Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων.
Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ίδρυση της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ). Από τις 30 Ιουνίου μέχρι τις 4 Ιουλίου 1993 η Βουλή των Ελλήνων ανέλαβε την πρωτοβουλία να συγκεντρώσει στη Χαλκιδική Ορθοδόξους βουλευτές και επιστήμονες από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Υπεύθυνοι της διοργάνωσης ήταν ο αείμνηστος Βασίλης Κοραχάης από τη Νέα Δημοκρατία και ο πολυγραφότατος Στέλιος Παπαθεμελής από το ΠΑΣΟΚ. Η συνέλευση πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο «Παναγία Φιλανθρωπινή» στην Ορμύλια της Χαλκιδικής, το οποίο ανήκει στη γυναικεία Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Στην ιδρυτική συνέλευση έστειλαν χαιρετισμό ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, ο Πρόεδρος της Ευρ. Επιτροπής Ζακ Ντελόρ κ.ά. Το θέμα των συζητήσεων ήταν: «Η Ορθοδοξία στη νέα Ευρωπαϊκή πραγματικότητα». Επί τρεις ημέρες συζητήθηκαν οι εξελίξεις μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την εδραίωση συνθηκών ελευθερίας για κληρικούς και πιστούς στην Ανατολική Ευρώπη. Είχα την τιμή να συμμετάσχω.
Η φετινή πανηγυρική Γενική Συνέλευση (Χαλκιδική, 29 Ιουνίου-2 Ιουλίου) περιλαμβάνει μία ενδιαφέρουσα συζήτηση για τον ρόλο των Χριστιανικών αξιών στην Ευρώπη και στον κόσμο. Καταθέτω εδώ τον σχετικό προβληματισμό μου.
Η διαφύλαξη των Χριστιανικών αξιών της ανεκτικότητας, του διαλόγου, της αλληλεγγύης, του σεβασμού κάθε ανθρώπου ως εικόνας του Θεού, οδηγεί την κοινωνία να σέβεται τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αντιθέτως όσοι απέρριψαν τις Χριστιανικές αξίες οδηγήθηκαν σε αυταρχικά καθεστώτα και σε οδυνηρή καταπίεση των Ελευθεριών και των Δικαιωμάτων. Θυμίζω ότι ο Χιτλερισμός βασίσθηκε στον παγανισμό και στη λατρεία των αρχαίων γερμανικών θεών. Θυμίζω επίσης ότι ο Λένιν κατά την περίοδο της κόκκινης τρομοκρατίας γκρέμιζε ναούς, έκλεινε μοναστήρια και εκτελούσε κληρικούς, κυρίως τους Ορθοδόξους.
Σήμερα η Ευρώπη απορρίπτει τις διακρίσεις και σέβεται κάθε άνθρωπο ανεξαρτήτως θρησκείας. Χρειάζεται τις Χριστιανικές αξίες, μακριά από ακρότητες, σε τρεις τομείς:
- Ανθρώπινα Δικαιώματα, σεβασμός της ετερότητας αλλά και της ταυτότητας, αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη, σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σημαντική είναι η συμβολή του Διαφωτισμού αλλά και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ήταν υπερασπιστής των δικαιωμάτων της γυναίκας, του παιδιού, των φτωχών και των αδυνάτων. Δικαιώματα μεν, αλλά και υποχρεώσεις.
- Παιδεία με στόχο τη δια-μόρφωση, δηλαδή τη διάπλαση ήθους και χαρακτήρων. Όταν λέμε Μόρφωση εννοούμε τη δια-μόρφωση ανθρώπου με συνδυασμό γνώσεων, δεξιοτήτων αλλά και ηθικών αρχών. Παιδεία και όχι απλώς κατάρτιση. Τα Θρησκευτικά, η Ιστορία και γενικά τα μαθήματα ανθρωπιστικής παιδείας πρέπει να έχουν θέση στα σχολικά προγράμματα της Ευρώπης εμπλουτισμένα, βεβαίως, με τις σύγχρονες δημοκρατικές αξίες.
- Δημιουργική και όχι καταστροφική χρήση των νέων τεχνολογιών, της ψηφιακής εποχής, της Τεχνητής Νοημοσύνης. Όλες αυτές οι εξελίξεις εξαρτώνται από το χέρι που θα τις προγραμματίσει. Από το ήθος των ανθρώπων που θα τις χρησιμοποιήσουν. Θυμίζω το παράδειγμα με το μαχαίρι. Το χρησιμοποιείς για να κόψεις ψωμί για τον πεινασμένο, αλλά μπορείς με αυτό -ο μη γένοιτο- και να φονεύσεις άνθρωπο. Το ΠΟΙΟΣ, με ποια παιδεία, με ποιες αξίες και ποιες ηθικές αναστολές, χρησιμοποιεί τα νέα όπλα της τεχνολογίας είναι το κρίσιμο ερώτημα: Μία Ευρώπη που θυμάται τις Χριστιανικές ρίζες της μπορεί να βρει την κοινωνικώς ωφέλιμη χρήση αυτών των συστημάτων.
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 1.7.2023