Ο «Μεγάλος Αδελφός» είναι δημοσιογράφος!

του ΑΛΑΙΝ ΝΤΕΣΤΕΞ*

[Το ελληνικό κοινό έχει μια κάποια εμπειρία της ‘’Νέας Γλώσσας’’ με τη μετονομασία του υπουργείου ‘’Δημόσιας Τάξης’’ σε ‘’Προστασίας του Πολίτη’’ – αφήστε το ‘’Αγροτικής… Ανάπτυξης!’’ – αλλά και της δυσώνυμης ‘’τρόικας’’ στον ουδέτερο νοηματικά όρο ‘’θεσμοί’’. Αλλά αν αυτά τα, μεταξύ πολλών άλλων, παραδείγματα αποτελούν προσπάθεια επιβολής μιας νέα γλώσσας εκ των άνω, η περίπτωση που καταγγέλλει ο κ. Ντεστέξ και μάλιστα η απαγόρευση χρήσης συγκεκριμένων λέξεων, δείχνει ότι αυτή υιοθετείται από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης, τους δημοσιογράφους και άρα η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Αύριο θα αποκλειστούν ως επικίνδυνες, λέξεις όπως Ελευθερία, Δημοκρατία και Ισότητα;] Ε.Δ.Ν.

Το όργανο δεοντολογίας των γαλλόφωνων Βέλγων δημοσιογράφων αποφάσισε να υιοθετήσει επίσημα τη Νέα Γλώσσα που επινόησε ο Τζωρτζ Οργουελ. Στο μυθιστόρημά του 1984, αυτή είναι η επίσημη γλώσσα της Ωκεανίας, προορισμένη να αντικαταστήσει την παλαιά Γλώσσα μέχρι το 2050. Η Νέα Γλώσσα του 1984 βασίζεται στην «ένατη και δέκατη έκδοση του Λεξικού Νέα Γλώσσας, που αποτελούν προσωρινές εκδόσεις που περιέχουν ακόμη υπερβολικά πολλές άχρηστες λέξεις και αρχαϊκές δομές οι οποίες θα καταργηθούν μελλοντικά».
Στη «Βαλονία», οι άχρηστες λέξεις ονομάζονται «μετανάστης», «λαθραίος», «παράνομος». Οι δημοσιογράφοι διαθέτουν στο εξής ένα φυλλάδιο με τίτλο «Συστάσεις για την ενημέρωση τη σχετική με ξένα ή ξενικής καταγωγής πρόσωπα» το οποίο τις καταργεί από το εν χρήσει λεξιλόγιο. Δεν εκδόθηκε από το Υπουργείο της Αλήθειας του Αγγ-σοσ (αγγλικός σοσιαλισμός) του μυθιστορήματος 1984 αλλά από το υπερεπίσημο Κέντρο Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, έναν οργανισμό που διαχειρίζονται οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι αλλά χρηματοδοτείται από το κράτος.
Ας δούμε μερικές από αυτές τις «Οδηγίες». Η πρώτη είναι «δεν αναφέρουμε τα προσωπικά ή συλλογικά χαρακτηριστικά εκτός και αν αυτές οι πληροφορίες εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον». Φαντάζεστε το ευρύ πεδίο εφαρμογής αυτού του κανόνα. Συμβαδίζει με το γενικό συμφέρον η αναφορά στο όνομα των τρομοκρατών ή της χώρας καταγωγής τους; Και ποιος θα κρίνει την «ορθότητα»; «Κάθε τάξη που αποβλέπει στην κυριαρχία θα εμφανίζει το δικό της συμφέρον ως γενικό συμφέρον» (Μίλτον Φρίντμαν). Η για να παραφράσουμε τον Μαρξ της ‘’Γερμανικής ιδεολογίας’’, «τα ήσσονος σημασίας δικαιώματα των αναγνωστών θα παραγκωνίζονται μπροστά στα σοβαρότερα συμφέροντα του Τύπου»;
Πρέπει επίσης «να αποφεύγετε τις καταχρηστικές γενικεύσεις, τη σύνδεση άσχετων γεγονότων και τις τοποθετήσεις ‘’άσπρο – μαύρο’’». Σε ένα επάγγελμα σε αναζήτηση υψηλής τηλεθέασης και εντυπωσιασμού, αυτή η οδηγία προκαλεί μειδίαμα, αλλά στο ζήτημα της μετανάστευσης θα εφαρμοσθεί αυστηρά. Παράδειγμα,
–    το γεγονός ότι οι Τούρκοι του Βελγίου, ορισμένοι από τους οποίους αποτελούν την 3η γενεά, ψηφίζουν το κόμμα του Ερντογκάν σε ποσοστά υψηλότερα από αυτά της Τουρκίας, δεν θα προκαλέσει καμμιά συζήτηση.
–    Θα διαβάσουμε, καθησυχασμένοι, ότι το 40% των Βελγομαροκινών συμφωνούν πλήρως με τις αρχές της Δημοκρατίας, χωρίς να μάθουμε τα πολιτικά πιστεύω του υπόλοιπου 60%.
–    Δεν θα ενημερωθούμε ότι οι «νεαροί» υπεύθυνοι κάποιων ταραχών ή μιας επίθεσης κατά της αστυνομίας προέρχονται από το χώρο των μεταναστών. Εντούτοις, θα κοπιάζουν να βρουν ένα παράδειγμα νεαρών βελγικής ή γαλλικής καταγωγής οι οποίοι, ως συμμορία, επιτίθενται στις δυνάμεις της αστυνομίας ή εμποδίζουν τους πυροσβέστες να επιτελέσουν το καθήκον τους.
Η περιγραφή των καινούριων εγκληματικών φαινομένων χωρίς τη σύνδεσή τους με τη μετανάστευση είναι αφεαυτής παραπληροφόρηση. Το φυλλάδιο ορίζει άλλωστε να την αποφεύγουμε. Αλλά δεν είναι παραπληροφόρηση η συμμόρφωση με τους κανόνες της «δεοντολογίας»;
Οι δημοσιογράφοι οφείλουν να χρησιμοποιούν ορθούς όρους. «Πρέπει να καταφεύγουν στην πρέπουσα, ακριβή, στα πλαίσια του νόμου ορολογία και να αποφεύγουν τη χρήση ακατάλληλων όρων». Λαθραίος και παράνομος, «όροι με μειωτική απόχρωση» πρέπει να αποφεύγονται. «Ξένος» είναι επίσης ύποπτη λέξη. Περισσότερο παράλογος ακόμα, ο όρος «μετανάστης» είναι ακατάλληλος και αντ’ αυτού προτιμάται η διατύπωση «άτομο προερχόμενο από τη μετανάστευση». «Οικονομικός μετανάστης» εξαφανίζεται επίσης από τη Νέα Γλώσσα, εκτός και αν η κατάσταση είναι «αδιαμφισβήτητη».
Αυτοί οι κανόνες αποσκοπούν στο να πιστέψει ο αναγνώστης στο παραμύθι μιας μετανάστευσης χωρίς προβλήματα; Κατά την Ινγκριντ Ριοκρέ «αν η γλώσσα είναι ένας κώδικας τελείως ουδέτερος, με ένα λεξιλόγιο και μια γραμματική, ο λόγος των μέσων ενημέρωσης αντίθετα εξαρτάται από την ιδεολογία που συνδιαμορφώνει αυτό το σύστημα». Ιδεολογία η οποία διαμορφώνει τις λέξεις όπως και τις εικόνες. –  Το σώμα του μικρού Εϊλάν θα προβληθεί επανειλημμένως αλλά των δεκαπέντε παιδιών και εφήβων θυμάτων του δολοφόνου της Νίκαιας όχι. Η εικόνα του πρώτου πρέπει να προκαλεί μόνο συμπάθεια για τους μετανάστες (συγνώμη, τους πρόσφυγες), θύματα όχι του Ισλαμικού κράτους αλλά της «Ευρώπης φρούριο», για την οποία ο καθένας μπορεί εντούτοις να διαπιστώνει πόσο μοιάζει με σουρωτήρι.

Τέλος, το Κέντρο δεοντολογίας ζητάει «να αντανακλάτε τη διαφοροποίηση της κοινωνίας και να αποφεύγετε  να παρουσιάζετε τα ξένα πρόσωπα ή ξενικής καταγωγής σε προβληματικές καταστάσεις». Παίρνοντας κατά γράμμα αυτή την οδηγία, η Ένωση Επαγγελματιών Δημοσιογράφων  έθεσε σε λειτουργία πρόσφατα, παρουσία δύο σοσιαλιστών υπουργών και με δαπάνες του κράτους, μια ψηφιακή βάση δεδομένων στην οποία έχουν καταχωρισθεί «από τη μια γυναίκες ειδικοί, και από τη άλλη ειδικοί (άνδρες και γυναίκες) με καταγωγή από διάφορες χώρες, προς χρήσιν των δημοσιογράφων». Ένας σεξιστικός και ρατσιστικός κατάλογος από τον οποίο αποκλείονται οι λευκοί. Ήδη γνωρίζουμε την ταυτότητα του Μεγάλου Αδελφού: Είναι Βαλόνος και δημοσιογράφος.

* Ο Αλαίν Ντεστέξ είναι Βέλγος γερουσιαστής. Πρώην γενικός γραμματέας των Γιατρών χωρίς Σύνορα και πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων. Είναι επίσης συγγραφέας των βιβλίων: «Το φλαμανδικό κίνημα, για τους γαλλόφωνους» και «Επιστολή στους προοδευτικούς που ερωτοτροπούν με το αντιδραστικό Ισλάμ».

Μετάφραση: Ευάγγελος Νιάνιος

Πηγή: http://www.lefigaro.fr/vox/monde/2016/10/24/31002-20161024ARTFIG00189-la-novlangue-des-medias-belges-big-brother-est-wallon-et-journaliste.php