( μέρος 3ο , εκπομπή της 8ης Φεβρουαρίου 2011 )
Όπως ανέφερε ο δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ κ. Πορτοσάλτε το 3ο επεισόδιο της σειράς ήταν «καταιγιστικό», αφού «κατέρριψε» αφενός «τον μύθο της αγ. Λαύρας ( sic)», αφετέρου τον «ευγενικό πόλεμο των επαναστατών», αποδεικνύοντας πως δεν υπήρξε αγ. Λαύρα, οι δε αγωνιστές κυρίως ήταν δολοφόνοι σφαγείς αμάχων πληθυσμών, που με την συμπεριφορά τους αυτή – όπως ήταν αναμενόμενο-, εισέπραξαν την μήνη του σουλτάνου !!!
Στο μετά την προβολή εκάστου επεισοδίου πάνελ σχολιασμού, αυτή την φορά εμφανίστηκαν οι καθηγητές κ. Θ. Βερέμης, κ. Βασ. Παναγιωτόπουλος, κ.Ευάνθης Χατζηβασιλείου και ο κ. Κ. Αγγελάκος, παραθέτοντας, έστω και εν συντομία απόψεις λίγο πολύ γνωστές, ( τόσο από τα γραφόμενά τους, όσο και από άλλους ιστορικούς μελετητές ) , που ενίοτε εναρμονίζονταν με το επεισόδιο και ενίοτε ( λίγες φορές ) προσπαθούσαν στον ασφυκτικό τηλεοπτικό χρόνο ν’ αναφέρουν ( ; ) και την «άλλη άποψη».
Όπως από την πρώτη στιγμή ( βλ. 1ο άρθρο της 26ης Ιανουαρίου 2011 ) αναφέραμε, η ιστορία ως γεγονός/τα είναι αντικειμενική, η δε ερμηνεία της υποκειμενική, σίγουρα δε έχει εξυπηρετήσει πολιτικές ανθρώπων, καθεστώτων και κρατών, συχνά και με την μυθοπλασία , που και αυτή με την σειρά της διαπαιδαγωγεί ( όπως πρόσφατα είπε ο Δ. Τσακνής στη ΝΕΤ σε ιστορικό ρεπορτάζ για τον λήσταρχο Νταβέλη !!! ).
Το ζητούμενο παραμένει εάν η επιστημονική της ερμηνεία, με τις ποικίλες προσεγγίσεις της ( λιγότερο ή περισσότερο υποκειμενικές ) , συνάδει ή είναι σε αντίφαση με τη δημόσια προσέγγισή της, όπως αυτή περνάει στην βασική εκπαίδευση. Είναι γνωστό ότι η επιστημονική βαθιά και αναλυτική έρευνα και η αφιέρωση ολόκληρης της ζωής ενός ερευνητή σ’ αυτή, δεν μπορεί να είναι «στρογγυλεμένη» όπως αυτή του σχολείου και τελικώς ίσως και να μην χρειάζεται οι δύο προσεγγίσεις ( ερευνητική/ πανεπιστημιακή και δημόσια/ σχολική/ λαϊκή ) να είναι ίδιες, αφού κάθε μία εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς.
Εν προκειμένω , όπως ακούσαμε από τον πρόεδρο του ομίλου ΣΚΑΙ κ. Αλαφούζο, «γίνεται προσπάθεια παρουσίασης της ιστορίας, ως έχει», χωρίς δηλαδή απόκρυψη γεγονότων, με πλουραλισμό και γόνιμη συζήτηση μεταξύ των θεωρητικών ερευνητικών σχολών/ ρευμάτων και σε αυτή την προσπάθεια εντάχθηκε ο τηλεοπτικός σταθμός, οι επιστημονικοί του συνεργάτες καθηγητές κ. Βερέμης και κ. Μιχαηλίδης, καθώς και οι σεναριογράφοι κ. Ανδρ. Αποστολίδης, Ρένα Αποστολίδη και Γιούρι Αβέρωφ, φυσικά με την τεχνική υποστήριξη της εταιρείας παραγωγής ΑΝΕΜΟΝ και την χορηγία της Ε.Τ.Ε.
Επομένως από τεχνικής απόψεως, έχουμε το «εργαλείο» εκείνο που απαιτείται για να κάνουμε την τομή . Για να δούμε λοιπόν , ότι δεν κατορθώθηκε στα δύο πρώτα επεισόδια ( βλ. τα ημαρτημένα 1και 2), μήπως επετεύχθητε με αυτή την τρίτη εκπομπή ;
Το επεισόδιο ξεκινάει με τον αφηγητή συγγραφέα κ. Τατσόπουλο να ευρίσκεται στην αγ. Λαύρα την 25η Μαρτίου ( φόντο πλάνου ) κατά την αναπαράσταση της ορκωμοσίας που τελείται εκεί κάθε χρόνο.
Αναφέρει: « Σύμφωνα με τον μύθο ο Π.Π.Γερμανός την 25η Μαρτίου 1821, ενώπιον 5.000 προσκυνητών και αγωνιστών, παρουσία του Θ. Κολοκοτρώνη, ανεβαίνει σ’ ένα υψωματάκι έξω από την μονή αγ. Λαύρας και υπό μία σημαία ορκίζει τους αγωνιστές. Η επανάσταση αρχίζει. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν συνέβη, διότι η επανάσταση είχε αρχίσει από τις 17- 26 Μαρτίου 1821 σε όλο το Μοριά και σε πόλεις όπως η Αρεόπολη, η Καλαμάτα, το Αίγιο και τα Καλάβρυτα» .- !!!!!
Πραγματικά έμεινα άφωνος με την αντικειμενικότητα και τον πλουραλισμό, την παράθεση της ιστορίας ως έχει ( όπως είπε ο κ. Αλαφούζος ) και της κατάρριψης ενός μύθου με πραγματικά ιστορικό ερευνητικό τρόπο !!!
Κύριοι, είναι δυνατόν να προσπαθείτε να καταρρίψετε έναν μύθο, δημιουργώντας έναν άλλο απαξιωτικό μύθο, στηριζόμενοι σε ρομαντικές απεικονίσεις πινάκων και γκραβουρών , χωρίς καμία αναφορά σε κείμενα και ιστορικές πηγές ; Ας αναφερόσασταν τουλάχιστον στον Ι. Φιλήμονα που απορρίπτει τα της αγ. Λαύρας, ή στην μη αναλυτική καταγραφή των γεγονότων στα απομνημονεύματα του Π.Π.Γερμανού. Μα στον πίνακα/ες. Είναι δυνατόν ;
Ο Ιωάννης Φιλήμων , στο « δοκίμιον ιστορικόν περί της Ελληνικής επαναστάσεως», αναφέρει ότι «τα περί αγ. Λαύρας είναι μύθος (sic)» ( εννοώντας προφανώς ότι δεν συνέβη κάτι εκεί την 25η Μαρτίου 1821 και μάλιστα όσο «ρομαντικά» το περιέγραφε η γνωστή ιστορία του Πούκεβιλ κ.λ.π ) . Όμως δεν αμφισβητεί τα προ της 25ης Μαρτίου γεγονότα του Μοριά, ούτε φυσικά την απελευθέρωση ή/ και πολιορκία πόλεων και κωμοπόλεων ( π.χ Καλάβρυτα , Αρεόπολη, Καλαμάτα, Αίγιο, Πάτρα ) και τούτο διότι απλούστατα , στο Μοριά, τα γεγονότα πρόλαβαν τους επαναστάτες και συνέβησαν νωρίτερα, ήδη από τα μέσα Μαρτίου 1821. Αυτή είναι και η ουσία και όχι η αποδόμησή της με αφορμή τον « μύθο» της αγ. Λαύρας, ( όπου η απεικόνιση του πίνακα δεν αντιστοιχεί στα πραγματικά περιστατικά ), όπου για όσους δεν διάβασαν τον σχολιασμό μας επί της 1ης εκπομπής και των όσων «αφοριστικών» δήλωσε ο κ. Π. Τατσόπουλος υπενθυμίζουμε :
« ….. όπως αναφέρονται στα απομνημονεύματα του Π.Π.Γερμανού, στον Φωτάκο, στην Γαλλική εφημερίδα «le costitutionnel” Ιουνίου 1821, στα απομνημονεύματα του Θεοδ. Ρηγόπουλου και τόσων άλλων σύγχρονων αγωνιστών ή ιστορικών, οι οθωμανοί της Πελοποννήσου , γνωρίζοντας τις συνωμοτικές ενέργειες των Ελλήνων, την σύναξη της Βοστίτσας ( Αιγίου ) στα τέλη Ιανουαρίου 1821, το κίνημα του Υψηλάντη στην Μολδοβλαχία και με δεδομένη την έλλειψη στρατευμάτων τους από την Πελοπόννησο λόγω Αλή Πασά, θορυβημένοι κάλεσαν τις κεφαλές των Ελλήνων στην Τριπολιτσά για να τις εγκλωβίσουν ούτως ώστε οι Ελληνες χωρίς αρχηγούς να μην «στασιάσουν» . Μεταξύ των κληθέντων ήταν και ο Π.Π.Γερμανός. Στο δρόμο Πάτρα – Τριπολιτσά προσποιήθηκε αδιαθεσία ( υπάρχει ολόκληρη γνωστή ιστορία γι’ αυτό πολυδημοσιευμένη ) για να μην εγκλωβιστεί στην Τριπολιτσά και έμεινε για ημέρες στη μονή Αγ. Λαύρας ( αρχές Μαρτίου έως και τα μέσα Μαρτίου 1821 με κάτι πισωγυρίσματα προς Μαζέϊκα ). Εκεί βρέθηκε η ευκαιρία να ξανασυζητήσει με τον Ζαΐμη, τον Φωτήλα, τον Πετιμεζά, τον Λόντο, τον Χαραλάμπη, όσα είχαν ξαναπεί για επανάσταση τον Ιανουάριο στη Βοστίτσα, ελπίζοντας ότι το ίδιο έκανε στη Μάνη και στην Καλαμάτα ο Κολοκοτρώνης, ο Πετρόμπεης, ο Παπαφλέσας και αυτό χωρίς να έχουν κινητά τηλέφωνα να συντονιστούν !!! Εν τω μεταξύ από τις 14 – 17 Μαρτίου 1821, στα Καλαβρυτοχώρια ( Κλουκίνες, Αγρίδι, Σοπωτό, γεφύρι αμπήμπαγα, φροξυλιά, χελονωσπηλιά ) πρωτοπαλίκαρα χτυπούσαν οθωμανούς και συνεργάτες τους φοροεισπράκτορες υλοποιώντας προεπαναστατικά χτυπήματα. Στις 17 Μαρτίου 1821, ανήμερα της εορτής του αγίου Αλεξίου, του οποίου η Κάρα βρίσκεται στην Αγ. Λαύρα και πανηγυρίζει η μονή, τελέσθηκε δοξολογία με όλες τις «Καλαβρυτινές Κεφαλές» , τον Π.Π Γερμανό και τον Κερνίκης Προκόπιο, παρουσία πλήθους κόσμου προσκυνητών που δεν ήξεραν τι τους περίμενε. Εκεί πρέπει να έγινε αυτό που λέμε «ορκωμοσία», της οποίας οι λεπτομέρειες είναι περισσότερο προφορικές, αν και υπάρχουν και έγγραφα και βιογραφίες . Στη συνέχεια όλοι έφυγαν για τους τόπους τους γνωρίζοντας πως δεν υπήρχε σημείο πισωγυρίσματος. Ή θα ελευθερώνονταν ή θα πέθαιναν. Ετσι ο Π.Π.Γερμανός βρέθηκε από τις 18 Μαρτίου στην Πάτρα. Τις ίδιες ημέρες κινούσε και ο Πετρόμπεης από την Μάνη ( Αρεόπολη, 17 Μαρτίου 1821 ) να συναντήσει τον Κολοκοτρώνη προ της Καλαμάτας. Στις 21 Μαρτίου 1821 οι Καλαβρυτινοί χτύπησαν την φρουρά του βοεβόδα Καλαβρύτων Αρναούτογλου και ελευθέρωσαν τα Καλάβρυτα έχοντας μπαϊράκι το παραπέτασμα της ωραίας πύλης του ναού του αγ. Αλεξίου, το γνωστό «λάβαρο». Το πιστοποιούν τα πιστοποιητικά των αγωνιστών του 1821 με καταγωγή από τα Καλαβρυτοχώρια ( αρχείο αγωνιστών 1821, εθνικής βιβλιοθήκης ) και οι προφορικές παραδόσεις και τα τραγούδια των προπαππούδων μας όλων ημών. Στις 22 Μαρτίου απελευθερώθηκε η Καλαμάτα και στις 25 Μαρτίου 1821 ( που είναι μια ημερομηνία που είχε οριστεί για την επανάσταση, μαζί με τις εναλλακτικές του αγ. Γεωργίου και της 29ης Μαΐου, αλλά τους πρόλαβαν τα γεγονότα κι’ έγινε νωρίτερα ), επεδόθη δήλωσις (declaration) στα προξενεία των ξένων δυνάμεων στην Πάτρα και στην Καλαμάτα αναφέροντας ότι το έθνος των ελλήνων ήταν σε επανάσταση και όχι στάση. Αυτές τις δηλώσεις έλαβε και ο Κοραής και τις δημοσίευσε στο Παρίσι. Εκεί αναφέρεται και η Αγ. Λαύρα».
Ετσι κατά την ταπεινή μας άποψη έπρεπε ν’ αρχίσει η εκπομπή , στη συνέχεια δε εάν ήθελε να μιλήσει για τον συμβολισμό και την «στρογγυλοποίηση» των γεγονότων, θα μπορούσε ν’ αναφέρει επί παραδείγματι τα εξής:
«Τα παραπάνω γεγονότα, με την συμβολική συγκέντρωσή τους το 1838 ( δ/γμα Οθωνα) σε μία ημερομηνία ( 25η Μαρτίου/ Ευαγγελισμού , συμβολισμός, θέλημα θεού να σκλαβωθούμε, θέλημα θεού να ελευθερωθούμε ) , ουδέποτε αμφισβητήθηκαν από τους ζώντες αγωνιστές του 1821, τουναντίον τα συμφώνησαν και είπαν : « Οι Καλαβρυτινοί πρώτοι, μεταξύ ίσων, εκεί στην άγια Λαύρα ». Αν η Αγ. Λαύρα ήταν «μύθος» δε θα το συνομολογούσαν ο Κολοκοτρώνης και ο Πλαπούτας,, ενώ αν ήταν απλά μια εμμονή της εκκλησίας για να έχει μερίδιο στη δόξα τότε γιατί να μην ήταν συμβολικά οποιοδήποτε άλλο μοναστήρι ή εκκλησία της Πελοποννήσου ; Όχι όμως, δεν ήταν οποιοδήποτε άλλο μοναστήρι ή ναός, ήταν ειδική αναφορά. Εκεί στην άγια Λαύρα, πιστοποιώντας τα γεγονότα της 17ης Μαρτίου 1821. Το λένε τα τραγούδια, οι αδιαμφισβήτητοι καταγραφείς των γεγονότων όπως έλεγε και ο Κολοκοτρώνης, το λένε οι προφορικές παραδόσεις εκατοντάδων «μυθοπλαστών/ (sic)» προπαππούδων μας. Μα δεν το λέει ξεκάθαρα ο Π.Π.Γερμανός στα απομνημονεύματά του.. Μα πως να το πει ; καταρχάς η πράξη του δεν θεωρείτο ( ούτε και από τον ίδιο) ακόμα ως «συμβολική/ ιερή/ εθνική», όταν έγραφε τα απομνημονεύματά του το 1826, εν μέσω «φωτιάς και τσεκουριού» του Ιμπραήμ. Αυτό έγινε το 1838. Εξάλλου ίσως φοβόταν πως αν τα απομνημονεύματά του μετά πλήρων λεπτομερειών έπεφταν στα χέρια του Ιμπραήμ, θα ήταν σαν να υπέγραφε την θανατική του καταδίκη ως ένας εκ των πρωτεργατών της επανάστασης. Ο Π.Π.Γερμανός πέθανε το 1827 και δεν πρόλαβε να ανασυντάξει λεπτομερώς τα απομνημονεύματά του..»
Όπως έχουμε ξαναναφέρει, κατά την άποψή μας, δεν υπάρχει έθνος ( κράτος ) στον κόσμο που να μην έχει τους «μύθους και τους ήρωές του». Η αμερικανική επανάσταση δεν ήταν μόνον η 4η Ιουλίου ( ούτε ο Ουάσιγκτον ήταν άγιος), ούτε η Γαλλική μόνον η 14η Ιουλίου ( και φυσικά οι επαναστάτες δεν ήταν άγιοι/ ήρωες) . Όμως αυτές οι ημερομηνίες είναι συμβολικά συγκεντρωτικές των επιμέρους πάμπολλων γεγονότων. Αυτό συνέβη και με τη δική μας 25η Μαρτίου 1821. Ε και λοιπόν ; σε τι στερεί αυτός ο συμβολισμός την αλήθεια ; ή σε τι βλάπτει η ρομαντική ιστορία του Πούκεβιλ ή ο συμβολικός πίνακας του λαβάρου ( σε άλλον πίνακα και γκραβούρες είναι σημαία ) και της ορκωμοσίας του Βρυζάκη ; λες και υπήρχαν φωτογραφικές μηχανές τότε να απαθανατίσουν την στιγμή. Το 1838, με το γνωστό διάταγμα του Οθωνα, η 25 Μαρτίου καθιερώθηκε ως εθνική γιορτή και μάλιστα υπήρξε εορταστικό πρόγραμμα ( που σώζεται στα αρχεία ), με παρελάσεις και ομιλίες, όπου «στρογγυλοποιήθηκαν» τα επιμέρους γεγονότα σε μία ημερομηνία ( 25η Μαρτίου ), με την σύμφωνη γνώμη των ζώντων αγωνιστών και τονίστηκε ιδιαιτέρως η σημασία και ο συμβολισμός της αγ. Λαύρας.
Το διάταγμα του Οθωνα, 1838.
Επομένως, ουδεμία αντικειμενικότητα και ουδείς πλουραλισμός , αντιθέτως απαξιωτική αποκαθήλωση, χωρίς βιβλιογραφική αναφορά και δημιουργία νέων αποπροσανατολιστικών θέσφατων επέτυχε το 3ο επεισόδιο της πολύκροτης και αυτοδιαφημιζόμενης «ως έγκυρης» σειράς.
Φυσικά υπήρξε και συνέχεια. Η δεύτερη κατά σειρά αποδόμηση, ήταν τα ιδεώδη των ελλήνων/ χριστιανών αγωνιστών, που πολέμησαν ως: « άτακτοι αγροτοκτηνοτρόφοι πλιατσικολόγοι, δολοφόνοι αμάχων για την υλική ανταμοιβή τους ( 1 στρέμμα γης ανά μήνα υπηρεσίας ), καθοδηγούμενοι κυρίως από το χριστιανικό μένος των ιερέων κατά των μουσουλμάνων, τραγουδώντας : « Τούρκος μη μείνει στο Μοριά, μηδέ στον κόσμο όλο». Ο αγώνας ήταν για την γη. Ο αγώνας ήταν θρησκευτικός. Ο αγώνας ήταν «ταπεινών αιτίων», αλλά πρόεκυψε εθνικοαπελευθερωτικός και αξιομνημόνευτος κυρίως χάρις στις συγκυρίες και τον φιλελληνισμό. Ο Πατριάρχης πλήρως υποταγμένος και φοβισμένος αφορίζει την επανάσταση σε Μολδοβλαχία και Μοριά. Ο αγώνας στέκεται χάρις στο ναυτικό των Ελλήνων που αποκόβουν τις προσβάσεις του σουλτάνου, αλλά και στη συγκυρία του Αλή πασά. Επειδή οι εξεγερθέντες είναι βίαιοι και δολοφονούν γυναικόπαιδα ( π.χ Μονεμβασιά, Τριπολιτσά κ.λ.π) αναγκάζεται και ο σουλτάνος ν’ αντιδράσει βίαια δίδοντας εντολή για αντίποινα στους χριστιανικούς πληθυσμούς της Πόλης, της Μ. Ασίας, της Μακεδονίας κ.λ.π, συν του ότι ένιωσε προδομένος από τους άπιστους , που ενώ τους είχε βάλει στη διοίκηση ( π.χ φαναριώτες ) αυτοί στασίασαν κατά του χεριού που τους έδινε ψωμί. Τις σφαγές όμως τις έκανε ο ισλαμικός όχλος και όχι οι λόγιοι οθωμανοί. Η επανάσταση καταπνίγεται παντού, εκτός του Μοριά λόγω των συγκυριών ( που προαναφέραμε ), η δε επανάσταση της Μολδοβλαχίας με τον ιερό λόχο και τον Αλ. Υψηλάντη, στηριζομένη και στα της φιλικής εταιρείας , ήταν «εθνικιστική» !!! ( Θ. Βερέμης στο πάνελ σχολιασμού ).
Και έρχεται η ώρα της Τριπολιτσάς : όπου κατοικούμενη από 35.000 μουσουλμάνους, Εβραίους και Αλβανούς, μέσα στην ευμάρεια και τον πλούτο , φυλασσόμενη από 9.000-10.000 στρατιώτες του Μουσταφά, πολιορκείται επί μήνες από του Ελληνες, ενώ οι κάτοικοί της λιμοκτονούν. Τελικά «παίρνεται» με κόλπο και αρχίζει η σφαγή επί δικαίων και αδίκων, κυρίως όμως των γυναικόπαιδων. Ο πλούτος όλος λεηλατείται, – μέχρι και νεκρούς ξέθαψαν για το πλιάτσικο -, η Μπουμπουλίνα και ο Κολοκοτρώνης είναι οι βασικοί (οικονομικά ) κερδισμένοι, ο Δημ. Υψηλάντης «ο ριγμένος», καθώς και το δημόσιο ταμείο του αγώνα, στο οποίο δεν πήγε ούτε το ¼ του πλούτου που λεηλατήθηκε. Οι πλούσιοι μουσουλμάνοι, εξαγοράζουν την ασφαλή φυγή τους, μέσω Μανιατών, Κολοκοτρώνη κ.λ.π ενώ σφαγιάστηκαν ή εκτελέστηκαν 8.000 άμαχοι ( γυναικόπαιδα ). Φυσικά όλα αυτά γινόντουσαν εν μέσω διαμαχών και των ιδίων των Ελλήνων μεταξύ τους για το ποιος θα πάρει τα περισσότερα , γεγονός που προοιωνίζετο όσα θα συνέβαιναν αργότερα στις εθνοσυνελεύσεις και στον ελληνικό εμφύλιο» . Τέλος επεισοδίου.
Ας δούμε τώρα την ανάγνωση των ιδίων γεγονότων, από τις ίδιες πηγές που προφανώς ανέτρεξαν οι κ. καθηγητές τεχνικοί σύμβουλοι της εκπομπής, όπως τις ερμηνεύει η άλλη σχολή, που φρόντισαν να μην υπάρχει ούτε στο επεισόδιο, ούτε στο πάνελ.
Τα της αγ. Λαύρας τα έχουμε ήδη σχολιάσει τόσο στο 1ο κείμενό μας, όσο και στο παρόν ( βλ. ανωτέρω ).
Οι Έλληνες/ χριστιανοί αγωνιστές ( αλλά και αρκετοί Μοραΐτες μουσουλμάνοι που ένιωθαν έλληνες , αδικημένοι από το οθωμανικό δεσποτικό κράτος, που πολέμησαν μάλιστα με αξιώματα στο πλάι των Ελλήνων ,{ βλ. σχ. οικογ. αρχείο Κων/ Πλαπούτα, που η εκπομπή απαξίωσε, αν και της προσφέρθηκε ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2010} ) , πράγματι ήταν απλοί αγρότες ή κτηνοτρόφοι, ή ψαράδες, ή Κλέφτες στα βουνά, αγράμματοι ( κατά τ’ άλλα είχαν σχολεία και εκπαίδευση ( sic) ) και σκληροί έως βίαιοι στην καθημερινότητά τους, λόγω των συνθηκών διαβίωσης και επιβίωσης, οποιαδήποτε δε σύγκριση με το σήμερα θα αποτελούσε αδόκιμο αναχρονισμό !!!
Όπως μας αναφέρει στα ( προφανώς ) άγνωστα στους εκλεκτούς καθηγητές απομνημονεύματά του, ο Θεοδ. Ρηγόπουλος ( εκ Φιλίων Καλαβρύτων, βαπτιστικός του Θ. Κολοκοτρώνη και γραμματέας του αδικοχαμένου στον εμφύλιο Πάνου Κολοκοτρώνη, μετέπειτα δικηγόρος και κρατικός υπάλληλος ), οι Ελληνες μιλούσαν ελληνικά με τους μουσουλμάνους οθωμανούς αποκαλώντας τους ΠΕΡΣΙΑΝΟΥΣ ( δηλ. Πέρσες ) και αυτό γιατί τους θεωρούσαν συνέχεια της αρχαίας Περσικής αυτοκρατορίας που πάντοτε επιβουλευόταν την Ελλάδα, οι δε τότε σύγχρονοι Ελληνες έπρεπε να τους αποτάξουν στα πλαίσια της συνεχούς και αέναης πάλης από την αρχαιότητα μέχρι το 1821. Κατά τ’ άλλα οι Ελληνες δεν είχαν συνείδηση της διαχρονικότητάς τους και «γεννήθηκαν ως Ελληνες και έθνος» λίγο πριν την επανάσταση χάρις στον Κοραή !!!! (sic).
Ναι , χάρις στον Κολοκοτρώνη, τον Πλαπούτα, τον Νικηταρά, τους Μαυρομιχαλαίους, τους Πετιμεζάδες και τόσους άλλους ( μιλάω μόνο για τον Μοριά ) , μεταλλάχθηκαν αργά ή γρήγορα από σκληροτράχηλους αγροτοκτηνοτρόφους σε έμπειρους πολεμιστές . Οι ναυτικοί ήταν ήδη έμπειροι λόγω των συνεχών συγκρούσεων με τους Πειρατές. Αγωνιζόντουσαν για ν’ αλλάξουν ένα παρόν χωρίς μέλλον. Δεν είχαν τίποτα να χάσουν, κι’ αυτό τους αγρίευε ή τους έδινε κουράγιο περισσότερο. Λιγοψυχούσαν ; ναι , αλλά έτσι είναι η ανθρώπινη φύση, στο σύνολο όμως γίνονταν ένα δίνοντας κουράγιο ο ένας στον άλλο. Στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, ο εκ Λευκασίου ( Τσορωτά ) Καλαβρύτων θεοδ. Μπουλιαρίτης τραυματίζεται στον μηρό και συλλαμβάνεται αιχμάλωτος, αρπάζει όμως ένα σπαθί και υπό τις ιαχές κουράγιου των απομακρυσμένων συντρόφων του, κατασφάζει την οθωμανική φρουρά του και δραπετεύει. Αυτά πιστοποιεί ο Θεοδ. Κολοκοτρώνης ( βλ. αρχείο αγωνιστών 1821 ).
Ναι , όποτε μπορούσε ο Κολοκοτρώνης και οι άλλοι αρχηγοί τους άμειβαν, ή τους άφηναν να πάρουν λάφυρα ( έτσι ήταν επί χιλιάδες χρόνια το εθιμικό δίκαιο του πολέμου. Σημ. δεν έχω διαβάσει τα περί 1 στρεμ. ανά μήνα θητείας ) , διότι στο τέλος το πάμφτωχο ελληνικό κράτος δεν είχε να τους δώσει τίποτα ( μερικοί μόνον πήραν κάποια «εθνικοϊδιόκτητα κτήματα ), πλην κάποιων «χάρτινων» μεταλλίων και αυτά μετά από δύο επιτροπές αποκατάστασης των αγωνιστών και μέσα από τεράστια γραφειοκρατία. Ο εκ Τσορωτά ( Λευκασίου Καλαβρύτων ) αγωνιστής και φιλικός Ιωάννης Τσερνοτόπουλος, «απέθανε επί της ψάθης», όπως αναφέρεται στ’ αρχεία αγωνιστών του 1821 της εθνικής βιβλιοθήκης.
Ο αγώνας ήταν για την αποκατάστασή τους στη γή ; Ήταν θρησκευτικός ; Ήταν εθνικός; Ναι ήταν απ’ όλα. Από το 1453 που πάρθηκε η Πόλη μέχρι το 1821 και μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 -13, αλλά μέχρι και την Σμύρνη, οι αγώνες ήταν απελευθερωτικοί και ως τέτοιοι σημαίνει ότι ήταν «αυτοπροσδιοριστικοί /self-determination» δηλ. περιέκλειαν και την εθνική ιδιαιτερότητα και την αυτοδιάθεση και τον ορισμό της γης τους και την θρησκεία και τα ήθη και τα έθιμα και γενικώς όλα αυτά που χαρακτηρίζουν ένα αρχαίο έθνος που με μεταλλάξεις και προσαρμογές διατρέχει τους αιώνες, όπως εξάλλου συμβαίνει με τους κινέζους, τους ινδούς, τους εβραίους και τόσους άλλους λαούς.
Ο φιλελληνισμός βοήθησε στον επανα-αυτοπροσδιορισμό μας. Φυσικά !! Αυτό δεν είναι καινοφανές. Είναι γνωστό από τα σχολικά μας βιβλία.
Ο Πατριάρχης αφόρισε την επανάσταση της Μολδοβλαχίας και του Μοριά, Το ξαναείπαμε στο πρώτο σχολιαστικό άρθρο μας την 26η Ιανουαρίου 2011: « παπάς κρεμάμενος, έγραφε κι’ απόγραφε», όπως λέει η παροιμία. Ο Γρηγόριος Ε’ και κάθε άλλος τυχόν Πατριάρχης δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, ως αρχηγός του millet/ γένους των ρωμιών/ χριστιανών που εξηγέρθη κατά του κράτους. Αν και δεν το πίστευε , αφόρισε τις επαναστάσεις γνωρίζοντας την έτσι κι’ αλλιώς τύχη του. Αφόριζε δεν αφόριζε, την κρεμάλα δεν την γλύτωνε. Απλά με τον αφορισμό ήλπιζε να δώσει λίγο χρόνο στους επαναστάτες, αλλά και στους προύχοντες ή τους Ελληνες της Πόλης και της Μ. Ασίας να φυγαδευτούν για να γλυτώσουν τα αντίποινα, θυσιάζοντας ουσιαστικά τον εαυτό του. Αυτό έκαναν και 30-40 Μητροπολίτες που σφαγιάστηκαν σε όλη την επικράτεια, αλλά και το 1922 ο Μητροπολίτης Σμύρνης !!! Κατά τα άλλα «η εκκλησία δεν προσέφερε στον αγώνα» (sic), παρά μόνον τις ζωές Μητροπολιτών και ιερέων, πάμπολλα σκεύη που έλιωσαν ή πουλήθηκαν για να βρεθούν χρήματα, καθώς και το μολύβι από τους τρούλους που το έλιωναν για τα βόλια.
Το ελληνικό ναυτικό ήταν αξιοπόλεμο ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα, αφού ήταν εμπορικό μεν , με κανόνια δε και οπλισμένους ναύτες ( λεβέντες ) για τον φόβο της Πειρατείας. Την sea power/ θαλάσσια ισχύ στο Αιγαίο την είχαν οι Ελληνες ( Υδραίοι, Σπετσιώτες, Ψαριανοί, Ανδριώτες, Χιώτες, Γαλαξιδιώτες κ.ά ), γι’ αυτό και αποκόπηκε ο σουλτανικός στόλος, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να σταθεί ο αγώνας στο Μοριά . Αλλά αυτό είναι γνωστό και όχι όψιμη ανακάλυψη !!! Εκείνο που γεωπολιτικά και με σύγχρονους όρους μπορούμε να πούμε είναι πως εάν η Ελλάδα απολέσει την sea power/ θαλάσσια ισχύ στο Αιγαίο, ( που την είχε από την αρχαιότητα) αυτομάτως κινδυνεύει και η αυτοκυριαρχία της. Ας το καταλάβουμε όλοι και κυρίως οι πολιτικοί μας.
«Τα αντίποινα του σουλτάνου, ήταν επ’ αφορμή και σύμμετρα με τις θηριωδίες των Ελλήνων στον Μοριά (sic)». Πολύ political correct προσέγγιση !!! Οι σφαγές, η βία και ο πόλεμος ελλήνων χριστιανών και μουσουλμάνων στο Μοριά, γινόταν εντός « του χώρου των εχθροπραξιών και ένεκα αυτών» , αντιθέτως οι σφαγές του σουλτάνου, με εντολή ( μέσω λογίων και αξιωματούχων ) και παρακίνηση του μουσουλμανικού όχλου, γινόταν σε μη εμπλεκομένους χριστιανικούς πληθυσμούς ανά την επικράτεια και κυρίως στη Μ. Ασία λόγω γρήγορης προσβασιμότητας.
Το τι συνέβη στην Τριπολιτσά, ομοίως είναι γνωστό από τα αρχεία, τις βιογραφίες κ.λ.π. ( ξέσπασμα 4 αιώνων καταπίεσης και σφαγών, χωρίς αυτό να ισοφαρίζει την βία ). Αλλά την τύχη των αιχμαλώτων, τη διαχείρισή τους και το εθιμικό δίκαιο που τους διέκρινε – και μάλιστα ανά περιοχή – , μας το περιγράφει άριστα ο Απ. Βακαλόπουλος στο θεμελιώδες έργο του: « Αιχμάλωτοι Ελλήνων κατά την επανάσταση του 1821». Φυσικά κάποιοι δολοφονήθηκαν άδικα, κυρίως από «ντελικανήδες» ( θερμόαιμους ) αγωνιστές που οι οθωμανοί τους είχαν σφάξει την οικογένεια ή αγαπημένα πρόσωπα και θέλαν άμεση εκδίκηση. Όμως όσοι δεν σκοτώνονταν ( κυρίως δια της σφαγής και λιγότερο από βόλι ) στις μάχες ή τις αψιμαχίες , φυλάσσονταν ως αιχμάλωτοι, όχι γιατί ο Κολοκοτρώνης είχε «ταπεινά αίτια» να τους πάρει την περιουσία, όπως ψυχανεμίστηκε η εκπομπή, αλλά διότι τους ήθελε ως ανταλλάξιμους με Ελληνες αιχμαλώτους στα χέρια των Οθωμανών. Σε κάθε περίπτωση ο Κολοκοτρώνης δεν πλούτισε στον αγώνα. Ότι λάφυρα αποκτούσε τα μοιραζόταν με τους άνδρες του, γι’ αυτό και ήταν ηγέτης, για εμένα δε προσωπικά είναι ο ένας και μοναδικός Έλληνας Εθνάρχης, αφού πήρε ένα κατατρεγμένο έθνος και το επ-ανάστησε ( ξανά στήριξε στα πόδια του ) !!!
Στο σχολιαστικό πάνελ της εκπομπής, οι κ. καθηγητές, αντί να αντιτάξουν το επιχείρημα της μονόπλευρης αντιμετώπισης των γεγονότων ( λες και η εκπομπή ήταν από Τούρκους καθηγητές, που και αυτοί, εξ όσων γνωρίζω πιο ανάλαφρα θα μας τα έλεγαν ) , στην εμμονή της αποκαθήλωσης της Αγ. Λαύρας και των δολοφόνων / σφαγέων «ταπεινών» Ελλήνων , χωρίς να προβληθεί έστω και λίγο η άλλη επιστημονική άποψη, όπως την περιέγραψα ανωτέρω , καθώς και την έλλειψη περιγραφής των ανά τον Μοριά επαναστατικών κινήσεων, τον ρόλο του Παπαφλέσσα, του Πλαπούτα, του Νικηταρά, του Ζαΐμη, του Λόντου κ.ά, όπως δε και την ελάχιστη αναφορά στην επανάσταση της Μολδοβλαχίας , αρκέστηκαν σε γενικές ιστορικο/κοινωνιολογικές αναλύσεις ( σωστές μεν, αλλά συχνά αόριστες και μη επικεντρωμένες στα όσα είδαμε ), στο όνομα της αποφυγής του ιστορικού αναχρονισμού, στον οποίο όμως πάντοτε έπεφταν μη αποφεύγοντάς τον !!! Τελικά όλο αυτό τι εξυπηρετούσε ; ( βλ. παρακάτω, μας το αποκαλύπτει ο καθηγ. Θ. Βερέμης με άρθρο του !! )
Τέλος στα ημαρτημένα ( άστοχα ) της εκπομπής πρέπει να προσμετρηθεί η συνεχής έλλειψη εκπροσώπου του ομίλου απογόνων αγωνιστών του1821, της Παγκαλαβρυτινής Ενώσεως , των Υδραιο-Σπετσιωτικών σωματείων, Σουλιωτών κ.λ.π , που έστω και εάν δεν θεωρούνται «έγκριτοι επιστήμονες» κάτι θα προσέθεταν στο πάνελ ή στην εκπομπή. Η εμμονή αποφυγής τους , δυστυχώς με κάνει να πιστεύω πως η εκπομπή στο όνομα της αντικειμενικότητας και του πλουραλισμού, διαπράττει εν γνώσει της και με πλήρη υποκειμενισμό «επιστημονικό ατόπημα, προειλημμένου συμπεράσματος», δηλαδή εντελώς ημαρτημένο ( άστοχο ) έργο .
Ας δούμε τι πιστεύει για το θέμα του εθνικισμού ο καθηγ. κ.Θ. Βερέμης σε άρθρο του στην «Καθημερινή της Κυριακής 06.02.2011»: « Ο εθνικισμός που γνωρίζουμε σήμερα δεν έχει σχέση με εκείνον που δημιούργησε ο γαλλικός ορθολογισμός. Ο εθνικισμός της Γαλλικής Επανάστασης ήταν εδαφικός και πολιτικός. Συσπείρωσε τους πολίτες εναντίον των προνομίων του παλαιού καθεστώτος, ώστε το έθνος να αποτελέσει τη νέα νομιμοποιητική βάση της κρατικής εξουσίας, αντί της ελέω Θεού μοναρχίας. Όμως, ο εθνικισμός σταδιακά μεταλλάχθηκε σε προϊόν του ρομαντισμού. Ετσι, οι Γάλλοι, που απέδιδαν στο έθνος πολιτικό περιεχόμενο, προσέδωσαν στην έννοια αυτή οργανικές ιδιότητες, ιδίως μετά την ταπεινωτική τους ήττα από τους Πρώσους το 1870-71. Οι Γάλλοι, οι οποίοι ήταν αποτέλεσμα προσμείξεων Γαλατών και Φράγκων (Γερμανών), θέλησαν να αποβάλουν από τη μνήμη τους το Γερμανικό στοιχείο και να αναδείξουν το Κέλτικο. Αντίστοιχα, οι Πρώσοι αναζήτησαν σε κάποιο ιδεατό παρελθόν τη γερμανική καθαρότητα έναντι του σύνοικου σλαβικού πληθυσμού στα ανατολικά εδάφη τους. Ο ημέτερος Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, αν και εγγράφεται στη ρομαντική σχολή της ιστοριογραφίας, υπήρξε ορθολογιστής στις παρατηρήσεις του για τις καταβολές του ελληνικού έθνους. Αντιμετωπίζοντας τις απόψεις του Αυστριακού ιστορικού Ιάκωβου Φίλιππου Φαλμεράγιερ ότι η εγκατάσταση σλαβικών και αλβανικών φύλων στην Ελλάδα εξαφάνισαν κάθε ίχνος ελληνικού αίματος από τις φλέβες των Ελλήνων, ο Παπαρρηγόπουλος απέρριψε την βιολογική αυτή ερμηνεία της ιστορίας και προέταξε τον πολιτισμό ως μοναδικό έγκυρο γνώρισμα κάθε έθνους. Ο ελληνικός εθνικισμός του 19ου αιώνα συνεπώς υπήρξε ανοιχτός στην εθελουσία προέλευση κάθε εθνότητας που επιθυμούσε να γίνει μέτοχος ενός πολιτισμού με την αρχαιότερη και πλουσιότερη γλωσσική παράδοση. Η ελληνική γλώσσα, άλλωστε, δεν ήταν μόνο φορέας της γραμματείας των αρχαίων, αλλά και η ιερή γλώσσα των γραφών, καθώς οι τρεις από τους τέσσερις Ευαγγελιστές έγραψαν τα ευαγγέλιά τους στα ελληνικά. Ο ελληνικός εθνικισμός μεταλλάσσεται μέσα στον εικοστό αιώνα. Πρώτη αιτία της αλλαγής υπήρξε η εξαγγελία της Τρίτης Διεθνούς το 1924 ότι οι τρεις Μακεδονίες, του Βαρδάρη, του Αιγαίου και του Πιρίν, θα γίνονταν μελλοντικά ένα ενιαίο αυτόνομο κράτος υπό την κομμουνιστική Βουλγαρία. Η εξαγγελία αυτή προκάλεσε μεγάλες διχογνωμίες στο ΚΚΕ με αποτέλεσμα την παραίτηση των ιστορικών Γιάννη Κορδάτου και Σεραφείμ Μάξιμου από τους κόλπους του κόμματος. Όταν την ηγεσία ανέλαβε ο Νίκος Ζαχαριάδης, η άποψη της Τρίτης Διεθνούς επικράτησε. Οι διώξεις κατά του ΚΚΕ υπό το βενιζελικό «ιδιώνυμο αδίκημα» και οι φυλακίσεις μελών του κόμματος από το καθεστώς Μεταξά, ξεκίνησαν από το λάθος της υιοθέτησης ενός συνθήματος βλαπτικού για τα ελληνικά συμφέροντα. Η έννοια του «από τριών χιλιάδων ετών» καθαρόαιμου Ελληνισμού, έγινε η βάση της αναθεωρημένης αντίληψης του ελληνικού εθνικισμού επί δικτατορίας Μεταξά και χάρη στον ελληνικό εμφύλιο, μακροημέρευσε. Κατά τον εμφύλιο (1946-49), ο «Δημοκρατικός Στρατός» στρατολογούσε, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια από τις σλαβόφωνες περιοχές της δυτικής Μακεδονίας με αποτέλεσμα να εξαγγελθεί από το κόμμα η δημιουργία ανεξάρτητης Μακεδονίας και Θράκης με πρωτεύουσα την Θεσσαλονίκη. Η 5η Ολομέλεια του ΚΚΕ στις 30 – 31 Ιανουαρίου 1949 επανέλαβε το μοιραίο σφάλμα του Μεσοπολέμου, αναγνωρίζοντας το «δικαίωμα του μακεδονικού λαού για εθνική αυτοδιάθεση». Η απόφασή του κόστισε τόσο πολύ στο μετεμφυλιακό ΚΚΕ ώστε το ζήτημα να αποτελεί σήμερα άβατο στις κομματικές αποτιμήσεις του εμφυλίου. Ο παλιός διεθνισμός της Αριστεράς έδωσε πλέον τη θέση του σε έναν ιδιότυπο εθνικισμό, ο οποίος απέκτησε τη σημασία αντίστασης κατά της παγκοσμιοποίησης και των πολυεθνικών εταιρειών. Η εμφυλιακή προθυμία του ΚΚΕ να συμπλεύσει με τις αντίπαλες μεγαλοϊδεατικές φιλοδοξίες μιας γειτονικής εθνογένεσης εκθέτει ακόμα το κόμμα σε εύκολη κριτική. Ο παραδοσιακός εθνικισμός της Δεξιάς επιστρέφει σε οργανικές ερμηνείες της μεταξικής περιόδου και αποδύεται σήμερα σε κυνήγι μειοδοτικών μαγισσών που εντοπίζονται κυρίως στον φιλελεύθερο χώρο. Ετσι, το ανέστιο κέντρο του πολιτικού φάσματος βρίσκεται εγκλωβισμένο ανάμεσα σε δύο κατήγορους, τον δεξιό και τον αριστερό. Η σύγχρονη κοινωνία αναζητάει όλο και πιο πολύ τη θαλπωρή της χαμένης παραδοσιακής κοινότητας στον εθνικισμό των συμβόλων, ενίοτε και στην θρησκευτική παραμυθία. Κατά πόσον κάποιοι απολεσθέντες παράδεισοι του παρελθόντος υπήρξαν πραγματικοί ή αποτελούν εμφυτεύματα εικονικής μνήμης, είναι θέμα μεγάλης συζήτησης μεταξύ διανοουμένων και ιστορικών. Δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε το γεγονός ότι οι εθνικές μνήμες αποτελούν κοινό σημείο αναφοράς, ώστε να δημιουργείται ανάμεσα στους κατοίκους της χώρας αυτής η αλληλεγγύη, που είναι απαραίτητη σε περιόδους κρίσης σαν τη σημερινή. Όμως, καλό είναι να προσέχουμε το θυμικό. Υπήρξε πηγή μεγάλων περιπετειών στο παρελθόν. Η υπερβολική του δόση βλάπτει»…
….. και γι’ αυτό πρέπει να πάρουμε τώρα αντίδοτο από τον ΣΚΑΙ – 1821 για να μην μας βλάψει η υπερβολική δόση «εθνικισμού» !!!
Μετά από αυτά, που να ορθώσει λόγο ο καθηγ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου. Φοβήθηκε λέει μήπως χαρακτηριστεί εθνικιστής ( sic ). Αντιλαμβάνεστε λοιπόν αγαπητοί αναγνώστες, αριστεροί, δεξιοί, Πασοκικοί κ.λ.π πως εάν δεν συνάδετε με τα παραπάνω , είσαστε «κοινοί εθνικιστές» και πρέπει να περάσετε από αναμόρφωση, διότι η υπερβολική δόση πατριωτισμού που πήρατε από την οικογένεια , το σχολείο και την κοινωνία σας έβλαψε, οπότε πάρτε τώρα το αντίδοτο να συνέλθετε !!!
Έλεος, όχι άλλους αναμορφωτές και όπως λέει ο λαϊκός βάρδος: «φοβάμαι εκείνα που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα» !!!
Όπως καταλάβατε το συγκεκριμένο επεισόδιο δεν είχε εύστοχα, μόνον ημαρτημένα ( άστοχα) !!!
Εν αναμονή των λοιπών επεισοδίων, για να δούμε και να μάθουμε τις υπόλοιπες σφαγές, στα πλαίσια της αναμόρφωσής μας ….
Tου Δημ. Σταθακόπουλου
Δρα κοινωνιολογίας της ιστορίας και πολιτισμού ( οθωμανικής περιόδου) του Παντείου Πανεπιστημίου, δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, μέλους της Ένωσης Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων ( CCBE, Βρυξέλες ) – Μουσικολόγου.
Αναδημοσίευση από εδώ – http://www.apogonoi1821.gr/activities.php .