του Λουκά Κασιάρα
Χτύπησε την πόρτα μου το απόγευμα το αστυνομικό όργανο… Δυο ένστολοι, με την απορία ζωγραφισμένη στα χείλη τους κι εκείνο το αμήχανο βλέμμα του διεκπεραιωτή «υψηλών εντολών», μου παρέδωσαν την επίταξη. Υπέγραψα αμίλητος και αποσύρθηκα στο γραφείο διαβάζοντας: «… καλείται ο … εκπαιδευτικός στην εκπλήρωση των υπηρεσιακών του καθηκόντων…». Πόσο φτωχές μου φάνηκαν αυτές οι λέξεις «υπηρεσίες» – «καθήκοντα» για να χωρέσουν ό,τι ζω στην εκπαιδευτική μου ζωή εδώ και 15 χρόνια… Πόσο πενιχρές και αδύναμες για να αντέξουν το βάρος της ψυχής μου, αυτό που δίνω και αυτό που λαμβάνω στην αέναη πνευματική συνδιαλλαγή με τους μαθητές μου, τόσες ώρες, μέρες, χρόνια…
Ηττημένος και ατιμωμένος αισθάνθηκα. Ήρθε η Πολιτεία να με «τραβήξει από το αυτί» για να πράξω το… αυτονόητο και μάλιστα πριν καν αποφασίσω να συμπράξω σε κάποια απεργία! Ένα «αυτονόητο», που εξαντλείται στην απρόσκοπτη διεξαγωγή των πανελληνίων εξετάσεων. Διότι αυτό είναι «το μείζον», βλέπετε, στην εκπαιδευτική διαδικασία(!) Ολόκληρη η σοδειά δώδεκα χρόνων σχολικής μόρφωσης βγαίνει στο σφυρί και ξεπουλιέται όσο όσο, στην τιμή ενός ΑΕΙ κοινωνικής περιωπής, συχνά χωρίς καν τα στοιχειώδη εχέγγυα επαγγελματικής απορρόφησης…
Προσέτρεξα απογοητευμένος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν μπορεί είπα. Ο κόσμος δε θα δεχθεί την ατίμωση του δασκάλου και την καταστρατήγηση της ελευθερίας του. Περπάτησα σε ιστοτόπους, περιδιάβασα blogs, μελέτησα άρθρα και ανέγνωσα σχόλια επί σχολίων… Και το απόσταγμα πάλι πίκρα ήταν. Η πλειοψηφία της κοινής γνώμης στραμμένη και πάλι εναντίον μας! Εμείς οι «χαραμοφάηδες», εμείς οι «βολεμένοι», εμείς οι «τυχοδιώκτες» και «καιροσκόποι», εμείς οι «παράνομοι», εμείς οι «επαναστάτες χωρίς αιτία»… Ελάχιστες οι φωνές της συμπαράστασης και της κατανόησης. Οι περισσότεροι, σχεδόν χαιρέκακα, προσδοκούν μετά την Ανάσταση να δουν τον Εκπαιδευτικό να «σταυρώνεται»…
Και βέβαια «σταυρώνεται» κάποιος για τις ανομίες του, που σίγουρα υπήρξαν πολλές στο άμεσο και απώτερο παρελθόν του κλάδου μας. Κανείς δε δικαιούται να τις αμνηστεύσει εθελοτυφλώντας. Κανείς όμως, επίσης, δεν έχει το δικαίωμα – εξ αφορμής μιας μειονότητας επίορκων και ανίκανων εκπαιδευτικών – να συμπαρασύρει και να κατακρημνίζει «εις το πυρ το εξώτερον» όλους τους Λειτουργούς της Μέσης Εκπαίδευσης. Σε κάθε επαγγελματικό κλάδο υπάρχουν και θα υπάρχουν οι «ριψάσπιδες». Είναι θεμιτό και δίκαιο από αυτούς να κρίνουμε το σύνολο, και μάλιστα άτεγκτα και κατηγορηματικά; Σε τι ωφελεί ο κακεντρεχής συμψηφισμός; Πιστεύει κανείς ότι βοηθά έτσι στην εξυγίανση της Παιδείας μας και διεγείρει την αυτογνωσία μας ή μήπως απλά εξουθενώνει και ταπεινώνει τους ευσυνείδητους;
Βλέπω στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων να πυκνώνει η οργή των αρθογράφων και των αυτόκλητων «παραγόντων» του λαού. «Παίζουν με την τύχη των παιδιών μας!» κραυγάζουν… Και έτσι ξαφνικά βρισκόμαστε όμηροι στο διπολικό σύνδρομο της κοινής γνώμης: Ή απροσκύνητοι «θύτες» ή θυσιαζόμενοι παιδαγωγοί. Ή «τραβάμε το σχοινί» με απεργία στις Πανελλαδικές ή σωπαίνουμε και συμβιβαζόμαστε. Ή διεκδικούμε, με «θύματα» τους μαθητές ή χλευαζόμαστε θυσιαζόμενοι… Πόσο ουτοπικό δίλημμα! Πώς φτάσαμε να χρησιμοποιούνται οι Πανελλήνιες ως μονόδρομος – αποκλειστικό μέσο πίεσης, εξαιτούμενοι στοιχειώδεις συνθήκες που να διασφαλίζουν το απρόσκοπτο του παιδευτικού μας έργου; Πώς κατάφεραν να ανοίξουν τέτοιο ρήγμα στην ιερή σχέση μαθητή – δασκάλου, ενοχοποιώντας μας απερίφραστα;
Πάλι ο Δάσκαλος μπήκε στο στόχαστρο μιας κοινωνίας, που εύκολα απαρνιέται την μήτρα που την γέννησε και δαγκώνει το χέρι που την έθρεψε… Προφανώς καρπός κι αυτός της προϊούσης αξιακής μας έκπτωσης.
Η παιδεία ανέκαθεν ήταν η «λυδία λίθος» της κοινωνίας μας, ο καθρέφτης του ήθους και του πολιτισμού…
Η θέση του δασκάλου στην Αρχαία Ελλάδα ήταν περίοπτη και σεβαστή. Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης θεωρούν ότι η παίδευση συμβάλλει στο «εἶναι τε καί τό ζῆν τῆς πολιτείας» και καρπός της είναι η ευδαιμονία… Ο Ισοκράτης έλεγε ότι η μόρφωση είναι στολίδι γι’ αυτούς που ευτυχούν και καταφύγιο γι’ αυτούς που δυστυχούν. («Παιδεία εὐτυχοῦσι μεν ἐστί κόσμος, ἀτυχοῦσι δέ καταφύγιον»).
Ποιος καταβαράθρωσε την υπόληψη του σημερινού δασκάλου; Μόνο τα δικά μας ανομήματα; Εύκολα μεμφόμαστε διατυμπανίζοντας το δέλεαρ της ραστώνης του Δημοσίου, ως κύριο και αποκλειστικό υπαίτιο της διαφθοράς των Εκπαιδευτικών. Ποιος όμως μπορεί να υπολογίσει τις καταλυτικές επιδράσεις – σε βάθος δεκαετιών – ενός ψυχοκτόνου και αντι-ανθρωπιστικού εκπαιδευτικού συστήματος; Ποιος παρατηρεί τις ανίατες ελλείψεις προσωπικού και υποδομών; Ποιος προσμετρά τη νοσηρή νοοτροπία με την οποία «γαλουχήθηκαν» αρκετοί μαθητές των τελευταίων γενιών – από τις νεόπλουτες και ενίοτε ηθικά αναλφάβητες οικογένειές τους – έτσι ώστε να περιφρονούν και να διαπομπεύουν πίσω από την πλάτη του τον καθηγητή, τη στιγμή που αποθεώνουν και ειδωλοποιούν τον ακριβοπληρωμένο φροντιστή;
Αλήθεια, ποιος από όσους ουδέποτε μπήκαν σε τάξη, ουδέποτε αντίκρισαν στα μάτια 30 διψασμένους για αλήθεια εφήβους, ουδέποτε επιχείρησαν να μεταλαμπαδεύσουν ακραιφνή γνώση μέσα στο σύγχρονο πληροφοριακό κυκεώνα, ουδέποτε δοκίμασαν να καλλιεργήσουν ήθος και αξίες, ποιος από αυτούς μπορεί να μιλήσει για το έργο ενός Εκπαιδευτικού, που τιμά το λειτούργημά του; Ποιος μπορεί να γίνει μάρτυς για τα κομμάτια της ψυχής που αφήνει σε κάθε διδακτική του ώρα; Μπορεί άραγε να συγκριθεί αυτή η ώρα με την ώρα ενός υπαλλήλου γραφείου; Ποιος τον παρακολουθεί στα ατελείωτα ξενύχτια του στο σπίτι, πάνω σε στοίβες γραπτών; Ποιος είναι μέσα στο μυαλό και στην καρδιά του, όταν στο βαθμολογικό κέντρο των Πανελληνίων περνά από χίλια κόσκινα το γραπτό, επωμιζόμενος τη βαριά ευθύνη της αξιολόγησης που θα κρίνει το μέλλον ενός μαθητή; Ποιος ακούει τους λογισμούς του και τις αγωνίες του όταν προσεγγίζει μαθητές δύσκολους, περιθωριοποιημένους, «ιδιαίτερους»; Ποιος είναι δίπλα του να του δώσει θάρρος όταν τον απαξιώνουν κάποιοι «ανάγωγοι», ή τον εξαντλεί η εφηβική παρορμητικότητα και απειθαρχία; Έλεγε ο Θεόφραστος: «Δοκεῖ ἡ παιδεία, καί τοῦτο πάντες ὁμολογοῦσιν, ἡμεροῦν τάς ψυχάς ἀφαιροῦσα τό θηριῶδες καί ἄγνωμον.»
Τελικά δίνει αίμα ο Δάσκαλος για να λάβει πνεύμα ο μαθητής του…
Πόσοι όμως μας το έχουν αναγνωρίσει αυτό; Πόσοι βγήκαν να αρθρογραφήσουν επανοικοδομώντας το κύρος του ιερού παιδαγωγικού μας λειτουργήματος; Πόσοι μίλησαν για την ακοίμητη λαχτάρα και τον αφανή κόπο των περισσοτέρων μας για να μετουσιώνουμε τη γνώση σε ήθος, χτίζοντας καρτερικά ό,τι κατακρημνίζουν οι θύελλες των νοσηρών ιδεολογιών και το χάος του υπαρξιακού κενού; Αλλά βέβαια είναι καρπός πολιτικής ωριμότητας και κοινωνικής ευαισθησίας να αντιλαμβάνεσαι την κοινωνική προσφορά και τον αλτρουισμό του συνανθρώπου σου…
Αναρωτιόμουν πάντοτε: Γιατί αυτοί οι γονείς, που πρώτοι απαξιώνουν και είναι έτοιμοι να στηλιτεύσουν, αν όχι να ελεεινολογήσουν τους καθηγητές του δημόσιου σχολείου, είναι αυτοί που αδημονούν το Σεπτέμβριο να ανοίξουν τα σχολεία για να «ξεκουμπιστούν» επιτέλους (!) οι κανακάρηδες από τα σπίτια τους; Οι ίδιοι, οι πρωταρχικοί εκ φύσεως παιδαγωγοί των τέκνων τους, πώς αποποιούνται τόσο απροβλημάτιστα την ευθύνη να επικοινωνήσουν στοιχειωδώς ψυχικά με τα παιδιά τους και τα παραπέμπουν στον … αυτόματο πιλότο του «σωφρονιστικού» σχολείου και των αδαών καθηγητών; Πολλοί από αυτούς δεν εμφανίζονται καθόλου όλο το χρόνο για να ακούσουν μια στοιχειώδη γνώμη από τον καθηγητή της κατεύθυνσης (Β’ και Γ’ Λυκείου), αλλά περιστοιχίζουν όλο αβρότητα τους επίλεκτους “maîtres” της παραπαιδείας (απότοκο και αυτοί του νοσούντος εκπαιδευτικού μας συστήματος) προσδίδοντάς τους το προφίλ του αλάνθαστου και προορατικού ειδήμονος…
Φαίνεται όμως πως δεν είναι αρκετή η κοινωνική κατάκριση και ο στιγματισμός για να μας παραδειγματίσουν και να μας συνετίσουν … Είναι ακόμη θλιβερότερο όταν η ίδια η Πολιτεία μας αμφισβητεί κατάφωρα. Είναι ακόμη πιο αποτρόπαιο όταν με καιροσκοπισμό ποδηγετείται η κοινή γνώμη ενάντια στους «αδηφάγους» και «οκνηρούς» καθηγητές και με νόμους «νέας κοπής» κατακρεουργείται ό,τι απέμεινε από το λεηλατημένο ελληνικό σχολείο… Ποιος δε συνειδητοποιεί ότι χτυπώντας τους καθηγητές τελικά πληγώνεται και προσβάλλεται η νέα γενιά;
Ίσως όμως η επίταξη να είναι το τελευταίο σκαλί «στου κακού τη σκάλα», σύμφωνα με τον Παλαμικό στίχο, που θα προκαλέσει την πιο ριζική και καταλυτική αφύπνισή μας∙ που θα κάνει να ξαναφυτρώσουν στις ψυχές μας «τα φτερά, τα πρωτινά μας τα μεγάλα»! Η αλήθεια δεν μπορεί παρά να δικάσει την ανομία και να διαλύσει τα νέφη των ψευδών. Αρκεί εμείς οι ίδιοι να κρατήσουμε ψηλά το λάβαρο των παιδαγωγικών αξιών και των οραμάτων μας!
Κι αυτό ακριβώς νιώθω: Ότι στη συντριπτική πλειοψηφία μας, ως εκπαιδευτικοί, μπορεί να επιταχθούμε στις υπηρεσίες μας, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να ενδώσουμε αποτασσόμενοι τη θέση ευθύνης μας ως λειτουργοί ή μάλλον ως μύστες και ιερουργοί των εφηβικών ψυχών.
Χρέος μας να επανατάξουμε το τρωθέν κύρος του έλληνα δασκάλου! Ο καθένας μόνος του και όλοι μαζί οι συν-άδελφοι και πλάι μας όσοι μας νιώθουν. Ηθική επιταγή μας και κοινωνική προσταγή, να χαλκεύσουμε στο αμόνι της ψυχής μας τα ιδανικά και το ήθος που επιβάλλεται να κοσμούν το σύγχρονο ελληνικό σχολείο.
Μπορείτε, οι όποιοι ιθύνοντες, να μας πτωχεύσετε, να μας καταισχύνετε, να μας χρεώσετε δυσβάστακτα βάρη, να μας ειρωνεύεστε, να μας κατακρίνετε, να φιμώσετε τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του κλάδου μας… να… να…
Ωστόσο πρέπει να ξέρετε ότι θα παλεύουμε ως το τέλος, αγωνιστές και θυσιαζόμενοι. Γιατί, όπως έλεγε και ο William Butler Yeats, (Ιρλανδός ποιητής, Νόμπελ 1923), «η εκπαίδευση δεν είναι το γέμισμα ενός κουβά, αλλά το άναμμα μιας φλόγας». Και εμείς δε θα σταματήσουμε να νιώθουμε πυρφόροι, όσο κι αν κάποιοι μας οδηγούν στο τούνελ σκοτεινών πρακτικών και φαύλων αδιεξόδων. Γιατί στις ψυχές μας έχουν μεταγγίσει φως και δύναμη τα παιδιά που αντικρίζουμε καθημερινά στο σχολείο μας. Γιατί μέσα στις καρδιές μας κρύβουμε ίσως την πιο ακριβή παρακαταθήκη για το μέλλον της κοινωνίας μας και της Ελλάδας μας. Κρύβουμε τα μυστικά, τις προσδοκίες, τους φόβους και τις ελπίδες που μας εκμυστηρεύτηκαν τα μάτια, ο νους και οι ψυχές των μαθητών μας.
Αυτά δεν μπορείτε να μας τα πάρετε!!!
Λ. Κ.
Φιλόλογος ΓΕΛ
5 comments
Μεθόδευσαν τη σύγκρουση με τους καθηγητές. Ποιά η απάντηση?
Εκτίμησαν λοιπόν ότι είναι απαραίτητη μια μετωπική σύγκρουση ιδικά μέσα στις εξετάσεις για να πετύχουν, ελπίζουν, την καθοριστική κυριαρχία τους επί της Ελληνικής κοινωνίας.
Τα αρρωστημένα μυαλά των διεφθαρμένων και υποταγμένων στις επιλογές ξένων κέντρων εξουσίας, μεθόδευσαν και υλοποιούν το καταλυτικό κατά την άποψή τους κτύπημα που θα προσδιορίσει τη σχέση μεταξύ εξουσιαστών από τη μια μεριά, και του ήδη εξαθλιωμένου Έλληνα πολίτη από την άλλη.
Όπως ακριβώς οι τρομοκράτες επιλέγουν τον στόχο τους ανάλογα με το μήνυμα που θέλουν κάθε φορά να στείλουν σε συγκεκριμένους παραλήπτες
Αφού σκόπιμα ανακαίνισαν τώρα τα μεγάλα προβλήματα των εκπαιδευτικών, ήταν σίγουροι για τη δυναμική αντίδρασή τους μέσα στις εξετάσεις. Είχαν έτοιμο το τρομοκρατικό τους κτύπημα, και όλο το διεφθαρμένο σύστημα μαζί επιτίθεται στον δήθεν ανεύθυνο εκπαιδευτικό που δεν σκέφτεται τον κόπο και την αγωνία των νέων, και παράλληλα τον τρομοκρατούν με απόλυση τη ίδια στιγμή, αν απεργήσει. Ελπίζουν στην χωρίς όρους υποταγή του, και είναι αυτό που θα καθορίσει και την άνευ όρων υποταγή ολόκληρης της Ελληνικής Κοινωνίας.
Το μήνυμα βέβαια απευθύνεται στον Ελληνικό λαό γενικότερα, και έλαχε ο κλήρος στον εκπαιδευτικό να επιλέξει το περιεχόμενο του.
Οι επιλογές για αυτόν είναι δύο: α) υποτάσσεται στους εκβιασμούς, απεμπολώντας δικαιώματα, αξιοπρέπεια, ελευθερία,…… και αποδέχεται να είναι το όχημα για να ολοκληρώσουν οι εξουσιαστές τα σχέδιά τους. β) δημιουργεί τις προϋποθέσεις να τρομοκρατηθεί ο Τρομοκράτης δίνοντας το δικαίωμα στο πολίτη να ελπίζει και να συνεχίσει να αγωνίζεται για μια ανθρώπινη κοινωνία.
Ελπίζω ότι θα κάνει το χρέος του.
Μα δεν καταλαβαίνω,αν αντιλαμβάνεστε την εκπαιδευτική διαδικασία,και τη σχέση εκπαιδευτικού-μαθητού έτσι όπως την περιγράφετε,δεν θα έχετε πρόβλημα να διαθέσετε δύο επιπλέον ώρες την εβδομάδα στους μαθητές σας.Και φυσικά δεν θα πρέπει να φοβάστε την αξιολόγηση.Διότι έχω ολοκληρώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση πριν απο μερικά χρόνια,και επιτρέψτε μου να σας παραθέσω τη δική μου στατιστική για την ποιότητα των καθηγητών:Ο καθηγητής έτσι όπως τον περιγράφετε ευτυχώς δεν είναι μια ιδεατή κατάσταση.Προσωπικά,στα σχολικά μου χρόνια, είχα την τύχη να γνωρίσω τρεις καθηγητές τα πρόσωπα των οποίων ήρθαν στη μνήμη μου διαβάζοντας το κείμενό σας,και οι οποίοι πραγματικά θα είναι για πάντα στην καρδιά μου.Από κει και πέρα 5-6 καθηγητές ανταποκρίνονται σχεδόν στην περιγραφή σας,10-15 με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσαν να περιγραφούν έτσι αλλά από την άλλη,και με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στον αντίποδα,και βέβαια υπήρξαν και 1-2 πραγματικά απαράδεκτοι.Εικάζω λοιπόν πως αυτή η μικροσκοπική εικόνα από τη δική μου πορεία στο σχολείο θα ισχύει γενικά,διότι βλέπετε πως αναδύεται η περίφημη κωδωνοειδής κατανομή της Στατιστικής.Έτσι λοιπόν πρώτοι εσείς οι καλοί (με την έννοια της περιγραφής σας) καθηγητές θα πρέπει να επιδιώξετε να μπει το μαχαίρι και να αποκόψει το αριστερό (ή τουλάχιστον το ακροαριστερό) τμήμα αυτης της καμπύλης.
Ως θύμα των απεργιών διαρκείας του 1990, διότι ανήκω σε εκείνη τη φουρνιά, θα καταθέσω την εμπειρία μου. Περνούσαν οι εβδομάδες και μας έλεγαν τη Δευτέρα «γράφετε την Τετάρτη» και την Τετάρτη «γράφετε την Παρασκευή» κι αυτό συρόταν επί ενάμιση μήνα, ώστε να τελειώσουμε τις Πανελλήνιες στις 29 Ιουλίου παρακαλώ, και όσοι είχαν ειδικά μαθήματα έφτασαν μέχρι 7-8 Αυγούστου! Έχοντας βιώσει το βασανιστήριο αυτό στην πιο κρίσιμη στιγμή ενός μαθητή για την ένταξή του στην κοινωνία, είμαι σήμερα ιδιαίτερα χαρούμενος που οι φετινές Πανελλήνιες εξετάσεις ξεκίνησαν ομαλά σήμερα.
Αν δεν κάνω λάθος, παρόμοιο περιστατικό υπήρξε και το 1988, αλλά για μία μόνο εβδομάδα.
Δεν υπεισέρχομαι στα αιτήματα της ΟΛΜΕ, ούτε στον τρόπο με τον οποίον αντέδρασε η κυβέρνηση. Η απεργία διαρκείας όμως μέσα στις πανελλήνιες εξετάσεις συνιστά έγκλημα και αυτόματη ακύρωση του ρόλου του παιδαγωγού.
Σημειώνω ότι το εκπαιδευτικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο, ένας συναφής νόμος τον Μάρτιο και μόνο το Προεδρικό Διάταγμα για την εφαρμογή του εκδόθηκε αρχές Μαΐου. Υπήρξαν 2-3 μήνες αδράνειας από την ΟΛΜΕ μέχρι το Προεδρικό Διάταγμα, διάστημα στο οποίο θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν προλάβει να αντιδράσουν για τα αιτήματά τους χωρίς να υπάρξει εμπλοκή με τις Πανελλήνιες εξετάσεις.
Ανδρέας Σταλ.
Η εκπαιδευτική κοινότητα, όπως εκπροσωπείται, ενήργησε χωρίς σύνεση, πέφτοντας σε μία καλοστημένη παγίδα. Είναι απολύτως προφανές ότι η κυβέρνηση σκοπίμως επέλεξε τον χρόνο και το πεδίο της σύγκρουσης, ακριβώς γιατί γνώριζε τον τρόπο σκέψης (ή μάλλον ενστικτώδους αντίδρασης) του αντιπάλου, ο οποίος ενεργεί απολύτως προβλέψιμα με την ίδια ακριβώς τακτική εδώ και δεκαετίες. Ασχέτως του δικαίου της αντιδράσεως, η προφανώς ασύμμμετρη επίπτωσή της, αντέστρεψε τους ρόλους στα μάτια της κοινής γνώμης και επέτρεψε στην εξουσία την επίδειξη πυγμής με την ανοχή (αν όχι την επιδοκιμασία) μεγάλου μέρους της κοινωνίας. Αναφορικά με τη βασιμότητα της κινητοποίησης, εμφανίσθηκαν οι εκπαιδευτικοί να αντιδρούν στην αύξηση του ωραρίου τους κατά δύο ώρες εβδομαδιαίως, που προωθείτο για λόγους δήθεν εξοικονόμησης προσωπικού. Ωστόσο, οι ίδιοι είχαν και έχουν κάθε λόγο να αναδείξουν την πλήρη αποτυχία της κεντρικής εξουσίας στη διαχείριση του υπάρχοντος προσωπικού. Έχουν χρέος (και συμφέρον) να επεκτείνουν την ατζέντα των διεκδικήσεων με σκοπό να σπάσουν τα αποστήματα που βαραίνουν τον κλάδο. Άς αναδείξουν ως κύρια ζητήματα α) τους χιλιάδες συναδέλφους τους, που αμείβονται αν και βρίσκονται σε αναρρωτική άδεια επ’ αόριστον με διάφορες προφάσεις, β) τους χιλιάδες αποσπασμένους σε διάφορες άσχετες με το εκπαιδευτικό έργο θέσεις, γ) την υπερπληθώρα προσλήψεων σε κάποιες ειδικότητες, τη στιγμή που άλλες ειδικότητες εμφανίζουν τεράστια κενά. Τα ζητήματα αυτά γνωρίζουν άπαντες, αλλά ελάχιστοι θίγουν, εμφορούμενοι από κακώς νοούμενη συντεχνιακή αντίληψη. Εφόσον εξακολουθεί η εκπαιδευτική κοινότητα να μην τα αναδεικνύει, πώς περιμένει την υποστήριξη της κοινωνίας στην επιδιωκόμενη σύγκρουση με την εξουσία; Η σιωπή δηλώνει συμμετοχή και κανείς δεν υποστηρίζει τον συνένοχο.
Οργή και αηδία μου έρχεται, από τις πομπώδεις, αυτάρεσκες εκφράσεις του εκπαιδευτικού που συνέγραψε το άρθρο. Ποια φλόγα, ποιες αξίες, ποιο εκπαιδευτικό έργο. Αδιαφορία για τα παιδιά, αμυντική τακτική έναντι πολιτείας και γονέων, αδυσώπητο κυνήγι του (απολύτως παράνομου) ιδιαίτερου. Χωρίς να απαλλάσσονται, βεβαίως, οι γονείς και η πολιτεία από τις δικές τους ευθύνες, διότι κάθε άλλο παρά συνδράμουν το έργο του εκπαιδευτικού.
Καταθέτω, Ανδρέα, και την δική μου εμπειρία από την τρομερή εκείνη απεργία του 1990 – την οποία ευτυχώς για μένα ο ίδιος δεν είχα υποστεί. Όταν, επιτέλους, εδέησε η τότε κυβέρνηση να επιστρατεύσει τους εκπαιδευτικούς – αρκετά αργά, είναι αλήθεια – συνάντησα τυχαία εκπαιδευτικό δημόσιου λυκείου, γνωστό “ιδιαιτερατζή”, με τον οποίο είχε επιμείνει ο σχολικός μου κολλητός να κάνουμε μαζί ιδιαίτερα για ένα χρόνο – έτσι τον γνώρισα. Οπαδός, τότε, του αντιπολιτευόμενου κόμματος του ΠΑΣΟΚ ο ιδιατερατζής. “Απεργείτε παρά την επιστράτευση;” τον ρωτάω. “Απεργώ”, μου λέει. “Δεν φοβάστε μήπως σας απολύσουν;” ξαναρωτάω. Σήκωσε επιδεικτικά τους ώμους. Βέβαια. Δεν τον ενδιέφεραν οι πανελλαδικές, δεν τον ενδιέφεραν τα παιδιά, τον ενδιέφερε να κάνει ζημιά στο τότε κυβερνών κόμμα. Ούτε η καριέρα του στο δημόσιο σχολείο τον ενδιέφερε – τι να το κάνει το χαρτζηλίκι του μισθού, όταν οι αποδοχές από τα ιδιαίτερα ήταν πολλαπλάσιες. Χρόνια πολλά μετά, αναρωτιόταν κάποιος συμμαθητής, πώς και είχε ο κολλητός μου, ο οποίος συνέχισε τα ιδιαίτερα με αυτόν, έως την τρίτη Λυκείου, μόνον 20 στα μαθήματα του συγκεκριμένου ιδιαιτερατζή, ενώ δεν ήταν ο καλύτερος της τάξης. Τότε αντιλήφθηκα και άλλα για το ήθος του εν λόγω.
Και γυρίζω πίσω στη δεκαετία του 1960, όταν Πρόεδρος στην ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης ήταν κάποιος θείος μου και είχε ξεσηκώσει ένα σωρό συναδέλφους του για να πάνε στο δικαστήριο να υπερασπιστούν συνάδελφό τους των θρησκευτικών, που κάποιος τον είχε συκοφαντήσει ότι δήθεν έκαμνε ιδιαίτερα. Τέτοια ξεφτίλα δεν την ανέχονταν, να τους πουν ότι έκαναν ιδιαίτερα! Δεν ήταν για το νομικό κομμάτι, ήταν για την τιμή του που σπιλωνόταν. ΕΚΕΙΝΟΙ οι δάσκαλοι, δάσκαλοι πραγματικοί, όχι σαν τους σημερινούς που αισθάνονται “ηττημένοι και ατιμασμένοι” όταν η πολιτεία τους απαγορεύει να εκβιάσουν την κοινωνία για να μην δουλέψουν δύο ώρες παραπάνω την εβδομάδα, ΕΚΕΙΝΟΙ λοιπόν οι δάσκαλοι δεν δίσταζαν να περάσουν όλο τους το απόγευμα βοηθώντας τους πιο αδύναμους μαθητές, χωρίς φυσικά να τίθεται κανένα θέμα επιπλέον αμοιβής τους. Ήταν τότε ο καιρός που θεωρούνταν ακόμη ξεφτίλα να κάνεις φροντιστήριο, διότι φροντιστήριο έκαναν μόνον οι “κακοί μαθητές” – για τους “καλούς μαθητές” έφτανε και περίσσευε το σχολείο.
Ακόμη και όσοι σήμερα δεν κάνουν ιδιαίτερα, είναι οι ίδιοι άνθρωποι που καθιστούν ανάγκη το φροντιστήριο, λόγω του χαμηλού επιπέδου παιδείας που παρέχουν στους μαθητές τους. Ήμουν μαθητής σε καιρό που, ακόμη, για συγκεκριμένα πράγματα δεν χρειαζόταν φροντιστήριο. Τώρα χρειάζεται για όλα! Όσο περνάει ο καιρός, τόσο χειρότερα.
Δεν φταίνε όμως μόνον οι εκπαιδευτικοί. Είναι το σύνολο της κοινωνίας σε κακό χάλι. Κλείνω τα “παραδείγματα” με την περίπτωση ενός παιδικού φίλου, που είχε σπουδάσει φιλόλογος, και μου έλεγε διάφορα πομπώδη – σαν και τον συγγραφέά του άρθρου – ενόψει των επαγγελματικών του φιλοδοξιών του… διορισμού στο δημόσιο (τι άλλο;). “Άστα αυτά”, του λέω, “ιδιαίτερα θα κάνεις;” “Εννοείται ότι θα κάνω”, μου λέει, “χαζός είμαι;”. Του είπα να αφήσει τότε τα πομπώδη, αλλά μάλλον δεν κατάλαβε γιατί.
Αν ήταν, αγαπητέ Λουκά Κασιάρα, να πας “αυτονοήτως” ούτως ή άλλως στις εξετάσεις και να μην απεργήσεις στις πανελλαδικές, ποιος ο λόγος να νιώσεις “ηττημένος και ατιμωμένος”; Ποια ήταν η “μάχη” που έδινες για να “ηττηθείς”; Δεν μπορώ παρά να εκφράσω την χαρά και τον ενθουσιασμό μου για την “ήττα” και την “ατίμωσή” σου, μια “ήττα και ατίμωση” ενός υπερφίαλου επαγγελματικού εγώ, που καθόλου δεν προπσθεί να κρυφτεί πίσω από το πομπώδες άρθρο σου. Μια “ήττα και ατίμωση” που θα την πανηγυρίσουμε τόσο περισσότερο, όσο βλέπουμε τη νέα γενιά, την γενιά που διαπλάθετε εσείς, αμόρφωτη, αδιάπλαστη, απαιδαγώγητη. Μια “ήττα και ατίμωση” που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ήττα και ατίμωση της νοοτροπίας της ήσσονος προσπάθειας, των “δικαιωμάτων” χωρίς υποχρεώσεις, της εύκολης και ανέξοδης υποχώρησης απέναντι στην υπερφίαλη αξίωση του κάθε γονέα για τον κανακάρη του, της εγκατάλειψης του καθήκοντος για να ασχοληθείτε με τα του οίκου σας.
Μακάρι να κάνατε όσα πομπώδη αναφέρεις στο άρθρο σου. Θα σε αντιμετώπιζα διαφορετικά. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι για το σημερινό χάλι ευθύνεσαι εξίσου με την πολιτεία και τους γονείς, και εσύ με τους συναδέλφους σου. Το άρθρο σου, με την έλλειψη επίγνωσης της ζοφερής πραγματικότητας που το διακρίνει, αυτό μαρτυρά. Και αυτό είναι ακριβώς που τροφοδοτεί την οργή και την αηδία μου.