Τα ημαρτημένα ( άστοχα )
( μέρος 4ο , εκπομπή της 15ης Φεβρουαρίου 2011 )
Πολύ μπερδεμένος είμαι τελικά με τους παράγοντες της εκπομπής ( όχι τους προσκεκλημένους σχολιαστές της ), αλλά και τους δημοσιογράφους που εργάζονται στον όμιλο του ΣΚΑΙ ( τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδα Καθημερινή ) στην εύλογα, λόγω ιδίου συμφέροντος προσπάθειά τους να στηρίξουν την όλη παραγωγή. Όπως λέγαμε και παιδιά, μας έχουν: «μια λαδάτη μια ξιδάτη», ή αλλιώς τα «μονά» ( 1-3 ) επεισόδια ήταν «καταιγιστικά» ελλειπή ή και ανακριβή, ενώ τα ζυγά επεισόδια ( 2-4 ) και κυρίως το 4ο εντός ανεκτών ή και καλών ορίων. Από την άλλη πάλι βλέπουμε, άλλα να έχουν «γυρίσει » για την τηλεοπτική σειρά ( συχνά μονόπλευρη απολυτότητα και μονοδιάστατη οπτική με έμφαση στα αρνητικά γεγονότα και την κατάρριψη «μύθων») , άλλα μας λένε στα σχολιαστικά πάνελ μετά την προβολή των επεισοδίων ( μισοαναλαμβάνουν την ευθύνη απουσίας και άλλων γεγονότων ή άλλων ερμηνευτικών οπτικών, ή πλειστάκις ερμηνεύουν διαφορετικά απ’ ότι στα επεισόδια που γυρίστηκαν πριν ένα ή και περισσότερα έτη ), ενώ άλλα μας γράφουν στα άρθρα τους ( όπου παρουσιάζουν τις παγκοίνως για τους μυημένους επιστήμονες έννοιες ως καινοφανείς ανακαλύψεις ) ανοίγοντας μέσω αυτών μία αναιτιολόγητη ( εκ πρώτης όψεως ) «πολεμική» με τους πολιτικούς ή τους πολίτες που εκφράζουν μία δήθεν «ακροδεξιά» (sic) αντιδραστική «εμμονική» προσκόλληση στους «μύθους» του έθνους και στην προσπάθειά τους να «ακυρώσουν» συλλήβδην όλους τους υπόλοιπους ( πολίτες, σωματεία, σκεπτόμενους ερευνητές, ή και καθηγητές ) που έχουμε μια διαφορετική απ’ αυτούς οπτική και προσέγγιση των ιδίων ή και περισσοτέρων πηγών, εντάσσοντάς μας , κατά κάποιο τρόπο, στους «ακραίους» αντεπιστήμονες και έτσι να μας τοποθετήσουν στους «γραφικούς» «καθαρίζοντας» μια για πάντα μ’ εμάς ..!!!
Άραγε ο «όμιλος απογόνων αγωνιστών του 1821», τα μέλη και τα ( αδημοσίευτα ) οικογενειακά τους αρχεία εντάσσονται στους « ακραίους/ γραφικούς» και ως εκ τούτου «ακυρωμένους» , γι’ αυτό αγνοήθηκαν παντελώς από τους παράγοντες της εκπομπής ; Διότι εάν ο «δήθεν αντικειμενικός» και όχι «προειλημμένων συμπερασμάτων » διάλογος στηρίζεται σε αυτή την βάση, ή ότι δήθεν ο «όμιλος» έχει ίδιον συμφέρον «δόξας» των προγόνων και γι’ αυτό αγνοήθηκε, τότε μπορούμε σε αντίκρουση ν’ αναφέρουμε ότι οι παράγοντες της όλης παραγωγής είναι « προσανατολισμένοι» σε προειλημμένο συμπέρασμα , έχουν ίδιον συμφέρον προς τον όμιλο του ΣΚΑΙ, δεν είναι αντικειμενικοί, δεν παραθέτουν όλες τις πηγές, δεν είχαν/ έχουν πρόσβαση σε όλα τα αρχεία ( π.χ του ομίλου απογόνων αγωνιστών 1821 ), ερμηνεύουν υποκειμενικά κ.λ.π. Όμως αυτό είναι το ζητούμενο ; Η εξάντληση χαρακτηρισμών και «ακυρώσεων» των «αντιπάλων» με απαξίωση ; ή η επιτέλους αντικειμενική ( εάν είναι δυνατόν) παρουσίαση των γεγονότων ; διότι εάν το ζητούμενο είναι το τελευταίο, τότε που είναι η στα πλαίσια του πλουραλισμού και αντικειμενικότητας παρουσίαση εκπροσώπου του ομίλου απογόνων αγωνιστών του 1821, ή έστω η αναφορά στα αρχεία του ; Εκκωφαντική σιγή !!!!
Τρανό παράδειγμα των ανωτέρω είναι τα δύο ( 2 ) άρθρα των κ. Θ. Βερέμη και Πασχ, Μανδραβέλη στην Καθημερινή της Κυριακής ( 13.02.2011 ), τα οποία θα σχολιάσω πρώτα και πριν την αναφορά μου στο 4ο επεισόδιο , διότι είναι άμεσα συνδεδεμένα με το θέμα. Ειδικότερα:
Ο ομοτ. καθηγ. κ. Θ. Βερέμης αναφερόμενος για άλλη μια φορά στις έννοιες Έθνος και Κράτος μας υπενθυμίζει: «Ας ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, τις έννοιες αυτές προς διευκόλυνση των θεατών της σειράς, φίλων και αντιπάλων. Το «έθνος – κράτος» αφορά στον χαρακτήρα του πρώτου ελληνικού κράτους στην ιστορία. Οι «πόλεις – κράτη» των αρχαίων χρόνων υπήρξαν ένα διαφορετικό είδος οργανωμένων κρατών. Η λέξη «έθνος» έχει ποικίλες εκφάνσεις στον γνωστό μας κόσμο. Από τις περιπτώσεις όπως της Αμερικής όπου ο όρος «nation» σημαίνει κυρίως το έθνος – κράτος αφού οι επαναστάτες του Γεωργίου Ουάσιγκτον απαρνήθηκαν τη σχέση τους με το παλιό καθεστώς του αγγλικού Στέμματος και μαζί με αυτό απέρριψαν και την αγγλική τους καταγωγή. Επέλεξαν μια νέα εθνική προσωνυμία, την «αμερικανική» που δεν διέθετε τότε παρελθόν και δεν προσδιόριζε εθνότητα, αλλά την ονομασία κράτους. Οι Γάλλοι απέδωσαν στην ίδια λέξη πολιτικό και εδαφικό περιεχόμενο, αλλά ο όρος nation εμπεριέχει και την κρατική μαζί με την εθνική ιδιότητα. Οι Γερμανοί, χωρίς ενιαίο κράτος όταν συνέλαβαν την έννοια του έθνους των περί τα τέλη του 18ου αιώνα, έντυσαν τον όρο με την ρομαντική τους κοσμοαντίληψη και ασχολήθηκαν συστηματικά με την κατασκευή ενός εθνικισμού, ο οποίος δεν ήταν μόνο πολιτισμικός αλλά αντλούσε κύρος και από τα βιολογικά του εύσημα. Η συγκεκριμένη αντίληψη του έθνους που επιστρέφει επίμονα στη γερμανική ιστορία με καταστροφικές συνέπειες (κάποτε), ουδεμία σχέση έχει με το είδος του πολιτισμικού εθνικισμού του ορθολογιστή Κοραή, αλλά και του ρομαντικού Παπαρρηγόπουλου. Ο τελευταίος αντιμετώπισε τις βιολογικές θεωρίες του Φαλμεράγιερ με περιφρόνηση. Η άποψή του ότι δεν υπάρχουν καθαρόαιμοι λαοί εφόσον και οι αρχαίοι προγονοί μας ήταν κατ’ αυτόν «σύγκλυδες» (ανακατεμένοι), καταλήγει στην κατάφαση της βιολογικής πολυμορφίας.
Ωραιότατη και πολύ σωστή ανάλυση από πλευράς σύγχρονης πολιτικής επιστήμης. Γιατί όμως δεν μνημονεύεται από τον κ. καθηγητή , ξεκάθαρα και η έννοια που οι Ελληνες λόγιοι διαχρονικά όριζαν για το Έθνος ή/ και το Κράτος ; και γιατί η εκπομπή ( στην αφήγηση του 1ου επεισοδίου ) δεν ξεκίνησε με την παράθεση αυτών των απλών και επιστημονικών εννοιών για να δώσει σε όλους μας ( μυημένους και αμύητους ) το στίγμα της, δηλ. πως εννούσε/ εννοεί το: « η γένεση ενός έθνους/ Κράτους», γιατί όπως ξαναείπαμε ως έθνος μας δεν γεννηθήκαμε τότε ( ο νέο- ελληνισμός ανάγεται τουλάχιστον τουλάχιστον στον 13ο αιώνα {π.χ Σβορώνος}, με προηγούμενους τον Βυζαντινό μεσαιωνικό/ ελληνιστικό και αρχαίο ελληνισμό ), αντιθέτως πελαγοδρόμησε ; Φυσικά δεν γεννάται θέμα για το «γένεση ενός κράτους», αφού ακόμα και ο πιο αδαής γνωρίζει πως τότε γεννήθηκε/ ιδρύθηκε το 1ο σύγχρονο δυτικού τύπου νέο-ελληνικό κράτος. Οι ενστάσεις είναι για το «η γένεση ενός έθνους».
Και συνεχίζει παρακάτω ο κ. καθηγητής: «Ο γενναιόδωρος εθνικισμός του Παπαρρηγόπουλου είναι υπεύθυνος για την πλήρη ενσωμάτωση όλων των μετεχόντων «τη ημετέρα παιδεία» σε ένα ελληνικό σύνολο που διαμορφώθηκε χωρίς «αίμα και σίδερο». Πόσα ευρωπαϊκά κράτη δεν έχουν διαπράξει μέσα στους αιώνες βιαιοπραγίες για να ενσωματώσουν τους πληθυσμούς τους σε κάποια ενιαία θρησκευτική (Σφαγή των Καθαρών στη Γαλλία του 14ου αι.) ή εθνική (Χιτλερική Γερμανία) κοινότητα; Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για την ειρηνική ενσωμάτωση των πληθυσμών που ζούσαν στην Ελλάδα του 19ου αι. Στο έργο αυτό συνέβαλε και ο μεγάλος εκπαιδευτικός «κατακτητής», το ελληνικό σχολείο. Το ότι στα χρόνια της ύστερης τουρκοκρατίας το σχολείο αυτό δεν ήταν κρυφό, δεν μειώνει καθόλου το μεγαλείο του επιτεύγματός του. Μπορεί οι Οθωμανοί να ενδιαφέρονταν κυρίως για τη συλλογή των φόρων και την αποφυγή ή την καταστολή εξεγέρσεων και όχι για την γλώσσα των «απίστων» (Τζιμήδων), αλλά η επιμονή και του πιο μικρού «Τζιμή» να διδαχθεί την επιφανέστερη από τις γλώσσες της βαλκανικής χερσονήσου (και όχι μόνο) συνιστά το δεύτερο μεγαλύτερο κατόρθωμα των Ελλήνων. Το πρώτο είναι μια επανάσταση που μας έκανε αυτό που είμαστε. Ελεύθερους».
Προσωπικά ( συμπτωματικώς ) γνωρίζω την καταγωγή μου από « σύγκληδες ελληνο/ σλαβο/ αρβανιτο/ιταλούς», προγόνους, οι οποίοι με τη θέλησή τους «πεισματικώς» παρέμειναν στον ελληνικό πολιτισμό μέσω της γλώσσας, της ορθοδοξίας και των ηθών και εθίμων, εκφραζόμενοι με τα δημοτικά τραγούδια και είμαι de facto και de jureπεπεισμένος για τις θέσεις του Ισοκράτη και του Παπαρρηγόπουλου σε αυτό το θέμα, όπως αναφέρει και ο καθηγ. του πανεπ. του Βοσπόρου Boulent Aksoy στο βιβλίο του « Η συμβολή της πολυεθνικότητας στην οθωμανική μουσική/ πολιστισμό», «…. ο οθωμανικός πολιτισμός αυτοπροσδιορίστηκε όταν ξέκοψε από το αλταϊκο/αραβο/περσο/βυζαντινό παρελθόν του χάρις στη συμβολή των ρωμιών, εβραίων και αρμενίων …» . Τέτοια νύξη όμως δεν είδαμε μέχρι σήμερα στο «αντικειμενικό επιστημονικό» έργο του ΣΚΑΙ. Αλλά αγαπητοί μου, το «κρυφό σχολειό» υπήρξε , όχι τόσο σαν κτήριο, μα κυρίως ( για χριστιανούς και μουσουλμάνους ) ως «κρυφή/ μυστική εκπαίδευση/ γνώση/ παιδεία», αφού αφενός δεν υπήρχε δημόσιο πρόγραμμα, δεν ενισχύετο η μάθηση και παιδεία, συχνά δε θεωρείτο μειονέκτημα , παρά προτέρημα, αφετέρου όσα «βακουφικά» ιεροσπουδαστήρια ή κολλυβογραμμάτων σχολεία υπήρχαν, κυρίως ήταν αυτοσχέδια και ελλειπή, γι’ αυτό το ποσοστό εγγραμμάτων ( χριστιανών και μουσουλμάνων ) δεν ξεπερνούσε το 10%. Μη μπερδεύουν τους τηλεθεατές ( κόσμο ) με νεολογισμούς και αφορισμούς στην προσπάθειά τους να καταρρίψουν τους δήθεν μύθους , στήνοντας νέους μύθους και θέσφατα. Δεν μας αξίζει.
Αγαπητοί κύριοι, θερμή παράκληση, μην αποδομείτε μόνον, βάλτε τα πράγματα στη σωστή τους βάση αν θέλετε να έχετε απλό και κατανοητό επιστημονικό λόγο προς το κοινό. Πείτε ξεκάθαρα:
1) Το ελληνικό έθνος με την έννοια του πολιτισμού ( κοινές ιδέες-σκοπούς, γλώσσα, θρησκείες/α, ήθη, έθιμα κ.λ.π) είναι διαχρονικό. –
2) Επειδή προϋπήρχε σαν πολιτισμική έννοια ( για πολλούς και γονιδιακά, αλλά παρέλκει του παρόντος ), ήταν πολύ εύκολο να προσδιοριστεί και με την αμερικανο-ευρωπαϊκή έννοια του «nation» ανεξάρτητα της πολιτισμικής του διαχρονίας, αφού έφερε και τα χαρακτηριστικά του νέου όρου ( τέλη 18ου -19ος αιων. ).-
3) Το νεοελληνικό Κράτος ( από τα πρώτα παγκοσμίως ), γεννήθηκε επ’ αφορμή και αμέσως μετά την επανάσταση του ‘21. Προηγουμένως δεν υπήρχαν κράτη, αλλά αυτοκρατορίες ( Μ.Αλέξανδρου, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, οθωμανική ) στις οποίες ο διαχρονικός ελληνικός λαός/οί ήταν ενταγμένος/οι ( με διακριτή όμως ταυτότητα ), η δε έννοια της αρχαιοελληνικής Πόλεως/ Κράτους της αμέσου δημοκρατίας είναι διαφορετική έννοια που ίσως ( λίγο αδόκιμα και αυθαίρετα ) προσομοιάζει με την έννοια του Κοινοτισμού.
4) Σίγουρα οι εξεγέρσεις/ επαναστάσεις έχουν βία και σκοτωμούς επί «δικαίων και αδίκων» ( έως τις μέρες μας ), αποτελούν δε το ξέσπασμα της καταπίεσης ετών, όπως έγινε και σ’ αυτή του ’21, όμως μην αναλώνετε τα ¾ του κάθε επεισοδίου στη βία και δη στην από την πλευρά των Ελλήνων …!!! Κρατήστε για την ισότητα των απόψεων μία ισορροπία τουλάχιστον ½ με ½, ή ακόμα καλύτερα αναφερθείτε στα ουσιαστικά πολιτικά αυτοπροσδιοριστικά γεγονότα και όχι στα τηλεοπτικά δραματοποιημένα θρίλερ .- ( σημ.: κάπως εξισορροπήθηκε στο 4οεπεισόδιο με την αναφορά στη σφαγή της Χίου ).
Είναι δυνατόν να στέκεστε μόνον στην αποδόμηση του πίνακα ζωγραφικής της ορκωμοσίας στην αγ. Λαύρα και να μην αναφέρετε ( έστω ) τα γεγονότα ένα προς ένα από 14-26 Μαρτίου σε όλη την Πελ/νησο ; ’Η να μην έχει αναφερθεί τ’ όνομα Σούλι και Σουλιώτες, ή ο Παπαφλέσσας ; Αλλά το σπουδαιότερο, όταν ο κ. Θ.Βερέμης είναι πολιτικός επιστήμων , να μην αναφέρετε τις δύο βαθιά πολιτικές πράξεις που σημάδευσαν τον Μάρτιο του 1821 και συγκεκριμένα την επίδοση ψηφισμάτων αυτοδιάθεσης του ελληνικού λαού , τόσο από την «Μεσσηνιακή Γερουσία», όσο και από το «Αχαϊκό Διευθυντήριο» στα προξενεία των ξένων δυνάμεων στην Καλαμάτα και στην Πάτρα αντιστοίχως ; Την εφημερίδα “le costitutinnel” των Παρισίων ; Αυτή δεν είναι αντικειμενική έρευνα / παρουσίαση . Έχει βαθιές ελλείψεις και συνάγει ελλειμματικά σαφώς προειλημμένα συμπεράσματα . –
5) Επίσης , αναφορικά με το θέμα των «σχολειών» φανερών ή κρυφών, «πιστεύω» πως θα έπρεπε ξεκάθαρα ν’ αναφέρετε ότι, βασικά δεν υπήρχαν σχολεία και ότι η εκπαίδευση ήταν terra incognita για τον πολύ κόσμο. Εκπαιδεύονταν μόνον οι αναγκαίοι για το σύστημα ιεροσπουδαστές ( ήταν και νομικοί ταυτόχρονα ) των αντίστοιχων ιερατείων ( ισλαμικού, χριστιανικού, εβραϊκού ), ελάχιστοι μηχανικοί, λίγοι λόγιοι μουσικοί ( οι οποίοι εκπαιδεύονταν είτε μέσω της ιερής/ εκκλησιαστικής μουσικής τους, είτε στο σαράϊ. Οι λαϊκοί μουσικοί ήταν πρακτικοί ), καλλιτέχνες και λίγοι για αξιωματούχοι του στρατού και της διοίκησης ( medrese, enderun Μ.Γ.Σχολή κ.λ.π ), που παρόλα αυτά συνέδραμαν στον αυτοπροσδιορισμό του οθωμανικού πολιτισμού. Η πλειοψηφία του κόσμου έμενε παντελώς αγράμματη. Μην αφήνετε «ψευδαίσθηση» εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σχολείων στην προσπάθεια αποδόμησης του « κρυφού σχολειού», που όπως έχω ξαναπεί σχετιζόταν με την «κρυφή και μη πασίδηλη γνώση» όσων την είχαν, ή προσπαθούσαν ν’ αποκτήσουν κυρίως μ’ ευκαιριακούς δασκάλους ( π.χ ιερομόναχους ή δερβίσηδες ). –
6) Οφείλατε ξεκάθαρα να πείτε αλλά δεν είπατε: « Η 25η Μαρτίου, αν και είχε οριστεί σαν κοινή ημερομηνία της επανάστασης στον Μοριά, δεν ισχύει μεν σαν πραγματικό περιστατικό, αφού τα γεγονότα την πρόλαβαν και δη : « 14 Μαρτίου Αγρίδι, 16-17 Μαρτίου αγ. Λαύρα, γεφύρι αμπήμπαγα, φροξυλιά, χελωνοσπηλιά, Σοπωτό, Αρεόπολις , Καλάβρυτα, Καλαμάτα, Αίγιο, Πάτρα», όμως την 25η Μαρτίου 1821 επιδόθηκαν ψηφίσματα αυτοδιάθεσης στα προξενεία των ξένων δυνάμεων και αυτό δημοσίευσε και η εφημερίδα «le costitutionnel» τον Ιούνιο του 1821 στο Παρίσι.. Το 1838 ο Οθων, με πρόταση και την σύμφωνη γνώμη των ζώντων αγωνιστών και της εκκλησίας, όρισε σαν «συγκεντρωτική» ημερομηνία όλων των επιμέρους γεγονότων την 25η Μαρτίου ως εθνική γιορτή ( όπως εξάλλου είχαν κάνει για τις δικές τους εθνικές γιορτές οι αμερικανοί και οι γάλλοι με την 4η και 14η Ιουλίου αντιστοίχως ). Αυτό ενέπνευσε ζωγράφους , ποιητές κ.λ.π όπως παλαιότερα τον Πούκεβιλ. Ενώ εάν θέλατε ν’ αναφερθείτε ειδικώς στην αγ. Λαύρα οφείλατε να πείτε για την δοξολογία της 17ης Μαρτίου 1821 ( πανηγυρίζει η μονή στη μνήμη του αγ. Αλεξίου ), γεγονός που αγνοήσατε παντελώς. Αν δεν υπήρξε αγ. Λαύρα, τότε γιατί αυτή η εμμονή με το συγκεκριμένο μοναστήρι και όχι ένα οποιοδήποτε άλλο, εάν υποθέσουμε πως η εκκλησία ήθελε να «υποκλέψει το γέρας της έναρξης του αγώνα» ; Γιατί πολύ απλά υπήρξε αγ. Λαύρα την 17 Μαρτίου 1821, ίσως όχι όπως ο πίνακας, αλλά υπήρξε .-
Αυτά κατά την ταπεινή μου άποψη έπρεπε να ειπωθούν ( απλά , περιγραφικά και αντικειμενικά) και όχι αφοριστικά πως δεν υπήρξε αγ. Λαύρα, όλα είναι μύθος κ.λ.π , πώς τάχα μεγαλώσαμε με «εθνικιστικά» ψεύδη στηριζόμενοι σ’ έναν ρομαντικό πίνακα ζωγραφικής. Θερμή παράκληση, δικαιολογήστε και αιτιολογήστε τα λεγόμενά σας. Μην αποκρύβετε και μην θολώνετε αορίστως τα ιστορικά γεγονότα που δήθεν αντικειμενικά περιγράφετε . –
Ομοίως , ο έγκριτος και πολυγραφότατος δημοσιογράφος κ. Πάσχος Μανδραβέλης ( Καθημερινή της Κυριακής 13.02.2011 ) , αφού – σχεδόν ταυτίζει άδικα – όλους τους ενιστάμενους προς την εκπομπή με συγκεκριμένο κόμμα και ιδεολογία ( στην προσπάθεια ακυρώσεως των διαφορετικών απόψεων και της μεταπτώσεώς τους σε αντιεπιστημονικές γραφικές), αναφέρει: «Ο Διονύσιος Σολωμός ήταν απλός και λακωνικός: «Εθνικόν είναι το αληθές». Τελεία και παύλα.» Αυτό λέμε κι’ εμείς παραπάνω στις 6 παρατηρήσεις μας, γι’ αυτό στο τέλος των προτάσεων βάζαμε τελεία και παύλα ( .- ). Εθνικόν είναι το αληθές και η αλήθεια είναι διαφορετική απ’ ότι την παρουσιάζει η συγκεκριμένη παραγωγή μέχρι σήμερα, ή τουλάχιστον το 3ο επεισόδιο. Μήπως λοιπόν επειδή η εκπομπή δεν λέει όλη την αλήθεια, δεν λειτουργεί Εθνικά ; Λέω μήπως ; ‘Η έχει το θέσφατον της «εξ αποκαλύψεως αληθείας» κι’ όλοι οι υπόλοιποι δρούμε ψευδώς και αντεθνικώς;
Και συνεχίζει ο κ. Μανδραβέλης: «Η Επανάσταση του 1821 είναι ένα από τα μεγάλα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας κατά τον 19ο αιώνα. Δυστυχώς εμείς την θάβουμε κάτω από ανόητες εθνικές ρητορείες, την αποκλειστική αντιπροσωπεία των οποίων θέλει τώρα να έχει ο ΛΑΟΣ ( προσωπική σημ. του γράφοντα: Ενώ εάν την αποκλειστικότητα έχει ο ΣΚΑΙ και η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ αποκλείοντας τον όμιλο απογόνων αγωνιστών του 1821, είναι όλα εντάξει. Αδικείτε τον εαυτό σας και κυρίως όλους εμάς τους υπολοίπους ερευνητές που φάγαμε την ζωή μας στα αρχεία, στην εκμάθηση τουρκικής, και σε ταξίδια πλέον των 25 ετών στην Τουρκία και κυρίως δεν ανήκουμε σε κόμμα και κομματική γραμμή, ενώ δεν πήραμε ποτέ ούτε μία πάγια αντιμισθία ). Είναι συνέχεια και ίσως ισάξια των άλλων μεγάλων αστικών επαναστάσεων της Δύσης, δηλαδή της Αμερικανικής και της Γαλλικής. Γράφαμε παλιότερα σε τούτη την εφημερίδα: «Όποια ανάγνωση κι αν κάνει κανείς στην εξέγερση των υπόδουλων, το 1821 είναι ένα κομβικό σημείο στην παγκόσμια ιστορία. Είναι η αρχή του τέλους μιας αυτοκρατορίας που δυνάστευσε την Ανατολή για πάνω από τέσσερις αιώνες (και κάποτε είχε φτάσει στις πύλες της Βιέννης) και πιστοποιητικό θανάτου ενός τύπου φεουδαρχικής κοινωνικής οργάνωσης που χρόνια καρκινοβατούσε. Η ελληνική επανάσταση άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για να φυσήξει ο άνεμος της ελευθερίας σε ολόκληρη την Ανατολή. Έσπασε τα πήλινα πόδια μιας από τις μεγαλύτερες υπερδυνάμεις της εποχής. Θα αδικούσαμε την ελληνική επανάσταση αν την περιορίζαμε στον εθνικό της μόνο χαρακτήρα. Είχε και κοινωνικές πτυχές, αλλά ήταν ενταγμένη και στο νέο πνεύμα ελευθερίας που διέτρεχε όλη την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι απ’ όλους τους υπόδουλους των Οθωμανών οι Ρωμιοί ξεκίνησαν το ξήλωμα της αυτοκρατορίας. Με σύγχρονους όρους θα λέγαμε ότι ήταν ο πιο “παγκοσμιοποιημένος λαός” της περιοχής. Με το εμπόριο, τη ναυτιλία και τα γράμματα ερχόταν σε επαφή με όλα τα νέα ρεύματα στην Ευρώπη. Μπόλιασαν το νέο πνεύμα στην Ανατολή..» Ορθώς, τέλεια κ. Μανδραβέλη αυτό είναι, απλά η εκπομπή ΔΕΝ ΤΟ ΛΕΕΙ αυτό πουθενά. Χάνεται σε περιγραφές βίας και ανούσιες σήμερα δραματοποιήσεις..!!! ( ευτυχώς στην 4η εκπομπή ο κ. Στ. Ράμφος και ο κ. Σωτ. Ριζάς έκαναν επιτυχημένες τοποθετήσεις ).
Και συνεχίζει ο έγκριτος δημοσιογράφος: « Η εποποιία των εξεγερμένων, που κινητοποίησε τον ευρωπαϊκό και αμερικανικό φιλελληνισμό, δεν σκιάζεται από τις λεπτομέρειες της ιστορίας. Στα δύσκολα χρόνια της επανάστασης, όπως και σε κάθε μεγάλο γεγονός της ιστορίας, υπήρξαν αντιφάσεις της, ένδοξες στιγμές και υπαναχωρήσεις. Αυτήν την περίοδο πρέπει να την γνωρίσουμε σε βάθος, να φωτίσουμε τα πραγματικά γεγονότα πέρα από μύθους και ιδεοληψίες, να δούμε πώς αυτοί που οι Οθωμανοί τους ονόμαζαν “ραγιάδες” έγιναν ελεύθεροι πολίτες. Οφείλουμε να μάθουμε την ιστορία μας όπως πραγματικά έγινε, γιατί αυτή η ιστορία μόνο υπερήφανους μπορεί να μας κάνει.» («Καθημερινή», 24.3.2007). ΝΑΙ, ΝΑΙ και πάλι ΝΑΙ, με τη διαφορά ότι αυτά που υποστηρίζατε τότε ( 2007 ) και προφανώς και σήμερα αφού τα επαναλαμβάνετε, δεν τα βλέπουμε στην εν λόγω εκπομπή (τουλάχιστον μέχρι και την 3η )!!!
« Αυτήν την εξέγερση για την οποία πρέπει να είμαστε υπερήφανοι και πρέπει να την πουλάμε στο εξωτερικό σαν ένα από το κομβικά γεγονότα που διαμόρφωσαν την παγκόσμια ιστορία, οι μεταπράτες του ελληνικού εθνικισμού τη συρρικνώνουν σε ένα τοπικής σημασίας γεγονός, σε έναν απλό καβγά Ελλήνων και Τούρκων, διανθισμένο με μύθους και άδεια συνθήματα για εγχώρια κατανάλωση. Αντί να δείξουμε σε όλο τον κόσμο ότι σ’ αυτήν τη γωνιά της καθυστερημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (σημ του γραφ.: και όχι προοδευτικής όπως σχεδόν παρουσιάζεται ) γεννήθηκε ένα κίνημα που κατάφερε όχι μόνο να ξεκινήσει το ξήλωμα της ανατολικής φεουδαρχίας, αλλά και ολόκληρης της συντηρητικής τάξης πραγμάτων στην Ευρώπη, πολλοί κραυγάζουν για την Αγία Λαύρα. Ε, τι να κάνουμε; Όλες οι μαρτυρίες δείχνουν ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν κήρυξε την επανάσταση στην Αγία Λαύρα και το «Κρυφό σχολειό» δεν ήταν ο κανόνας στην αυτοκρατορία. Ίσως κάποιοι αγάδες κάποιες περιόδους ανάμεσα στα άλλα εγκλήματα κατά των υπόδουλων να απαγόρευσαν και τη διδασκαλία της ελληνικής (αν και δεν τους ένοιαζε), αλλά μένει να αποδειχθεί.» Εδώ θα συμφωνήσω μαζί σας μόνον στο πρώτο σκέλος. Στα περί αγ. Λαύρας και κρυφού σχολειού έχω ήδη αναφερθεί παραπάνω , αλλά και στους σχολιασμούς μου για τις εκπομπές 1 και 3, θεωρώ δε κ. Μανδραβέλη, ότι ως μη ιστορικός ερευνητής ( χ.φ αρχείων ), αλλά δημοσιογράφος, έχετε πέσει θύμα ελλιπούς πληροφόρησης ή παραπληροφόρησης και θα μου επιτρέψετε να σας πω ( με όλο τον σεβασμό στην εμπειρία , στις γνώσεις, την πένα και τον λόγο σας που θαυμάζω ) πως έχετε λάθος, θα χαρούμε δε να σας φιλοξενήσουμε στον όμιλο απογόνων αγωνιστών του 1821 για προσωπική έρευνα η οποία θα σας καταδείξει του λόγου το αληθές.
«….Από την άλλη, μια επανάσταση φυσικά δεν είναι κάτι σαν σχολική εκδρομή. Στις ωμότητες των Οθωμανών υπήρξαν ωμότητες και των εξεγερμένων. Υπήρξαν εμφύλιοι, σφαγές, μικροπρέπειες, όλα όσα η ανθρώπινη φύση παράγει ακόμη και αν είναι ελληνική. Για παράδειγμα, η σφαγή της Τριπολιτσάς είναι ιστορικό γεγονός. Δεν το αφηγείται μόνο ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στον Γεώργιο Τερτσέτη («το ασκέρι όπου ήτον μέσα το ελληνικό έκοβε και εσκότωνε από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άντρες, 32.000, μια ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς…») περιγράφεται και στον Εθνικό μας Υμνο: «Α! Τι νύχτα ήταν εκείνη / Που την τρέμει ο λογισμός / Αλλος ύπνος δεν θα γίνει / Πάρεξ θάνατου πικρός… Κοίτα χέρια απελπισμένα / Πώς θερίζουνε ζωές / Χάμου πέφτουνε κομμένα / Χέρια, πόδια, κεφαλές».
Όντως συνέβη, έπρεπε όμως ν’ αφιερωθούν τα ¾ της 3ης εκπομπής σ’ αυτό ; ( το άλλο ¼ ήταν η αποδόμηση της αγ. Λαύρας ), όταν έλειψαν παντελώς οι αναφορές στα προ της 25ης Μαρτίου γεγονότα, η επίδοση της διακηρύξεως στα προξενεία των ξένων δυνάμεων; Αυτή δεν είναι αντικειμενική διάσταση, είναι «αναμορφωτική», ούτε σώζει τα προηγούμενα ημαρτημένα η στο 4ο επεισόδιο αναφορά στη σφαγή της Χίου !!!!
«….Δεν υπάρχει επανάσταση χωρίς αίμα, ούτε πόλεμος στην ιστορία χωρίς αυτά που σήμερα θεωρούμε εγκλήματα αλλά τότε ήταν η συνήθης πρακτική. Απολυμαίνουμε την ιστορία από τα γεγονότα της, την ακρωτηριάζουμε. Φτιασιδώνοντάς την, την μετατρέπουμε σε αφήγηση χωρίς νόημα. Οι αφηγήσεις χωρίς νόημα είναι απωθητικές για τους νέους ανθρώπους. Τις παπαγαλίζουν, αλλά δεν τις κατανοούν και φυσικά δεν τις εκτιμούν. Προσπαθώντας να φτιάξουμε την ιστορία στα μέτρα των ιδεοληψιών κάποιων εμπόρων του έθνους, φτιάχνουμε γενιές ανιστόρητων που αδυνατούν να εκτιμήσουν το μεγαλείο εκείνης της δεκαετίας που συντάραξε τον κόσμο. Γιατί πραγματικά, όπως έδειξε και το κίνημα των Φιλελλήνων, η ελληνική δεκαετία του 1820 συντάραξε τον κόσμο. Οι φιλέλληνες δεν ήταν απλώς αρχαιόπληκτοι. Ήταν οι προοδευτικοί της Δύσης που έβλεπαν στην επανάσταση τη συνέχεια των δικών τους αγώνων για ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα. Εμείς καταφέραμε να σμικρύνουμε αυτό το παγκόσμιο γεγονός στα μίζερα πλαίσια του ελληνικού εθνικισμού. Όμως αξίζει στην επανάσταση του ’21 μια καλύτερη θέση στην παγκόσμια ιστορία. Πρέπει να πούμε παντού ότι δεν ήταν ένας τοπικός καβγάς της Ανατολής, αλλά να την εντάξουμε στο μεγάλο πλαίσιο της δυτικής ιστορικής αφήγησης. Να σταματήσει δηλαδή αυτή η χώρα να πουλάει μόνο αρχαιότητα, όταν -στον βαθμό που της αναλογεί- είναι συνδιαμορφωτής και της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Αυτό θέλει δουλειά πολλή και πρωτίστως να κλείσουμε τα αυτιά μας στα αλαλάζοντα κύμβαλα που σκούζουν από τα ερτζιανά» αλλά και στις μονόπλευρες απόψεις της παραγωγής του ΣΚΑΙ – 1821 που αποκλείουν τις άλλες «αναγνώσεις» των ιδίων ιστορικών πηγών, θα προσέθετα εγώ, συμφωνώντας με τον κ. Μανδραβέλη ( τουλάχιστον μέχρι και το 3ο επεισόδιο ) …!!!
«….Κάπως έτσι «πεφιλημένοι» είναι οι μύθοι της ιστορίας μας. Μεγαλώσαμε με τις παραστάσεις του κρυφού σχολειού και της Αγίας Λαύρας, έχουμε επενδύσει συναισθηματικά πολλά σ’ αυτούς. Δύσκολα ξεριζώνονται, διότι είναι μέρος πλέον της δικής μας ύπαρξης, του δικού μας νοητικού κατασκευάσματος με το οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Για να αντικατασταθεί, το νέο πρέπει να είναι καλά συγκροτημένο, ευκρινές και κατανοητό. Εκτός αυτού, οι μύθοι από τη φύση τους είναι απλοποιητικοί, σύνθετων καταστάσεων. Χρειάζονται μόνο τρεις έννοιες για να νομίζεις ότι κατανόησες την ιστορία: «Οι καλοί Ελληνες», οι «κακοί Τούρκοι» και το «προαιώνιο μίσος». Πού να ψάχνεις τώρα να βρεις κοινωνικές δομές, πολιτικά ρεύματα της εποχής, κ.λπ.; Ο,τι δεν ταιριάζει στην απλοϊκή αυτή αφήγηση πετιέται ως ύποπτο και ξεμπερδεύεις».
Ορθώς, – αναφέρθηκε αναλυτικότατα και φιλοσοφικά στο θέμα αυτό ο κ. Στ. Ράμφος στο 4ο επεισόδιο -, με τη διαφορά ότι όλοι οι λαοί έχουν τους μύθους τους που δημιουργούν την αναγκαία εκπαιδευτική ηθική μυθοπλασία ( προτιμώ τον μυθικό ήρωα Κολοκοτρώνη από τον σούπερμαν, αν κι’ αυτός χρήσιμος είναι για την παιδική φαντασία), τα δε παιδιά όπως έχω ξαναπεί ζώντας στην απόλυτη λογική του καλού ή κακού ( βλ.σχολ. επεισοδίου 1ου ) , και χωρίς θεωρητικό υπόβαθρο δεν μπορούν ν’ αντιληφθούν τις μικτές έννοιες που αναφέρει ο κ. Μανδραβέλης. Μόνο σύγχυση τους δημιουργείται και τελικά απόρριψη της ιστορίας. Μεγαλώνοντας βέβαια μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τις έννοιες , αρκεί να έχουν ενδιαφέρον και πρόσβαση στην ιστορική πληροφορία, που συνήθως δεν συμβαίνει. Αρκούνται στην αναμάσηση απόψεων ημών των μεγαλυτέρων. Σε κάθε περίπτωση και η «παραμυθία» έχει ωφέλιμο παιδαγωγικό χαρακτήρα όπως λέει η επιστήμη και όπως είπε πρόσφατα στη ΝΕΤ ο τραγουδοποιός Δ. Τσακνής ( που δεν νομίζω να είναι συντηρητικός ). Για τις τυχόν «παθογένειες» που μπορεί να γεννήσει η «υπερβολική παραμυθία» που αποκόβει τελείως από την αλήθεια τους λαούς και πως αυτές τους κατατρέχουν διαχρονικά ( όπως και το δικό μας ) , αναφέρθηκε πολύ επιτυχημένα ( άριστα !! ) ο κ. Στ. Ράμφος στο σχολιαστικό πάνελ του 4ου επεισοδίου, αλλά επ’ αυτού βλ. παρακάτω.
Από την άλλη, εάν η εκπομπή του ΣΚΑΙ απευθύνεται μόνον σε «μεγάλους» και μυημένους ή «υποψιασμένους», όπως πλειστάκις έχω αναφέρει, έχει τεράστια κενά και αοριστίες ή ανακρίβειες που αγγίζουν τα όρια της αναλήθειας ( κυρίως τα επεισόδια 1-3 ) και επομένως, αν «Εθνικόν είναι ότι είναι αληθινόν», εν προκειμένω λόγω των ασαφειών/ ανακριβειών / αναληθειών και του αποκλεισμού ( μέχρι σήμερα ) άλλων προσεγγίσεων και απόψεων τι έχουμε; ο νοών νοείτω !! Η εκπομπή έχει το μαχαίρι έχει και το καρπούζι, έχει και εφημερίδα. Θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού όπως θέλει. Οι υπόλοιποι απλώς παρατηρούμε με κίνδυνο να περιπέσουμε στην «αντιεπιστημονική γραφικότητα» !!!
«…. Είτε στο παρελθόν αναφέρεται είτε στο ίδιο το παρόν», γράφει στο θαυμάσιο βιβλίο «Το μυθολογικό κενό» (εκδ. Πόλις), ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Αλέξης Πολίτης, «ο μύθος ριζώνει γερά μέσα μας, καθώς εδράζεται σε μια συμβολική και βιωματική ανάγνωση της ζωής, σε μια ποιητική αναλογική πρόσληψη της πραγματικότητας (…) Για να τον αντικαταστήσουμε πρέπει να προσφέρουμε μια κατανόηση περιεκτικότερη από την σχηματική, μα ολοκληρωμένη, του μύθου – αλλιώς κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αιτιάται κανέναν, αν βλέπει τον μύθο να αντέχει και να μην υποχωρεί». Ορθώς , με τη διαφορά πως παράλληλα με τον μύθο, οφείλουμε εμείς οι ερευνητές και όσοι μνημονεύουν ή αναφέρονται στις έρευνές μας να παραθέτουμε όσο πιο αντικειμενικά γίνεται τα γεγονότα και όχι να τα «μυθοποιούμε» στην προσπάθειά μας ν’ αποδομήσουμε τα προηγούμενα «μυθεύματα», όπως εντελώς υποκειμενικά γίνεται στην εν λόγω εκπομπή.
Και μετά από αυτή την μεγάλη εισαγωγή ( αναγκαία λόγω των δύο άρθρων στην Καθημερινή της 13.02.2011 ), ας έρθουμε στα όσα είδαμε και ακούσαμε στο επεισόδιο της 15ης Φεβρουαρίου 2011:
Όπως είπαμε και στην αρχή του παρόντος οι παράγοντες της εκπομπής μας έχουν «μια λαδάτη, μια ξιδάτη». Εν προκειμένω, στο 4ο επεισόδιο πέσαμε σε «λαδάτη» και μάλιστα σε χορταστικά ποιοτική ( υποκειμενικά για εμένα ). Παρουσιάστηκαν οι έννοιες του τοπικισμού, του κοινοτισμού, του κοντόφθαλμου συμφέροντος και του καιροσκοπισμού, οι ίντριγκες, το τρίγωνο αγωνιστών/ στρατιωτικών ( Κολοκοτρώνη/ Δ. Υψηλάντη ), εξ εσπερίας «φαναριωτών» ( Μαυροκορδάτου/ Νέγρη ), προεστών ( Μαυρομιχάλη, Κουντουριώτη κ.λ.π) . Η αποστροφή των ελλήνων προς το κεντρικό δυτικού τύπου Κράτος με ξένους προς αυτούς θεσμούς, η διχόνοια, η ομόνοια τους, ο κλεφτοπόλεμος ( με σύγχρονους όρους πολεμούσαν σαν τις ειδικές δυνάμεις, ανορθόδοξα ) σε αντιδιαστολή με τον πόλεμο των δυτικών ( στατικός εξοντωτικός ), «τα καπάκια» του Γώγου Μπακόλα και η ατυχής μάχη του Πέτα. Ο προβληματισμός για την αντικατάσταση της εξουσίας των Οθωμανών με σύγχρονο δυτικο/ ελληνικού τύπου κεντρικό δημοκρατικό σύστημα ενιαύσιας εκλογής του/ των αρχόντων, καθώς και η πρώτη εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου ( Πιάδα ). Η εκπομπή αναφέρθηκε επίσης στις φιλελληνικές θέσεις πολλών ευρωπαίων λογίων, των θαυμασμό των σύγχρονων ηρώων αγωνιστών, την σταδιακή κατανόηση των αιτημάτων των ελλήνων από τις ξένες δυνάμεις ( ότι δεν επρόκειτο περί ριζοσπαστικής/ καρμποναρικού τύπου εξέγερσης, όπως φοβόντουσαν, αλλά για εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα ) και φυσικά της αντίληψης όλων ( πλην Κολοκοτρώνη ) πως η επανάσταση θα κρινόταν πλέον μόνον στις « καγκελαρίες» της Ευρώπης ( διπλωματικά )*.
*Σημ.: Ευτυχώς που ο Κολοκοτρώνης , εκείνη την στιγμή, είχε διαφορετική άποψη και πίστευε ακόμα στον πόλεμο με το σπαθί, διότι έτσι κράτησε για λίγα χρόνια ακόμα ενεργούς πολεμιστές για να καθυστερήσει τον Ιμπραήμ , όταν η διπλωματία ( μας ) είχε αδυνατίσει και κινδύνευσε η επανάσταση. Όταν πείστηκε για την ασφαλή πορεία του έθνους «έκατσε στην άκρη του» και παρά τις άδικες φυλακίσεις που υπέστη, πάντοτε με «αγαπητική» αντιμετώπιζε τους Ελληνες και τους διοικητές τους κι’ ας ενίστατο αρχικώς λέγοντας: « ποιοι είναι αυτοί που μόλις χθες ήρθαν στην Ελλάδα και βάλθηκαν να μας δίνουν διαταγές ; »
Τέλος ακούσαμε και είδαμε ( δραματοποιημένα ) τα της σφαγής των 25.000 αμάχων Χιωτών , την σκλάβωση 15.000 ανθρώπων, τον συγκλονισμό που υπέστη η κοινή γνώμη της Ευρώπης από το γεγονός αυτό, την εξ αφορμής έμπνευση του ντε Λα Κρουά ( αποτυπωμένη σε πίνακα ) και φυσικά την πυρπόληση της οθωμανικής ναυαρχίδας με περίπου 2.000 νεκρούς, από τον Κανάρη.
Το επεισόδιο έκλεισε – προφανώς μας προετοίμασε για το επόμενο 5ο – με αναφορά στον «άγγλο τυχοδιώκτη / ποιητή Λόρδο Βύρωνα» ( sic) και τον μεσολαβητικό του ρόλο προς τους Ευρωπαίους προκειμένου να τους πείσει για το είδος της επανάστασης / αγώνα των ελλήνων.
Υπ΄ αυτό το περιγραφικό κλίμα, η εν λόγω 4η εκπομπή ( κατά την ταπεινή μου άποψη ) δεν είχε ( περιέργως πως ) σημαντικά ημαρτημένα !!! ίσως κάποια πταίσματα, που καλύφθηκαν ( σχεδόν όλα ) από τους σχολιαστές στο μετέπειτα πάνελ συζητήσεως .
Σ’ αυτά θα πρέπει ν’ αναφέρω ( εκτός φυσικά της μόνιμης απουσίας εκπροσώπου του ομίλου αγωνιστών του 1821, ή αναφοράς στ’ αρχεία του ομίλου ) , την μη συμπλήρωση ή αποκατάσταση της αληθείας αναφορικά με τα σφάλματα του 1ου επεισοδίου ( δομές οθωμανικής αυτοκρατορίας και συμβίωση , κρυφό σχολείο κ.λ.π ) , του 2ου ( έννοιες έθνους, κράτους κ.λ.π ) , αλλά και του 3ου επεισοδίου ( αγ. Λαύρα και επίδοση δηλώσεως/ declaration στα προξενεία των ξένων δυνάμεων αναφορικά με τον χαρακτήρα της επανάστασης που ήταν εθνικοαπελευθερωτικός ) .
Επίσης η εμμονική απουσία αναφοράς στο Σούλι και στο Ζάλογγο ( έπρεπε ν’ αναφερθεί στο 1ο επεισόδιο ) μ’ έχει ξενίσει, όπως και η θαλάσσια ισχύς των ελλήνων, ενώ σε σχόλιό του ο επικ. καθηγ. κ. Ιακ.Μιχαηλίδης έκανε μια φευγαλέα αναφορά στο χαμό της Νάουσας ( αραπίτσα ). Για τους Σουλιώτες ελπίζω ν’ ακούσουμε στο επεισόδιο για την έξοδο του Μεσολογγίου.
Στο πάνελ σχολιασμού υπήρχαν δύο εκλεκτοί καλεσμένοι, ο φιλόσοφος συγγραφέας Στ. Ράμφος ( λαμπρός ) και ο δ/ντής του κέντρου ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών κ. Σωτ. Ριζάς, από τη Θεσ/νίκη παρενέβαινε ο κ. Μιχαηλίδης, ενώ ο καθηγ. του Συνταγματικού δικαίου κ. Νικ. Αλεβιζάτος σε βιντεοσκοπημένα σχόλιά του αναφέρθηκε εύστοχα στο 1ο Σύνταγμα ( της Επιδαύρου ).
Το σε εισαγωγικά «.» ερώτημα του δημοσιογράφου κ. Πορτοσάλτε ήταν: « φράκο ή φουστανέλα ; » , υπονοώντας πως πίσω από το 1ο δυτικού τύπου σύνταγμα κρυβόταν ο παραδοσιακός και καθόλου ευρωπαϊκών τρόπων φουστανελάς έλληνας, που με πρόσχημα το σύνταγμα προσπαθούσε να ξεγελάσει τον «κουτόφραγκο» πως γινόταν σύγχρονος και επομένως είχε λόγο να υποστηριχθεί στον δίκαιο αγώνα του ( αυτό ήταν και το διακύβευμα, η ουσία του αγώνα ) , για τη δημιουργία δυτικού τύπου κράτους . Οτιδήποτε άλλο δεν θα γινόταν κατανοητό και αποδεκτό από τους ευρωπαίους . Γι’ αυτό ευδοκίμησε και η επανάσταση, γιατί είχε σκοπό τη δημιουργία κράτους, σε αντίθεση με τα προηγούμενα κινήματα που δεν είχαν τελικό σκοπό ( δια ταύτα )*.
( *σημ.: σ’ αυτό προσωπικά δεν συμφωνώ απολύτως , αφού πολλά κινήματα είχαν σκοπό την σε τοπικό , φυσικά, απελευθέρωση, αλλά με όνειρο πάντα την Πόλη και την ανασύσταση της αυτοκρατορίας « πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ναι» και/ ή « η ρωμανία επέρασεν , η ρωμανίαν επάρθεν. Η ρωμανίαν κι’ αν πέρασε , η ρωμανία κι’ άν πάρθεν, ανθεί και φέρει κι’ άλλο» ).
Όλα τα σχόλια και οι τοποθετήσεις της ομήγυρης ήταν πραγματικά πολύ επιτυχημένα ( για το συγκεκριμένο επεισόδιο. Δεν μπορώ να γνωρίζω τις θέσεις τους για τα προηγούμενα ημαρτημένα της εκπομπής , αν και ο κ. Ράμφος δεν είναι θιασώτης της αγ. Λαύρας !! ). Ο κ. Στ. Ράμφος, ως φιλόσοφος έθεσε τον πιο σύγχρονο προβληματισμό ( αυτόν που η εθνολογικο/ψυχολογικο/ κοινωνιολογική προσέγγιση της ιστορίας απαιτεί τον 21ο αιώνα ). Ποιος ήταν ο ανθρωπολογικός τύπος και ο χαρακτήρας των ανθρώπων ( υποκειμένων ) που προσεγγίζουμε, τι ψυχολογία και συνήθειες κουβαλούσαν διαχρονικά και σε τι δομικές αντιφάσεις ήταν ενδεχομένως ο χαρακτήρας τους ; ..!!! τι ξαφνικές τομές έπρεπε να δεχθούν και πως θα ξεπερνούσαν το παρελθόν τους ( παραδοσιακός τύπος ανθρώπου ), όταν αυτό προσδιόριζε το παρόν και την ταυτότητά τους , υπό τον φόβο μάλιστα να την απολέσουν ; Τι είχε συμβεί στη δύση με το « εξατομικευμένο πρόσωπο» και τον αυτοπροσδιορισμό του σε σύγκριση, αλλά σε σχέση και εμπιστοσύνη με τον άγνωστο «ξένο/ τρίτο» που ξεπερνά την οικογένεια/ κοινοτισμό και δημιουργεί κράτος; Γιατί το βυζάντιο είχε αποκλείσει αυτό τον τύπο ανθρώπου, δεν εμπιστευόταν τον άγνωστο τρίτο και παρέμενε προσκολλημένο στην παράδοση και στον προσδιορισμό του ατόμου μέσα από την οικογένεια/ κοινωνία / κοινοτισμό , αλλά και την μεσολάβηση του « γνώστη » για την επίτευξη του σκοπού ; Τι ρόλο έπαιζαν τα θρησκευτικά δόγματα δύσης και ανατολής σ’ αυτό ; Γιατί οι περισσότεροι κάτοικοι του ανατολικού κράτους ( με την εμπειρία του 1204 ) δεν εμπιστεύονταν τους δυτικούς , κάτι που συνεχίστηκε και αργότερα με τις βενετοκρατίες στον ελλαδικό χώρο ; Γιατί μεταξύ των δύο ( 2 ) αναπόφευκτων κακών προτιμήθηκε η οθωμανική κατοχή ; Βαθιά και καταπληκτικά ερωτήματα, στα οποία θα ήθελα να δω συνομιλητή και τον αρθρογράφο της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, ομοτ. καθηγ. φιλοσοφίας κ. Γιανναρά ( σημ. : διαβάστε τα βιβλία των κ. Ράμφου και Γιανναρά, για να καταλάβετε απολαυστικά τους έλληνες και τις δομές τους , έστω και εάν δεν συμφωνούν αναγκαστικά μεταξύ τους οι δύο φιλόσοφοι, καθώς και τα βιβλία του Κορνήλιου Καστοριάδη για το «φαντασιακό» των λαών ). Στο ερώτημα φράκο ή φουστανέλα ο κ. Ράμφος απάντησε « φρακοφουστανέλα» υπονοώντας τον συγκερασμό παράδοσης και δύσης/ εκσυγχρονισμού , κάτι που διακήρυττε έντονα και ο Ρήγας και ο Δημ. Καταρτζής !!!
Ο κ. Σωτ. Ριζάς ήταν ( όπως και στο 2ο επεισόδιο ) , πολύ σωστός και δεικτικός στις παρατηρήσεις του, προβάλλοντας και αντίθετο αλλά εποικοδομητικό λόγο προς τον κ. Ράμφο, καταλήγοντας πως μεταξύ φουστανέλας και φράκου προτιμά το φράκο !!
Ο επικ. καθηγ. ΑΠΘ κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ( επιτέλους ) ξεκάθαρα πως η επανάσταση ήταν εθνικοαπελευθερωτική ( χωρίς φυσικά αυτό να της στερεί και κοινωνικά χαρακτηριστικά ) κι’ έκανε εύστοχες παρατηρήσεις για το σύνταγμα, τις δομές του προσδοκώμενου κράτους , τους φορείς της εξουσίας κ.λ.π Φυσικά η χθεσινή του παρουσία δεν τον «απαλλάσσει» των προηγουμένων κατ΄ επανάληψη ημαρτημένων και όσο δεν τα αποκαθιστά !!!
Τέλος ο καθηγ. του Συνταγματικού δικαίου ( και δικός μου καθηγ. 1982-1987 στη Νομική Αθηνών ) κ. Νικ. Αλεβιζάτος, εκτός των άλλων, έκανε μία σπουδαιότατη παρατήρηση/ διόρθωση στην εκπομπή λέγοντας πως οι έλληνες δεν αντέγραψαν το γαλλικό Σύνταγμα , αλλά εμπνεύστηκαν από αυτό , δημιουργώντας ένα νέο κείμενο μοναδικής συντάξεως, με την βοήθεια και του ιταλού Βικέντιου Γκαλίνα ( Vicenzo Galina), το οποίο έδινε έμφαση στην ισότητα ( Ρουσώ και Ρήγας ) και όχι τόσο στην ελευθερία ( Βολταίρος και Κοραής ).
Το ( συγκεκριμένο ) πάνελ δεν μπορώ να πως είχε ημαρτημένα , αν και συχνά δεν αποφεύχθηκαν οι αναχρονισμοί και οι συγκρίσεις με το σήμερα στην προσπάθεια αυτοκριτικής και εξεύρεσης των αιτιών της διαχρονικής παθογένειας του έθνους ( πάντα κάναμε ψευδείς/ εικονικές δηλώσεις προς τους « κουτόφραγκους» , π.χ τότε το σύνταγμα που ουσιαστικά υπέκρυπτε φουστανέλα και σήμερα τα οικονομικά στοιχεία εισόδου στην ΟΝΕ κ.λ.π ) . Ίσως, στην προκειμένη περίπτωση ο «αναχρονισμός» να μην είναι αδόκιμος, όμως δεν αναφέρθηκε στο πάνελ (καθόλου ) , η κατά καιρούς προσπάθεια των δυτικών να μας ελέγξουν βάζοντάς μας υπό την «προστασία τους» ως «άτακτα ανώριμα παιδιά», κάτι που με ποικίλους τρόπους συνεχίζεται μέχρι σήμερα, κατορθώνοντας μάλιστα να μην μας επιβάλλονται με το ζόρι , αλλά να ζητάμε μόνοι μας την έλευση και την επιβολή τους !!!
Εν αναμονή του 5ου επεισοδίου .-
Tου Δημ. Σταθακόπουλου
Δρα κοινωνιολογίας της ιστορίας και πολιτισμού ( οθωμανικής περιόδου) του Παντείου Πανεπιστημίου, δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, μέλους της Ένωσης Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων ( CCBE, Βρυξέλες ) – Μουσικολόγου.
Αναδημοσίευση από εδώ – http://www.apogonoi1821.gr/activities.php