη Κῶ».
Ἐπί πλέον, διευκρινίζει, «οἱ φωτογραφίες πού δημοσιεύετε εἶναι ἀπό τό Τζαμί Ντεφτερντάρ, τό ὁποῖο ἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς μνημεῖο καί ἔχει ὑποστεῖ σοβαρότερες ζημιές σέ σχέση μέ τό Τζαμί Γαζί Χασάν Πασᾶ. Γι’ αὐτό τόν λόγο ἦταν ἀναγκαῖο νά γίνουν εἰδικές μελέτες. Γιά τήν ἀποκατάσταση τοῦ Τζαμιοῦ Ντεφτερντάρ τό Ἑλληνικό Κράτος ἔχει ἤδη ἐξασφαλίσει τό ποσό τοῦ 1.000.000 εὐρώ καί μετά τήν ὁλοκλήρωση τῶν προπαρασκευαστικῶν διαδικασιῶν [μελέτες, διαγωνισμός ἀνάθεσης ἔργου κ.ἄ.], ἔχουν ξεκινήσει οἱ ἐργασίες.».
Τό στοιχεῖο, ὅμως, πού προκαλεῖ τήν μεγαλυτέρα ἐντύπωση, ἀκόμη καί σέ ἕναν οὐδέτερο παρατηρητή, εἶναι ἡ ἐπισήμανσις τῆς Προέδρου τῶν Βακουφίων, ὅτι «οἱ φωτογραφίες πού δημοσιεύετε εἶναι παλαιές καί μάλιστα πρίν ἀπό τόν Ἀπρίλιο τοῦ 2023 ὁπότε καί τοποθετήθηκε περίφραξη γύρω ἀπό τό Τζαμί λόγῳ τῆς ἔναρξης ἐργασιῶν. Ἀναρωτιόμαστε ποιό σκοπό ἐξυπηρετεῖ ἡ δημοσίευση παλαιῶν φωτογραφιῶν.».
Ἡ παράθεσις τῶν ὁποίων φωτογραφιῶν, ὅμως, στήν ἐπιστολή ἀκυρώνει οὐσιαστικῶς καί τά περί ἐπισκέψεως τῆς Ἑβραϊκῆς Κοινότητος στήν Κῶ, κ.λπ. Τούτου δοθέντος, «φωνάζει» ἀπό παντοῦ ὅτι πρόκειται περί ἐπιχειρήσεως τοῦ τουρκικοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν. Τό ὁποῖο, παραλλήλως, μέ τήν κύρια …μέριμνά του γιά τήν Θράκη, ἀνοίγει, ὅποτε μπορεῖ, μειονοτικό ζήτημα καί στά Δωδεκάνησα, ὥστε νά ἐνταχθεῖ, καί αὐτό, στόν ἐπικείμενο διάλογο τῶν ὑπουργῶν Ἐξωτερικῶν τῶν δύο χωρῶν, τῶν κ. Γεραπετρίτη καί Φιντάν, στίς 5 Σεπτεμβρίου, ὅπως ἤδη ἀνεκοινώθη.
Εἶναι ἀπορίας ἄξιον, ὡστόσο, γιατί οἱ Ἑβραῖοι τῆς Τουρκίας ἐδέχθησαν νά κάνουν κάτι τόσο προβοκατόρικο. Κάτι, ἐπί πλέον, πού προσβάλλει καί αὐτούς τούς Ἕλληνες Ἑβραίους. Ἡ ἐπιστολή τῆς κυρίας Κοτζαογλάν ἔχει δέ καί ὑστερόγραφο: «Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐπικοινωνίας μας, σᾶς προσκαλοῦμε ἀπό τώρα στά ἐγκαίνια τοῦ Τζαμιοῦ Γαζί Χασάν Πασᾶ καί στά ἐγκαίνια τοῦ Τζαμιοῦ Ντεφτερντάρ γιά νά τιμήσουμε μαζί τόν Οἶκο τοῦ Θεοῦ».
Ἐνδεχομένως, πάντως, οἱ διοργανωτές τῶν ἐγκαινίων τῶν δύο τεμενῶν θά ἔπρεπε ἀπό τώρα νά συμπεριλάβουν στήν λίστα τῶν ἐπισήμων προσκεκλημένων καί τόν κ. Τσελίκ…
Χθές, τέλος, τό τουρκικό ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ἐξεδήλωσε τό… ἐνδιαφέρον του γιά ἕνα ἄλλο τζαμί, στήν Κύπρο, στήν Λεμεσό εἰδικώτερα. Κατήγγειλε, ἔτσι, ἐπίθεση μέ βόμβες μολότωφ κατά τοῦ τεμένους. Ἐπίθεση πού ἐντάσσει στό κλῖμα «αὐξανομένου ἀντι-ισλαμισμοῦ, πού ἐπικρατεῖ σέ ὅλη τήν Εὐρώπη.» Ὅ,τι, δηλαδή, εἶχε σημειώσει καί γιά τό τζαμί στήν Κῶ…
Κεντρικό ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Δ. 28 Αὐγούστου 2023, φ. 42.637 σελ. 1, 3 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 29/08/2023).