Ἡ πολιτική ὀρθότης καί ὁ νέος ὁλοκληρωτισμός.

Γράφει ὁ Δημήτρης Καπρᾶνος.

Ἀποτροπιασμό προκαλεῖ πλέον ἡ πολιτική ὀρθότης, ἡ μέθοδος, δηλαδή, μέ τήν ὁποία ἡ σημερινή, στεῖρα ἕως ἀρνητική σέ παραγωγή ἰδεῶν καί ἔργων ἐποχή, ἔχει παρέμβει γιά νά ἀποκαταστήσει τήν τάξη.

Οἱ κάπως παλαιότεροι εὔκολα θά μπορούσαμε νά χαρακτηρίσουμε τήν πολιτική ὀρθότητα ὡς εἰσαγωγή στόν σύγχρονο ὁλοκληρωτισμό, ἀλλά δέν τό κάνουμε μήπως καί …παρεξηγηθοῦμε…

Ἀλλά πῶς ἀλλοιῶς μπορεῖς νά χαρακτηρίσεις τήν ἀσεβῆ καί βιαία παρέμβαση τῆς σύγχρονης λογοκρισίας, ἡ ὁποία, ὑπό τήν κάλυψη τῆς πολιτικῆς ὀρθότητος, ἀσελγεῖ ἐπί τῶν ἔργων τῆς κλασσικῆς λογοτεχνίας, παραλείποντας ἤ διορθώνοντας λέξεις καί ἐκφράσεις σέ αὐτά, ἀρχῆς γενομένης ἀπό τά ἀριστουργήματα τῆς ἀστυνομικῆς λογοτεχνίας καί δή ἀπό τά ἀπαράμιλλα ἔργα τῆς Ἄγκαθα Κρίστι; Δηλαδή, ἐάν ἡ Ἄγκαθα Κρίστι τούς ἐνοχλεῖ καί εἶναι ἡ γραφή της μή πολιτικῶς ὀρθή, τί ἔχει νά γίνει μέ τόν Τζών Στάινμπεκ, τόν Τενεσσή Οὐίλλιαμς, τόν Σώμερσετ Μώμ, τόν Σταντάλ, ἀκόμη καί τόν Οὑγκώ; Τί θά γίνει μέ τόν Ἀριστοφάνη, τόν Σαίξπηρ, τόν Μπέρναρ Σῶ; Εἶναι σοβαρά πράγματα αὐτά; Πῶς εἶναι δυνατόν νά ὑποκύπτουν οἱ μεγάλοι ἐκδοτικοί οἶκοι στά καπρίτσια κάποιων ὁμάδων, οἱ ὁποῖες, ἐκμεταλλευόμενες τήν ἀνυπαρξία σοβαρῶν πολιτικῶν ἡγετῶν, προσπαθοῦν νά μᾶς καθίσουν στόν σβέρκο ὡς παντογνῶστες καί παντοδύναμοι; Φαντάζεστε ἕναν διορθωμένο Ἀριστοφάνη; Ἕναν πολιτικῶς ἐξορθολογισμένο Καβάφη; Φαντάζεστε τόν καυστικό στίχο τοῦ Γεωργίου Σουρῆ, περασμένο ἀπό τήν μηχανή τοῦ κιμᾶ τῆς πολιτικῆς ὀρθότητος; Φαντάζεστε τόν στίχο τοῦ Ἄκη Πάνου ἤ τοῦ Κώστα Βίρβου καί τῆς Εὐτυχίας Παπαγιαννοπούλου πολιτικά ὀρθό; Θά ὑπάρχει, ἄραγε, ἡ Πορνογραφία τοῦ Μάνου Χατζιδάκι ἄν ἐπικρατήσουν οἱ πολιτικορθάκηδες, ὅπως τούς ἀποκαλοῦν οἱ νέοι;

Ἀναφέρθηκα στόν Χατζιδάκι καί θυμήθηκα ὅτι κάποιοι σεμνοί εἶχαν ἀποκαλέσει ἄσεμνο τό τραγούδι «Ἡ Μαύρη Φόρντ», πού ἑρμήνευσε ἡ Μάρω Κοντοῦ στήν Ὁδό Ὀνείρων, ἐπειδή ὁ στίχος ἔλεγε ὅτι ἡ Φόρντ εἶχε ἀριθμό πού τέλειωνε στά τρία! Ἡ ἀναφορά στά τρία θεωρήθηκε… ἄσεμνη! Ἔ, πρός τά ἐκεῖ φαίνεται ὅτι τραβᾶμε…

Ἀλλά δέν τρυπώνει ὁ σῆς τῆς σύγχρονης λογοκρισίας μόνο στό ἔργο τῶν συγγραφέων. Διάβασα μιά ἀναφορά τοῦ φίλτατου καθηγητῆ καί μουσικοῦ Σωτήρη Καραούλια, γνωστοῦ γιά τήν ἀγάπη του στά ζῶα, καί δή στίς γάτες.

Μόλις πρό ὀλίγου ἄκουσα ἕνα σπότ στό ραδιόφωνο ὑπέρ τῶν δικαιωμάτων τῶν ζώων. Ὅλα καλά, μέχρι πού ἡ ὁμιλήτρια θεώρησε ἀπρεπῆ συμπεριφορά τό νά ἀποκαλοῦμε ὑποτιμητικά π.χ. μιά γυναῖκα μέ τήν ὁποία ἔχουμε διαπληκτισθεῖ «γαϊδούρα» ἤ «γουρούνα» κ.λπ., διότι μέ αὐτόν τόν τρόπο προσβάλλουμε τά ζῶα! Δέν μπορῶ νά πῶ ὅτι διαφωνῶ πλήρως μέ τό μήνυμα τοῦ σπότ, ἀλλά οὔτε καί καίγομαι νά συμφωνήσω. Ὅταν, ὅμως, λίγο παρακάτω τό ἴδιο σπότ κατέκρινε τόν στιχουργό τοῦ τραγουδιοῦ «Εἶμαι Ἀητός Χωρίς Φτερά» (σημ. συντ.: Εὐτυχία Παπαγιαννοπούλου), ὅτι δηλαδή μέ αὐτόν τόν στίχο γίνεται ἀσεβής πρός τό μεγαλεῖο τοῦ πανέμορφου ζώου, τότε… Ἀντιλαμβάνεται κανείς εὔκολα τί ἔχουν νά δοῦν τά μάτια μας μέ αὐτήν τήν μόδα, τῶν παρεμβάσεων στήν λογοτεχνία, τήν ποίηση, τόν στίχο. Ἄς ἑτοιμασθοῦμε γιά τά χειρότερα, ἀλλά ἄς ἀποφασίσουμε νά μήν καταθέσουμε τά ὅπλα ἐμπρός στόν νεο-κομψό, ἀλλά τό ἴδιο ἀποκρουστικό, ὁλοκληρωτισμό.

Ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Πα. 31 Μαρτίου 2023, φ. 42.516 σελ. 1, 4 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 1/04/2023).